Katalog

İKÎ CUMHURİYET 19 Mayıs 1975 Geriye bir bakış: B irincl Dünya Savaşı, 1 ağustos 1914'te, Almanya'nın Rusya'ya savas ilânı 1 e başlar. 1 Bu baslangıca yol açan kosullar ve olaylar üstünde durmuyoruz. Bizim için önemll olan fudur: 1 agustos 1914'te ilk silâhlan ateşlenen bu savaşta Osmanlı İmparatorlugu, ertesi günü, 2 ağııstos 1914'te imzaladıgı Osmanlı Alman ttüfakı ıle, Almanlar cephesinde yer almış elufordu. Bu imzalama; uzun müzakereler ve şartaşmalar sonunda değıi, Isanbul'daki Alman £e[iri Vengenheym'in, diktası, haykırışlan, hatta Bzarlamalan ile. bir iki saat ıçinde olmuştıır. Ittifakm imzasından ise, ne Padişahm, ne Kabinenin haberi vardı. Almanya ve müttefiki \vusturya üe ise, sınır komşusu bile değüdik. tmzayı atan, Mısırlı Osmanlı Sadrazamı saıt Fîalim Paşaydı. İmza sırasında, yalnız Talât Bey (Paşa) Enver Paşa ve Mebusan Meclisi Reısi Halil Bey bulundu. Ondan sonra olaylar çorap söktiğU gibl geişti: 11 ağustos 1914'te. iki Alman savaş eemisi, Ikdeniz'dekı müttefikler takıbinden kaçara'î. Uarmara'ya girdi ve Istanbul önüne demırieli. Bu gemilerin kumandanı Amlral Souchon cia ız sonra, Osmanlı Denız Kuvvetleri Kumandanı re devletin, gerçek bir başbelâsı oldu. 29 ekim 1914'te b<j Alman kumandan, yalnız Enver va 3ahriye Nazın Cemal Paşalann yazılı bügilerı le, Karadeniz'e çıkarak bazı Rus limanlanm »mbardmıan etti... Ve Almanlar cephesinde, laha doğrusu emrinde, savaşı fiilen başlattı. 1 kasım 1914'te Osmanlı devleti, Almanlarla arpışan devletlere resmen savas ilân ederek, taderini, Almanlarm kaderine bağladı. Ha 'a 3ir sure sonra da gizlı bir ek anlaşma ilo Jsmanlı ordu ve donanması, Alman GelelkurmaviDin emrine verildi. Bu gizli anlaşna eldedir. Işte bu Birinci Dünya Savaşı, ekim 918'de, Almanya ile müttefiklerinin tam yenıl1si ile bitti. Böylece de, Osmanlı împaratorjğu çöktü ve parçalandı. Bızim bu savasa girişimize, o zaman Sofyala Ataşemıüter olan Yarbay Mustafa Kemal îey karşıydı. Zaten savaşın ilânından sonra. »r aralık, Belçıka ve Fransa üzerine hızlı ilerîmeler kaydeden Alman ordusu da, Marn meyan muharebesini kaybetti. Mücadele artık bir Iper muharebesine döndü. Mustafa Kemal bu aıbin Almanya ve müttefıkleri icin kazanıl<tıayacağını, daha Sofya'dan Istanbul'a yazmışır. Enver Paşa konusunda daima saygüı konuan Inönü'den de son yıllarında, Enver Paşa OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Mustafa Kemal Mantığ; Şevket Siireyya AYDEMiR nın «daha önceden kaybolmus bir harbe» &Tdığini çok dinlemişimdir (1). Ama madem kı bir savaş başlamış ve devlet bu savaşa katılmıştı. O zamanki bu genç subaylar ve kumandanlar kuşagı kendılerini bu savaşta memleketin emrine kayıtsız şartsus verdiler. gidişatla ilgilenmeye basladı. İzzet PayaYnn Sad razamlığı, ancak bır ay sürmuştü. Mustala Kemal Mebusan Meclisi'ne gitti ve