Katalog

DÖRT CUMHURİYfT 8 Kuııtı 1973 öfN '?»,. BAİ PARMAĞl BUNLAJÎ. B£...' I*E VAAARLAME AyAKTA VE Pı^fTLÎ 5AMİ!, Ö AK HELE BAKSEN !,. ABDULGANBAZ AÖlfcVf uiHsl. Büyük Usturalar Şakir BALKI 44 Pelvan Nıyazi Zampik 7evnel ın «Goreyım seni haa gavret Sana enayı derler, boç bırakmava gelmez » sozlerını ışıttı ya, gayrete gehp kendısını sankı gureş mmderınde sandı Hem masanm ayağına ıyıce sanlıyordu, hem de Sıdıkacığım, sergılım benırr1 Seni delı gıbı sevıyorum, bunu ıjı bıl şekenm Sen de bana bıraz sarılsana Ne yumuşak goğusler, ne tıkız baldırlann var' Sevgılım Kapının ardında Dudu ıle Zampik gulusüyorlardı Bır oksuruk attı Zarnpık' öoohhhoöooon Ooooohhhooohhh' Ne sonra ayıldı Pelvan Nıyaa Ataı ter ıçındeydı Dudu da onu ızledı Sıdıka koltukta oturuyordu Hıç bır şey olmamış gibı davranıyordu Gulmemek ıçin kendısını zorla tutuyordu Zampik • Pelvan Bey, dedı, haydı gıdıyoruz Geç olmadı mı kı' . Yuzu ekşıdı bırden Zeynel Bey, az once gelmedık mı bız"1 . Yok canım îşıttım kı Sıdıka Hanım gıize; çay yapıyormuş, ıçıp de gıtgek ben çajı çok severım Eh, pek'jı ojlsyse çayları ıçıp de oyle gıderız Sıdıka göz kaş ar&stnda çavı de:nlevıp ge'ırdı masaja Bır bardsk ıkı bardak, uç bardak Pdvan Nıyaıı gıtmemek içın aurmadan çay içıyordu Çajları ıçtı v,u dc Sıze ne kadar te«ekkur edecîgımı bıımıyorum Sıdıka Ha nım deaı, ben omrumde bovle guzel kahve ıçmedim Dudu Zamolk Zeyrel e baktı anlamlı anlamlı Hâla kendısıne ıu olarak gelenıemıştı Pelvan Nıvazı Bır kahve lafı tutturdu kı. sankı kırk vijlık kahvecıydı Kahve ustune nutuk atmaja basladı Sozlerıni kesmsk ıhtiyacı duydu Zeynel: PeKan Bey, dıje guldü, j;eç oldu haydı gıdıyoruz'. Duou atıldı Canım. şırrdı geldinız NetSye'T^yle1? ."l^e guzel tatlı tatlı konuşuyorauk Dudu soz'.erım bıtırdı bıtırmedı, Pelvan hemen oturuverdı! Bu sefer Zampik da> anamadı Havdı vol goruııdu Pelvan, oturma kalk, gıdıjoruz' .. Kalktılar Konağın kapısı ardlarına kapanıyordu ki. Dudu seslendi: Yıne buvrun beklenm Bu gehsınız bir şeye benzemedl! Pehan Nıvazı şaşkın saşkm bakıyordu konağa doğru Mebus Hıcranı'nın paçaları mı tutuştu, ayağının tozu ıle üçpve gelır gelmez Bu dejyus Zampik Zeynel nerede"1 » dıye bagırınca Ramazan Efendı de ona soyle bır baktı ve kıs kıs gülere» Senınkısı de soz mu janı mebus bey Zeynel m az mı vavuklutu var. elbette bınnın evındecUr. Sen daha hala boş yeıs bagırıp duruyorsun* Mebus Hıcranî kızdr Bak sen gor Ramazan Efendı, ben bu deyyusun anasını ağlatmaraam bena da Mebus Kıcrani demesınler Canım ben seni iyı bılınm, kuru sıkmaya bayılırsın. Kırk kışıvıı biz, değıl mı? Zırzır mırzır bır yana, sana da mı oyun ettı Zampik.' Hele hele de . Yahu dahe neler etsin ki, ardımdan atıp tutuyormuş Bu Hıcraru kendısını on kuruşa satar demls, bu Hıcranl'nın ga>ri suvu ısındı demış, deşıoğlu demis Nutuk oyununu unuttum mu ben? Dedıklennde bazı sozler doğru ama bana kalsa sen başka aaigaltra gıcık oluyorsun Hasan