Katalog

Ekonomi Ekonomi . . . Ekonomi Ekonomi . . . Ekonomi Ekonomi . . . Ekonomi Ekonomi . . . Ekonomi Ekonomi PAMUK VE PAıMUKLUDA ÎHRACAT (Bin Dolar) (Biitfin Yd) 23D^03 Ham Pamuk Pamuk (Lınter) 6623 Pamuk ıphgı Satışa hazır) 16 414 Pamuk îplığı (Satışa Hazır Değıl) 69 604 Ham Bezler 4004 Toplam İhracatçı firmalar bir yılda5,5 milyar lira kâr etti Tıcaret Bakanhğı Değerlendırme Genel Mudurluğu'nce hazırlanan «ıhracatçılarımız» adlı ıncelemedekı yanhşlıklar bır du zeltme ıle gıdenlmıştır Yapılan duzeltmenm sonucunda ihracat japan fırmaların bı* yıl ıçmdekı topîam karlan ortaya çıkmış tır Buna gore Turkıye'nin ihracat yapan fırmalan, 31 temmuz 1975 tanhınde kapanan bır vıl ıçmde toplam 5 mıljar 416 mıhon lıra kâr e'mış olmaktadırlar Bu kann 890 mılyon lıralık bo lumu, vabancı sermavelı 76 fırmava aıttır Deferlendırme Genel Mudurlu ğu'nün hazırladıgı «Ihracatçılarımtz» ddlı araştırmanm ılk va vıntnda Turkıve de ihracat vapan fırmaların sadece sermayelerıne gore karlılık oranlannı saptamak mumkun oimuştur Yayındakı karışıkhk ve yanlış lıklar kâr toplamlarımn bılınmesıne olanaK vermemıçtır Ge nel Mudurluk hazırlanan araş tırmanın eklenndekı yanlıslıkla rı bır duzeltme ıle eıdermıştır. Bu duzeltmeden sonra ihracat yapan fırmaların sermaye ve kar toplamları ıle karlıhk oranları tao'oda gorulmektedır Tablova, Tıcaret BakanlıÇı'na vaptıklan bıldınmde kâr gosteren fırma lar alınmıştır 31 temmuz 1973 tanhınde bıten bır nl ıçmde 714 yerlı fırma ıle 16 yabancı sermajelı fırma kâr bıldırmemış tır Karlılık oranları, kâr gos teren ihracatçı fırmalann sermayelerı ıle yıllık kârlan arasın dakı oranı gostermektedır Değerlendırme Genel Mudur lugu'nce hazırlanan bu ara«;tır ma Turkıve ıhracatının fırma 1974 1974 1975 (Ocak(OcakDejjışme Tpmmuz) Temmuz) (luzde) 213 898 4 755 95 938 3 308 107 55 30 99 40 î9 55 15 395 5! 829 2 498 288 375 30 174 1 034 130 561 • ÎHRACATI ARTTIRMAK İÇÎN ÇEŞITLt KARARLAP ALINDIGINI ÎLAN ETMESINE RAĞMEN, PAMUK VE PAMUK İPLİGÎ İHRACATINDAN SAĞLANAN DOVİZ GELIRLERI GEÇEN YILIN YARISINDAN AZ OLDU. • BU YILIN DÖVIZ GELÎRLERÎ GEÇEN YILIN AYNI DÖNEMÎNE AİT GELIRDEN YUZDE 55 ORANINDA DAHA DÜŞUK. • PVMTK tPLlGI IHRACATININ FtlLEN DURMASI BAŞTA İNGÎLTERE OLMAK UZERE BAZI ORTAKPAZAR ÜLKELERİNIN TÜRKIYEDEN YAPILACAK ÎTHALATA KOYDUKLARI SINIRLAMALARDAN ÎLERÎ GELDÎ. Demırel başkanlığmdakl MC Hukumetı, pamuk ve pamuk ıplığı ıhracatında ortava çıkan sorunu çozememıstır MC Huküms "i ıhracatı artırmak ıçın çeşıtıi kararlar aldığım ılan etmış fdkat pamuk ve pamuk ıplığl ıhracatından sağlanan dovız gelırlerı geçen yüın jransından az oîmuştur Turkıye'nin en onemli doviz gehrlerınden bınsı olan pamut \e pamuk ıplığı ıhracatı, geçen vıla gore çok buvuk bır gerılerı° gostermıştır Eldekı en son oılgı ler temmuz ayına aıt mal bazmria ihracat gehrlermı kapsamaktadır Buna gore 1974 yılının temmuz avına kadar 288 mılyon dolarlık bır dovız gelırı sağlanmış ıken bu >ılın aynı donemınae pamuıc ve pamuk ıplığı ıhracatmdan elde edılen dovızler 131 m:!yon dolara mmıştır. Bu