Katalog

CUMHtTRÎYET 16 Ocak 1975 ğpr bir ssvasım 'mücadele'1: ulus adına ve ıılusan kurtuluşu için yapılıyorsa, bu sava;ımın uygulama ve aşamaları. yarın ulusun tarihini »ereflerle süsleyecek sahneler, kshramanlıkiar ve zaf?rierle geçmelidir. Çünkü, böyle bir mücadelenin birinci rn'eliği. kiçise! deşii, ulusal oimasıdır. Ikinci niteliği de ulusun iieride, yani bu mücadelelerin şan ve şsreflerinin gölgesinde. alnı açık ve başı yukanda yaşayabiimesidir. Nihayet bu niteliklere; gelec?k kuşakların, tarihe dönüp baktığı lamsn. onUrda. yüz kızariEcak hiç bir lekenin, hiç bir aşagılık sahnenin bulunmadığmı garerek, o mü cadeleye ve onu başaranlara, heyecsnlannm bütün cc?kunluğu ile, şan ve şeref destanları yazabilmeleridir. Bu destanlar. yülarca asularca söylenecekür. Onların, artık hayatta olmayan mücahitleri, kahra ntanlan adına. törenler tertiplenecektir. Marşlaı. şarkıîar. temsiller. hep onların anısını ve şanını yüceltmek için yankılar yaşatacaktır. Kısacası gelecek kuşaklar, kendilerine bir toprak ve bir özgürlük armağan eden şanlı mücahitlevin anısını, daima saygıyla anacaklardır. Ömejin bu koşuilar bakımmdan biz bugünkü Türk kuşakları ınesilleri' ve yaruı gelecek kusaklar. tarihin en şanlı müesdeleieıinden birinin ve yjne tarihin. en şanlı mücahitlerinin anıları ile bçslenmiş olmaktan mutluyuz. bahtiyarız. Çünkü bizim Kurtuluş mücadelemiz. yalnız bize vatanımın ve özgürlüğümüzü kazandırmakta kalmaınıştır. Bu mücadele. şanları, şerefleri, lekesiz, bize ben7er bü'ün ülkelere de örnek ve bayrak olmuytur. Bu mücadelenin yüz kızartacak. haksız dökülmüs kanlarla lekeü bir tarafı yoktur. Millî mücadelemizin kahraman'an ve hatıraları ile ögünürüz.. Türk Mılli Kurtuluş Mücadelesinden sonra da, hep?i yüz ağartıcı, hepsi de tarihe renk, ömrk ve ş?ref katan nice kuvtuluş savaşları izledik. Örneğin XIX. yüzyıl sonlarından beri Çin Hindine yerleEmis olan istilâeı Fransızlarm yarım milyona varan ve çağın. <n tahribedici silâhları ile donanan ? ordusunu oradan knvan şanlı savaş'arı hatırlayahm. O savaş'.ar ki. b.n yıldan beri. barıjı din haline getirrms. sakin. uysal ve her ferdinm ruhunda en az bin yılUk bir terbiyenin centilmence neza keti ysşayan, hemen hemen silâhsız bir halka karfi. en vahşi usullerle yönckilmiştir. Ama sonuç E Olaylar ve görüşler OJNUKLU SAVAŞ1M Şevket Süreyya AYDEMIR nedir? Sonuç şudur ki. özellikle Diyen Biyen Fu'daki son hesaplaşmada da yenilen ve silârnnı terkeden Fransa, bir lakım haysiyet formüllerine sığınarak Çuı Hindi'den çıkmak zorunda kalmıştır. Onun boş bıraktığı yere göz d:ken ve kendini dünyanın, hem en güçlü devleti, bem jandarması sayan Birleştk Amerika da, bu topraklara saldırnu^tır ama, 12 yıl süren ve aıkasında bir milyor. ölü ve bir milyon sakat bırf.kan bu vahşi saldırı da bir gün. bütün başarı ümitlerini yitirerek. t&m hir utanç içinde. çekilip gitmiştir. Çağırnızda Amprikanm ve Amerikan siiâh sana;.iinin, ilk büyük yenilgisi budur. Cezsyir'e gelince? Altı yıl süren bu savaşımm sonucunu biliyoruz. Bu savaşımın her günü. kadın, erkek Cezayirlilerin, beş altı yüz bin kisilik Fransız istilâcılarma karşı. tarihte esi »z olan bir raferle sonuçlanmı|tır. Ve çağırnızda bu savaşların daha nice örnekleri var. da baslayan bir direniş sonunda. bu topraklara, hem daha fazla sızmak, hem de kısm^n ycrleşmek imkânmı bulmuslardır. Bu topraklan onlara vatan diye gösteren İngilizlerdir haıp içinde '1917 Balfor protokolu'. Ama lngilizler. Birinci Dünya Savaşından sonra oralara fiilen yerleşip Süveyş'i emniyet altına alruak isteyince. bu sefer iş. bir İngiliz tsrail kavgasına dökülraaştür. Nihaye; İn^ilizler işin sonundan ümidi kesip buralardan çekilince, 1948'de İsrail Devleti kuruidu. Kuruluşunda hrailin yüzölçümü, ancak 20.TO0 kilomctrekare <Türkiyedcn 38 kere küçükı idi ama, bu topraklann da en büyük kısmı çöldü. Ürdün tarafmda sınır çok elveri^sizdi. Bstı Şeria denilen önemli aîan. Ücretli İngiliz Generali Glop