Katalog

ÎKÎ CUMHURİYET 25 Kasırff 1975 atınmlan ozel rfevlet \e koopcratıf yatırımlan olmak uzeıe uçe ajırmak mumkundur Bojlece, yatırım tıpı ıe gore ekonomık an larüa 3 avn sektoran olu<;tjğu soylenebüır Eırçok vaoar'cı ulke şıbı ulkernız de, ozel ve dev et Vntırınlar nın basar ]ı ve başarısız çeçıf lı orneklenyle doludur Burada, ozel ve oevlet ja ınmlanm ıncele>ecek değıhz. Kooperatıfler yoluyle genış yatınm japma \e boylece uçuncu bır sektor oluşturma surecıne Ikncı Dunva Savaşı ndan sonra bırçok ulkelerın gırdı^ı gorulmuştur Kooperatıfler >olu la vapılmiî, bırçok başantı jatmmlara 'astlamaktd ıse de koooeratıf!»r volujle yatınn vap^ıanın, ozeUıkle bujük >annmlan japmanın Keid'sıı.e ozgu guç'uklennın varlığı sakianamaz l lkemızde de buv Jk kooperatıf jatırımlar'nm bırco\ guçlukler'e karşjla?,cjkları bılınmektedıAma Turkıvede her turlu yatınm yapmanın guçlugu ae unutuımamal dır Bu nedenle Tur k.ve de buyuk kooperatıl vatınmlannın karşı la^tiKİan guçluklere bakarak, bu >atıranlar havkında olumsuz bır jargıja vanlamayacağını SO' lev°bılırız Bu kısa şınşten sonra bız kooperatıf vatı rımları konusunu son altı avda zıvaret etme olanağı bulduğumuz Romanya ve ttalya ornek lerırı de gozonunde bulundurarak ıncelemege çah^acagız Y OLAYLAR VE GÖRÜSLER Kooperatıf Yatırımları Prof. Dr. Ziya Gökalp MÜLÂYİM Samsun Senatoru dır Romanva da kooperatıf sektor joluvla genl» Yatınmlar yapma amacını guden bu şırketlenn toplam sayısı 339 olup kırsal alanİ3rda ha\\ancı lıktan sera endus*n«ıne kadar çeşıth vat rmîar da bulunmaktadır Bjraaakı sera endu« nsı deyınce kuçurasenmemel dır Çunku 1970 vıhnda 11 kooperatıf taraîından kurulmuş olan b" sera şır ketmı zıyaret etmıştık Bu şırketın 700 donum serası vardı ve buna Turk parası olarsK 200 mıl yon hranın us unde bır jatırm \apılmıştı ve uretımınm bu\uk kısmı ıhraç edıhvordu Romama da KOopera'ıfler n kjrmus olduk an şırkp'lenn en ılg'nç vanı kooperatıf1 erın genış jatınmlar yapabılmek ıçm kooperatıf metod ye nne sermayeve da>anan ş rKet metodurdan ya rarlarma voluna gımelerıdır B J $ır^e*'er!e Romarvada ıcomunıst sısten kapıtalı«t »şletm0 m° *odundan vararlanmi'ş o rıaKtaaır Bj c'unjmun komunıst s stemm *&< açısından kap tal sr sı« eme yaklaşması olaraK rabul edıl'p eaılemneceg n sordugum bakan sevı ev ndeıtı o r Romen kıx> peratıf vonçtıcısının «j ce\atsı ıse o dukça lgınç \e U7er nde riuşurrapğe neğerdı «Bi7 b «onuda dognıa»ik de^l z Uret m rîooueratıfı ujes emek çnın emeğinı en vu^sek duz°vde defer'prdırmeK ıçın kapıtalıst s!«te*nin esası olan serma\r ş rke tı metodundan da yararlanmaKta hıçbır saxınca gormm oruz » Bu ılgınç eeiaba şu bı'gm eUem°^te jar«r vardır Romanva aa kooperat flerce kurulan bu ş rıîetlerde eMe edılen tazanr ^ırKete orta^ koo peratıflere sermajeve gore dagnılıvor Ortaıv ure tlm kooperat flen ıse bu kazancı kooperatıfte ça ışan melerıne emek katkılarına eorp ooluştu ruyor Boylere Romarnada koopera'ıflerce kuru'an bu şırketlerle, Batı ulke erınae sermave sa hıplennın kurduklan