Katalog

Ekonomi Ekonomi # « « Ekonoıfti Ekonomi Türk Sanayicileri ve tşadamları Derneği, 1975 yılma ilişkin önerilerini açıkladı Döviz rezervlerinin azalması ciddi bir sorun olarak değerlendiriliyor ve Türkiye'nin yeni dış borçlanmalara başvurması isteniyor. • BÜTÇE GELİRLERİNİN KAMU YATIRIMLARINI GERÇEKLEŞTİRME OLANAĞI VERMEYECEĞİ GEREKÇEStYLE KAMU YATIRIM HARCAMALARININ KISILMASI İSTENİYOR • ÖNERtLER ARASINDA FİNANSMAN SORUNUNA AĞIRLIK VERİLİYOR; FİYAT ARTIŞLARI KARŞISINDA TAHVİL FAİZLERİNİN YÜKSELTİLMESt ÖNERİLİYOR Işadamları, sınırlı oranlarda sık sık devalüasyon Öneriyor SANAYİCÎLER Y* işadamian, 1975 yıhnda Turk parassnm dal g&lanmaya bırakılmasını ve s;k »ık devalüa*yon yapılmasını öneriyor. T ü r k Sanayicileri ve îsadaml a n Derneği. 1975 yllı için öneril*rini içeren yeni bir rap&r haıırUmıştır. Bu raporda, . T ü ı kiye'run iktisadi bağımsızhğının simgesi» olarak nitelenen doviz rezervlerinin azalma«ı tid dı bir sorun olarak değerlencfıriimekte ve Türkiye'nın yeııi dış borçlanmalara başvurmas! ve Türk parasımn uluslarara?'. piyasada dalgalanmaya bırakıllarak 1975 yılı içinde «arahklı ve sınırlı oranlarda fakat geciktirmeden» devaliıasyonlar ya pılması istenmektedir. î ş a d a m l a u ayrıca, 1975 y.lı bütçe gelirlerinin kamu yat:r ı m l a n n ı gerçekleştirme olanaJfeı vermeyecegi gerekçesiyle kamu yatırım haıcamalannın kısılmasını gereklı guimektedır. Türk Sanayicüerı ve Işadamları Deıneği, TÜSİAD, «1975 yılı ılkbaharmda Turk Ekonomisi« adlı bir rapor hazırlamıştır Raporda 1974 yılının uygulama Iarı değerlendinldikten sonıa. «likbahardaki Ekonotnik Gelişmelere Dayalı Polıtika Önerı'e rıne» yer verilmektechr. Bu aneriler, TÜSİAD'ın 1975 yılında hukümetin ulemesmi istediği ekonomik politıkalan k a p s a m ı c tadır. TÜSÎAD, «önümüzdekt dönemde kısa ve orta vadeli hedefler» olarak iki nokta üze | rinde durmaktadır. BunUrdan iiki 197S yılıtttU kalan dönem ıçin ekonomik g»li>meyi hızlaa dıncı «paket. tedbirlerdir. İkincisi ise 1976 yılını «normale donü;türecek» politikalann sapianmasıdır. Böylece TÜSİAD, esas olarak, 1975 yılında genişleyici bir e k o n o m i i poütUadan sonra 1976 yılında ekonomik stabüiz&syonu saglayıcı politikalara ağırlık vermektedır. Ancak yayınlanan raporda i 1976 yılıru normale dönüştürecek politikalarla ilgilı ip uçlarına yer verilmemekıedır. mesi çok ciddi sayılan sorunların ba^ında gelmekteöir. Raporda, kı sa vadelı bir değerlendirme ile • nasıl olsa bir süre daha kullanı labilir imkânlarm bulunmssı. gü vencesiyle tedbir «lınmaması hü linde «geçmlşin olumsuz donemlerine benzer durumların» ortaya çıkabileceği ileri sürülmektedir. İ5 adam'.arı bu konuda alınma •ını önerdıkleri tedbirleri açıklamaktan gerı kalmamakfadır. Rspor. cnerilerinden önce mevcut çe lişmelerin •ciddiyetini şu cümle ile ortaya koymaya çalışmaktadır: Türkiye'nin dış piyasalai'daki mukaveseli avantajını kaybetmesi 197O'!erde gerilmeye başlayan dış piyasaların kaybı tehliktsini urtaya çıkarmıştır. Yeni piy»s»la ra girme bir yana bu konudaki sorunlar dikkate ahnarak, mevcut piyasaların kaybını önleyecek özel teşvik Tedbirleri al'.nmalıdır.» İhracatia uygulanan veı ?i iadeaınin aıtırılması. yapılan öne riİPrin basında gelmektedır. Rapor. Tü; k parasmtn daigalan ması ve devalüasyon konusunda şu açık gorüşleri savunmaktadır: •Turk Lirasınm dolar yerine SDR a bağlanmasından önce ger j cek değsrınin saptanmaı için bel • lı sınulamalarla dalgalanmay» bırakılması