Paçanın ve kurduğu Ürdün birliklerinin başarısı ile Ürdünde kalmıştL Fakat ne var ki, daha sonra gelisen ve biiinen savaşlar sonunda, şımdi bu topraklar İsrailin elindedir. Bu istilâ sırasında, büyük miktarda nüfus. Ürdüne sığmd:. Güneyde de îsrail. S:na sın;rında Gazze bölgesini almiij ve clinde tuünaktadır. İjte Filistin Kurtuluş hareketinin h»defi, bu toprakları kurtarmaktır. Göçmenleri yerlerine iade etmek ve iieride, Zaten sunl bir devlet iddiası yürütülen Ürdüıri de bu topraklara katarak, güçlü bir Filistin devleti kurmaktır. ler, yanlış, ulusal bir mOcadele için şeref teşkil etmeyecek kadar sakat, mücadelenin ruhuna aykın ve gelecek kuşaklara destan olmayacak kadar da aykırıdır. Çünkü bu mücadeîe as'anda, Israile karjı bile değildir. Uçak kaçınnaları ve mücadelenin tamamen dışında olan msanların yolcuların öldürülmeleri, örneğin bir Japonun, bir İsrail alanında nice insanları Sldürdüğü gibi kirahk katil kullanmak. mekteplere baskmlar, mektep çocuklannın pencerelerden atılışı. Havacılık şirketlerini, çeşitli hükümetleri haraca keserek hapishanelerden adam kurtarmak, evleri, köy leri ve ssve; dışı halkı bombalamak. bir ulusal favasm. ileriki kuşaklara destan olacak olaylar. değildir. Ulusal Favaş, masumlarm, hele bu davanın tamamen dışında olan yabancı insanların kan ları ile lekelenmemelidır. Bir OHmpiyat alanında. hem de yabancı bir ülkede. o ülkenin güvenliğine inanarak oraya gelen sporculan toptan öldürmekte de, bir kahramanlık yoktur. Ulusal savaş, milli heyecan ekseni etrafında ve gerçek savaş slanlarmda kahramanlannı ortaya atmalıdır. Bu savaç. =ncak o zaman. miüi tarihin kutsal bir hatırası ve anıtı olabilir. Kaldı ki şimdi, Arabistan ve Ba3ra körferindeki petrol derebeylerinin dünyayı sındirmesi ile, Filistin Kurtuluş mücadelesinin birçok bölüntülere ayrılan kollanndsn birinin Şefi, hattâ Bırleşmiş Milletlerde de söz sahibi olmujtur. Amerika. Sovyetler gibi ü'.kelerde bir Kr?l muamelesi görmeye baçlamış'ır. Eğer bu so nuç. Fil'stin mücadele?inin. milletlerarası Srgütlenmcsi ise. bu teşkilât. meşru olmayan. haksız olan. itendi davasına zararlı olan macera girişimlerine. artık son vermelidir. Çünkü artık Filistin Kurtuluj Cephesi, filan hask'iı, filsn uçak kaçırmasını, filan mektebin veya köyün bombalanmajını kendi eylernı olarak kabulde devam ederse bunlan bir millî mücadeîe gibi ilân ederse, o zaman bu tür olaylann sorumluluğu biraz da. bunlan yapan örgütü me? ru sayan ve onun temsilc: lerini çatısuıın altına kabul eden Biricşmiş Milletler Tejkilâtını da tuç landınr. Ulusal Kurtuluş savaslanna. prensip ola rak evet: Ama ulusal Kurtulus Savaşı adına hak sızlıklara ve taşkınlıklara hayırU ZIPIRLIKLAR on yıllarda >ıkslk cenaze törenlerlne katılmaya basladık. Pek hoşa gidecek bir durum değil bu... Eğer ölen kışi sevdığiniz, hatta tanıdığınız biri değüse, olayı azımsayabilirsinız. Dlyelım bir dostunuzur hiç görmediğiniz kaylnvalidesi, kayın.pederi. amcası, aayuı, ağabeyi sizlere ömür... Caraı avlusunda üzüntülü bir suratla başsağliğı dileyip köşeye çekılir: Eh, ne yapalım, ölüm Allahın emrl, herkese sıra g«iecek... diye ucuz felsefeyle yetinirsiniz. ölen kişi sevdiginiz b'lriyse gün acılırfır. Kuşkusuz a n ne cpnli büyük olursa olsun, eninde sonunda yaşamın mıntıgı ajır basacaktir ama, yara açıldığında mıntık yürümez. Açılan yaranın zamanla iyilesecejîni btlsenlz d« acı çekersiniz. Kurşun yarası da böyledir, bıçak yarası d», yürek yarası da. . Sevdiğinin ölümünde, cenazesinde, »avunmasu olur insan... Blras «askın. biraz dağınlk, biraz zayıf... Açıkgftz takımı böyle zamanda insaa soyar; yankesici kalabalıkta ava çıkar, düenci «gün bugündür» yasasına uyarak: öimüşlennin ruhuna... diye avuç açar. Din adamı görüntü«ürıde bazı fırsatçılar da »dam soymsk İçin böyle acıh günleri seçerler; yurttaslar böylelerinden ytka «Ukerler. Yaşadıgımız toplumun kesitlerlnden bazı gerçeklerdir bunlar. Ama bir yenisini dün Rahmetli Nazime