sermave = rketlen arasırda onemlı bır fark ortaya çıkıjor Batıdakı sermave ş r« etlerıne sermaje hakım oldjğu halde bu şır ketlere kooperaî fler ıiakımdır Îtalya'da devlet ozel ve kooperatıf sektor yatınmlan daha dergelı bır bıçımde dağılmış tır Üzelhkle tanmda kooperatıf jatınmlar agır lık taşi' or Ital'.ada arazâ genelliKİe ozel şahıslarca ış lenıvor Uretımın degerlendırılmesı ve tanma gırdı saglanması içın koop°ra ıfler gel smış Bır ÇOK alanlaraa kooperatjf vatırımlar gorulmekte dır Italvada buyuk vatırımlar b r ım koopera tıflerce degıl kooperatıf bırlıklennce yapılıvor Bu şeKılde yuzlerce sut şarap zevtınyaaı şeker, un ve konserve fnbnkalan nevcut Hatta gubre fabnkaları da var Ornegın Kuze> Italvada zıjaret prtıâımız bır şarao kooperatıflerı bırl gının 110 mılvon Turk lırasına esdeğer bır ^arap fabnkası vatınmı mp.tuttı Bu bırlık 41()<ı or uklı n bırım kooperatıfın bır ara\a gelmelenn den onışmuş Uetımmın çogunluğınu ıhıaç e dıjor Buna benzer bırçok omelc verılebılır Romanya ve îtalya Örneği Ronıanjada devlet sektorunden sonra O nc ci guclu sektor jcooperatıt sektordur Komunjst bır ulke olaT Romanjada ozel «ektorun ıse vok denecek bır duze\de olma«ı tabııdır Ozelhkle tarımda asıl guçlu olan kooperatıf sektordur Me\cut arazının sadece ^00 bın hektan ozel şa Hslar 2 mılyon hektan devlet çıftlıklen tara fndin i^letılırken 7 mılvon hektan uretım kofperaiflen tarafından ışletılmektedır B J amaçla tTinıaa 4420 tanm uretım kooperatıfı vardır. Porrarvidakı tanm uretım Kooperatıfleı de Ru^vadakı Kolhoznara ben7emekte olup lıerhaı. gı bır ozellık arzetmemektedır Tarımda kuçuk çaplı jatıri'Tilar bu üreım kooperatıflennce >a pılmaktadır Romanya örneğinde ilgınç olan, bırım uretım kooperatıflerıntn vaptıkları yatınmlar olmayıp, b ı kouDeratıflerın gruplar hal nde bır aravı ge lere . kurduklan ş rketlenn yapnkları jBtırırrlar lerln sayılan 20 blnl geçml? olup mllyarlan aşan yatınmlan vardır. (.ıkemızde son jıllara kadarkl kooperatif >atınmlann ozellığı bınm fcooperatıflerce yapılmış olmasıdi' Yatınm gucu zaytf olan bırım kooperatîflerle büvuk yatınmlan gçrçekleştınne olanağı joktur O\sa buv.uk olçeklı modem kooperatıf ışle'meler kurmak ve bunlarla genış jatınmlara yonelmek Ttırkıjemn en guncl eıtonomık sorunlanndandır Son vıllarda ulkemızde de kooperatıflenn ü^t orgutlenmeve vonelerek bunlar voluvle nıspeten buyuk satınmlara gırıştıklen gorulmektedır Ö7ellıkle koy kalkınma kooperatıflerı bır lıklen ve tanm satış kooperatıflerı bırhklerının herbırı 3D40 mılvon lıravı asan vatınmlanna ulkenın bırçok yerlennde rastlanılmaktadır Da ha buvuk kooperatıf yatırımlara yonelmek içın jenı jontemler ararmaktadır Bu arada ulkemızde kooperatıf bırlıklen yolujle yatırımlar vanmda, Romanva orneğınde olduğu gıbı kooperaff ve bırlıklennin aralannda kuracaklan şırketler voluvle gen ş vatınm bıcmıru de denemelen duşunulebılır ve du^unulmelıdır Bu je nı vatır m bıçımmde modern ışletmecılık yon temlennden vararlanma daha kolav olabılır Tabj. kooperatıf vatmmlarda