olanağ:nın arajtırılma ' sında yüiar vardı:'. Fiyat artış • larının özellikle AET ülkelerine kıyasla çok fazla olması halinde 19Î.Vıe kambiyo ayarlama'arını ara hklı ve sınulı orünlarda fskat tecik'irmeden yapmak geı ekecek ( .ir.» ' \ Işadamları Derneği, kredi ve teşviklerin firmalara göre verilmesinı istivor • TÜStAD'ın hazırladığı raporda, motor. petrokiraya ve gübre sanayilerinde «tcmel tercihler»in yapılması için zamanuı geldiği de özellikle belirtildi. DENK TAŞLAR YALÇIN KÜÇÜK BÎR zaman önce Yunanistan'da aibaylar. hükümeti zaptetti. T ü r t u i e ' o e zsımanın h ü k ü r r e t başkanı Demırel, a l b a y l a n ilk tanıyan ve uk «utlayan h ü k ü m e t oaşkanı oidu S o n r a Ecevit K ı b n s çıkarmasını «erçekleştırdı. Zamanın Türk Cemaat Baskanı DeriEiaî. rürkıye'ye geldi. Başbakan Ecevit. büyük bir ceîbe ile nav*alanına kostu. Denktas'i «bir devlet başkan» olarafc karşılayamadıklan» içm öziir diledi. Oarıa sonra Denktaş'ın «devlet» baskanlıgı ılân edıldı. Daha da s o n r a Demirel hükümet kurm&kia görevlenrimidı Denktas. g^ivenoyu almadan Demirel'ı Sutlayan ilk idevlet başkanı» ılarak t a n i ı e geçti. Bir s ü r e sonr» da Demırel. güvenoyıı almış hükümet başkanı s t a t ü s ü n ü kazanaı. Bövleoe Ecevıt'ın farkına varmadıgı bir denklik tersınden gerçekieştı. H E R Ş E Y E r a * m e n . T ü r k ı y e d e Ecevit Başbakan iken Kıbrıs'ta Der.ktaş'm başkan olmasında Dir teıslık vardı. Kabrıs'ın ve Türüiye'nin ilericileri bu t e r s h j ı anıatmakta güçlük çektiler. Karşılarıı^.a. bütün sosyal denıokra'laıo& olan bır yanılgn, olanca karılığıyla. çıktı. «Dereyt seçinoeve Kadar atın değiştirilmeyecpgineu ınanıldı. Daha dogrusM Ecevit'ın dış oolitika ıızmanl a r böyle önerd: Derevi geçınceve k a d a r bınicinin a t a alısacağına inanarak Binıci at» alıstı. At binicıye alısamadı. ALIŞAMAMA d ' i n ı m u . Demırel hükümeti ufukta ıvice DelH oiunca b'jtün açıklıâıyla ortaya cıktı Kıbrıs'ta D e n k t a ş ı n yüruttüğü Dolitıkava denk oüşmeven iki vönetici. çok kısa arahklarla goreviennı degı^tırdı. Kıorı« Kcjmutanı Koıgeneral Demı rel, Cephe nükümeti ile birlikte ..epnesinden alındı. B u n d a n herhalcie en çok noşnut olan Denktaş. ESer Ecevit Başbakanhğı sırasında K ı b r ı s t a n gönderilen r a p o r l a r ı o k u m u ş s a , bu gelişmelere s ü r p ı ı z gozuvie Dakmaz .. C E P H E HÜKUNTETİ ile Dirlikte K ı b n s ' ı n Planlama ve Koordır.asyon Bakanı Ornon d a göıevınden alındı. Orhon. Kıbrısta îKtidan elinde bulunduran üçgene ters Oüstü. Bu üçgenm bır ucunria oüvüKelçılik var. rürk'.ve'deki sıvıl bürokrasının uzantısı. Bır tıcunda sıvılasker k a n ş ı m ı bayraktarlık. Bir ınrunda da Denistas vönetimı. K ı b n s ' t a k ı buriuvazınm temsılcüeri. K I B R İ S . Küçük bır yer. Burıuvazisi de küçük. Türkiye ölçülerine göre. Ancak K ı b n s ' a gore etkılı. Ve rıer verüe olduğu gi'jı becenklı Bererikülıjtı ş u r a d a : K ı b n s ' t a bagımsız Kıbris dev'.etı kun.ilunr.a ilk anajasal a n l a s m a z h g m konusu ?elır vergisi ile ıigılı. Türk kesimi usulüne uygun olarak Q\x»r',)an yeni gelir ver°ısı vasy.sını 1M6! yıiında onavlamadı. Makarios. bu yasayı y ü r ü r l ü j e koydu. Ania^mazUklar boylece haşladı. K E N D I sanayii çck sınırlı K ı ö n s I ü ı k burjuvazisi için. ayrılık her t a m a n ekonomik kazaııçUr getırdı. K ı b n s ' m Türk ekonomısı Rum tarafmdan vapılan ıtnalata. daha dogrusu alışa dayanıyor. Eğer ıkl toplunı a r a s ı