Nadi'nin cenaze töreninde vasariım. Sıcağı sıcağına kSğıt üstüne saptamak için yazıyorurn. Bazı olaylar, pek küçük gibi görünseler de büyük gerçekleri simgelediklert zaman önem kazamrlar, yazılmaya lâyık olurlar. S Filistin Savaşı mı? Zamanımızda, Oı tadoğu'da. baska bir mücadelenin yankılart, basını ve dünyayı işgat etmektedir. Bu savaşim (müodele). Filistin Kurtulus Hareketi olarak tanınan eylemlerdir. Ama bu eylemler üzerinrie biraz durmalıjız. Evet ortada bir gerçek vardırr Kudüs ve bölgesi topraklannı. en ax 2.000 yüdan beri kendilerine«Vaad»dî]raiş topraklar» yanl Tanrmın vaadedilmiş bir armağanı oUıak tanıyan tsıailliler, Birinci Dünya Savaşından sonra sılâhla Yanlış Çıkışlar Ama nice zamandan beri bu mücadeîe nasıl yürütülüyor? İşte bu noktada. uygulanan eylem ÇAĞ1MIZIN BİR ERMİŞİ OKTAY AKBAL Evet Hayır Tartışma Siyasal Görünüş Üzerirıe.. Fesih Hakkına Demokratik Bakış 14 ocak 18"5'de dogmuş . Yaşasa şimdi tam yüz jraşında olacaktı. Ama kimse yüz yıl yaşamaz, yaşayamaz. Ellı, altmuj, yetmiş. hadi hadi seksen, büıde bir de doksan... 1952'de Nobel Barış Ödülü aldı. Yaşamının en verimli yılları Afrika'da Lambarane köyünde bir hastahanede geçti. Yörenin karaderililerine bakarak. ledavi ederek. kendini onlara adayarak . Doktor Schweitzer'di onun adı. Fllozof, yazar. besteci, Uahiyatçı. org yorumcusu, herşeyin üsründe «gerçek insan», sık sık söylendiği gibi «dünyanın en büyük insanı» Böyle derlerdi onun için... Oysa kendisi şöyıe yanıtlarr.ıştı bunu «Kimdir dünyanın en büyük insanı bilemeyiz bunu. Belld de uzak bir yerde, bir köşede çahşan biridir bu.;> Simdi yüzuncü dogum yılını kutlayacaklar. Pullar basıldı, törenler tertiplendi, yazılar haarlandı. Doksan yaşında ölen bu büyük ınsandan bize kalan nedir? Kitaplan besteleri, plftklan. ama daha çok insanlığa sunduğu örnek davranış... Herçeye sahip biri, kendiligindsn seçiyor bir kenarda sessizc« yaşayıp insanlıfa yararlı olmayı . Kırk yaşından sonra hekım olur Dr. Schweitzer. Insanlara yararlı olmaK onlann acılarını dindirmektedir. Maddl acınm, manevi acıdan üstünlüğüne inanır. Oysa o zamana Kadar org çalmakla. edebiyat ürünlerı üstüne düşünmekle, yazmakla. beste yapmakla. Tanrıya tnanmakla geçirmiştir zamanım. Ama hastaiıklar Lnsanlıgı kemirmektedir. Afrika kıt asınaa saıgınlar oaşıboş kalmıştır. Herkes kendi payına düşen gbrevı yapmalıdır kenm benzerlerine karşı...' 'cEyleminlcahrarhânı yoktı*. Yalhız herşeyden vazgeçlşte ve acıda kahramanlıh vardır» deı. «Yalnıtca başkaldırmayı bilen bir güç. çabuk tükenir» der. Gider Afrilra'nın bir köyüne, gücünün yettiğince yararlı olmaya çalışır karaderililere. . Romantik üir davranış mıdır bu? Ne olacak, bir doktor, iki üç hastabakıcı, hadi hadi birkaç kendi gibi inanmış doktorla biriikte Afrika'nın göbeğinde küçük bir hastahane k.ursun, sabahtan akşama kadar kadınlan, erkekleri, çocuklan inceiesin, iyileştirsin, onlan maddî acılardan kurtarmaya çalışsm, ne çıkar bundan? Sorun bireysel davıanışlarla, özverüerle, vazgeçişlerle. çabalarla çözümlenemez! Milyarlann acısıdır söz konusu olan! Sen git falanca köyde hastahane kur, büemedin üç beş bin, hadi hadi on bin insana yararlı olur, gerisi ne olacak? Bunlar da haklı sayılacak görüşlerdir. Doktor Schweitzer jöyle der bir kitabında buna üenzer düşüncelere karşüık olarak: «Bizim gibi düşücmeyenıer nakkındi bize her anlatüana inanmayalım.» Onların da görüşü aogruaur demeKtir bu, ama ben bu yolu tuttum, buna inandın.... Dr. Schweitzer iyunserlik kötümserlik konusunda diyor ki: «îyimser miyim, yoksa kötümser mi? Bunu sorduklarında şu yanıtı veriyorum: Benim bilimim kötümser olabilir, ama umudum ve isteğim iyimserdir.» Kişi umutluna, isteğine sarüdıkça, yani aklını kullandıkça her şeyi yenebilir, kötümserliği yok edebilir. Herkes kend; payına düşeni yapmalıdır. Insanlık sevgisi bunu gerektirir. €Herkes bulunduğu yerde kendi benzerlerine karşı gerçek bir insanlık sevgisi besıemelidir. Dünyanın geleceği