yılın dovız gelırı geçen yılın aynı donemıne aıt dovız gelırınden yuzde 55 oranında daha azdır. îhracat bakımmdan Turkiye' nm en buyük dört mah arasında ver alan pamuk ıhracatından temmuz sonuna kadar 96 milvon dolarlık dovız sağlanmıştır 1974 vılının aynı donemındeki dovız gelın ıse 214 mılyon dolara ulas mıştır Temmuz sonuna kadarkı ıhracat, yıllık ıhracatın onda dokuzuna yakındır. Bu vuzden 96 mılyon dolarlık nracatı, Turkıye'nin 1975 yılı bu tununde yapabıleceğı pamuk ıhracatının çok buyuk bır bolumü olarak kabul etmek gerekmektedır Milliyetçi Cephe Hükümeti, pamuk ve pamuk ıphgı sorununu cözemedi TlCARET BAKANLIĞI DEĞERLENDıRME GENEL MÜDÜRLÜĞÜNCE YAPILAN ıNCELEMEDE 5 MıLYAR 416 MıLYON LıRALIK KÂRIN, 890 MıLYON LıRALIK BOLUMU YABANCI SERMAYELi 76 FıRMAYA AıT TÜRKİYE'DE HER BıRı 25 BıN LıRADAN DAHA AZ SERMAYE ıLE CALIŞAN VE KÂR GOSTEREN 124 YERLı FıRMA BıR YILDA 30 MıLYON KÂR GOSTERMıŞ, KÂR YUZDESı ıSE ^1412 OLUYOR vapısı ile ılçılı çok deferli bil gıler vermektedır Buna gore Turkıve'de her bi n 2î bın lıradan daha az *erma ve üe çalışan \e kâr gosteren İHRACATÇI FIRMALARIN SERMAYE, KÂR VE KARLILIK ORANLARI YERLI tHR^CATÇl SERVLAVC FIRM4HR Kâr Y4BANCI SERM*YELÎ tHRAC*TÇI FTRMALAR Karlılık (\uzde) 1412 331 288 252 207 186 GRLPURI (Bın T L ) İhracatçı (savi) 124 319 110 382 37 139 191 133 143 44 69 22 171 60 20 24 12 126 14K h7 ,İ7 50 22 65 41 17 9 37 23 3 1 Sermaye (mü TL.) 2 14 (mıl IX.) 30 68 21 94 9 38 İhracatçı (sayı) 1 2 2 2 Sennaye (milyon TL.) X X X 1 2 1 25 50 75 100 125 150 200 250 300 3îO 400 450 500 600 700 800 900 1000 2000 3000 4000 5000 7T()0 10000 15000 20000 25000 50000 100000 200000 25 50 75 100 125 150 200 250 300 350 400 450 500 bOO 700 800 900 1000 2000 3000 4000 5000 ı500 10000 15000 20000 25000 50000 100000 200000 300000 7 37 4 20 37 32 42 15 Kâr (mıl.von TL.) X Kârlıhk (yuıde) 219 29 33 7 29 3 166 30 11 26 166 180 327 20J 129 350 143 401 3'55 190 144 638 615 221 R5 452b 27 10 8S 34 13 18 11 12b 242 181 138 245 143 622 f>28 32î 219 13S9 1670 JhO 275 6882 90 79 48 107 2S 194 89 87 139 1577 143 1 2 6 an 175 • ^ » X 4 1 135 116 93 143 99 h5 64 59 66 46 1 q 2 4 S 4 4 • 65 2 7 5 30 77 55 24 X X m 830 37 hl (X) T O P L I^aretlıler Elektronık Hesap Makınasından çıkan sonuçlar» gore, birimden lcüçuk sayılan gostermektedır.. * M • 2S4b 31 72 6 3 2 15 6 4 1 78 50 524 366 539 250 197» 1 16 5 15 13 34 37 TO 58 13 309 161 119 24 «W 2 <"• • * 413 33 45 100 33 80 101 96 47 59 44 • 23 10 45 124 verlı fırma bulunmaktadır Bunlarm toplam sermavelen 2 milvon lıradan azdır Buna karşılık bır \ıl ıçınrie 30 milvon lı ra kâr saglamıMardır Kar MJZ des 1412 olarak hesaplanmıştır Elektronık Hesap Makınalann da sermave ve kâr toplamlan bırıme tamamlandığı ve küsur lar atıldığı ıçın 2 mıîyon Urahk sermave ıle 30 milvon lirahk kâr saplanması halındp kâr oranı 1500 verıne 1412 elde edılmektedır Tıcaret Bakanhğının yapmıç YO R U M olduğu bu arastırmada. daha önce yavinlanan ıthalatçtlarla ılgılı ara^tırmalards oldufıı eıbı. yalnızca ihracat vapan