etrafına toplayabildiği kimselerle, yeni kabineye guvensizlıK oyu vermeleri için uğraştı. Hayal kınklıgına uğradı. Kendisinin Kaoineye girmek ümidi de suya düştü. Ondan sonra Istanbul "da, çetin, tehlikeli, ama çıkış yollan arayan, umutlu v» umutsuz günlerir.; yaşamaya başladı. Bu hal, Samsun'a hareket ettiği 16 mayıs 1919'a kadar hep. bu umutlar ve umutsuzluklar içinrie geçtı. Son aylannı da Şişli'de,, Halaskârgazi Caddesindeki kiralık evde, daha sonra Kurtulus Savaşı'nda afctif roUer alacak bazı arkadaşlan ile konuşmuştur: Raut Bey (Orbay), Ali Fuat Paşa, Kâzım Karabekir, Albay Ismet Bey (İnönü), gibi. Onu, Istanbul'da yapacak bir şey olmadığına ve her ne seW.de olursa olsun Anadolu'ya geçmeye teşvik edenler, özellikle, yukandaki paşalardır. hayal kınklığı içinde çıktı. Bır de însriliz rahibi Frau ile temas etti ama bu Ingiliz papazının vazıtesı de, ousbutün oaşkaydı. Halbukı Kendisı de Istanbul'da, tehlise ıçindeydı. îki kez evl Da sıldı. Alınıjj göfurülebilırdi de. Kaldı ki ileriıie Anadolu'da ve Kurtulus mücadelesmin öndec saflarında yer alacak asker ve sivil, hemen r>i tün şahsıyetler de Istanbuldaydılar. Ingılizlenn ve müttefiklennin, bir gün bunların hepsııü toplamamış olmalannı, onlar ıç:n bir gaflet, bizim için de bir talih aaymaktan ba?ka ne denebilir. Çünkü Ingilizlerin tutuklamaları bir yandan, zaten başlamıştı. Kısacası Mustafa Kemal Istanbul'da, ilerisi hakkında elbette kı, bırtakım çareler düyünmekle beraber, onun asıl mücadelesı. buti:n ümitler kesildikten ve arkada kalan bütün köpruler yıkıldıktan sor.ra, Anadolu'da olmuştur. İİiİİiiiİiiiİİİİ Korkuyorsun Sen... SADUN TANJU elnrich B5tl, tFTtRA adlı romanında, devlet adına h ^ reket eden pek çok sonımlu kişinln bır «kurban» s«çıp onun etrafında nasıl bir hıkâye gelıştirdıklerinl •• gerçeği aramagı bırakıp, topluma kabul ettirmegl lhtiraBl» ıstedıkleri yeni bir .gerçek» üretmeSo başladıklannı anlatır. Okurken utanırsınız. Yazann amacı da budur aslında, tosanlan sarsmak, nasıl kişiler tarafuıdan yönetildiklerini onlara duyurmaktır. Böll, Toplumun paryasıdır bu lftiracılar. der ve sözlerini sürdünir: «Hiç bir şej toplumu onlann kafalanndald pisHk kadar Hrletemea. Sansasyon tek b#sinleridir. tnsan etiyle yaşar bunlar..» H Anadolu karasında Nıhayet, Sadrazam Ferit Paşa üzerindeki bazı aracılık ve tesirlerden sonra, Anadolu'da, ordu müfertişhği seklinde bir vazife alabildi. 