Katalog

ŞEVKET SÜREYYA AYDEMÎR Kahramanlar Doğmalıydı Isteme adresi: ÇAĞDAŞ YAYINLARI Cağaloğlu Halkevi Sok. No. 39 41 İSTANBUL Cumhuriy 52. vıl, savı: 18255 Kurucusu : YUNUS NADl 27 Mayıs 1975 Sah Yakın terihimitfn en dtKkate öeŞer oiaylan ve eyiemlen, nürnyetin tl&nı Balkanlarda Bir Gerillacı Hürriyet Kahramanı ResnHI Nivazi Bevin anılan tsteme Adresı : t,A<V>AŞ VAY1NLAR1: Cagaiaglu HalKevı Sok. Na 39/41 ISTANBUL Muhittin Taylan: "Yüksek Mahkemenin varlığına, saygınlığına ve yansızlığına gölge düşürecek davranıştan kaçınmalıyız,, 15. yıldönümünde 27 Mayıs Yazan: MtLLİ BİRLÎK GRUBU Bugün, 27 Mayıs tiusal Devnmimizın 15. yıldönümünü kutiuyoruz. Güçlerini uzun yüların düşünsel birikinıinden alarak, onlann oluşturduğu özlemler» göre gelişme doğrultuîannı beliTİeyen devrimler, gerçekleştirildikleri toplumlann canlanma, güç kazanma ve yenilesme asamalandır. ülusların bir bayram sevincl içinde coşku v« urnut tazelemesi ile kutladıkları îhtilâl Yıldönümlerinde, geçmişin genel bir değerlendirümesi ve geiecege ilişkin ön görüslerin, toplumsal özlemîerin dile getirilmesi yararlı bir gelenektir. îhtilâllerin yas evrelerini noktalayan yildönümlerinde ise, bu değerlendirmeler daha geniş bir çerçeve İçinde yapümalctadır. lhtilâlleri asoruniu ve gerekli kılan nedenler* doğru bir tanılama koyamayan ve amaçlarını yeterince kavrayamayıp onlara ulasmakta geciken toplumlarda, karşı devrimci güçlerin toplumdaki etkinlikleri oranında artan huzursuzluk, bunahm ve patlamalara yol açabilir. (Devamı 7. Sayfada) Bülent Ecevıt: Anayasası'nı ilerici do^rultudan geri çevirmeve kımsenın gııcu vetmeyecek,, 27 Mayıs'ın devrilen ile deviren, layik'le layik olmayan arasmda kardeşlrği sağlayıp gayesine ulaştığının resmidir. A.NKARA (Cumhuriyet Bürosu) CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit, 27 mayıs Hürnyet ve Ana yasa Bayramı nedeniyle dün ver digl demeçte «1961 Anayasasmdan tedirgin olanlar, özgilrlükçü demokrasi kurallannı içlerine smdiremeyeceklerdir.» demiştir. Ecevit, 27 mayıs 1960 devrimini özgürlükTİİ demokrasi yolunda ilert bir aşama ve bunun demokrasi yolunu geçici olarak lcapatan engellerl asmakla nitelemiş özetle söyle devam etrnistir: «27 mayıs 1960 devriminın iirünü olan 1961 Anayasası ile denıokrasimiz saglam temellere fea vuşmuştur. özgürlükler, bu Anayasayla genişletilmi$tir. Gerçi yürürlükteki bazı yasalar, bu bakımdan Anayasanın gerisinde kalmıştır. Fakat, Türk ulusu yakında 1961 Anayasasınm, Türk toplumuna sağladıgı bir başka kazanç, sosyal hukuk devleti kavramının üikemizde köklesmesidir. Anayasamız, öngördügü sosyal ve iktisadi haklarla, kalkınmanm sosyal adalet içinde gerçekleştirilmesini güvenceye bağlamıştır. Kendi iradesi ile (Devamı Sa. 9, Sü. 7 de) Orgeneral Semih Sancar "15 yıl geçtiği halde reformların yapılmamış olmasına üzülüyoruz», ANKARA, (VNKA) T.enel Kurmay Başkanı Orjeneral Semıh Sancar, 27 Mayıs Hürnyet ve Anayasa Bayram] do!ay!s:vla dün vaymladığı mesajda, devrimm