fırmalar, naklıvat i ıadencılık veva sanavı eıbi iş alanlannda çalısrp da avnı zamanda ihracat vapan tirmalardan avnlmamaktadır. Ancsk Ttirkive'nin ihraeat ve Uretım vapısma bakıldıgında kuçuk ve orta sennaveli işletmelerın en hnemlı i$ olarak Ihrscatla uğrasrıklannı varsavmak mümkıin olmaktsdır. Bu vüzden Ticaret Bak"' 'Şı"nı> arastirmasında ver alan firmalard»n. cok huvıık «ierma^eli olanlar dısında kıleıi «alt ıhracatçt olarak kabul etmPk eerpkmektedır Zaten, tablodan da jrorüldügti sibi sermavelerine gore en vüksek kâr mıktan elde edenler C* bunlar dır. YALÇIN KÜÇÜK HAZİRANDA SEÇtM GÜNÜ bütün gazetelerde bir haber yer aldı Anyasa Mahkemesı nm Devlet Guienlık Mahkemesı kuruluş yasasını ıptal eden karan tam seçım gunu Karau ovuna dujuruldu Gerekçelı karar, Resmı Gazete de seçım gunu butun gunluk basının kullanacağı bır tarıhte vavınlandı Bu duruma bakıp MC Hukumeti'mn tüm ılerıcılere seçım sabahında bır mujde vermeyı planladıgını duşunmek mumkun Ya da Yuksek Mahkeme'nın karannın butunuyle bır rastlantı sonucu seçım gunu açıklandığı duşunulebılır. Fakat ıkı duşunce de gerçeklerı yansıtmaz Ortada ne bır rastlantı, ne de MC Partılerının halka bır mujdesı var Ortada saaece seçım pror>ağanda«ının jasak olduğu bır gunde hukumetı ışgal edenlenn bır seçım propagandası var Tabıı kendı akıllarına ve kendi ıdeolojılerıne gore AXAY\S\ MAHKEMESİ kararları jazıldıktan sonra Resmı Gazete de yaymlanmak uzere Başbakanüğa gonderılır Bunun gonderıldığı gun yaymlanması mecburıyetı vok Resmı Gazete'mn sayfalarına bakılır. Normal olarak Başbakanlıktakı bır memur gunünü ayarlar Ancak bojlesme onemli bır kararm gunu kuçuk bır memurun boyunu a.«ar Hele bdvle bır kararın seçım gunune yetıştırılmesı, ancak başbakanlıktakı çok yüksek kışılerın yetkı alanına gırer MC, Devlet Guvenlık Mahkemesı kaıarını seçım gunune vet'ştırmış. Halka «bakın guvendığımız Gmenlık Mahkemesı de kalkıjor» demek içın. Seçım gununde. butun seçım kampanyasmda dıllennden eksık etmedıklerı bır propağandayı surdurmek ıçın. PROPAĞANDAYI surdurduler ve sonucu gorduler Yığmlar. son otuz jıldır ılk kez Demokrat Adalet Partısi ıkılısıne ıktıdar kapısım kapadı. Adalet Partısı, ılk kez kesın bır yenılgıye uğradı Kesınlık şuradan gelıvor Bu seçımlerle Demokrat Adalet Partısının ezelı rakıbı Halk Partısı, tek başına hukümet kurabılecek çoğunlukta oy topladı. Seçim bunu gosterdı Bununla bırlıkte bır de şunu gosterdı Açıkça faşızmın oylandığı bu seçımde halk yığmlan açıkça faşızmi reddettı Bundan sonra fa»ızm heveslılerı heveslerını uygulamaya koyarken çok duşunmek mecbunverındeler. SEÇİM, faşızm heveslılerımn heveslenni kursaklarında bıraktı. Ancak buna bakıp da bu heveslerm kolninün kazmdığım düşünmek mumkun değıl. Mumkun olmadığını gosteren işaretler de var. Seçımden sonra ilk toplananlar da bunlar oldu Morali bozuk Demırel'e moral vermek içın kalemlenne sanldılar. Bu seçimlerden Adalet Partısı'nın çok kazançll ERKEN SEÇİM alıyorlar ^ncak bu «eçim faşirm ile demokra») arasmda bır referandum nıtelığı ıle