Katalog

Batıdaki ekonomik bunalım tartışılıyor TTtANSIZ SOSYALİST PARTISÎ KAPtTALlST DUNYADAK1 EKONOMİK BUNALIML.A ILGİLÎ OLARAK ÇEStTLt ÜLKELERDEN UNLÜ tKTlSATÇILARIN KATILDIĞI BÜYÜK BtR AÇIK OTURUM DUZENUMtŞTIR BU AÇIK OTtTRUMDA YAPILAN KONUŞMALARIN ÖZETİNÎ OKURLARIMIZA SUNUYORUZ. • Batı toplumu ekonomik buhrandan oranını duşürmekttr. Bunua için yüksek maaslan sırurlamak, serbest meslek sahlplerl üe bürokratlann reel gelırlennl indırmek gerekır. Aynca mâlı spekulasyonu da onlemeliyiz. Kanıma gore, Batı toplumu ekonomik buhrandan çok daha onemli ve cıddî olan bır moral buhranın içındedır. Halk âdetlennı değıştirmell ve enerjı, et, TS gıbı tuketım maddelerinde tasarrufa gıdılebılmesıne olanak saglamahdır temes batadan yaptıklan fthalâM kısacaklardır. Aynca kendl ihraç mallannın da fıyatını yukselteceklerdır. Boyiece enflasyonu a n cırleme etkısı görüluyor. Macanstan'da şimdiye defın tlyat yukselmeleri bir «nflasyon • Egon Kemenes <M\CAR IKTİSAT KONSEYÎ ÜYESİ) Halen Kapıtalıst dunyanın ıçın de bulundugu ekonomik bunalım 1> 9 buhranı ıle aym turden degıl "> dır Ancak bu buhranın uluslararası ıktısadı ılışkıler de (Dogu Batı ılışkılen dahıD 1929 buhranı kadar yıkıcı etkı yapmasından korKuyorum. Avrıca bu ekonomik etkıler ikıncı aşamada polıtık sonuç ar dogurabılır kı, kanıma gore asıl tehlıkelı olan da budur Çunku bu tur poutık buhranların savaşla sonuçlanmasl olasılığı vardır Enflasyon DoguBatı tıcaretmı olumsuz yonde etkılemekteaır Bunun tehhkesi ıse hem batı, hem doğu bloku Içın buyüknır. 1874 yılında Fransa'nın dogu bloku ulkelerıne yaptıgı ihracatın tutan 7,7 mıljar Frank'tı. Ote yandan Federal Almanya ise doğu ulkelenne 31,1 müyar Markiık mal ıhraç etmıştir. Batı'dakl enflasyon nedenıvle mallann fıyatımn yükselmesı dogiı ülkelerını de tıcaret dengelerının açık vermesı sonucunu doğurmaktadır. Bu ulkeler ıster ıs çok daha onemll ve ciddl olan bir moral bunalımı içindedir Jan Tınbergen (Holl&nda) Batıdaki ekonomik bunalımın doğu ve batı arasındakı ılışkilerde 1929 buhranı kadar yıkıcı etkı yapmasmdan korkuyorum Jan Tinbergef TOOLLANDA, ÎKTİSATÇI) 1900 yüından ben batının kalkmmış ulkelennden, bir batı runı sosyalızm gehşmektedır Bazı işletmelenn miUıleştınlmesi sosyal vardım programları, kamu gorevlennm ve ışletmelennın pderek vavüması çeşıtlı vergi reformlan bu vola kayışın belırtılen arasındadır Ozetle kapıtalıst toplum bir «Karma> topluma donüşmuştur Gelır dağılımı daha «dıl temel lere oturtulmuştur. îskandınav ul kelerındekı dunım ise çok daha gehşmış olup, Dofu Avnrpa ile kıvaslanabıhr 1900 ılâ 1970 tarıhleri arasında bir unıversıte oğretmenının geürı ıle vasat bır vatandasın gelın ara sındakı oran 7 den 4 e ınmıştır Bu şımdıhk durumumıız veterli demek değıldır En onemlı hedefımız enflâsvon bovuruna enşmerruştır Ikı blok arasında ıktısadı 'lıskıler, sıyasal üışküen de gelış'ırmektedır. Iktısadı Ilışkıler bozulursa, sıyasal