n d a $!ddet voksa. herkes gidıp Rum Kesiminde a h ş vensinı vapabıliyor. Eğer sınırlar gergmse, ancak belırh kişıler bu a l ı ş l a n yapıp T ü r k kesımınde dağıtabıiiyor. Böylece öaemli aracı k a r l a n elde edilıyor. i'a d a besin ve içkj k o l l a n n d a k ı cıiıı ışletmeleı Rum rekabetınden korunuyor. AYRILIK ve sıddet her z a m i n vüksek fca^ançtaı şetıriyor. Dar ve belirli bır kesite Aynı Mtnanfla mu.ialef'îtıni d o g u n ı y o r . Kıbris h a r e k â t m d d n clnce d e s o n r a d a bu muhalpiet vardı. Önoeleri muiıaletetin kaderi işsızlik ve zaman zarnan hapistı. Har e k â t t a n öns» Rum kesiminde çalışan ve en s ö t ü m s e r hesaplara göre 12 cım bulan Türk işçi vardı Şımdi bunlar işsiz. Bunlar içinde yüzlerce üniversıte mezunu. D e n k t a ş a muhalefetten başka bır suçu olmayan ünıversite nıezunlan. İSSİZLER hâlâ ışsız. Betkı Dtıaz daha özgiir Ö z g ü ı l ü k l e n nin a ı t m a s ı n d a Türkiye'nin hiç bır katkısı vok Darıa doğrusu ancak dolaylı bır katm, söz konusu. Rıun ourıuvazisinm baskısından k u r t u l m a ve büyükçe sayılar halinde bir arada yaşama olanağının ortaya çıkması. Bır d e Kıbrıs'taki tleıicilerin Kmrıs'ın ıç özgürlüklerinin s a * l a n m a s ı n d a Türkiye'dekı hükümeilerden lııç bır yardım gelmeveceiîn) a n l a m a l a n ULAŞILAN bu Dilinç düzeyi ve kaz^nılan veni mücadele gücü, ü k oasarısını Kuricu oıeclıs ç a l ı ş m a l a n n d a gösterdl. Kıorıs burıuvazısine k a t ı k s ı ı ve sınırsiî yetkller veran Anayasa Ta sarısı. önetnli ölçüde demokratiklestirikli. Munalefet, Uk seçını de Denktaş ve g r u b u n a ciddi bir rafcıp olabileoeğınin işaretlerinı verdı. AMA D a n k u ş , günün d e j e r l e n d i r m e y i V Î emıfına torşı sommlulugTinu serir.e getırmeyı Diliyor. Türkıye'de dengıru buldu. Y u n a ı ü s u n ' d a k ı hükümet başkanına d a DIT itirazı olmasa. gerek. ŞimdikJ tek ıt\m Makarios'ı Makarios gidip y e n n e . Kıbrıs'la ılgili yaoancı i i t a p l a r ı n yazdığına göre, D e n k t a s l a aynı locadan ve, ECKA'cı. EOKA'cı olduğu k a d a ı d a Amerikancı Klerides gelırse hiç bır s o r u n u kalmayacak. Böylece NATO'nun Doğij Akdeniz kanatını güvence altına a l m a girişimleri d a h a rahar uygulatnaya korubilecek. Bundan d a Demirel. Karamanlıs Denktas ve Klerides k a d a r Amerika d a hoşnut olacak. ÎŞADAMLARI DERXEGİXİN hazırladığı ve 1975 yuı için Hukumete eiconomıîc politika bnerileri içeren yeni raporda. «teşvik uygulamasının etkenlıgı. sınırlı ve ftüçlü olmasındadır» denilerek bütün fırmalar yerine, nselektif» bır teşvik uygulaması istenme:ıed;r. Rapor. Merker Bankası yasasına gore Banka'r.ın. fırma :tibarıyle kredi «tayır.laması» yapabiîecegıni ilerı sürerek seleknf teşvik önfirısini selekti? krediönerisivle tamamlamaktadır. Kıbrıs'ta açık işsizlerden ancak üçte birine iş bulunabildiği saptandı KIBRIS'ın Türk kesimir.de. elde resmi istatistiklerin bulunduğu beş ay içinde, açık işsizliklerin ancak üçte birine i? bu lunabılmıstır. Kadm işsizlerde i? bulnıa oıanı yedide bire inmektecîir. Kıbris Türk Federe Dev>tinde çalışma istatistikleri djzenli bir biçimde tutulmamaktadır. Ni^an ayı sonunda Federe Devlet dairelerinde mevcut ıssiz ve çalışma istat!«tikleri. ancak şubat ayındaki durumu jös termektedır. PU eks:k bi'.