Katalog

RİYET 8 Kasım 1975 BEŞ HEZAR TAŞLARIMIZ Mezarlıklar, kıtapların ötesmde ve kıtaplar lan daha canlı bır bıçımde bıze tanhımıu ıgretırler Mezartajlarının bıçımlerıne ba ,arak o tumseklerın altında yatan kışılerın aglıklarındakı mesleklerını, cmsıyetlerı ıı, ne 15 tultuklarını oğrenırıı. Mezarajlan, edebıyatın yanısıra, yontucuhığun la jabeserlerım verır Kendı sanatımızda •e mımarlığın yan dalları olan oymacılığın »endımızı bulmak 6u noktadan başlayıp agdaj dunyadakı yerımızı de almak. Isteten de bu değıl mı kı! Sanat Edebiyat BOIU K Y İ DİYE BİRİS! YOKTUR AStlNDA. KÖROĞLU ÜSTÜNE GELEN, YOLUNAN ORDU BIRLIKLE RINİN BAJIKOA BOIU BEV ADINDA BİR BEY VARDIR KÖRO&U NUN HALK DESTANLARINDAN RENK ALARAK BUGÜNKÜ GENIJ COGRAFYAYA YAYILDI6I SOYLEHEBILIR. flmlt KAFTANCI061U Halk kahramanı Köroğlu üstüne notlar Ohrune ehrÜBmeı Mnl Demircinflu ka\Ra runâ Kopuk atar cosa eellr. Bır bakıma Koroglu nun çagı da veri de onemlı (Jefil Yaptıkları neden ortava çıktıgl, kım oldugrı hnemlı Bir gun çadınns bu bev Eelır Arkasmda atlısı. vava«ı birlıgı vardır. Koroğlu bırlığınp katılmak Ister Yalnız önc« snnu sorar Köroglu'na Sen kım^in. ne vapmak tsterstnT Koroğlu bır saz alır eline söyler. Kfîroîlımım kavalan Taranm Halkin kılıcınm, hakkı ı n n m Sahtan padişahtan hevap nnrarım. l viaıdan uyanan katılır bana. Bu dortlıik sanıjorum Krtroğlu"nun ne •*aomak lstpdıgmi bellrleyici belgelevıd. kpmtlavıcı en ıvı arsıvsel beleedir Bu riortlugün ver aldı»ı sıirln buttinünü Yu<îufell 1 cp«ı vakınında c;tRY^ nahısevmde (Artvın merke^e bagh) bır bucakta derledım Yflz \aşlannda bır kovlü aktarclı bana Ahıska'dan gocen bu adama ka!ır<=a Kfiroglu Rus înDraklannda \ptısmi«:tır En ivi orada bllınir. Ahıska'davken bu «ıın bılırmiş Koro6!u"nun saman zaman venildıiSıni kendl «ıirlermden ogrenıvoruz Şımdılerde Rub' ç u nun çalıp sovledıgı eç<siz ezciyı, şıırı, Kars lı Pünhanı'den cierlemıştım. Rpn felegf do«t htlirdlm Railandı kollanm benlm Fser Iken esmft oldu Serimde tellerim benltn. Sajhmdan solumdan nlrtu Npvcfvan kullanm bpnJm KoroÇlu'nun îran şahlanna vakinlılf besleme«iinın zor gılnde sığınmak gereğınl duvmasınm bir nedenı Inançtır Laleli «jımhiıllu baclanmıı var kariıoiz muftüsur dağlarımi7 iar IKnroğlu der koçak h*>çlerimi7 var Puşman karsısında blri beslpntr Dortluktp fcttrulecefti pıbt «kadı^z m'ift(i<;uz» olması İslamı ınanç dı^ına c'^ıs'ır lran şahlarının manrıvla bırİP'smektedır Kı cıı da soyledığımır eıhı Kbroğlu'nun alevi bektaşi oluşuvla bağdaşır Çıktıgı bRşlattıgı amaç arkasmda vılmadan ıısanmndan ardı arkası gelmez ölçulpr ıcmde, dpvrımcı cıkışa örneklık edecek olçude uğraşan Köroğlu bır dortluğunde şoyle dıyor: Roroğlu der öç almışım Çok kraldan p»c almisinı V aktlm geçtt kocalmtsım Gene de daglar vuiuram. ' ' ıt ı l t i i Aydın