ıhşkller de gelısemez Stephan Marglin <ABD, ÎKTÎSAT PROFESÖRÜ' Betı kapitalist dünyadaki ekonomik krızın ^menkan yaosı oldugu goruşunden hareket edı yasaî güçlerl d« Japonya'daki İcadar kuvvetli değüdır. Bu bakımdan ABD'de yaürımlann Japonva'dakl gıbi planlı bır bıçımde dagılması çok guçtür öcretlertn kontrol edllrnesi içın Ote yandan, Amenkan işçı'eri bır merkez) planlama şarttır de planlamavı etlrilevıp, yanrımBu arada yatırımların da kon ları halk yaranna voneltebıle"»* guçte degıldirler. Ya da Ineıitere de oldugu gıbı, hükumeti çıkmaza sokabılecek kudretleri yoktur. ^menka'va uvabllecek yol her halde Japon sıstemi ıle Tngı'ız ^ıstemı arasmdadır Yani h ıkumet Tatnmlan tesvık etmpde ^e yoneltmede rol o\TiaTialıdır Aslında îkınei Dunva Sa»s^mdan sonra \vrupa da aym vola pırmıstır ^menkan kaoıtahzmındekı çelışkılenn çabucak sosvalızme vol açaca&ını sanmak da kanıma ?ore hata olıır Geçen yuznlm def nevlen gos pnvor ki Amert'<a d* kaoıtalıst sınıf her zaman eger menl'.Sım su durmçk amsrnla ekonomik de§ı«î!khkleri kontrol edPbılmıştır Efon K « I K M > (Macar) Kanıma gore gercek srva^l ozpurlıık ancak ekonomık oyeurlnk)e mumkundur Bumın ıçın bürokrası teknokrasi ve hıvenr^ri ortadan kaldıracak bıçımde 1= hi< trol edılmesi gereklıdır Bu alm vatınm venıden duzenlenmesı sre da Amerıkan kapıtalıstlerı Ja rekhdır ponva da uygulanan sıstemden Işçılenn fabnkavı ve d°iletı esınlenmelıdırler Japonya'da merkezıleşmis bır grup, hukume kontrol etmeleri sadece b'r «'otın de yardmuyla yatınmlan jo gan degıl fakat ınsancıl bır topneltmek ıçın çabalannı bırles'ır lumun temel k mekt«dırler Boyiece yatırım'ar Samir Amin daha dısıplinli ve ekonomıye ıararü bıçımde gerçekleşmektedır. •\nSIR yorum Aslında «on 30 yılda bu hep boyle olmusrur. Bu arada ABD'dekı durumun özelliklerıne de degmmek ıstıyorum. Fıyat re Ama Amenkan kapıtalıs*'en muhtemelen boylesıne bırlık ıçın de hareket edemezler Ayrıca s>ENSTÎTUSÜ YO\TET\TEVİ' Bana kalırsa r halen kapı'a'ızmın buhranı bı •Konıorktıır ka zası> değıldır. Gunumuzde kapitalizmin buhranı «yapısal» bır buhrandtr . Ka pıtalızmm gelışme donemı artık sona ermıştır Bu savın kanıtları şovle sıralanabılır: • Dünjaya ekonomik slyasal En büvuk avantaii ise, den mme bır yontem olmari'ğı tçm halkın çogunluğttnun nza v e onayına davanmasıdır. tsveç denemesi üç temel fi»erine dayanır' Herşevden önce bı* kuçuk ve bırleşmış bır Ulkeyız. Amerikan ışçılerinın planlamap etkıleyıp vatınmları halk vaıanna yoneltecek guçte olmadıklan çok açık Stephan Marslin (ABD) Atina Savcısı işkenceleri iddianameye aldı • TUTUKEVINDE YARGILANACAĞI GÜNU BEKLEYEN ESKİ POLIS ŞEFI ÎOANNÎDES SUÇSUZ .OLDUĞUNU ÎDDİA EDIYOR VE BERAET EDECEĞÎNE ÎNANIYOR, PAPADOPULOS ÎSE ÇOK SINIRLÎ, YUNAN HALKINI AĞIR BİR DÎLLE SUÇLUYOR. \e askeri yonlerden kayıtsır şartsız egemen olan ABDnm bu egemenlıgı gımumuzde temellermden sarsılmıştır (Dolann guçstfrlııgu bu konuda somut