Katalog

ÎTALYAN KOMÜNİST PARTİSÎ LİDERİ "BAĞIMSIZIZ VE HİÇBİR MERKEZDEN EMİR ALMIYORUZ,, • Son genel seçimlerde büyük bir gelişme kaydeden İtalyan Komünistlerinin lideri Berlin. guer, partisinin NATO'dan ayrılması görüşünde olmadığını da belirtiyor Bir ABD Başkanı 14 yıldır ilk kez bir yabancı dergiye demeç verdi Fransa'da çıkan L"Express dergisinin muhabiri Başkan Gerald Ford ilö bir görüşme yapmıştır. Bu bir ABD Başkanının on dört yıldır yabancı bir dergiye verdiği ilk demeçttr. Okurlarımıza görüşmeyi sunu yoruz: SORU ABD'nin Vietnam'dan çekllmestne, Watergate skandalı na ve CIA hakkında yapılan açık lamalara tanık olan Avrupa, Amerika'nın artık dünyada liderlik yapamıyacağma inanıyor. Siz bu konuda ne düşünüyorsunuz? • FORD İçte. çözümlememiz gereken bir dizi sorunlarımız vardır. Fakat serinkanlılığımızı korur ve dış sorunlara da kararlı bir biçimde yaklaşabilirsek. liderlik rolünü devam ettirebiliriz. SORU Portekiz Cumhurbaşkanı Kosta Gomes, sizin ve Kissinger'in Portekiz'deki durumu anlayama4ığınızı söyledi. Brüksel'de Gomesle yaptığınız görüsmeden sonra kuşkularınız dağıldı mı? • FORD Portekiz'deki durum beni hâlâ ciddi biçimde kuş kulandırıyor. Beni umutlandıran tek şey halkın demokrasiyi istemesi ve ülkede önemli demokratik güç merkezleri bulunmasıdır. Hükümetin tutumu ise peK cesaret verici değil. Hükümet yo teri kadar özgürlük tanımıyor. Biz Portekiz e yardım etmek istiyoruz, ama Lizbon'un demokrası için daha içtenlikle mücadele etmesi gerekir. SORU Eger Portekiz komünist olursa ve bu oluşum Avrupa'da başka komünist rejimIrrin kurulmasına yol açaeak niteliee bürünürse, ABD ne yapar? • FORD Böyle bir şeyi doğal olarak istemeyiz. önce, Portekiz komünist olsa bile, bu modeli diğer Avrupa ülkelerinin izleyeceğini sanmıyorum. Bana kalırsa Avrupa'da güçlü hükümetler ve birleşmiş halk, komünizm olasılığım bertaraf eder. SORU ABD'nin böyle bir olasılığı bertaraf etmek için harekete feçeceğini sanır mısınız? • FORD ABD, öteki ülkelerle olan ilişkilerinde çok dikkatli davTanmak zorundadır. CIA konusunda yapılan açıklamalarda da bir dizı tatsız gerçek ortaya çıkmıştır. Bana kalırsa ABD diğer ülkelerin içişlerine karışmaktan kaçmmahdır. SORU CIA konusunda bir sorum var. Bu iırçüt hakkında yapılan anket. size kalırsa. hükümetin hareket özgürlüğünü kısıtladı mı? • FORD Fazia değil örgütün daha doğru yola girmesi için bir dizi tedbir uygulanacak tı. naraftrpa'danj ukArcâbu.aeŞ tır. «AVRUPA'NIN BiRLEŞMESiNi iSTEMEDiGiMiZ iDDiASl KESiNLiKLE YALANDIR«PORTEKİZ'DEKİ DURUM BENi HÂLÂ CiDDî BiÇiMDE KUŞKULANDIRIYOR» «YUMUŞAMA POLiTiKASINDAN YALNIZCA SOVYETLERiN KAZANÇLI ÇIKTIGI DOĞRU DEGiL» NEW YORK îtalya Koraünist Partisi Başkanı Enrico Berlinguer, panisinin bağımsız bir komünist psrti olduğunu ve hiç bir merkezden em:r almadığıru söylemiştir. İtalya'da önceki hafta yapılan yerel seçimlerde Komünist Partinin büyük başarı kazanmasının ardından, Amerika'da