Katalog

izım halktn ağzında, «Bekıme hskime » c,\e başlayan bir soz vardır, «Mühtaç etnıe Tannm . dı>e bıler, beden ve toplum sagıı konıvanlardan yaka silkmekte bır avkın»ardır gerçı ilk bakışta. ama bunca ku'sal vlen ustlenmış kısılenn safl'fı koruvahm en kım b lır ne acımasız ne duygusuz dulara duştüklerinl göstermesi bakımınclan çtır. Ancak şunu da soj lıj ebüıriz kı hastaçore gore hekımın, suç gore gore adaletçıntn gı nasır bağlar karşılaştıgı olavlaraan du>nmaz olur zamania, bızı sarsan onu etkıleBır oakıma bovle olması da gerekır konnıa dujguları ıle kapılan hekımler yargıçlar, ;atlar. belkı de ışlennı gereğınce yuru'emezı Ama msanoglu se\ecenlık arar ügı ıster, iKkarlılıgını ne denlı korumak zorunda oh.r>lsun bj ugraşılann gbrevIılerınden jatanliıî er Onlann ışlevı ınsanın yardınaına koştır •Bı Ceza «aukatının Anılan. adlı kıtabın* lığı k'sa orsozae Prof Fanık Erem şojle ır •Bır hıhaftır ceza avukatlıgl. Ayıplamavacakı kızrrmacaksınız ağlama\aeaksınız da lar olmaz mı' Olur Ama hep ıçınızde olmaîakışlajiızda Kaçak bulu^masın Karşınızsuçlunun eozlennın ıçme bakın dostça. da deraını dokmek ısteven •ınsan>ı görece*T Bundan sonrası kola\lasır Insan ınsanın r nı an, derler halk dılmde Ceza avukatlın yansı budur • Ba kuçuk kıtabın son yıllarda okudugum sa''icı kıtap olduçunu so\lı\ebılınm Gerçi dekı anılann bır takımnı daha once parDarça dereı'erde okumjştum ama tumunj rada \emden okumaıc onlann etkısıni. dudurjculuğunu kat kat art'ınyor Kuşkusuz, f Faruk Erem ın ınsancıl yak'ıaşımı olmabu anılar bunoa etkın dunıma gelemezlprdı ıletı bır uvgulama sa\ma ıle ınsanın konu ığu bır araştırma aları olarak görme arasını a\rıma gelmek ıstıjorum belkj de. Kalk.n id» «hekıme, hâkıme • dıve belırtılen bu uğraşı cansızlar alanındakı çalışmalara donva da donduruldu mu, ınsanlann korkusmvı ndınjor Hasta olduguna degıl hekım elma OLAYLAR VE GÖRÜSLER İNSANIN SOĞUMASI Melih Cevdet ANDAY kaldığma «iuç işledığıne değil adalete düştuğüns tizu](ı\or kışl Sa\m Erem ın k»tabı banları ve dahasım düşundurnıekle kalmadı be'Jegımı Mİlar oncesme goturdu Sımdı vennde Hacettepe Hastanesı vapı ları bulunan esx' Ankara Lısesının taş yapısı geldı gozlenmm onuı e Ben oraja Istanoul dan gıtmıs Lı^erın bırıncı smıfıra yazılmıştım. Orhan Velı ıle Oktay Rı'at Lıse ıkıde ıdıler Şıır sevgısı bızlerı arkadaş etmıştı Mna uç lcşı degıldık sadece bu bultomada Okulumuzun guzel b^r de dorşısı va^dı Sesımız Bu dergıjı voret trek uzere toplanan oğrenoı karulunda son sınıf ogrencisı ozan Fanık Mumtaz da yerını alırdı Okulun ba* ozanı ıaı o Sınıflarımızın aynlıgı dostlugunuru en?elıemezdı Korıdorlarda «algı fl.ng> lıkenez. d^ e bıtkı bıl'tn ezberler \A da dunvada i e kada tas \arsa belleglmıze sokmak ıçın çaliMrken kaısıla^t'k mı bunlan bır yana bırakır bııbırımıze şıırler okumava baş0 lardık. Faruk Mum'az ın ılk şıırlerı genellıkl olum konıılu ıdı Gerçer^e o zaman bu en ya\grn ten a ıdı ^ıırde Bır kaç yıl sonra ılk şur kıtabı •Omrumde Su^ ıt. ıle ka'?