Katalog

it Suudi Arabistan'da DPT'de sınaı hazırlanan bir rapora göre, yatırım için Türkjye'nin Japonya Türkiye'nin gibi ülkelerle ortaklaşa hareket tek başına etmesi, başlangıç için yararlı hareket olacak Suudî olanağı sınırlı,, Arabistan ile 1974'de be açması önerümekte ve bunun gerekçesınde «Her yıl 100 bıni aşkm Turk hacısının Suudî Arabıstan'a gıderek ekonomlk ve ticari ilıskıleri gelıştırmede oncü olduklaru beUrtılmektedır. "THE ECONOHİST,, :"YÜNANISTAN'A ORANLA TÜRKİYE'NİN SORUNLARI DAHA AĞIRDIR ! „ tngütere'nlB lttbarh hafUlık «The Economıst» dergısı, hazıran aymın ıkıncı haftasındakı sayısında «Turkiye'nın Ortakpazar'a tam üye olmasuun ekonomık flıtar olacagınu one sürmüştur. Dergi aynca, Porteklz'deld sosyalıst akıma karşı, Ortakpazar'm ekonomık gücünü kullanacağı nı iddıa etmıştır. «The Economist» derglsinin Turkıye, Yunanıstan ve Portekıı' ın Ortakpazar karşısında durumlannı ele alan yazısuun onemli gorulen bolumleri aynen şoyledır «Portekız'de ılk seçimler tamamlandıktan sonra Bruksel'de umutlar, Portekız'ın yenıden Ortakpazar ıle ılıskı kurmak ıçın Dokuzlarla konuşmaya oturacağı yonundedır. (Not Dokuzlarla kastedılen Ortakpazar'ın tam uvelendır» Yunanıstan kabul edıl mek ıçın sesıni vukseltırken, Tur kıye bu durumdan hoşlanmamak ta ve kendi ısteklenni içeren bır lıste hazırlamaktadır Ispanva daha gtıçlu bır ekonomıve sahıp bulunmaktadır Ancak Ortakpa lar'a uye olabılmesi ıçın tspanvan'nın Portekız ve Yunanıstan jribt anti demokratık vonetım bıcımmden annması gerekmektedır. Türkiye'nin AET'ye erken üyeliğine karşı çıkan Ingiltere'nin muteber dergisine göre, Türk ekonomisi daha yeni yeni canlanmaktadır Portekiz'deki sosyalist gelişmelere karşı Avrupa Ekonomik Topluluğunun ekonomik gücönü kullanacağını da Economist dergisi öne sürmektedir 4 'Türkiye'nin Ortakpazar'a tam üyeliği intihar olur ka\ga edenlere karşı özel bir sempatı beslemekte ve bunlan desteklemek için venl bır neden bulmuş olmaktadır Yunanistan'da tanm geridlr Ancak bır süre geçmesi gerekmektedır ki Yunanistan ekonomısıni duzeltebllsin ve Dokuzlar arasında venni alsın. Turkıve'de İse ekonomi daha veni veni canlanmaktadır Yunamstanla karşılastınnca sonmlan daha gtiçtür Beslemek zonında bulundugu 36 milvon nüfusu vardır ve bu Yunanistan'ın nüfusundan dört kere daha büyüktür. Bufco«aıl!)>rfiaTÜTWvp*n1ri Ortnk pazar'a erken tam uye olmak ıstemest ekonomık intihar olacaK Mılll Selâmet Partısı'nın bir ara Sanayı ve Teknolojl Bakanlığı Mustesarlığına getirmek ıst* dıgı uzmanlardan Yahya Oguz ıle bır arkadaşuun hazırladığı «Suudi Arabıstan ın Ekonomık ve Sosyal Yapısı» ısımli bır araş tırma Devlet Planlama Teşküatı tarafından yayınlanımsur. Suudi Arabıstan ın Türkiye He ilıskıleri ayrı bır bolumde ıncelenmektedır. Araştırmada belirtılcugıne gore, Suudi Arabıstan' ın Turkıyeye ıhraç ettıji tek madde petroldur. Turkıye'nın Suudi Arabistan'a sattıgı mallar arasmda ahırun yam, nakü araçlan, mensucat, mobılya, elektnk tesısatı ve ta rımsal urunler bulunmaktadır 1974 rakamlarına