yapıldı Faşızmi ıse AP bayratı temsıl ettı Orta serınayenın bır bolumunun, taşızm bavrağının bu kadar açık bır bıçımde dalgalandınlması halınde bu bavrağa koşması normal Buna ek olarak seçim. bir referandum olmakla birlıke. az savıda adaym sdz konusu oldugu seçım bolgelerınde vapıldı Bır çok verde tek veva iki aday çarpıştı. Boyle durumlarda toplanmanın bu olçuve ulaşmasına şaşmamak gerek Fakat avnı koşullar içındc vapılacak genel seçımlerde AP ıçmdeki toplanmarun bu duzeve ulaşmavacağını beklemek gerek. BÜTUN bunlann ozetı şovle Seçimlerdc AP. MC ovlanndaki toparlanmanın ust sınınnı ulasmış durumda Bundan sonrakı kazançlan çok sınırlı olacak Eger bundan sonra da olacaksa Punun vanında solun onü. goruldügtfnden de acık Açık oldugunu gosteren sadece iki örnek Trabzon ve Urfa Solun ters bulduğu adayların lıstelere gırdığı verlerde ovla nn gelışmesı belll bir smırla karsılasıyot Solun öntln» sınır konduğu zaman oyların selışme^i de sınırlamvor. Sol liderlerin butun çabalan. halk nfcınUnndaki bu sajrlam •« çok değerli engeli aşamıvor. Sağlıklı ve buyuk potansıyel tasıyan bır engel. YENI Fkım seçımlen AP ve Lıdenni tek başına veya bır MC Hükumetmm başı olarak ıktıdardan uzaklastırdı. Bu vuzden seçımlerın asıl mağlubu AP ve Lıden Ancak bunun vanında AP ve ozellıkle Lıden, seçımlerden faşızm bavrağının tek sahıbx olarak çıktı Demırel, faşızm uygulayıcılanna bırax daha yaklaştı Bır açıdan. bunlarm en çok korkutulduklan Selamet ı kontrol eden kışi nıtelığml kazandı. tkmcısi bütun seçım kampanyasında, 12 Mart öncesınde kendısıne en çok yoneltılen, bır vandan komandolara sahıp çıkmama. diğer yandan, sola yumuşak davranma eleştmlerinden kurtuldu Faşızmın uygulayıcılan içın gereklı nıtelıklert toplajan bır kışı halıne geldi. BU DLRUMDA çozum kendılığınden ortaya çıkıyor Artık MC vc Adalet Partısı'ni seçımle ıktıdardan uzaklaştırma vollan açılmıştır Bundan sonrakı her gün MC ve Adalet Partisi'nın daha da enmesme yol açacak. Fakat avnı zamanda bundan sonraki her gun Adalet Partısı'ni şaşmaz bır biçimde façızm çozumune goturecek. Bu vuzden hazıranda erken seçımı sağlamak ıçın seçım kampanvasını surdurmek gerekecek. Mevcut kampanyavı kapatmadan. çıKt frını \aMna\a başladılar Buna gerekçe olarak MC ovlarının Adalet Partısı içınde toplanmış oldugunu gosterdıler MSP nın ovlannda «eçımler n nıtelıjnne gore fazla ^ayümaması gereken, bır genleme uzerıne sevınç çığlıkları atma\a başladılar ASLIND4 b:r noKta açık MC ovlarınm \P içınde toplanmasından en çok sevınenler. bunu Demırel'e bır moral ığnesı olarak sunanlar, a>nı /amanda seçımden oncekı uzun bır zaman aralığında Hareket ve belamet'ın seçım gucunu en çok abar tanlar oldu Hareket ve Selamet Partılerının seçım potansıyelını, uzun bır zamandır vajınlanvla ve kısa bır zaman once de ıvı nıjeth araştırıcılann korkulu ruvalan ıle kendı ozlemlerını bırleştırerek elde ettıklerı «bılımsel anketlerın» tefrıkalarnla şışırenler, şımdı balonlannın sonmesınden buvuk bır haz duyuvorlar Balonsuz kalmamak ıçın şımdı Adalet Partısı'nın