Katalog

CLTMHTJRtYET 6 Evlül 1974 amtlama Eüçlüiünrten midir, yoksa bilisizlikten mi, nedense soru sormayı ayıplamışlarciır bizde. ÇocuKları paylamakla başlar bu ayıplama. okul vaşammda sürüp gittigi £İbi, insan ıliskilerinde rie gücünü her zaman duyurur. Oyja çocuk soru soran bir yargtık'ı, • soru sorarak kavramava çalışır evreni, bizim Eözümüzde anla«ılmu, bir gizl kalmamıs sayı•\sn nice soru vardır ki, cocuk ıçin bir bilmece gibidir, işte bu vüzden de büyüklerinden yardım ister o bümecevi çözmek için. Ama çr>£u zaman da ortaya şaşırtıcı bir gerçek çıkar bu yüzden: Bakarız ki, btz rie bilmivnrmusıız çn. cuğun sordueu «orıınun yanıtını, ögrendik «anmi'iz, ya da aldatılmı?ız, evet büvüklerimiz aMatmı* bizi. Kimbilir, belki rie sormaktan knrktuğumuz için üstüne düşmekten vazgeçmiçiz hirtakım sorunlann. Y SÜKLDAN KÜKKU Melih Cevdet ANDAY Be. li«enin birincl sınıfında iken, bir çün. mirafya dersınd'e, hıç unutmarn. dünyamn ™varlak'ıgının tanıtlamasını ogreniyurduk: har.ı ünlü bir 'anıtlama örneâı vardır, bütün öğretiırpler sev*rler onu, yok rieniz ııfkundaki ? • •• minın önce diregi, sonra bacası, en arkarian d» sövdesi görünürnıüş ya, inanılır ŞPV deSilriir. <iîrptm?n onu anlatıvordu bize \asıl inan?yım ki, denlz kıyısında büyiiiüm nice gerr.i Cördiim ufuktan vaklaşan. bunlardan hiçbiri rin ön< e riireâini, sonrs baca=ırı «pçmi": deâ lim. Ögr?tmç"nl^re övle ööretmişler, onlar rii bize öyle oğrptiyorlari. Genıi fi>li bir cnrunürrde iken, yavaş yavaş, fakat bütünü İle çıkar ort«ya. Kalktım yerimden derste, psrmaâımı kaldıriD izin alriım, onra riçrptmenp hvınları sövledim: ayrıca bi^im aörme ii/akl:£ım:7da diir.yanın yuvarlakiıcının =oz konusu olamıyacagını da ekledim. Öîr?tmen, eliyle <»rt bir işâret yaparak yerime otur'tu beni. yCıünü ekşitti... ve benim soruma h:çhir vanıt vermprii. ya da yanı1dı|ımı söylempdi. Neden? Düşünürüm, dıifiır.iİTÜm, bulamam. Ben rie yıllardan beri ögretmenlik yapıvnrum. dersin gidışinı bozmimak koşulu ile her tür!ii snruyu «evinçle kkişılarım Dahasını rin soyiiyevim, benim öfrenci sorularına verdiğim yanıtlar ıçınde en bejendıjim, «Bilmıyorum»dur. Öjrenci. ö|retmenin her şevi bümediünı, bilemiyecegınl keiln .Israk arlam»lldır. Bu nun yaran ÇUK büyuktuı Çünkü injar.ın »stl isi bilmeK değil. bilmemektir Ne mutlu bilmevenp ' Ama herkes herkese bilmiyorum der?e. isleı kanşır, birçok 5orun içinden çıkılmaz bir durunıa eirer. Dilekçemı nereye vereceğimi. yöriiyeceğim yolun kaç kilometre olduğunu. gideceğim evin bulıınduğu «nkajın adını bilrneliyim. Bunl?r feİ5efe ya da bilim snrunları değildir. Her yıl ilkyazın sabahları evimden çıkar. Küçiik Çamlıca'ya yürürdüm, son yı'.lards savsıyoııım bunu çok üzgünüm savssdığım ıçin, hen yol göfümde büyüyor, hem de böyle uzun yollarda yürürken kendi kendime konu.'mavs ba$lamak alıskanhğında olduğum için karşıdan gelenler beni deli sanıyorlar, neşem