Katalog

ALTI CUMHURİYET 23 Kasım 1975 40 Y 1L 23.11.1936 Ö NC E C U M H U RiY ET BAT1 İVRUPAHIH KAPIIARI VE AIMAMYA LONDRA, 22 (aa) îngiüz Hariciye Nazın M. Eden'in Lamington'da söylediği nutuk Avrupa'nrn çeşitli bölgelerinde çeşitli yonmüara yol açmıştır. M. Eden nutkunda, «Avmpa'ran kapılarını Almanya'ya kapamalıdır. Şayet M. Delles partisinin doktrinine sadık kalmak ve bu doktrinin mantığına göre hareket etmek istiyorsa bu bölgeyi Almanya'ya kapamak gerekmektedir. En uygTjn zamansa $imdikl za! mandır» demıştir. PAIltS. 22 (aa) Hafta sonu tatilini geçirmek üzere buraya ; gelmis bulunan Fransa'nın Lon j dra Elçisı. Delbos ile diin uzun ] uzadıya görüşmüş. bugünlük bahis konusu olan milletlerarası meseleler hakkmda tngilizlerin durumuna dair toplamış olduğu bilgiyi vermiştir. • Sovyet Hükümeti. Almanya • Japonya arasında imzalandığı bildirilen antikomünist muahedeye karşılık ohnak üzere Sovyet • japon balık avı anlaşmasmı im ! zadan kaçmmıstır. Japonlara Sa j halin sulannda balık a n yapmak hakkmı veren bu anlaşmanın Japonya için büyük bir önemi bulunmaktadır. BULMACA SOIDAN SAGA: 1 Atla» Okyanusunda, Meksika Körfezinden baslayarak Nor veç tayılarını yalayıp Sovyetler Birliğinin knzey kıyılanna kadar gelen ve Batı Avrupa'nın iklimini oldukça yumuşatan dcniz akıntısı. 2 Telefondaki ilk ses îkl şeyi ayıran uzaklık. 3 Yollann veya geçitlerin çokluğu ve kanşıklığı dolayısiyle içinden kolay çıkılamayan yer. 4 Tersinin sonuna sessiz bir harf getirildiğinde ateşli silâhlan n namlulan içindeki çiziklere verilen isim belirlr. Eskiden Ma caristan taraflannda sancak beylerine ve küçük prenslere verilen ünvan Kısa zaman. 5 Bir nefesli çalgı âletl Tersi bir seyin yere bakan yanı. 6 Paylama Sebep. neden. 7 Incelmiş, Ince, saflaştınimış Su (eski dil). 8 îşçi konfederas 1 23456789 rmnda bir söz Tersi Istanbul Belediye Başkanının soyadı. 4 Avrupa'da bir yanmada. 5 Eskiden krallann oturduklan yapı. 6 Demiryolunda giden taşıt Bir isim. 7 Tersi bir meyve Tersi bir hayvan Bir emir. 8 Yönerge. 9 Bir nota Tersi bir isim. DÜNKÜ BULMACANIN ÇÖZÜMÜ SOLDAN SAGA: 1 Feldispat. 2 Ova Kalde. 3 raF Aktar. 4 Ab pA. 5 Anzak Kas. 6 liaK Baz. 7 tsnat Fas. 8 tA ritirE. 9 Endam nK. YUKARIDAN ASAGlYA: 1 Formalite. 2 Eva Nisan. 3 Lafazan. 4 Bakara. 5 îlja tiM. 6 Saka. 7 piT Kafir 8 Adapazarı 9 Teras seK. yonlanınızdan birinin simgesi Tersi yemek (eski dil). 9 Bir isim Bir tatü türü. YUKARIDAN AŞAĞIYA: 1 MoTa kaçan bir tür kırmı. xı. 2 Tabiat olgusu Kayıp (eski dil). 3 Tersi çokça ania SİNEMALAR BEYOGLU ATLAS (44 08 35) Siyah Şeytanm Intikamı • J. Brown, S. Stevens R. İ. DÜNYA (49 01 66) Trotsky A. Delon, R. Burton R.l. EMEK (44 84 39) Mutluluk Oku lu R. Hudson. (4. hafta) FtTAŞ (49 01 66) Siyah Emmanuele E. Bottesini R.l. LALE (44 35 95) Üç Ahbap Çavuşlar M. İnselen, B. Erdeniz. SARAY (44 16 56) Kaynanalar T. Akmansoy SES (45 24 16) Dehşet Saçan lkl Kaplan T. Yu, K. Lee R.T. StNEPOP (44 24 22) Genç Kıslık ve ötesi (3. hafta) YENÎ MELEK (44 42 89) Merhaba Bebeğim F. 0uru R.T. ÎNCÎ (40 43 95) Üç Ahbap Çavuşlar M. înselen, B. Erdenız KONAK (48 26 06) önutulan Hâtıralar E. Taylor R.t. KERVAN (46 65 01) 1 Tanrım Beni Baştan Yarat G. Akkor, 2 Köprü K. Inanır. MELODİ (64 13 14) Rio'da Aşk. ÖZLEM (40 47 33) i Kaynanalar T. Akmansoy, 2 riabo bam Taburu M. Gesen SİTE (47 69 47) Trotsky A. Delon, R. Burton R.I. ŞAN (40 67 92) Kaynanalar T. Akmansoy beğim F. Duru R.T AKSARAY BULVAR (21 35 78) Kaynanalar T. Akmansoy HAKAN (23 42 33) Kaynanalar T. Alsnıansoy KRİSTAL ai o7 66) Siyah Şeytanın İntikamı J. Brown R.T MURAT (24 05 56) 1 ü ç Ahbap Çavuşlar M. İnselel, 2 Gülşah H. Koçyiğit PINAR (23 82 50) An Bu Kadınlar F. Cansel YILD1Z (21 11 37) Merhaba Be begim F. Duru R.T Yakındıklan sakat yönetmelüt maddeleri yüzünden oğrenciler gene boykotta; smıflar, atelyeler boş, söyleşi kantini dolu. Sanatu..inriı Mustafa Aslıer, yürekten yeriniyor: Gündüzlü, akşamlı öğrencileri, çvşanlan ve öğretim görevlileriyle yuvarlak hesap altl yüz kişr çalışma koşullanyle her gün dört bin sekiz yüz saat iş gücü yitiriyoruz. Kimden çalıyoruz bu zamanı?.. Zaman çalmak. Bu sözü bir başkasından da duyduğumu ha tırlıyorum birden. Ne zaman, nerde, bilemiyorum. «Çalmak» sözcugUnün sözlükteki anlamla rından yalnız biri «baskasınm malını gizlice almak, hırsızhk etmek» karşıiığında. ötekileri: vurmak (kılıç çalmak), atmak, çarpmak (yere çalmak), fcatıp kanştırmak (yofurt çalmak), üzerine sürmek (agzına bir parmak bal çalmak), bozmak, zarar vermek (bakır çahğı), çalgıyı seslendirmek (davul çalmak..), bir şeyin kenanm verev ya da çapraz kesmek, oymak, kalemle işlemek, süpürmek, temizlemek (tozu çalmak), benzemek, andırmak (maviye çalmak..), cansızlar içm ses çıkarmak, ses vermek (zil çaldı).. Kim kimden zaman çalıyor diye düşünürken Aziz Nesinin eski hikâyelerinden biri geliyor aklıma: Traşa Vaktim Yok (Geriye Kalan, 1953, 1975). Gazetedeki çalışma yertnde gereksiz konukların gevezeliğinden bas alamayan bir yazarın duvara bu sozleri taşıyan bir levha asması üzerine karşılaşOğı gülünç dunımlar. Evliya Çelebi'nin sayfalarmda okudugum bir cümleyi hatırlıyorum. Sadrazamm karşısına getirilmiş yaralı haydut, bunca işkenceden sonra arkadaşlannı ele vermeyerek şöyle cevaplar sorulanlan: «Dede Efendi, Dede Efendi: Gün akşamlıdır. Çıkası bir can için kişi kanndaşmı ele verir mi? Ne halin varsa gör..» Hilmi Yavuz'un «Bedreddin Üzerine Şiirler»inde Bej'azıd Pasa ajTU sözlerle konuşur: «Gün akşamlıdır devletim / Elbet biz de ölürüz.