ornektır > • Kalıcı rüketırn maddesi sanav ılerı «ıBDden kapıtalızm'n di ğer merkezlen olan Avrupa ve Japonva va kavmaktadır • Bu arada Batı Almanva tle Japonva nm ABD ıle kıvasua rekabete gmsmelen kamptakı ıktısadı duzeni ve uluslararası para sıstemnde buyuk bır buhran baş gostermıştır H%5196«) Sonuç olarak yavılmayı harekete getıren sanayi dallanna vatınlan sermayenm venmhlıgı azal 160 yıldır bans ıçmde yaşıvoruı ve ge'ışmış bır sanayımız var ^vnca gayet güçlü bir ışçı havardır Isveç'te Üstelîk ısçi senaıkaları ile ıttıfak içmde o n çesıtlı halk orgutleri vardır Örnegın, Kıracılar Birlıgı, tüK*"filer kooperatıfierl, kültur cemnet leri . Sıze uvguladığımız reforniardan bazılannı açıklayayımGe'ırler üzerine muterakki ve?ı kovduk En buyük gelir ve gavn menkulden en ağır verşi'.T alıvonız Ayrıoa topîıımun voksrıl ks«ımını koTivacak tedbirler getıroıc Bundan baska Isveç'e goç eĞrn jaoancı işcılerl koruyucu bir dı • Kapitalizmin buhranı bır «kaza> olmayıp yapısal bır buhrandır; gelişme dönemı artık sona erdi YUNANİSTAN'DA FAŞİSTLER GELECEK AY YARGILANACAK Yunanıstan'da yedı yıl stıren fasıst dıkta yonetunının eleb&sı lan, Korydallos tutukevinde yar gılanacaklan gunü bekliyorlar Eski dıktator Papadopulos yakm arkadsslan Pattakos ve Makarezos, askeri polıs sefı to»nnıdes ve 21 nısan 1967'dekı fa pst darbede etkın rol oynayan dığer 17 kışi temmuz tm ıçınde mahkeme onune çücıyorlar Yetkılı çevreler tarafından ' ^srın davası» olarak nıtelenen davayla ılgılı olarak Atına Baş savcılığı 97 «ayfahk bır ıddıana me hazırlamış Iddıanamede sa nıklar vatana ıhanet ve ısjana katılma<cla süçlanıyorlar Savcı, S»rnir AmJD (Mısır) Papadopulos maskotusanıklar ıçın omur boyu hapis, ya da olurn cezası istıjor. «Asrm da\ası» ıle ılgılı bır a çıklama >apan Yunanıstan Ba> bakanı Konstantm Karamanlıs, uvguladıkları faşıst dıkta jonetı mı ıle ulke halkına \edı yıl su reyle zor gunler ja^atanUrı Sıi(, lu sandal>esıne oturtmalaıını Ladaa, Pmpddoputaa r% Yunan halkmdan ıstemıştır Fa>ıst yonetımmm gızlı polıtı tarafından uvgulanan ışkenoeler 1973 kasımında Atına Teknık t n ı versıtesmde me>dana gelen ola\ lar \e Kıbrıs olavları, bu dava da sanıklann suçlanacağı konuia ruı başında yer almaktadır Eskı a«kerı polıs şefı ve cunıa U}esı îoannıdes nâlâ suçla olduguna ve husum gıyecegıne man mamakta \e «ben ratanıma karşı olan gorevlerımı yerıne getır mekten baska bır şey yapmadım» demektedır Ioannıdes açıklamalannda. or duaa her hangı bır degı»ıklık oı ma>acağı genel af ılan edılecegı juna Romanya'da rüşvet alan ve verenler ağır cezalara çarptırılıyor BIKREŞ Suddeutsche Zeı tung da j e r alan bır haberde Romanya'da ruşvet veren ve a lanların ağır bıçımde cezalandı rıldıklan bıldırılmektedır Romanya ıle tıcarı ılısln ıçın de olan Batılı fırmaların jetıı lılen, Batı'da çok geçerlı olan ruşvet mekaruzmasım bu ulke de ışlettıklerınde buvuk bır ola sılıkla hemen tutuklanmaktadır