kaçıyor. Bunlardan haş]ıca«ı. cocuklarır» kafaiar:r>ı en çok kurcslavan sorunlsrdan biri. çocuaun rlünyaya ee'iç sorıınudur Kssıl olmuş. nerden jtelmiş tfîinyaya? Çocuk ilk bunu merak eder ve yazık ki yanıtını S'ama7 anasından haba^ıncar>. Çünkü cinsel 'li«ki aviDtır efendim. Kims»ye «oylrnmoz. £İ7li vapılır. çoeuklardan eizlenir terbivel?ri brmılma°ın diye. O mii«tehçfn. bu mÜ5t»horn dive atıp tutan birine AMç, •Siz de müs«ehcen=ir!z riylevsp» dpmi?. . a n > rtızla babanız ciri?el i!i=kide bulunmasalardı siz dunvaya selmeverpk'ini?» Xe de eüzel öykiiler Uydurulmuştur dogumu merak <?rî»n cocuklar icm, vok efpndim lahana tarlasında bulduktu da. en'k^rn levlek a>tıydı cfa... Karrfeşlerinden bi:inin lahana tarlasında bulurdueumı. nîekinin leylekle celdiîir.i nfremnre cnnıgrn biri ana^ına hahasım. «Yahu bu evde «evişme olmadı mı?» diye sormuş. Önce Baca Oku'.larımızda soru sormayın öjrenciler d«fca çok sevilir öğretmenlerce. Soru soran ö£renci «ukalâ. savılır. Bu komı da bpni cok riüSLndürmustiır. Yoksa. rıemişimdir kendı kenriime, sorular karşısında sınanmaktan mı hoçlanmıyorlsr ösretmenler? Soru nnımak bunca sevimsiz bir is i«e. ftSretmenler neden boyuna soru sorarlar ögrencilere? Kaç Kilometre? Neyse... Böyle bir yürüyüsten sonra Çamlıca'ya vard:|ım bir gün. kaç kUometre yürüdüSümü merak etmiştim. Dönüşün otobüse binecek tim. Eğ?r kilometre dördü beşi bulduysa sevinecektim. epey yürüırüşum diye. Azsa öbiir ke« dönerken otobüse binmeyecektüm. Büetçiyi yarnma çağırriım. Kadıköy, Çamlıca arası kaç kilomerredir? diye tordum. Bu: Aldım. d*dim. Memur bu kez kızdı. Sana n* k» kardeşim, kaç kilometre ile kaç kilometre. dedi. Sorup «}renememek konu?unria yazılmıs *y« külerin benc» en süıeli Memduh Şevket Esendal'ın •Feministı adlı öyküsiidür. Okumanıll öğütlerim. Epey düsündü, sonra yüziinü buruşturaraV, Bunu ben bilemem k; beyim, dedi. Şo*ore »orsanız daha iyi olur. Kalktım yerimden, $oförün yanına gittim. Otobü? hareke! etmişti. Bayım. dedim. Çamlıca Kadıköy arası kaç küometredir? Şoför. gözleri yolda, epey düşündükten sonra, Ben bu işte daha yeniyim, bilemiyeceğim, dedi Siz onu i«ke!edeki memura sorun. Peki. dedim. Döndüm, yerime oturdum tskeleye) vardığımızda otobüsün şoförü dönüp beni arsdı gözleriyle ve dıçard». a.vakta düdiik çalan birini göstererek: Şu memura sorun, dedi. îndim otobüîten. çoförün bana gösterdigi, dü dük çalan memurun yanıno gittim. Affedersiniz bsyım. drdim Çamlıca, K»dıköy »rası kaç kilometredir? Memur bir otobıişe kalkı^ buyruSunU vtrdikien sonra. bana eliyle. camlı bir bölme içinde ituran bfifka bir momııru söşterdi. Kiiçük camlı odaya yaklasırken. içinde oruran memurun var (fücii ile esnedieini EÖrriüm, ner cieyse cfneleri cıkacakt; esn?rr.ekten Zavallı uykusuzdu «nlaçılerı Bekledim biraz. sonra. Affeder?iniz dedim. Kadıköy'den Çamlıca kaç kilometredir? Memur. küçük camlı pencereyi açtı, bir