Katalog

İŞÇİ VE ÎŞVEREN PRÎMLERt I TEMMUZ'DA ARTIYOR HALEN ÇALIŞMAKTA OLANLARIN EŞ VE ÇOCUKLARININ YANI SIRA GEÇİNDİRMEKLE YÜKÜMLÜ OLDUKLARI ANA VE BABALARI DA BAZI KOŞULLARLA SAĞLIK YARDIMLARINDAN YARARLANACAK. PRİM ORANLARINA YAPILAN ZAMLARLA ÎŞÇÎLERÎN ÖDEYECEKLERİ ORAN YÜZDE 12. İŞVERENLERİN ÖDEYECEKLERÎ ORAN ÎSE ÎŞYERLERİNÎN NÎTELtĞİNE GÖRE YÜZDE 15.5 21 ARASINDA DEĞÎŞİYOR. SSK yasasındaki değişiklik neler getıriyor 506 sayıh Sosyal Sigortalar Yasasının bazı maddelerini değişHren ve bu yasaya ek ve geçici maddeler ekliyen 1912 Sayıh Yasa, 22 haziran 1975 tarihli Resmî Gazete'de yayımlanmıştır. Bu yasa: 1 Sosyal Sigortalar Kuromuna prim ödemekte olanları. 2 Kurumdan malullük, yaşlılık veya ölüm ayhğı almakta olanlan. 3 îşten aynlmış sigortahlan kendilerinl, eş ve çocuklanm, ana ve babalarmı ilgilendirmektedir. I SOSTAL StGORTALAR OLANLAR PRtM ÖDEMEKTE Sosyal Sigortalar Yasasında yapılan değişiklikler arasında Kurumdan, sürekli işgörmezlik HASTALIK StGORTASI PRtM ORANLARI: geliri. malullük ve>a yaşlılık aySosyal Sigortalar Kurumu sigortalımn ana ve babasını sağlık hğı alanlar için de hem bazı yardımlan kapsamına almasına karşın, sigortalımn aylık kazan yeni olanaklar getirilmesi. hem de aylık gelirlerinde artış yapıl ması bulunmaktadır. Aylık almakta olanlarm eş ve çocuklan ile ana ve babalan sağlık yardımlanndan yararlana caklan gibi. aylık gelirlerine de 1200 LİRALIK ASGARÎ ÜCRETLE ÇALIgel;r tutarlanna göre değişen ŞAN SİGORTALILAR AYDA 144, İŞVEmiktarlarda zam yapılmaktadır. Zam yapılması yöntemi de yeni RENLERİ İSE 192 LÎRA PRÎM ÖDEkoşullara bağlanmaktadır. SAĞLIK YARDIMLARI YECEK. 6000 LİRALIK AYLIK ÜCRET1912 sayıh yasa ile, Sosyal Sigortalar Kurumundan, sürek TE İSE SİGORTALI HİSSESÎ 720 LÎRA, H işgörmezlik geliri, malullük ÎŞVEREN HİSSESÎ 960 LİRA OLUYOR. veya yaşlılık aylığı alanların eş ve çocuklan üe ana ve babalan da sağlık yardımlanndan yararlandırılacaklardır. Bu yardımlar: A) Hekime muayene ettiril§ / eının t> S'ünü halen almakta olduğu primlere ek olarak alacaktır. meleri, gereken klînik ve lâboBunun »'» l'ini sigortalı, •'. 2'sinl ise sigortalımn işvereni ödeye ratuvar muayeneleri, cektir. Böylece hastalık sigortası İçin alınan prim, sigortalımn ayBi Gerektiğinde sağlık müesse lık kazancının »'• ll'ine yükselmiştir. Bunun "i> 5'ini sigortalı. »elerine yatınlabilmeleri. •» 8'sını ise sigortalımn işvererri ödeyecektir. • C) tlâç ve diğer iyilestirme araçlannın sağlanması, MALÛLLÜK, YAŞLILIK VE ÖLÜM StGORTASI PRtM ORAND) Gerekli görülecek protez LARI: araç ve gereçlerlnin verilmesim, Sigortalının bu sigorta koluna ödediği prim oranı da *o 3 bunlarm onarılmasını ve belirarttırılmıştır. Bu artışın • l'ini sigortalı, diğer % l'ini ise sigor li sürelerle yenilenmesini kap• ' talımn işvereni karşılayacaktır. Böylece