üzerinden 15 yıl geçmis olmasma rağmen. Türkiye'yi çsSdaş uygarlık düzeyine çıkar'acak reformlann Atatürkçü volla gerçeklesjtirilememiş olmasındr;n üzünrü duyduğunu belirtmişıir. Orgeneral Sancar, mesa:ınc!a «Kardeşi kardeşe vurdurtnıak hedefini püden sağsol faaüyeTİer her geçen gün daha büvük önem ?rzetmfktedırı% demişfir. «Üzülerek belirtmel.ytm ts\, 27 Nfcyıs aleyhinde bir cos haksız konuşmalar yapılmış, yazılar yazılmış, 2? Mayıs devrimırnn gerçek mana ve Türk siyasi hayatındakı değen unutulmik ve unutturulmak istenmiştir» diyen Semih Sanoar, mesaiını şöyle sür dürmüştür: • Büyük devrimden 15 sene geç miş olmasına rağmen Türk tnilletinin ulasılacak refonrüarın Atatürk llkelert ışığmda. tıiçbir tereddüde mahal bırakmayacak şekilde gerçekleştirilememesi üzüntümüzü artırmaktadır. Bunun yanında Cumhuriyet devrinde emsali görülmemiş derecede milli birlik, refah ve geleceğimizi rehdit eden ve sinsi faalivetlenn heî bıılduklan fırsatta büttirt acı vönienvle ahsr*ren nptieesincie n^sürlüklerin kısıtlanmasi vafan. kardesi (caıdeşe vurdurtmaK hedefini eüden asın sagsol taalt yetler her eeçen gün daha büvük önsm arzetmektediî • Bu netiresiz ve huztiT Ooruru ugraşmalarvn. kendilerine faydası olmavarak sonııclar rereceŞm (Devamı Sa. S, Sü. 5 de) HÜRRIYET VE ANAYASA BAYRAMı KUTLANıYOR 0 Günü fiekleıken nfttn nlusal bayramlanmızdan blrinl daha kutDjluyoruı. «Anayuuı ve hukuk dışı tutum ve davranışlariyle me? ruluğunu yitirmis bir iktidara karşı direnme baktonı knlhmsrak 27 Mayıs 1960 devrimlnl yapan Türk MUleti; Bütün fertlerinl kaderde, kıvançta ve tasada ortak, bölünmez bir bütiin hallnde, mlllî şunr ve ülküler etrafında toplayan ve (..) Atatürk devrimlerlne bağlılığın Um suuruna sabip olarak; tnsan hak ve hürrlyetlerinl, milli dayaoışmayı, sosyal adaleti, ferdin ve toplumun huzıtr ve refahuu gerçekleştirmeyi ve teminat altına almayı mümkün kıiacak detnokratik hukuk devletini bütün hnkuld ve sosjaJ temelleriyle kurmak için...» Böyle diyor 1961 Anayasamız önsözönde. Bir başka deyimle 27 Mayu devrbnl yukanda sıralanan amaçları gerçeklestirmek ve güvenceye bağlamak üzere göze aUnmıstır. Şimdi, aradan 15 yıl geçtikten sonra, vaktiyle güze alınan o amacUnn gerceklestirildiğini ve hele çiivenceye bağlandıfııu bugün göğsümüzü gere gere savunabilir nıi>u? Hiç sanmıyoruz. Dünya devrimJer tarihinde bir benzerine daha rastlamak giiçtür, belkl de olanaksızdır 2" Mayıs hareketinin. İçinde çok kez hirbiriyle çelişen türlü akunı»rın boy attığı bu bareket aradan kısa bir süre geçince durulmuş, hareketi başaranlar bir köşeye çeküerek siyasal ortamın hukuk devleti kurallarına uygun biçiınde gelişmesini beklemişlerdir. Bu bekleyiş boşa çıkmıştır. 