Katalog

ÎKÎ CUMHURIYET 15 Agnstos 1975 deki Amerikan Uslerind* çalışmanm durulduğuna illşkin hükümet büdirisi tterine verdigi bir demeçte, «Bana verilen bügiy* göre, bu Ua ve tesislerin tümü kapatılmamıştır» demişti. Ana muhalefet partisi başkanının, kendiaini boyle bir demeç verme zorunluluğunda bulması için ortada güvenilir bilgilerin bulunacağı dofaldır; aynca saym Ecevit'in siyasa alanınri* şimdiye degırı denenmiş, çeşitli smavlardan geçmiş olan kışıliğı, boylesıne ciddi bir konuda kulaktan dolma lâflarla hafiflik etmeye hiç de yatkın değildir. Gerçekte CHP Başkanınm bu demeci, birim bilmediğiıniz ve her halde güvenilir olduğu kuşku gotürmeyecek bilgilere dayanması yanında, ayrıca kamuoyunu tedirgin eden bir kayguyu da yansıtmaktadır. Türkiye'deki Amerikan üslerinin kapatıldığı (ya da bu üslerde çalışmalann durdurulduğu) halk arasında küşümle karşüanrmş bır konu olraa özelliğini sürdürüyor. Oysa bır hükümetin en yetkili afzı, belli bir konuda kesın bir bildiride bulunursa, onun küşumle karşılanması clacak işlerden defil gibi görünıir. Peki, durumun inandırıcılıktan bunca yoksun olması hangi nedenlere dayanmaktadır? Bu nedenleri kendi başuıuza araştırmaya çıkmadan önce. CHP Başkanı Ecevit'in yukardakj sözlerine karşı hükümet başkanı Demirel'in verdiğı yanıtı gözden geçirelim. Sayın Demirel bu yanıtında şöyle diyordu: aKendileri, faaliyetleri durdurulmatmş tesis bulunduğu iddıasında iseler, bunlann hangileri olduğunu bize söylerlerse memnun oluruz. Bir gorev yapmış olurlar. Onlan da durdururuz.» Sayın Demirel'in bu sözlerınde ince bir alay bulunduğunu sanmak için ortada hiç bir neden olmasa gerektir. Gerçi «varsa söyle, onu da kapatalım» sözü hiç bir yorumla ciddiye alınır bır söz değildir, şaka için söylenmiş olması hükümet açısından daha iyidir, ama böyleslne önemli bır olayda sorumlu bir kişinin işi şakaya vurabileceği kimsenin inanmayacağı bir tutum olurdu. Bu G eçende, CHP Genel Başkanı Eeevtt, j OLAYLAR VE GÖRÜŞLER lar? Üslerde çalışmalar durdurulduğuna göre bu uyumlu çalışraa ne çahşmasıdır?.. Başka Konu Bugünkü yazımın konusu başkaydı. Gazetemt zin «Okuyucu Mektuplan» sütununa Istanbul'dan mektup gönderen Suna Emre, Gülhane Parkındaki hayvanlann acıkh durumunu anlatıyor. «Hep düşünürüm» diyor, «Acaba buraya hayvanat bahçesi demek doğru mu? Sayın Istanbullulann bir çogu görmüştür. Görmeyenler de gitsin görsün, bu modern çağda o zavallı hayvanlann çektiği ıstırabı.» Ve sayıp döküyor, açlıktan karınlan yapışmış, gözleri kör olmuş, pislik ve mikrop yuvası içindeki hayvanlan... Evet, Gülhane Parkındaki hayvanların durumunu konu edinecektim; fakat bunca ciddl yurt sorunu dururken, yazımı böyle bir konuya ayırmamı doğru bulmayanlar çıkacagını düşünerek en ciddi konulardan birine el attım. Attım da ne oldu? Bır sonuca varabildilc mi? Ne gezer!.. Yazar, konusunu seçerken, genel ölçülere, 1 1 gilere değü, kendı