19 Mayıs'ta da Samsun'da Anadolu karasına ayak bastı. Ama hem Samsun, hem Merzifon'da tngiliz askerleri vardı. Ponrus Rumlan, her yerde kol geziyordu. Halk ise savaştan bıkmış, usanmışö. örnegın onun, Samsun'dan Havzaya giderken, yolda, tarlasmda çift süren bir köylüyle şu konusmasını görelım: « Hemşehri! Düsman Samsun'a daha da asker çıkaracak. Belki buralann hepsini elır.e geçirecek. Sen ise, rahat rahat toprağı sürüyorsun?..» Cevap suydu: Paşa, Paşa! Sen ne diyorsun. Biz Uç kardaştık. tki de ogul vardı. Yemen'de, KaKcasıa, Çanakkale'de hepsi elden gitti. Bir ben kaldım. Ben de yanm adamım. Evde sekiz öksüzle yetim. üç dul kalmış kadm var. Hepsi de benim sabanımın uruna bakarlar. Şimdi benim vatarum da, yurdum da, «ha şu toprakların ucu. Düsman oraya gelinceye kadar, benden hayır bekleme!.. Bu sözierde. bütün 1919 Türkiyesının gerçegi dıle gelir Mustafa Kemal Anadolu'ya, bu gerçekler içinde ayak bastı. Ve bu topraklarda, bu gerçekler içinde boğuştu. Bu gercekler içinde yollannı seçebildi ve sonunda muvaffak oldu. Bizim zaferimiz, Anadolu gerçekleri ile, Mustafa Kemal mantıgınm ve ileri>1 görüsünün, terkipçi bir teşkilâtçılık hikâyesidir. 1) Bu konnlardm etraflı bUçi «Tek Adam» xüı esprlmizin birinci cildintle vardır. İNSAN ETiYLE BESLENENLER Almanya'da toplumsal düzene karşı sert bir tepki gftsteren BaaderMeinhof anarşıstlerinin yarattıklan ürkütucü etkıyi, kendı egemenliklerirü güçlendirmek amacıyla alabüdığıne somürmeğe kalkan ve kamuoyunu tümüyle arkalanna alma fırsatını yakaladıklanna ınar.an sağcı çevreler, sağcı yöneticiler. sağcı gazeteler; anarşıstlerin davranışından çok daha büyük bır sorumsuzluğu oluştururlar. Olayla hiç ilişkisi olmayan bır genç kadına yöneltilen iftıralarta, küçük bir vicdan rahatsızhçı duymadan ve yanlış yapma ku?kusuna kapılmadan. sadece ele geçeo fırsatın lyi kuUanümasını, böylece bütün sol tepkllerin sindirilmesinl ve sağ'ın bllenip yüreklenmesini amaçlayan bir tııtumu benünserler. Güya zorbalıgı kınıyormuş, onu ortadan kaldırmak istiyormuş görünümü altında, zorbalıgın, bilerek bır sistem olarak elde edilecek faydalannı, kârlarını düsünerek, politık ve pratik alanda elde edilecek kazançlann sevinciyle el oğyştıırarak öyle bır zorba kesıhrler kı, BoU.IFTIRA romanında ınsana böyle klşilerle aynı yaşamı pa>laşmanın tarifsiz acısını bıçak gibi saplar. Bunlar gerçekten msan etiyle besleruyorlar dıye düşünürsünüz. Umut ve umutsuzluklar Yukanda değüıdiğimiz Binnci Dünya Savaşı, Türkıye için de, 31 ekim 1918de Mondros silâh bırakışmasımn imzalanmasıyle resmen bitmis oluyordu. Savaşta yenilmiştik. Arkacla bıraktığımız macera, savaşçı veya sivil olarak 3.000.000 kadar insanın kanına da malolmuştu. Mütareke imzalanırken Mustafa Kemal, Suriye topraklannda ve Halep'in kuzeyindeki Katmada, Birinci Dünya Savaşmın son savaşmasını vermişti. Ondan sonra 7 günlük bir süre için Adana'da, Yıldınm Ordulan Grubu Kumandanı olarak bulundu. 38 yaşındaydı ve rütbesi Tümgeneraldi. Ama artık yeni ve milll bir mücadelenin başlayacağım seziyordu. Bu görüşünü Adana'da Ali Fuat Paşa'ya açıklamıştır. Kendısl de artık Istanbul'a gitmek, kabinede vazife alnıak ıstiyordu. îttihatçı iktidann önderleri Türkiye'yi terketmislerdi. Mustafa Kemal istefir.