Katalog

Güneşi durduramazsınız. Çatnzı kaptertnz. umhuriyet 52. yıl, sayı: 18300 Kurucusu: rUNüS NAOt 11 Temmnz 1975 Cuma KÜLTÜR BVKANUĞI YAYINLARINDAN V. V BARTHOLD ORTA ASYA TÜRK TARrHi HAKKINDA DERSLER Hazırlayanlar: Or. Kâzım Yaşar Kopraman Dr. Afşar tsmaü Afca Kültür Taymlan serisinden neşredflen ba eser 10. lira uyatla RIıllI Eğitim Fafcftnhgi Yayınevîeri'nde satışa arzedilmiştir. DETVXET KTTAPLARI MÜDÜRLÜGO Sultanahmet ISTANBUI» Satış Tel.: 23 38 03 Amerika'nın Türkiye'ye ancak peşin parailesilâh satma hazırlığı karşısında Ankara da bazı tedbirler alacak I Korutürk: «Türkiye'nin, ambargonun sürdüğü sürece NATO içerisindeki yükümlülüklerini yeniden gözden geçirme mecburiyetinde kal dığını beyan etmesi samimi ve ciddidir» ABDTemsilciler Meclisi Uluslararası ilişkiler Komisyonu dün gece parası ödenen silâh ve malzemenin gönderilmesine ilişkin tasarıyı görüşmeye başladı Türkiyede üsler için ABD'den kira istiyecek ANKARA (Cumhuriyet BOrom) ^BD Temsılcıler Meclısı ülus iararası îlışkıler Komisyonu, dun gece Turkıjenın daha once ısmarladığı \e bedelıru odedıği sı lah ve askerı malzemenin derhal »ondenlmesını ongoren tasarıyı ;oruşmeve başlamıştır. Komısionun çalışmalarını bugun ta•namlayacagı bıldirilmektedır Fu arada Türkıye ıle ABD ara >ında 16 temrauz 1975 gunu ge ce yamından başlayarak yururluğe konacak olan «geçıcı statu» nun en onemlı bolümunün Turkıye taraiından Amerıkan üslenne karşılık ıstenecek «kıra bedelı> olduğu ogrenılmıştır öte yandan Cumhurbaşkaru Fahrı Koruturk, dun Genelkur may Başkanlığı karargahını zıyaret ettikten sonra yaptığı açıkla mada. «Türkıye'nın, sılah ambargosu devam ettığı surece NATO ıçensındekı yukumlulııklerını yeniden gozden geçirme mecbunyetınde kaldığını beyan etmesının, samımı ve cıddı olduğunu» soylemıştır Saidi Nursi'ye ait kitapların ele geçtiği Kazdağı ve Yiğitler din kampları tekrar açıldı Devlet Güvenlik Mahkemesi, Avcılar köyü yakınlarındaki «Din kampı» yöneticilerinden birini tutukladı Kemalpaşa Savcılığınm çevredeki bazı evlerde yaptırdığı aramalarda Risalei Nur kitapları ele geçirildi Hikmet ÇETi.VKAYA Devlet Güvenlik Mahkemesi Kazdağı eteklennde Avcüar koyü yakınlannda kurulan «Din kampı» yöneticilerinden Lâtif Erboban1! tutuklarken, Yığıtler ve Kazdağı kamplan dün tekrar açümış, Afyon'un Emirdağ ve Bolvadın yoresınde Ise «Hafız kamplarunın kuruldugu ıhbar edılmlştır. Kemalpaşa Cumhunyet S a v o lığı ise dün çevrede genış çapta bır arama yapmış, nur eğıtlmi yapurdıklan saptanan kiml kışüerHi evlerine yapılan baskınlarda risalei nurlar ele eeçirmıştır Kovuşturmayı yuruten Kemalpaşa Savcılığı, yakalanan 8 kişiyi TCK'nun 163 maddesi gereğınce tutuklanmalan ıstemlyle Sulh Ceza Mahkemesıne sevketmış, ancak mahkeme tutuklama karan vennemıstır. Kemalpaşa Savcısı Yılmaz Çelık, Yığıüer ve ören yoresındekl baskınlann sürdürul duğunu, (Devanu Sa. 9, Sü. S de) Peşin parayla ABD Temsılcıler Meclisi Iıderlen ıle Başkan Gerald Ford arasında oncekl gün vanldığı bıldirılen uzlaşma ve uzlaşmanın öngorduğU Turkiye'ye ambargonun kısmen kaldınlması hususunun, ne zaman yasa halıne