gore ıkı ulke arasındakı dış tıcaret dengesı Turkıjenm aleyhıneaır ve bu nun yıllardır boyle surdugü açık lanmaktadır. Suudi Arabıstan ıle olan tıcaretımızde, denge 1%9 jılında 7 mıljon dolar aleyhımıze ıken, 1973 yılında 82 7 mılyon dolara, 1974 yılında da petrol fı jatlannın artmasından dolayı 249 rruljon dolara yukselmışür Dış tıcaret dengesmın duzele bılecegı ve bunun nedenlerının sıralandıgı araştırmada üa ulke nın geçen \ıl ımzaladığı ekonomiK \e kulturel amaşmalara yer \enlmektedir Buna gore, ıkı ulke bırbınnın merkezlennde «Kultur kururrJarı» kuracaklaraır Daha sonra, Islâm Kalkın ma Bankası uzerıne bılgı venl mekte ve bunun Turkıye lçın ta şıdıgı onern behrtılmektedır. Ekonomık \e Teknık I^bırlıgı an laşmasının 5. maddesme gore, kurulması gereken «Karma Komıte»nın henuz kunümadıgı üzerınde durulmakta ve bu yuzden çalışmalann yoğunlaşması istenerek şoyle denılmektedır «Karma Komıte'nm süratle teş kıl edılmesınde buyuk fayda go rulmektedır. Karma Komıte'nm faahyetlennl duzenleyecek bır jonetmelık hazırlanmahdır. Ay nea her ıkı ulkede Karma Komıte'ye bağh olmak ve süreklı çalışmak üzere teknısyenler sevı yesınde unıteler kunılmalı ve bunlar bırbırlenyle sıkı ırtıbat halınde bulunmalıdır. Türkiye' de Karma Komıte çalışmalarına ıştırak edecek ürutenın Devlet Planlama Teşkılâtı bunyeslnde ku rulması uygun mütalâa edılmek tedır » Araşürmanm Türkiye üe iliş kıler bolumunde, daha sonra, Turk kamu kuruluşlarının ve o zel kesımın Suudî Arabıstan'da yatırım yapma olanaklan ınce İenmekte, SuudJ Arabıstanla ortakuğm yararlanndan so« edılmekte ve şu dUsünce Uerl sürülmektedır: «Suudi Arabıstan'd» jrapüabüe cek taanhud Işlennde ve bılhassa sınai yatınmlarda Türkiye'nin tek başına hareket etmesi unkân ları sınırlıdır. Bunun, başlangıç ta Japonya gıbi gelışmış btr kı sım ulkelenn ımkânları ıle bağ lantılı olarak yapüması daha el venşu olabüır Ayrıca bu tur ha rekeUenn mutlaka Suudi Ara bıstan ortaklığı ıle yürütülmesın de yarar vardır » Turkıye'de degışık iktisadl dev !et kuruluşlannm ve genel müdurluklennın nasıl ve nerelerde, hangı konularda yatınm yapabıle cekleri konusunda düşuncelen kaüsavan araştırmada, Zıraat Bankası nın da Cıade'de bır şu dıs ticaret açığımız 249 milyon dolar oldu Yunanietsn'm kendınl Ortak pazar a ıvaoui ettırme çabasına gıderek yoğunlaşmakta ve bu Dokuzlan guç durumda bırakmaktadır Karamanlıs'ın Fransa He dostluğuna ragmen, Fransa bıle Yunanıstan'ın 1980 yılmdan once Ortakpazara tam üyelıjrıne pek olur gozü ile bakmamaktadır Kaldı ki gen kalan sekız Ulke de avnı goruşü benimsemekte dırler Oysa, Fransa Amerika ile nr Ortakpazar'ın çekimser oldu Su Ulkelerden birl de Porteklzdir Gecen vıl eerek Portekiz ee rekse Ortakpazar Uyelık konu YORUM HAFTA başında Ankara'da bir tablo çizıldi Neresinden hıtuhırsa tutulsun, bır «batagm» tablosuvdu bu Tabloyu çizenler devletın en yetkılı, bilımsel venlere en vakın uzmanlan, izlevenler ise, tablonun yaratıcılanvdı Iktıdara geldıkleri giinden bu yana Devlet Planlama Teşkılâtına uzak kaldı