yayımlanan TİME dergisi, Parti Baskam Enrico Eedınguer'den bir demeç almıştır. Enrico Berlinguer bu görüşmede kendisine yöneltilen bir soruyu cevaplandınrken, Avrupa'daki diğer komünist partiler gibi îtalya Komünist Partisinin de «Sovyet Bloku.ndan bagımsız olduğunu ve Sovyetler Birliği'nden direktif almadığını söylemiş ve «iktidar için acelemiz yok» demiştir. Enrico Berlinguer söyle konuşmustur: «Komünist Parti hareketleri, bir zamanlar örgiltlenmiş bir rnerkezden yönetilirdi. Ancak bu dönem çok gerilerde kaldı. Şımdi bizim bütün diğer komünist partilerle, sağhklı ve dostça ilişkilerimiz var. Ancak bütün bu ilişkilerde partilerin iç işlerine kansılmamasına titizlik gösteriyoruz. «KUVVET iNDiRiMi GÖRÜŞMELERiNDE ŞiMDiYE DEK OLUMLU GELiŞME KAYDEDiLMEDi» BAŞKAN GERALD FORO " Kararlı davranırsak liderlik rolümüzü devam ettirebiliriz,, SORU Dört NATO ülkesi, Amerikan yapısı YF16 nçağuıı al mayı kararlastırdı. Fransa ya göre, bu Avrupa aleyhinde bir tutumdur. Siz ne dersiniz? • FORD Ben o fikirde değilim. Bana kalırsa, bu yalnızca uçakların niteliği ve fiyatları üzerinde bir rekabetti. ABD uçağı daha üstün bulunduğu için tercih edildi. Bu oluşumu Avrupa aieyhtarlığı olarak nıtelemek kanıma göre abartmadır. SORU İkincî Dünya Savasındsn bu yana ilk kez, ABD'nin Avrupa'nın birleşmesini desteklemediği öne sürülüyor. Ne dersiniz? • FORD Bu kesinlikle yanlıştır. Ortakpazan içtenlikle destekliyoruz. OECD ılktisadl Kalkınma ve İşbirliği Örgütü) ve NATO'ya tamamen bağlıyız. SORU Ama Avrupa siyasal birleşmryi gerçekleştirir ve ABD' den baçımsız bir politika izlemeye başlarsa, o zaman ne yaparsınız? # FORD Bu soyut bir soru. O zamanki koşullara bağlı. Ama biz halen Avrupa'nın birleşmesini içtenlikle destekliyoruz. SORU Salzburg'da Enver Se dat'la yaptığınız zirve ve tsrail Başbakanı ile olan görüşmeleriniı sonunda yapılan açıklamalarda ihtiyath bir iyimserlik havası seziliyordu. Ortadoçu'daki dunun hakkında ne düsünüyorsu• FORD Ben genellikle iyim ser bir insamm. Samrsam, bütün dünya, mart ayında Kissinger'in • adım adım banş» çabalannın yanda kaimasının, banş için ta İihsizlik olduğunu kabul ediyor. Çıkmazdan bir an önce kurtulmak zorundayız. Çünkü Ortadoğu'da ileri gidemediğiniz takdirde, geriye gidersiniz, yani savasa. (Dıs Haberler Servisi) Herhalde bu noktayı da bütUn dünva kabul ediyor. İzlenecek yo la geünce, bu konuda henüz kesin karar vermedik. Sorn Ortadojru bunalımı konusunda üzerinde durulan planlar nelerdir? • FORD üç tane plan vardır: «Adım adım banş çabalflnnın yeniden baslaması. Tüm sorunlan içine alan bir ABD planı ile birlikte Cenevre konferansına dönülmesi ve Cenevre Konferansına paralel olarak iki tarafb gö rüşmelere devam edümesi. Bu üç plan arasmda henüz kesinlikle bi rini seçmedik. SORU PeM bu planlar hakkında Sovvetler Birliği'ne danışa cak mısınız? • FORD Sovyetler Birliğine tüm gelişimleri sürekli bildiriyoruz ve onlarla damşıyoruz. SORU Detente (yumuşama) politikasında Moskova'nın daha kazançh çıktıçı Heri süriilfiyor. • FORD Bu doğru değildir. Bana kalırsa detente Cyumuşamal politikası iki ülkeye de vararlı ol muştur. Aslında İM iHkenin de d^tente politikasında baska caresi de yoktur. SORU Detente He sıki sıkıva llişkili uç sorun var: Avrupa Gü venlik Konferansı. Kurvet tndidirimi C.