OY la ekım avmda açılan bir sergi, ızı kendımıze çeiırmeje başladığımızın r ornegmı verdı Kulelı ^skerı Lisesı e Sanat Tanhı öğreTnenı Mbay «aracoğlu ıle aynı OKulun Tanh nı Yuzbaşı Tuğan Saracoglu, hmet mezarhgınm sekız parselındekı ıslarından bır bolumunu konu edınen jr sergısı açtılar Bu sergı az yukarda ım bır ıçe bakış orneğı olarak iırılmelıdır Sergıden gazete habçrleri lerde yer alan yazılar dolayısıvle ız oldu tstanbul da da açılmasım fız Sanata yakın her kışımn her su cmekleme donemı geçıren sınıf ılığı ve egıtsel kol çah^malan adı [ıhzlpnen eğıtım çalışmalannın da >ı gereken bır ılgı alanı bovlece Kendını tanımak ıste\en her kafa, sevmek ve sajmak ısteyen her bu sergı bır takım kıpırdanmalar, e bılınçlenme dalgaları \aratacak andakı bır programda sanatçı Kuzgun bu konuvu belırtmeve çalısmıştı larırnız, yalnız olumler ve olum ılennde gıdılıp «zıyaret edılen» bır jer aslında Oralar, Turk sanatının çıçek ıhçelerdır ajnı zamanda Turk halkı, ıavatı kesın çızgıler \e kalın duvarla'la len avırmak şoyle dursun, tam tersıne ;ıçe \e janjana yaşatmayı yeg ır. IE... ie bu gerçeğı dıle getiren nics \ar akhmıza şu anda gelıveren bir ışla\ahm Yahya Kemsl Beyatlı, Koca raşa adlı şıırınde şojle der. >\le rakın se^redllen manzsrada, kom^ıı ki duınâ\a dıvar >ok ar.ıda, isan bır adım atsa birinden birine, karsıda kavbcttiği bir se>di$tn*. ıtkı Tarancı, mezarlıklara bır bayram da bır çocuk bahçesı gozüyle bakar • de bu bojledır Lunapark kavramını ı Tıirk halkı o ıçıçe evlerın guneş sokaklarmda koşuşan çocuklarını ıneş gorsun ve hava alsın ttf*.* so; la bılır kı kendı çocuğu uçjfifej. nv eskı bır rnezarUğm taşları pmaca, bırdırbır, saklambaç ktadır Eskı bayram yerlerımızın ,kı mezarlıklardı Uzaklara gıtmeye ne Kasırnpaşa n'n unlu bayram yen esıcı arlıktır Vaşajanlar farkırıda olmadan gunu aralarına kanşmış olülerle ırler oralarda. Bazı kaynaklar. nattâ hemen hemen btıtürüyle \azılanlar Koroğlu'nu «Bolu Beyı> ıle karşılastınrlar Bolu Beyı dıve binsı yoktur aslında Korofclu ustune gelen vollanan ordı bırliklerının başında POLU BLY adında bir paşa vardır Bu paşa çadırlannı karargahını bugun o paşanın adını taşıvan Bolu şehrinın verıne kurmaktadır Çardaklı Çamlıbel çevresındekı Turkmenler bu çadırlann kurulmasmdan doiavı orava bu adı «Bolu» adını vermı>Oerdır Koroftliı ıle sık sık karşılanan Bolu Paşa'yı Koroğlu bır şıırınde şoyle anlatıyor Kalkın berler hanrlanın Cstumüıe koşa gclir (1) Pnlıı najanın fmrlndı t"ç tanr de paşa r'Hr ÜSKÜDART3A MEZAR TAŞLARI Emmanuel Boudot Laıuotte Koroğlu söjledl bunu Galileo'nun Yaşamı Oyunu'ndan Berfoll BRECHT Turkçesi Muntfkim Okmen Ülku Tamer (Fırlattı attı tncil'i, elde Dnktor Galiler çıktı ortaya Gokvürunu dikUledi.) «Guneş dursun artık'» dedi «Butun duzen bundan boyle Işleyecek tam