Basan . Pelvan . Benım başka isım yok mu, neden bu ıkısıne gıcık ola1 yım" Adamlar mebusluk peşinde koşuyorlar. Onlann bıri mebus olunca sen hava alacaksın' Famazan Efendı, kafamı kızdırma bemm Anlaşılan sen bem tozutmak ıstıyorsun Rıca edenm Hıcranî Bey b»n kımım kı senı tozutayım' Gerçeklen gızlemek ıstemıyorum da onun ıçın konuşuvorum Barı hep senın borun otsün, bız alkış tutalım, oldu mu boyle? Var gıt oylevse Zampıtt Zevnel'ın ardına'. Barut gıbı oldu Hıcranî Onun anasını ağlatmaya gıdıjorum' Kâmazan Efendı ardından seslendi Hadi gule gule, sana bır madık daha atsın da gor hele .. Kamazan Efendı gazete okumaya başladı Ote yanda Tersı Bozuk Ismet, Uzun Veysel, Fınldak Nurı, Monsoneu NâMm bırbırlerıne durmadan ma%al okujorlardı Târıhçı hıkmet homurdanıyordu Bu Hasan Basan salozu, dedı, aklını pe>nırle ^emış \ »Uahi Bızim ılçeden kaç mebus çıkar' Yahu aaam mebus olmadan kendısmi o bıçım mebus gorup duruyor'. Mas&va bır yumnık ındırdı Tanhçı Ulan ınekler, dedı, biz ımkânı yok adam olmayız! 9 Bu hukumetı kım dusürdü Eskı paxtı başkanı Pırtık Osman durmadan yumruklarını sıkıyordu Bakın sız şu ise, bakın Yahu bu dar olur mu canım7 Partının en eskı kâtibı Musta beyı bozuk para gıbı harcamış bu Zampik Zeynel Ne gtınahı vardı bu adamın gunese karşı su dökse, eh der geçerdık ama, adam bır suç ışlese ya 9 Bu Zam1 pik bızım partiyı ıkı p&ra edecek anlaşılan arkadaşiar Barı partıyı oldu olacak kapatalım gıtsın Hödukoğlu masaya bır yumruk ındırd^. Haydı yüruyün, partı bınasına gıdelım, ne olacaksa olsun!.. (DEVAM1 VAR) DÜNYA SPOKUNÜA SİYAH iKTlDAR ONUR KÜRSÜSÜNDEKİ GÖRÜNTÜ Ilımlı de\riTcı>e nasıl pek raslanmazsa aynı şekılde, devrimcılıfe gostenlen tepkı dt çok enaer durumlarda «ılımlı» olur. Meksıka Ol'mpıj'atları 200 metre fınalınden sonrakı madalya torenmde Tommıe Smıth ve John Carlos un havaya kaldırdıkları sıjah eldnenlı sıkılı yumruklara Olımpıvat Komıtesı'n:n ve *BD vetkılılermın gosterdıklerı tepkı de oylesıne sert ve katı oldu. Bır goruşe gort, ola\ların e«a«en sorumlusu durum mdakı Avery Brundage dıre'mesevdı ^BD Olımpıjat Komıtesı yetkılılerı belkı de havadakı sı\ah nmrukları gorme'lığe gelecek olajlar kapanıp gıdecektı Olmadı' Tutum kovmaya zorlanan komıte IKI sıvah sporcuvu Olımpnat takımından ve koyunden çıkaran bır k?rarla, şu bıldınyı vaymladı «Bırleşık 'Vmenka Olımpıvat Komıte^ı. İ ekıtn 1 8 srunu R % Ohmpıjat Stadında ıkı sporcu>;unun madalva torenlerinın geleneğinden avnlarak vaptıklan sa%çısızlık içın ülımpıvat Komıtesınden Meksıka Orpanızasjon Korrıtesınden ve Meksıka halkından ozur dıler ıç*en uzııntuler^nı beıirtır 'Ptı ıkı sporcınıın son derece yakışık«i7 ' e alışılmadık gosterısı, aynı zamanda, ozelliıcle Amenka da bujuk deger verdığımız temel sporculuk ve ahlâk kurallarım da çıgn°mıştir Buru goz onune alan komıtemız, şu andan başla\arak. anılan iıwi sporcunun /cafılemızîe ılıskler.m kesmeye \e Oi.mpıjat Kovu'nu derhal terketme erını ıstemeye karar \ermıştır OlgunluV.tan uzak bu davranısın te< başına kalmaja mahkum olduğu duşunce ve ınancıvla bu kararı \erdık Ancak, soruştıınnalanmız \a da ızleyebılecek o^rj.