gelebıleceğı ıse henuz bellı olmamıştır. Ancak bu uzlaşmanın yasalaşması halinde bile, Turkiye'ye hibe olarak asken vardım başlamavacak ve kredıli olarak ABD' den sılâh alınunda bulunmak mümkün olmayacaktar. Beyaz Saray Kongre uzlaşmasına gore, Türkıye ABD'den ancak peşın para odeyerek askeri araç ve gereç alabılecektır. Bu hususa ısaret eden dıplomatık gözlemcıler, ABD ıle başlaması beklenen ıtalı gonişmelerde Amenkan üslenne karşılık kira istenmesi konusu Uzennde Türkıye'nın ozellıkle duracağını belırtmektedırler Nıtekım, Turk Hükümetiriln 17 hazıran günü verdıği 30 günluk sure sonunda uygulamaya (Devanu Sa. 9, Sü. 1 de) Kissinger: "Üslerin statüsü şimdi daha elverişli bir ortamda ele almabilecek,, • ABD Dışişleri Bakara, Paris'te Cumhuriyet „ muhabirlnin sorulannı cevaplandırdı. Kosta DAPONTE PARİS ABD Dışışieri Bakaı Henry Kissinger dun oğleden Dnra Fransız Dışışleıi Bakanlıgından çıkarken Cumhunyefin sorulannı yanıtlajarak, süâh ara bargosu konusunda şoyle demış tır. «Turkıye'ye uygulanan sılâh ambargosunun kaldınlması içm çalışmalar yapüıyordu. Bu konu da çeşıtli onenler getırılmıştı Ge rek Başkan Ford, gerekse ben ambargonun kaldınlması konu sunda gınşımlerde bulunmuştuk Dün Washıngton'dan ayrılmadan once Beyaz Saray'da kongre üyelenvle btfdığınız uzlaşmaya va rıldı Şımdi bu önenler onumüz deki hafta oylamaya sunulacak Olumlu sonuçlar alınacağını umu yorum.» Dr Kissinger, Türk hükümeti nın 17 temmuzda «Ortak Savunma Tesısleri» statüsunu yeniden gorüşmek ısteğıne karşı ne dü şünduğıi yolundakı sorumuza da şu karşılığı vermıştır «Bu goruşmelenn şımdi daha elvenşlı bır ortam ve hava ıçm de yapılabıleceğını sanıyorum Dün Washıngton'da alınan karar buna yardımcı olacaktır.» DlSK Genel Başkanı Türkler, Erbakan ve Türkeş'i "Tehlikeli kişiler,, olarak niteledi DÎSK Başkanlar Konseyınde bır konuşma yapan Genel Başkan Kemal Turkler, Cephe Iktıdarının onemlı ortaklanndan olan Erbakan \e Türkeş'ın kışısel çıkarlan ugrunda hıç bir engel tanmıadık lannı ve bunlann «tehlıkeli kışıler> oldu&unu soylemıştır. Cephe partilerının yonetımi al tındakl Turkiye'nın içınde bulun duğu pohtık, ekonomık ve sosyal sorunlan ıçeren konular uzennde duran Turkler, Erbakan'm dıni ınançlarmda ne derece samımı ol duğunu saptamak ıçın bıraz gerl lere gıtmek gerektığını kaydederek şunlan eklemiştır: «Erbakan, Gumüş Motor Fabri kasmm Genel Müdüru ıken, tama men ıkı yanlı bır tutum içınde ol muştur Bu fabrıkanın dmsel 1 onların sermayeye donüşmüş panançları agır basan vatandaşlar rasal olanaklarmdan yararlanma dan oluşan kuçuk tasarruflu or yolunu amaçlayan Erbakan, öte taklanna, faız \ermenin Islâm di yandan kendı yonetımındeki Günıne ajkın olduğunu soyleverek muş Motor Fabnkasmda lşlerin sanayi ve ticaret hayatında serma kotü gıtmesi ve Sırketın tflâs ile ye sahıpleri açısından vazgeçıl karşı karşıya kalması üzenne. bu mez olan fatzh kredi alma yolla kez de kendıni haklı çıkartraak innı tıkamıştır Fabrıkanın ortak çın çevresındekılere (Softalarla larının dıni ınançlarını somurcrek boylo bir Ise ginşılırse sonuç bu olur. Bunlar faizll kredl almaya karşı çıktüar, kredi alamaymca da işlerl yürutmenın olanagı fcalmadı) biçiminde konuşmaktan çe kinmemıştir.» Türkler, aslında Erbakan İçin bnemli olanın çeşitli olaylan, bir sıçrama tahtası gibl kullanmak anlamına geldığinl anlatnus ve (Devamı S». 