27 Mayıs ın yıktıfı zihniyet bugün daha da palazlauarak üikemizde kol Rezmekte, hatta bir bakıma 27 Mayıs öncesinin bile gerilerine kayma cçilinıini gösternıektedir. Hukuk dışı davranışlar günden güae artmakta, iilke clüzcyine yaygın bir lıal aUnahtadır. Atatürk ilkeleri büjük ölçüde yara almıştır. Kanayan bu yaralar üzerine ber gün acunasızta hıçak salianmaktadır. Uüsiın ozçürlügünü baskı altına almak. topiumu yeni baştan Ortaçağ karanhğma itprek bir avuç mııtlu azmtığm çıkaııııı korumak uğruııa akıl almaz tertıpItr hazırlaıırnakta. birer birer uygulaıımaktadır. «Hürriyetçl denıokrasi» parolası aJtında Hürriyet perisinin boğazı sıkılra^kta, deınokrasinin temel ko$ulu olan scrbest tartışnıa ortamı ıttiralaria, kışkırtmalarla. cin;>jete dek varan yasa dışı saiılırılarla yok edilnıek isteıınıektedir. Hürriyet ve Anayasa Bayramı. dün saat 12'den üibaren, tüm yurtta, yurt dışındald temsilciliklerimizde ve Kıbns Kedere Türk Devletinde kutlanmaya başlanmıştır. Bayram nedeniyle dün bir mesaj yayınlayan Anayasa Mahkemesi Başkanı Muhittin Taylan, mahkemeye gölge düşürecek davranışlarctan sakınılmasını önermiştir. Türk Hukuk Kurumu Yönetim Kuruluı:ca yayınlanan bildiride ise Anayasamn 15. yıldönümünün hu kuk öevletini gerçekleştirmei için kaba kuvvete karşı savaş günü ilan edilmesi istenmiştir. Taylan'ın mesajı Hürriyet ve Anayasa Bayramı nedeniyle dün bir mesaj yayımlayan Anayasa Mahkemesi Başka nı Muhittin Taylan, «Artık va» geçemeyeceğimiz bir kuruluş ola:ı Anayasa Mahkemesinin varlı ğma. saygınlığına ve yansızlığına gölge düşürecek davranışlardan sakınmalıyız» demiştir. Anayasa Mahkemesinin niteliği üzerinde duran Faşkan Taylan, mahkemenin 1961 anayasasımn yürürlüğe girmesinden sonra devlet kuruluşları arasında yer alan «Yüce bir yargı kuruluşu» oldugunu hatırlatmış, şöyie devam etmiştir: «Anayasa Mahkemesinin görevi. kısaca söylenecek olursa. yasalann ve Yasama Meclisleri îç Tüzüklerinin Anayasaya, Anayasa değişikliklerine ilişkin yasaların Anayasada gösterilen biçim kurallarına uygunluğunu denetle(Uevamı S». M Sü. 6 de) , Ankara'da 19 Mayıs gösterilerinin yapılmayış nedeni Başbakan'a soruldu ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) CHP Hatay Milletvsküi Mehmet Sönmez, Mlllet Mfclisı Başkanlığına bir soru önergesi vererek, 19 Mayıs Gençllk vv. Spor Bayramınm neden Ankara'da kut lanmadığını, bu bayramm kasıtlı olarak MSP tarafınUan kutlanmasmın engellendiği söylentilerinin doğru olup olmadığmı Başbakandan sormuîtur. Önergede şöyle denilmetnedir: « Göst«rilerin kasıtlı olarak engellendigini, Atatürk devnmlerine kasıtlı cephe alındıgını göst«ren belirtiler vardır. Meteorolojinin havalar bozuk geçecek demesine rağmen, 25 mayıs 1975 günü Ankara'da havalar çok giizel geçmiştir. Valinın. öğrencüeri toplıyamama gerekçesi kar nelerln daha dağıtümayışıyla açıktır. 