Katalog

DÖRT CUMHlRhET 12 Kasım 1975 BENlM rlftBBjiJri ... BuKÛ ABSULCANBAZ Büyük Usturalar Şakir BALKI 47 Bana bak Haa Kenm, fazla dırdır edıp durma' Bu belâjı başımıza sız sarmadınız mı' Canu Yaptırma Derneğırun 8da mı boyle, boyle konuşmaz Bır laf salatası yanşı baş'adı cadde ortasında Hodukoflu Zubur elını kolunu salhvordu sınınnden Kasap Idrısın rengı atmış »buk sabuk konuşuvordu Molla Mustafa yangına benzın sıkarcasma Yahu arkadaşlar dedı boş vere ne boğazlaşıp durujorsuruz 7 Bu Zeynel Bev kı \arıp ^nkara ya hukumetı duşurdü, gunlerce dovunup durmamz para etmez gayn Benden unlemek Azkalsın dövüşeceklerdı Sovlene sojlene ayrıldılar Hodukoflu kendıru tutama>ınca, hırsından bagırdı Molla'• nın arkasından Senı gıbı papaz, »enı . • Sanayı Sıtesı ışı Ude dallanıp budaklandı Dozer ler çopluğe dalınca, tozdan dumandan ferman okunmsz olmuştu Bır jurtdaş Eh hatırluı olsun, dedı bırşeyler oluyor ama ne oluyor bir bılsek ia \aşlı olanı Iluncı Istanbul asfaltı buradan geçıjormuş parası olan duduğu çalar artık Berıkı kevıflendı Sanajı "Mtesı içın tam jennı buldular, dedı, vurgurculara ıu gun doğdu Tefecı Beşır m adamlarmdan bın bu konuşulanlan dınledı îrı adımlarla Tefect'nin burosuca geldı Duvauklarını anlattı Tefccı Beşır hıç zaman kavbetmeden dogru Buyük Zurna gazetesırp gıttı Para eden bır ılan \ardı, bır de haber koymalannı soj lcdı } rtesı gunu haber çıkt! • ^Bayındırlık Pakanı llımıze gelıyot1» ^' '~ '<* Bır o\un oynanıyordu llde Bu oyunun yonetmenı de Tefecı Eeşır oluyordu Bır haber daha uçtu • Mezarlıklar Genel Mudurü İlımızde'» Eskı Vatan Cephesı Kumandanlarından Durmus derdınl şb\le doktu •Hanı bi7 da az buçuk laf ettık, yalan attık, yalan dınledık &ma boyle bır valan ne Iranda ne de Fızan da gorülmuştur Bız adarrn Bakan bılıp çevresını aldık, selam ^erdık, hal hatınnı sorduk Bizi dınledı dınledı de> Ben Fakan fılan değılım dedı olan bitenler benı ılgılendırmez Benım gorevım mezarlık ı«ını \oluna sokmaktan ıbarettır » Canım bu mezarlık ışı de nereden çıktı'' Bu îlde ne dolaplar donüvordu bovle' Bız adamı Bakan bılıp Zejnel ıçın demedıgımızı kotnadık gıttı Ama adamın bır kuruşluk kabahatı ojsa >a \oo Tüm rezıllık bızdeydı \dam bıze her sozümta ardında «Ben Mezarlıklaı Genel Mudüruvüm» dıvordu bız halâ ge\ezelık edıyorduk adama Bakan dıje vağ çekıp duruyorduk Bu Zampık Zeynel bızde akıl bırakmadı Aklımızı çaldı bı zı aeıi dnane Pttı VardiK bız \ alı Bevın makamına, «Valı Be^ dedık, bu Dorerlerın altıiı ustune getırdıklen ^er ne ola 9 cak » \ alı Bey kem kum ettı Buradan Yol İşlen Mudunıne baş\urduk durumu adama açıyorduk adamın yuzu mum gıbı oldj «Varıp bu ışı Zeynel Beje sorsanız, surgünden yenı dondum » Bu sefer Zeynel Beyın ardına duştttk Denize duzen yılana sanlmaz mı k r Zevnel Beyı çok zor bulabıldık. Karşısında