> Bir Eski Yapıda Edebiyat Sohbetleri BİR TAS BİÇİMİNİ ALIYOR ÖNCEDEN BİR BAŞKA TAŞ İÇİN UYUYORLAR BİRBIRİNE OMUZDAN OMUZA YÜKLERİNİ AKTARIYORLAR YF.RE TOPRAGA, HER ŞEYİ ALAN. YESERİR GİBf BİR OYLUM YÜKSELİYOR ARALARINDA ŞIİR MİOIR TAŞLAŞAN BU OUVARLARDA. Beşleme HALI ORMEK DEĞİL BU BEHİMKİSt SENİ BEKLERKEN BİR EVI KURMAK BAŞTAN BAŞA KAZMAK TEMELLERİ ORMEK DUVARLARI BİR BİR HER TAŞA İŞLEYEREK SEVGİNİ. Memet Çalışıyor Rauf HUTLUAY MEMEDİM GEMİLER 80YUY0R OENİZLERİ DALGALI MEMEDİM KAVAKLAR BOYUYOR AK PERDELİ KIRMIZI DAMLI' EVLERI MEMEDİM BOYUYOR GÖKLERİ. (EMOiZ BEKTAJ (DÖRT KiJiYDiLER BiR DE BEN, Kasım 1975) ZAMAN ÇALMAK ru çikıyor, ya sınlsıklam. hasta bir duvar. Oysa bu eskimiş, koj, sakat şeyler, yerlerinde durdukları sürece bize hizmet edip (ridiyorlardı. Kendi durdukları durumda işe yarayan, dayanıkh, sağlam. mantıkh bir gereklilikleri vardı. Üstlerine bir vurus gehnce... dökülüp dağıhyor hepsi. Mimar • sair Cengiz Bektaş'ın birkaç şiirini onun için aldım buraya. «İstip'te bir eski yapıda şıir okudum Desanka» derken içinde bulundugu yere hem şairce. hem mimarca bakıyor. «Bir köprü ayaklanna bakıyor suda» öiye başlaymca hemen mimarlık hayranlıgı öne geciyor. «Gidip kubbe oluyorum bir esM yapıya..» (42). Tasın taşa, duvann du vara, fayanssn fayansa uyması için hepsinin ya aynı derecede eski. ya yepyeni ve aynı renkte olması gerekli. Derslerimde çok japtım bu denemeyi. Nice yetenekli ve dikkatli öğTencinin bulundugu kocaman smıflarda küçücük bir rubalnin sözlerini kanşık olarak yazardım tahtaya. Biraz bakmca vezin belli olur, uyaklar hemen göze çarpar. redifler ele geçerdi. Ne var ki şair olmayan, bu iki beyti yazmış kişinin çağmda ve ortamında bulunmayan öferencilerim. bir Hirlü o dört saureıgı eski biçimine dönüştüremezlerdi. Denemeleri kısır bir döngü.. Memetler durmaksızın çalışıyorlar gerçekten. Ne var iu birinin yaptıgının ötekinin emeğine iyi yapışması gerekli. «Süleymaniye'de Bayram Sabahı» şiirinde Yahya Kemal Beyatlı, «Deniz ufkunda bu top ses leri nerden geliyor / Barbaros belki donanmayla seferden geliyor» diye başlamış, ilkin şöyle demişti: «Yeni dogmuş ayı gördükleri yerden geliyor» (Beşiktaş'taki Barbaros amtmda ou biçim yazılıdır hâlâ). Bir sınıf okuyuşunda öğrenciler ayı yavrusunu hatırlayarak gülüşmüşlerdi. Şaire anlatıldt durum; «Çocuklar haklı» dedi ve dejistirdi JİJÜ ANTCARA (64 16 86) 1 Erlcek Dediğin Çapkın Olur L. BUJzanca, 2 Üç Kâgıtçılar C. Arkın. AS (47 63 15) Siyah Emmanuele E. Bottestm R. î . TIYATROLAR ALİ POYRAZOĞLU TİYATROSU ( « » 52) Dcliler Bo*andı P«zartesi hariç her gün 21.30 • Cumartesi, Pazar 15.30 Çar kı Memnu Çar«.amba 11.30. BAKIRKÖY SANAT TİYATROSU Kovalisyon Pazarteti Cuma hariç her gün 21.30. Pazar 15.00 ve 18.30. BİRLİK SAHNESİ ( « K 4i) FaVimin Korku ve Sefaleti Paıartesi, Salı hariç her gece 18.15. 21.15. Pazar 15.15 18.15. ÇEVRE TİYATROSU (25 01 7») Elem Terefi? Pazartesi hariç her gün 21.30. Pazar 15.00. DEVEKUŞU KABARE TİYATROSU (44 Ai 75) Haneler Perşetnbe hariç her gün 21.30. Çarşamba, Cumartesi Pazar 16.30. DOSTLAR TİYATROSU (47 04 08) Düsmanlar • Pazartesi Cuma 11.20. Çarjamba Pazar 15.30 ve 18.45. Cuma 18.45. Kerem Gibi • Cumartesi 15.30 Alpagut Olayı 18.45 • 21.3». GÖNÜL ÜLKÜ GAZANFER ÖZCAN TİYATROSU (4t 80 91) Knlara Cözkulak 01 Pazartesi ECZANELER BAKIRKÖY: Kent, Ferda (Yeş. Köy), Pelin (Soguksu). Nur (Sat raköy), Fikret (Esenler), Osmaniye Saglık. Yeni (Kanarya), Başaran, Topdemir (Güngören). BEŞtKTAŞ: Sağlık, Nalân. Diler (Ortakby). Aktuğ (Akatlart. BEYKOZ: Paşabahçe. BEYOGLU: Pamuk, Tarlabası, Hayrettin Tav. EMtNÖNÜ: Mehmet Cemal, Demir (Çemberlitaş). Yeni Lâleli EYÜP: Güven, Ömür Murat Masa başmda gürültüden duramıyorum. îşçiler eski duvarlan yıkıjorlar balyozla. «Aman yavas» diyorum. C"%*ap hazır. • Bir şey yavaş yıkılmaz ki bey» diyor içlerinden biri. «Birden devinneli, kökünden temizlemeli yıkılacak şeyleri..» Gene de herhalde hatır için biri balyozu bırakıp madırgayı alıyor eline; ötekı çekiç ve keskiyle, nıurçla çalışıyor. En sessizi, BEJİKTAÎ KADIKOY mala denilen aracı bin biçimde, MISTK (46 15 14) 1 002 Yavru AS (36 00 50) Genç Kızlık ve yüz gereksemeyi karşılayarak Kâtip Don Kişot, 2 Harara ötesi R.T kullanan sıvacı. Mala onun elinAşk KENT (36 06 12) Poseydon j de nelere yaramıyor ki.. Sulu Yanıyor R.T. ! harçlar arasında yüzü gözü leYCMURCAK (40 22 27 > 1 OCAK (36 37 71) Üç Ahbap! keli. dudapmda sessiz bir sigaKaynanalar T. Akmansoy, 2 Çavuşlar M. İıtselel i rayla hiç durmadan Kin C. Arkın utraşı>ror. OPERA (36 08 ±) Ayıkla Beni: Bir gün soracak olduydum: «tşiİSTANIUl Hüsnü A. Akbaş ' ni sever misin îhsan Usta?», «İm REKS (36 01 12) Kaynanalar; fcâmm kesik benim, dedi. İşimi tPEK (22 25 13) 1 Üç Ahbap T. Akmansoy \ sevmeli. iyi yapmalıyım ki CeÇavuşlar M. tnselel, 2 Dam SÜREYYA (36 06 82) Seks! nabı Allah kapı açsın bana. ABudalası M. Mutlu Kulübü R.T. ! dım dillensin, boş kalmıyayım.» ŞAFAK (22 25 13) Merhaba BeBu Çorum köylüsünün agzmdan duyduklanmın çoğu gerçek bir söz gücü taşıyor. Rastgeîe, ayak üstü, gelişi güzel konuşur gibi göründüğu halde sözcüklerihariç her gün 21.00. Cumarteti PaTÜRK YAZARLARI TİYATROni seçişteki dikkat. şaşkmlık veSU (21 58 74) Yarınlar Kimin zar 16.00. rici. Gözüme hoş gelmeyen parPazartesi Salı hariç her gece 21.00. HALK SAHNESİ OYUNCULARI çalı bir duvar için şöyle dedi: Cumartesi Pazar 18.00. Çarsamba (21 5 i 81) Carrar Anamn SiUhla• Bu taşlar yigit değil; âleme gös 15.00 (matine) n Pazartesi hariç. Çarşamba Cuterecek yüzleri yok pek. Harçla, martesi 15.00 11.30. Pazar 15.00 sıvayla kapatmalı boşluklarıra.» 18.30 Cuma 18.30 21.30. Salı Per ŞEHiR TiYATROLARI Başka bir gün, rnasdar diye kulsembe 21.30. landığı eski bir tahtayı gösterFATİH (26 53 80) Anahtar SahipISTANBUL HALK TİYATROSU dim: «Bu kadar kereste içinde leri • Pazartesi Salı hariç her gün (47 18 M) Bakireler Persemba hep oru yeğliyorsun, neden elin21.00. Cumartesi. Pazar 15.30. hariç her gün 21.30. Çarsamba Cuden düşürmüyorsun hiç?» «Her HARBİYE (40 77 20) Galile Pa i martesi 18.30. Pazar 15.30. şey çalışır Hoca, dedi. Tahta l a r U i i Salı hariç her gün 21.00. | KENTERLER TİYATROSU (44 çalışır, dııvar çalışır, temel çaCumartesi. Pazar 15.30. ' 35 89) Günden Geceye Carsamba lışır. yapı çahşır. Kerestenin caKADIKOY (36 3121) Besleme 15.00 21.15. Persembe Cuma 21.15. nını satın alan boyadır. Kusuru Pazartesi Salı hariç her gün 21.00. Cumartesi 18.15 21.15. Pazar yok bu jüzden.» Cuır, rtesi Pazar 15.30. 