Katalog

Yakın tarmimizfn en dikkate tfeSer olaylan ve eylemıen Bürriyetın Uanı Balkanlarda Bir Gerillacı Hürrlyet K»bramanı Resnell Nlvazi Bevin anılan tsteme Adresı : (,'ACUAS ifAYINLARl: CagaJoglu Haikevi Sok Na 39/41 ISTANBU1 Cumhuriyet 52 yıl, sayı: 18285 Kurucusu : YTJNUS NADt 26 Haziran 1975 Perşembe RİCHARD PETERS BAT1 GÖZÜ İLE TÜRK TARiHi Çevirtn: Dr. Ramiz iMANER Bu tdtapta blitün batının Türkiye oakkında bilgisi ve telâkkisinl bulacaksınız. Milyonlarca satılmış bu eserin çevirisiıü vermek btr ödev olarak fcabul edilmiştir. 15 Uradır. ÎNKILAP ve AKA KtTABEVLERÎ tlâncüık 1865/5082 Erbakan: "Ekonomıyı kurtarmak için nasıl kaynak sağlanır,, DPT uzmanları ile ilk kes toplantı yapan Erbakan'a, ekonomik koşullann «çok kötü» olduğu bildirildi. AN'KARA, (Cumhuriyet Bürosu) Bir kısım bakanlar, Devlet Planlama Teşkilâtı uzmanlarıyla ilk kez bir toplantı yapmışlardır. Toplantıda Başbakan Yardımcısı ve MSP Genel Başkanı Necmettin Erbakan'rn, «Bana 1975 yıh için neler yapılabüir, onlan anlatın» dediği ve uzmanlann ekonomik durumun her geçen gün kötüleştiğini söylemeleri üzerine de, «Ekonomiyi kurtartnafc için nasıl kaynak sağlanabilir» dije sorduğu öfrenilmiştir. Hükümet kurulduktan sonra, Devlet Planlama Teşkilâtının bazı uzmanlan dışındaki ekonomik konularda DPT'ye damşmak gereğini duymamış olan Cephe iktidarı, illc kez öncekl gün uzmanlartn ve daire başkanlannın katıldığı bir toplantı düzenle(Devamı ha. 9, swi. 1 de) Cumhurbaşkanı Korutürk dün yaptığı konuşmada, eleştirilerin yasal kurallar içinde kalmasını istedi «Toplumumuzun şikâyetlerini dile getirirken ülkemizi dünyanın en ümitsiz ülkesi gibi göstermeye kalkarsak haksızlık etmiş oluruz» «Biz TV ekranlarında toprağı olmayan yurttaşın, sosyal güvenlikten yoksun orman işçisinin şikâyetlerini görmekten yakınmıyoruz» Zor ve şiddetle özgürlüğe varılmaz,, AVKARA, (Cnmhuriyet Bürosu) Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Hacettepe Universitesi Beytepe Sitesinin kurulması nedeniyle tertip edilen törende yaptığı konuşmada, «Tarihte görünen odur ki, zor ve şiddet ;le baa şeyler muvakkat bir zaman için elde edilebilmiştir. Fakat zor ve şiddet ile özgürlüğe vanlamaz. Zor ve şiddet, özgürlügü, başta onu kullananlann elicden ve daha sonra tüm toplumun elinden daima sökmüş almıştır» demiştir. Korutürk, 21. yüzyıla 25 yıl kala dünyanın çeşitli ülkelerinde görünen manzarayı tanımlıyarak, «tnsanlık ideolojik açıdan, sosyal ve siyasal açılardan yeni yeni bir takım oluşumlann savaşını vermektedir. Her tarafta genç, yaşlı, büyük, küçük, insanlık alemı böyİe bir savaşm çeşitli acUarmı çekmektedir» demiş, Türkiye'n'n de çağdaş uygarlık düzeyinin üzerine çıkmak azminde ve bunun savaşında olduğunu belirtmış, bu nedenle kendimizi her aîanda e leştırmek zorunda olduğumuza definerek sözlerini şöyle sürdürmüştür: «Bugün hiçbirimiz, yasal kurallar çerçevesinde kaimak kaydı ile, bu eleştirilerden şikâyetçi değiliz ve olamayız. Ve Tannya şükürler olsun ki, ülkemizde şikâyetleri çeşitli şekılde dıle