kez daha söyletti bana sorumu. Sonra: Camlıea'ya mı gid«ceksiniz? diye «ordu. Ben. Hayır Çamlıca'dan geliyomm. dedim. Memur: Otobüsle mı geldıniz? diye soıdu. Evet, dedim. Biletinizi aldınıt mı? dedi. Olimpos ile Taşkent ski Yunan tanrılarmın Olimpo» dagında oturdukları »öylenir Homeros'a göre Olimpos, veryüzüncfe değil gökyüzündedır. Zeus, Apollon, Artemis, Afrodıt vb. Olimpos'ta buluşur, konuşur, yaşarlarmış. Sonradan Dofu Akdemz ve Eae'de çoğu vere Ülimpos adı verilmış. Söz gelişi Yunanistan'ın er» yüksek dağı Tesalya da Olimpot» tur. Klbrıs'ta Trodos dizısinde de bir Olimpo» var. E Doğal saymak gerekir bu durumu... Destansı tarihin gölgelı öykülerınde ra«t!anan nice lsim dünyanın çeşıtli yörelerine »erpilir. Türkler de Kızılelma'ya ulasmak için çırpınırlarken dünvanm çoSu köşesine ad ta^ımıslardır. Hazer denizmın doğusundan Ortaasya'ya yaklaştıcınızria karşınıza Taskent çıkar, Kıbns'ın Güney kesiminde de bulursunuz Taşkent'i... Ne var ki Olimpos Kıbrıs'ta bir dagdır yüksek; Taşkent Kıbrıs'ta bir köydür küçük. Olimpos'ta çagımîzın tanrıları yaşarlar. AngloAmerikan egemenlerl, yeryüzünün en güçlü radar istasvonlarmdan birini Oiimpoş'un doruguna kurmuşlardır. Yeni tanrılann büyük gözü buradan eöretler DoS'j Akdenizi; t^kenderive'den Hayfa'ya, Beyrut'tan Mersin'e dek, yeşil denizin üstünrie. ır.avl göJün altında bir kuş uçsa AngloAmerlkan radarınca saptanır. Ama mitoloiik da*ın tepesindeki büyük Eözüyle her çeyi goren ve i?leyen çajdas tanrılar, burunlarmın dibindeki bazı olayları göremediler. Olimpos'un tanrıları Taskent'sn küçük inıanlannın nasıl öldürüldüğünü radarlarıyle saptayatnadılar. Yalnız Taşkent ml? Atlılar'da. Muratağa'rlaki katlilm da, bıllmin ve teknolojinin ton gorkemli harikası radar istasvonunca saptarvamadı. Rum faSi^tleri, Türk köylerine girdiler, silâhsız erkekleri esır aldılar; kadınları, lhtivarlar. çocukları, genç kızları riızl dizi kur?unlarfılar, yıgın yığın çukıırlara gömriüler. Bunlann tümü Oilmpos daglnın eteklerlnaa oiustu. Jenosit •uçu islendi yer yer... Olimpoî'takt rartarlar eörmedller Jervoçiti... Bılimin ve tcknıŞin son harikaları, belkı de her seyl pörüyorlar. ama insanlıâa karçı ışlenen suçlan görecek ve gösterecek bir rartar şimriive değin icat edılemedi... Oysa çagdas tanrılann islediklerl edebiyata bakarsanıı, Kıbriü'taki Olimpo* tfa£larınrla o koskocaman radar İ»tasyonu, ln«anhk icin, barıç için kurulmujtur. Ama kim inanır bu edebiyata? Ça2tmız dünya?ı Taskemlerin küçCk lnsanlanvla, Olimposların tanrıları »rasındnki Uifkileri gün geçtikçe daha r i> l anllvor Dlimnns doŞİHrınHa kunılan radarlar. Meptun'un denizlerinde dolaşan atom denizaltıları, sarap, defne ve /eytın Kakan kutjal topraklardaki kocaman üsler ve füzeler. küçök lnsanlan, dejil, tannlar düzenlnl korumik içindlr. Küçük lnsanlar ancak Olimpo» dagîarınrla yaçayan tanrılann rlüzentne varadıjı «ürece insan savılır. Ama rfüzeni bozmıya kalkışmasın bir kez... Tanrılann çazahına ucradısı zaman her ?ev gelebilir başina... Ve tannlar radarlarını çevirip sörmek zahmetine katlenmazlar Çünkü erirmek, radarlara deâil insanlara özjiidür. Kaç gündür televizyon ekranında, gazete sayfalarınrla in=anın davanamıyacafı görunümler jeyrediyoru?. (,'ukurlar. çııkurlar. mezarlar, toplu mezarlar. cravder!