buna bağlıdır» diyor. Anhyorsunuz Doktonu. çağımızm bir ermiş'i olduğunu... Yirminci yüzyı] «erm:şler» çağı değildir oysa. Eylem adamları yetışir ardı ardma, ama ermiş'ler çıkmaz! Bir iki tanedir onlar, yetmişinden sonra Tolstoy'dur, ellisine yakm Schweit»er'dir... Eyıem, böylelerine gbre, nerdeyselet orda. ne yapıyorlarsa o slanda insanlığın acüarını duymak, dindirmektir. Bireysel davranıj'.ar mı. evet, her bırey, daha doğrusu Dıreylerin çoğu böyle yaparlsrsa toplumsal bir anlam kazanamaz roı bu bıreyci iyilikler, dostluklar, anlayıslar... Dr. Schweitzer ulus, ırk aynmı yapmaz, gerçek ermiş'liğin tüm erdem.ni taşır. Her ulus, her uk birdır. dünya bir insan yurdudur. Bu yiizden ulusçuluğa karşıdır. Bütün gerçek bilimciler, lanat, kültür adamları gibi, kendini • insan kavrammın buyruguna vermis, adamış büyük insancıllar, ermiş'ler gibi... «Ulusçuluk nfdir? Soyluluğunu yitirmiş bir yurtseverlik.» Soyluluğu kalmamış yurtseverlik çirkindir, korkunçtur, kıyıcıdır. Einstein da, Schweitzar gibi düşünür bu konuda: «Ulusçuluk bir çocuk nastalığıdır, insanlığın kızamığıdır.» • Gerçeğin belli bir zamanı yoktur. Gerçek bütün zamaniarı kapsar> de r Dr. Schweitzer. Büyük. ölümsüz gerçek insanoğlunun kendi benzerini sevmesidir, oaa kıymaması. öldürmemesi, tersine yaşaünak, acılarını dındirmek, mutlu kılmak içm çalışmasıdır. Kinlerin bilendiği, inatların katüaştığı, karşı cephelerin birbirine kurşun sıktığı bir yeryüzündeyiz. Böyle «ermiş.ler çağdısı sayılıyor artık. Yalnız bir şey var, çağın gerisinde değiller orılar, olsa olsa çağımızm Uerisindeler. gerçek insanı yaratacak, kuracak öğretilcr onlara dayanacak, onların verdikleri örneklerden güç alacaJc. «Umudum, isteğim iyimserdir> diyenlerin yapıtı olacak. yarınki gerçek uygar, gerçek mutlu evren.. D evlet Baskanma, Başbakanm teklifi üzerine Millet Meclisini yenileme olanağı veren Anayasa değijikliği önerisinde bulunan iki parlamenterden biriyim. Baflangıçta belirtmekteki amacım, Sayın Prof. Bahri Savcı'nın bu girişimımizı «siyasal oluşumlara amatörce yaklajım. fanteıiye düjmüş bir gaflet, hayınlık doğurabi lecek bir yaklagım, fasizme çanak tutma gibi» tanımlamasının sahip lenilmesidir. Sayın Savcı; Hiç bir anayasal kuruma, mekanizmaya, tekniğe amatör algısı ile yaklaşımda bulunulamaz. Amatörce yaklaşım biçi mi, bizi bir fantaziye götürür, ya da tehlikeli sonuçlara. diyor. Demokraside halkı hakem kabul edecek hiç bir mekanizma «fantexiye. düsmüslüğün «gafleti> değil. hele hele «hayınlık sonucu doğurabilecek bir yaklsşım» da değildir. 1961 Anayasası, 1924 Anayasasın dan etkilenen ve üikemizin demokratik koşullanndan kaynakla nan, kara Avrupası. parlamenter demokratik sistemi kabul etnüştir. Parlamenter demokrasi kuvvet ler dengesi ve işbirliğme dayanır. Temelde sistemin belirgin özelliği, parlamentonun kabine üzerindeki «ahip oldugu etki araçlarının aynına, kabinede, Parlamentoya karş\ sahip oimasıdır. Nitekim kabine nin siyasî sorumluluğu ile seçimle rin yenilenmesini birlejtiren mekanizma, yürütme organı ile yanmt organı arasında. tam bir eşit lik sağlar, aynı zamanda halkı ha kem durumuna koyar. «Önerimizin genel gerekçesinde belirttiğimiz gibi. seçimlerin yenilenmesi. bu dengenin ötesinde, bir referandum feklinde halkın gerçek eğilimlerinin saptanmasuıda da rol alır! Ayrıca seçimlerin yeni lenmesi, kabine kurulamaması. ku rulup güvenoyu alamaması gibi, günümüzde ülkemizde geçirilen buhranların çozümüne olanak sağ lar. MECLİSLERt YENİLEMEK «MİLLETİ ÎŞGAL» DEĞİL, YETKİNİN KAYNAÖINA BAŞVURMADIR TÜRKİYE'DE SÖMÜRÜ «KANUNÎ BİR MÜESSESE> HALİNDE. linde olağanüstü rejim yaşanmayabtlirdı. Sayın Savcı'nm kabul ettığl gibi demokrasinin kabul ettiğl ikilik artık, iktidar muhaleıet ikiliğidir. Meclis kabine ikiligi yoktur. Doğrudur, fakat eksik tir. Bütün dış görünüşün altında iktidar ve muhalefet partileri vardır. Başbakan bir partlnin genel başkanıdır Kanun tasanları modern parlamenterizmde partinin