ı, yeni Sadrazam Ahmet İzzet Paşa'ya bildirdı. Istanbul'a döndü. Ama 13 kasım 1919'da Haydarpasa'da Istanbul karasına ayak bastığı /aman. karşısında, 35 parçalık bir düsman filosu da, Dolmabahçe Sarayı önlerine doğru, Istanbul limanına giriyordu. Bu görünüş karşısında Yaverine söyledigi tek cümle şu oldu: Bugün geldikleri gibl, bir gün de çıkar. giderler .. Istanbul'da Mustafa Kemal derhal, 8iya«! Köprüler yıkılınca Fakat Mustafa Kemal, nenüz kararsızdı. îşgal kumandanlan ve 1leri gelenleri ile temaslar kurabilse. onlan Türkiye'nin, Anadolu ve Trakya ile IstanbuTda güçlii olarak muhafazasına, çunkü kuzeyde yeni Mhlikeler belirdigine, bu tehlikelere karşı, bu topraklarda guçlendirilecek bir Türkiye'nin en yararn destek olacağına, inandırabıleceğıni sanıyordu. Ama ne var kı, işgal kuvvetleri kumandanlan ve galip devletler, tam bir zafer sarhoçluğu içindeydiler. Sa^ duyu, mantık ve ileriyi Börüş vasıflan, artık onlann hsvalannd* esmiyordu. Bu arada yalnız, Italyan işgal ku\vetleri kumandanım görebüdi ve kumandanın evinden, hayatmm, en yaraUtyıcı ÜST AHLÂKSIZLIK Amerikalı ünlü toplum bilimci, yazar VTrifht Mllls ayn bir isim verir bunlara, «üst ahlâksızlar» der. Onun tktidar Seçklnleri kitabmda. çagdaş toplumların demokratık özgür ve uygar görünUmünün altmda nasıl Dir «başka ahlâk» daha dogrusu «aHIâksızlık» olduğu bıîımsel ve belgesel bir üslupla anlaulmaktadır. Yaîanılan dünyanın, uygarlığı refahı ve siyasal yönetlml ile odak noktalanndan biri olarak gösterilen kendi toplumunu eleştiren Amerikah bilım adamı. Prof. Wright Mllls, özeüikle, egemen smıfiarın gözlerden saklamak istedıklerı sıyasal iktidan dıdik didik eden araştırmalarıyla çağdaş sosyal bilime onur katmıştır. O, kendi toplumunda. süper devlet Amerika'da bile. halkın ve bireylerin nasıl metodlarla budala, güdumlü. sadece kendilerine şırutga edilen sozler re fikirlerle hareket eden robotlar haline çetirilmek istendiğini gbrmüştür. Wright Mills'e gbre, çağdaş insan haysıyetine bundan daha ağır ve naksız bır yumruk indirilemez. Çagdaş toplum ve çagdaş insan odur ki, tek tek ve blrarada etkln. doğru, gerçek blr kamuoyunu oluştururlar, yönetimi ve politlkayı böyle bir kamuoyu ile beslerler. Oysa bugünkü demokratik görünümlü toplumlar, aslında. işlerini yürlitmek isteyen egemen güçlenn aracı haline getirilmekte ve kendine ıhanet eder dururaa düşürülmektedır. Aydınlatmak yerine karartınak, dirlltmeb yerine öldfirmek, gerçek yerine lftira, çamur. »right Mllls'in Araerikan demokrasisinl yönetenlerde bulduğu ortak öğeler budur. 