acemi erler gıbi dızıldık Bızı gorür gormez bıraz huylandı ama hiç renk vermedı Bız ona da • Aman Zevnel Bey deduî ılde olan bıtenlerı bıhrsen sen bnırsm Bılıyorsun Dozer ler ortalıgı toza dumana kattılar degıl r r r Acaba bu çopluk denılen arazıde ne olacak, bır de senln agnndan ogrensek » Tek tek jU7İerımıze baktıktan sonra Canım bunu bılmevecek ne var, Sagır Sultan bı>e duydu bu arazıd» neler olacağ'nı Sanau Sıtesı olacak Sanavı sıtesı Eh ga.rı bundan sonrası kaldı m' kı bır yağma başladı Parası olan bu arazıden \er almaya kalkıştı Hey gıdı gunler hey Bunlan da mı gorecektık" Bu çopluk ha'' Bu copltık denılen arazıaın çoğu Dırama ve Kavala muhacırlerınındı ıneklenni ökuzlennl bu arazıde otlatıj orlardı 1924 ae gelen bu muhacırler bu juzden bu topraklar onun bunun çoplugu olup çık*ı. CopHik mopluk derken bu arazı on gün içınde satıldı gıtti Bu arazıje para \atıranlar pusu\a vattılar Sanajı Sı'esı planını beklıjorlardı Hepımız oeKİıyorduk aslında Ha bugün, >arın Buyük Z^rna gazetesı bır haber patlattı kı, hemen şaşır dı«c Haberın başlığı da şojleydı «Ilımızın mezarlık ışı halleculdı • Yahu bo\le şev olmaz Sanari Sıtesının yerıne hıç mezarlık olar n u ' Plan ve program mucıbatmdan olup bu arazı mezarlık ıçın tahsıs olunmuştur » Bız bır panığe kapıldık vardık vıne Zeynel Beyın hitturuna, «Yandık gıttık bız Zeynel Bey yandık Bu mezarlık ışı de needen çıktı' Bu>uk Zurna'nm yazdıklan dogru mu acaba' Nedır bu oızım başımızaaa gel'nler Zeynel Bey1" \ıkıldık bız bu haber uzerıne Elbette semn de bır bıldığın vardır, de bıze bır şe}ler de » Eıze dondu Canım dedı sızın ışınıze aklım hıç ermedı benim Mezarlık kotu şev mı Apar topar buraya doldunuz ne olmuş vanı' Yahu hepımızın gıdeceğı yer mezarlık değıl m ı ' Ha Sana>i Sıte«ı olmuş ha mezarlık Bana kalsa mezarhk ıçm o araza bıçılmış \er Yarın ıl bu>u\ecek olenler çoğalacak, mubarek nlulerımır açıkta mı nalsır" Yahu snnra mıllet o kadar çok olu jor kı Tovbe ya Sız Sanayı Sıtesı ıçın hıç kafa yormaym, varın gıdın ışlerınız başına . (DE\AMI \ \R) Atatürk'ün ölümü ve Asya Halkları Bilâl N. ŞiMŞiR ATATÜRK İÇİN "KEMAL GÜNÜ,, VE YAS YÜRÜYÜŞLERİ DÜZENLENMİŞTÎ Türk ulusunun buyuk yasuıı paylaşan cdenızler Gtesmdekı ıçten aostlar., Ir.gıltere dekı kuruluşların ujelerıyle sınırlı ueğıldı Aslında bu un Asja kıtası acı haberle sarsılmıştı O \s>a kıtasında ıse Turkıjenm temsılcıhkJerı henuz peıv. a^dı Koskoca H^rıd \arım Kitası.ida Turkıye nın yalnız bır teiv konsoloslugu vardı, o da ta Fengal Korfezınde, Kalkutta şehrınrieydı \o ustelik sadece fabrı oır KonsoloslUKtu Yanı bu Konsolos, Turk \atandaşı degıldı, Turkıye dcn maaş almı>odu Fahrı olarak Turkıye >ı temsıl edıvordu Hırd \a'ım kıtas ı da, janı bugunku Pakıstan da Hındıstan'da ve Bang ladeş te Maturıtun oıumu aze rıne duuuan acıyı, tutulan