lar Tutuklananlann tumü agır hapıs cezalarına hukum gıjmış ve ancak buyus mık'arda para odeyerek serbest bırakılmışlar dır Bu durumdan yaKinan Batı Alman, Ingılır, A\usturyalı. Is vıçrelı, Italyan ve Amenkalı ış »damları, Romanyalıların ıse ay nı halerde olum cezasına çarp tırıldıklarını hayrete belırtmış lerdır. Batılı ulkelerın Bukreş tekı bu yukelçüen, R nanya'da agır ce zaların uygulandığı ruşvet ve «ekonomik casusluk» olaylannın kendı ulkelerınde de suç sayı! dığına dıkkatı çekmışler, ancak Batı'da suçlulann yakalaTmiisı nın çok zor, onlara venlen ce zaların ıse çok hafıl olduğunu ıfade etnrşlerdır Geçtığımız nısan a\mda Batı h bır ış adammdan buvuk çapta ruşvet alan Bukreş Kımjra Satış Pırması Müduru, askeri mah ŞİŞMANLIK İNSAN YAŞAMINI ORTALAMA DÖRT YIL KISALTIYOR # Ideal kılonıızu şövle b«saplarBbıl rıınız Boyunu»dan bir ıretre rıkann. frive kalan ı^kanıdan trkrkler \O2de 10, kadüil..r ise »uıde Î4) duştuklerirde kendllerı ı^itı ldf»l kılo > u bulabihrler. Batılı sanavı toplumlann^a bıreylerm en buvıt dertlermdeıı bırı de şışmanl'k Şışmanlıgıa bır hastalü oldağu ıse, doktor lar tarafından kamUanmi} durumda Ancak sışman olan bırey «ba bır hastalıktır benım yaDaoağım bırşejler ıtalmı\or/> devıp gecıne melı Kenaı ııadetıi \<t jakm çe\ resındekılerın j ardımıvla kı«a suıe ıçmde fazla kılolarını at ması mumkun CAP1T\L dergısınde bu konu da ver alan bır mcelemede baü lı toplumlarda \a=;avan orta ha! lı bırevlerde sışnıanlığın ınsan yaşamım ortalama dort jıl kısalt tıgı belırtılıjor New YorK Bei lenme Arastırma Enstıtusunder vapılan açıklama\a gore, buna karşılık kanser orralama olarak msan yaşamım 2 yıl kısaltmakta dır Sışmanhğın bır hastahk oldu ğu goruşunde bırlesen uzman doktorlar, bu hasralığm dıgeıle rıne oranla çok daha ınatçı ve tedavıden olumlu sonuç almanm çok zor oldugun ı sa\unuvorlar Buvuk çaba harcayarak ve aylar suren perhızlerrten sonra zanf la\arak normal ıdova ınen hastalar kısa sure ıçınde eskı kılolprına uU^ı olaı yor B J durumda ş>ı>manlar sağ 1 kJı ınsanlara oranla valnızca daha fazla açlık çekmı?, olmazlar aym zamanda «ureklı olarak aaha da ıştahhdırlar \ e şiamar hasta, jedıkçe daha f ızla «;1IB. hısseder, ancax 'at.ı şe>ler jedı g' zaman ıştahı ve açlıgı bır «ure ıçın geçmış olu' Şekerensülin bağlantısı Konu kan dolaşımı açısından 'nce.enecek Oıursa \ ucjta gı ren şeker, ensulm uretımmı art •» dpvrım subaylarmdan hıçbirı v hakkında kovuşturma açılmayaca gı konubunda yenı yonetıcılerden kesın temınat aldıgını ve ancak ondan sonra gorevı bıraktığını be lırtmektedır Ioannıdes ın sakın rutumuna karşılık, Papadopoulos çok sınırlı gozukmektedır. Eskı dıktator avukatlarına sık sık bagırrnakta \e onlan becensızlıkle suçlaya rak, sav'unmasını kendısının yapa cağıyla tehdıt etmektedır Papadopoulos davranışlanyla hucre arkaaa» annı da rahatsız etmekte ve \<ıptıklarmdan dolajı kendısıne teşek'^ur etmeyen Yunan halkını agır bıçımde eleştarmektedır. Bu arada Yunanıstan'dakı kuk la ve maskot >apımcılan da kar lı bır ış alanı keşfetmış durum dalar Tutukevı gıysısı içmdekı Papadopulos ve Ioannıdes hey kelcıklen kapıs kapış satılıyor tınr Kandakı ensuhn ıse kışıde ve kendılerıne buyuk para getı kısa sure ıçınde açıık duvgusu nyor jaratır Bu durumda, şışman kı Pire dekı unlu Korydallos tu ?