görüşüne bağlı kalmalıdır yine de. Hayvan sevgisi niçin küçtik görülecekmiş? GeUn de Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun. «Yo.. güvercinlerime dokunmaymız» diye başlayan finlü hikâyesini anımsamayın!.. Bata Anadoluyu işgal eden Yunan askerteruıden birtakımı, güvercın düşkünü bir Türk'ün bahçesınde hayvanlara ateş etmeye başlaymca söylenır yukardaki o söz. tYurt düşmamn eline geçmişken güvercinlrı de lâfı mı olur!» diyemezsiniz, dememelisiniz. Güvercin sevglsi diye küçük gördüğünüz şey, bakarsmız, yurt sevpsinin yapı taşlarmdan biri oluverir. Ne ıyi etmişler o okur mektubunu basan arkadaşlar!.. Gozlerimizi Gülhane Parkına çeviriyoruz, orada sıcaktan, açlıktan, hastalıktan kıvranan hayvanlan görüyoruz, acıyoruz onlara. Zihnimizde doğa tle canlı bir ilişki kuruhıyor birden. 2 HAFTADA 2. BASKI f ÎKİ KONU BlRARADA Melîh Cevdet ANDAY bakımdan o sözfl ister istemez ciddl karşılamak sorunda kalıyoruz demektir. Şundi, sorsak yeri değil midir Türkiye'deM Amerikan üslennin tümünün kapatıldıgını dünyaya duyurmuş olan bir Başbakan, nasü olur da bu üslerden birtakımının çalışmakta olduguna ilişkin muhalefet partisi başkamnca ortaya atılan sav üstüne bılgi ister? büdirisi arasmdaki kesin karşıthk, öte yandan sayın Demirel'in demecindeki, karşıt yorumlara olanak tanıyan iki anlamlılık, kamuoyunu sağlam bir kanıya varmaktan alıkoyacak nitelikte ögelerdır. Şurasını da ekleyivereyim, hükümet başkanımn, iki parçasını yukarıya aldıgım demecinin çıktığı gazetelerde Amerikan Haber Ajansından aünmış şöyle bir haber vardı: «Pentagon yetkilileri, üslerdeki Türk komutanlan ile Amerikan subaylannm tam bir âhenk içınde çalıştıklannı söylemişlerdir.» Bihyorsunuz, Başbakan Demirel, geçende bir gazetecinin, Oslerdekl Amerikalüarın yurdumuzdan gidip gitmeyeceklerine üişkin bir sorusu üzerine, «tster giderler, ister kalırlar» gibilerden bir karşılık vermişti. Bütün üslerin kapatüdığı hükümetçe bildirildigiııe göre. acaba bu üslerde eskiden görevli olup da yurdumuzdan aynlmaya dayanamayacaklanra anladıklan için yine üslerde kalmayı yefcleyen Amerikan subaylan mıdır? Türk komutanlan üe uyum içinde çalışan £cev/t O/oy/,, dizisinin üçüncü ve son cildi de rekor kırdı 1. Baskısı tükenen "Kıbrıs Harekâtı,, tekrar çıktı Daha Garibi îşin daha garıp yanı, böyle bir bilglyi açıkça ister görünen Başbakan Demirel'in, aynı demeçte şu sözleri de söylemiş bulunmasıdır: «Bu beyan gerçek dışıdır. Tekrarlıyorum, 25 temmuz 1975 tarıhınde hükümet bildirisinde yer alan husus icra edilmiştir. Yani ikili anlaşmalar gereğince faaliyette bulunan ortak savunma tesıslerinin tümüntin faaliyeti durdurulmuştur.» Gerçekten şaşırtıcı bir dunım! Bir yandan, muhalelet partisi başkanının san Ue hükümet KIIHUS H4REI&ITI BİR BASBAKAN1N DOĞUSU KAYHANSAĞLAMER İnsanın aratı hep topraku olmalı!.. Bir Tutam İsveç Havası.. OKTAY AKBAL Evet Hayır GÜNÜN KİTAPLARI Uzun süredir beklenen kitap ÇlKTT.» ERNESTO CHE GUFVARA HUKUKÇULAR VE HERKES İÇÎN KONUSTINDA TEK KÎTAP *sveç'i bir ayda tanıdığımı söylemek olanaksız. Türkıye'yi geI reği gioı anladıgımı, tanıdığımı yazabılır mıyım? Merde BUtün bir vaşamı geçirdıgım kendi ülkemi kesinlikle hilmek. bğrenmek, tam bir sorr.