yası Turkıjeje duvarabılecek sadece Kalkutta Fahrı Konsoloslugu var dı Bır de Hındıstan sınırma en vaKin Elçıhk olaraK Kabıı Bujukelçılıgımiz vardı Turkı$emn Kabil Buvukelçısi Memduh Şevket Esendal, Aîganıstar da \ e Hındıstan'da Ataturk e dujulan saygıjı 13 Ka» kım P33 güntı Ankara'ya şdile anlatır «Atatürk un rahaîsızlıkları va vefatları haberi, Afganlılar va Hındıstan muslumanlan arasında derın teessür uyandırmış, yenı Cumhurbaş'ianımızın ış başına gelme.erı de emnıyet ve se vınç ıle karşılaiiinıştır • Afgan Kral hanedanmdan olan Sadrazam Harbı>e Vezırı, Saray Vezın, Maarıf \ ezırı, b J tun diğer Vezırler, Âyan ve Mebusan Reıslerı ıle bu ıkı Meclıs azalarından onbeşer kışılık bı rer hejet, butun Vezırlıklerın \e mustakıl Mudüriyetlenn Musteşar \e Umum Müdur \e Mudurlerı Kralın Başjaverı ve Başka tıbı burada bulunan Aîgan ge nerallen, Haroıve Vezırlıgı Şube Şeflerı, Harbıje Mektebı Kumandan ve Zabıtıerı Ebedı En cümen ve L'lema Heyetı azaları Buj ukelçılığunıze kadar gelerek tazıyet etrmş ve teessurlennı bıldırmışlerdır • ''ımdıj e kadar baskalanna gosterılmerruş olan busajgıdola j^sıle oradakı Algan Büyuk Elçısine hoşnutluk oıldırılmesi muvafık olur samnm «Aldığımız haberlere gore Hın dıstan Muslumanları camılerde toplanarak Ataturk un sağlığına dualarda bulunmuşlardır öiüm haberi uzerıne büyuk şehırlerde dııkkânlannı kapamaları ıçın Muslım • Lıg (Muslım League) adındakı teşeklcülün Başkanı Avukat tsmaıl (Muhammed) Cenna (h) beyanat yaomış ve büyuk şehırlerde dukkanlar kapanmıştır » Buyukelçı, H'ndlstan MUslümanlarınm Atatürk'ün cenaze tbrenı gununu sorduklannı da bıldırmekte ve «buna bakılırsa yıne dukkanlar kapanacaktır» demektedır Nindistan'da •Kemal Gunu» Kabıl Buyukelçısının yazısında Avukat Cennah dıye anılan kışı, Pakıstan m kurucusu Kaıdı Azam (Yanı Puyuk Onder) Muhammed Alı Cınnah'tı 1938 jılında Cınnah, butun Hındıstan Musluman Bırlıgı Partısının lıderıy dı Afganıstan sınır bolgesınde ta doğu Bengal e kadar baştan başa butun Hınd yanm kıtasına yavümış bulunan bu partı, Ataturk'un olumü uzeme tum bolge, ıl, ılçe ve kov orgıitüyle harekete geçtı Bu partırun. kollannın uzandığı her bolgede, her kentte hatta her kasaba ve koyde okullar camıler kulupler meydanlar doldu taştı. Ataturk ıçın toplantılar j'apıldı Dua edılaı Sa\gı duruşu^da bulunulda «BHAiRAB AÇIK HAVA TOPLANTISI, RAHMETLi KEMAL ATATÜRK'ÜN BıRDENBıRE VE ACI OLUMU UZERıNE DUYDUÛU DERiN UZUNTUYU KAYDA GEÇiRMEYE KARAR VERDi» Hindistan müslüman!arı büyük şehırlerde dükkanlarım kapatmışlardı Isı.