ılaş'ıgımız Cahıt Sıtkı Tarancı d^ bır olum ozanıydı. Cahıt ın de FarıiK un da bovuna olum dusunduklerını sanmak janlış ol ır elbet şnr temalan rnodalaraır Nıtekım bu olılm konusundan hemen sonra şınıruzde «yaşama se^gısı» moda oluyordu. Faruk Mümtas'm Ne Hınt'tedır ne Çm'de Bızım sevdıklenmız Çıtîenbıkler lçlnde di"« başıavan mezarlık şnrım hıç unutâmamışımaır Okulun muzıksever ogrencılen onun şıırlennı bestelerierdı Sonra Faruk Mumtaü • Seneler. adlı ılk ve son şıır kıtabmı çıkardı. Ama Ankara HuKuk Fakal'esınde oıuırken olsun Bruksel dekı ogrencılıgı sırasında olsun şıın tuınden bırafctıgını unuttuğunu nıç sanmıvorum Mtekım arada ufak şi.r parçalan bastırdı da İdam ve Mahkeme L'nlü ceza hukukçumuz Prof Faruk Erem'ın • Bır Ceza A\nıkatının Amları» adlı kıtabındakı ınsancıl yaklaşımı «;oz konusu ettıkten sonra, onun ozan Fanık Mümtaz olöuğu yıUara atlavışım bu ınsancılhğın eskı ozanhktan gelme olouğunu mu dusundurmek ıçındı" Hajır, ama şunu rahathkla sövliyebilirım kı bılım ve sanat ınsanı msan eden kultrrun parçalarıdır msanlıgı amaç edmen kişi ıster bıllmden m»r sanattan \ola çıksın orta\a fco\acağı urun ınasanı boslajan bılım ve sanar erlerınden onu da ılk ba<îista aun etmemızı sağlavacaktır Prot Faruk Erem de tşte bu kıtabı ıle. uzmanı oldtiKU çalışma alanına nasıl lnsancı) bır amacla ve nasıl bır eleştire) gozle baktığını gostermektedır. Klmi anılantun ba? yanına koydugu KUÇOK notlardan blnnae «idaTi> ve «mahkeme» üstune şunlan söylüvor: •Kararı mankeme vertr Mahkeme gerçek klşi degil, tuzel Sışl de değıl. Öyleyse nasü olup da bır İdam tcaran verebiüyor.» Ve daha altında «Berce mahkeme «hakım> ne «samk» arasma bır tampon bolge koymak ıstegınden doğdu Halbukı vazarı bılınmesı gereken en fcutsal vapıt «hukum>dur Hakım «Bu trukmu ben \erdim» dıvebılmelı Ya «toplu mahkeme'. Üç Siştjı bırarava getırıjoruz, «mahkemedıvoruz Bu her şeyden once antmetık kıırallanna aykırı Lç kıs'vı toplavırca mahkeme çıkmaz. Toplu maıkeme kabul edersek, arkasından «oy» gelır O\lama Ue adalef Yargıçlardan bırı karar» mvıhalu* ka'ırsa bu onun kararın doğruluğuna ınsnmadıgmı sosterır Bır hakımm dahi şuphe ettığı kararın doğruluğunu topluma nasal kabuJ ettırecetız?» Aldısım parçalardan kıtabın mahkeme ve ceza konjsunu tartı^tığı sanüaoılır ovsa bu kısa notlar pek az anının bsısınaa \er almış durunıdadn Arıların tumu, degü her hangı bır taıt'smava sırmeK en ufak bır su^lemeje bıle kesınlıkle ver vermeden \alın gorunuşlenvle sergılenıvor Kıtabın sarsıtnlıgi da buradan gelreektec'ır Ozenı ontı bu etkı gucünden yoksun bırakırdı Iste bır idam anı^ı • Avukatlıga jenı başlamıştım. Adamı kurtaramadım \ıllar geçtı. înaneımı kaybetmedırn si'çsuzdu înfaza gittım Sehpa hazırdı. memurları benı >adırgadılar acemı avukat olöuğumj anladıîar onem \ermedıler Adam bır cıgara ıstPdı Bende yoktu veremedım Başkası \erdi Sonra bana dondu. Elıml tut dedı, tuttum \dam sopuvordu. Eğer ınsanın nasıl sogudufrıınu b'lmezsenız olun czasmı cesaretle savunursıınız O\le va herke^ın ı^ısı kendıne» Bu kitabı gdren nice'en B«>n mahkeme anılarımı \aziarn cılt'er dolar» oneceKtır, ama bır darıla kanda butun damaılarn o^kusJ okunur, smsal cokHık btırada onemh defıldır r Sanı\oni"n Faruk Erem anılarının lçınden bı seçme yapmış çeşıtlı konularda en belırgın orneklen bıraraya geörmlş Bir Uyan M aksrva'nm Arifîve'sinden aldığım okur melstubuntı vavmX taTorum. Gerçeklen ne ölçüde yansıttığını bilemem; ama vararb bir uvarı nıtelıgı taşıvor heplmiz ıçın: Bıellilde ber Işi liderin kişillğinden >e çabasındatı beklevlp lpe un serenler için «Savııı llhan Selçuk. «Ya»uı hırsralar» edep>iiz)cne duroınlar; anl»>ar. goren çılekeşler nefes tuketedursunUr «dflalk bilinçlendi. kadınlar EcevıtT karşıUmava ko?UTor » \vi hoş Yeterlı mı" \ıllardır nın temirlık islprınrie hana vardıma eelen Wr k»dın var. Geçen gtin 0 camlan «îilerken