cephecıler. Bırksu; uzman dışmda uzak kaldı Sonunda ekonomık gerçekleri bılmek istediler ve bu amaçla bır toplantı duzenledıler Toplantıda çızılen ekonomik tab lo, uç aylık cephe donemınde alınan ekonomık kararların dognı luk derecesını ortava kovdu Ekonomık durum bır «batağa» dogru yol alıyordu Tam bır «açmaz» içındevdı «Ekonorrının batmakta olduğu solculann çıkarttıklan bır lâftır» dıyen Bakanlar yanıldık lannı anladılar Devlefın venlen, devletı yonetenlerm yanılgısını kan'tladı EKONOMİK açmaz bır yanda slyasal kararlarla bUtünleşirken öte janda cephe iktıdannın çelışkileri artıvor Cepheyi oluşturan sağ partıler bır ittıfak içındeler demokratık güçlere karşı, teonde ve tarıhsel gelışımde bır butunluğü vardır sa^ ıktıdarlann, ser mave ıktıdarlannm, ama bu butunlüğun süreklı bır almaşıgı da bulunmaktadır Almasığı olmalıdır ki, herhangi olumsua bir duru mu karşılavacak guçler bulunsun Olumsuzluk tek başına btitün bır sağın başına yıkılmasm, akılcı bır sağ kalsın ortada sermaye iktıdannı surdurecek Işte cephe partılennın en buvuk venflgıleri as lında cephevı kurdukları anda başlamıştır Sag akılcılığın Tur kıye'de çozulmesı bu andan itıbaren başlamıştır ÇÖZÜLMENİN tabanmda ku«kusuz ekonomi yatmaktadır. Dış ilışkıler yatmaktadır Amerıka'nın resti Ortakpazar'ın yüz vermemesl yatmaktadır Cephenın iç dınamıği, sermave ile alternatifsız butunleşme çelışkısı dış dınamıgındekı tutarsızlıgını daha da sağîamlaştırmaktadır Dış ılışkılerde sövlevecek pek bir şeyi kalmamıştır cephenın Amenka yardımı kesmıştır. Ortakpazar organlan Turkıve'mn tam üjelığını «mtıhar» olarak nitelemekte ve bunu da Uyelığı engellemek ıçın yapmaktadır Turkiye'yi duşundügu için de gıl Yıllardır Türkıye've ayn bır onem veren Amenka yardımı kesmekle savunma stratejısmde degışıkl'k yaptığını ılin etmıştır. KtSSINGER'ın son açıklaması bunun en açık kanıtıdır Ama işte, fakırın umudu ekmektır. Ya kesmezse, ya Kongre kararını değıştırırse ovsa Amenka terihınde, hem de yakm zaıpanda gortilmuş nir kı Başkan, Kongre'ye ragmen kararlar almakta ve uygulamaktadır YALÇIN DOĞAN SAĞ'IN AK'T.CILIĞINDA ÇÖZÜLME AMERÎKAN tavır değışıklığının ekonomık göstergeleri de var dır On gune yakmdır Ankara'da bulunan Uluslararası Para Fonu yetkılılen «Altı ay once tavsıye edılmıs ekonomık kararlann alm maması» gerekçesıyle kredi vermeyecegmi sovlemıştır Para fonu uzmanlan Türkıye'mn ödemeler deneesmi, butçesinl, fıvat artışlannı dıdık dıdık etmektedırler «Devalüasyon yaoılsın demiyoruz, ama başka bir yolu da kalmıvoT pek» demektedırler ftayri resmt yemeklerde Aynı blçimde. Turkıve Elektnk Kurumu vasası ile ilgıli bir maddeyi bahane eden Dunva Bankası, kredı vermemekte kararlı gonınmektedır TEK vasasına gore Dünya Bankasından kre dı almak, ancak TEK'm yuzde 8 kftr etmesme ba&Iıdır Ov«sa TEK zarar etmektedir Dunya Bankasından kredi almak vani kara geçmek için de, elektnğe zam gereklıdır Secim ekonomı«i koşullan nı inatla surdüren cephenın zam isine Kelmemektedır Düny* Bankası'nm bu tutumu dıger dış kredı ktırumlarının