bu sigortaya ödenecek samaktadır. Eş ve çocuklarla aprim sigortalımn aylık kazancımn ' ı 15'ine yükselmiştir. Bu ora na ve babalar bu yardımlardan, ilâç bedellerinin °b 20'sini ödenın • 7'sini sigortalı, • 8':ni sigortalımn işvereni ödeyecektir. » ' » , ' mek, muayeneleri için de 5 lira MADEN tSYERLERtMN, YERALTINDA ÇALIŞAN StGORTA vermek suretiyle yararlanabileceklerdir. Bu sağlık yardımlan LILARIN PRtM ORANLARI üç yıl içinde bütün illerde uyBütün sigorta kolları için yeraltında çalışan sigortalı işçilerin gulanmış olacaktır. Kurama ödeyecekleri sigorta primi, aylık kazançlarının 'o 36'sı AYLIKLARA YAPILAN oranında olacaktır. Bunun °« 13'ünü sigortalı "o 23'ünU ise sigorZAMLAR talımn işvereni ödiyecektir. 31.12.1974 tarihinden önce iş BÜTÜN StGORTA KOLLARI İÇİN YENİ PRİM ORANLARI: kazalan ve meslek hastalıklan, malullük, yaşlılık ve ölüm si1912 Sayıh Yasa gereği, 1 temmuz 1975 tarihinden itibaren sigortahlar ve sigortahlarm işverenleri. sigortalımn aylık kazancm gortalarmdan aylık alanlarla, ay dan aşağıdaki oranlarda Sosyal Sigortalar Kurumuna prim ödeye lık almak için istemde bulunmuş. fakat henüz aylığı bağlana ceklerdir. SİRortalımn ana ve babasına sağlık yardımı: Bu yasa ile şu anda sigortaya prim ödemekte olan sigortahnın geçindirmekle yükümlü olması sartı ile ana ve babası, sağlık yardımlanndan yararlanacaklardır. Kurum; sigortalımn ana ve babasının, A> Hekime muayene ettirilmesini, teşhis ve tedavi için gereken kimlik ve lâboratuvar muayenelerinin de yaptırılmasını; B) Teşhis ve tedavi için gerektiğinde sağlık müesseselerine yatınlmasını. C) Tedavi süresince gerekli ilâç ve diğer iyileştirme araçlannm sağlanmasını, D) Gerekli görülecek protez araç ve gereçlerinl saglamak, onarmak ve belirli sürelerle saglamakla yükümlü kıhnmaktadır. Ancak bu yararlandırma bazı şartlara bağlı olacaktır. SigortaImın ana ve babasının ayakta tedavileri halinde verilecek ilâçların bedellerinin "« 20'sini, aynca muayeneleri için beş lira muayene ücretini sigortalı ödiyecektir. Bir yıl içinde Kuruma 120 günlük (4 ay) hastahk sigortası primi ödeyen her sigortalı bu haktan yararlanabilecektir. Bu sağlık yardımlan en geç üç yıl içinde bütün illerde uyşaılanmış olacaktır. Hazırlayan: Yılmaz ŞiPÂL Sosyal Sigortalar Kurumunun. isıirakçileri ile başında sağlık tesislert gelmektedir. en voğun ilişkide bulunduğu kurumiarının Borçlanma için başvurıı süresi 1 temmuz 1976'da bitiyor Anayasa Mahkemesinln iptâl kararı üzerine bir süredenberi durdurulan, sigortasız geçen hızmetlerin borçlamlabilmesi, bu yasa ile yeniden mümkün olacak tır. Borçlanılan bu süreler, aynen sigortahlık süreleri gıbl kabul edilecektir. Bu haktan, şu anda sigortalı bir işte çalışanlarla, daha önce sigortalı btr işte çaüşmalvla beraber halen sıgorta ile ilgüeri bulunmayanlar