ne denlı buvük olçeklı olursa olsun. dıkkat edılmesı gereken o nemlı bır nokra jatırımın koooerptıf o'taf.la rından oluşan sosyal tabanını yıtırmemesı aaha dognısu şırket bıçımınde de olsa amacın kooperatıf ortagının yaranna yonehk olmasıdır Kooperatıf ve bırlıklennre kunılacak vatırım şırketlerı ortakları sacıece kooperatıf ve bırlık ıerı oldugıı m ıddetçe de «on'içta, tabandakı kooperatıf or agna varar saglama amacı ka> boımayacaktır Bu arada ulkemızde gerıs olçeklı koopera tıf vatırımlar mode ıne geçerken koooeranf ha reketm sermave ve <redı sonımırran da mutlaka çozulmesı gerektıgını hatırlatmak sterız Fu sorun ancak kıırulacak bır Kooperarıfler BankaM yohıvle çozulebıhr Sonuç olarak derız Rı ancak, sermave ve kredı sorunu çozulerek kooperatıflenn kuracak lan şırketıer ve kooperatıf ust orgutlen volu1 la vapılacak kooperatıf yatınmlanmn alabıldı gıne genışlemesı surptıvle ulkemızde 07Cİ ve devlet seKtoru vanında suçlu bır uçuncu sektorun oluşması sağlanabılır V E F AT CHP eskl îçel Mılletvekılı Ankara Halkevleri eskl Başkanı Adana «Tur^sozu» eazetesı sahıbı «Memleket» gaze es vayımcısı Kurnıluş Savaşında Adara ceonesıne «Yenı \dana» eaze'esı ıle ve ürup Komutını o arak satılan, merhume Guner Gj»en ve merhum Dr Gunpor Guven ın babalan Makbu e Haver Cuşkun vp Nevzat Güvenlenn kardesleıi Murat Engın ve Perıt m dedelen Nurten Güvenın kavmpeden ve merhume Fatıımo Guvpnrn eşl Ferit Celâl GÜVEN vefat etmı^tır Yann fÇarsamba kı ınaca^ ogle namazından sonra mezarlığında toprağa verüecekur. JT il Şıs'ı Camıındv Z.ncırlıkuyu da<a aıle A İ l ES İ Camiıunjet <»316 AÇIK İŞ Kanada Kuv.ukeloılığı 1976 ocak ayından itıbaren işe baslamak uzere ou Ertormasvon (Kamu llışkılerı) yardımcıa aranıaictAdır rv»elce benzer ısıerde (.alısmış ve askerlığıni vapmıs olmas' «srttır Turkçe tnEilız<e ve Fransızca'yı veterli dererefle bılme«ı ve vazi makırası Kullanabnmesi gerekl dır BasınYavın alanında vpva egıtım kuramlannda tcrube «sîhıbı olması tercıh sebebıdır Muracaat lormu aimak ıçın ^ k a r a , Gazlosmanpaî*, Nenenatun CaddP^ı 75 numarava SPI nmesı ya da 27 5*03 numarava telefon edılmesi nca olunur Müraeaatlar 3 araliK 1975 tarıhıne nadar kabul edlllr. (Povrazlar 3021 Türkiye'de Durum Turkrjede de kooDerat<f vatınrrlan gıttıkçe artmaıctadır Ulkemızde halen bınm kooperatıf Oğrenci Başkaldırmalan Fikret ÖZGÖNENÇ GÜNÜN KİTAPLARI oba duâm'nâm 5 i O numuîdeki bır gazettrfen bu baflı^ı cıkarıyorum Ejıtim Enıtıtulerı ıle Ogretmen Liıelerınde boykot eyltmlcrı ve eKylar gıderek genifliyor sözunun b«f TAKtH tTarıh, olaylarm yınelrnmesiYİ* olu*m»ktıdır» yere saylenmediğini bu olaylar kanıtlamaktadır 50 yıllık «Mualım Mektebi» ogrencilığım, ılkoğretmen ekulu o$retmenlığım, Eğrtım Enstitusu vc Yuksek Ogretmen Okulu eğretım uyelıgım suresınde bazı boykot ve grevler gerdum Türkiye'de Oğrefmen Okullarının yaşamı 127 yıllıkhr Bu uıun yaşantısı sırasın da ogretmen yetıştiren egıtim kurumlarımızd» bır kaç ker onemlı bunalımlar olmuştur 1 Istanbul Darulmualimini Ruştı