Turkive'vı des^ek lemelermden vazgeçmelerıvle «onuçlanmakta ve Turkıve Brezılva gıbi hıç de akla gelme;ecek tılkelerden bıle kredi aravacak hale gelmektedır DI$ ekonomık ilişkılenndeki başansızlık dış sivasal başansızlıkla somutlaşırken, ekonomının vurt içi koşullannın bundan farklı olduğunu soylemek guç Bunun da kanıtı DPT uzmanlannın hafta başındaM toplantıda hükumetin bır kısım (ıvelenne verdıkleri bilgıler. Burada belırtılmesi gereken bır nokta daha var. Toplantı Bakanlıklararası ekonomık kurul üveleri içm vapılıvor Toplantıva MSP kanadmın bır bolümti katılıyor Telefonlar edılıvor dığer ilgıli Bakanlara ama gelen olmuvor pek ve Erbakan «Bır frün önceki sabaha kadar suren Bakanlar Kurulu toplantısma» baglıyor diğer Bakanlann gelmemesıni ÎÇ ekonomıde bir yandan spekülâtıf kazançlar artarken, bir yandan işsızhk hızlanmakta Kentleşme olgusu ise, sağlıksızlığını gostermekte var gücüyle. 1962'de ytizde 8 olan işsizlik, 1975 başmda yüzde U'e ytikselmiş. Ve yapılan bır araştırma Almanya'ya gıden işçilerin Turkıye'de çalışmakta olan kışilerden oluştuğunu koyuyor. Yani «el kapısı» işsızlere ış degıl, yurt içınde üretken nüfusa da\etıve çıkanyor Dâvetıve sa>ası da yıldan jüa azalmakta gelen dovızlerle bırlıkte ÎŞSIZLtK öze'lıkle tanmsal nüfusu fcentleşmeve zor'uvor. Blr vılda gecekondu «savısı tam 50 bm artmış durumda Saghksız kpnt lesme arsa SDekülasvonunu artırmı?. Arsa alım satımından doSan değer artısı ise mıivarlarla açıklanıvor Mtlyarlar aracılann cebıne gıre'ken arsalann üstünde oruranlar venl bır ekonorrik sek'ör oluşrurmuş «Türedt sektor» de calışanlar simıtçilık boyanlık berberlik vapıvor üiusal ıtelire bövle kafkıda btılnnuvnrlar BUHİn bunlar açıklandı hükumetın MSP kanadı Uyelerine, butçenln verecegi açıkla birlıkte CEPHENÎN bu tabîova ragmen, kunılus mantıgı varlıgı nede nlyle sermavenın isteklenn) peri çevirmedıgi serçefi vaT btT de îş cevreleri kredi saglamak İçm mevduat karşılıklannın viizde 5 indinlmeiini istemlMer Cephe derha] Indirmistir tî çevrelerl avrr amaçla dbvıze çevnlebıltr mevduatın kullsnılmasın) istemlş cepho derhal bunun gereftıni verine get'rmiştir Ekonomik bunahm seT maveyi tatmtn etme istegınden dogarken Htleier özlemle, «D*İ7en 1 degısıkü&ı» sloganma bel baglamışlar Sermave 11e ha * arasındaki bu çelışki iktıdarm 1ç çeh^kısmi hızlandırmakta ve sivasal oyunlar sıklaşmaktadır Sivasal senarvolar dözenlemek çellşkintn çıkar yolu olarak gdrtilmekte cephecılerce AkılrılıSın çÖ7fllmes1 de, işte bu noktada somutlasmfLtadır Aslında safm akılcılıfl almasık varatmasıvla mumkündür Celişkisine ragmen almaşıgını varatama yan sermavenin önünde 1ki yol bulunmaktadır tlk1 seçtme gitmek B J çozümde geride harap bir Ulke bıratalacak ve muhalefette güç lenecekhr tkincisi. baskı ile Iktidanru sUrdürmek Celişkilertnt belkı bu strrede kısmen yumusatmayı denemek GörUnen flrinci yolun seçildığıdır SAÖ »kılcıUğında çözülme seçilen yolun sermayeye tasa d8nera de belkl yarar »agladıgı. ancak uzun dönemde demokratık mUca deleyı vükselttigının