ben de Altau ö y men'în Setlefvan • Detnlrel ortakiıçindaki eellşmelerl okuTordum. Amanın hırak «n cam «iilmeyl de, gel sana okuyacaklarıma kulak \er rietlim Ben okudum. o ıtlnletll. Sellefvan da ne" dedi Taman bir adam. Harinevı »ömürenlerden . Nasıl sömururmuş kı" Venrl lade«ı dedim t«ı»içre dedim LlhtenMavn dedlm, öıel kredi dedıra, teşvık tedbın dedim; dedim, dedım, dedım Aman Illah KÎnıriuk bn dedi. Hic duvmadın mı simdne dek? K(Mran da mı dnyjnamış" dedim. Yooo, jrarete almavız H. alsak da ktan okusnn? Radyo var ama. demedı blrşev Peki »iinn orada bilenduvan vok mu bu lslerl? Ne bileyım kımse soıunu etmedi. Kalk. dedım kalk «pdelim sızın oraya . Nereye? dedi. Kove, sıjnn köre «iımdi mi? E\de iş var ama n'apıcaz orda" tşı boş»er, dedıra, sen sizın bahçeje koyun kartınlannı çaeır. bana yeter Atiadık arabaya, vardık kove . KÖTIUTÖ çağırmay» n» *;erek? «Fadime nin bahçesJne iabanci konuk fselmt di doluştn. Erkekli kadtnl. hem de Lâf lâfı açtı. dondfl last». Şellefvaıı • Demirel orUklıfma davandı. Ben dondıtğünce anlattım. Anlavan anlartı, anlamavan pirelendı. Kimi. Kiıniî „ . « EcrvitlB partisl mi yolladı seni1' dedi Zaten boşa sersefü ofujoruı, yolsnrlnk nğursuzltılt Mtse bdyle olmaz, dedi. Ben: An şn mlllet artık «ysa da. 12 Ekim'de şunlaruı aer«ini bir verse, dedım. N> var kl 12 EMm'de? demezler nü? Seçlm var ya! dedim. Mejter onn da bılmezlermt?.. Ne seçlmlvml», Jdm seçflecekmıs: kimseterin haberi yok. Aksam otdu. el sıktık, el sallaştık, ben evime döndöın: ve baMadnn dusunmere Parti orcutlerl ne işe yarar"» HalUla ili?kıvi Idm kurar' Sakarya da CHP öreutu *ar mı? Telefonu var mı? Kaçınış bakalım' Tamam: Aloo, kimiinn, benl dınlemeye \akttni* var mı* Ba ilio vakın kövlerlnde 12 Ekiro de seçim oldutunu bllmeyenler. MiRirdıç'ıtı işlerinden. ortaklanndan h»berl olmayanlar \ar. «iz bu işe ve bu ola\a ne dersınız? Nasü olur"' Seçimi bılmivorlar mı erendlm? Nasü olur4 !?ev Ne dedlaizdl efendun?» Kuşkusuz okummun mrktubunu eleştlrenler de çıkacakhr. Halkı blUnçlendirme çabasının bir orgut içınde sürekli çalısmava dayandı|inı »oliytcekier d»s olacakttr. Ama ku»kusuz, CHP orjftftümın \eterince çabşmadtKinı 1leri ««irenler de a7 değildir O%sa bugun CHP'nın elinde halk vığınlarını urandırmak \e bılinçlendirmek Için tonla malıeme ve somut olay var. CHP lıler APIller glbi komunlzm masalıvla «ntmiTecekler köve kovlunun elle tutulur dertlerine parmak hatmak, somurunun knr kör «jozum parmağma ornek lerini sergılemek ıçin «tıdecekler». Boılesine Minıcu olanaklara smbip olanların ugraşı daha tatlı ve mutlu dejil mıdır? • jyasaya fiye Çıkmış? KTAY AKBAL Evet Hayır DİL GERÇEGİ VE İKTİDAR K urtuluş sa\aşunızm 26 ağu*tos gıbi bir de 26 eylulu vardır Bın Turk yurdu uzermde egemenlık kurmaya çalı şan vabancı ulus ordulannı tepeleme atılımımızın başladigı gundu Ö+eki Turk uıV1 uzermde egemenlık kurmuş olan ta bancı dıl ordulannı ulusal dılımızın sınırlan dısına çıkarma at'lımımız'n basladığı gundur Adla^ı \e baslangıç tanh'erl a.rı olmakla bırlıkte her ıkısı \e benzerlen tek atılımın fe şıtli evrelerıdır Amaç bırdır Ul'isal varl gı, bağımsızlığı koruma Bır uhnur vnrlığını vabarKı guçlerle koruma%a çalışmak rü lünç bır saflıktan ıleri gfhr. Tarih onumüze serdığı savısi7 orneklerle bunun acı sonuçlarını gos'enrektedır. Nıye yenıden «pıyasaya çıkrrış''» Türkıye'de bir seferberlık nuş o da kendıni «bu seferberhkte sılâh altına aîınmış» kaedıyormuş