15.00 18.15. Meğer bakmayı bilmezmişim GULTEPE (64 27 71) Düğün va NEJAT UYGUR TİYATROSU ben. Kimbilir kaç işyerinden geda Davul Pazartesi Salı hariç (22 41 12) Süleymaniyel! Pasazade her gün 21.00. Cumartesi, Pazar \ çıp de şöyle alıcı gözüyle bakSuleyman Pazartesi hariç her mamışım emekçilere. Çalışmayı 15.30. | gün 21.30. Cumartesi Pazar 18.00. seyretmemışım. Ne yapüklannı. ÜSKÜDAR (33 03 97) Hakan NİSA SEREZLİ TOLGA AŞKINnasıl yaptıklannı görüp anlayaPazartesi Salı hariç her gün 21.00. ER (47 18 M ) Caniko Çarsamba bilmek merakıyla sık sık bahCumaıiesi Pazar 15.30. i çeye cıktıgırm yanlış yorumlamış 15.30. Cuma 21.30. Cumartesi 15.30YENİ KOMEDI (44 04 09) Sah; olmalı Aslan. îşte şimdi hatır21.30. Pazar 18.30 21.30 Beleşçite Sofu • Pazartesi Salı hariç her ladım; o sözü kimden işittigimi. ler Şahı • Persembe 18.30 21.00 gece 21.00. Cumaıiesi Pazar 15.30. TEVFİK GELENBE TİYATROSU Bu dolaşmalanm sırasında AsDEVLET TİYATROSU (44 31 »1) lan. alşine bak bey, dedi. gön(36 08 21) Sil Baştan Pazartesi Küheylan Her gece 20.30. Cumarhariç her gün 21.30. Çarsamba 15.30 lünü ferah tut. Biz sizden zatesi Pazar 15.00. Cumartesi Pazar 18.30. man calmayız ki». Gerçekten hiç yalanları yok; bütün kusurlan. her seyi ellerinden geldiği kadar yapabilmeleri yalnızca. Gündelik hesabıyla çaİıştıklan için her sabahm avnı KASIMPAŞA: Karadeniz, Karpasa Basak (Bayrampasa), Yesaatinâe işbaşındalar. Kınk bir ni (Rami), Gürsoy, (Alibeyköyü) deş (Halıcıoglu). teneke içinde yaktıkları yarım SARIYER: Oktay. Bizim Ayral ateşte bir saatlik ögle paydosunFATİH: Güven, Sağlık, İstan(Tarabya). ! dan sonra akşam onyediye kabul (Küç. Hamam), Sofular Gülen. Yenigün (Cer. P a ) , Birol ŞİŞLİ: Kenan, Yeni Violet,! dar gene hepsi kendi işirjde. Türküleri, konuşmalan vakit almı(Küç. Mu. Pa.) Türkân, Oruç (Mec. Köy.), Şenay (Hürriyet Mah.>, Mehmetçik | yor. Ne var kı bir yapmın manG. O. PAŞA: Lâle, Halk (500 (Çeliktepe), Can (Gültepe). ; tığını değiştiren ek çahşmaları Evler). yürüttükleri için emekleri yeteÜSKÜDAR: Örmeci, Nilgün, i rince gösterişli değil. «Gün kârıy < BAKIRKÖY: lnci, Kerim, RıhDtıvardibi, Nusret Mine, Gülden . la geçinen kişileriz» tım, Defne (Göztepe), Kaptan diyorlar. | (Beylerbeyi), Şirin (Ümraniye). ' Kırdıklan bir yerin altından ya i Arif (Suadiye), Hayat (ErenköjO l ZEYTtSBVKSV: Telsizler. paslı, çürümüş. delinmiş bir bo 1 KAR.4KÖY: Yeni Karaköy. dizesini: «Yeni doğmuş aya baktıkları yerden geliyor.» (Kitaplanndaki öiçırn böyledır). Bir küçünüR takının azızliğı. Bunu bil diği halde BeyaMı. aurmaksızın kendinden önce yazümış şiirlerin yapı bozukluklanru arajnp bulur süreKlilikle tekrarlardı. Sermet Samı Oysal'm «Yanya Kemarie Sohbetlem kitebında bunun çeşitlı örnekleri yer alır. Beyatlı, bir eski yapınm mantığına, bir yeni şairin beğenısiyle bakar ve yanlışhKlar Duııır ooyuna. «Dolduran