yararlanacaklardır. Bunlar, hizmet aktine dayanarak sigortasız olarak çalıştıklan sürelenn eo çok 10 yıîını borçlanmak suretiyle sı gortalüık sürelerine ekliyebüeceJt lerdır. Gelir bağlanmışlara sağlanan olanaklar BAĞLANACAK MALULiYET VE YAŞLILIK AYLIĞI KONUSUNDA ÖRNEKLER Sigortalımn en yüksek üç yıllık kazanç ortalaması aylık hrüt 1.200 1.300 2000 2500 3000 3500 4000 5000 6000 Borçlanan sigortalımn sigortaülık başlangıcı: Borçlanmak suretiyle eskJ sigortasız hizmetlerini kaöui etüren sigortalının sigortahhis başlangıcı, ilk sigortaya kayıtlandıgı tarihten borçlanma gün sayısı kadar geriye gidecektir. örneğin 1.8.1965 tarihinde ilk olarak sigortaya kaydını yaptıran sigortalı, 1949 Uâ 1954 yülan arasında 5 yıllık bir hizmetini borçlanmıştır. Bu durumda sigortahlık oaşlangıcı 1949 yılına inmeyecektir. Başlangıç tarihi 1.8.1965'den geriye doğru beş yıllık bir süreyi kapsayan 1960 yılına ınecektir. Bu sigortah 1.8.1960 yılında sigortaya kayıtlandınlmış nabul edilecektir. Ortalama aylık brütfin net değeri evli 1 çocuk (1) 12) 131 (4; 15 50 55 65 15 53 60 70 1000 1050 1400 1750 2100 2450 2800 3500 4200 15 60 65 75 1000 1125 1500 1875 2250 2625 3000 3750 4500 (1) (2) (3) (4) 2* 5t 55 67.5 y> V) 60 72ü 1000 1088 1450 1813 2175 2538 2900 3625 4350 S5 775 a» M (1) (2) (3ı (4) 25 50 55 70 25 55 60 75 1000 1125 1500 1875 2250 2625 3000 3750 4500 25 60 65 80 917.90 11^6.70 1.422.2(1 1.721.00 1.986.50 2.252.00 2.535.00 3.060.20 3.529.10 1000 1000 1300 1625 1950 2275 2600 3250 3900 İU00 1013 1350 1688 2025 2363 2700 3375 4050 ıooo 1163 1550 1938 2325 2713 3100 3875 4650 1000 1050 1400 1750 2100 2450 2800 3500 4200 1200 1600 2000 2400, 2800 3200 4000 4800 ıooo Yukandaki tabloda. SSK yasasındaki son değişiklik dikkate alınarak belirli gelir gruplarındaki sigortalıların çalışma sürelerine ve yaş dıırumlanna göre alacakları yaşlılık ve maluliyet aylıklan görülmektedir. Sigortalımn çalışmakta iken eline geçen n e t ücret de SSK'dan sağlanacak gelirle bir karşılaştırma yapılabiImesi için tabloya eklenmiştir. Tablodaki rakamlar şu özelliklcr cöstermektedir: (1) SİROrtalıhk sfirest, (2) Kadın siçortalı için ya», 13) Erkek sigortalı için yaş, (4) Sigorta ayUfı oranı yüzdesL Örneğin sigortahlık süresi 15 yıl ve en yüksek üç yıllık kazanç ortalamasının ayhk brütü 25M lira olan bir sigortalı 50 ya«ııi(ia bir kadın veya 55 yaşında bir erkekse 2500 liranın yüzde b.Vİ olan 1625 lirayı ayhk gellr olarak alacaktır. Tablodan göriilecesi gibi sigortahlık süresi ve yas arttıkça aylık oranı d a yükselmektedir. Zi yıllık sigortahlık »üresioin ise a y n b i r özelliği b u l u n m a k U d ı r . Tablonun b u bölümündeki ilk sütun aynı zamanda kadınsa 50. erkekse 55 yaşın altında olsa bile 25 yıl sigortalı kalnuş ve bu süre içinde en az 5000 gün prim ödemiş olan sigortalıiarın