tetkik bürolarında hazırdır, parti gruplarında ilke kararlan alınır, uygulanır «Whıp»»ler denen partill parlamenterler tarafından yürütülür. Hükümetin çalışma programı parti kurultaylarında tesbit edilir. BAŞBAKAN StSTEMİN MlHVERİNl TEŞKÎL EDER. tslerliği pratikteki bir deyimle Başbakana demokratik bir monark niteliği kazandırmış tır. Demek kl modern parlamenterizmde bu kurumun bir anlamı vardır. Uygulanmaktadır. örneğin, çoğunluğu kaybedeceğini anlayan bir kabine hemen istifa yerine, Mecllsi yenileme yolunu seçer ve aradaki anlaşmazlığı seçmenlere götürür, eğer halk kabinenin tutumuna aykın dıvranan bir çoğunluğu seçip gönderirse, kabine çekllir, yok eger kabineyi tutan bir çoğunluk gelirse kabine görevine güvenle devam eder. Sayın Savcı'nın başka bir çelişkisi de, hem modern parlamenterizmde bu kurumun anlamını kabul etmemesı, hem de îngiltere'de var ama bizde HENÜZ HALKIN KEKDÎStNÎN VE ÖTEKÎ KAMUOYU MERKEZLERİNtN BAŞBAKAN • DEVLET BAŞKANI İTTtPAKINI SİYASAL OLARAK DENGELEYECEK GÜÇLERt HATTA HEVESLERÎ YOKTUR. sonuouna varmasıdır. Kısaca modern parlamenterizmde olsa bile ülke koşulları yeterli defildir. Halk gerekli erginlige ulaş mamıştır. Anadolu öylesine siyasallaşmıştır ki, Türk toplum yapısının dinamızmi, halkımız çağın değişen koşullarına, siyasal düzenin kurumlarındakl politik dengenin önünde takip edebılmektedir. Hükümet kurulması döneminde. yoğun dıs ve iç meselelere rağmen. bir partilerüstü rejim, partilerarası hükümet. partilerüstü hükümet gibi tara ürünlere» yönelen partilere. erken seçim özlemini veya partilere dayalı hükümet mod elini güçlü olarak di le getirebilmiştir. üniversite SOMESTRE TAIİÜ'NDE :er gu.ı 8 ders sa*»L<se H!'l ÎSOcaki :?br georetn fzk krya byoloş test tekrtğ.i (Motif: 7/372) DUYURU îstiklSl madalyası sahibi ve 1005 sayıü kanuna tabi Yedeksubay, Milis. ve Er Muharip Gazi mensuplarımızan, iki adet vesikalık fotoğrafla biriikte «SAGUK KARNELERtNİ» almak üzere haftanın pazartesi, çarşamba günleri öğleden sonra Başkanlığnnıza müracaatlan rica olunur. Türfciye Muharip GazUer Derneft tstanbul Şubesl Başkanı Muh. Gazi. Emk: Kd: Alb". Seyfeddln Acar Cumlıurtvet 381 1961 Anayasasında bu kurum teorik olarak kabul edilmesine rağmen, 19 ayhk bir süre içinde 3 kez güvensizlik oyu verilmesi koşuluna bağlanarak, uygulama alanı çok dar tutulmus ve işlerliği kaldırümıştır. Sayın Savcı bu kurumun klasik parlamenter sistemde varlığını ka bullenmektedir. Fakat modem par lamenterizmde bu kurumun anlam h bir yeri yoktur demektedir. Mo dern parlamenlerizmin hangi demokratik ülkelerde uygulandığmı belirtrnernelrtedir. Halbuki Belçik*. Hollanda. Italya. Fransa, Finlandiya, Danimarka, Japonya, Tngiltere, Federal Almanya modem parlamenterizmin uygulandığı ül kelerdir ve bu kurum vardır. Ustelik Federal Almanva Anayasası Önerilerimtzin. Anayasa kuhariç seçimlerin yenilenmesi hiç rumlanmn işlemezliği evrelebir kosula da bağlanmamıştır. Sa Basbayet bilmediğimiz bir modern par rinde Devlet Başkanı kan örtülü güçler ara«ında lamenter sistemin uygulandığı yer bir bütünleşmeye yol açabılecevarsa v e orada bu kurumun anla gi düşüncesindedir, Sayın Savcı. mı yoksa bilmek isterdik. Ülkemizde bu bütünleşme bu kurum işlemez haldeyken en Bize göre yanılgı klâsik paryogun bıçimde görülmüştür. lamenterlzmle, mod'ern parlamenterlzmin bu kurum açısın Önce Anayasa kurumtarınln işlemezligi bunalımı yaratıyorsa, dan içeriğinl bellrleyememekten kurumu işler hale setirmek en doğmaktadır. Klfisik parlamenpratik çözüm yoludur Bugünterizmde Meclis . kabine ilişkikü bunalım, seçimlere gıdillerinin dengesi demokratik dümemekle, hükümet kurulmazenin ve özgürlüklerin güvenmakla sürdürülmemekte midir? cesi sayılması nedeniyle, seçim lerin yenilenmesi de yürütme Ayrıca işletüebilecek bir biçimde düzenlenir, Devlet Başkanı organma böyle bir denge için halk bütünleşmesi tamnmıştı. Modern parlamente Başbakan sağlanırsa, örtülü güçleri kimrizmde, slyasi