gönnezHkten eellnmesidir. Kıs« dönemli çıkar lar ufruna akılcılıgım yitirmısrır sağ. sunda daha olumlu nitelenebîlecek çabalar harcamışlardır Bu yıl durum de*ışmıştir Ortakpazar tedbırli olmak egllimindedır. Btm'an dısmda Porteldz'detd sos valist akıma fsosvaHst gelismeve) karsı taviz almıstır. Kavsrı duvmaktadır Bu durum Ortak Dazartn Portekız'e kar«n ekonomik giıcünfl kullanaca?i volnnda krskulara vo) acrnaktadır Portekiz avnca Ortakrjazar*m Batı Avrupa "nın politikasmi ettrilemeslnden de fcavnilanmaktadır Alman sosva! demoSrratlanndan destek Rören PortekizTn üçüncü DUrrva ve SovvetleT ile vakmla«madan vanadır Ancak Por tekiz'deki askerl UdprleT bu almasıklan benimsememektedırler Ticaret ve Sanavi Odaları ile liorsalar vasa^ım değiştıı mek için çabalar yoğunlaşıyor TUrkiye'de Ticaret Odalan, Sanayi Odalan ve Borsalaı Bırligı yasasmı dtizenleyen S5U0 sayı!ı yasanın degıştlrılmesme ve bu kuruluşlann yenıden duzenlen mesıne illşkln üç ayrı tasannın bultmclugu ögrenılmiştlr Tasanlann llkl Ticaret Bakanlıfı, ikıncisi Odalar Blrlljh üçuncUsO Sanayi Odalan BHigı taralından hazırlamnıştrr. Sanayileşmenln gellşimine paralel olarak özellikle sanavlcıler tarafmdan değıştirilmesi Istenen 5590 sayılı Tıcaret Odalan Sanayi Odalan ve Borsalar Btrlıfı yasasının günün ihtlyaçlanna cevap vermediği Uerl sürtilmektedır. Hazırlanan tasanlara gore, Sanayi Odalan, Ticaret Odalan Borsalar, Esnaf Odalan. Zıraat Odalan ayn ayn örgtrtlenecekler ve bunlar Ustte federatil bir bün yede birleşecefclerdir tş adamiarmdan alman bllglve göre, tasarmm amacı, «dzel Resımln iirvede tek blr ses nalme gelmeslnl saglamaktır » Belırtllen her fcurulusun kendl İçinde örgütlenmeslnden sonra bunlann temsılcllerinm bir federa'syonda blrleşmesi öneörülmekte ve avn ayn örgütlenmenin «Ekonomık ihtısaslaşma zoruniu&undan» doğ dugu bıldirtlmektedir Ayn örgtıtlenmenin nedenl olarak da, TürklyeYüD 1952 yı imüAO sonra üızlı olr bıçtmde sanavileştigı göstenlerek tüccann sanavıdnin sonınunu çözemivecegi ya da tersme sanavi cintn artık rUccann sorunlan ıle ilçılenmesintn gerekll olmadığı savunulmaktadır. DÖVİZE ÇEVRİLEBİLİR MEVDUAT HESABINDA 3 0 0 MİLYON DOLAR BIRIKTIĞI BELIRTİLİYOR MERKEZ BANKASI'NIN ÖZEL KESÎME AÇTIĞI KREDÎLERDE DARALMA SÜRÜYOR Merkez Bankasının son yayuv lanan haftalık dummuna gore, kambıyo ışlemlennın bır sure durdurulup yenıden smırlı bır bıçımde başlatılmasından sonra, brut dovız rezervleri azalmasını surdurmuştur. Aynca, dovıze çevnlebılır mevduat hesabında 300 mılyon dolar bınkımi ıle de muhtelıf dovız borçlanmıa artarak net dovız rezervlenmız ( • ) 209 6 mılyon dolara çıkmıştır. Geçen hafta olduğu gıbi, bu hafta da Merkez Bankası kaynak lanndan ozel kesıme açüan kredılerde daralma olmuştur. Bu daralma ozel kesımın banka'er aracüığı ıle kullandıgı «Tah\ü •Lzennden A\ans« hesaplarındadır. Geçtığımız avlarda zaman zaman 1 mılyar lıranın üzenne çıkan bu hesap, son hafta ıcınde 28 mılyon lıraya duşmüştur. özel kesim, «on haftaiarda ban kalann tuttugu dovıze çevnlebılır mevduat