5urup Gıden [Cisır Döngü... )KTAY AKBAL Evet Hayır YOL YAYINLAEI GÜNÜN KİTAPLARI tSRAF EKONOMÎSİ Dr. Agth Oktay GÜNER Milli kaynaklann tnsanın ve zamanın israfını, ıktisadî emperyalizmin korkunç yıkımını Bir a;da 2. baskısl yapılan TSRAF 5ET=1 EKUNOMISt'nde JM Okuyunuz ^Mm Damla Yayınevi ^ y | Cağaloflu IST. ' Tel: 26 21 99 N amık Kemal otua iki yaşındadır Magosa'ya sürgün edildiğinde. Ahmet Mithat 28, Ebuzzıya Tevfik 24 yaşlanndadır Rodos zindanmdayken. Sürgün edümelerinin nedeni özirlükten yana olmalandır. Mithat Efendimn pek ilgisi yokır ya, yanlışlıkla katılmıştır aralarına. Daha dogrusu «lbret> ızetesini basımevinde bastıgı içindir bu. Üç genç adam yanrında özgürlükçü iki genç, Nuri ve Hakkı beylerle birlikte tuıklanırlar. Önce gazeteleri kapatılır «...bır çok uydurma ve zıinleri bulandırmak ve bunun sonucu olarak da halk arasında ıtışmaja sebep olacak yola gitmelerine kayıtsız gözle bakılıası hükumetın vazifesine aykın düşecefi...'nden söz eder. Kaırnamei Ali «devlete ve millete deginen sararlann önlenme» içindir gazete kapatmak, yazarlan tutuklamak, hapse »tlak, sürgüne yollamak!.. «tbret> on bin basüır. Bir rekordur bu. 1871'de çıkarüan îgışlamayla yurda dönmüşlerdir «Genç Osmanlılar», yani Jön ürkler... Bir süre sonra gazetelerini çıkanrlar. Çok sürmez, I. sayıda gazete dört ay kapatılır, ardından da Namık Kemal elibolu mutasarnflığına atanır. Nuri bey, Ankara mektupcuığuna, Ebuzziya Tevfik, îzmir'de bir mahkeme görevine, Agâh 'endi Izmit mutasarnflıgma... Bir yıl ancak sürer, gert alınırr, yine gazetelerini çıkarır, yazılar yazarlar. Bu kez Namık emal, Gedikpaşa Tiyatrosu"nda oyunlannı sahnelemektedir. hmet Mithat'la, Ebuzziya Tevfik'in oyunlan da orada oynanlaktadır. Gazetecilik, tiyatro yazarlıgı, bütün bunlar bir amaı yönelmiştir, özgürlük düşünceslni ulusa aşılamak, yurdun stündeki «istibdat» karanlığını kaldırmak, çagdaş uygarlıgın jreklerini sağlamak Önce gazete kapatıhr, sonra da tiyatro... Kemal ve yazar •kadaşlannın rutuklanıp sürgüne yollanmalanna dair haber îakayikül Vekayi» gazetesinde çıkar, bugünün diliyle bu hasrden birkaç bolümü okumakta yarar vsr: «Bu kişüerin sürılne gönderilmelerinin sebebi hakkında çeşitli söylentiler olıakla beraber, bizim kesin olarak tahminimize göre, hükümen bu davranışı, bunlarm ösel maksat ve düşüncelerle ye vaınseverlik rengi vererek fikir taskınlıklanndan dolayı ve katlı olarak yazıp yayınladıklan ve «tiyatro» gibl bir halk topnma yerinde gösterilere vannak derecesinı bulan menfi davmışlarla ortaya koydukları çeşitli konular ve tutumlara, milbir içtimai heyecan rengi vermeye çalışarak hem Devletin ıenfaaü, hem Milletin gerçek yaran aksine bir yol tutmaırından dolayı meydana gelmiştir. Üç genç yazar, onlara katılan iki özgürlük yanlısı genç rnnra bindirüir, Istanbul dışına çıkarılırlar. Garip bır iştir bu, ıgürlük savaşçısı Mithat Pasa da o sırada kabine üyesidir, jna ses çıkaramaz, ya da çıkarmaz. Kemal Magosa'ya, Tevfilt • Ahmet Mithat Rodos'a, Nuri ve Hakkı beyler de Akkft kalene giderler. Yan sürgün, yan tutuklu olarak... Üç buçuk yıl Jrer bu durum. Suçlan