ınhultular, son >okulusunda dokulnıuşUı.. \l\ja savgı \e sctgisıni bır kcz daha belırtmek içın * t c ı AJr ı İ 1 »\Ş, halklarının da dogai bir lider olarak benımsedıklerl \taturk, Kurtulus Savaşının onetnlı dönemeçlerinden blri olan Konırresinin deleeelenyle Ortaklaşa başsağlığı ve sempatl kaıarları alındı Buyuk Ölü ıçm ıçtenlıkle goz jaşı dökuldü Ru nu ıçm Tanrıya yakanldı Tek sozcukle, Butun Hındıstan Müsluman Bırlıgı partısı, tıpkı Ataturk un Türkıye'dekı Cumhurı\et Halk Partısı gıbı Buyuk önaer ıçın yas tuttu, goz jaşı doktu Hındıstan Muslüman Bırlıgı Partısı lıderı Muhammed \\\ Cınnah, avrıca, bıiUJn partı orgutune çağrıda bulundu. 18 Kasım ı<!38 Cuma gununun butun Hın dıstan'da «Kemal Gunu» ılan oıunmasını o gun butun camılerde Ataturk un ruhu ıçın dua edılmesını, mıtıngler yapılmasını ıstedl. Cınnah'ın bu genelgesme Hırdıstan'ın her tarafından uyuldı Tıirkıyenın Kalkutta Fahn Konsolosu Mr L C Mausell 29 Kasım 1938 gunü Tur*u>e nın Londra Buyükelçılığıne şunları %azıyordu «18 Kastm gimü, bütun Hindistan da «Kemal Günü» olarak amldı Futun Muslüman dukkanları okullaıı ve kamu kuruluşları rahmetlı Cumhurbaşkanına \e Türk halkma sajgı gosterısı olarak kapatıldı. Yalnız Muslüman halk değıl, Hındulann da buyuk çogunluğu asırı sempati gosterdıler « Buyuk kavbı yorumlayan Hındıs'an ın bellı başlı gazete lerındekı vazılann kesıtlerını de bugun, ayn pakette, denız yolajla postahyorum Başsagl'ğı kararları Müsluman olsun, Hındu olsun, Hırdıstan halkı Atatürk'u an mak ıçın her tarafta toplantılar yapmış, toplantı somınaa toplu ca bırer de karar almıştır Ko nuşmalar, dualar, uzuntuler, sempatıler sozde kalmamış kagıda da dokülmuştur Yerel ba sına verılen bu karar ornek'erının Türk ulusuna da duvurul ması arzulanmışnr Ama bunlar bıze kadar pek ulaşamamıştır. Dogu Hındıstan Bengal ^ıssam bolgelen halkı, bu başsaglı karar'arını Kalkutta Fahn Konso losluğumuza vollamış o kanal dsn Turkıye ^e ılet lmesıne çalış mıştır O'ekı bolgreler ozellıkle Keşmır, Smd, Kuzey Batı Smır E\aletı halkı ald'gı karar ornek lennı Ingılız makamları aracılı gıjla Türkıjeve ulaştırmak ıs trrnı«lprdır ^Tia bunlann çogu Turkıye ye ulaşamadan tngılız arşıvlennde kalıp gırmlştır Başka bır devımle buçımktl Bangla des boi?e":ı halkı Kalkutta Kon^olosluğj sayesınde kararlannı Turk makamlanna ıletebılmış, Pakıstan \e Hırdıstan halkının kararları ıse buyuk çoğunlukla bıze kadar gelememiştır Değışık \erlerde vaptıSımız araşti'malarla bu kararlarm bazılarını bulabıldim Punlar aşagı yukan vüz şehır \e\a Kuruluşu temsil etmektedır ve Ataturk ıçın Hındıstan yarım kıtasında dujulan buyuk yası azçok >ansıtmaktadır. Birkaç ornek A^sam evaletı Jornat Kasabasının 18 Kasım .938 gunlü karar orneğı şo\leaır «Gazı Kemal Ataturs Gununu anmak ıçın, 18 Kasım 1938 gdnu, Islam Bırlıgı Jorhat Şubesmce Beledıye salonunda bır oaş sağlığı toplantısı yapıldı Toplantıya Han Sahıb Maulvı RUK nıddm Ahmet Başkanlık ettı. Bma tıklım tıkhm doldu Toplanrı çok he^ecanlıydı • Islam Bırlıgı Sekreteıi Dr ^bdul Hıkm toplantının amacı nı açıkladı «Vaturk'un hajatı