getirmek özgürlügü vardır. Biz, televizyon ekranlarında, topragı olmayan yurttaşın şikâyetini, sosyal güvenlikten yoksun orman işçisinin şikâyetini, hayvancılıkla meşgul vatandaşın, hayvanını satmak için yurdun dogusundaa yola çıkarsk türlü zorluklar içinde yurdun dört bir tarafını dolaşmasını görmekten şik&yetçi değiliz. Yalnız biz, arzu ediyoruz ki bu acıların ve bu noksanların dile ve göz önüne petirilmesindeki özgürlügün nimetlerinden yararlanalım. Biz şikâyetlerin karşısında, yetkili yönetici, sorumlu idareci konusabilsin. konuşrraya davet edilsin... Görelim ki, tedbir noksanı «İcra»dan mı, görelim ki, tedbir noksanı «Yasamavdan mı, görelim ki, tedbir noksanı «Yargından mı gelmektedir? .. Demokrasinin ve özgürlügün sadece çekişmelerini, acılarını değil, aynı zamanda vatandaş şıfcft(Devamı Sa. >, Sft. 7 de) Bu kadarı Fazla Değil mi? zgürlükçu dcmokrasl ladına çeyrek yüzyıldır 'gelip geçen hükümetlerin özgürra&ii de, demokrasiyi de ne deıül hırpaladıklannı, kiml taman tanınmaı hale getirdiklerini çok gördük, bu gidişle galiba daha göreceğiz. Güvenlik kuvvetlerinl tek yanlı kullanmak, taşlı sopalı saldınlarla karşıt düşünceleri slndirmeye çahşmak, çaf dışı yönetlmlerin bize özgü en kaba, en göze batıcı eylemlerldir. Bnnlann yanısıra daha ne akıl almaz, ne çocnksu ve ilkel davranışlara girişflmlyor! Kitaplar yasaklanıyor, diişünceleri açısından hoşa gitmeyen klşilere pasaport verilmiyor, ya da dışarda bulunanlann yurda dönmeleri yasaklanıyor. Evet, böylesi davramşlan çok gördük ve dediğimiı gibl bu gidlşle sanınz daha da görece£iz, Btmlar bizim lç sorunlanmızdır, yalnız blzi Ugilendirir. SorunUnnuzı kendl çabalarımızla çözmeye çalışıyorur. Savaşımız durmayacaktır. Cygar dünyada hakettijjimiz yerl almak ve korumak Içln hep çalışacağız. Yalnız, ne denli çağdısı ve eerici olsalar da işbaşındaJd hükümetler dış dünyaya kar?ı ulusal onurtunuzu Incitlcl davranışlardan kaçınmak, yabanctlar gözünde blzi küçük düsürmemeye özen göstennek zorundadırlar. Gerede ve Diyarbakır'da patlak veren olaylann benzerlerl iaha önce başka kentlerimizde ie başunıza gelmişti. Hazindir, ıcıdır ama küçük düşürücü deçîldir bu olan bitenler. Tam tersine, çağdışı bir yönetime karşı ilerici güçlerin dlrenlşlni laptaması bakunından canhiık belirtlsidir. Ulusal onurumuztı incittigi fçin vüreğimizi derinden yaralayan, şimdiye dek hiç karşılasmadığımız *on derece sakat bir lükümet «tasarruf»una lilnsiarırası Türk Folklor Kongresinin ıçilış güntt tanık olduk. Sosyalistler dahil, Türk ve yabancı yüzden fazla bilim ad»nının çağnlı bulunduğu bu longreye son dakikada hükü•net «müdahale» etmiş, dünya* • tanınmış iki değerll folklora •umuzun büimsel çalışmalara iatıtmalannı yasakiamıştır. Bu, düpedoı nlnslararaa bir ıkandaldır. Cephe hükumetinln hoş görnediği Türk bllim adamlarmian biri Prof. Pertev Boratav, itetd de Prof. llhan Başgözdür. îirlncisi otuz yıla yakın bir türedir Sorbonne Üniversitesinle, fldncisi de 15 yıldır Birlertk Amerika'nın fndiana tnt«rsitesinde öğrettm