hesabındakı artışlar sonucu, fınansman ıhtıyacım artan ölçude dogrudan dogruja bankalar aracılığı ıle karşılamış tır. Merkez Bankası Haftalık Durumu (Müyon TL. Olarak) 28.3197$ C 6.1975 (MCHükümeti) (Geçen Hafta) 14 537 Altın+Dövız (Kv ) 18 549 Kamu kredılen 29.392 31673 8634 Özel sektor kredılen 8 735 Tanm kredılen 15.441 16.267 Dıger Aktıfler 12 905 14 072 TOPLAM 85 347 85.219 P A S 1 F 32 055 33 481 Emısyon Dövız (Kv ) 227 22S 3 794 5.185 Mevduat Mevduat munzam 22 142 22 017 karşılığı 26.929 24 308 Dığer Pasıfler Brut Rezervler 1332,0 1 024,6 + 70,0 63,9 Net Rezervler Not: Rezervler mılyon dolar olarak A K T 1F 13.C.197S (Son Hafta) 14 398 32 398 8 528 15 537 14 638 85 498 33 109 310 4 454 22 013 25 612 1006 3 209,6 İŞGÜCÜ İHRACINDAN DOĞAN AVANTAJLAR EKONOMİK GELİŞME İÇİN KULLANILAMIYOR tşçi goçunün başladıgı 1960'lardan sonra, ısgücu verımlılıgının artışına ragmen, ree) Ucretlerının gıderek duştuğü ve sermaye bınkırnının hızlandıgı saptanrmştır. Batı Avrupa ulkelennde yabancı ışçılenn çalıştınlmasuıın somuru or^nmın artışı da onemli bır etken olarak gosıenlmektedır Berlın deki seminerde sunduğu teblığde SPD Araştırma Şubesı Muduru Oktay Varher, ışçı goçunu «ulkeler arasmdakı dengesız gelışrnenın ve kapıtalizmın tanhsel gelışımının bır urunü» olarak nıtelemış ve bu olayı «az gelışmışlıgm varlıgı üe ulkeler arasındakı yaşama koşullannın farklıhğma» bağlamıştır İkıncı Dun\a Savaşmdan sonra, sermave bınkımi ile ekonomık buyume hızuun artmasının ışsız savısıra azaltüğma degmen Varlıer, bu gelışmenın yabancı işgücu talebinı dogurduğunu belırtmış ve dışardan gelen yabancı işçılerm «yedek ışçı ordusu» gorevmı ustlendıklerını ıleri surmuştur. Sozu edılen gelışım yatınmlann hızını yukseltırken uc retlenn artması uzerınde baskı yaratmıştır Yabancı lşçilerin gittikleri ülkelerde nufusun onemli bir bolumünü oluşturduklannı belırten SPD Araştırma Şube Müdürü Oktay Varlıer, Türk l$ç:>rının 1973 vüı rakamlanna gore. yabancı ışçı kabul eden ulkeler deki nufyjan vuzde 5 7'sıni oluşturduklannı bildırmektedır Bu oran, Yunanıs'an fçın vüzde 85. Portekız Jçın vüzde 13 re uJaşmak tadır Işçi ihraç edenlerle lşçl kabul eden ülkelenn ekonomık ke simlere gore yarattıklan gehri inceledıkten sonra Varlıer tebhgınde şoyle demektedır: «Dış ödemeler dengesı açıgı, nufus artış hızının yükseklığı tasarruf ve yatanmlann yetersız lığı az gelışmış Ulkeleri Işgücıl ihracına yoneltmektedır Bu göçe karşılık. bu ulkeler kısa dönemde, ödemeler dengesı ve ıstıhdam koşullannda olumlu etkılerle karşılaşabılmektedırler. Boylece de, bazı sosyal ve ekonomık huzursuzluklan gecıktirebümektedırler. Bununla bırlıkte, Yugoslavya hanç tutulursa ekonomık artı değer üzerınde dogrudan hıçbır denetıro mekanızması ışletümedığmden eko nomık gelişme içm ısgücü ihracından doğan a\antaılar kullanı lamamaktadır Avantaı kullanma bır vana mevcut senrayemn venmsız bıçımde işietılmesi sür durülmektedir » Berlın'deki seminerde îngilizce olarak sunulan, ancak bır sü re sonra Turkçeye çevnlerek DPT yayınlan