çilere rağmen Kıbns'ın Türk kesimınd'eKİ Barış Harekatından sonıa Kıbrısda büyuk bir ış^izliğin hükürrı sıirdüğünü çö'termektedir. Beş ay içinde Türk ke^imindeki çeşiîli çalısma daiıelerine i? aramak için R981 kişi kaydını yap tırmıstır. Bunlardan sncak 2235 kişiye iş bulunabılmiştir. Kadınlarda i^e i? arayan 2791 kadüı işsizd?n sadece 384'üne iş sağ'.anraıştır. K I B R J S d a resmi istatistiklerin göşterdiği bu çnk dü>ük iş bulma oranının, gerçek i?<izliği ortaya k o y m a d ı | ı belırtilmektedir. Çüııkü geıek Banş Harekâtınd'an önce ve gerekse ^onra K'.bıis'da Denkta? yÖTietimini elestirilenler bilinçli oiarak ıse aUnmamalttadır. Barıs H a r e k â ' ı n d a n sonra da D?nkta« yonetımine baseğnıevenJerin çoju İ5 aramak için h"r hangi bir başvurmaria bvılur.mamaktadır Bu yüzden iş buJma umudu olmayanların çalı<ma dairelerine başvurmadıkları ileri sürülmektedir K l B R I S t a n elde edilen bilgiler iş buima ile yerleşme düzeninin belirli bir p U i a ^ağlanamadığım go~ternıeK;eu:ı Lefkose nin yakirnnuakı Mıa Milya sanayi bolgesîr.de ış bulanılen.ere Lefkoşeden çok u?ak olan Omorfo veva Magosa bnlçesinrfe konut verilrnektedir. Lefko^eve vakın Girne, Yeralokka. Dikomo gibi yerleşme yerleıindekı konutîarın, ihtıyacı olup olnıadığ:na bakılmak«ızın. si^assl bakımdan güvenilir kimselere verilmesi. işe gidip gelme konusunda vüksek bir taşıma giderine r»zı oltnayı gerekli yapmaktadır. Türk Sanayicileri ve îşadamları Dernegi'nın goıuşleıııu açık bır bıçımde ortaya koyan yeni raporu, ekonomik polıtika belgelere, ıçınde önemli bır yenilıği berabcrınde getırmektedir. Rapor. bu kez aaha açık bır biçimde. ekonüinik politika uygulamalarında bolse ve fırmaiaıa gore a y n m yapıl:uasmı ısıemekted!r. Aynı raporoa yıne ılk kez bazı ekonomik eylenı kollarının çeşitli sermaye kesıtlerı arasinua i>jıüşiıirulmebi onerısi yer aînıa'K tadır. TüSİAD, Halk Partisi'nin halk sek.oıü önensınde aSırlıkh bir yer tutan ve M b P n i n «hemşe'nri ^ırketierı» olarak geüştirmeyi pianladıgı böigesel ve yerel teşeb busiere, gıda sanayiın aynlmasını istemektedır «Böigesel teşebcusierın t a n m a dayalı gıast üretıın projelerı teşvik edümeli ve hatta desteklenmelıdiı. Böigesel serma>e bırıkımlerı, ekononıik büyütclüğün altında rekabet ülanagı buiunmayan projeler yerine, her zaman ıçin pazan buiuntııı, ekonomıde talebı büyüyen gıda projelerme voalendırılmelidir.)» Motor konusu AYNI RAPOR dana önce Irmak Hükümeti zanıanmda ortaya anlan ve kamuoj"unda tarıışînalar sonucu sonuçlandırüamayan motor, petrokimya ve gübre sanayiinde «:emel tercıhlerin» yapılmasını ıstemektedir. Daha önceki raporda bu tercıhlerın açıkça «kamuözel» ayrımı üzerıne yapılması istenirken yeni raporda bu açıklık yer almamakiadır: «Belli konularda politika karar larma gerek dujiılmaktadır. Orneğin 1975 yılının basında hukümetin iki konuda politika kararınm belirlenmesinde yarar vardır: Yabancı sermaye ve teltnolojı transferi ve temel sınai üretimde tercıhler (rootor üretimi, petrokimya, entegre gübre tesisleri gibiı» Kıbrıs'ın Türk kesiminde fiyatlar, Rum kesimine oranla çok yüksek • FİYATLARIN YÜKSEK OLMASI, TARIMSAL ÜRETÎMİN CANLANDIRILAMAMASI İLE ARACILARIN HtÇBİR DENETİM GORMEDEN tSTEDİKLERİ FİYATLA SAT1Ş YAPABİLMELERİNE BAĞLANIYOR. t a n m s a l üretimin canlandınlamamış olması, dığer yandan da, aracıların hiç bir denetim görmeden istedikleri fiyatla satış yapabilmeleri gbsterilmekted'.r. Kıbns'ın her iki kesimindeki fiyatların yaptsı ile ilgili istatistık bilgiler yukarıdaki tabloda gorülmektedır. Tablodakl bilgi Kıbrıs'm Türk ve Rum Kesiminde Fiyatlar MAL TÜRÜ TCRK 22 5 4 45 12,5 12 