tersıne DolanacA. sajın bayan Hızmetçınm çevresınde » Sarpa sar.joı ışler, toparlan dalga eecme' Uşaklar baş k?ldırdı' Olur mu bo\le dumen! Ama dostum elmı kalbıne koy da soyle, Kım ıster kuielığı efendı olmak \arken! Degerlı \urttaslar, olacak 1$ mi bu" Oğlan tembel, genç kız mutlu ILılıç paslanmada kında It kemığe burun buker Çırak ogle uykusunaa Boyna takılan urgan kalın değilse kopar' Incıl İe dalga g^çme Olur mu boyle dumen' Ama dostum elını kalbıne ko\ da sovle Kım ıster kolelıgı efendı olmak \arken Bavanlar bavlar, bakalım Doktor Galileo Gılilci gelecegı nasıl gonnor? gelmış p « a r yenne .donmeden duruyor ışte! tezgâhım balıkçı kadm Kendı balığmı kendı jemekte Taşçrjı soıarsan temel kazrjor Çalışıjor sonra demeden kar kış tnanılır şev m ı ' Kerifçıoğlu Bıtırclıgı evı kendıne yapmıs! ' *' , Bovna ttkılan urRan kalın degilse kopar' Incılle dalga tteçme' Olur mu bojıe dumen! Ama dostum elmı kalbıne kov da soyle, Kım ıMer kolelıgı efendi olmak varken! Rençber sepetlemış efendisinı Bır de tekme atmıs nazık kıçma1 Papazın sütünü alıp tasından Kendı çocuguna içırmış ana' Bojna takılan urgan kalın değilse kopar' î i c ı l l e dalga geçme Olur mu boyle dumen' Ama dostum. elını kalbıne koy da sovle, Krm ıster kblelıgı efendı olmak varken! ŞARKIC1NIN K^R1S1 Dun gece hırla^tıın bızım herıfle N'edevım tepem attı dedım kı ona: Ha senın altına vatmışım bojle Ha goğe çakılı jıldız altına' SARK1C1 Çbzersem kuduz ıtı gelır ustüne salar' Etme Gahle dur' Olur mu boyle dumen' Dalga geçmeye paydos sarpa sarıyor ışler, Kım ıster kolelıgı efendı olmak varken' BÎRLİKTE Yoksulluk ıçınde jaşayan sızler ' Toparlanın artık vakıt geçmeden Ogrenın bakalım mutluhık nevmis Bılginler bılgını Galıleı'den Bızı böyle tutan .boyun egme»dır' Kım ıster kolelıgı efendı olmak varken 1 ŞARKICI Deçerlı vıırttaşlar. bavanlar bailar' Bu\uk kartıa\alıınızda loncaların geçit toreninden once. sızlere Floıansa'dan buruk ıedakârlıklarla getirtti|<mi7 hutun Kıi7P\ Italra'dı dillerdcn duşmp\en hir sarkıvı Minınoruz Sarkının adı «<*ara^ Fmkcm Sımor Galılen Galıleı nın Korkunç Öğretilerı \e Goruşlcıı, ya da Gelecegın Habercisl » Yuce Tanrı jaratınca erreni Bujruk \erdi «Guneş gokte dolansın Eıde fen~r aydınlatsın her yen Donsun dursun çevresınde dunyanın» Kuçuk olan ne varsd Tanrı buyrugu ışte, Dolana.~?k Kendınden bavuğun çevresınde. Hadı bfi^alını, başlıyor f'rdonmelcr, Küçukler buyıiklerin çt\resınde dolanıyor, Yenıler eskılerm Gokvuzunde ae bbyle jeryuzunde dc Kard naller dolanıyor Papanın çevresınde K rdı^alleıın çevresınJe pı^koposlar dolanıvor PısKoposlann cevresmde jargıçlar dolanıyor \argıçlann çevresınde vazıcılar dolanıyor lazıcoterın çevjti^ipde ustalar dolanıyor ler tavuklar, Baranlar bajlar, Yuce Ouıen derltr buna, T.I da hileın efcndilcı