ı ne denlı çok verse, o kadar j tukevmın sakınlen şımdılık gun çok acıkır Ve sureklı olaıak ken l luk gıysılen ıçındeler, ancak goz dısını aç hıssettığı 'çın de çok( lemcıler orların kısa sure ıçın fazla yedığını hıç bır zaman ka ı de kılık değıştırmek zonında kabullenmez Saglıklı bır beslenme lacaklannı ve maskot ve kuklaonun ıçın sureklı olarak aç kal ı lardakı gıbi gıyınmek zorunda nıaK anlamma gelır bırakııacaklarını ıfade edıjorlar. Ilerı jaşlarda gıderek şı^man (Dış Haberler Servisı) lavanlar ıse, yaş nedenıyle vu cuttakı bazı meıcanızmalann bc I zuldugunu ve bu nedenle şışman VViLSON lamanın dogal olauğunu savu nurlar Bu yaıgının vanlışııgı da iNGiLiZ uzmanlarca kanHlannııstır. mıştır Sermayenin egeroenlığine karşı jenı çeşıt Isyanlar bas gost ermıştır (1968> Sistetnin bu isvanlara karşı cevabı İse <Stagflasvon» (Drugunluk içlnde enflasyon) olmuştur. Fakat ozellikle kapıtalıst sı^temın çevresmdekl yoksul ülkeler bu tıir bır gelışmeye dırenmışlerdır. Bana kabrsa slstemin asıl çelışkısı de budur. Bundan öruni bana gore kapitalizmin günümtjzdekı buhranı, cmperyahst gstemın buhranıdır. Pierre Vüıde ftSVEÇ MALtYE BAKAN'D Isveç 1932 Tilından bu yana toplumu bırbırmı i2leyen reform zi yasa çıkardık. Yabsncı ışçılenn sosval baklan gıderek wlısmektedır. G«lecek yıldan itibaren, fsveç'teld yabancı tşçiler ov kullanma hakkma sahip olacaklar. Konut alamnda İse sermavenın oynadıgı rol giderek lasıtlanmaktadır. Yapüacak taşaatın mfktan v« tuni devletın sıkı denetimi altmdadır. Kıralar keyfl blr şeldlde artırılamaz. Klra hadlert, kiraci »a ev sahıbi örgütlerl arasındaJd görüşmelerde saptanır. Kıracının da, ev sahibl (carsısmda eşıt haklan vardır ve er sahıbi bu haklara tecavtlz edemez Işsızlığe karşı savaş İse, scs İsvec'te refortnlann öedetl, haJdannı sureklı genişletıp sermayenin gücünü sürekli azaltmaktır Pierre Vlnde (tsveç) Kemik ağırlığı Dığer bazıian se fazla kılola rına kemıklerının agırlığıyla a çıklamak ısterler Oysa kı, vucu dumuzdaKi kemıklerın ağırlıgı ancak jedısekız kılo kadardır Lzmanlaı dogru ıvgulanan bır rejımle şnmanların juzde 90 ı nın zayıfla\ acağmı bfhrtıyorlar ^ncak onlarm tıtızlıkle açıklamaK ıstedıklerı bır konu da, taz la kalorı f.rr<.k sonuca vucutta mejdana geien Tağ hucreıerımn zajıflama halınne vok oımadık ları Doğru bır rejım onlarm valnız ca ıçlennın boşalmasma jardım cı oluyor ve «zavıfladım artık» dıverek tekrar normalden fazla jıven bır hasta saglıklı ınsana oranla daha kısa sure ıçınde ver dı*ı kılolaıı gerı alabılıvor. HUKÜMETiNDE