19 Mayıs'ı kasıtlı tutlamamak için, davranan yüneticiler hakkında herhangi bir işlera yapümış mıdır?, yapmayı tiüşünmekte misiniz?.. (Devamı Sa. 9. Sü. i de) ABD, Türkiye'nin AET'ye tanıdığı tavizlerin kendisine de verilmesi için baskı yapıyor ANKARA ABD, Türkiyenin Ortakpazara tanımış olduğu tavizlerin TürkAmerikan ticaret iüşkilerine olumsuz etkl yapacağijîi ileri sürerek Türkiyeye baskı yapmaya başlamıştır. ABD, bu amaçla, Türkiyeyl pet rol üreten ülkeler gibi «Durumu değerlendirilecek» 23 ülke arasına alırken, diğer az gelişmis ülkelere tanıdığı genel preferanslardan Türkiyenin yararlandırılmaması karanru almıştır. Ayrıca, ABD Türkijeye bir nota veıe rek Türkiyenin AET'ye tanıdıfı tavizlerin kendisine de verilmesi için ikili görüşmeler yapılmasını istemiştir. ABD Türkiyenin de «Durumu değerlendirilecek» 23 ülke arası Anadolu yakasında Emniyet Mudurluğunun bazı şubeleri büro açacak İstanbul Valisl ÎCamık Kemal Şentürk dün Emniyet Müdürlügünde bir sohbet toplantısı yapa rak, şehrin asayişiyle ilgili çeşitli sorunlar hakkında bilgi ver miştir. Şentürk, vatandaşın rahat hareket edebilmesi için gerekli çalışmaların sürdürüldüğünü, kadro ile araç ve gereç olanakları oranında en iyi şekilde hizmet yapıldığını söylemiştir. Polisin çalısmalanna vatandaşın da yardımcı olmasını isteyen Şentürk, İstanbul'un iki bölgeye aynlmasına çalışüdığıru, şimdilık Kadıköy'ün pilot bölge olaraV: seçilmesinin düşünüldüğünü, bu bölgede Emniyet Müdür yardım cılarmdan birinin görevlendirileceğini söylemiştir. İstanbul Valisi vatandaşa hizmetin götürülmesi için yapılacak bu işlem için îçişleri Bakanı ve öteki ilgililerle istişari mahiyette görüşmelerin yapıldığını, bu görüşmelerin olumlu karşüandığını da söylemiştir. Yapılacak ayınmda, Kadıköy bölgesinde tüm şubelerin üniteleri bulunacak ve bu üniteler şubeler gibi çalışacaktır. Örneğin; bir pasaport ünitesi, bir parmak izi, bir hırsızlık masası. yankesicilik bürosu gibi üniteler bıüunacaktır. Bu arada son iki ay içinde yapılan aramalar sonucu 249 taban ca 14.580 çeşitli çapta mermi, 55 kilo esrar suçlulan üe ele geçirildiğini söyleyen Şentürk, 16 otel, 22 gazino ile 75 randevüevinin lapatıldığmı, 431 kadının (Devamı Sa. 9, Sü. 4 de) Yalçuı KÜÇÜK na alınmasını kararlaştınnıştır. Amerikan Ticaret Kanunun 503 <B. 3) hükmüne göre yapıldığı bıldirilen bu işleme konu olan ül kelerin izlediği ekonomik poh'tikaların Amerikan çıkarlanyla çe liştiği kabul edilmektedir. Petrol üreten ülkelerden sonra Türkiye nin de bir çeşit ekonomik ambar go olarak nitelenen durumu değerlendirilecek ülkeler grubuna sokulmasına gerekçe olarak Türkiyenin Ortakpazara tanıdığı tavizler gösterUmektediT. ABD hükümetinin almış olduğu bu karar, bir nota ile Türki ya Cumhuriyetl hükümetine bildirilmiştir. ABD'nın notasında Türkiyenin Ortakpazarla kurmuş olduğu üişkinin şimdiye kadar Amerikan ticaretinin olumsuz olarak etkilemedigı, ancak, katma protokol hükinrılerinin ujgulanmasıyla birlikte bu olum suz etkilemenin başlıyacağı ileri (Devamı Sa. 9. Sü. 1 dc) 1 i ODTU öğretim üyeleri ^Jandarmanın Üniversitenin bir parçası haline geldiğini,, belirttiler ANKARA. (Cumhuriyet Bürosn) Orta Doğu Teknifc Üniversitesi'ndeki boykotun yarın sona ere ceği beklenirken bir kısım öğTetim üyesi dün bir açıklama yaparak «Yönetünin şimdiye değin öğretim üyelerinin düşüncelerine hiçbir biçimde