<=r Ouldozerler. parçalanmış ce?et!er, kollar. bacaklar, ellcı «yaklar, gövdeler, kafalar. kafalar. kafalar... Bir Bans Gücü ve'kiüsl: O»eîler parçalsndıfı İHn kar kisinin SMfiri'ldiifürvü hilmlyoruz, ama ben yetmi« yerli kafa favdım... d^mi?. Yetmis yedi kaf« yÜT yetmij yedi kafa, hin yrtmiç yerii kafa . Rııleîmis Milletler Genel Sekreteri Kun Wald!ıe:mı Kıbrıs'a çaâırıp çukurun ba?ın» getirmelı: Iste Sayın Walr!helm bir kafa. Işte bir kaf» dala, i«te bir el, İ5te bir kol. l.«te blr bacak. ıste bir ayak. ışte bir bevin, İ5te bir vürek. ı$te bir ciSer... JSe japar aç»ba Sayın K'irt Walrfhe.im? . Belki Vıep.«in? top^ar, götiiriir, Ollmpus dajjm.iak! yeni tanrılann sofrasına meze yapmak ıçin... BlRAZ ÇAĞDIŞI! Oktay AKBAL Evet Hayır 1 ENFLASYONLA SAVAŞ a ı ülkeleri kalkınma hırını sıfıra duşürme ve sgır b;r toplumsa: bıınalıma yolaçma pahasma, enflasyona karşı bîr sa va* politikası izleme çabasında. ABD'nın yeni başkanı Fcııd. Ame rikalılan kemerlen sılcnıaya çagırıyor. Tarım Bakanı Earl Butz, gıda maddelen tüketimini sınırlamak için. ışi şakaja getirerek, ABD'de nıevcut kedi ve köpckien n yarısının öldürülmesmı önerıyor! Bütçe lıarcamsları 5 ilâ 10 milyar dolar budanıyor. Paıa arzının yüzde 5 5'ın üstünde artı şına ızın verilmiyor. Kredi çok kıt ve ateş pahası. Kalkınrr.a hız: sıfınn altına düşmüs durumda. Ama çift rakkamh enflasyonu tek rakkama düşürebilmek için bu bede; ödenmek isteniyor B f ••Aiz Kıbrıs'ı fethetmeye sittnedik» dtmelc, «fetih müc !I I |mse«e?ini kötülemek»mış:. MSP var.lısı bir aazetenin tem«ılcisi böyle dedi gerpn aünkii basıt» toplantı«ında. Bajbakandan bu soruyu yanı;lama«ını İStedl. Niye bfiyle d*:yormuş, bu Türkije'de bir fethin sonucu olarak yaşamıyor muymuşuzl BafbakRr.ın çok kl.«a oldu verdipi ksrşılık: «Bu soru biraz cağdjçıdır, onun için cevaplaiıdırmıyorum.> Yanıtlamaya dfğer «oru vardır, yanıtlamava değmez «oru vardır. Hera bu soru bile deSil. Bir önyargı, bir garip inanış! Ne derr.îk fetih Müessesenin Türkçesi, kuruluş... «Toplumsal hlr (törevle kurulan her «ey. hastane. okul, banka, fabrika. Bir rie bünve anlamına geüyor, miiej>;ese. Kurulmus bir düzen, bir is, bir çsh.şma, sürekli ya.