KEStMİ Şıiin 1 . ^ KIM KESİMt Finansman IŞADAMLARIN'IN 1975 yılında en önemli sorun olarak gördük leri probiemin finansmanla ügıli olduğu ortaya çskmalaadır. TÜSİAD, özei t a s a r r u n a n axtıcı ve sermaye pıyasasmdan daha çok k.aynak bulmayı arnaç layan tahviilere yüksek faiz oranının verilmesı uygulamasının i devam eUirilmesini ısıemektedir. Rapor, Irmak Hükümeti zamamnda tahv.llere uygulanan faiz oranının yiizde 18e çıkarılmasını oiumîu karşıladıgını açık ladıktan sonra «sermaye pıyasasmın canlıl:gını sürdürmek için ıaiî oranları gehşmelere gbre ca j 7ip düzeyde korunmalıdır» demektedir. Bu istek. fiyat »rtışları karşısında tahvil faizlennin daha da yükseltümesi şeklinde degerlendirilmektedr. TÜSİADın raporu, ıç özel finansrnandan sonra «dış kredi o'ana'Kİanndan özellikle yatırımlarin linansmanınria geni? ölçüde yararlanmak ıçm uygulami teşvik edilmelidır» görüşünü sa vurjnaktadır. nOMATES SALATALIK HAVUÇ EN'GİNAR TAVfK KOLOKAS TAZE FASULYE KEREVİZ M.\RUL KARA KABAK KÜRU ÜZÜM PÖRÜI.CE ÇtLEK PORTAKAL PATATES SOĞAN SEKEH MARGARİN* 1(1 S:lin 1,5 » 2 2 • X • 4 15 2 1 1? :<ı 12 3.5 8 36 4 6.5 9 m 2 O.S * <) Orta vadeli kredi ORTA vadeli kredilenn a r t t ı n l ması, bunun için Merkeı Bankası 5'asasının değiştirilmesini veya iç düzerüemelerle bu sorunun çözülmesi gerektiğinı öne süren TÜSİAD raporunda «her şeyi tesvik., hiç bir şeyi teşvik etmemektir» denilmektedir. Rapor, «özel sekrör yatırımlarında önceliklen n . büjüklüklerin ve niteliklerin tesbitinden sonra bu önceliklere dönük «hızlı», «etkili», «selektif» bir teşvik uygulamasına mutlaka geçümelidir» görüşüne yer vermektedir. 1 II 4 s V. > TEK in Elektrik Üretirn ve Tüketim Planı (Gwh) PROJELENDİRİLMİŞ 11.5 55 ELEKTRİK TtKBIİMİ 197(K) 22.175 24971) 28.13) 31.6UÜ 35.110 3S.94U » ELEKTRİK ÜRETİMİ KlBRIS'ın Türk ve Rum kssimlerindekı çok kullanıian tüketim m a l l a n n m karşılaştırması, Türk kesimindeki fiyatların Rum kesimindeki fiyatlardan çok yüksek oldugunu göstermektedir. Türk kesimindeki fiyatların yüksek olmasına, bir yandan, ler. Kıbrıs'm Türk kesimindeki resmi ajans olan Türk Ajansı • Kıbns (TAK) tarafmdan derlen miştir. Tarım ürünleri TABLODAKI bilgiler. tanmsal ürünlerrie Türk kesimi fiyatlarının Rum kesimi fivatlarından Tanmsal ürün isletmelerinin yalnızca üçte biri faaliyete geçirildi KIBRIS Türk Federe Devleti'nce kurulan ve t a n m s a l ürünleri işleyerek pazarlama ile görevli Cypfruvex şirketine, Kıbrıs HıreketincIen bugiıne kadar 22 tesis devredilmiştir. Şirket nisan ayı sonuna kadar bu tesislerin .ıncak 8'ıni işletmeye açabilmişrir. Kıbris Türk Federe Devleti tarafmdan kuıulan Cypfruves şirketine devredilen tarımsal ürün işleme tesislerinde 9'a paketleme; 5 i meyva suyu üretme, 6sı ambalaj fabrikast ve 2si de soguSc hava deposu niteligindedir. Nisan ayı sonuna kadar 9 paketleme tesisinden 3 ü . 5 meyva suyu îabrikasmdan 3 ü ve 2 soguk hava tesisi işletmeye açıl mıştır. Bugüne dek 6 ambalâj labrikasınm hiç biri üretime ko nulamamıştır. Üretime konulan bu 8 tesis dolayısıyia 2237 kişiye çalışma ımkaru bulunmuş olmaktadır. Ancak bu mıktarm çok bü>lik bır bölümü portakal kesicisı olup arazi işçisi niteliğindedir ve raman zaman çalışmaktadır. 2237 işçı arasında portakal ke sicilerinin miktarı 1300 kişiyi bulmaktadır. Geriye kalan 937 ki ^inın 54ü idari personel. 