balonunu şışırıyorlar Faşızm ozlemlerıne smır tanımıyorlar AÇIK OLAN iki nokta daha var Burtlar seçimlerden çok önce söylendı Ancak tekrarında sadece jarar var Türkıje, kapitalıstleşme surecınde onemli adımlar atmış bir ülke Bovle bır ulkede dıncı sıyasal orgutlenn seçım gucu belırlı ve sınırlı Selamet ın "T Ekımınde aldığı o\lar. bu gucun ust sınırı 75 Ekımınde aldıgı ovlar da alt sının Selamet'm kapısına anahtar vurulmadığı surece bu oylan alabılır Selamet ın bu ojları almasından da ulke hıç bır şev kaybetmez. Selamet'ın kavbolmasının >olu bır yandan Doğu'da temellı ekonomık duzenlemelerın yapılmasına, dıger yandan da bılınçlendırme surecmın hızlandırılmasına bağlı. İKÎNCÎ nokta da şu Hareket tıiru faşıst orgutlenn de Turkıye'deki kutle tabanı cok sınırlı Çunku faşıst orgutler ıktıdara iyıce yerleşınceve kadar sosvalıst sloganlann bır çogunu, tutarsız bır bıçımde de olsa kullanmadan edemezler Halk yığmlan içınde kendılerıne davanak bulabılmek ıçın bunu yapmak zorundalar Hepsı ıktıdara ıvıce verleşınceje kadar, ıktıdarın buvuk sahıbı oluncaya kadar iç ve dış buvuk sermavp^e karşı fakat bunun yanmda mulkıyete ozellıkle kuçuk mulkıj'ete sahıp çıkan bır programla ortava çıkarlar Turkıve'dekı faşıst orgutun bu kadar bıle cesaretı vok Bu kadar bıle gucu vok Olmadığını seçım sonuçları bır kez daha ortava kovdu DEMOKRATİK PARTI'nm durumu ıse bıraz daha başka Demokratıkler orta sermayenm partısi olarak sıyaset ıçmde yer Farkiılıklar Tıearet Bakanlıgı'nın veni aras tırması çok vakın sermave gnıp ları ıçine dağılan ihracatçı fırmalann kâr oranlannın çok büvuk değısıklıkler gosterdiğıni ortava koymaktadır. Tabloda belirtıldigi jrlbi her bın <m bın iir»dan küçük 12 ihracatçı. toplam 11 rnilvon liralık bır sermave ile b:r vıld» 1M milvon lira kar saglamişlardir. Kâr yüzdest 1577'vi buhnaktadır. Fakat bundan hemen sonrakl «sermaye grubunda 126 milvon lıraiık toplam s»rmayeli 126 fırma bır yılda toplam 380 mılyon lıra kâr sağismıstır. Karlılık oranı yuzde 143'dür. Bu oran da çok yüksek bır kâr oranuıı eostermekle birlikte. bır öncekı kâr oramna gore son derece kuçuk kalmaktadır. Bu durum, mevcut dıs ticaret yapısı ıçmde ıhracatm ve lhracattan elde edılen kamu gelırlennın denetımımn mümkTin olmadığını gostermektedır Yukandakl tablo, İhracat yapan fırmalan') bırim sermayelerı buyüdukçe kâr oranlannm düştuğunü ortava fcoymaktadır. Bu durum, ıM nedenle açıklanabilmektedır: Bunlardan binsl. büyük finnaların kendilerini daha çok yasal denetım altında hıssetmelendir. tkıncisi ise yıne daha büyük firmalar ıhracattn dısında diğer sanayi ve ticaret faaüyetleri ile ugraşmaktadjr. Bu tür faalivetlenn, İhracat kadar yüksek kâr vermedıği anlaşılmaktadır. İplik ihracatı Ham pamuk ıhraeatının yanın da pamuk iphğı ıhracatı en büvuk ihracat tıkanıklığıyla karjilaşan mal türu olmaktadır Buradakı genleme ytfzde yuze yas laşmaktadır 1975 yılı temmuz ayı sonuna kadar perakende satışa hazır pamuk iplığı ihrncatı fıilen yapılmamıştır. Turkıye'nin pamuk iplıği ihracatmın fıilen