navzı âteşten bâde» yanlıştır. «Havzı doldurmuş ateşten bâde» olmalıydı (47). Meselâ Fikret «Ken'an evine yâreli dönmüş geliyordu» dıyor «Ken'an yaralanmış eve yorgun geliyordu» demeliydi. Yine Fik ret, «Pîşinde bir âvâzei şan yukseliyordu» diyor. «Alkış sesi her yandan uçup yükseliyordu» demeliydi.. Namık Kemal'de de böy le bozuk mısralar var: «Kan ıle kılıçtır göriincn bayrağımızda» diyor. «Aİ kanla kılıçtır görünen bayrağımızda» deseydi imâle de ortadan kalkardı» (4950). Ararsak belki biz de buluruz Yahya Kemal'de böyle aksak söy leyişler. Söz gelimi «Sesste Gemi» deki şu iki dizeyi her zaman yadırgamışımdır: «Hiç yolcusoı yokmuş gibi sessizce alır yol / Sallanmaz o kalkışta ne mendil. ne de bir kol» Belki omuzdan, dirsekten hareket ettiririz ama Türkce'de kol sallamalc yoktur da el sallamak vardır samnm Yıllar önce Resat Nuri Günteldn güzel bir hikâye yazmıştı: Bilek Saati. Şimdi hepimiz kol saati diyoruz nedense. îşte dilin azizlikleri. Bir eski yapının mantığını bozup yeni eklerle uğTaşmak ne kadar zahmetliyse, durmuş oturmuş bir sanat eserinin yaratılıs zamanından doğan pürüzlermi yeni günlerin beğenisiyle elestir mek de o kadar kolay.. Nerden nereye.. Işçilerin çalışmaiannı seyretme zevkiyle kendi emegimi boşa harcadım ben.. Helâl olsun. Onlar benim zamanımı ödediğim emek ücretini • gereğince kullandüar. Ama kendimden zaman çaldım ben. Samnm bütün sanatçılann yapması gereken tek şey, zaman çal madan, eserlerinin emeğine eğilmek olmahdır her zaman. NASREDDiN HOCA PUÛİNDE 5EREF ÖDÜLO KAZANAN BUIGAR SANAÎÇIYA GÖRE KARiKATÜR, YAJAMA EN YAKIN SANAT • Milko Dikov'un Şlli faşist yönetimlnin içyüzünü vurgulayan bir yapıtı... YAPİTLARINDA BELiREN HOZÜNlO HAVAYA KARJILIK BULGAR SANATÇ! iYiMSER OUHJGUNU, CÜNKÜ DÜNYANIN AYDINIANACAGINA İNANDIGIHI SÖYLÜYOR DİKOV, SANATÇININ DAHA İYİ BİR DÜNYA İÇİN ÇALIŞMASINDAN YANA Karikatürün, zaman zaman, M çizgiyle çok şey anlatma sanatı diye tanımlandıgı olmuştur. Bir valınlaşma olgusuna parmak basan bu tanımm kökeninde, karikatür sanatının tüm bağımsızlaşma seriiveni yatmaktadır. Karikatür. resimden uzaklaşıp kendi bağımsızlıgına vönelirken. «çizgi» dışmdaki öğeleri bir bir gözden çıkarmış, bir çeşit armmaya uğranruştır. Bir fikrajn resimlemekten «çizgiyle anlatım»a. gideret «çizgide mizahna, yani «bir şey anlatmaksla yükümlü olmamaya kadar uzanan bu yöneliş. bugün bir yol aynmına gelmiş görünüyor. «Çizgide mizah»ın daha ilerisi sanatçıyı sorumsuzluğun kucağına atarken, «çizgi» dışmdaki öğe lerden korkma da çağdaş isterler karşısında yetersizliğe sürüklüyor. Oysa karikatür de bütün öteki sanat lar gibi yaşamm içindedir ve on>on isterlerinı karşila IMDII mak zonmdadır. «Çizgi» dışındaki öğelere sırt çe\iren, nerdeyse tek boyuta indirgenen bir sanat ise insanın politik ta\Tim, poütik bildirisini iletmeye belki elverişlidir, ama yaşam karşısın da tüm duyarlığım ve düşünsel etkinliğini yansıtmaya yetmez. Şu günlerde Tepeoaşı'ndaki İstanbul