arasmda ver ala cağı bıldinlen Varlıer"ın teblıŞın de, vabancı işgucünün reel Ucretlerl olumsuz etkıledıgı belir tılmekte ve bu gerçek bır tabloyla ortava konulmaktadır Tab lo 1956 ıle 1973 yıllan arasında isçi venmlılıfi ile ree! ücretlenn Bats Almanva'da karşılastırmasi nı yapmaktadır Varlıer'm verdıfl bılgne göre, 1960'larda işeü<tl sıkmtısı buluo maktadır Bu nedenle de, reel ücret'er hızli artmakta. hatta yabancı ısçucunün henüz gelmedıfı 1Vİ8 sonrasmda Ocretler v»nmlı'ikten viıksek olmaktadır. . Yabanc» tşgilcü fle birlikte re ' el ücret azalırken, sermave bıri I kimi hızlanmakta ve sömflrfl oranı artmaktadır I Ankara Istanbul'dan daha pahalı bir kent halıne geldı Tıcaret Bakanlığı tarafından duzenlenen Ankara ıe Istanbul geçınme endeksleı sonuglarına gore, mayıs ayında Ankara geçınme endeksı yuzde 21 oranında îstanbul geçınme endeksi vuzde 0 7 oranında artış gostermıştır Buna gore 1975 yılımn ıik avmda Ankara Geçınme Endeksmdekı artıs hızı yurde 10 7, Istanbul Geçınme Endeksindekı artış hızı ise yüzde 8 8 olmustur Baska bır deyımle Ankara Istanhul dan daha pahalı bir kent halıne gelmıştır. Ankara'da mayıs ayında gıda fıvatlannda yuzde 3.3 oranmda bır artış görülmuştür Gıda fıyat lanndakı bu artışa yuzde 7.5 ile et ve yuzde 12 4 üe sebze ve meyve fıyatlanndakı artışa yol açmıştır. îstanbul da İse, gıda fiyatlannda yuzde I oranında bır artış olmuştur. Bu artışa et flyat lanndakı yuzdplık artış ile sebze ve meyve fıvatlarındakı yüzde 14 1 oranmdald artif neden olmuş Kamu finansmanı Son hafta içınde, Merkez Ban kası daha çok kamu kesımını fınanse etmıştır Merkez Bankası son bır haftada Toprak Mahsullerı Ofısı ne hazine kefaletıne haız bonolar kanalı ıle 500 mılyon lıra, hazine kısa \adelı a vans olarak 260 milvon lıra sağ lamıstır Boylece, 28 mart'tan bu yana kamu kesımıne 3 mil>ar lıralık yüzde 10 2 oranında karşılıksız kaynak transfer edılmışür. Aynea çofunlukla hazinenin çeşıtlı ıhtıyaçlarıru karşılamak içm kullanıldığı büinen Sair Hesaplar adı altında topla nan, gerçekte buyuk mıktarla rın o>nadığı kalemlerden Aktıi tarafı 865 mılyon lıra artması, Pasıf tarafm da 250 milyon lıra azalması sonucu, kamuva 1 mıljar 1Ü0 milyon lıralık ek bır fon sağlanmıştır Bır onceki haftada, avnı ka lemlerdekı ovnamalar sonucu 1 mıhar 8(10 milvon lıralık bır fon varatıldığı duşunulurse, son onbeş gun ıçmde bu volla toplam 3 mıhar lıralık gızli bır kredi jaratıldıjı an'a'îiİTnaktadır T a n m kred!!»*ri öte 5 andan tarun keslmıne açılan kredıler son hafta içinde yüzde 4 5 oranmda genlemıştır. Tanm Satış Kooperatifleri Blrlıgı'ne açılan kredi 198 mılyon lıra azalırken, Tanm Kredi Koo peratıfleri senetlen de 577 mılyon lıra duşmüştur. Geçtığımız son hafta içinde Merkez Bankası hesaplannda ozellık gosteren blr dığer nokta daha vardır Bu da Merkez Bankasmda rutulan mevduat mıkta nna ilışkındır Bır önceki hafta kamu kuruluşlannm tuttuklan mevduat hesabını 674 müyon lıra azaltmalanndan sonra, bu hafta da özel bankalar tuttukları mevduatlannı 555 mılyon lira azaltmıslardiT Bövlece son onbeş gun içinde, Merkez Bankasın da rutulan mevduat mıktan 1 mılyar 200 mılyon lıra azalmıştır. KÖY İMAMLARI GELiRLERiNiN VERGiDEN MUAF TUTULMASINA İLİŞKİN BASBAKANLIK iSTEMiNi DANISTAY REDDETTi Başkar.lığın devletçe istıhdam edılen köv ınıan ların ,°ınierının ver^iden muaî rutUinjası ıstemı danıştay tarafından reddedılm.