durması, başta Ing'ltere olmak lizere bazı Ortak pazar ülkelennln Turkıve'den va pı'.acak ıthalata kovduklan sınırlamalardan ılen gelmistir Geçen yılın sonlarındft ortaya çı kan bu dunıma karşıhk olarak Irmak Hukumeti zamanında tngıltere've ekonomık mısüleme u\ gulanması kararlaştınlmıştır Ancak MC Hukumetı zamaıunda ekonomık mısılleme karan uygulanmamıştır. CEPHE HÜKÜMETİ, SEÇİMDEN ON GÜN ÖNCE EMISYONU DÖRT MİLYAR LİRA [ARTTIRDI MC Hukumeti'mn kurulmasından berı bır hafta içınde gerçekleştınlen en buyuk emısyon artışlanndan bırısı, seçımlerden 10 gun once olmusrur Brut dovız rezervlermın duşmeye devam ettığı eylül ayının sonu ıle ekım ayınm başını bağlayan bır hafta içınde emısj'on hacmı 4 mılyar lıra artınlmıştır. Merkez Bankası'mn son haftalık durumuna gore MC hukumetı, seçımlerden oncekı son haftalarda kamu harcamalanyla ılgılı onemli kararlar almıştır. Bunlardan en önemlısı Irmak Hukumetı zamanında parlamentodan geçerek yasaiaşan kamu kurumlannın borçlannın konsolıdasyonunun uvgulanmasıdır. Merkez Bankası'nm haftalık. durumundan anlaşıldığına gore kamu gınşımlennın bırıbırıne ve Hazıne'ye olan borçlan konsolıde edılmıştır. Konsolıde etmek, bu borçlan Hazıne'nın üstlenmesı anlamına gelmektedır. ta ıçinde 15 mılyar lirahk bir artış kaydetmıştır. Butun bu operasyonlara ek olarak, bır hafta içınde emısyon hacmınm 40 milyardan 44 mılyara çıkanldığı anlaşılmaktadır Boylece konsolıdasyon operasyonu ıle bırlıkte pıyasava \enıden 4 mılyar lıra surulmuş olmaktadır. Bu son genısleme ıle MC Hukumetı kurulduğundan berı emısyon hacmmın buvumesı 12 mılyar lıraya ulaşmaktadır. Öte yandan, brut ve net dovız rezervlenndekı erıme egılımı devam etmektedır. ihracat ve işçı dovızlerındekı gırışlenn yavaşîamasına karşılık ıtnalat hızını devam ettırmektedır Butun bunlann sonucu olarak bır hafta içınde brut rezervleı 34 ve net rezenier de 36 mılyar dolar daha azalmıştır. MERKEZ BANKASI HAFTALIK DURUMU (Milyon TL., Rezervler Milyon Dolar) 28 3.1975 26.9.1975 2.10.1975 (MC (Geçen (Son Hükumetl) Hafta) Hafta) 18 549 29 392 8 735 15 441 12 005 85 347 32 055 227 3 794 22 142 26 929 13220 70,0 17 898 44 9=5 6 749 16 930 22.242 108 774 40 375 161 6 017 25 252 36 969 1 146 8 688,8 17 37 6 14 37 112 090 307 361 281 313 352 TÜRKiYE FiYAT ARTİŞLARI BAKIMINDAN OECD ÜLKELERi ARASINDA ÜÇÜNCÜ SIRADA YER ALIYOR P\RİS Ağustos sonu itıba rıjle Turkıve'de yıllık fıyat artı şının '"o 19 2 olduğu açıklanmış tır Iktısadı Işbırlığı ve Kalkınma ÖTgum (OECD) tarafından yaym 2anan ıstatıstıklere gore, Turkı je bu fıyat artışı ıle (OECD) ül kelen arasında, Ingıltere'den sonra üçuncu sırada bulunmak tadır 1975 ağustosunda sona eren jıl ıçmde en buvuk t vat artışı % 54 5 ıle Izlanda'da oımuş, onu o 26 9 ıle Ingütere ve D n 19 2 ıle Tur^ıje ızlemıstır Irlanda <• 19' " « ljk artışla 4 sıradadır Avnı sure ıçmde Yunan'stan'da fıyat artışı ıse ro 12 7 duzejınde kalrmştır Aynı donem gozonune alındı ğında, (OECD) uleklen arasında fıyatlann en az artüğı ulkeler ^ 5 9 ıle Batı Almanva • 67 ıle » ' îsvıçre ve °" 8 6 ıle ABD'dır Aynı donemde (OECD) ulkelerının ortalama fıyat artışı % 11, AET ulkelerının ortalama iıyat artışı ıse *o 13 9 olmuştur Aynı raporda 'OECD) ulkele rmde, geçtığımız yıllardakı fıyat artışlarına da ver verılmıştır i Buna gore TurkAe'de fıvatlar 1974't« ") 23 8, 1975'de ^ 14, 1962/72 donemmde ıse co 8 6 oranında artmıştır (aa) AKTtF Altın Doviz Kamu Kredileri Ozel Sektor Kredıleri Tarım Kredılerı Dığer Aktıfle'TOPLAM PASfF Emısyon Dovız Mevduat Mevduat Munzam Karş. Dığer Pasıfler BRUT REZERV NET REZERV 1974 YILINDA YENİ ANONİM ŞIRKETLERIN YARIDAN ÇOĞU ISTANBUL'DA KURULDU Turkıye Tıcaret Odalan, Sanayı Odalan ve Tıcaret Borsalaları Bırlığı, 1974 yılmda kurulan ve aynı yılda ışını bırakan yenı şırketlerle ılgılı olarak bır ıstatıstık rapor hazırlamıştır. Bu rapor, yenl şirketler içınde en onemlılen olan anonım ortaklıklarınm başta toptan ve perakende tıcaret ıle doktuna sanayıınde yogunlaştıgını ortaya koymaktadır. Ayru rapora gore, yenı anonım ortaklıklann yansından çoğu Istanbul'da kurulmuştur. Odalar Bırlığı'nın raporuna gore geçen yıl toplam sermayesi 512 mılyon lıra olan 1805 kollektıf şırket, toplam serma yesi 101 mılyon lira olan 281 komandıt şırket, toplam sermavesi 151 mılyon lıra olan 388 şırket ile toplam sermayesi 14 mılyon lıra olan 1314 kooperatıf kurulmuştur. Bunlann dışında yenı 636 anonim şırket tescil yaptırmıştır. Anonim şırketlenn toplam sermayesi 2 mılyar 851 mılyon lıradır. Anonım şırketlerin yenl kurulan şırket ve kooperatıfler 1çmde çok buyılk bır payı tutması, Turkıye ekonomisındeki bırım işletmesinin büyılmeye devam ettığml ortaya koymaktadır. Ancak bu buyümenın yanında. ekonomık kalkınma açısından saflıksız geîışmeler de gorulmektedır. Çiinku. anonım şırketlenn kesımlerine göre dağıhmıyla ılgilı tablova bakıldığında. en büyük voğunlasmanın toptan ve perakende tıcaret dalında olduğu anlaşılmaktadır 1974 yılmda toplam sermayesi 637 milyon lira olan 146 anontm şırket, ticaret yapmak üzere kurulmuştur. Bundan sonra tklncı sıravı. 543 milvon lıralık toplam sermave ve 51 veni anonım şırketle dokuma kesıml aüıuktadır. 44 023 673 5164 26 124 36 968 1113 0 724 5 Avrupa Yatırım Bankası Yunanistan'a 470 milyon lirahk kredi açtı ATtNA Avrupa Yatınm Ban kası Yunanistan'a toplam tutarı 31 4 mılyon dolan 'yaklaşık 471 mılyon TL ) bulan lkl ayn kredi açmışOr. Bu konudald açıklama Avrupa Yatınm Bankası Başka m taraftndan yapılmıştır. Soz konusu kredllerta Yunanistan"ın Ortakpazara üye olmasını öngören «ortaklık anlasmasuna ek protokol çerçevesinde Terildi ği açıklanmıştır. Son aldığı iki kredi ile Yunanıs tan'ın şimdıye kadar 112^5 mıl yon dolar (vaklaşık 1 684 milyon TL.