«avan hir örgüt. «Fetih» yine snzlük •nlamıyle bir jehir va ria ülkeyi dC?mai elinclrn savasla alm*, daha çok mü'clümanların savsşta yer almalan anlamında kullanıUn bir sozcuk. «Frtih müe?se5esl» rie<fin nıi, dÜ5man elindeki ülkflerl, kentleri, savaş yoluyla ele »eç:rme işini süırkli yapma i'tcği çıkar ortayaî Buşün Kıbrı?. yarın Rodos, öbürgün Selânik, daha fonra Arabistan, Rumeli. Kuzey Afrika, iç Viyana kapılahna kadar Eİılcr. Miie>«pse bu, Kir kez kurdun mu, ne yapıp edip n;ntnnaA" 11' Dıırnıadwr»r»»«ı»«nrln*t**«>V yeni 5?.va«!ar ^çarak! Say.n Ec?vit çok haklıyd'.. böylp'şine anlam5:7. sacma hır pnnişü ciddiye alıj) tartıjmaya girmemeklc... «Çsâdısı» deyip geçti, ilk kez srirdüm, bir sonıya açıkça ccevaplandırmayacaîım» dedisini... Çagdışı, facma, anlamşi!;. hatta safdiice!.. Ama soran kim, koalisyon ortağı bir partinin ba^ta gelen organından bir yazar. Şöyle d'üşı'inelim: bu cenç eazeteci aynı soruyu MSP'H bir bakan». hatta Basbakan Yardımcmna sorsaydı, alacağl yanıt bövle mi olurdu? Sayın E r K akan «çaEdi5i> diye bir sözCUK Kuılanabilir mıydi höyle bir «oruyla karşllaşırsa? Hayır. Once ker.dıi «çaâdısi. bır anlayışta da ondan! Açın, okuyun fîçirrı önresi yaptıjı konuşmaları. hatta ıktidar görevine ortak Oldul;tan sonra bile protokole ters düfmemek için kencirıi zoıisyarak, tutarak «öylediği birtakım sözleri . MSP' nın ahlâk. faiz konu«undakı tutumunu. Bu partili lider, bakan. ve gazetecilprin fetih fetih» diye yazıp söylemelerini! MSP'M baksnların kcndi 5orurnlııluk alanlarında giri^tikleri «çağd'ısı» işlerü... Yalnı? «u cmii«tehçenlik» savıyle cirişilen kitap, derc', gazete toplatma olayları yeter bu tanımı hak etmeye. Otir, Altan'm roTisnınrian Sanat Dergisi'ne dek adalete gntürülen «müştehçenlik» suçlamalannın hangi:i «çag İçi»? Y?di a»dır Mjrîiyor bu ortaklık. Horbiri kendi yanına çek'i oıtaklık protokolünü B'rükte iktidar olmak amacıyle görmezlikten geldi kar?ıt yanlarını. Do6ru=u ya, 1974 yılının Türkiye sjnrip. tam yarım yüzyıl önce Kemalist devrimle çağdaş uygarlıca do*ru yürüyan, yörvünü o yana çevirmiş, bilim kafasını kendine rehber edinmiş bir ulusun böylesine «çağ dışı» birtskım kimşelerin vönetiminde kalması akıl alır iş değildi. MSP. 14 ekim seçimlerinde yanm milyon oy aldı, ama bir ay sonra bu oy yarıyarıya düştü! Demek geçici bir feymis, seçmenin AP'ye karşı duyduğu bir bıkkınlığın »onucuymuş. Kısacası. CHP üç buçuk milvon seçmeniyle, 185 milletvekiliyle Kemalut devrime karsı olrlııC'unu açık açık söyleyen bir çaŞdışı kurulu = un kollarına atamazdı kendini. Böyle bir ışbirliSİ. E c v i t gibi e.ş«iz bir nezaket. terbiye ve anlayışa sahıp hır lirierin sücüyle, eikisivle yssa^a vaçaşa »Itı »v yaşavabüirdi. Nitekim Kıbrıs o'aylan hovle bir uzlasniaz ayrılıeı saklanmaz b:çimrie gözonüne cıkarmıştır. Erbakan ve arkada«!arı küçfik he=aDİ3rla riavrar!mı«lar. ama fonunria kendileri zaraılı çıkmıslardır Sonsuz hosaorü sahibi bir lider o!an Ecevit bakın n» rfıyor artık: •Yetli avlık deneyden sonra şunu söylcnıek zurunlulu^unu hıssedi.vorum ki, hükümet etme anlavışımı? bakımından ve siyaset anlayıfimız bakımından aramızda uzls.ştırılması bagdastınlmaşı oldukça güç ayrılıklar bulunduğu kaaısına üzülerek, fakat her gün biraz daha çok varıyorum.» Ecevit gibi özü sözü Hr, inanHığın] söyleyen. söylediâine inandıran bir lider'.n böyle konvışması yctrrli hir anlam tasır ve bir gerçeüi belirler. O d«. MSP CHP ortaklığı için kaçınılmaz sonun art;k geldiğidir. Cağdışı kafalarla. çağını yasayan. hatta çagını aşmafc İv feyen kafalar bir arada olamazlar elbet Yeni bir aenel seçime mi girîilir. voksa başka hir ynl yöntero mi bulunur. bilemem, ama remelinde Kemalı>t Devrim mavası bulunan Tiirkiye'nin çacın geri.Mnde knlmasl. çağından kopma«ını kim?e beklenıemelidir Kim?e T?irk ulıifunu bir karanlık çaga cckıp gotüremiveceğin: bümetidir. Hr:le böyle niyet besleyenlcr. iki üç yüz bin seçmenin oyuvla kırk milyonluk bir ülkenin yazEısına esemen olacaklarını düşünenler, yalnız bu hayil>riyle bile c?Ein dışına riüşm'i'lerriir, hem de te.pe taklak, bir daha o batsk'ar. çıkamama.«ıya!.. KÖKLÜ TEDBtRLER ALMAKTA DüRAKSAMA OÖSTERİLÎP, GÜNLÜK TEDBtRLERLE YETÎNÎLDİĞÎ TAKDÎRDE, KONTROL DIŞI BİR ENFLASYON KAÇINILMAZ OLUR. Doğan AVCIOĞLU fiyst srtışlarına jol açma sı bekler.ebılır. için yük'Pk f:\atlar ödenmeye devam edılecektır. ABU dekı kıtlık, hubtıhat ve loyayagı fiyatlarınrta bu mevsitn $imdid?n önemli ariıslara yol açmıştır. Şeker fiyatlarında bir yıl ıçinde üç k8t artıs »örülmüstür. Türkiye bu maddelen daha vük sek fiyatla =atın alabilecektir. Buna karşılık. ihracatımızın en önemli biılümünü teşkil eden pamuk ve pamuklu ihracında vereı iadosi yuJuyla devlet suit vansiyonunu gerekli kılabilecek Savaşın Ekonomik Bedeli Vardır Yıiın ilk be? ayında fıyatlar Italya ve Ingiltere, neredeyse yüzde 17 aibı büyük bir artıs bir ihtilalin eşeığinde. Fıat oto gnstermıştir. Vaz aylanndı fimobillerinin sahibı kudretli iş ayatlarda genellıkle görulen udamı Agnelli, «1U0 üretiyorsaK fak Rerılemeler, sonbaharda ve 120 tüketiyoruz. Gidış dosdogru kı? aylannda kontroi dışı geıflâsa. Harcamalar 120 ise, Urelişmeler olaaılısını ortadan kaltım Mft olmalıdır.» diyor ve bunu dırmaz. Yılın ilk yarısında. bülgerçekiestirebilmek için Komüçe harcamalarınıp düşük dıi^evnıst Tffirtisinin iktidârâ orfak e " de kalnıası, üaha öncekı hüküdilmesini istyor! Italya ve înjtilmetın alıiığı munzam karşılık tere'de hükümetler tüketımi kıs oranlarının yükseltılmesi karamak amacıyla vergileri alabildigi rını Ecevit Hükümetınin ıj çev ne arttınyorlar. relerinden geien baskllara direnerek son günlere kadar tiAvrupa'nın en sağlam ekono tizlikle uygulaması ve özellikle misine sahip bulunan Almanya, tarımdaki gelır artışlarının büuzun süredir en büyük öncelıgi yük kısmının sonbaharrfan 03enflasyonla mücadeleye tanıyor. ce plyasaya yansımaması, fiyat 1974'ün ilk yansında iflâslar yüz artışlarının çok büyük ölçülede 42,6 oranında arttığı halde. Al re ulaşmasmı engellemlştır Yırnanya tüketirru kısma politikası ne de ilk altı ayda, hazirandaki nı sUrdüriiyor. Schmıdt hüküme gerileme hesaba