ır bu goruşumuzu haklı çıkarmarsa, konu venı baştan değerlendırılecektır. «Bırleşık Amenka takımının başka uvelerı de benzen davanışlara g^rerlerse bunu Ollmpıyat ılkelrrinın t>ılm<,lı bıçımrie hiçe myılması olarak degerlendırecek ve Bırleşik Amenka Olunpiyat Komıtesı nın ehndekı en sert ceza \e tedb rlere aerhal başvuracağız » Madalya torenı sırasmdakı olavla'a tarafsız gozle bekanlar eylem bıçımını tartıssalar bıle, ıki sıjah sporcunun tum dunyaya duyurmak ıstedıklerme hak verdıler International Herald Tribune gazetesımn vaz^ırı Shırley Povıch olay konusunda şunları soylu>or «Bu davranışm >turtse\rerlıkle bağdaşmadığını one suren Doç. Dr. Kurthan FiŞEK ler varsa rta bu bB<skaMınn« eyieminln oiguniuk agırbaslıiık VB jureklılığmı teslım etmek gerekır Bu madalya torenı mılıtanlıfeını ve karşı çıkışını eş1 gorülmemış bır çarpıcılıkla tüm dünvaa duvurması ıçın sporcu olsun ya da olmasm, herhangı bır siyah derılıve tanınan en kaçınlmaz fırsattı » ABD Olımpıvat Komıtesı'nın olav karşısındaki becenkslzlığl tartı«ma jtoturmez tkı sporcunun takımdan çıkarılmalarının Uluslararası ühmpıvat Komıtesının baskı ve emırlerıvle olduğu ıddıası da, yetkılılerın ışı vuzlerıne gozlenne bulaştırdıklan gerçegırı ortmez Dort vıl sonra. Munıh Olımpıjatlarında, 400 metrenın bırmcı ve ıkıncılerı, Vınce Matthevvs ve Wavne Collett da ABD uhısal marşı süresince esas duruşa geçmedıler. sakız çığnejıp çene çaldılar Sonunda, onlar da ABD Olımpıvat takımından çıkarldılar Belırlı olaylar karşısında tutum takınırken gozden kaçmlmaması gereken temel nokta, ABD ve dunvada «ırk avnmı» gıbı koklu sonınlarda gostenlen tepkılerın blrrrsel d«vranı^iar nlmadikları. çok daha fpnel niteliktrki bir hartketin parçası \e uzantısı olarak belirdikleridir. Koklu sorunlara getirılen yuzejsel çozumler hıçbir şey çozemezler. boyunlannı eğ4p sıyah iktidar selamı vermeje » Tommıe Smıth ve John Carlos un ABD Olımpıyat takımından çıkarılmalarının varattıgı en buytık tehlıke kuşkusuz, tum siyah sporculann ortak bir evleme ceçerek ıddıalı ^BD ekıbını (yîcavlak ve madalva Dakımından «$an<;si7» bırakmalanvdı. S'vahlarla bevazlar ve mılıtan sıvahlarla ılımlı sıyahlar arasmdakı ıkı ana bolunme once bovkot tehdıd'nı. sonra da olasılıgını ortadan kaldırdı Ancak. eergmlıgın alttan alta surdüeu, Meksika »ncesinde siysh boykota kesınlıkle 1arsı olarrt«nn ara» sında S»le Brundage a!