59u tekrıisyen ve 824'ü işçidir. İşçilerin de çok büylik bir bölümü arazi işçisi sayılmaktadır. çoîc yüksek oldugunu ortaya koymaktadır. Bunlar arasında. Kıbris tn her iki kesiminde de en çok tüketilen bir sebze o'an kolokas fiyatları dikkati çekmek tedir. Kıbns'da her evde tüketilen bu sebzenin Türk kesimindeki fiyatı, Rum kesimindeki fiyatın üç katıdır. Butün Kıbrıs'da en çok ve en kaliteîi kolokas yeîiPtıren bölgeler Türk kesimindedîr. Kredi kısıntısı Katma değer vergisi IŞADAMLARI bununla da kal mayarak, kamu îasarıulu aracı olarak vergı gelirlerınm arttırılmasını isîemekecıir. Baporda açıkça katma değer vergisirr.n uyguianmaya konması üıerinde ısrar edilmekte ve «vergi kaçskçılıgının önlenmesı için yı.larâır sürüp gıden çahşmaiar etken tedbirlere donüştü | rülmelidir» denmektedir. I Ancak Türk İşadamlan'nın bu öneı;lerin;n uygu!anii.ya kotıaca gmdan emin oımadıkiavı anlaşü ! maktadır. TÜSİAD'ın raporu bu I güvensıziiğini, 1975 yılmcia kamu 1 gelirleri ve kar.ıunun cari haıca : maları 1975 pıogibmında öngörü ı îen büyıiklükie bir kamu yatırırt! , hedefinin gerçekleşmesi oianağ,nı vermeyecektir» diyerek belır*. j mektedir. ' Rapor. bu gerekçeye dayanarak Vamu yaiuım harcamalannm kı»ılması önetisini şu şekilde ifade etmektedir: «Bu nedenle gerçek dışı gel'v: varsayımlarına dayalı olarak yay gm bir harcama progranıı yerine. kıt kajnakların öneeiıkle bir proğ ram çeıçevesinde kullanımı gerekmektedir.» Sanayi Kuruluşlarının özel kesim eliyle işletilmesi amaçlanıyor o'ta Rumlardan aiman sanayi tesislerıni işletnıek amacıyla kurulan ve sermayesinin yarısı Tüıkıye'deki kamu girişimlerme vc diğer yarısı K:öns Türk r tmaaı Meclisine ait oian Sanayi Holdmg şirketine, bugune kadar 21(i tesis devredümıştir. Holding'in şiındıye kadar işietmeye açtığı sanayi işletrnelerinin sayvsı 'îauect 16'chr. H o l d m g m başma Kıbns'm Türk kesimindeki tes o^e! banka o!an Türk Bankası Limited'in eskı genel müdürü getirilmiştır. Holding. tasarrufuna bırakılan sanayi tesislerini öze' kesime flevrederek ışletmevi planlamaktadır. Bu plana ka]>: ç;kan Planlama ve Koordinasyon Bakanı Alper Orhon'un Denktaş tarafından îörcvınden uz3klastınlmasın rian sonra sanayi tesislerim özel Kesnm oevretme tasarüarı nın u>gu:am:ıya konacağı ileri sürüimektedir. K I B l ' I s t n Rumlarcan almaü sanayi te?ıslerıni işletmek üzere 100 mılyon sermayeli Sanayi Hol • SANAYİ HOLDİKG ŞİRKETİNE, BUGÜKE DEK 210 TESİS DEVR.EDILDİ. BUNLARDAN YALNIZCA 16SI İŞLETMEYE AÇILDI; TES1SLERİN ÖZEL KESİME DEVREDİLMESİ ÖNGÖRL'LÜYOR.. gazetesimn vazarı Hilmi Refik getırümıştir Kıbns harefeâtından sonra Sa ; nayı Holding Limited e 210 sa J nayi tesisi devredılmışhr. Ho!dir.g. şımciiye kadar bu sanayi tesisle;tnder sadece 16'sını üretime açmışfır. Bu 16 tesiste 50'sı | teknısven. 215'ı ışçi ve 35'i bekçı ! olmak üzere 3<X) kisi çalışmak i tadır. t'retime açılan tesislerin I 13'ü Mia ^f!lva sanavı bisigesm i de. S'ü ise Magosa'dadır. dmg Iimited kurulmuştur. Hol dmg'in sermayesinin M mılyon lirası Sümeıbank. MKEK, Petkim, Türkiye Zirai Donatım Kur u m j ve Turkıye Süt Etıdüstrisi Kurumu tarafmdan sağlanınış.tır. >jerıye kalan 50 milyon lırahk senraye ise Kıbns Türk Cemaat Meclısı Konsolide Fonu İn kışaf Sandığı'nca verilmLştir. İŞADAMLARI. kredi kısıtlamasırun tüketim ve konuttan önce özel yatınm ve üretimi etkiliyecegini belirterek kredi politikâsında da seçici olmayı önermek tedır. Kredi genişlemesinin enflâsyonist etkiîerinin su yüzüne çıkması karşısında Merkea Bankası'nın selektif kredi politikası bn plâna getirilmektedir: «Merkez Bankası «kantitatiî» Itontrol Portakal aracı janında «kalitatif» kontrol K I B R I S ı n en behrgin portayetki ve olanaklarma sahiptir. kal bahçelerinın Türk kesiminde Bu yetki ve olanak, kredi dağılıolmasma karçın portakal fiyatmında «sektör» ve «faaliyet koIarı da Türk kesiminde iki kez lu» olarak yönlendirmeden öte, daha yüksektir. Türk kesiminde«firma» itibariyle kreöi tayınlaki portakalır daha pahalı oimamasına bile imKân vermektesı. gerek Kıbrıs'da ve gerekse : dir.» Türkiye'de aksine iddialara ragmen. bu yıl portakalların toplanmamı? vc ağaçlarda çürütülmüş oimasından i'er gelmektedir. Domates. salatahk, kabak, börülce gibi sebzelerin fiyatlanmn • yüksek oknası da t a n m s a l üre \ timin düşüîclüğü yanında aracı i lann hiç Dir denetime tabi tu i tuimadan isted:k!eri fiyatı uygu i lanaa özgürlüğün* sahip olmala } rına baglaınaktadır. 1978 1977 197S 1979 1980 1981 1982 19.272 20.367 22.327 28.637 35.562 38.S35 4Ö.50S Enerji Bakanı Kılıç, fueloil santralları için kamuoyunu hazırlıyor MC Hükümetinin Enerji ve Tabü Kaynaklar Bakanı Selâhattın Küıç, bakanlığını «temizledikten» sonra fueloil santralları için kamuoyunu hazırlama lconıış malarına başlamıştır. Bakan, Türkiye'ji elektriksiz bırakınam a k için «enerji» ıthalinin bır çare olarak düşünüldiiğünü açıklamıştır. Elektrik yerine enerji ithalinden söz edilmesı fueloil santralları kurmak ve çahştırmak için petrol ithalinin arttırılacağı şeklinde değerlendırilmektedir. Türkiye Elektrik Kurumu'nun geiecek yıllar için yaprruş olduğu ve projeye bağlanmış elektrik üretiminin bütünü, hidrolik ve kömür enerjisine dayannıaktadu. Eldekj projeleıin zsmamrıda s.'rçekleştirılnıesı halır.âs Tüı kıye lö"9 yıhndan itibaren elektrik sıkıntısından kurtuîmuş oiacaktır. Bu durumda ia79 '.'Uıncian itibaren Türkiye, önemli büyüklükler« varan elektrik faîlasma sahip bir ü!ke haline gelmektedır. Ancak devam eden projelere ve mevcut kapasıtelere °öıe Tüıkiye. 1976 yılında az olmak üzere 1977 ve 1978 yıllarında 2 bin Gwh bırimlik elektrik açığıvia karşı karşıyadır. Bu açığı karşılamak ve Türkiye'yı elektriksiz bııakmamak gerekçesiyle fuelml san'rallan için bir kamuoyu yaratılmaya çahsrl'naktadır Fakat bilinen teknolojilere gci re fueloil santrallanmn Türkiye' nin 1976. 19"? ve en ıvı rnr nlasıhkla 1978 yılının ilk vansınm elektrik acî^ını anr.^" olnnağı mevcut bulunmamak'adır. Çünkü fuol01! sanıHiiarının yapımı ve üretime geçmesı ıçin en a z m l a n 2,5 3 yıl arasında üeğişen b'.r raman gerckmelîtedir. Bu yiızflen slogan nalir.e getırilen «en pahalı eaerjı olmayan enerjidır» gerekçesıyıe tueîoil santrallarınuı kuruınıasına r a | men Türkiye 1«78 yılının ıkıno: yansına kadar elektnk sıkır.tısmrtan kurtulamayacaktır. 1979 yıhndan sonra ıse kömür ve hidrolik santrallarmın varatacağı elektrik fazlasına, bır de çok panalı fueloıl santralları eklenecektır Tüketim malları Grev ve lokavt sayısında artış kaydediliyor Hidrolik santralı MC Hükümetı'nın tueloıl sar. traliarı ıyın kamuoyu hazırlıklanna bugilnıerde oaşlanuş olmasına kaışın. ou tür bır Dlanın çoR aaha önce şeiistırılmış oiduğu ortaya çıkmaktaüır. Bu plan. riîürohk santrallann bilinçli olarak ertelenmfsıre oa yanmaKtadır. Bütün hazırlıiîiaı 1 1970 vılınaa t^mamlanmış olan Ovmapınar Hidrolik Santıalının yaoımı DStınee ıi>7'J vmnu? planlandıgı üaıfle «bîhnmeyen nedenlerie» iy74 vuına Kada r erteienmıştır. 1970 vııınaa ihalesı pıanianan Ovınapınar tn ıhilesi ıçm ınşaat v.rke'ienmo on seç'.rnıen anca.