partller. siyasi hayatın ve demokrasinin vazge ler sahneleyebüecektir? Bunalım sürüyorsa ve onu yaratan çilmez unsuru ve temelidir. Sis nedenlere Anayasal çözümler tem siyasi parti dinamigıne bağ lanmıştır Seçimleri yenileme, getirilmezse doğal olarak halPARTt YÖNETİMÎ tLE MEC kın dısında ıttifaklar aranacaktır. Biz örtülü güçler yerine LÎS İÇİ tKTÎDAR VE KABİbu İki unsuru halkla tamamlıNE ARASINDAKİ UYUMUN yoruz. Sonra Millet Meclisi halk BAŞLICA ARACIDIR. Görülüdeğildir Halkın temsilcisidlrler yor ki klâsik parlamenterizmde ve onlar adına yetkl ku'lanırvar olan kurum, modern parlalar. Meclisleri yenilemek «milmenterizmde siyasi parti olguleti içeal» değil. bir anlamda su İle değişlk bir içerik kazanyetkinin kaynaîına basvurmakKiıştır. 12 Mart öncesi parlamen tır. Bu başvurmanın tehlikesi tenun yenilenmesine llişkin bu kurum olsayA, o giinün iktida nedir? n tarafından kullanılması haMillet Mecllsinde salt coSunlu mflleti korkmadan müslümanım diyebilmelidlr iddiaıı ile irtikâp ettikleri bühtandan, bizim sayemizde Türk milleti rahat rahat sa kal bırakır hale geldi demekten, bu seçim değildir sayundır, Türk semavatını kirleten bu putlar yıkı lacaktır demenin safsatasından li derlerimiz vakalarını bir türlü gu aşkın bir siyasi iktidarın bu kurtaramamıslardır. Fakat ne ya lunduğu örneğinde, Başbakanm. zık ki bu ilkel zihniyetin yarattıCumhurbaskanına böyle bir tek ğı derin infialin, kendilerini dur madan takip edeceğini de bir tür lifi önermesi halinde, yapıian «it tifak sonucu» hangi örtülü gıiç lü anlayamamıslardır. İşte siyasî hayatunızın sık sık buhranlara gir sahneye çıkacaktır? HALK, Milkı mesinin birinci nedeni budur. Meclisi ile halkı aynı saymak klasik bir teoridir. Millet Meclı Süratle çoğalan ve insanlık baysi çoğunluğu bir rneselenın çözü siyetine yaraşır şckılde yaşaraa münde haliun eğilimlenni yansıt duygusuna doğru süratle ilerleyen mayabilir, çok önemli ulusal bir Türk milletinin, hiç bir engel tasorunda iktidar, Meclis ıçın ıkti nımama istidadı gösteren davranı dar olsa bile tereddUtlerini halka şı istikametinde, siyasi partilerimi örtUlü güçlerden sayılması mUm zin, Anayasal bir anlam içine gikün mudurî... • ^., f ,. rememiı olmalan buhranın ikinci Sayın Savcı; «Bu, Devlet Bas nedenidir. kanımn ^krbeş^ qhif ."Boyle İjlt ^Apaçık olarak herkesin gözfl ödarbe fafizme doğrü bir açılma* nündedir ki, Türkiyede, sömürü, teşkil eder» diyor. Yukarda be bir kanuni müessese halindedir. lirttiğimiz gibi sistemin mihveri Köylünün (sessiz vatandaş) sulubasbakandır ve o da iktidar par da bu kadar, susuzda su kadartısi başkanıdır. Ortada yetkinin dan fazla toprağa sahip olamam»salt Devlet Başkanı tarafından sı bir kanun hükmü halinde olkulianüması söz konusu değıldir. masına rağmen. milyonerin (sesMeğer ki, Italya'da, Belçıkada, li vatandaş) Türkiyenin her seh Îngiltere'de. Fransa da salt Dev rinde, binlerce arsa. binlerce kolet Baskanına tanınmış olmasına nut, binlerce dükkâna sahip ola rağmen sistemin demokratik gele bilmesi ve bunlar üzerinde, lıtenegi Basbakanın teklifi ile olgun diği gibi ve istediği kadar lipekülastırılmaktadır. lasyon yapabilmesi. ve böylece, Darbe. siyasal iktidarın halkın evsiz, dükkânsız milyonlarca aileuzaklastınlması ve ilişiginin bir yi, istediği müddetçe ve istediği ölçüde kesilmesidir. Pe*ı öneri kadar soyabilmesi bir kanuni hak mia ne getiriyor, en geç 40 gün tır. îşte Türkiyenin Anayasamıza içinde halkın gerçek eğilimlerine rağmen içinde bulunduğu çeltski uygun parlamento çoğunluğu ve bu kadar vahimdir. kabine oluşturuyor. Bu bir deBu vakıalar dehset verid »emokratikleşmedir. Ya fasizme açılma nedir? Halkın siyasal ikti kilde ortada dururken, TUrkidardan uzaklastınlması, demok yemizin siyasi istikrarsızlığını, siyasi İktidar düşmanlığında, ön ratik kurumlann isletılmemesi seçim de son seçimde, nisbl tem ve egemen güçlerln ıktıdanna parlamenterizmin cevap verme sil ve usulünde ve zaman zamesi halinde