Öyle dıyor emekJı general Umuml Mağazalar letım Kunılu üjesı Faık Turun «Pıvasaya nne çıktım'» n da 1Umumi Mağazalar Yonetun Kurulu ujesının kullana ı soz Nıye çıkılır pıvasaja' Saluıa salına dolaşmak. boy .termek ıçın değıl herhalde Bırşeyler yapmak ıçın «Memetm gelecegını ben ıyı gormuyorum » Neden dersenız oraın yanıtı yok Herhalde 12 Mart yüdırı donemını kapatan 14 ekım seçınıı sonııcunda CHP'nın başlattıgı demosrası ozgurluk donemı geldı de ondan Türk seçmenı kendi uluıu yı dın yöntemlerıvle bastırmava, korkutmaya kalkışandan kurtulmak ıçın ovlanm tek bır yonde krıllandı da onı Onümuzdekı seçımlerde de butun cepherı gınşım.ere, rasal ıç ve dış desteklere rağmen bılınçlı halk çogunUnun bu ılerı atıhmını < ıırturabılmek olanaksız da ondan ? Sağcı b.r gazete Bav Turün'ün ılk seçım koruşmalarından ınden bolümler yayanlamış Orada okudum bu sozıerı Pı 5aya nıye çıktıgmı boyle açıklıyor memleketın gelecegını ılıkeden kurtarmak ıçin Bay Turun Istanbul'dan senator ;ılırse bu tehlıke dnlenecek Herhalde Cep*ıe hukumet'nde emlı bır bakanlıgın başına da geçırtırler, başbakaıı bıle "a rlar Cephe ıktıdarının başında vedek subay Demırel bulucağına emeklı bır generahn yer alması daha uygun düşer elt Memleketın geleceğıni kurtarmak ıçın tum cephecı parer Bay Türun'un yonetıminde, kotnu'asında bır bırleştıler mı, gelecek kurtulur Nasü bır kurrulus olur bu, orasını bıleîm, geçmış yıllardakl eylemıne bakarak sız duşunun «Her garantüı yerden senator olabüırdim» dıyor a^r^ca . » demektır «her garanüll \ er » Herhalde AP den lıste başına urdun mu garantıledm seçılmeyı, demek ister Eskı sıkıyotım komutanı bu. Garantıli yer ısteyecek elbet' Boşuna pi^aya çıkar mı? Venrsın garantıyı oyle alırsın vanına Kos)ca bır emekh general boşa çaba harcar mı° Yuzde yuz gantıll olacak her ışj, her atiJımı' Istanbul'dan AP nın senator layı olunca her ış olur bıter Şoyle bır ıkı toplantıda bırıcaç )jlev çekersın sonra gider oturursun senatodakı koltuğuna. olaycacık, hetnencecık . Madem kı, sen «memleketı tehlıke;n kurtaracak» bır kaşısın, buyük bır ozverı gostererek «pıısaya çıkmış»sm. Kirn seçmez senı. senın gıbılen? Ama hesap yanlısı var gıbı gebvor bana Bay Turun un >tanbul'dakı adaylığı pek de «garantıli» değıl Hatta epey salıntılı hatta hatta oldukça urnutsuz bır durum. Son seçımlere Istanbul'da buyük lark yapmış bır CHP'je karşı o seçıme epey gerüere dusmus bır AP'nm adayı olmak bu «garantı» ı onadan kaldınyor. AP daha dofrusu MC bu denlı onem î değer verıyorduysa naye, dmeğın Bursa'dan, Balıkesır den dav göstermedı Bay Türuntı'' Işın içınde başka bır hesap lmalı Bay Demırel bır muhtıra ıle kenaısını ıktıdardan ozakıştıran 12 Mart'çüarın bır generalı olan Turun e bır oyun ynamış olmasın? Yemlecegını bıle bıle onu Istanbul'dan aday ostermek «memleketın celecegını kurtaracak» bır kışıje jaıılacak ı$ nudır' Bır umut vardı, MC partılennın tüm oylarını Turün'de oplamak . MSP MHP kendı adaylarında dırenı\orlar Varlıiyia. yokluğu eşıt CGP'nın destegı ne ışe varar? Istedığı kalar Bay Turtın CGPnıu kadın kollarını o\sun dursun Gerek oaur kı, bay Turun Istanbul'da •salnızca APnm adavıdır. >a,aşımını bu koşullarda, bu olanaklarla ^aoacaktır Karşı•mdakı CHP adayı genıç seçmen jıgınlarının tanıdıgı bır kışı )lsa\dı hıç sansı \oktu Baj Turün'ün Fakat CHP Prof. jstunelı aaay gostermekle Turun e azıcık umut v»rmış oldu. jcneral Turun'un karşısma ılencl bır başua general de