DEGiŞiKLiK YAPTI LONDR\ Ingıltere Başba kanı Harold \\ılson, oncekı gece hukumetmde bır degışıklık yaü raış, ve Isçı Partısı sol kanadı lıderı Tonv Benn ı Sanayı Ba kanhgmdan alarak Enerjı Ba kanlıgına getırmıstır. Sanayı Bakanlığma ıse eskı E nerıı Bakanı Erıc Varley gelmış tıı Ba araaa Işçı Partısmın en sol kanaduıa bdglı olan Kalkmma ve Sosval Yardım Bakanı bavan Judıth Hart hukumetten avrılmıs, jerıne Egıtım Bakanı Regınald Prentıce getırılmıstır. Bosalan Egıtım Bakanlığma ıse ülastırma Bakanı Fred Mullev atanmıs bos kalan Ülastırma Bakanlıgı ba»an Hart a teklıf edılmış fakat ba\an Hart bu ba kanhgı babtıl etmeverek hııku metten avrılmıstır Llaş'ırma Ba kanlıgına henuz jenı bır atama japılmamıstır Ajrıca 1974'ten bu yana Sa larla değıştırme yolunu tercıh etmıştir. Bu reformların temel hedefı, vatandaşlann baklannı sureklı genışletırken, sermayenın gu cünu de sureklı olarak azaimıaktır. Bu yontemm en buyük sakıncası çok yavaş bır yontem olması ve ışlem sırasmda kımi zaman temel hedefi unutma tehlıkesi bulunmasıdır. jal demokrasının 1932 yüında yui lendığı en onemli gorev olmuştur. Bugun Isveç'te sadece tam ısnhöamdan soz etmıyoruz. Ayrıca kadınerkek her vatandasm haysıyetli, topluma ve (cendısme yararlı bır ış bulma nakkından soz edıyoruz tsveçte tum esonorru pohtıka bu hedefe çore saptanır KDIS HABERLER SERV1Sİ) NATO5 Güney Afrika'daki ırkçı rejime askerî malzeme satıyor LO\DR\ Ingıltere de çıkan Giizete şımdıye degın gızıı tu < The Guardıan» gazetesının oıl t ılan bu ıslenıın açıklanması ıle, dıraıgıne gore, ırKçı Gunev Atn Ingıltere, Danımarka \e Hollanka rejımı ıle NATO arasındası aa gıbı ulkelerde kamu ovunda askeri ılışkıler kurulmuştur «Tne buyuk bır tepkı meydana geleceGua:aıan» gazetesıne gore Gune\ t,ını ılerı surmektedır. Guney AfAfrıka NATO ulkelennden çeşıt ııkadakı ırkçı rejım bılmdıgı gılı sılahların vedek parçaları ıle 01 tum dun\ada kınanmaktadır. gelısmıs haberle^me avgıtları sı Ozellikle Danımarka ve Hollanda tın alrrı^tır t,ıbı Iskanamav ulkelerının halkGaney Afrıka'5 a askerî mal/e ları Gune> Afrıka'da uygulanan me i<.tan NATO ulkelerı aıasnırk ajırımı polıtıkasma Karşı sert da Ingıltere, Danımarka. Hollan tepkı gosfermektedırler Bu bada, Amerıka Batı \lman\a ve kımdan bu ulke' rın nusumlerıF»ansa bulunmaktadır. nın kamuva duyurmadan Guney The Guardıan ga^tesme gore \frı<a hukumetı ıle gızh sılah an ele geçen dokumanlardan, NATO laşması yapmaları dıplomatık Saglıklı kilo Uzmanlar saglıklı bır msanın kılosunu şoyle nesaplıyorlar Boyunuzdan bır metre çıkann. Gerıye kalan rakamdan erkekler vuzde 10. kadınlar ıse yuzde 20 duştuklerınde kendılen ıçın ıdeal olan kılovu bulabıhrler. O neğır, 1 metre 70 santım uzunlu gundakı bır erkek ıçm ıdeaı kılo fi^ a\T11 HTTlnliıVtal.ı L aHın ımn Yedikçe açlık Ara^tırmacı uzman dok'orlar tarafından yapılan açıklamada, ınsanlarda (yanı bu durumda normal kılolularda) açlık ve tok