ıca v^r.:: güç, nerde kaldı îsveç! Birçok yazı okudum Iskandınavya üzerine. Incelemeler, röportajlar. Bizun basında çıkanlan siz de natırlarsmız. Yazanmn bakış açısına, eğilimine göre değışen seylerdı bunlar. İsveç denılınce akla gelen sevisme özgürlüğü, kadınlan, cınsel konular, biimem nelerdi önce.. Oysa Pans sokaklannda, Seme kıyüann6a, Londra'nın parklannda görülen coşkulu çıftlere StocJtholm'de rastlamak olanaksız. Sokaklarda öpüşen, sevisen bır tek İsveç i görmedim. Böyle davrananlann yabancılar oldugu açıkça belliydi. isveç cinsel konuları kökünden çözümlemiş. Rahatlamış, bir huzura kavuşmuş. tsteyen evleniyor, isteyen evlenmeden bırlikte yaş:yor. Evlenmek kadar ayrılmak da dogal ve kolay. Bır eş «ber. ayrümam> dediğinde, yargıç altı aylık süre tanıyor onlara. Alti. sy sonra eşlerden bıri «ayrılmakta kararhyım» deyince yarg'ç boşanma karannı veriyor. İsveç'te her insan devletin sagladığı güvenlık altında, issizlik derdınden uzak. hele çocuklar bu ülkcnin en değerli varlıklan... Bir Türk öğretmeni anlatıyor. Öğrencmin kulağını çekmek, fısk«î vıırmalc bıle olası değil. Hattâ bir baba bıle oglunu dövemez. Sokakta çocugunu iteleyip duran birinin yakasına pous yapışmış, hesap sormuş. Dokuz yıllık rorunlu öğrenimı her îsveçli, ya da İsveç'te yaşayan her insan tamamlamak zorundadır. Herkes ckuyor kısacası. Bitirme notlarına göre yüksek öğrenime devam edebiliyor. Sınıfta kaldındı kalmadındı diye bir şey yok. Çocuklar için devletten rardım alımyor. Bu yüzden de bir anne evli clsun ya da olmasın çocuklarının sorumlulugunu devletle bırlikte taşıyabıliyor. Bu yüzden de evlilikler sağlam oluyor. Değılse «yrtlıyöıiar: Kadan da erkek delktısadi öagürlüklerine, cınsel özgurlüklerıne sahipler. Bu demek defil ki isveç bizım anlayışımıza göre bir <abJaksızlık> yuvasıdır. tam lersi kendı uygarhk anlayışı içınde en ahlâklı bır toplum demek daha dogru.. Otomobillerde şoförler güvenlik kemeri takmak zorundadır. Takma\an elli kron ceza verir. Tabiî polis tarafından yakalanırsa... Kim olursa olsun hemen bu kemeri takıyor boynundan aşağı. Bır alışkanlık olmuş burda yasalara uymak. isveç'te yasalar uzun uzun tartışüdıktan sonra kabul edılırmiş. Sonra da ona uymak herkesin en doğal gördügü bır şey. Bir Îsveçli şöyle anlattı, «Halk ıstediği için bir yasa çıkar.