kısmı (Bu gunku deyımi ile Eğltım Enstitusu) ogrencılerının 85 yıl once 1M^ U90 ogretım y>lında ılk kez eylem* geçtıklerını goruyoruz Ogretmen Okulu 09rencılerıne o donemlerde harclık olarak bır maas verılırmis. Okulcan aldığı bu aylıkla gtçınen ogrencı pek çokmus Bu aylıklara buflun burj adı verılmıstir O yıllarda memur aylıklarının da duzenle ve tam gununde verılmedığı gıbı ogretmen okulu ojrencllerinın bu aylıkları da bazan aksar, bazan kesılırmıs, verılmezmıs Iste U W yılında bu nedenle, sımdi Cagaloglu ndaki Mıllı Eğıtım Mudurlugu nıın ıkıncı bınasınm arks Itt'âfında bulunan Darulmuallim 1 Rustıye (Eğitım Enstitusu) oğrencılen eylemc geçmisler Zaptıyecller (Pollsler) okulun çevresınl .»armışlar, içerden dısarı dısardan ıçerı kımseyl bırakmamıslar Oğrencıler, Maarıf Nazırı'nın sozlerlne inar)mamj}lar ,v« eylemi lurdurmuşler. Bır cuma gunu oğreocıleruı uç temsılcısı Yıldız Camısıne gonderılmıştır Bunlardan Ayaslı Rah mı adındakı bir ogrencı sesını ve dıleklerını AbdulHamıt • duyurabılmıstir. Selâmhk resmlne gelen Abdtılhamıt oğrencılerın ısteklrrıyle Ilgılenmış ve aylıklarını verdirmıstır Ayrıca o sıralarda kapatılmış olan Darulmuallımi Alıyeyı açtırmıştır. Yuksek Oğrelmefl Okul u (1). I iklnci buyuk eylem 51 yıl öVıce 1*25 yılında elmustur. O dSneme kadar 4 sınıf olan Erkek Muallım Mekteplerının ogretım surelerı 5 yıla çıkarılmıstı. Eski ögrencıler hıc olmazsa blr yıllık bır sınıf yukselmesı hakkı istedıler ve olumsuz karşılık alınca da dersleri boykota basladılar Turkiye'dekı butun Muallım Mekteplerının aynı gun baslattıgı eylemi gazeteler buyuk manşetlerle yayınlamıslardı Okullarını terk edıp dışarı çıkanların okullarıyle ılışkı Itrı kesılmıştı Bır ay kadar sonra tumu »ffedılerek yerıiden okullarına alınmıstı. Bır de 1927 1*2S yılında, ' 7 yıl oncesl istanbul Ogretmen Okulunun sen sınıfmın bır dersleri boykotu vardır Bu da staja çıkma tarihınde idare ite anlasamamazlıktan dogmustu Okul Dısıplın Kurulu bır ogrencınln okulla ilıskının kesılmesıne, J oğrencınin bafka okuilara gondcrılm»$ıne karar /ermıştı Onay içın Ankara'ya gon derılen bu kararı ozellıkle ogretmen okulları ile bır ağabey gibı cok yakından ılgılenen Bikan Mustafa Necatı boımus ve dısıplın kurulunu da duşunerek bır ogrencınin baska okula gonderılmesı v» 8 ogrencının de bır hafta okuldan uzaklaştırılmasını ıstemıstı Milli Egıtım Bakanı rahmetlı Necatı nın bu anlayıslı, şefkatlı tutumunu hiç bır zaman unutmayan bu sınıftan kırk yıl icinde 10 kadar profesor ve yuksek okul ogretım uyesı, bir kac Bakanlık Basmufettisı, bır cok Mıllı Egıtım Muduru, llkogretim Mufettısi ve okul yonetıcısı çıkmıstır (1) Ayhk Ogretmen Dergisi, Sayı 5 1 . t KIŞKIRTMALARI PCMJS Türkıye de ilk kez Güney Afrıkalı bir yazar ENVER CARIM •BERNARD THOMAS* Ögrena olayian,ayaklanmalar,ısg^ler, sendikal,partı,örgüt çaksmalannda *nxÎTbr'ler, pofc ajanlan,haber alrna ve prarvokasyonlar.... 