mı çıcarılmazdı, ya da devnmcl savasımda onde ver alan bır bılım idamı, bır a>dın kışı. bır yazar da mı bulunamazdı' CHP Istanbol seçmerüennın büyuk çogtınlugnnun adını ılk kez auydugu bır ünıversıte ögTetım uyesinı aday gbsterdı Butün ounlara rağmen Bay Turun ün yemteryle karşılaşacagı kesmSır derım. la üç ker sabshtan akşama dek evlerme kapattıgı Istanbul halkı ısçısıvle, aydımyle, nalkıyle, oğrencısnle, esnafıyle, memunıyle, buyük çogunluguvle AP adayı Faık Turun'e oy vermevecek, onun karşısında yer alan kışı, kım olursa olsun onu destekleyecektır «Pıyasaya niye çıkttm1' » Heplmlzın tasası da buydu ya' Emeklı General Turun «nıye piyasajTi çıkt1'» Kım çıkardı'' Nıye' Hangı hesapla? Nıve «memleketın gelecegını sahsen ıyı gormu\orum» dıyor. Demek kendıni bır kurtancı saMjor ovle kabul etmemın ıstıvor? Butun bu gerçeklen gorerek davranmak gerek Istanbul'dakı tek senatorlük Jçın gin<<ılen seçım savaşımı çok anlamhdır. Türkıve hangı ionde yurtımelı' Hangı yonuedır gerçek kurtuluş' Turun mu, yoksa Csnınel mı konusu degıldır onemlı olan, Tumye ılerıye mı, joksa gerıye mi 5*uru\ecek. Seçmen bunu kararlaştıracak YABANCI GÜÇLERıN YARDIMıYLE AYAKTA DURAN BıR ÜLKEYE BAĞIMSIZ DENEMEYECEĞi GıBı, YABANCI DıLLERıN DESTEKLEMESİYLE GÖREViNi YAPMAYA ÇALIŞAN BıR DıLE DE BAĞIMSIZ DENEMEZ. Ömer Asım AKSOY «vabancı dil ojfelerınm Tür<çe karşıhğı voktur Onlan lcullanmakla dılımızı zengınleştınvo ruz» savı, iklncısı «TıirKçe bir sozcügü vinetememek içm ;abancı karşıhklarından vararlan mak dı'e zengmlık \enr» 53u Biruıcısı, az oncp de belırttıgımız gıbı, dıLmızı zengınleş ırme degıl >oksullaştırma sonucunu doğurur Zengınleştırn»nm ^!u ka!»mi elne alan nerkesın u'usal dıl «;orumlulu5ıi"U dujması ve alışılmış v"abancı sozcukler yenne Turkçe karşılıxlar d mak dı\e nvaşlerrek vennde olıır Ymelemeden kurtulmanm yolu da yabancı sozcüge baş\vrmak degıl. yazı yazmasını t>grenmektır Yınelemek zorunlu olan \erlerde ıse bundan taçın mamak gerekır Arapça ya < a Fransi7ca yazan kisı, bır sozcugıi ıkınci, uçüncu kez vınelememek ıçın onun Turkçesıni. AImancssını mı kullanır? Kültür Bakanımız geçenlerte raptıgı basın toplantısmda oem «yavın» hem «neşır», nem nmceleme» hem «tetkık». hem «kurulmuştur» hem «teşekkül « * »U nlmıstır» sorlennı kullandı Yani bır kavramı hem Turkçe hem de onun yabancı dilden karşılıgı ıle anlatö. Yabanrı olanların kullanılması blr zorunluluğa davanmıvor Hele «teşekkul ettınlmıştır^ gıbı sag kulagı sol file enseden eo«termeve benze"pn ve eskı dıl zamanında da doğru Diyorlsr kı «içınde yabmncı so?. ruk bulunmavan dıl yoktur» Doğru Anoak bu «hıç gerefı ol mayan ve TUrkçelen buluridn sozcuklen dünrnze Uoldurmska ve soz vapısı ıçmde Turkçeyı *uçuk bır azınlık durumuna getımekte bır sakınca joktur» anlamma gelmez Ulusal dıl elbetl'Bağım^ız dil te içınde hıçbır vabancı oge Yabancı ırJclerin vardımiyle a bulunmayan dıl demek değılvakta duran bır ulkeye bağimdır, ama kımlığı tanmmaz ols'7 denerıevecefi gıbı, vabancı muş bır dıl, htç değıldır As d llerın desteklemesıyle goreiTii Imda zensın ve "elı<;me\e ro< vapTiava çalışan bır *ıle de ba elverışlı olan dılimız (bu ters pım<ü7 denemez Ov«a dıl kışt anlayış \*uzünden vok^ullaşmış, nın kımhfıdır özüdıir' IMşünce kısırlaşmıstır Sen oz dılını \uzd mvsnrızı dıl oluştvırı BAİırının, yıllar bovunca hor gor ıjletnıe )dilt(5run temeli toolumea v\fk unuttur, sonra da, suç onunm 15 «»Irpejn snglavan etkenlenn