9. Su. 7 de) BURSA'DAKİ ÖĞRENCÎ ÇATIŞMASINDA VURULAN LÎSELÎ GENÇ ÖLDÜ Feridun EVRENOSOĞLU BURS4 Öncekl gece saat 20 00 sıralarında Ataturk caddesınde meydana gelen oğrencı çatışmasında kurşunla yaralanarak komaya giren Bursa Aksam Ticaret Lısesı ıkıncı sınıt oğrencısi 19 yaşındakı Anmet Vatan Kırkbulak, tedavi edılmekte olduğu Bursa Devlet Hastanesınde dun sabaha karşı ölmuştur. Aynı olayda kasığından yaralanan ÎTtA oğrencısi Mumtaz öz'un ıse sağlık durumunun duzelmekte oldugu büdınlmıştır Selâhattın özdemir, Ahmet Küpelı, Dursun Uslu, Halıl Aytekm, Kenan Akmcı, Cengız Karadenızli, Eğitım Enstitüsunden Sebuktay Kaan ve işçi Ahmet Yalman. Venlen bllgıye göre, Kasım As (Devamı Sa. 9, Su. 4 de) DGM Savcılığı Ismail Cem'e yöneltilen suçlamalar için takipsizlik karan verdi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Ankara Devlet Güvenlik Mahkemesi Savcılığı, îsmail Cemie ılgıll soruşturmasmı tamamlamış tır. Savcılığın, TBT'de yaptığı inceleme sonucunda tsmail Cem'ın Genel Mudürlüğu sırasındaki işlemlerl hakkında bır suç unsuru gormedığl bğrenilmıştir Devlet Güvenlik Mahkemesi Savcüığınm yaptığı soruşturmayla ilgıll olarab bugün basına bilgl vermesi beklenmektedlr. Büindıği glbl, Devlet Bakanı Seyü öztürk Ue AP Genel Başkan Yarduncısı tsmail Hakkı Yıldınm"ın verdıkleri demeçlerm ihbar sayılmasırn ve hakkında soruşturma açümasmı isteyen îsmail Cem, Ankara Savcılığına başvurmuş, Ankara Savcılığı bunu dikkate alıp soruşturma açarken. Ankara Devlet Güvenllk Mah kemesl Savcılığı da bir açıklarna <Devamı Sa. 9, Sü. 5 de) îabüroğlu le Baykal IHP'yegirdi, İüezzinoğlu da Cayseri'den 3HP adayı )lacak 4NKARA, (ANKA) Cumhurışkanlığı Kontenjan Senatorti ' eskl Imar ve Iskân Bakanı »lâhattın Baburoğiu Ile Tarım akanlığı eskı Musteşan Izzet avkal dun torenle CHP'ye gırışlerdvr Bu arada eskı Mahye akanlanndan ve Kıbns Koornasvon Komıtesı Başkanı Büıkelçı Zıya Muezzınoglu da Seito seçımlerıne Kaysen den HP adayı olarak katılacaktır. (Devamı Sa. 9, Sü. 8 de) Istanbul'da Pıza Kulesı örneğı bır yapı Denetunsizhğın ve başıboşluğun sonucu, sonımsuzca yapılan ınşaatlarla insanlann yasamı ıle oynanmaya devam edılmektedır. Gungoren Beledıyesının hemen janında henuz tamamlanmamış olan uç katlı bır mşaat, Pıza Ku lesı ornegı yan yatrmştır Uzman lann bır kaç gun ıçmde çokece ğını belırttıklen betonarme inşaatın ayakta durabılmesi için, eğım vaptığı yana tahta destekler konmuştur Teknolojı yanlışlan ve betonar (Devamı Sa. 9, Su. 7 de) Serbest bırakıldılar Basuı sözcüsü Kıssmger'den sonra basın sözcusü Anderson'a aynı konuda sorduğumuz sorulara da sozcu, şımdılık bır yorum yapılmasına imkân olmadığını, ışın henüz gelışme safhasında bulunduğunu soylemıştır Anderson, Ankara'dakı ilk tepkılerın «fiıtıyatlı» olduğu yolundaki bır soruyu cevap landırmaktan kaçınmıştır. ADAPAZARI'NDA YARIN ALKOLLÜ İÇKİ SATIŞI YASAKLANACAK ADAPAZARI, (Comhnriyet) Turkıye'de ılk kez uç buyuk partı hderl Ecevıt, Erbakan ve Demırel'ın yann ıkışer saat a rayla konuşmalan nedenıyle S<ı karya Valılığı taraiından sıkı güvenlik t«dbırlerl alınmış, polıs ve jandarmada tüm Izinler kal dınlmıstır. Sakarya Valılığı, çev re illerden Ankara ve Istanbul' dan yardınıcı kuvvetler ıstemış tır. öte yandan, îçışleri Bakanı Oğuzhan Asıltuık'un de Adapazarı na gelmesı beklenmektedır. Ancak, Bakanlar Kurulu toplantısı nedenıyle Asılturk'un ne za man geleceğı kesınlıkle bellı de gıldır Bu arada, Adapazanndakı hemen tum arabalar, genel baş kanların gelışınde kullanılmak uzere partı ıl orgutlen tarafın dan kıralanmış durumdadır. Sakarya Valısı Mustaia üy gur, dun yaptığı açıklamada ıl çelerde jalnızca ıkışer polısın nobette bıraküarak, dı*erlerinin konuşmalaruı yapıldığı gunde merkezde gorevlendınldığırü ve ıkınd bır emre kadar tüm Izinlerın kaldınldığını belirtmiştir. Ilçelerdekı jandarma bırlıklertnın de daıre ve cezaevlennde nöbet ıçın gereklı asgan kuvvet dışındakı tum gücuyle merkezde gorevlendırıldığıni belirten Valı Uygur ajrıca, lzmıt'ten mo(Devamı Sa. 9, Su. 1 de) Polıs yetkılileri, Aksam Tıcaret Lısesı oğrencısi Ahmet Vatan Kırkbulak'm sersen bu kurşun la vurulduğunu, olaylar sırasında bır kışının tabanca kullandığı nı bıldırmışlerdır. Olaylardan sonra yakalanan ve II Sulh Ceza Mahkemesmde sor gulanndan sonra serbest bırakılan kışıler şunlardır ITİA oğrencısi Kasım Aslan, GÖZLEM UĞUR MUMCU Hangîsi suç acaba?. TEKZlP anayi akanlığı esvik ve lygulama lairesinde anımların lasaları erdeler iie ölünmüş eğildir Ceşıtli tarıîılerde gazetenlzde ıkanhğım Teşvık ve Uygulama enel Müdürluğu ıle ılgıll ha•rler çıkmış bulunmaktadır. jnlardan bır kısmı uzerlnde jrulmasına luzurn gorulmemış masına rağmen, bazılan bitab tıklen tutlejı yamltıcı yönde i5undurecek vasıfta olduklandan aşagıdakı tevzıhı yapmak ruretı dojtmustur (Dc\anu Sa 9, Sü. S d») Ikisi bankacı altı kişi trafık kazasında oldü ANKARA Eskışehır jolu 21 kılometrede dun meydana gelen trafık kazasında, arslarında Sumerbank Genel Mudur Yardımcısı ve Yonerım Kurulu ujesı Hamza Güveh'nın de bulundugu 6 kı şı olmuş, 4 kışı de yaralanmıştır Gorevlı olarak gıttığı Bursa'dan donmekte olan Sumerbank Genel Mudur tdarı Işler Yardımcısı ve Yonetım Kurulu u>esı Hamza Guveiı'nın içınde bulundugu, Alı Sabır yonetunındekı 16 DE 673 plakalı makam otomobılı, aksı yonden gelen Garantı Bankası Gazıantep Şubesı Muduru Recep Sendikıcı nın kullandığı 27 DA 703 plâkalı otomobılle çarpışmıstır Kazada, Hamza Guvelı, Recep Şendıkıcı ve eşı ıle kımlık lerı saptanamajan 3 kışı olmuş lerdır Yaralanan 4 kışı de hastaneye kaldmlarak teda\i 8İtına alınmışlardır. OLAYLARIN ARDINDAKİ GERÇEK sşkan Ford, ABD Kongre liderleriyle Turkıye'ye uygulanan ambargo konnsunda bir anlaşmaya vanldıfını açıklamıstır. TapUan açıklamaya ve gazeteye yansıyan haberlere göre bu anlaşnuunn temel çizgilerl şunlardır: 1) Turkiye parası nı peşın ödemek koşuluyla ABD' den silâh, araç gereç satın alabılece*; daha once parası öden miş malzeme hemen Turkiye'ye teshm edılecektir 2) Ancak bu sılâh, araç ve gereçler; Türkıye Ambargodan Ambargolu Satışa smırlan dışında kullanılaınıyacaktır. 