katıllrsa, y\iıti, «Enilasyon, Ortakpazar'ın sode 13ün üstünde onemiı fiyat nu olur» gerekçesiyle Fransa'ya aıtısı kaydedilmıştır. Sonbaharenflasyona karşı sert tedbirler al da İse bütçe harcamalarının hız ma yolunda yardımcı o.uyor. lanması. satınalma gücünün pıFransa, kalkınma hızını sınırlayasaya akması, para ve kredi mış bulunuyor. Bütçe harcamala hacmır.de büyük artışlar oiman ve yatırımlar geniş ölçüde kısı beklenmektedir. Ustelik Kıbsılıyor, vergiler artırılıyor. tflâs rıs sorunu önemli ek harcamatehlikesiyle karşı karşıya kalan ları zurunlu kılacağa benzemekküçük ve orta sanayiciler ihtilâl tedir. üörCnüş odur ki, uzunyapmaktan söz ettiklen halde, ca bir «üre Klbru'ta büyük kredi kıtlığı acımasızca sürdüru bir kuvvet tutmak gerekeceklüyor. Fransa gibi gelişmis btr tir. 45 bın ve oe!kl de daha çok ülkede, yüzde 30 ilâ yüzde 4 fa U sayıda Türk göçmeninin besizle para kıralanıyor. Merkez lenmesı, verleştırilmesi ve üreBankasının reeskont haddı âahı tici durumuna getırilmesi, Ad»yüzde 13 gibi Fransa için çok yuk ya «u sağlanması ve alt yapı sek oranda. Giscard D'Estaing, yatırımlarının gerçekleştirilmeihracatı arttırmak amacıyla, sı vb. hesabı henüz yapılmayan «Fransa 1974 yılında 13 ay çalış büyük harcamaları gerektirebımalı» diyor. tthalâtı daraltmak Iprek gihjd'r Fıli'tinlilerrien öiçin, enerji tüketiminın 1974 ve zenti terönst eylemler, Adada1975 yıllannda, 1973 tüketimi dü kı kontınliin jenjşletilmesin*. zeyinde tutulması planlanıyor. kuvvet sayı<;ının artttrllmasına Yunanistan'da dahi Karamanlis ve beklenmpdık îelısmelere yol hükümetır.in ilk i<i?::ncifn biri acabihr. Yınanıstai'ın giriştiharcamaları ktsrr!?j.. servet vergı £i silâhlanma çsbası olağanüsleri de dahii, olajanüstü vergile tü «liâhlanma nHicamalarını kare gıtmek oluyor. çımlmaz d'inıma setirsbilir. Kı Bu enflasyonla mücRrlele proc «aca Kıbrts sorunu, yalnız asramlp.n, kalkır.nıayı sıfıra indirı keri ve diplomatik planda d*yor, durgunluk ve işsizlik yaratığıl. ekonomik planda da olağan yor. Fakat yine de enflasyon tam ü»tü dikkat ve Ihtiyatı gerektiönlenmiş değil. 3974 yılında sıfır rebilecektir. kalkınmaya karşılık, fiyatların ülkelere göre yüzde 10 ilâ 25 aBundan başka, dünya hamrasında artması bekleniyor. maddp fıyatlarında beklenen düşüşlerın gerçekleşmeyişi neTürkiye'deki deniyle iç fiyatların olumsuz yötıde etkilenmesı sürüp gideTüketim Ekonomisi cektır. Petrol fiyatlannın dür Dış dünjadaki bu fiyat >ükselfürülme'i yolundaki Batı ülkemeierı. Türkıje'tie de fiyatları lerinin çabalannın başari'iz <al ister istemez etküıyor. Fakat gedıSı anlaşılmaktarfır Petrol, ! çen yıl yüzde 3ıı oranında çok uni gübre, ktmyevi hammadyüksek bir fiyat artışı tanımasıde ve hatta fosfat taçı ithali na rağmen, Türkiye, enfîasyona savaş ilân etmiş degü. Yılın ilk altı ayında da ülkemizde enflas yonist bir politika ızlendijini ka bul etmek gerek. Sayın Demz Baykal'ın son basm toplantısmda haklı olarak be lirttiği üzere, Türk ekonomisinin önern.i bir hastalığı, tasarruf yetersizhğidir. Ikinci plan dönemin de ve özellikle 1970'ten sonra ar tan gelirden tasarrufa ayrılan pay önsörülenin çok altmda kalmış, tüketim ise düşünülenden : çok hızla artmiîtır. Az tasarnıfa karşılık, çok tüke f :m ve yatırımır! kaçınılmaz son'.