ba«n gıbı, «ne vaDalım, dılım'z 'akırdıldır Dilın vabarcı ögelerle do dır, yetersızdir vabancı soıcuklu olması, bılgının, ktiltürun, ler kullanmak zorunda\Tz, şu dusuncen n vsbancılaşması ya vabancı sbzcugün Turkçesı var bancıva baglı kalması, kisının mı'» dne bır samnma vap % e bzgUrlUgünn vit.rmesi demektir kendi dılmi gehştirmeye çalıBunun ıçındır kı e«jsız evlemeı şacak yerde vabancı sözcükler olduğu olçude buvuk b>T dUşu kullanmavı surdur UIusçululc nür olan, daha dogrusu, eyîem bunun neresınde' lennin kavnaeı düşuncelerl olan «Düimizin Zcnginliği» Ataturk, ulusunun, ulke beğımsızhSTnı korumada gosterdıgl bıne demek? lınçli duyarlıfı dil ba*ımswlıgı rı sağlamada da gostermesı geHükümet programının dı! 11e rektığırı açıkça sovlemış, «Ülke ilgilı bolümu uç tumcedır tkınsını. vu'îsek ıstıklJIıni koruması cı tumcesi soyle «Dılirruzın zennı bilen Turk milletı diilni de gınlığının korunmasma ve selışvabancı dıller bovınduruğundan tırılmesıne onem venleceKtır * kurtarmalıdır» demıştır. «Mıllı dıbm anlamı konus'inda olduğu gıbı «dılimızın zenAtaturk, 1928'de harf devrımıeınlıgı»nı ^'orumlama konusannı gerçekleştırcrek gelışme orda da doğru yoldan sapılmaKtarrunı hazırladıçı «ulusal ve ta, bu kavrama ıkı türlU vanbağımsız dil» ılkesıne, vuk»n\a lış anlam venlmektedır. Bırı aldığımi7 sbrlerıv'e l"»30'da bir • . n gosterdıkten sonra 1932 de «o Turk Dıl Kurumunu kurarak e>leme geçmiş ve kendini son nefesınp degrın bu ulkuve adam'stır Ölurken Dıl Kurumuna gelır vasıjet etmesı, bu yoldakl calısmaların surdurülmesıne ne denlı fmem verdıgıni eostenr. saMİmavan anlatımm sı' îşın acıklı ja da gulunç vanı şu kı esKi dılı kullanmakta aırenenlenn çoğu, onu gereğı gıbı K oılroezler de. Hıç unutmam 1 >O 1960 donemı Buyük .vlület < Meclısı başkan vekulennden tırı Teşkilatı Esasıve Kanununda adı «ışarî rey» olan ojlamayı, Meclısın bır oturumunda uygulaıken bırkaç kez «ıs'ari rey» oıve sojlemıştı «Işaret»ten gelen «ı««ri»yı, «bıldırme» demek olan «ıs ar»dan gel" or sandigı anlasılr*orau. Bu yanlı«ı son 7amanlarda kendısını suçlu po~medı'm rad o spıkerınden de ış.t'ım • îki ayn dil ve zorlama Hukumet programmın son tumceM şovle «Turkçemızın ıki avrı dıl hahne gelmesme yol a çan asınlıklardan ve ilım dışı zorlamalardan kaçınılacaktır » Program. dılın «mıUılığı», «zen gınhğı» sozlerını nasıl ters bır anlamla kulannuşsa «Turkçemırın ikı ajm dıl hahne jrelmesı», gSrÜşle orta^a a'Tuştı" n«» yadsıvRntavacag» bır gerçektır kl Türkçemız. once «divan sarav dılı». sonra Osmanhca denı'en. ulusal kmhkten uzak b!r «sanbeı h'lkatsln »orlama bır anlatım aracmm da ortaya çıkmasivle ıkı ayn dıl haline gelmıstı Program ise, üstü katıalı olarak ozlesen Turkçe ile ikıncl bır dil ortava çıktıjfmı anlatmak istiyor ve «ışte bır Turkçe (vani Turkçe denılen Osmanlıcal var; oz Türkçe ne oluvor'» düşüncesıni benİTnsıyor Bu düşuncede olanlar Osmanlıcanın artık yaşavamavacağını, yaşavamadığmı rasıl gormüyorlar ya da görmezlıkten gelebılıyorlar, şaşılır. Hükümet prograrrunda bıle «takıp edılecekitr. ıçtinap olunacaktır» denememı»;. «ızlenecektır. kaçınılacaktır» denmıstır «EHıemmiyet lisan» defeıl «onem, dıl» kulİamlmıştır. Program, sekiz on yıl önce hatta bugün bıle asm savılan oz TOrkçe soscüklerden 190 tanesml kullanmak zorunda kalmıştır Şuna inanıyorum kl savın Kulttir Balanımız da, basın toplantısmda kullandıgi <cmJteşekkı! müteaddıt sevk edilmıştır» gıb! sözcıiklen pek