öröşmeleri ve SALT eö rösmeleri. Bu üç (förüsmede başa n sansı nedir? • FORD GUvenlik Konferansmda ozellikle insan ve tikirlerin serbest dolaşımı sorununda daha fazla gelisrne kaydetmeliyiz ESer bu Relismeyi kaydedersek, vazın sonlanna doğru nihai zirvenin tonlanması mümkün olur. SALT n e«rüşmelerinde ise. uzmanlar denetim konusunda uz laştıncı blr formül bulmaya çaba lamaktadırlar. Bazı teknik konu larda henüz Sovyetler İle anlasamadık. SALT n görüsmelerinde anlaşabilmemiz kuşkusuz tüm insanlık için hayırlı olacaktır. Ben bu konuda umutluyum, Kuvvet indirimi görüşmeleri ise bildifiniz gibi devam etmektedir. ttiraf etmeliyim W. bu görü? meler çok ravaş gitmektedir. Şu noktayı belirtmelc isterim M, fcuv vet indirim görüşmelerinde umdu gumus olumlu gelişimlere hentiz ulasamadık. Eu konuda, diğer İM Eörüsmede olduğu kariar ivimser olmadığımı söylemek isterim. [ Ankara Anlcara . . . Ankara Ankara . . . Ankara Ajıka j BERLtNGUER tktidar Için scelemiz yok! Geçmişte Amerika Birleşik Devletlerl uzun yıllar bir komünist partinin bağımsız olabilecegini düşünmemiş, bu durumu anlamak istememiştir. Biz îtalya Komünist Partisi olarak Amerika'dan, îtalya'nın iç islerine kanşmamasını israrla istiyoruz.» Berlinguer bu arada partisinin bazı sorunlar konusundaki genel görüşiermi de açıklamıştır. Îtalya'mn gelecekte de tüm uluslararası örgütlerde kalmasında yarar olduğunu belirten Jtalya Komünist Partisi lideri, dünyada sürdürülen yumuşama politikasında yalnızca süper güçlerin değil, diğer tilkelerin de etkili olmalan gerektiğini savunmuşrur. İtalya Komünist Partisi lideri, partisinin Îtalya'mn NATO' dan ayrüması görüşünde olmadığını da bir soru üaerine belirtmiştir. (Dıs Haberler Servisi) Ispanya Başbakanı Navarro konuştu: Özgürlük isteyenler teröristlere yardım edivorlar MADRİT Ispanya Başbakanı Carlos Arias Navarro Parlamento'da yaptığı bir konuşmada, Franco rejimi satılığa çık rruş. ya da tükenmiş. bitmiş değil ki, değişmesi söz konusu olsun» demiştir. Veliaht Prens Juan Carlos'un doğum günü nedeniyle Parlamento'da uzun bir konuşma yapan Başbakan Navarro. ülkede sistemin değişmesinden, bazı reformlarm yapılmasından yana olanlara da şiddetle çatmış ve onlan demokratik özgürlükleri eMe ederek Franco rejimini yık mayı amaçlamakla suçlamıştır. Navarro. Prens Juan Carlos'un Franco ölmeden önce işbaşma gelmesini isteyenlerin. ülkede demokratik özgürlüklerin sağlanmasmı isteyenlerln, terörist Savunma Bakanı Melen kizmış, " kanunu veto ettireceğim,, diyordu Senato kuüsi kanştı birden. Eski