«*vhtan egılimlerin hı^Ia jrüç kazandiSı da bır gerce'cti Amerıka'davken sıvah bovkotun en atesH »vunuculan arasmdayken «ton trünlerde yatiçmı? görunMi Ijee Evans, kesinkes Brundage'ın elın den madalya almayacagnı açıklıvor, 400 mptre yarışınm birincısı olarak 18 ekım günü katıldığı madalva torenıne sıyah çoraplar ve Kara Panter orğutünün sıvah beresıyle çıkıyordu 100 metre yanşınm bırıncı ve Uçuncusü Jım Hınes ve Charlls Greene madalvalarını normal tören gıysılerı ıçınde alıvor. ama, «Gıt«ıın Tiadalyalarını başka yerde dagıtsın» dedıklerı Avery Brundage'ı en buvuk zevkinden vok'un bırakıvorlardı örgutlü sıyahlığın dışında olduklan ötedenben bılınen u?un atlavıcılar Bob Beamon ve Ralph Boston madalya torenine sıyah çoraplı olarak katılıvor. tören oncesi basın toplantısında Brundage'ın elınden madalvalannı almavacaklannı açıklıyorlardı. Bazı Amerıkalı gazetecılenn Brundage'la ne alıp veremedikleri oldugunu sormaları karşısında, suskun Bosto belki de ılk »e son kez pa'lamış'ı «Bunu anlamanız ıçın karaderılı olmaniî gerekır Guney Afrıka'da sıyahlara vapılan baskınm «siyasal» olduğunu, bu yüzden de Olımpıyatlan hıç ılgı'endırmedığını sovlemesi veter neden değıl mi'» Atletızm varışmalannı Mexico Cıty den MünıchV bsı «sıvah ıktıdar toren kıt'ası» ugurladı. Son madalya torenı 4x400 bayrak yarışı ıçındı, hıtış çızgisini ılk geçen ABD takımının son adamı Lee Evans olunca, Avery Brundage'ın «madalya dagıtmak» konusundakı son umutlan da suva duştu Dort uyesı de karadenlı, kara berelı, kara çoraplı, kara eldıvenli va da kara eşarplı olan ABD bayrak takımı onur kürsüsünün üst basamağına çıkarken. Averv Brundage da. önce'ı Baron Pıerre de Coubertın'e benzemek'en kılpavı kurtuluyordu Şu farkla ki, de Courbertln çağdaş OlfmpİTatlarm ebellğini vapmışti: Brundage, ız kalsm. mezar • kazıcısı oluyordo. 1968 Meksıka Olımpıyattan'nda Kıpchoge Keıno Naf'alı Temu, Mamo Walde \e Amos Bıwottun Snah A.fnkı adına 1500 metre \e usturdekı tum kosulsrı tekellenne aldıkları la da duv \anın en hızlı adamı Jım Hınes ın 100 metreyı kazandıgı \a da Bob Beamon ın uzun at!amada kendısımn bıle bır daha \aklaşamavacağı 8 90'lık olağanustu bır derece vaptığı \a da Munıch'ın ı.edı altm madal•valı Ma.k Spıtz'ınn büyükluge gebe ılk Olımpıvat kulaçlİrıfiî " Meksıka havuzlcrında atıgı belkı zamanla unutulup gıdecef", ama 200 metre fınalının b'nnrı ve uçuncusu Toırmıe Smıtn ve John Carlos un egiıt başları ve s >ah eldi;anh kaİKik v'Jrnruklarıyla onur kjrsusunde verdıklerı gdrüntü^'u zaman bıle kolav kolay belleklerden s^lemeyecek tır Nedenlerı de as'mda ÇOK ba s t . Olayın geçtıji kursu, ma dalya ve dıplomalarını alabılmek ıçın ınsanlarn zaman zaman çıkıp ındıklerı ve hazır yukarıva çıkmışken ulusal marslannı da dmledıklerı ıkı basamaklı bır marangozluk orneğı değıl, 400 Mldır suregelen ırk surtuşmele r nın bırdenbıre su yuzure cı düşunen \e dı\ranan beyaz kıp açık çatışmaya donüştugu (hattâ siyah) çok azdı bır nokta, ırkçılığm tılm taş. soGerek olaj, gerekse ABD yetpa ve bıçaklarını çeken bır mık kılılermın Karan hakkındakı natıs olavın geçtiği ülke, Ame tepkıler çeşıtlı>dı Üzülen ve sırıka'da en az karaderılıler kadar kılanlaruı çoğunlukfa destekle horlanan, ama derısının rengıyen ya da ofkevle karşüayanla