Belediyesi Karikatür Müzesinde yapıtları sergilenen Bulgar sanatçısı Müko Dikov, işte bu noktadan çıkış yapıyor: «Benim düşünceme göre gazeteyle birlikte gelişmiştir karikatür. Bundan sonra da böyle süriip gidecek. Niteliği gereği gazete hızla yansıtmayı ister. Karikatür de buna ayak uydurmuş, h.zla yansıtır bir sanat oimuştur. Ama bu onun yalmz politik bir sanat olmasına yol açmıstır. Oysa bence karikatür. bütün sanat ÖZfl lar îçinde yaşama en yakın olanı. Bugün \ardığı dogrultu dışında, yaşarnı daha genış yansıt maya yönelmelidir. Bunun için de gazete dışmda çaiışmalar yapılması gerektiği kamsmdayım. Çalışmalarımın özelliği samnm bu düşüncelerimden geliyor.» Yaşamı daha geniş yansjtma sorununa Dikov'un getirdifi çözüm, çizgi yalınlığmdan aynlma diye özetlenebilir. Kısa kesik çizgiler ve noktalarla olıışturulmuş yüzeyler üstünde başka öğeler kullanmaktan, başka boyutlara açümaktan korkmamış. Bunu, karikatürün bağımsızlıgına ters düşen bir çeşit resme dönüş olarak değil, karikatürii sanatçının her türlü duyarlıgını ve düşüncelerini yansıtmaya elverjşü bir sanat durumuna getirme uğraşı olarak degerlendiriyor. Sergilenen yapıtlarda bir yandan politik yergi sürdürülürken, bir yandan da insanın evrensel diyebileceğimiz çeiişkilenne deginiliyor. Örnegin hem Şili için yapılmış üç yapıtta faşizmm sergilendiğini görüyoruz. nem de insanı dogumdan başlavıp ölümüne değin izleyen kısstlamalarla ölümün bunlara son verişi arasındaki celişkiyi izüyoruz. Serginin bütününde hüzünlü bir hava göze çarpıyor iik bakışta. Sanatçı bunu. yaşamm aslında böyle olmasına bağlıyor. Ama iyimser olduğunu aa hemen sozlerine ekliyor. Karanlık görünen dünyanm aydınlanacağı inan cında. îyimserliği de burdan geliyor. Yapıtlanm «satirik (yergici) grafit» diye niteleyen sanatçıya göre «Güçlükler ve savaşlar olmasaydı karikatür da olmaz» dı. Zaten önemli olan. .Daha iy5 bir dünya için çalışmak» değil mi? TELEVIZYON 14.25 TELESPOR Telespor bu hafta İzmirde yapılacak Türkiye Sovy :1er Birliği futbol maçı ile yayma giriyor. Program da kor.uk sanatçılar olarak Güziâe Kasacı, ömür Göksel ve Yozgatuı bir köj'ünde Seyit Aİ bulunuyor. Güzellik yarışmasından bir bölümün de bulunacağı Telesporda Ali Poyrazoğlu, Tele Kutu, Müfettis ve Temel reis yine yer alıyorlar. Gençler için de Rock and EoU Shovdan ikinci bülüm jaymlanacak. 19.10 DOLU DtZGİN «Bir garetenin öyküsü» Ben Cartwriht, eski bir dostunu ziyaret etmek ve yetistirdigi atlan satmak için yakın bir kente şider. Eski dostu bir gazete sahibi olan hammdır. Bu gazeteyi kendi çıkarlan için kullanmak isteyen biri, baskı yaparak gazeteyi satın almak ister. Ancak Ben Cartwriht olaya kanşır ve gazetenin sorumluluğu20.00 HABERLER VE HAVA DLTtOIU (Tuna Huş Ülkü Kuranel) 20.40 PAKİSTAN (2) Pakistan'ı tamtıcı program dizisinin ikinci ve son bölümünde Konya'nın kardeş şehri olan tarihi Multan kenti çeşitli yönleriyle tanıtılıyor. 