Başbakan. Cephe Hükümetinin Milli Savunma Bakanı, Güven Partisi Van Senatörtı Ferit Melen haıif sararmış bir yüzle konuşuyordu. Bu kanunu veto ettirecegım... CHP'liler, APliler, Kontenjan senatörleri birden dikildiler. İçerdeki havayı unutup Melen'in sözlerini tar tışmağa başladılar. Bu sözleri CumhurbaşKanına ve veto hakkında bir saygısızkk olarak niteliyorlardı. Melen üzüntüyle Hazırlayaniar: M. HEKİMOĞLU • U. MUMCU • î. SOLAK to da Meclis'den gelen biçimde oylamnca Ferit Melen çok üzülmüstü. Kürsüde «Kritik durumlardan» söz e t mişti ama, eski arkadaslan, Prof. Nihat Erim, Sait Nad Ergtn v« bir çok APTi, ona ters doğrultuda oy kullaııdılar. 12 Mart döneminin Basbakanı Prof. Erim kahkahalar atıyor, APTi îbrahim Şevkl Atasafun'a şöyle diyordu. Ben sana bafctım, ona göre parrnağımı kaldırdım. dı. ne konuştuğunu bilmlyor... Bu konuşmadan sonra Van'dan da oy alamaz artık.. 926 sayılı Silâhlı Kuvvetler Personel Yasasını Sena HEM ESNAF DERNEGi BAŞKANI OL, HEM DE ESNAF ALEYHiNE OY KULLAN! Milliyetçi Cephe Hükümeti. programında esnaflan defter tutma mecburiyetinden Inırtaracağım açıklamıştı. CHP İzmir Milletvekili Neccar Türkcan bur.a çok sevindi. Türkcan helvacılıktan milletvekilliğine gelmiş. bununla övünen bir parlamenter. Ödemiş Gıda Maddeleri Esnaf Derneğinin de baskanıydı. Hükümet söz verince. daha önceden Millet Meclisl Başkanlığına verdiği kanun teklifinin çıkacağına iyice inanmıştı. «CHP karşı değil, eh, MC de bütün partileriyle söz verdl. Öyleyse bu is taraam...» Teklif komisyonda 45 glin içinde görüşülmedi. Türkcan bir önerge verdl, teklifinin doğrudan doğroya Genel Kurula gelmesini istedi. İçtüzük bu olanağı veriyordu çür.kü. önergesi okundu. Cıktı kürsüye. teklifinin amacını açıkladı: •Arkadaşlarım. Milliyetçi Cephe Hükümetl de bunu vaadetti. öyleyse. oybirliği ile gündeme ahp. derhal çıkaralım bu kanunu». Oylamaya geçildi. o da ne? Oylamada AP'li Hüsamettin Tiyanşan ve Tercan teklifin komisyona iadesi için oy kul lanıyordu. Türkcar dayanamadı. seslendi: Sayın Tiyanşan. sayın Ter can bunu nasıl yaparsınız?» Tiyanşan ve Tercan teklifin lümsediler Aleyhte oy kullandılar. Ne garipti... Hüsamettin Tis'anşan, Esnaf Demekleri Konfederasyonu Genel Başkam, Cemal Tercan da aynı derneğin îzmir Şubesi Başkanı idl. Ama MC içinde bulunduklannı kolayca ispatladılar. Temsll ettikleri (citleterin derdine çare olacak kanun teklifinin gerçekleşmesini geciktirdiler. MC Lmamların Harp Okuluna eirmesi karannı aldı (Basından) CHİRAC Teni bir stil .. Fransa Başbakanı Chirac'm De Gaulle'cü saf larda etkinliği giderek artıyor Başbakan Jacques Chirac Fransız siyasal yaşamını son zamanlarda birdenbire canlandırdı. Daha yedl ay önce De Gaulle' ün partisi Demokratik Cumhuriyetçt Birlik (UDRVde sıfatsız bir üye olan Chirac, aradan bir ay geçtikten sonra kendini parti genel sekreterliğine seçtirdi. Önceki hafta ise Demokratik Cumhuriyetçi Birlik'in Nice' deki toplantısında