yakmda bırakaeaktır Çıinkü eski dıl rutkunlan dahi şimdi bunlann Turkçelerini veglemektedtr. Bız Osmanlıcayı bırakıp öz Türkçeye yonelmekle, OÎH zorlamaktan ve kendımlzt iki dılll olmaktan kurtarmış olmuvor muyuz? Düın de tnsan vücudu glbi gereksemeîen ve özumleme yeteneğı vardır. tnsan vucudu, mıde ye yollanan her nesneyl bzümlemez. Bır saçma tanesı yutan çocuk, onu oldugu gıbi çakanr. Dıl de bbyledir: Yapısına yabancı olan nesneyt kabul etmez. Hıç muz yememış bır tusi, mus yerse, daha ör.ce yedığı meyveler gibı, onu da sındlrir. Dil de böyledir. Beslenme vetersizlifl yüzanden geüşemeven çocuklara bırtakım besınler, ılâçlar verılır Bunlann vucudu gelışttrdıgl goru'urse artık bu yolu izlemek bır «k'jraı» olur Dil Içın de durum budur Şu benzetmeler, «aşınlık» korkusuna da «zorlama» kaygısına da cevap vermelctedır. •tlım dısı» sözüne gellnce, «ılim» adı verüen alışılmış kuralların bir yerde donup kalmadıgını, doga ve matematlk kurallannın bıle yerınde saymadığını herkes bıimektedır. Bız tartışmalarımızı sürdüredu'alım, buvuk yargıç (toplum) kararuıı çoktan vermı? bunu Ö zel ulakla Üsküdar'ın Oteslne ulaştırmıştır «Yurütmeyı durdurma» gırtslmiennı İse nep gerl çevirmektedır. Nıce nıce 26 eylüllere.. ISTANBLX TABİP ODASI BAŞKANLIGINDAN Odamızın 6 ajlüt ara kongıesı 18 ekım 1975 cumartes» günu saat 10'da Cağaloğlu'ndakı Odamız binası toplantı salonunda vapılacaktır Ü%elenmızın tesrıflen nca olunur. İUAKE HEYErl GÜNDEM: 1 Açıhs 2 Dıvan seçiml 3 Faalıvet raporlannm okunması ve müzakeresi 4 Dılekler. EREĞLi KÖMÜRLERi iŞLETMESi MÜESSESESi MÜDÜRLÜĞÜNDEN (Inşaat eksiltme ilânı) Atatürk'ten sonra Atatürk'ten sonra devlet orputlerl bu akımı desteklemlşler; hatta 1945'te Cumhurbaskanı Inonü'nün gınştmıyle Teşkılatı Esasiye Kanunu'nun dili Turıtçe leştırilmış, adı da Anayasa olmuştur Ne var kı 1950 «ıktıdar»ı uulusal dıl» ılkesınin Karşısma çıkmış, yabancıya baglı bır dıl polıtiıcası ızlemıstır Bılındı2ı gıbı 1952'de «yasayan dıl» aldatn acasıvla Anayasa kaldırılmış, Teşkılatı Esasiye adı \e metnı gerı getinlmıstır. Getırılmışur ama. resmı orgutlenn bu tutumu dılı ulusal vonünden saotırabılmıs mıdır Onlar. kanunlarda. resmi ıslemlerde ve vazısmalarda dıl eendlıgını surduredursunlar, resmlhk dışındakı bujuk ve çeşıtlı ya^ı alanı, ozune donen dıl verımlenyle dolup taşmıştır. I9bü devrımıyle gelen «ıktıdar», dılde de ılerıcılığı benımsemıs, yenı Anayasa hukuk d.knde ozleşmenın guzel orneklennı vermıştır Bundan sonrakı hukumet lenn kunısı ozleşmekte olan dılden yana olmus. kımısi bu akımı yererek onlemeve çaUşmi'jtır. Ama dıl, btıtun engellen aşarak ulusal kımlığını guçlendırme jolunda ılerlemıştır 43 vıldan ben surup gelen çabala^la ulasılan aşamalar, elde eanen sonuçlar ortada ıken, bu gun bıle yabancı dıl bgelerıyle dolu olan ve «üç dilden murekket>» dıve adlandnlmış buıunan eskı dıli savunanlar vardır. Onlara gbre dıhmıze yerleşmıs olan vabancı dıl bgelerı Turkün mah sa\ılır Burdan dolayı o karma$ık dıl. «mılll dılımız»d r. Genç, dinamik elemanlara boya «anayiinds yüksolme olanağt sağlayan, dolgun ücretli bir görevds, cnesai saatlerinda çalışacak URETİM FORMENLERİ ARANIYOR Ilgill Sanat EnatltuierindBn mezun, askerliğlnl yapmıs istaklilenn fotoğraftı birer mektupla başvurmaları rica olunur. Hukümetin dil politikası Bu gorusu üzülerefc soylemek ısteri7 kı kendısmi «mıllıvetçı» dıye nıtele\en sımcl.a hukumetiTiız de bemmsenns ve porgramına kojdugu «mılll bır dıl Dohtıkası î/lenecektır» sozundekı «mılli dıl»ı karmaşık dıl, Osmanhca anlamına kullanmıştır Genelgeler açıklamalar ^e u' eulamalar bunu gosterroekıe menbolin BOYA VE MATBAA MUREKKEBİ SANAYII A,Ş. Yılanlı Avazma Sok. No: 4,Topkapı • Istanbul 1 Müessesemızm Zonguldak • Amasra bolges^nde kesu tutarı 4 98753128 TL. ve muvakkat temjıatı, 163^00 TL. olan a) 250 kişılik smema salonu inşaatı bl Amasra ışçı \T»tı vırdu binası Cbır blok) mşaatlan bırim fıjat esası üzennden kapalı rart usulüvle eksıltmeve konmuştur 2 Etsıltme 16 10 1975 per^embe güntl saat 15 00 de Zonguldak'ta tn??aat Müdürlılgünde yapılacaktır 3 Eksllrme dosvası eki tş programı esaslanna gore 1$ sijresi 1976 yılında başlayacak 1977 yıiı içınde sona erecektır Buna görea) Programa göre 1978 yılında yapılması ön görülen unaiatlara 1976 yllı bırım fıystlan ıle öde me yapılacaktır. b) 1P77 yılı içınde vapılması bn görülen Imalâtlara 19"7 yılı bınm fıvat'an ıle odeme vapıiacaktır. c) 1976 ve 1 ? 7 vılı birım fıyatlan yururluğe gırene "7 kaoar gcçen sure içınde yapılacak ödemeîenn detavı ozel «artnamede belırtılnııştır 4 Yapılacak tenzıiât Bavmdırlık Bakanıığınm bu seneler ıçta çıkaracağj bırım tıyatlara ayn ayn uygulanacaktır. 5 Ta'bKat projelerf fınna tarafmdan hazı^lanacak bu ı^şler karşılıgı olaraK da ozel şartnamede, belırtılen çeKilde pro)e bedeli venlecektf. 6 Eksıltme dosvası; Zonguldak'ta Müessesemız tnşaat Müdürluğunde, Ansara'da TOrkıye Komılr îşletmelen Kurumu, Inşaat Daıres' Ba^anhgında, Istanbııi'da Türkıve Koımlr îşİPtmelert Kurumu Satınalma Müdürluğunde gDrulebıhr. 7 Isteklılerin; (B) grubundan 6 000 000. TL.Tık Bayındırlık Bakanlıgından alınmış muteahhıtlık kamesı aslı, şımd.ve kadar yapmıs olduklan ve halen taannütlennde bulunan ışlenn taidıkll belgesı, Teknık Personel ve teçtıızat bejannarnesı ve banka referansı ıle blrliKte eksıltme tarıhınden üç gun evveiine kadar ZonguldaK'ta Maessesemıze müracaatla (Eksiltme lştirak belgesı > almalan jserekmektedır. 8 Eksiltme iştirak belgesı venlip verfhnedıfi MU?««sesemlz înşaat Müdürlügıinden telefonla ogrenıleblUr (Tel Muessese Santralı 3601'den 5166 telefondan öfrenıleb'.hr ) 9 Tekiıf zarfları eksıltme ve sartnatnesins göre tanzim edılmıs olarak ıhaie günti saat 12 00've kadar Mues^esemız Genel Muhaberat Servıs Şeflığme teslım edıjı^ıs olacaknr. 10 Müessesemuı belge verip vermemefcte iha'evl yapıp rapmamaKta veya dıledıği müteahhıda ihaleyi yapmakta serbesttır. Terimler ve Kovromtor Bclenmi^tir 1 ıııı 1 (Cumhun>et: 7 TEŞEKKÜ R Sevgıli eştm, annemlz ve gellnlmij GÜZİN DALMAZ'ın Hastahgını zamanmda teşhıs ederek, çok çabuk şifı bulmasına vesıle olan, bosyal Sıgortalar Kurumu Ukmej danı Beyoglu Hastanesi Asabıve Mütehassısı Sayın Or. HALİL DEĞER'e ve lüzum gbrtllen ameliyatı tistün blr başan tle vapan kr metlı ve bâzık Nöroşırürji Mütehassısı Sayın Dr. OperatC M. TÜRGUT DERtNKÖK Anestesl MUtehassısı Dr. İSTEBAN ACEMOĞLU"na, Hen şıre Dınçer, Alıye, Munevver, Nılgun ve Makbule'ye. Paı sumancı Menmet ve Mustafa'ya, keza hastanede vatıs ^ ameiıs'st esnasında yard m ve alâkalannı eslrçemeven W tün hastane personehne ve basın mensubu arkadaşiaruı teşekkürlenmızı bıldırinz. e*ti: Mebmet DALMAZ Cocuklan: Tijen ve Cem DALMAZ ve yakınlan. (Cumhuriyet: 7$3! SATILIK ARAÇLAR 1960 CHEVROLET PÎKAP 1970 ANADOL TbK KAPI 1973 AÜSTİN MİNİBÜS araçlar çalışır tfurumdadır. Möracut: iş taatlerınde 22 42 90 (Cumhuriyet: 734