başvurmadığını>» ileri sürmüşlerdir. ODTÜ yönetimini «Son anda öğretim üyeleri ile öğrencileri karşı karşıya getirmekle» suçlayan öğretim üyeleri, bugünkü bunalmu «Üniversite yönetiminin öğrencilerle ve öğretim üyeleri ile bir dialog kurmamış olmasına» bağlamışlardır. Diaîog kurul mamasmdan dolayı sorunlann çö zümü için a:ıti demokratik tutum ve zor kullanma eğiliminin benimsencüğini öne süren öğretim üyelerinden bir kısmı «Bu arada Jandarma giderek üniversitenin bir parçası durumuna ge tirilmiş ve bu rektörlüğün 24.2. 1975 taTih ve ıek. 480466 sayılı yazısı ile belgelenmiştir» demişlerdir. temel veya vuku bulan olaylarda karakol kendi imkânlan ile lüzumlu tedbirleri (Suçluyu ya(Devamı Sa. 9, Sü. 5 de) 12SAYILI KARARNAME RESMi GAZETEDE YAYINLANARAK YÜRÜRLÜĞE GiRDi Bu Köşeden 27 MAYIS Altan ÖYMEN 27 Mayıs Bayramını gereği gibi uygulamak bir yana.. (19 Mayıs Bayramını uyguladılar mı da, bunu uygulasmlar?).. Öyie bir dönemdeyiz ki. 27 Mayısa katılanlan, neredej'se sar\k sandalyesine oturtacaklar.. Allahtan ö , sayın Başbakan Yardımcılan Alpaslan Türkeşie Turhan Feyzioğlu da şimdi pek batırlamafc ıstemeseleT de 27 Mayısçılann arasındaydılar tş 0 kadar (lert gidemiyor. 27 Mayıs sonrasınm acı anılan da var.. Elbette ki, bu devrimln son perdesi idam sibi çag dısı bir ıryşrutamayia kapanmamalıydı.. Klbette devrilen iktidann mensuplan. hiç çeregi olmavan eziyetlerle karşı karşıva kalmamalıydı. Ama 27 Mayıs gökten zembüle mi mmiştir? V« devrilen iktidar, her yanıyla tertemiz bir iktidar rnıydı? Ki şimdi 0 fktidardan bazılan ortahkta birer kahraman gibi dolaşıp, bütün yaptıklannı meşru ve 27 Mayısı gayri meşru ilân etmektedirler. Ben geçmişin yaralarım kurcalamanın hiçbir zaman taraflısı olmadıro. 27 Mayısla devrilen Iktidar mensuplannın al kanununa tabt tutulması ve siyasî haklanna fcavuşturulması yolundaki gtrişünlerl de, kendi gazetecilik olanakl&nm 1 çinde. en basmdan İtibaren fıararetle desteklemeye çaIıştım. Ama artık lnsal diye bir şey var. İnsan belleginin «Nisyan Ue maiul» olduğu. (Devarm S». 9, Sü. 1 de) Süveyş'in açılması ile Mısır'ın geliri artacak Kanalı yedi 71luk bir aradan sonra. yeni bir aksilik çıkmazsa, 5 haziranda yeniden uluslararası ulaşıma açüıyor. Böyiece Arap yarunadasında üretilen petrolün Avnıpalı tüketici ülkelere ulaşmasında büyük kolayhklar sağlanmış olacak. Bu arada açıklanan yeni ücretlerle, Mısır'ın vıllık gelirinde de önemH bir artış olacaçı belirtiliyor. tlgili makamlaruı yaptıklan tahrainlere göre, kanaldan yılda yaklafik jlarak 15 bin araç yine yaklasık olarak 10 tnilyar TL. ödeyerek geçecek. Yapılan açıklamalarda, kanaldan geçtş ücretlerine 1967 yılına oranla yüzde yüze yakın bir zam yapıldığı, ve kansldan geçirilecek petrol tonu başına 14. TL.'sı ücret aluıacağı açıklanmıştı. Fotoğralta, Süveyş Kaoah v« 1987 savışından sonra kanalda mahsur kalan gemilerden banlan görfilüyor. (Fotoğraf: AP) (Cnmhuriyet Haber Merkezi) ANKARA Devlet Memurları Kanununda bazı değişiklikler