1 Yaşam Yayınlarının Sosyal Bir Araştırması fr'rıka tı » car C azırltk po»"er u ar ırk,ı r«|iır r 2e^cı o lâdıc ak i\rCc ve :u>u ırk a ı < s rıf vatı>~a^irı zprcı oruer • • l»rr snrır an decerledırıjır ıp »\leiTiri ı" vı ı v l ık t r nkı~ r catla^a ron'as "a c ı r ı öıi« gcna^or, ^RrfLrrer CL> te... SAHAROV 1975 NOBEL BARIS ÖDULU O K T A Y SOVYET RUSYAtJA n . n DÜŞUNCE ÖZGURLUGU A K B A L I !0 lira 1T5 kadınlar vılı dolavnsıyle Savm TtRHAN SELÇUK un Cumhurıvet gazetesınde yajımlanan Abdulcanbaz çızgı ro manının Kadın Erkek ılışkılennın bır bolumunü ıçeren TLRK I S L L t BO!>4N*M*M\ bır kıtapçık halınde basıl m.ştır Bır anket cahşiaİ|BW**:a^fr~«fc>ek "ttkerc ıs bedava gonderılecektır P K 60 neyollu Istanbul Not Okuvurulanmıza daha once gonderdıgımız araştır manm cevabmı beklıjoruz Empcryalİzme ve Karşı TM. ,5 2 C' • Gf CA »*»lOGU ATATÜRK YAŞADI MI? Afıturk, AUturkçuluk n dernmkr konuıundı ın jeçm» ranlar bır arada.. VARLIK YAYIMlARI'nda rem çıktı. Fırah: 10 lırı 100 yazı atfabesi 106 ornek biolc YUNIH USLAV DEVRİMCİ CENÇLİK 15 Gunde Bır Çıkar, Siyasi Derfi 2^0 TU Ç I K T 1 Yazışma adresiDEVRİMCİ GENÇLtK DERGISt Kutnrular Sokak 4 10, lenişehır / A\K\R* attilâilhan KURTLAR bilgi yayınevi Sander Yayınları TÜRKTARİHIDİZİSİ 5 2 C1IR1K YAPIIIN 1 AYRIMI 328 SAYFA 3 5 . Tl. ATATÜRK f DEVRIMI ^ SOSYOLOJISI YEDiTÎPE YAYİNLARI: HALıKARUS BAUK(ISI Kurt Steinhaus Evrensel Çelişkive Tarihsel Maddecilik Isteme adresı ANA YAYINLARI Klodiarer Cad. Orer Han No. 33 35/6 SulfanahmeMSTANBUl ANADOLUNUN SESI Yazarın son büyük esen. 10 l i n G«nel Dağıtım: G! DA HALKIN 33 Başvazı TE\E HUZLR N\SIL GELtR' F\StST TERORE SON. GENÇLIĞE HLRRUET: * ODTL Mucadclesinın Sonuçlarr Genış Kıtlelerle Bırleselım, RevızTonızmı Teşhir Edelım ıS 2) 'fi Orta Ogremm GençHrinln Mu cadelesı (S 11). TA.R1Ş DIRENISİ\DE\ ÇlKJJs DERSLER MLC\DELENIN KAHRAM^NI SIRA.DAN IŞÇILERDIR (S 67) x Bev'ıkkopru Koylulerı Zulmu Mtedecektır 'S 7) S: Zonguldak Komur Madencılerı Konuşavor (S 81 I e ı pı ı g durusması ilk ve orta dereceli okul öğrencilerinin en büyük yardımcısıdır İŞ HUKUKU A r u k a t Pror Ur ADtL I/VEREN • Üç Kjtaplan olusan blr cüt ıçınde bugünkıi Iş Hu fcukunun bütün sorunıan tum mankeme •çt'natlariy le bırlıkte acıklanmaKtadır • Fıyatı cıltlı olara» 160 TL'dır Ve PK i\ Maltepe ANKARA adresınden ödemelı olarak gonderüiı HAYAT KUÇUK ANSİKLOPEDİ B \ L R l l t S L KOCAELl SIMRINDA K\M V S I Z OIAR'VK DLRDURLLDU ^ Devlet Guvenlık Mahkemeleri Kapansın Zındanlar Boşalsın * Burası \dana Ce7aevı KIER1SIN I S C \ L t \ I SLRDURME SIYASETI TLRKIİEYI GITGIDE DAH^ FAZLA Y^LMZLIGA İTÎYOR ^ Tavland Malava ve Avustralya Komumst Partüen ıle îvorodom Sıhamık Sos alLmperjahst erın Asva'dakl YaMlına F?alıvet1erım Anlatıjor ^ ÇIN DEKÎ UZUN YUTiÜYLŞUN 40 YILDOMJML Konu ve maddeler renkli.siyah.beyaz resimlerle açıklanmış,. fen ve sosyal bilgiler öğretim programına uygun olarak verilmiştir. HAYAT KUÇÜK ANSİKLOPEDİ öğrencilerin bütün sorularının en doğru cevaplarını bulacaklan başarı anahtarıdır. 1230 sayfa tek cilt 7|t 1 3 O c a k 1 9 6 9 t o r ı h rdt yayınîonan 1537 soyı! dağıtım: BATEŞ «Teblıgler Derg sı»