a l u t a k l a n aylığı da gSstermektedir. Borçlanma dışı bırakılan hizmet ler: a) 18 yaşından önce sigortasız geçen hizmetler, b) Sigortalının sigorta feapsamı dışında kalan işlerde geçen çalışma süreleri, c) Sosyal Sigortalar Kurumundan toptan ödeme almak suretiyle sigorta ile Ugileri kesılınış olanlar, d) Bankaların, Sigorta ve reasürans ştrketlerinin, Ticaret ve Sanayi Odalanrun, Borsalann kurmuş olduklan sandıklarda ge çen hizmetler, borçlanma kapsa* mı dışında bırakıhnıştır. mamış olanlann aylıklarına ayda 350 lira ile 450 lira arasında zam yapılmışnr. Bu zamlar 1 temmuz 1974 tarihinden itibaren uygulanacak ve ilgüilere bi rikmiş olan farkları d a 6 a y t çinde ödenecektir. Zam tutarları cetvelde belir tilmektedir. Cenelde görüldügü gibi kat Zamdan önceki Ayhk 1200 1500 2000 3000 3465 Üç ayhk 3600 4500 60IH) 9000 Yapılan zam Ayhk l ç ayhk 450 400 41X1 350 350 1.7.1974 den sonraki venl Ayhk ü ç ayhk 1650 1900 2400 3350 3815 4950 5700 7200 10050 11445 sayı sistemi terkedilerek belirli gelir gruplarına sabit miktarlarda zam uygulanmıştır. Bu duruma göre 1200 lira aylık alan bir ilgili yeni zamlardan sonra 1650 lira aylık alacaktır. 1201 lira aylık alan biri ise, yeni zamlardan sonra 1601 lira aylık ile kendisinden daha az ayhk alan ların gerisinde kalmış olacaktır. Zamlar, 1200 liraya kadar ayhk alanlara ayda 450, üç ayda 1350 lira; 1201 liradan 2000 liraya kadar aylık alanlara ayda 400, üç ayda 1200 lira; 2001 lira dan fazla ayhk alanlar için de ayda 350, üç ayda 1050 lira olarak saptanmıştır. AYLIKLARIN ARTTIRILMASI Bugüne değin yasa ile artrı rılan maluliyet, yaşlılık ve ölum sigortalarından bağlanan aylüclar, bundan böyle Bakanlar Kurulu k a r a n ile en geç iki yılda bir arttınlabilecektir. B u arttırmaya, asgari ücretlerde, geçim endekslerinde, ve sigor tahlann genel ücret düzeylerin de meydana gelen değişmeler esas olacaktır. Ancak ayarlamada Sosyal Sigortalar Kurumunun mali durumu da gözönüne alınacaktır. Yükseltme sının ise devlet memurlannm emekli aylıklarına uygulanan suıırlar içinde kalacaktır. 1.4.1950 tarihinden önceki hizmetler: Sigortalı, 1.4.1950 tarihinden önce hizmet aktiyle çalışmış olduğu sürelerin de en çok 10 yılını borçlanabilecekierdiT. Ancak 10395 1350 1200 1200 1050 1050 Sigorta Kola îş kazalariyle meslek hastahklan sigortası Hastalık sigortası Anahk sigortası Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası Toplam Prim Oranı Sigortalı Hissesi % 5 tsveren Hissesi • • ' • Toplam Hisse •o 8,5 C ö,5 8 6 11 1 1 1 15 t 13 Sicortalı Hissesi 13 15,5 21 27,5 3S tşveren Hissesi • » ' 23 Toplam HİSM 36 •• / Yeraltında çalışan madenci sigortalılann toplam sigorta primi Îş kazalan ve meslek hastahklan için ödenen prim oranı, Işyerinin tehlike durumuna göre °'o 0,5 ile •« 6 arasında değişmek• tedir. SÎGORTA