ımirin dilıjlc Ordo ordınum Kıırallar Knralı re^ula aeternıs derken, gajın dlnlfA icürr, olaniar oldu. Koroğlu'nun mıtlestıği. masallaştıgı halk destanlarından renk alarak bugunkil genış I GORÜNTU ınüm salt tstanbul a ozgu değıldır; bu çızgide Istanbul la nıce zamandır ı$tur. Gorunen hep ayrudır, değıjmeyen kalan ızlenımler yaratan bu gorunümü Reşat Nurı Guntekm ın kalemınden n 933 usluhu bır kubik Istasvon binasının n saparken cozünu kapa \e aç, kendıni a Istanbul an otuz kırk yıl ev\elki Earhk safhasında bul. Yol kenarınd* setın ustunde kırık mezar taşları, 1 araMnda reıık renk veldirmeli. kadmlar oturmuş. aralannda poturlu, 1 sımıtçılrr. leblebiciler, tursucular jr . Tıpki tıpkısına Meşrutıjetten e\vel ustlerı Karacaahmet. Bitlıkâgithane, tbaba mezarlıManndan çordüğumuz ». «(Reşat Nuri Güntekin, Anadoiu Ikinci Basılış, s 5 t «\ollarda» )» Sıtkı'jı Reşat Nurı'yı, Yahya Kemal l tada buluşturan nedır' Sanatımızı gızlıje joneten o görunmez eldır, ım Bız. hayatımızı • bu anlamdfl • klarda da sürduren bır ulusun rıjız Ya da bır başka deyışle klan hayatın ıçlne getırmesinı bılenlerin rı klar, kıtapların otesınde ve kıtaplardan anlı bır bıçımde bıze tarihımızı er Mezar taşlarının bıçimlerıne t o tumseklerın altında yatan k^şılenn rındakı rresleklerını, cınsıyetlerlni ne ıklarını da oğrenırız Içımizden kaç kışı epetı bıçımınde japılmış mezar taşlarının rla ılgısını bılır' Içınde «şehıde> ı geçen bir mezar taşı yazıtmdan o ve^emden goçtugünun farkındadır7 u kuçucuk bır bılgının i . Hâmit ın unlü 'ırdekı azarımdan âh sıttl aksad u bi • gunâh rittl ndeki fpnada vakmlık duvinamıza voî da oıı arada soyleynerelım • MUSTAFA İNAN, İTHAL MALI BİLIME KAR5IYDI IIIHAL MALI BILIME KARŞI DA SAG LAM BIR GELENEĞE DAYANAN BILIMDEM YANAYDI BU GORUŞUNU SÖZDE BIRAKMAOI, MEKANIKTE BU GEIENEGI KURMAK IÇIN ÇALIŞTI BEN DE OGRETIM ÇEVRESIHIN BIR K1ŞISI OLARAK BIYOGRAFIK BIR R0MAN KALEME ALIRKEN MUSTAFA HOCANIN KISIUGINI VE DUJUNCESINI ÎANIIMA6A ÇALI5TIM. GÜMRÜKÇÜLER KULÜBESİ Unuttun gittı gıimrukçuler kulubesini denıze burun veren dık kajalar ustunde Akşamla seni bekleyen üzgünluğünde ondan ote oğullanan duşüncelerını alır o kaygüı molası. Rüzgâr yıllardır kırbaç atar kocamış duvarlara gulüşünün sesiyse sevinçten ırakÇılgın pusulanın tutturduğu macera ve hanıdır boşa attığın zarlar Unuttun gıttı Blr başka dönemi zorlar. da belleğinde: Çozülür akar yumak. A kar bır ucu h&lâ bende: üzaklaşmada tepede o kulübe damı duman acımasız fınldagı doner durmadan. "ıkar bir ucu bende Seni garip koyar da duyulmaz olur karanlıkta soluman. Ey imleyerek günbatımını aralıklarla petrol gemısınin yanıp sonen ışığı Yolun bu mu 7 (Dalpalann atıla atıla vuvarlanan kavalar ustünde dağıldığı .) Lnuttun gıttı o kulube bannağıdır akşamımın Bılmem kım gider kım