< lüTb vıli çubatında vapıımıştır. Buaünierde kesın ihalest vapnması Karanaştırılmış olan Ovmaoınar vn ıhalesının vıne «Dilınmeven» bır tarıhe ertelendıâi rııldirilmestpdır. Oynıapınar hiclroelektrik sanfrdlıikin ıhale^ı 1970 yılınüa vapıimış olsa ıai l»7ö vılından sonrakı dönemde lürkıye ciddi bir etek'rı* sıkıntısı ıie karşılaşmayacaktı MC Ht'Kümeti'nin uvmapınar santralından oaska Karakava proıesinı ürüncemede flırakarak ç» Hasan Cfurlu Baraiımn ıkı unttp^incJcn ıazeeçerek daha somakı vıiiarda da fue!oil santraltnı va>s;eçi!nıez hale gptirmeyi pianladıgı belirtil mektedir. ANCAK K ı b n s d a lıyat yükfek ligi sadece t a n m s a l ürünlerle sınırlı oSmamaktadır. Diğer tüketim araçlannda da fiyatlar Rum kesimine göre çok yüksek düzeyde seyret.mektediFakat burad&ki fiyatları saptama's mümkün değildir. Çünkü özellik le dayanıklı tüketim malları ve sigara gibi tüketim araçlan Rum kesiminden yapıian kaçakçılığa dayanmaktadı* Mal permisi BİR AVüÇ "açakçının yüksek kâr:ar elde etmesirie yol açan bu uygulamada son zaman larda yarıresmi bir b:çım kazanmışı. D e n f 3 s yöne'imi. Kıb rıs'ın süney böls?lerinden Türiî kon'rolundakı bölgeye kaçarak gelen Kıbrıs'lı Türklere. «mal permisı» v,»nııeye oaşiamıştır Kuzeye gelen gür.eylı Türkleı Kıbns'ın güneyinde mai'arı bu Iur.dtığıı gerekçesiy'.e Dcnktaş yönetim'.nr3en belirli mikfarla: için ma) eetırrrıe permisi almaK tadır. Bu permtler ise piyasada Rum »;fvvii,ıden kaçak mal ge tırmek ıçm fcullar ılmaktadır. Genel Müdür HOLDİN'ü 111 seırayesınin tamamı Turkiye Devl«nı üe Kıbns Türk tcplunıuna aıt olmasına rağmen yonetıne özel kesımır. temsılrilen setirilınıştir. Gsnei Müdürlüğe. Kıorıs'ta'îi tek oze] banki olan Türk Bankası Li mited'in es^ı Genel Müdürü Ma rıt Iprdi atanmıştır. Gen?l Mu dür Velulliğıne de Denktaşın oglu Urafından çıkarıian Zaman Düşük kira KIURlS'takJ sanayi ı.sletmele | rinin tasarrulunu ü;erine alan I Sanavı Holding'in özei keiımcı ! vonetıcıierı. sanayi tesıslennı j özel Iteiimc devrederek ışletme> t w v! nİ3r'nrr 'T ~ ır Bu «maçla 'esısl>nn düsl:'< kiralarla Kıb1 r:s>aKi öze kesıme verilmesı için (âiışnıaiax yapıimAktadır. Döviz TÜStAD'ın raporunda finansman soıununun yayınmda di; öât jrıelcr dsnçesiyle iliçkin geüjmeler çok c'.ddi bir sorun. olarak nitelenmekteair. İhracattaki »ıirckli gerileme. ithsiatın süratl? büyümesi, döviz rezervlerinin düş ANRARA, (ANKA) 1974 yılımn son dört aymda daha önceki yılın ayni dönemine göre işgücü talebinde ve işe yerleştir melerde öEemü düşmeler görül müştür. İş ve İşçi B'Jİma Kurumundan alman bügıye göre, söz konusu dönemde işgücü talebinde yüzde 23.5. işe yerleştirmelerde viizde 23.7 ve ışgücü a r z ı n . da yüzde 4 5 azalma olmuştur. 1974 kasım pyında daha önceki yıhn ayni ayına göre sigortalı işçi sayısında yüzde 5.S artış, bır önceki aya göre yüzde 2.1 dü şüş olmuştur. 1974 vılında grevler" sayısı bır önce'Ai vıla göre yüde 81.8. greve katılan ışçi savısı ise yüzde 19S.6 artış »östermıştır Kayboian ış günü bakımından yüzde 14.6 düşüş görülmüştür. Lokavt savısı 1974 yıhnda bir önceki vı\a göre yüzde 1.7 w ı ş göstermış. lokavt a uğrayan ışçi sayısındaki artıs yüzde ise 212.H olmuştur B'.ı vüzöen kaybf>lan ışgücü oranında artış yüzde 88.T' dir. Toplu is sözleşme'erinin sayısında Wii vılında bır yıl öncesıne göre yü/de 44.2 kapsadığı Işyeri sayısırda vüzde .îR.4. kapsadığı işçi sayısında yüzde 68.3 düşme olmuştur.