PRİMLERtNE ESAS KAZANÇ SINIRLARI: 1 temmuz 1975 tarihinden itibaren geçerli olacak sigorta primine esas alınacak sigonalı kazancı. günde 40, ayda 1200 liradan az ve günde 200, ayda 6000 liradan daha fazla olamıyacaktır. Aynca 6000 lira olarak saptanan ust kazanç smırı Sosyal Güvenlik Bakanlığmm önerisi üzerine Bakanlar Kurulunda iki yılda bir günün eko nomik koşullanna göre arttırüabilecektir. Alt sınır olarak saptanan, Îş Yasasına göre asgari ücret olan 1200 lira ise, gene îş Yasasına göre ilerde saptanacai: asgarî ücrete yükselecektir. Eğer sigortalımn kazancı asgari ücretten az ise aradaki farka ait sigorta primlerinin tümünü işveren ödeyecektir. Buna göre sigortahlar ve işverenleri 1 temmuz 1975 tarihinden itibaren alt ve üst gelir sınırlan için aşağıdaki miktarlar üzerinden prim ödeyeceklerdir. Prim tutarları 1200 ile 6000 TL. arasındaki gelirlere göre değişecektir. Îşten aynlmış olan sigortahlar ile eş ve çocuklan da sağlık yardımından yararlanacak UYGULAMA İÇÎN SİGORTALININ, SÎGORTA İLE ÎLÎŞÎĞÎNÎN KESİLDİĞİ TARİHTEN ÖNCEKİ 1 YIL ÎÇÎNDE 120 GÜN HASTALIK PRÎMÎ ÖDEMÎŞ OLMASI GEREKİYOR. îşinden ayrüması sonucu sigortalılık niteliğini yitinniş olanlar, sigorta ile ilgilerinin kesildiği tarihten önceki bir yıl içinde 120 gün hastahk primi ödemiş olmak şartı üe aşağıdaki sağhk yardımlanndan kendileri, eş ve çocuklan, şu şekilde yararlandırılacaktır: A> Sigorta hekimlerine muayene olabilecekler, gerekirse klinik ve lâboratuvar muayeneleri de yaptırabileceklerdir. B) Teşhis ve tedavi için Sosyal Sigortalar Kurumunun sağ lık tesislerinden yararlanacaklar dır. C) İlâç ve diğer iyileştirme araçlan sağlanacaktır. D) Hekim veya sağlık kurul lannca gerekli görülecek protez araç ve gereçlerini alabilecekler ve bunlann onanlması ve belirli sürelerle yenilenmesi de Kurumca sağlanacaktır. 1912 sayılı yasa metninde, sigortalıhk niteliğini yitinniş olan larla ounlann eş ve çocuklanna yapüacak yukardaki sağlık yr îşverenler bu sağ'uk yardıır,; n için ilgilinin talebi üzerine öı neği kurumca hazırlanacak bel geyi vermekle yükümlü kılınmıştır. BORÇLANMADA GETÎRİLEN YENÎ ESASA GÖRE SİGORTALILIĞIN BAŞLANGIÇ TARİHİ ÎLK SÎGORTA OLUNAN TARİHTEN BORÇLANILAN GÜN SAYISI KADAR GERİYE GİDECEK yukarda da belirttiğimia gibi, borçlanma süresinın başlangıcı sigortahhk başlangıcı sayılmıyacaktır. Sigortaülık başlangıcı borçlanılan süre kadar gertye gidecektir. Bu durum gerek. 1.4. 1950'den ev^elki, gerekse 1.4.1950" den sonra hizmetlerin borçlanılmasuu tapsıyacaktır. Borçlanma isteminde zaman aşunı: Sıgortaiı oorçlanma ısteğuıi, i temmuz 1975 tarihinden ıııbaren bir yıl içinde Sosyal Sigortalar Kurumunun nazırlayacagı belge ile büdırmek zorundadır. 