bu kurumların ta» man. kaide dışına çıkılmak difiyesi amacına donüktur. Bdyle ye ifade edilen müdahalelerde aramak, bu vakıaları görmemek sine dönemlerde bürokrasmin baska hangi güçlerin yarunda yer aldı ten, abes ile ıstıgalden bir şey değildir. ğını biliyoruz. Devlet BaşXanıBaş bakanörtülü güçler iUıfaJunın Nisbî temsilın bir partiye 260 Anayasal kunımlann işletümeme milletvekiii verdiği de görülmüş si döneminde olduğunu biliyoruz. tür. Hiçbir dış zorlama bahis Biz bu ittifakı bozacak ve Devlet konusu olmadığı halde, bu büBaşkanıBaşbakanHalk bütün yük partinin tavanda ve tabanleşmesini sağlayarak demokratik da ikiye bölünmesınin vebalileşmeye dönüştürmek ı<tiyoruz. ni, seçim «isteminde aramak Sayın Muammer Aksoy"un ifa mümkiin müdür? Çoğunluk sis teminin geçerli oldugu devlrlerdesiyle kapatmak istiyonım. «Cumhurbaşkanının Başbaka de de bölünmeler olmamış my nm isteği üzerine seçimlerin ye dır? Kal* ki, çoğunluk sisteminde de. oyların üç dört par nilenmesine karar verrna yetkjsi tiye dagllması ve hiçbirlnin ni genişleten bir Anayasa degişik müstakilen ikitidan alamaması liği önerisi ile CHP tarihsel bir pekâlâ mümkündür. O zaman görevi yerine getirm1^ oıa^aktır.» Ali SANLI kabahati millette mi arayacağız? Burdur Müetvekılı GörUlüyor ki, asıl bunalımrn nedenini ne sunda, ne bunda değil, bütün siyasi partilerimizin, sosyaj ve ıkttsadl teme! meselelerde, anayasarniîi müşterek ürkıye'de düsünürler, layik amaç olarak kabul edememiş ol vatandaş amaç olmakla bemalartnda aramalıdır. Baska bir raber, hiç olmazsa layik dev devisle Anayasamızın 2. maddelet ıdaresinde taviz kabul et sinde ifadesıni bulan layik ve meyen kesın bir kanaat birliği sosyal hukuk devleti ilkesinı, 36. halindedir. Bu bırlıgm kuvvet maddenin zaruret sömürücülüğti ve kudreti de. Millet ve Milli Ni nü men eden hükrnünü 41. madzam partilerinın kapatılmalan denin, emeksiz kazancı kaldıran gerekçelerinde apaçık olarak gö I. fıkrasını tatbıkat sahasma sorülür. kamamı* olmamızda aramalıdır. Bu hedef birliği olabilse ıdı, müs Anayasamızın düşünce hürnye tekil iktidar olamama. bunalım tinı tesbit eden 20. maddesinde sorunu olmaktan çıkar, fcoallsmutlak bır serbestlik kabul ettiği halde, din vo ricdan htirri yon bunalımlan da çıkmazdı. yetini koruyan 19. maddesinde, Dağarcıklannda, birblrlerinin böyle bir serbestliğin devlet idazemininı yemek hesabı olan ve resine nüfuzunu örüemekte gösbundan başka da hesaplan olma terdiğı hassasiyet, layik devlet yan partilenn. koalisyon olabilbiîincindeki kanaat blrliğinin meleri şöyle dursun, müstakil ciddiyet ve azametınl ortaya iktidar olmalarından bile bir kor. şey beklemek safdillik olur. Bu Hal böyle olmasına ve böyle kaçıncı deney. olması gerekliliğine rağmen, bır Birbirlerini «muvazaa partisl, kısım partilerimizin progıamla renksiz parti» diye suçlayan lider n, layik devletin, ancak ne de lerimizin partilen mi koalisyon mek olmadıgmı söylerken ne dehükümetı kuracakî Memleket mek olduğunu bir türlü söyleye. bundan mı fayda görecek? Giilmemekte ve örneğin. layik devlet dürmeyirj benı. diyerek bunu sadece bilimsel verilere göre yücevaplamış olalım. rütülen devlet demektir, diye bır Yukarıda ifade ettiğim Çare tanımı getirmemiş olmalan, par dışında. Tann kabui ederse bir ti ıdarecilerimizin. fmedenî sevifevka'.âde çare daha düşünliyoyede ne kadar ge' , tnançta ne rum. Bir utanmak hisst ver Alkadar noksan oldı larını ispata lahım sonsuz hazinenden diyeyeter kanısındayız. rek dua etmek. Bu seviye ve inanç eksikliği se Mustafa TIĞLI bebiyle olacak ki, tekke kokan takkeden. her seyden tvvel Türk Af Sakarya Senatörü Dün Beyazıt CamH avluıundaydık. Blr ara Dr. Oürbüt Barlas'la konuşuyorduk. Yanımıza bir adam yaklaştı: tlhan abicim, başm saŞolsun... diye kucakladı benl. Yüzüne baktım. çıkaramarfım. Olur a. bir okurumuzdur, blr yerde tanı»mı»lzdır, laganlık hall.. Sen de »ajolt Ne var ki adam yanımızdan ayrılmıvor. Bte yflrflmere basladık. Adamca'ız