kalır Eugenlo Montale'den Türkçelestlren : NecaM CUAIAU PABKTA SONBAHAR bır dunyanın araştınlması sırasmda belgelere davanan bır çalışmavı sadece otekı romanlanmdakl anlatım çerçevesı içınde vermek konuyla uyumlu gonlnmedı bana Bunu hesaplı bır bıçımde yapmadım, ama kıtabı \azarken kendılıglnden anlatım böyle gelıştı. Fakat sanıvorum bırçok yerde, meselâ Mustafa înan' ın ıç dünyasına onun bılinç akımma gırmeye çahşırken onan hajatının çeşıth jonlerını Dirleştınrken, bana bzgu bır anlatım denılebılecek, bır bıçım ortaya çıkmıştır Yalnız boyle yerlerde de bunu belgeselmış gıbı sunmaktan kaçmdım, yanı hayal ürunü satıneler duzenlevip, bunlan gerçekmıs gıbı sunmadım. Boyle bır romanda bu çeşıt çabaların ınandırıcı olacagını sanmnorum Ne %ar kı Mustafa Hocanın yaşantılannı bırleştırırken, onun dünvasını da vaşadığımı hı§set tıfım zaman bunu da daha serbest bır anlatımla •vermekten çekınmeuım Sızl bu tür bir eser yazmaja yonelten nedenler hangılerıdir'' Ben bır inşaat mühendısıyım Mustafa înan gıbı îstanbul Teknık Unıversıtesı inşaat Fakültesırı bıtırdım, vıllardır oğretım gorevlisi olarak içınde çe^ıtlı sorunların >er aldıgı bir ortamda yaşıyo'um. \>nca ajdın bır kışı sayıldığım ıçın bu ortamın içınde bu sorunlan duşunen, çözümler ıçin çaba harcayan bır insan olmak durumundayım. Bır raslan'i sonucu, boyle bır bıjografik romamn yazılması ıçın Tuıkıye Bılımsel ve Teloıık Araştırma Kunımu'r ın Mustafa Inan'ın esı arkeolojı profesorü Jale tnan'a belgeler toplama ışıni verdığlni ogrendim. Bazı belpeler toplanmıs ve sıra bunlan bırleştırerek bıvografık bır romamn vazılmasına gelmıştt Ben Muvsfa İnan'ın ıkı yıl da ogrencısı olmuştum Yet»ili kişı ler roman da yazmış oldugumu oğrenınce bu tşt hana vermejı uygun gordıiler Ben Mustafa Hocayı tanıvan \e ogrencılığım sıraMnda onun anlatım »tıcune havran olan bır kışıjdım aynı zamanda Ustp' k ber. de oğrencılere bır şeyler anlatmaya çalışıyorHnm Vttı Inrnria trnrp hflyl rlll«llnrpl« İi BİR BİLÎM ADAMININ ROMANI,, ADU KITABI ÜSTÜNE OĞUZ ATAY ILE KONUŞMA Tul»y Dirttçloğtn dıru duymuş olan kişılere bir şejler sojleyebılece(tımı, onlarda bir merak ujandırabılecegımı du^undum,, hıç olmazsa bazı sorunlar olduğunu oğrenebılırdı Bu çalışmada bana çok çekici gelen bir yan da yenı insanlarla goruşmek, onları belırli bır konu çerçevesınde bıle olsa tanımak oldu Mustafa Hoı^anın hayatına çeşıtlı doğrultularda yaklaşmak, daha jasarken bır efsane olan bir ınsana alt, mürnkun olan her şevı ınceleme, araştırma fırsatmı bulmsk da bır romancı olarak benim bu konuyla ılgılenmerm saglamıştır samyorum. Kıtabınızı hazırlarken nasıl bır çalışma yolu izledınız"1 Önce Jale İnan'ın topladığı belgelerı ıncele dım Boyle bır çalışmayı yurutebılmek ıçın daha çok belge gerekiyordu Jale İnan'ın basvurduğu