3) Başkan Ford, iki ayda bır, KongTe'ye sılâb satışlanyla bırlikte Kıbns'ta Türkıye'nın tu trumu konusunda bılgı vermekle yukumlüdür. KongTe'nln çahştna turallan içlnde bn karan yeterli sflrede çıkanp çıkaramayacağı bir ayrı konndur Ankara ABD've bir no ta verereh ambargo konusanda 17 Temmuı'a değin süre tanımıs tır. Ne var k) kamnoru bu nota nın metninden hsberli değildir Başbakan Sulevman Demirel'ın \e Dışişleri Bakanı Ihsao Sabri Çaflavangil'in de bn konudaki açıklamalan, bellrginlik ve açıklıktan uzaktır. Bır dizi billnmeven içinde gelişmektedlr ABD ıle Tnrkiye ilişldleri .. Ancak bu bilinmevenler içlnde bılinenier, daha doğrnsn apaçık, gorfinenler vardır. Eper Konere söylendiği, ya da umulduçvı gibl, Turkiye'ye peşin • •• (Devamı Sa. 9, Sh 6 da) NOTLAR : B «AYŞE'NİN BABASI GELDi...» Reha ÖZ ADAPAZARI öncek) aKşam Adapazan'na ?elır gelmez. seçım konuşmalarına başlıvan eskı Dışışlen Bakanı ve CHP Izmıt Mılletvekılı Prol Turan Guneş, kah vehanelerde «Ayşe'mn babası geldı» dıye taKdıra edıidi iıalka. Ve Turan Guneş'ın gelmesiyle de bırden bıre btr cs>"''1'k eelıverdi (Devamı »»• », »u. 4 de) ağ basının, bilgisizlü ve yeteneksizlik konulannda bırbırinden tukara yazar re çizerl su son günlerde hep blrlikte, Ecevlt'ın kışkırtıcılık yaptıgmı üert sürmekte ve bu gdrüşlerine dayanak olarak: Memurlar yasa dışı emlrleri dınlememeU... yolundakl konuşmayı örnek göstermektedlrler. CHP Genel Başkanı Ecevit, tstanbul'da Tafcslaı alanında yaptığı konuşmada, devlet memurlannm yasa dışı emirlerl uygulamamalan gerektığinl anlatmış ve katnu gö^ revlılennden devlete sahip çıkmalarmı tetemiştir. Ecevtt, aynca yaptığı her konuşmada, polıs kadrolannın partl mllıtanlanyla doldurulmak istendiğıni, buna karşı da direnllraesi gerektıgıni anlatmaktadır. Bunlan söylemek suç mudur? Eğer, yasa dışı emirlere karşı dlrenllmesmî lstemek ceza yasasında yerl olan bir suç Ise, bn durumda, Cumhurlyet Savcüannın hlç rturaksamadan EcevltTn doteunulmazlığmın kaldınlması İçin gereken lşlemlere başvurmalan gerefcmektedlr. Oysa dururn bambaşkadır .. Anayasamızın 125'mci maddesinde fcamu BBrevUlerlnln yasa dışı emirleri dınlemeyecekleri blr Anayasa buyruğu olarak yer almaktadır Anayasa açıkça Kamu hizmetlertnde herhangl bir sılat ve suretle çalısmakta olan kimse, Ustünden aldığı eznrl, yönetmellk, tüzuk, kanun veya Anayasst hüktlmlertne aytan görürse, yerine getirmez ve bv aykınlığı o emri verene blldirir. demektedir Anayasa bununla da vetinmemefcte ve vasa dışı emrt yerine getirmek lstemeyen kamu görevUslne hukuksal vollar da önermektedır Eğer, yasa dışı emrln uygulanmasını tsteyen amir. verdigt emirtn yerine gettrilmesini lsterse bu durumda, kamu eörevlisi vazılı olara* verilmesim lster Ancak bu koşuîda vasa dışı e8rO!en emlr, bu yasa dışı emri veren amırin vazüı bpvanı Ile ovsuianabılır Anav^sa yasa dışı emrln yertne Betlrilmesl Ironusunda bır önemli kural daha koymalrtadır Maddenln bu b8lümU: (Devamı Sa. 9. SO. 7 de) S