görkemü bir konuşma yapan Fransa Başbakanı Jacques Chirac. tüm israrlara karşm parti genel sekreterliği görevini bırakmak zorunda olduğunu açıklıyordu. Başbakan, aldığı bu karara gerekçe olarak, Başbakanhk görevine tüm enerjisiyle yönelmesi gerektiğini gösterdi. Ancak yetkili çevrelpr formalite olarak parti genel sekreterliğinden ayrılan Chirarın. partinin gerçek lideri olarak kalacağı görüşünde birleşiyorlar. Hatta bu çevreler daha da ileri giderek, Chirac'ın parti içinde durumunu sağlama aldıgına, ancak ondan sonra bir gösteri yapmak gereğini duyarak. Genel Sekreterlik görevini bıraktığmn dikkati çekiyorlar. Zaten partüiler de Chirac'ı Demokratik Cumhuriyetçi Birlik'in Onursal Genel Sekreteri yaptılar. «The Economist» dergisi konuyla llgili yorumunda Jacques Chirac'ın bir liderden yoksun ve demoralize olmuş bir partiye tekrar hayat verdiğini belirtiyor. Pransa îçişleri Bakanı Ponia^ovski ise Başbakan Chirac'ın De Gaulle'ciileri «Giscardize» ettiği görüşünde. Oysa enerjik Başbakan De Gaulle'cüleri «Chiracize» etmiş durumda. Onlara bir lider de armağan etti. Bu liderin kimliğini İse sormaya gerek yok... kendisl. Gerek parti içinde, gerekse Fransız kamuoyunda her geçen gün Jacques Chirac'ın popülaritesl artıyor. Bağımsız Cumhuriyetçi Partiden olan Gis *rd d'Estaing de hoşnut kendisinden. d'Estaing geçen yıl onu Basbakanlıfa atarken, yalnızca De Gaulle'cülerin Başkarhk secimlerinde kendisine sağladıklan desteği cevaplandırmak istemişfi. Bir ideoloğdan ziyaden pratik bir politikacı olan Chirac, kendisini çeşitli ç'zgilerdeki Bakanlan uzlaştıran ve De Ganlle'cü olmayan bir Devlet Başkanına son de*ecede sadık De Gaulle'cü bir Başbakan olarak tammlıyor. (Dı$ Haberler Servisi) ALLAH ALLAH!.. ALxAH ALLAAAH!... • «DEMOKRATIK ÖZGÜRLÜKLER ÎSTENEREK FRANKO REJÎMÎ YIKILMAK İSTENÎYOR» MC'NÎN DÎL POLİTİKASININ "MİLLİLİĞİ,, Milliyetçi Cephe Hükümeti kurulunca «dil> konusuna da prügrammda ver vermişti. Türk dilini zenginleştireceklerdi, geliştireceklerdi fa lan filan... Zenginliğin yöminü ve ye rini kısa dftnemde gözleme olanağı bulduk. Sağolsunlar. Öyle bir zenginlik ki. ne ka dar arapça. farsça sözcük varsa, türkçe diye genelgelere ve resmi yazılara geçmeye başladı. «Esbabı mucibe» denilecek, «gerekçe» de ne demek? «Soruşturma» değil, «tahkikat» denilecek.. «Kavram» değil, «me£tıum» fcullanılacak.Hele Millî Eğitiro Bakanı Ali Nailı Erdem'in bu konu daki titizliği dillere destan oldu. Erdem, gelen yazılarda öz türkçe sözcük bulunca onu bir daire içine alıyor, yana doğru bir çıkma yapıp arap ça, ya da farsça karşılığmı yazıyordu. Bu işe müsteşan ve genel müdürleri de alışmıştı. Ama, cephesiz memurlar bir şeyden ürkmeye başladılar... Ya müsteşar ve yardımcılan •Ali Kaili Erdem» yazüı kâğıtlarda kendi soyadı İçinde aynı sekilde davranır ve cErdem'i daire tçine alarak ve yana bir çıkartma yaparak, «fazilet» diye yazarsa ne olacakU?.MiUî Eğitim Bakanı