görevüsiiirler. Okurianmız anımsaya»klardır, Prof. Boratav, Anka• Dil ve Tarih • Coğrafya Fa> a cülteainde doçent olarak çalışıjb mrada, zamaoın kafatasçı MilH Eğltün Bakanı Resat Şenv lettln Sirer'İB hışmına uğraruş. iki arkadaşı Se btrlikta rsapık» fildrlerinden ötfirü haknnda •Cv» açünuştı. Mahke> n»de aklanmalarına rağmen ııncını alamayan o devrln ikiiları, kadroUnnı lâğvetmek suretiyle bilim adamlanru Işslî JrraLmırtı. Ne var ki çerçek biIme mâslfiman peyramberi kaUr sayp dnyan lnrlstiyaı* Demirel: Amerika Türkiye'yi cezalandırırsa böyle dostu bir daha bulamayacaktır,, A.VKARA Başbakan Süleyman Demirel, Türkiye'yi ziyaret etmekte olan Amerikalı gazeteciler grubunu Başbakanlık'ta kabul ederek, Türk Amerikan ilişkile ri ve Kıbrıs konusundaki sorularını cevaplandırmıştır. Başbakan Demirel, silâta ambargosu ko nusundaki bir soruyu cevaplandınrken «Eğer Amerika, Türkiye'yi cezalandırmaya tevessül ederse. böyle bir dostu bir daha bulamıyacaktır. demi?. bu arada ABD" nin parasını ödediğimiz silâhları teslim etmeyecegini bildirdiğini açıklamıştır. Başbakan Demirel, Amerikalı gazetecilere, son otuz yıl zarlında Türkiye'nin Amerika Birleşik Dev letleri ile ıyl bir dostluk kurdugu nu ve sürdürdüğünü hatırlatmış, Türk vatandaşının haklı olarak €Biz Amerika'ya ne yaptık da ambargoya mâruz kaldık?. diye sorduğunu belirtmiştir. Başbakan Demirel ile Amerikalı gazeteciler arasında özetle şu konuşma geçmiştir: Soru: Bizim silâh yardımını kes memiz çok kötü degil mi?. Demirel: Son otuz yıl zarfında Amerika Birleşik Devletleri ile iyi bir dostluk kurduk ve sürdürdük. Hiç bir aül&şmazlığınıız olmadı. Anlaşma ve ittifaklanmıza. Amerika Birleşik Devletleri ile Türkiye arasmdaki anlaşmalanmı za uygun hareketlerde bulunduk. Sonradan NATO içinde de mütte fik olduk ve ilişkilerimiz aynen devam etti. Ancak silâh ambargosu ile kar.şılaştık. Türk vatandaşı haklı olar k. «Biz Amerika Birleşik Devletlerine ne kötülük yaptık da ambargoya mâruz kal dık?> diye sormaktadır. Bu dummda bu soru nasıl cevaplandın labilir. Soru: Yunanlılar sizinle görüşmede bulunacaklar mı? Demirel: Sorunlarımızı çözüm leyebiliriz. Çözümlemeye istekli olduğumuzu, onların da istekli olduğunu kastedıyorum. Şimdi Amerika Birleşik Devletleri, dev reye girer ve bir çözümü imkân sız kılarsa bundan kim yararlanır? Bizim ihtilâlımız Amerika ile değil, Yunanistan iledir. A merika'mn Yunanistan yanında yer almasımn sebebi ne? Amerika Birleşik Devletleri'ne bugü ne kadar yaptıklanmızı tahrip (Devamı Sa. 9, Sü. 4 de) y/ ECEVÎT BAŞBAKANLIK DÖNEMÎNİ ANLATIYOR «Ecevit Anlatıyor» serisinin 5'inci bölümü RÖPORTAJ: ALTAN ÖYMEN «...Hükümet içinde asıl somnlar şöyte çıkmaya başladı: Sayın Erbakan'ın hep kendi yetklLertni aşma, fiilen Başbakanlık etme eğilimi vardı. Benden habersiz Valileri çağınyor onlarla toplantılar yapıyordu. Planlamada aynı şeyi yapıyordu. üyanlarıma rağmen bunlan sürdürüyordu. Fakat asıl kriz daha sonra çıktı...» Evinde ÇEK'e tahsis edilen kaçak mallar ile tabanca bulunan Genel Yönetim Kurulu Üyesi Ruhi Akçan tutuklandı Aykut SAĞANAK Gümrük ve Tekel Bakanlıgınm 9 mayıs 1975 günü 550 bin kristal avize taşı ve 107 bin metre dantel ile daha bir çok ticarî eşya tahsisi alan Tokat Çocuk Esirgeme Kurumu Başkanı Peyman Akçan'ın eşi Ruhi Akçan, dün evinde kaçak eşya ve ateşli silâh bulundurmak suçundan Tokat Sulh Ceza Mahkemesi tarafından tutuklanmıştır. Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Merkez Yönetim Kurulu üyesi olan Ruhi Akçan'ın evi geçen cumartesi günü mahkeme ka ranyle aranmış ve evde kaçak ol dugu ileri sürülen bir çok kaçak eşya ile iki adet tabanca bu(Devamı Sa. 9, Sü. 1 de) Orgenefal Sancar: 'Sılâhlı Kuvv/etler Atatürk ilkelerinin koruyucusudur, ERZITRUM Genelkurmay Başkanı Orgeneral Semih Sancar, Sankamış'taki askeri birUklere hitaben önceki gün yaptığı konuşmada, Silâhlı Kuvvetierin memleketin her köşesinde çalışnıalarıyla Atatürk ilkelerinin savunucusu ve koruyucusu olduğunu büdirmiştir. Orgeneral Sancar, konuşmasında izlenimlerinin olumlu olduğunu kaydetmiş, şunları eklemiştir: «GüçIU bir silahü kuvvetler, Türkiye'nin en büyük teminatıdır. Silâhlı kuvvetlerin bir parçası olan sizlerle sadece biz komutanlannız değil, bürün Türk milleü iftihar etmektedir. Başa(Devamı Sa. 9, Sü. i de) Yakında Cumhuriyet'te Bu Köşeden Diyarbakrr'dakl kanlı olayiarda öldürülen öğrenoi Mehmet Ayteldn'in annesi cenaze töreni sırasında ağlarken. Altta ise öldürülen öfrenci Mehmet Aytekin görülüyor. (Fotoğraf: Doğan Katırcıoğlu) Diyarbakır'da hayat normale döndü, soruşturma sürüyor Mehmet MERCAN DİTARBAKIR MHP Genel Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Alpaslan Türkeş'in Diyarbakıra gelişi sırasında çıkan olaylardan sonra durum normale dönmüş, önceki gece geç saatlere ka dar sürdürülen güvenlik tedbirleri, dünden itibaren gevşetilmiştir. Bu arada olaylarm soruşturmasına Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi Cumhuriyet Savcüığınca devam edilmektedir. Cumhuriyet Savcısı Kernal Bektaş, 70 kişinin gözaltında tutuldugunu, soruşturmamn çok yönlü yapıldığmı, sorgular tamaralandıktan sonra elde edilecek de(Devamı Sa. J», Sn. • da) Meclis'in 4 temmuzda tatile girmesi cephe partilerinin oyiarı ile kabul edildi ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Parti grup yöneticilerinden ku rulu Meclis Danışma Kurulu, Meclis'in 4 temmuz cuma gününe kadar çalışıp, 5 temmuzdan itibaren tatile girmesine karar ver miştir. Bu karara CHP ve DP liler muhalif kalmıştır Cephe partilerinin çoğunluğuyla alınan karara göre, Meclis bugün 1522 arasmda çalışacak, yarından itibaren de hergün saat 1014, 1522 arasında çalışmaya devam edecektir. Cephe partilerinden oluşan hükümetin önerdiği tasanlann bu arada çıkanlacağı da cepbe partileri sözcülerince ifade edilmiştir.Bunlar arasında; kıdem tazminatı, çalışan kadınların 20 yıl ds emekli olrnalan, âfetler fonu, (Devamı Sa. 9, Sü. 1 de) IKI SORU Alian ÖYMEN ünkü Qd gazetede çıkan, iki gösterişli başyazı var. Birincisi dogrudan doğruya AP sözcüsü tlcincisi AP'yi