21.10 ÇOK SESLİ S. >IÜZtGİ Gürer Aykal ybnetimindeki Televizyon Orkestrasmdan Paul Dukas'ın acemi sihirbaz ve Johann Strauss'un güzel Mavi Tuna valsi. 05.00 05.05 06.00 06.02 06.30 07.00 07.02 07.07 07.30 07.40 09.00 09.02 RADYO TRTI Açılış ve program Türküler. Şarkılar Kısa haberler Günaydın Bölgesel günaydın Kısa haberler Köye haberler Bölgesel yavın Haberler Bölgesel yayın Kısa haberler Amlarda. nağmelerde sevdikleriniz 10.00 10.01 12.55 13.00 13.15 13.30 15.00 15.01 15.30 18.20 19 00 19.30 20.15 20 45 20 50 Kısa haberler Yedinci gün Radyo TV haberlen Haberler Oyun havalan Bölgesel yayın Kısa haberler Deyişler ve ezgiler Spor magazin Bölgesel yayın Haberler Bölgesel yayın Bu yurdun sesl Tarihten yankılar Çocuklar için 21.00 21.02 21.30 22.00 22.02 22.30 23.00 23.10 23.10 23.30 24.00 Kısa haberler Dinleyici istekleri Spor dergisi Kısa haberler Dinleyici istekleri Klâsik batı müzigi Haberler U1.00 Bölgesel yayın Türküler Bızden ve batıdan Kısa haberler TRT III 07.00 07.02 08.00 09.00 10.30 11.00 11.30 12.30 13.00 13.30 14.30 IO.CJ 00.02 Gece konseri 00 J5 Kısa haberler 01.00 • 05.00 Gece yansı 21.15 KOMtSER OOLUMBO :Çift kopje» İnsan değerleri ve pazarlama konusunda uzman olan Dr. Kspple, bir anlamsızHk yüzünden varlıklı bir müşterisini öldürür. Films tek kare yerleştirerek nilinç altı kurgulama yöntemini geliştiren Dr. Kepple, bu arada yanında çalışan adamını da öldürmek zorunda kaîır. Columbo, kaatili bilinç altı kurgulama yönte mini uygulayarak ortaya çı kanr. 23.15 GÜNE BAKIŞ 1 1D1VIC 7 TRTII 08.00 09.00 09^0 10.00 11.00 11.30 12.15 13.00 13.15 13.30 14.00 Gün başlıyor Sabah konseri Toplumsal ilişkiler Çocuğun dünyası Solistler geçidi Yeşil Ada Klâsik koro Haberler Çeşitli müzik Kitaplar Dergiler Söz bu meslefin 14.30 15.00 1530 Her hafta bir ozan iki solistten şarkılar Opera ve operetlerden seçmeler 16.00 Odx müzigi 16 30 Bır solistten türktiler 16.45 Bir solistten şarkılar 17.00 Yaşar.an tarih 17.30 18.00 18.30 iki solistten şarkılar Orneklerle Dünya Edebiyatı Çağdaş sanatçılar 19.00 19.30 20.00 20.30 21.00 21.45 Haberler Haftanın olaj Unutulmayan sesler Gönül telimizi titretenler Yaşadığımız topraklar Ankara Radyosu Çok SesM Korosu 22.00 Binbtr direk 22.30 Haftanm plâklan 23.15 Bir romanımız var 23.30 Haberler 23.35 Şarkılar geçidi 24.00 Kapanış 16.00 16.30 17.00 18.00 18.30 19.00 20.00 20.45 21.30 22.30 23.00 Bu akşam televlzyonda 21.45'te Komîser Columbo'yu « Çift adlı dizide izleyeceğiz. Columbo, bu dizîde, katiIİ bilinç altı kurguU™ ^X«*AW.; ,,. 24.00 01.00 Program ve kapasıs Açılış ve program Güne başlarken Sabah konseri Müzik şöleni Günün konseri Türk halk müziğinden örnekler Müzik Magazin Ögle konseri Haftanm solisti Çağdaş Türk Sanat Müzigi Çağlar Boyu Müzik llhan üsmanbaş Gençler için Solistler Topluluklar Konser saati Sizin için seçtiklerimiz Caz müzigi Bir albüm Pazarın plâklan Müziğe çağrı Barok müzik Tatil gecesi Hazırlayan: îstek Bağlum Caz müzigi Gece konseri Doğum Gününde Ekrem Zeki Ün Gece ve müzik