kışılenn çogundan cevap alınamamıştı Ben Mustafa Înan m çok çeşıtlı çevrelerın ınsanlarından oluşan dostlanyle tamdıkianyle goruştüm. Onların anlatnkları her şejı not ettim ya da banda aldım. Bu çalışmalarımda ozellıkle matematik Profesorü Cahit Arf bana çok yardırrcı oldu, kendlsi aynı zamanda bu romamn vazılması ıçın Türkıye Bılımsel ve Tettnik Araştırma Kurumunda Bılim Kurulu üyesi oldugu sırada ilk gırışımde bulunan kışıydi Bu romamn yazılmasım ve 'gençlere bılim adamı olmaları konusunda özendıncı bir nitelik taşımasını istiyordu. Cahit Arf da, yakın arkndaşı Mustafa tnan glbi genış kültürü olan. «her şevı bllen» bir bilim adamıydı (Mustafa tnan gibi, gerçek blllm adamları gıbı «terazu» sahıbıydı Cahit Arf da. Bu satırları okusa «her şeyı bılen» sıfatına karsı çıkacaktır sanıvorum ) Benım kıtabı btıtün boyutlarıyla düşünmemde Cahit Arf ın payı büvüktıir. (Düşüncelerım. Cahit Arf'ı tanıjınca, sadtıe duşünce oimakla kalmadı, onun kişl lığınde somutlaştı) Profpsor Jale Inar da bana Mustafa Ho^a hak kında COK avrıntıh oıl!»ılcr verdı Mustafa tnania ıl roğrafyava yayıldıği sdylenebilir. Yonetıme karşı çıkışı, baba öcılne dönüştürülmuş, bılınçlı çabası, uğraşısı aşk saz söz eğlence meclı^lenne benzetilmiştir Pu degtşımin onemli etkısi Koroğlu'nun blümUnden sonra Çamlıbel'ın dağılma":ı kalan beylerin tran'a sığınması, padışahlığm eî'alet valilerlnta Koroğlu ugraslannı konu alan sözlenn anlatılmasını önlemesı, yasaklamasıdır O yuzden Koroğlu en uzak ıllerde sovlenir olmuş, Ahıska bu konuda en büytık mekan olarak seçılmıştır Ahıska'dan bu destanlan getıren Posof ılçesının Hevat koyunden olan Âşık Üzeyr'dır Koroglu'nun at üstune kır at U^tıine çok guzel şıırleri vardır Ruhi Su üstandın okuduğ'J Kır at bunlardan biridır Konuju bu guzel şıirle bıtirelınr Bir at Eordüm Mli^tre'nln duzıinde (2) Flma pozlü kız perceml) kır at eel. Ne bend oldun lekelerin elinde Elma gozlu kız perçemll kır at gel. Kır at binmek Ivi fpllr uptıra Hav edende dağı taşı vujrur» Bası kfiçBk. bornu henzer bnğora Elma gozlu kız perçemil kır at gel. Büvuktür cdvdesi küçfiktflr bası Mtıdan vedive eiriror vaşı Korojtlutn Çsmh'da kücök kardasi Flma eÖTİö ki7 nercemii kir at gel. (1) Koşa. koşu Askerı btrlık atlı birltk (2) Ruhi Su'nun ofnırl'iüıı hıı «sıırı AP Tak«tm mıtngınde dınleflrkpn \anda kesîıler «\> bend oldtın lekelpnn p !ndp>> di7P«ınl < ; dınlevifilprden bınsı anUiatsıldi, ujardı kRATUIJLİ HALK alkının en genı? anlamıyle «şaır rahlu» sovlcnır durur Buna bır tanık ararsak taşlannı gosterebılınz Orada kımı pek anıa ıçlı olanlarından tutun da en aruzun tumturaklı kıvranışma \\a dek n'ce agıtlar gorur ve OKuruz n Rahmi Gurpınar'ın İffet ı e Tesaduf A romanını okuvanlar, «kltabeı sengl >ların nıce orneklenyle karşılaşmışlardır \elı Kanık da