nın bıraz daha açık olmasından nn azınlıkta olduklan hemen ovünme payı çıkarabılen bır ba° ka azmlıgın anayurdu. olay da, gbrulujordu Brundage'ı dışanda bırakırsak ofkelenerlerm başmMeksika Olimpi) atlan'mn ta da belkı de ABD sutopu kapta kendisidir. nı Barrj VVeısenberg vardı. Öfr kelı genç şoyle dıyordu «O ıkı Smıth ve Carlos'un resımle i sporcunun japtıkları, uzucu dedunja basınmda ve ozellikle ABD ğil, utanç vencıdır tam bır vuzkamuoyunda oylesıne sarsıcı et karasıdır Madalya torenmdekı kı yaptı kı çoklan, onur kursudavranışları bayrağımıza yonel sunun sejırcıje gore sol yanıntılen bır hakarettır » Brundage dakı ınce bejaz adama ya da Acapulco'dan dönup ust kuru Ol'mpıyat Komıtesı'ne baskan luş adına el kojana kadar ABD olalı atleti7m varış^nalannda bır Ol.mpıyat Kom'tesı «taşkın ve tek madalya toreni kaçırmayai kararsızdı Bır goru"!e gore, UOK Avery Brundage'm ortalarda pek işe karısmasaydı ABD yetkılılegorunmevışıne dıkkat etmediler Olımpıjat oncesmde verdığı de rı ıkı sporcujoı uyarmakla yetı neceklerdı Olmadı Uluslararameçle bütun bu gostenlen bas sı Olimpiyat Komıtesı, ıkı spor latan Brundage o sırada yelken cunun madalya torenını «ıç sıvarışlarınm vapıldığı Acapulco yasal gorüşlerı reklam etmek» kentınde bır başka madalya to bunun en renıne katılıyordu Amerıkalı sı ıçın kullandıklannı, yah sporcjların ılk uçe gırdık e temel Olımpı>at ılkelerıne ters duştuğünu üstehk gıyılen siyah rı tüm aallarda yoklugunu sur çorap eidıven ve eşarpların Todürdü Kursunün sol vanındakı ren Gıysı Yonergesı'ne avkırı olbevaz adamsa 200 metre ıkmcısı dugunu, Amerıkan vetkılılerınce Avustral>alı Peter Norman'dı Kargasalık sırasında, Norman' ıkı sporcu en sert bıçımde cezaın goğsunde «Yasasm Sıjah Iktı landırılmazlarsa tum ABD Olım dar» yazılı bır rozetın bulundu pıjat ekıbımn ovunlardan çıkarılacagını açık'adı ABD Olımpı ğj gozden kaçmıştı. Yanş son yat Komıtesı Smı'h ve Carlos' ra<u basın toplantısında. ıkı sı u takımdan çıkarmak ıçın topyah sporcunun soz sıralarnı ver lantıya gırerken, kovdekı bına dıklerı Norman şoyle dıvordu lardan bınnın sekızıncı katından «Amerıkalı sıjah arkadaşlarımın aşagıva sarkıtılan bır vatak çarçok haklı davalarını deste^.ıvo şafındakı ıri yazılar şoyle hayrum ve soylu gosterılen sırasın kırıvordu Kahrolsun Brundage'. da dıkkatlerı dağıtmayacak bı çımde Ustüme duşenı ınandıgı ^BD Olımpıyat Komıtesı'nın mı yaptım»? Oysa, Nonnan gıbı ıkı sporcunun davranışını kına Siyah sampiyonlar, kazandıkları madalyaları Uluslararası Olimpiyat Komitesi Başkanı Brundage'dan almayarak eylemleri sürdürüyordu Smith ve Carlos'un 4BD takımından ve Olimpivat kövünden çıkanlıslan. olaylann dıimda kalan diger siyah sporculan da tepki gostcrmeve voneltti. tste, 4X400 bayrak variMnı kazanan dort ABD 11 ırnci, «sivah ıktidar» gösterisl yaparak Smith ve Carlos'u desteklediklerini açıklnorlar. Siyah birlik ve dayanışmanın simgesi: Sıkılı