> Bızlenn bu düzenli yaşamadan sıkıldıgımız olur sık sık. Ne olacak kemeri takacagız da. bırkaç yüz metrelik yer için deger mi, hem ne işe yarar? Bizler boyle der dururuz bır takım yasaklamalar önünde. Hiç birimız uymak istemeyiz düzene. Oj'sa îsveçli «Bir ülke yasa üstünde kunümalı« der «isveç Mucizesi» adlı kitabında Tyra Ferlet bu konuda şöyle yazıyor: «Bu disiplin özgürlüğe karşı derin bir sevgiyi önlemez. Düzene karşı çıkan anarşik bir özglirtük değü, başkalarına saygı duyan bir özgürlüktür bu. Mutlakiyet yönetimı Is\eç'te geç ortaya çıkmış ve çok kısa surmüştür. Feodalite tsveçtc yerlesememiştir, tsveç köylüsü hiç bir zaman toprak kölesi olmanııstır. Kralı tahta çıkarmak ve tahttan indirmek hakkı t s veç'in politik birliğinin kurulmasından çok önceleri, Svearler Meclislne aitti.» Yüz yıl önce yoksuUuk içinde bir ulkeydi tsveç. Halk kurtulusu ABD'ye göç etmekte buluyordu. Koca koca kentler kurdular Amerika'da. 1932lere kadar sürdü bu göç. Elli yıl önce bile İsveç, Avrupa'nın zengin olmayan ülkelerindendl. 1932'de Sosyal Demokrat ParU iktidara geldi. Tam kırküç yüdır geçici bir ortaklık dısında hep tküdarda.... Bugünkü zengin, düzenli, belirli bir kültür ve uygarlık düzeyinin üstünde îsveç toplumu Banüng'den Palme'ye kadar sürüp gelen Sosyal Demokrat liderlerin başansınm ürünUdür. Kendine özgü bir çeşit sosyalizm bu. Belki de kendine özgü bir başka tür kapitalizm. Anlamssı güç, anlatması da... Sonuç ortada. £111 altmış yıl önceye kadar iş aramak, yaşamlannı kazanmak için Amerika'ya göç eden bır ulus, bugün başka ülkelerin insanlanna iş, ekmek, yuva veriyor. Bu kadan j'etmez mı? Bır tutamlık îsveç havası size... Bir gün toplumca ulaşmayı umut ettığimiz, daha dogrusu hayalini kurduğumuz bir insanca düzenden bir esinti. V AŞ ANILARI Tirkçesi: Seçkin CILIZOGLC Çagumza damgasını vuran bır devrimdnin anüan Yeni Çıktı... 30 Llr» PATEL TATINEVt MC S » ISTANBTJL Tatbikatta ŞAHSÎ DAVA ve konu olan Suçlar Selçuk Avdınöz Konva Ereğli Ceıa Hâkiml Hakaret ve sövme (basm yolu, ayn bölüm) Dövmek, tehdır. konut dokunulmazuğı, tedbirsizlikle yaralama, ızrar, hakfu rekabet. ıhtıra beratı, Markalar, Fikir, sanat eserleri Kanununa muhalefet suçları. Dâvanm şartlan, taraflan, açılması, yürütülmesi sona ermesı. kanun yollan istihaüar, dilekçe örnekleri. Fiyatı: 50 TL. Başlıca kitapçılardan ve yazanndan temin edilebilir. a CİLT ^ A «ECEVİT OLAYI» dizisi bütünlendi: • Birinci cilt (11. baskı) 15 lira. • İkinci cilt (5. baskı) 20 lira. • Üçüncü cilt (Kıbns Harekâtı Yeni çıktı 2. baskı Üç haftadır listebaşı «Best. seller») 20 lira. BÜTÜN KİTAPÇILARDA İŞ HUKUKU A vuka t Prof. Dr. ,«,. ADtL tZAEKEN # Oç kitaptan oluşan bir .cilt içınde, bugjinki^ İş Hukukunun bütün sorunlan tttzn mahkeme içtihatlanyle birlikte açıklanmaktadır. • Fiyatı dltli olarak 150 TU'dır. Ve PK. 31 Kfaltepe Ankara adresmden ödemeli olarak gönderilir. VEnİ3KİTflP •latin amerika'da devrim 15 lira Tekln yayınevl Genel Dağıtun: Tekin Yayınevi, Çağaloğlu, İstanbul Tel: 27 69 69 •marksizm ve maoizm 20 lira işili devriminin öörettikleri RK.265 Sirfcsci İstanbul İKİLİ ANLAŞMALARIN İÇYÜZÜ haydartunçkanat 12,5//>a ^lllllılllıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııiMlllllg • * • * * İSİMİ bır Kertenkeledir OMayAKBAL okurmı? roman bu. dlnlza aldıiifu i | Milli Eğitim Bakanlığı nca i Eâitim Brikanhnınna TAVSİYE EDİLEN SERİSİNDEN SOGUK NASIL ve NEDEN ^ A DOĞDU C GELİŞTİ. ^ İPKMBE KlTAPI I K İ İ ÜÇ AFACAN |SOYGUNCULARIN | PEŞiNDE i den sonra İDOMiNO GAZETECi = Ya3nnlayan: İ BASKAN YAYINLARI DUNUBUGÜNU ve YARINI H HIGGINSIN KİTABINCAİ Kitapçılarda Dağıtun: r Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seyir Hidrograli ve Oşinograü Dairesl Başkanlığından Bıldiıilmiştir. BATEŞ = nıııııııııııııııııııiHiııııııııııııınınıııııııııııııııııııııııııııııııııııih? Günümüzde ikili anlaşmalar, Emper. yalizmin uygulama araçlanndan birisL dir. Emperyalist dev letler, bu anlaşmalar yoluyla, az gelişmiş ülkelerin önce iktisa. diyatını ele geçirmek te, sonra siyasî ve as kerî alanlarda ağır. lıklannı duyurmak. tadır. hstta kunılacak ber alms CrgUt bulund erinl bagnnda saklayan ha , bu piınlerin romanı bu, carma;ıklıgını çözmemlza GENE EYAYINLARI..GENEYILIN ROMANI KERTENKELE, Morris VVest'ten çeviren Aytunç Altındal/e yayınları, yeni dizi: 3, 431 sayfa, 25 lira, 3. baskı/e yayınları, ankara caddesi 13/Dağıtım: Narlıbahçe sokak 19, tel: 278720 Istanbul/Aydın Kitabevi, tel: 251423, Yenişehir, Ankara/Ege bölgesi: Datiç. tel: 38786, Izmır Martin EDEN Denizcilere ve Havacılara 100 sayılı bildiri 18 ile 22 ağustos 1973 tarihleri arasmda 08.00'den 19.00'a kadar aşağıdaki noktaların bırleştiği saha içinde seyretme, demirîeme, avlanma ve bu sahanın 1500 metreye kadar olan yüksekliği can ve mal emniyeti bakınundan tehlikelidır. KARADENİZ TENtKÖY l'incı nokta: Enlemi 41 derece 30 dakika kuzey Boylamı 28 derece 40 dakika dogu 2'nci nokta: Enlemi 41 derece 30 dakika kuzey Boylamı 28 derece 55 dakika doğu 3'üncü nokta: Enlemi 41 derece 20 dakika kuzey Boylamı 28 derece 40 dakika doğu 4'uncü nokta: Enlemi 41 derece 15 dakika kuzey Boylamı 28 derece 50 dakika doğu. DENİZCÎLERE VE HAVACÜ.ARA ÖNEMLE DUYURLTUR. (Basm: 21285» 6396 Jack London'un romanı Orijinalinden çeviren: GÜLEN FINDIKLI ODA YAYINLARI 25. TL. mümtaz soysal P.K. 57 İSTANBUL Annefer,Babalar,(^retmenter Şimdi çocukbnrazm smce|i,brtirindCT guzd 14 kitabnnz var n 2. 3. AFACAN BtJLER GIZU VEDII.ER CETES' KEPCE AOASmiN ESRAR! GİZLİ YEOİLER İŞ BAŞINO», SAKLIOU$MAN VASASIN G I Z U veoh.GR 7 t BAEIIR AFACAN SEŞI.ER SEftUVEN PESİNDE t. 6 t a l VB)İLB«N IAŞI OERTTE 10. GliU VEDİLER GtLİVOR 11. GİZU YEDHB» rOB KM.ESWoE 12. KUUMtSZAT ABD MALI ARABA VE KAMYONLAR İHRA(, İÇÎN HER YAP1DA Vt MODELDE OFA 5253 Ll REPERANSJ ALTINDA, OREL1 KUESSL1 VVERBEAO, CH4410 LIESTAL <Switzerlandi adresine müracaat edinte. 4 5. 6 kitaplann bepsi I t i f Egrtim Bakanbgı I Terbiye fteyetince çocuklra yarark Wunmuş ve tavstye edümiştir KOZA YAT1NLAR1 •• FV 836 •• BÜTÜN KİTAPÇLAROA •• " ' OAG BATES bilgi qai)iııevî .10 lira OGÛNÛANLAITyOR SaZLEM YAYIUARI