bu noktadan hareket edebıyatımıza olmez bır eser kazandırdı. bo'umlük şıırler bu gorulmeden jaşanan ulturunden esınlenerek vazılmıştır taşları edebua^m yanısıra, jontuculugun •narlığm j'andalları olan ovTnacılığın da eserlerım verır Akademık çalışmalarda olarak jararlanılacak kım bılır nıce •\anlan vardır Bedri Rahmi Evüboglu, leğıne bıle havranlık duyd ıgu kılımlerden ıkarak ne engın ufuklara dogru 3rol Sa* olsaydı, bu sergıyle can u vurekten »ceklerm başında o geleoektı Kendı sa. da japacak olanların ellerınden k. «tşte susuzlugımuzu giderecegımz ırdan birı de bu • dıvecektı onlara Prof Mustafa înan ın yaşamım konu edlnen kıtabınızı romanlaştınîmış bır bıjografı mı bıjografıden >ola çıkmış bır roman mı saymamız daha doğru olur? Baska bır soyleyışle, kıtabınızın dıdaktik yanı mı estefık janırrı ağır basmaktadır' Başlangıçta, >anı Mustafa lnan'la ılgılı bl>ografık bır roman yazmavı ılk duşündüğıim sıralarda bovle bır aynm japmamıştım kafamda Çalışmaıanm ılerledıkçe konuyu daha çok belgelere dayandırma gere ğını duydum ve bu jüzaen daha çok kışıyle görüşme\ı \e ılişkı kurmayı denedım, Mustafa Hoca ile ılgılı daha çok belge bulmaja çalıştım Sonuç olarak «dıdaktik» olmasa da «belgesel» yanı bır onem kazandı romamn. Ne var kı bu belgelerın bır araya getirılişmde kuru bır o\guden kaçındım çunku bu berım yapabıleceğım bır ış değıldı, belgelerın ve ınsanlann gerçek bır aunyada yaşamasına çalıştım Belkı de «estetık» yan bu sırada ortaya çıktı jansıtmajı çalıştığım çevrelerın gerçek goruntusunu ^ermeje çalışırken doğal olarak bır roman dunyasınm ortamı bıçımlendı herhalde A > rıca ben de bır muhendıs olarak, ogretim çevresınm bır kışısı olarak (>ıllar once de bır oğrencı olarak) bu dunya>ı >aşadıgım ıçın, «dıdaktik • olmasa da bır gozlemcı ve belkı de bır yorumcu olarak bırçok soruna degındım, fakat bu gozlemler de samyorum gene belgelere dayanıyor BU m dunjası da gerçek bır dunja oldugu ıçın onun okuyucuya üetılmesi bır jbnuyle «estetık. bır eylemdır Mustafa Inanın bu dünyaya bakışı da kendısı vaman bır hoca oldugu içın bır yonüvle dıdaktık bır \aklaşımdır Ben bu yaklaşımı da ıletmeye çalıştım tabıı Kitap Mustafa Hccayı bel geıere dayanarak anlaftıgı ıçın de bu bakımdan <dı daktık» bır ozellık taşıjor sanatımızda kendımlzı bulmak Bu ian baslavıp çağdaş dunyadaki yerımizl Kltabımz anlanm bakımmdan daha oncekı ıkı cak Istenen de bu değıl mı kı ırımız patlayıcaja dek alkışlasak yen rar romanımzdan uzak Bu daha valın daha basıt anlatışı sanatınızda değışmeye mı, konunun boyle gerektirmış ıglu ıkılısını Onlar vurünecek %ollardan olmasına mı bağlajalım' ı daha gosterdiler Bu sergı \almzca Roman genel bır deyışle bır hayal UrünüdUr î seslenmıvor. gonüllere ve kafalara Tj **>*>.*n*i « «olt Voıhoı ^1 iiMınn nlmflMacı nnn op