1 temmuz 1976dan sonraid borçlanma istekleri geçerli sayılmayacaktır. Sağlık lesıslerind» muayeoe t>l»bilmek i$ia beklemek jeünemekt», kuyruğa girilmektedlr. bu de Uâç almak için Sigorta Kolu Îş kazalarıyla meslek hastahklan sigortası Hastalık sigortası Anahk sigortası Malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası Toplam sigorta primi Sigortalı Hissesi 1200 6000 TL. TL. İşveren Hissesi Toplam Hissa 1200 6000 1200 6000 TL. TL, TL. TL. 12 60 72 360 12 60 96 192 480 960 12 60 132 660 12 60 180 900 152 ,316'sı KADIN , 1,647,682'si ERKEK Yülar 1%5 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1,799,998 SİGORTALI VAR Kadır 1 Sayısı lndeks 104.278 105.540 109.256 115.184 109.975 117.284 116.449 135.663 131.860 152.316 60 300 84 420 144 720 Kamu Sayısı tndeks 388.935 412.487 436.816 511.256 520,516 526.111 510.585 511.954 510.121 628.490 100 106 112 131 134 135 131 132 131 162 Özel Sayısı lndeks 506.867 579.023 632.571 694.919 741.340 787.389 894.231 1.031.058 1.138.958 1.171.508 100 114 125 137 146 155 176 200 225 231 Sayısı Toplam tndeks 100 111 119 135 141 147 157 170 184 201 prime esas kazanç: İndeks 100 112 121 138 146 151 163 176 192 208 1.4.1950 den sonrzüc) nızmetlerini borçlanan sigortalı, en düşuk günlük kazanç olan 4ü lira aylık 1200 lira üzerinden prıın ödiyecektir. 1.4.1950'den önceid hızmetiennl ise, oorçlanma \steminde bulunduğu tarihteld son üç ayhk kazancımn ortaiaması üzerinden hesaplanacak primi ödeyerek savdırabilecektir. Sayısı 791.524 885.970 960.131 1.090.991 1.151.881 1.196.216 1.288.367 1.389349 1.517.219 1.647.682 Erkek 336 1680 Maden işyerlerinin yeraltınd» çalışan sigortalüan için bütün sigorta kollan için ödenecek prım miktarlan: Sigortalı Hissesi En az En çok TL. TL. 156 780 İşveren Hissesi Eo t ı En çok TL. TL. 276 1380 Toplam Hisse En as En çok TL. TL. 433 2160 895.802 991.510 1.069.387 1.206.175 1.271.856 1.313.500 1.404.816 1.525.012 1.649.079 1.799.998 100 101 105 110 105 112 112 130 126 146 Borçlanma primlerinin ödenmesi: Sigortalı isterse ourçlandigi sü reye ait sigorta prımlerinı oir rlofurlîi tnnhn ratırah'lıvoj, ^W i t Ülkemizde Sosyal Sigortalar Kanunu kapsammda çalışanların sayısı 1974 yılı itibariyle 1.799.998'e, SSK Kananu kapsamına .çiren işyerlerinln sayısı ise 578.714'e ulaşmıştır. Sigortalı sayısındaki artış 1973 ., Jına göre yüzde 9, işyeri sayısındaki artış oraru ise yüzde l t olmuşrur. Tablod» 1965'ten bu yana sigortalı sayısındaki durum gösterilmektedir. 1972 yılına kadar olan artışlar, genelllkle Wr isçl çalıştıran Işyerlerinin de (örneğin apartman kapıcıları) kademeli olarak kanun kapsamına alınmasına bağlı kalmaktadır. 1972 rümdan sonraki artış ise bu kez genellikle yeni isyerlerinln açılışını veya bürütülmesini göstermektedir. SSK'ya îr.vıtı. <.<Hi»rin * n ı , ı , m ı«Hifrin viixiİK lOnn» »akın bir bölümünü kaosadıei eözönüne alınırsa sosyal ruvenlik alanındaki sosyal