özgürlükten yana olmaktır. Abdülaziz' ı tahttan indirilip yeni bir Anayasa'nm kabul edilecegine söa eren Murat'ı, tahta çıkarmak. Sonunda bu da olur. Mithat ve üseyin Avni Paşalann öncülük ettiğl bir devrim eylemiyl» ziz tahttan indirilir^ Murat Padişah olur. Sürgündekl aydmlar İ76'da birer, ikişer Istanbul'a dönerler. Namık Kemal, Nazır a. da Padişah'ın özel kâtibi olmak üzeredir. Özgürlükçü aydınır yeni iktidann göz bebekleridir. Ama Murat dengesizlikler österir, bu kez özgürlükten yana görünen Abdülhamit tahta ıkar. Herşey iyidir, hoştur, umut yericidir. Yeni Anayasa yaüır, Meclis açılır, Mithat Paça Sadrazamdır, herşey pespember!.. Ama yeni Anayasa"ya Padişah bir 113. madde koydurur. Bıı% göre «hükümet görevini bozduklan, Emniyet araştırması ile >sbit olunanlan devletin smırlan dışma çıkarmak yalnız Hünânn yetkisindedir.» Namık Kemal ve arkadaşlan bu maddem onaylanmasmı istemezler, ama geç kalmışlardır. Güçlü Mitıt Paşa herseyi elinde tutmaktadır, genç Padişah ona bağlı göinmektedir. Fakat bir kaç yıl içinde durum tersine dönecek, erici yazarlar, aydınlar yeniden «zararlı. bırer kişi sayılacaklar ır. Haydi yeniden sürgüne!.. Ebuzziya Tevfik bu kez oğluyla bir kte on yıl Konya'da sürgün kalır, dokuz kez tutuklanır. Agâh lendl Bursa'ya sürülür. Namık Kemal'se meşrutiyetin llânınin kırk beş gün sonra tutuklanır, beş ay hapiste kaldıktan jnra Midilli"ye sürülür, sonra da sürgün mutasarnf olarak Ege âalannda dolaşıp duracak, Sakız'da, kırk sekiz yaşında öleîktir.™ Bir kısır döngü Işte! Sürüp giden bir 8a\asım... Türk sydıtnın yüz yıldaa çok ramandır yazgısı budur: Düşünmek, yazlak, yaratmak, ulusu, toplumu uygarca yaşatmak, ileri bir topım kurmak düşlerini gerçek yapmak ugraşı... Mutlu somıca laşılır gibiyken yeniden uçurumun dibine düşmek, sonra yenien başlamak savaşuna... Namık Kemal'lerden bugüne hep öyle, hep böyle... Ebuzziya Tevfik'in üç cilt halinde çıkan «Yeni Osmanlıla; arihi«ni her aydın okumalı, Jbretle, dikkatle... Bütün bunlar iz yıl önce geçmemiş gibi... Bugün de aynı savaşın içindeyiz. şağı yukan aynı suçlamalarla... Neredeyse aynı sözcükler, ayı davranışlarla... Bin Düzine Yumurta JACK LONDON Türklye'de yayınlaıunamış hikftyeler 15 TL. Pit. 1003 Sirked • tST. atcj HENRIBARBUSSE 3* Goncourt jI Edebiyat Ödülü DÜNYANIN EN BÜYÜK SAVAŞ ROMANLARI . KLASİKLERİNDEN s POLiTiKA VE ÇAMUR Amerikan Edebiyatının tanınmış yazarlarından Robert Penn \Varrenin İKTİDAR ÇAML'RU adlı romanında bır vali tVillie Stark tıpi vardır. Stark'ın poiıtıkacı ve devlet adamı kişılıginin oluşmasmdaki ıftıralar, alçaklıklar, sokak kabadajalıklan, korku re sındirme metodları, yalancıüklar ve karşı düşünceyi silip süpürmek için fırsatı kaçırmama ahlâksızlıklan insam şaşırtan, donduran, dehşete düşüren bir canlılıkla anlatümaktadır. Iktidarda olmsk, iküdarı