yumruklar... sarsan \e iki shah •sporcunun takımdan çıkarılmalanyle sonuçlanan bu çarpıcı Kosterinin gozden kaçan en ilginç vbnü. ikinci olan Avustraly»h Peter Norman'm d» göğsfinde «slvah iktidar» rozeti tasımasıydl. an ve sporculukla bağdaşma5ran davranışları yüzunden Smrh ve Carlos'un takımdan çıkanlarak Amerıka'va gen gonderıleceklerını duyuran bıldirısinın kamuoj una açıklanmastndan ıkı saat sonra San Jose Ünıversıtesı oğretım ujesı ve «siyah boykot» gırışımının mıman Hary Edvvards bır basm toplantısı yaptı. Ajtıı sıralarda, gosterıcıler Tomıe Smıth ve John Carlos da Meksıka dakı Olimpiyat koyunde gazetecılerle konusujorlardı Üç siyah ıxtıaar sozcusunun açıklamalan özetle söyley dı JOHN C\RLOS: «Siyah eldıvenlı sıkılmıs yumruk tum sıyahlann bırlık ve dayanışma ıçınde oldjKİarını gosterır Burava ayak bastığımız anda bıle, onceden hazırlanmış g:bı bızı vuhladılar Bız sıvah sporculara, beyaz lar, belü bır ışı vapan hayvanlar gozuyle bakıyorlar. Ne hayvanız, ne de kalleş Bevaz Amertlalılara ve tüm dunyaj'a şunu duyurmak istıvorur kı, sıyahların yaptıkları hoşlarma gitmıyorsa, sıyah sporculan da seyretmesınler Bızım japtığımıza kotu dıyor, bıze kotu gozle bakıyorsanız 1972 Olımpıvatlarında canınız çok sıkılacak Bütun madalyaları Afrıka alıyor, sıyahlar alıyor » TOMMİE SMtTH: «Amerıka'da sıyahlann durumunu, onlara yapılanları protesto edıyoruz. Bana «zenci» değıl. «sıyah» denmesını t»"cıh ederim Hoşlarma gıtmeven birsey yaptığımızda, bızı, Amenkalı değıl, «zencı» olarak gorüyorlar » YtNE CARLOS: «Bırleşık Amenka Olimpiyat Komitesi hakmda benı kuçük düşürdüğü ıçın tazmınat davası açacağım. Benden çekeceklen var. Bızı takımdan çıkardıklannı sovlerken, 48 saat ıçınde Meksika'dan gıtmemızı de soyledıler. Açıkçası, bunu ıstemeve yetkılerının olduğunu hıç sanmıvordum Bızım Meksıka'da kalıp kalamayacağımıza, ABD Olimpiyat Komitesi değıl, Meksıka hükümeti karar verır.» HARRY EDWARDS: «ABD Olimpiyat Komıtesı ve atletızm takımının yetkılileri hakmda en kısa zamanda tazmınat davalan açılacaktır. Bu kardeşlerımız, herhangı aır hareketlennden değıl, siyasal ınançları yüzunden cezalandırılmışlardır Şımdı, ulkenın tum bu,uk unıversıtelerınde bu kardeş'erımızı destekleyen çeşıtlı e>lemler orgutluyoruz $u andan başlayarak, ülkenm dort vanındakı ünıversıtelerde, sıvah oğrencılerı ve onlann beyai yandaşlannı Smıth ve Carlos'un yaptığını yapma'a çağırıyoruz. ABD ulusal marşı çalındığmda Y A RI N: SIYAH TEKNISYENLER KUJAGI GARTH BAY <â*QTW, PA 6AYAN DÖON S J VAMŞI CANAV/AB BU DEkl UIC Bİ& BEKJIMLE BÖV Bftt YAMLIŞ ANLAMA OL DUGAB.TU SENİ SU J ISTI jyOBUM SAATONPA TiFFANY JONES SİZ T1PCANV JOKIES DE<5lL •CAT1LMAYI BAZ1OLURSAMIZ. Slrl KKALfÇE OtOILUMÜN 8AL0 SUK1U MAZlClAMA i . DÜŞUMDE BlLE. C O C E M E Z . ĞIB B A K A L I M Ş U O Cl OLA1A DO5TUM CA COJUMU TELE.FONA PAT JI26 •ŞlMDI OLDU BAGELOIcSfNDE MAZiB OCÛC^VGİ BfOBOCCUM MU VAH ° SÎZE DE BA^ACIU 3İT/MIVOB MIM