sag yanımızda, kulaklarını dikmış, konustuklanmızı dirılemeye çabalıyor. Gürbuz Barlasa: Dtiralım blraz .. dedim. Biz durduk. yamacımızdaki yürümek zorunda kaldı. Ardından izliyoruz. Adam sıkışmış da aptesane anyonnus gibi sağına soluna bakıyor. Gürbiiz'e: Bak. dedim, gizli polis. ya da ajan! Olayı unuttuk. konuşmaya daldık. Sonra cenaze arabasının ardından Edinıekapı Sehitlii}ine geldik. Kalabalık, ürüntil, bassaglıSı dilemeler. yasadıfhmız dtinya tle ötekl dünya arasmdaki törensel yolculugun hüzünlü pöriinUmü... Ve çiçekler... Bayramlarda, düpnlerde. nisanlarda, «lümlerde çiçekler» sıftınıyor insanlar duvgulannı yansıtmak İçin .. Yere dttsmils birkaç çiçege bakıyordum kl yantbasımda yine belirdi adam. Biz bu kez Nevzat Üstünle yanyana düşmüşüz. Sordum birden: Nereden tamşıyoruz? tçerden abi! Ben •enJ taramıyorum, yalan söylüyorsun. Nasıl olur abi... ben... siz... kitaplanmz... hayat boyunca... Doğru komısmuyorsun. Şaşırdı, kıvrandi. Ayıptır bu senin vaptığın... HakJısin abü. diye neri »eri vürUyup kactı sd«n. • Cenaze törenlerinde bile insanlann vamacına les kareası gibi konmayı görev sayan ve saydıran bir düsüncenin temelden yanlıı olduğunu söylemek istiyorum. Bu tür adimlara ben çok rastladım. Blrtakım dengesizlere raporlar verdîrip, sonra bu raporlar (istllne davalar bile bina etmek ıstediler ban çevreler... Bunlar devletin vetkilerini kfttüye kullanmışlardır, ve kullanmaktadırlar. Teiefon dlnlemek. adam izlemek, karanlıklarda gördükleri rüyalarda Kültür Sarayı yaktırmak. araba vapuru batırtmak. Bogaz Kflprüsünü uçurtmak, ve bütün bu temelsiz iddialar üstüne devle» tin mahkemelerinl, yargıtaylannı, hâkimlerini yıllarca uğraştırmak... Kim bu npırlıklan düzenliyor? Bu devletin. vetkilerini ciddiyetsirlik borsasında harcayanlara «aür»'demek tanftnı gelmeoi mi? , , . '" TÜRKiYE ZiRAî DONATIM KURUMU . ADANA BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ Tarafından Nakliye Yaptırılacaktır Mersin'den tahminen 500 binton kimyevî gübre muhtelif mahallere naklettlrilecektir. Şartnamesi Adana Bölge MUdUrlUğunden temin edüeblllr. Kapalı teklifler 23/1/1975 persembe günil saat 10.00'a kadar Adana Bdlge Mtldtlrltiğüne verilmis olacaktır. Kurumumuz ihaleyi yapıp yapmarnakta veya isi dilediğine vermekte serbesttir. TZDK • ADANA. »OOİHKKKKKKHMKH>aiKH>000<H>00CHKH>0«^^ (Basm: Ç. 54 10369/377) Sosyal Sigortalar Kurumu Göztepe Hastahanesi Başhekimliğinden Hastahanemizin santral numaralan 20/1/1975 tarihinden itibaren 58 67 60 (2U hat) PBX numarası (Santrallara mahsus) iie defistirtlecektir. Duyuruhır. (Basm: 10390376) Siyasî Istikrarsızlık ve Gerçek Nedeni TÜRKİYE HALK BANKASI A.Ş. GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN: Teknik Eleman Alınacaktır 1 Bankamız tnsaat ve Emlâk MüdUrlüğünde Eörevlendlrilmek üzere mülakatla: 2 YUksek Mimar, Ytiksek Mühendts Mimar vey» Mimar. 2 Ytlksefc înşaat Mühendisi veya lnsaat Mühendisl, 2 Yüksek Elektrik Mühendisi veva Elektrik Mühendisı. 2 YUksek Maklna Mühendisi veya Masına Münendisl, 2 Elektrik Teknikeri. 2 Makina Teknikeri. ahmcaktır. 2 îsteklilerin: a) 657 sayıl Devlet Memurlan Kanunıınun 48. maddesinde yazılı genel ve özel sartlan taşımaları, b) AskTlik nizmetini vapmıs olmalan, c) 35 vasuıdan büvük olmamalan. d) En az 4 vıl mesleSiyle ılmlı olarak fiilen çalısmıç bulunması (bu sürenin benzen kurumlarda geçmest terdh sebebidir ) îdarl Dinalar ve Konut binalan inşaatmda tecrübeli olmalan. tnsaat MUhendisierinin betonarme ve statık ne«ap konusunda çalısmı? bulunmalan, Iterekmektedir Göreve kabul edilecelJere 5/8/1974 gün ve 7/8672 Sayıh Bakanlar Kurulu Karan üe belirleneo miktarda yan ödeme \ rilebflecektir. 3 Îsteklilerin kısa hâl terciimeleri ile blrltkte 27 ocak 1975 tarthine kadar Ankara'da Genel Müdtirlük PersoneJ MüdürlUŞüne bas vurmalan ve <JS ocak 1976 zünü saat 9.nn'da mUlakata k»Mimak U?#re tnssat ve EmIftk Mtldürlügilnde buUınmalan serekmektedır. (Baauı: 10238/375) T