yapan 12 say.lı kanun hükmündekı karamame dün Resmi Gazetede yayımlanarak yüEvet, ulusunu ve halkını s«rrürlüğe girmiştir. Yeni kanunda. çekten seven ilerici, Atatiirkçü ödemeler ve intibaklar, 1 Mart aydınlar için busün bayrara et1975 tarihinden itibaren geçerli mek doğrusu güçtiir. Layiklik sayılmaktadır. düşmaııı din sömüriicülerinin, 12 sayılı karamamede ilk üç faşizm heveslisi karanlık çiiçlederece dışmda kalan göstergeler [ rin, îi Mayıs'tan öc almaya yede artış olmuştur. En düşük gös ANKARA, (CTunhuriyet Bürosu) minli politikacılann oluşturduGıda Tanm ve Hayvancılık ğu başınuzdaki iktidarla 'l"> Ma terge 160, en yüksek ise dördüncü derecede 580 olarak değiştiBakanı Korkut Özal, bir gün önyıs'ı nasıl kutlar, bugün nasıl rilmiştir. Bu kanuna göre, en ce Devlet Bakanı, Başbakan Yar bayram edebiliriz? Hükümet b;r düşük memur maaşı brüt 1440 veslle bulup geçeıı hafta l» İMadımcısı N'ecmettin Erbakan'ın alira olmaktadır. Yeni kanunda j çikladıgı 19751976 hububat taban yıs'ta yaptığı gibi 27 Mayıs töbir defa için tavan barajı da kal j fıj'atlan konusunda bilgi vermiş renlerinl iptâl etseydi, daha lyi dırılmıştır. Bu arada, yanlış ın ı tir. Dün çıkarılan mükerrer sayı etmiş. daha içten davraomış tibaklar da düzeltilecektir. i lı resml gazetede de hububat taolurdu. Bizler de yüreğüniz k«ın Kıyım kolaylaşıyor I ban fiyatlan yaymlanmış ve veni NADtR NADÎ fıvat'.arın 1 haziran'cian i'ibaren Resmi Gazetede yayımla(Oevanu Sa. 8, Sıı. S de) (UevAtnj »a. «, Su. b da) 1 geçerli olacatı büdirilmışür. HUBUBATTA BU YIL UYGULANACAK TABAN FİYATLAR BELLI OLDU Özal, Başbakanlıkta düzenleüıği basın toplantısında, 1975 yılı buğday rekoltesinta geçen yüa göre, yüzde 2025 oranında yüksek olacağını, şu anki buğdaym borsalardakı fiyatının 210235 ku ruş dolayında seyrettiğini söylemiştir. Rekolte, dünya fiyatlan. gelecek durum, tarım politikası konulannda bilgi veren Bakan. oalıa sonra veni yumuşak ekmek : l:k b'i:.'iBy fıyatlaruu şöyle açık Orta Doğu Teknik Üniversitesindeki boykotun yarın sona ermesi beklenirken bir kısım öğre tim üyesi ve öğrenciler bazı açık lamalarda bulunmuşlardır. ögrencilerden bir bölümü yaptıklan açıklamada «Okulun tatil Sahil bölgelerinde 225 fcrşitg, edilmesi için her türlü oyun haTrakya'da 235 krş kg, OrtaGüney zırlanmıştır. Komandolar gelecek, olay çıkaracaktır. Bunu şim dofu ve Doğıj Anadoluda 250 diden kamuoyuna ihbar ediyokrş'kg. ruz» demişlerdir. Bakan. geçen yıl 230 k:ş,'kg olan makatnalık sert buğdaj'in Bir kısım öğretim üyesi de. yö taljan fiyatının bu yıl daha yüknetimin, öğTetim üyeleri ile ili?şek olacagmı ve ileride B?J<anki kuramdığı, öğretim üyelerinin lar Kurulunca saptanacağinı ıfa i bugüne değin hiç düşüncesinin de ederek, arpa, eavdar. yulaf | alınmadığını öne sürerek, rektör gıbı öteta hububat ürünü taban i lüğün bu tutumunu eleştirmişler ; tiyatlannın rla aynı ii.;e. e daya dir. Daha önce yayınlanan ;ek(.Devamı o«. tf, Sü. t d») I törlük genelgesind» «Vukuu muh >