ve ozellıkle Turkıvejı kurmak ıçın yaptıgl reformlar hakkmdan aşagıdakı bavlar bırer konuşma vaptılar «Islam Bırlıgı Başkanı Bay H P Barna, Bav Nılmonv Abukan Majhı \bdullah \e Dr ^odul Hakım «Gazı Kemal Atatürk'ün ruhunun ebedı ıstırahatı ıçın dua edılırken butun ujeler ayağa kalktı «Fu karann Tlirklye'nln Kai kutta Başkonsolosuna \e basın gonderilmesı kararlaştırıldı » «Gazı Kemal'ın hajatı Uzerir) Başkan güzel bır konuşma va? tı • «Toplantı sonunda Başkanl' Dıvanına t<"=ekkür edılmesi içi oy kullanıldı» «Kemal Günu» «/alnız kapa salonlarda değıl, açık havada v; pılan bwuk toplantılarla da anı mıştır Dogu Bengal m Mymeı sırgh kentının Bhaırab bdlge karar orneğı şovledır •Turkıye Cumhurbaşkanı rRl metlı Kemal Ataturk un ruh onuruna Bhaırab Müslümanla bugün (18 1138> saat 14te s < kaklarda vaslı bır yuruvuş yapt lar » • Bhalrab halkı saat 16'da b mıtıng duzenledı. Yerlı oğre men ve ogrencılenn de katıld gı bu toolantiM, tslam Bırli] sekre'pn %bdur Rahman orgar ze etri • «Toplantıva Okul MtidUı Paıddın Ahmet Başkanlık etti «Okul Mudürü. Müdür Ya dımcısı \e oteki öçretmenle Kerral Ataturk un parlak me leg'ni dıle get ren konuşmalyaptılar Dr K Hafızuddm A met, \apnan konuşmaları özs l°verek rahmetlınin nıhuna S" terilrcek prrçek savjcının O'nt irınde vurumek olacağını behı tı > • Baskanın konusması da blti c° hazır bulunanlar rahmetlın nıhuna «avgı cın avaga kalk lar \e va<=l] ıılasa vurekten ba sağhgı dıleklerını ıleten aşağıd kı kaarlar aldılar » • p haKab açiıt hava totdanti' rahmetlı Kemal Atatürk'ün bı denbıre ve acı olumü üzenı duvdugiı dern Uzunfüvü kayt gecırmeee karar verdı » • Bu karar om°gı :.n TUrkr Cumnurbaskanma ıletılmesı ıç Kalkuna dakı Turkıve Konsol suna teİRrafla bıldırılrnesmı ( kararlaştırdı » Bengal den Assam'dan, Doj Hındıstan dan buna benzer k rar orneklen Türkıye"nın Ki kutta Fahn Kon^oloslufcuna va mıştır Yalnız bırer ornek ve mek ıçin ıkı karar ömeği vukaı ya aktarıldı T A R I N. 300 Camide Duı Kalkutta Fahrı KonsoıOsunun voiladığını bıtdırdığı Hindistan gazetelennn ke"=ıklennı bulamaclım O günlerın Asi,a gazetelerınde Ataturk ıçm yazılmış kım bılır ne ılgmç yazılar \ardır Kon solos, bazı «karar omeklerı»nden de soz etmektedır ve bunlarm 63 tanesını gonderdığmı oıldırmektedır Bunlar ılgmç \e dıksate cCumhurbaşkaru Gazı Kemal Sa\ı!arı ıse \taturk'un acı olumu üzenne, deger belgelerdır. \uzlercedır. Belkı bmlerce ae Hındıstan dakı çeşıtlı kuruluş ve olabılır Bu \uz kadar karar ordemeklerın kabul edıp bana ılet tıkleri 63 karar ornegını üışıkte neğının metnmi bulabıldım Bu ıcısa vazı dıasmde bunlann hepsjnuyorum • Bütün bu kararlara tarafım sını anma ol?nağı \okrur. Bır kaç ornek \erılecektır dan cevap veııldı. GARTH TiFFANY JONES LUTPEN 3OHNN7 PLAJU COt 4C£4.e BÜLUP JI5O BUSUN SORAN 50 INCI Kl&ISIMlZ