kaybetmemek için bütün değer yargılannı, ahlâk, namus, erdem kavramlannı çiğneyip geçer vall Stark. Bir tek kural vardır onun için: Politika çamur İçinde yapüır ve temlı kal mak lsteyenlere de çamur atüır! Vall Stark, toplumun temiz ve erdemll tamdığı kişüere de çamur bulaşürmak işinl başanyla yürUtilr. Geçmişteki en önemsiz, en masum ilişkiler bile onun İçin malzemedir ve rakibi savunmaya zorlamak amacıyla en hurda ayrıntılar bile saldırı aracı olarak kullamlabilir. öncü kitabevi Marksizm Leninizm în l İdeofpjikve PolHâk Düşmanı: MaoizmBİtİMl5Cİ£Rİ •••••••••••••••••••i Mahmut Goloğlu atcj HENTO BARBL'SSE Ruh çag«Tia,Hipnotanıa Paraps«kok»Tetepati ve Fatohgn karanhk dunya«Hnagirmek içingerekli TEKKİTAP! KadmveMarksizm MARKSENGELS'LENİN'STALİM Türkiyöd© İ8RAHİMTOPÇUOCUJ Devrımler ve Tepkılerii Turhan Kitabevi Kocabeyoğlu pasajı Kızılay Ankara BiREYSEL AHLÂKIN İFLÂSI Wright Mills'in üst ahlâksızlık» dediği şey budur. Yoldan çıkmış, bozulmuş ama varlığını sürdüren kurumlarda yer alan kişilerin aynı etkiler altında kalmalan doğaldır. Bu kurumlarda böylece bir üst ahlâksızlık meydana gelır, yönetenler, bozulmuşlugun yoldan çıkmışlıgm ahlâkmı öna çıkaranlar, kişisel vıcdanı iflas etürirler ve yeni bir «aorumlular» cephesı oluştururlar. Wright Mills, «Bir toplumda en üst çevrelerle orta duceydekl çevreler bile kurnaz ve işlnl bilır olmanın yeterligine her şeyden çok Inanmaya başlamışlarsa, böyle bir top lumda btreysel ahlâk duygusu olan kişiiere rastlamak giiçleslr; çıkarcılığa, işinl bllir olmaya dayanan bir toplnmda ahlâk ve vicdan sablbi bireyler yetişmex olur» diyor. Yanl, üst ahlâksızuk, aslmda toplumu ve bireyleri bozmanın, yozlaştırmanm bir metodudur. Bunu gizlemek için, halka, ahlâk özgürlük erdem namus eşitlik gibi ilkelenn takipçisi olduklan inancını vermek, yalancüığı benimsenir. Onlar lstiyorlarmış da önlej'enler varrnış gibi, gerçek halk dostlan, çağdaş aydınlar hain gibl gösterilmek istemr ve kitleleri bunlann üzerine saldırtmak Için kumaz, ınce planlar hazırlanır. Üst ahlâksızlar böyle planlar ve zaferler peşinde koşarlar ve saygmlıklanm böyle korumak isterler dıyor Amerikalı toplum bilimci KOZA YAYJNLARINDA! »n. ÖNCÖKİTABEVl BabotCadNfeSCogaioglutetonbuf 500 KİŞİ İÇİN Britannica ENCYCLOREDIA Turk aydınlan için özel bir fırsat yaratarak ""dönyanm en büyük kültür hazinesi 2İ oiltlik ENOYCLOPAED1A BRITANNICA'yı °i 50 den fazla indirimle sunduk. Elimizdeki seriler bitti fakat istekler bitmedi Şimdi yeni bir kontenjan sunuyoruz. Siz de ENCYCLOPAEDIA BRITA^NICA'yı % 50 den fazla indirimla 6000 T C yerine 2950 TL. ye almak istiyorsamz, aşağıdaki kuponu herrien bugün doldurup gönderin. kuvvet IACK LONDON EJoksun acımasz dünyası, danşklı dövüşter,kH.kanfc ringter ve dev bir yazar..! Krtoo sotkm her yerde!...Rk.836 DoQ=bateş ÇIPLAK VE ÇiRKIN Ve