gibi bu konuda «titiz» davrananlar arasmda Sanayi Bakanı Doğru ve tçişlerl Bakanı Asilturk de Bulunuyorıar. Doğru bir genelgesinde, «mil li mefkure» diye başlayıp, nasıl bir dll Kullanılacağını belirtmişti de. genelgeyi yaşı oruz besin altında hiç lıimse çözememişti Allah mı söyletiyor dersiniz ?. Demirel'in sözcttsU ve foz cüsü gazetenin yazarlann • dan biri çunlan yazmıs: «aaaaa, bir gün MİT eletnanı çıfcıp gelmez mi? Tanmin ediyorduk ki, gelen MİT elemam, bize anarşist ve komünistlerin faaliyetlerinden bilgi verecek, döküman verecek. Memlekette bölücülük için sarfedilen gayretleri anlatacak. Hayır hayır.. gaüba o lsleri bırakmışlar». Yazar, «komUnizmle mücadele» konusunda MtTI de yetersiz bulurken. bu örgiltün kendüerine komünizmle mücadele konusunda bilgi ve döküman verdiğini de gü zelce anlaayor. MÎT elemam, yazara bilgi vermemiş, ancak yazar dan gazetede imzasız yaa yazan bir emekll getıeral hakkında bügt almak M*mis. Üzülecek ne var brmdaî MİT elemamnın vapmadığlm baskası vapar. baskasınm lslerini de MtT elemam. Pinochet: ''Siyasal faaliyette bulundukları taktirde Şili'deki tüm partileri kapatacağım,, SANTİAGO Şili'deld faslst askerl yönetimin Devlet Başkanı Augusto Pinochet, partüere çagnda buiunarak, Ülkede siyasal faaliyetlerde bulunduklan takttrda tüm partilerin kapatalacağını bildlrmiştir. General Pinochet, Ülkede ancak göstermehk olarak varlıklannı sürduren siyasal partilerin yetkililerinin, hükümetin lstediği ramanlarda ve gösterdiği yerlerde bir araya gelebileceklerinl söylemiştir. Sill Devlet Başkam Pinochet çöyle konuşmustur: «Olkedekl siyasal partilerin yet Jdlileri sözlerime İyice kulak ver sinler. Onlarm siyasal taaliyetleri ancak bentm ve yalnn çalıçma arkadaşlanmm bilgisi ve izni çerçeeresinde söz konusudtnr. Benden hoşgörti beklemesinler. Eger sözümden dışan çıkacak olurlar«a. hepsini kapahrun.» Ote yandan vetkili çevTelerden bfldirildiSine eöre. ŞiM'de çok sa yıda demokrasi vanîısı eenç. sos yalist ve komünist. düzenlenen baskınlar sonucu tutuklanmıştır. Hilkurnet çevreleri bu konuda açAIama vaomaktan kaçınmışlardJT. (DIŞ HABhKLEK SEBVİSİ) lerle aynı amaca hizmet ettiklerini öne sürmüştür. Başbakan Navarro konuşmasında marksist eğilimlere şiddetle karşı olduğunu belirtmiş ve Bask bölgesinde uygulanan sıkıyönetim ve polis yetkililerini üstün görev anlayışlarmdan doîayı kutlamıştır. Başbakan Carlos Arias Navarro konuşmasında, İspanya'da komünizmle mücadele için özel yasalarm yürürlüğe giTdiğinl de bildirmiş ve ülkede sonbaharda yapılacak seçimlerle ilgili açıklamalarda bulunmuştur. Faşist dikta rejiminin egemen olduğu İspanya'da bilindiği gibi yalnızca Franco'nun partisinin faaliyetleri serbesttir. Ülkedeki muhalefet partilerini faaliyetlerini yasa dışı olarak sürdürmektedirler. Navarro seçimlere Franco'nun partisinin çizgisinde kurulaork küçük siyasal gruplann da kau labileceğini açıklamıştır. (Dı# lUberler S«rvisl)