de kollayan MHP sözcüsü.. Paragraflannı alt alta alıyonım: «CHP suçüstü yakalanmış vaziyettedir. Suçlu saklanmayacak kadar çınlçıplak arzı endam etmiştir. Olaylardan sorumlu olarak tutuklananlar vardır. Asıl tahrik merkezleri kurutulmadıktan sonra bu ne ifade eder? Mesele anarşiyi kökünden kazımakür. Fesat yuvaları tahrip edilmedikçe, cinayet mekanizmasının düğ mesine basan kaatülerden hesap sorulmadıkça, daha birçok kanlı tertiplere hazır olnıalıyız.. «Devlet ve rejim bekçilerine sesleniyoruz. Türk milleti, devleti, güveni ve milll menfaatleri tehlikeye düşü D Ecevit'ln konuşacağı «Demokrasi ve Özgürlük» mitingi için 3 milyon el ilânı dağıtılıyor CHP Genel Başkanı BUlent Ecevit'in katılacsğı ve CHP Istanbul II örgütünce düzenlenen «Demokrasi ve özgürlük» mitinginde, örgüt 3 bin partüiyl, Emniyet Müdürlüğü ise 2500 poUsl görevlendinniştir. CHP tl Başkanı Aytekin Kotil, son olaylar karşısında mitinge ilginin büyük ölçüde arttıgını, bugüne kadar Türkiye'de yapılan en büyük ve en güçlü miting olacağı kanısuu taşıdıklarmı açık lamıştır. Mitinge çagn için bastınlan 3 J milyon el 'ânı, ilçe örgütleri arscıhğı ile halka dağıtümaya baş lanmıştır. Bu arada şehrin her keeiminde duvar afişlemesi, a(Devamı Sa. S, Sü. 2 de) Eyüboğlu: "Türkeş, her karanlık işin içinde olan bir kimsedir,, ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) CHP Genel Sekreteri Orhan Eyüboğlu, dün dUzenledigi basın toplantısında, Diyarbakır olaylarının Diyarbakır'daki sorum lusunun Türkeş ve komandolan, Ankara'daki sorumlusunun da Başbakan Süleyman Demirel olduğunu söylemiş, «Demirel ateşle, memleketin kaderiyle oynamaktadır. Üç buçuk komandosuyla biz Türkeş'i muhatap & 1 mayız» demiştir. Eyüboğlu, Türkeş için, «Arkadaşlanna ihanetle tanınmış olan bu adam, her karanlık iştn içinde olan bir fcmsedir. Hitlar'in iktidara ulaşmak için yapmıyacağı yoktur. Gerekirse açıklamalan yaparız. Türklerin yüzün« bakamaz bu adam. Her karanlık işin içinde o vardır» şeklinde konuşmuştur. Eyüboğlu, DiyarbaJor'da, olayların çıkmasına Diyarbakırhlan son derece üzen ve komandolarca söylenen sloganlann sebep olduğunu söylemiş, «Diyarbakır haikına çok ağır gelecek tabirler kullanmıslardır. Halkta bunun üzerine büyük tepki başlamıştır» demiştir. Eyüboğlu, basm toplantısı ya(Devamı Sa. 9, Sü. t de) rüldüğü an, şahıs, zümre, parti, kim ve ne olursa olsun, feda etmeye hazırdır ve daıma etmiştir. Bugün de tehlikeye düsürülmek istenüen devletimizl ve bölünmek istenen milletimizi bu atabetten korumak ve kollamakla görevll rejim ve devlet bekçilerine ve kanun uyguiayıcıİBnna sesleniyor. politik hırslann parti çerçevesinden taşınla rak yurdu bir kan ve ateş sahası haline getinnek lsteyenlere dur denilmesini talep ediyoruz.» Devlet vo rejim bekçüeri... Devleti korumak ve kollamak... Bu ifadelerle kastedilen, besbelb ki, ordudur. Zaten 12 Mart Muhürası da, lç Hiz metler Kanununda yer alan «Cumhuriyeti korumak ve kollamak> ibaresine dayanı(Devamı Sa. 9. Sü. 1 de) NADİR NADİ (Devamı Sa. t, Su. 3 de)