> tutannda kredi sağladığı ifade edılrrnştır Ek protokol ?e reğmce, Yunanıstan'ın alabilecegı kredılenn azaml haddi ise 125 milvon dolardır (yaklaşüc 1.875 milyon TL) Avrupa Yatınm Bankası tara fmdan açılan fcredilerin, Yunanıs tan'ın Selanık kentınde bir tekstıl fabnkası kurulması ve «ulama projelerinin gerçekleştirtlmesl ıçın kullanılacağı oğrenilmiştir. Kredjler % 6.5 faizli olacak ve 17 yılda ödenecektir. Cunta yönetimi zamanıruîa agır şekilde yara almış olan Yunan ekonomısıni düzeltmek ama civla Yunanistania ABT arasında yeni bir malî protokol tmzalanması konusunda. yakm Mr gel« cekte gorüşmeler açılacagı da bu arada açıklanmıştır. (a a ) Seçim kampanyası boyunca işçi eylemlerinin arttığını öne süren MC partilerinin bu iddiası gerçeği yansıtmıyor Seçım kampanvası süresınce İşçi eylem ve dırenışlerının arttığını ılen suren MC Partılennın bu ıddıasının gerçeklen yansıtmadığı saptanmıştır. Çahşma Bakanlığı'nda derlenen bılgılere çore 1975 vılının ılk dokuz ayında gTevler dolajısıyle 248 bın 47 ışgunu kajbolmuştur Bu mıktar ışgunu, 1974 yılının tamamında gTevler dolayısıyla çalışılmayan ışgununun dortte bırınden ve 1973 >alında çalışılmayan ışgucunun j'ansından azdır Bu durumda, MC Partılerının seçım oropağandası olarak kullandığı ısçı eylemleri nedenıvle kaybolan ışgunu mıktan bakımından, bu yılın, 12 Mart'ın son yılı olan 1973 vılına benzedığı anlaşılmaktadır. Çalışma Bakanlığından derlenen bllgilere göre 1975 yılının ılk dokuz ayında 54 grev olmuştur Eu na karşıhk 1974 yilında 110 grev rapı'mıştır. 2973 yılının tamamındakı grev sayısı ıse 55'tır yısı açısından bırıbınne eşıt tutulmaktadır. tşçı eylemlerı bakımmdan daha gerçekçı bır durum elde edebılmek ıçın greviere katılan işçı sayısına bakmak gerekmektedır Grevlere katılan işçı sayısı, 1S73 yılında 12 bın 286, 1974 vılında ise 23 bın 74ü olmuştur Buna karşılık 1975 vılının ılk dokuz ayındakı grevcı işçı sayısı 7 bın 293 dır. Kamu kredileri MC Hukumeti'mn seçımlerden kısa bır sure once konsolıde ettıgı borç mıktan 15 mılyar lıraja vaklaşmaktadır Konsolıdasvonun sonucunda Merkez Bankası'nın kamu kesımıne açmış olduğu kredı mıktan azalmıştır Tabloda gorulduğu gıbi kamu kredılen 44 mılyar 955 lıradan 37 mılyar 307 mılyon lırava mmıştır. Ancak Hazme, gerek kamu gınşımlerinm Merkez Bankası'na borçlannı, gerekse bınbın arasındakı borçlan ustl»nırken Mer kez Bankası olanaklannı yenıden kullanmıştır. Fakat bu kullanım kamu kredılen kalemmde değıl dığer aktıfler kalemı içınde gorulmektedır Bu kalem bır haf Işgünü Grev sayısı Grev sayılan bır ulkedekı işçı evlemleri bakımından sağlıklı bılgi vermekten uzaktır Cunkü büyuk veya lcüçuk ış yerlenndeui grevler, grev sa Ancak grevcı işçi sayısı, grev sayısına gore daha gerçekçı bılgıler getırmekle bırlıkte grevlerın uzunluklan değıştığı ıçın yıne de eksık kalmaktadır. Pu bakımdan hem grev savısını hem grev verlenrdeki işçı çokluğunu hem de grevlenn uzunlugunu içlne alan ve grevler dolavısıvia calı«;ılmavan ışglınlerıni gosteren «kavbolan ışgunu» ıstatı«;tiklen, bır ulkedekı grevlerın yaygınlığının en gerçekçı gostergesı olmaktadır Bu göstergeye gdre 1975 yılının ddrtte Uçünü kapsayan ılk dokuz ayında kaybolan ışgunu sayısı 248 bin 47 yı bulmuştur. Geçen yılın tamamında ıse kayrolan işgünü sayısı 1 mılyon 109 bın 401 dır. Buna karşılık 1973 vılındakl kaybolan isgunü sajısı 677 bın 345 olmaktadır.