şUr. Gellr Vergisl'nirj 23 cnaddeslnin 5. bendl geregince Oi,<irıet lşleri Başkanlıgı taratınaan ıstlhdam edilen fcöy ımamlarmın geUrlerl vergiden muaf tututmak tadır. Şimdi Divanet tşlertnce istihdam edilen köy imamıan esklden muhtaruklarca ıstihdam edllmekte Mi ve yine so> sonıısu lmaro maasian »«nrıder) muaf cutulmakta ldl. Bu aygu'amanın ışıgında devletçe Istihdam edilerj unamiann aa maaslanniD vcgiden muaf tutulması ls+enmlş ve DasbakanÜk buna iliskiD Darıştav mutalâasını îormuşrur Dv stav srtzil geçen tateme »erdigı revapta bunun g»Hr vprgisi «•".s'iıns «aylnn» UîJ.'ndugturj b=l'nni' ve Daş bakanhgm iâlemlnl gen çevırmı? Planlı dönem programlarında Türkiye için öngörülen tedbirlerin ancak yarısı uygulandı Turkıye'de planlı donemde (1963 1975) yıllık programlarda yer alan tedbırlenn ortalama olarak anrak ytizde 48 3 oranırda uygulandgı 8»pt»r"iuştu". Ttındye'mn plâruı dCoeme gln ş yıü olsn 19fi3den iab«ren ekonorcdk keslmlare göre alınan tedbirlerin urruluna scjuçlanna illşkin blr rapor yaymlanoıış tır. Tedbirlerln uygulamalannın yuzde 48 3 oranında bulunması araştırmada doğifik nedenlere bagltnmaktadı^ Başlıca neden o'.arak, o rJ içinde yapılan çalışmalanr. sonuçlandınim&mif olnrnsı gostenım»1ttedtr. malann uygulamaya konulabılmesı ve tedbırlerden beklenenın saglanabılmesı IÇJI gereken onav ya da değişiklıklenn hükümet veya yasama orgarunca k»bıü edıhnesme bağlı bulunman olarak behrtılmektedır. Uygulama oranmm genel olarak yüzde 48 3 olmasına karşın, kamu iktisadı kuruluşlannda avnı oran 1963 • 67 dönemi İçm yuz de 20 gıbi çok dii»ük bir oran \ermektedir Bıriric: Beş Yülık PlSn doneırmde en yüksek uygu lama oranma yüzde 70 Ue aıle plânl&masmda ulası'mıştır. En dıışük uygulama oranı ise, yilzAraştırma 1971 yılından sonra «İktisadı Kesımler>. «Sosval Ke sımler» üe «Polltıkalar ve Reformlar» olmak üzere uç ana itonu>a avrılarak açıklanmaktadır 1971 . 1974 yıllan bu Uç aynma gore incelendıglnde şu tablovla karşıiaşılmaktadır »Rakamlar vuzde olarak gerçeıdeşmelerl gostermektedır) 1971 17 4U IktısadJ kesimlere Tanm, Ma dencılık, Sanayi, tnerji, ülaştır ma, Hab»le«me IMnzm ve Kamu Hlzmetleri gırmektedir. Sosyal Kesımler istıhdam, Teknolojık Gelişme ve tnsangiicrU, Egi tım v» Kulttir Gençlik ve Spor Sosyal Gtivenllk Saglık, Konut Kentleşme. Köv ve köylü sorunu Ue çevre sorunlarmdan oluymaktadır. 1972 54 38 47 ÂA Tülar 1958 1961 1964 1967 1970 IB7J VVrimlllik Endeksl 118 145 180 214 367 S» Reel Ürret r>dkıd 13ü 14S 19* 286 (Verimlillk/Reei CcretİHİI» VI Vi de s Ue vergi r«f ormu konusus tktisadl Ke;ım!eı SosyaJ Kesımler Pohtıkalar ve Reformlar TnnlatM 1973 30 43 30 41 1974 34 31 45 ırr ' 102 İUB 10B 39 m 118