böyle bir yönetim anlayışınm çizdıği manzarayı gözler önüne seriyor: «Amerikan toplumunda kamusal (resml) nitelikteki onur bugün ciddlye alınmayan bir şey olmuş; merhametsiz, haşin ve kaba saba kimseler de onnrlu tdmseler »ajılmaya; toplumdald prestij sistemine bağlı olarak önemsiz kimseler kadar rezil ve uğursuz kimselere de onurlu insanlar gözüyle bakılmaya başlanmıştır. Amerikan toplumundald seçkinler de, davramşlan ve karakterleri yönünden Amerikalılar için örnek alınacak kimseler olarak görunmelrtedirler. Bireylerin kendilerine örnek alabilecekleri, kendilerinl özdeşleştirmekte umutluluk duyabilcekleri bir seçkinler topluluğu kalmamıştır. Amerikan toplumunun öndersiz bir toplum olduğu söylenebiiir. Son otuz yılın olaylanndan ve seçkin kişilerinden sonra, Amerikan toplumunda politikamn moral yönden değerü amaçlar için knllanıldığını sövlemek gittikçe güçleşmiştir. Herhançi bir tutucu ideolojl bile geliştirmeden tutucu bir ülke durumuna gelen Amerika, bugün dünva kamuoııınnn karsısına kaba ve zorba göriinümünü gizlemesini bile beceremlyen çıp lak bir güç olarak çıkmaktadır.» !l 2~^' Orhan Hançerlioğlu i JACOUES DUCLOS Dr.S.Adter BİRİNGİ DcB.Hennlnger ENTERNAS. Romatizma v e * YONAL Kireçlenmeden «1971 LENİN NİŞANI» 1975 Mayıs KURTULUN!.. KARLMARXÖdülü A3RLARMZM NEDENİ, TEDA/İSİ,MASAJLAR, LACLAF9NZ Cod.Ho.» GoQ*o«lu ****** y AMERİKAN NEÇRİYATI BÜROSU: İSTANBUL : lstiklâl Cad. 348 Kat 3 Tel: <4 26 3644 07 72 İSTANBUL : Istiklâl Cad. 387 Tel: 49 35 58 ANKARA : Mithatpaşa Cad. 31 Tel: 25 53 54 55 İZMİR : Şehit Nevres Cad. 7 T e l : 26 942 . j 24 CİLTUt ESCy:LOPAîC:A BF TANNICAV [KDlFMtLj FIATTAN««»Jıdıi|«re:l«c JCT |OZİ50.TUPe?.n İ 0 1.2SC 7L. FeşınvesyJ» Ç30. TL dan 2 ây w:îçy'« |0 800. TL Feşinv» tyd* 4T0 TL. d«n 5 a/ vsaçv.» |O 650 TL. Pejtn vesyia İTrj. TL d»n 10 »y vıdeyı« I T.lMitiı u t * U a r d . ış v» m n l t k . . . „ I !*ıro v» Soyıdı : „ . ^^. U . U K ..,.. ......,.....,.......... DinlerMezheplerTarikatlerEfsâneler . Büyük Fikir Kitapları Dizisi % Fiyatı 75 lira REMZI KİTABEVİ İNANC SOZLUCU SEÇiM YAPMAK Bu düşünceler, ülkenin içinde ve dışında olup biten ve süren olayların çağrışımları olarak doldurayor kafamı. Fransız tanhçi ve romancı Max Gallo"nun tktidar Çarkı'ndaid güzel, aşk dolu llaud'un Marco ile sevışırken mırıldandıklan kıılağıma geüyor: Korkuyorsun sen IMarco, olacakları görmekten korkuyorsun. Taraf tutmafetan. kesin bir seçlm yapmaktan ödün kopoyor. Onlann vanınrta ver almayı uyfun görüyorsun. Snç ortağı oluyorsun onJarla.Tatlı Maud.. Nasıl da seviyor Marco'joı ve ne kadar ıstiyor onun Faşistlerle beraber olmamasını... fe«3 JJİLXL jiddiiiu." Yeni Çocuk Kitaoları Dizisi : M=J VMU Vt4H*r, Afaean Sefler: l:r Cizli VetMer • /., Kepçe Adasının Esrarı O B;c . w ....* Tel:« yeni !ını Y. Kr<di Bankâsı Tıln#l Şb sı 405 îio. lu h?3i