ıou pnflas yond'jr. Ecevit hükümeUnin alt ve orta gelır gruplannuı parasal gelir lerini arttırmak yolunda izlediği politika. sosyal ada!et açısından haklı ve gerekli sayılsa bile, tasarrufu değil, tüketimi arttırıcı, enflasyonist bir politika o!mustur. Türk Sanayicileri ve îş Adamları Demeği, İ974ün i!k yansında 44 milyar lıra dolayında bir satın aLma cüclinün ekonomiye enjekte edildi*ini üsri sürü yorlar. Bu satın alrna gücünün nnümüzdeki aylarda tüketimi kamçılaması ve umuîanın çok üa Millî Tasarruf Savaşı Verilmelitlir Özptlersck, enflasyuııun kontrnl aitııula tııiulnbllmesi »çın 1974 sonbahsrında. alınan ve almması karurla.Mınlanlardan çok daha köklü tedbirlerin ahnmal /oıunlu liözıikmeiStedir. Ecevit Hııkümetı hem vatırımları aıttırarak kalkmmayı hızlaııöırmaü. hem >osyal adaletı geı<.skleşîırmek. hem de fiyat artış ıtranlarını kontroi altında tulmnk niyetindedir. Bu uç amaca tahvll çıkaıtmak, faiz tıaclleriyle oynamak ve Kr« diyi sımrlamak gibi alısılaselen ledbırlerle ula?üamıyacagı açıktır. Sayın Denız Baykal'ın çok hak lı olarak belırttigi U;çre, Türk ekonomısinâeki tasarruf yetersı* ligi, «kaygı vericı»dır. Yüz lirahk gelir artışınır 3S lirasını kalkın ma planına sore tasarruf etmesı öngörülen bir ekonomı, ancak 15 lira tasarruf yapıjor, aeıi kalaa 85 lirayı tüketiyorsa. o ekonomide sosyal adalet içinde hızlı kal kınma çabası, dört nala enllasyon demektir. Mevcut koşullarda bu acmazâan kurtulma çabası her türlü doktriner düşüncenin dışmda olarak, kamu tasaıruflarını büyük ölçüde artırmaktan geçmektedır. Köklü bir vergi re formu, hem sosyal adalet, hem de kamu tasarrufu yaratma açısından zorunludur. Ne var kı, ou günkü paıiamento aritınetı<;ı köklü bir vergi relormunu olanaksız kıimaktadır. Belkı Kıbrıs harekâtı ıçin TBMM oiağanüstü toplandığında bir mılU savunma vergisi yasalaştırüabilirdi. Fakat bu fırsat kaçırümıştır. Kamu ta sarruflarını kısa sürede arttırmak için, başka yollar gereklidir. Kanımızca devlet, mevcut kuruluş lardan yararlanarak dağıtım ke?i mine fon yaratacak biçimde girmelidir. Devlet bugün dağıtım kesimine geniş ölçüde girmiştır. Pakat bu fon yaratıcı değil, fon tüketicı bir yöneüJtir. Derlet yüksek fiyatla buğday satın almakta, ucuz fıyata satmakta, bu yolda 3 milyar civannda bir fon kaybmı g«z» almaktadır. Hy«tlarının ytikseltilmesıne rajtmen, gübre ahm satımı devlete 3.5 milyar lıraya mal olmaktaaır. Fa halı şeker ithal edilıp, ucuz satıl ması. pahalı hayvan alırup, Et ve Balık Kurumu aracılığıyla halka ucuz et sunulması, kamu fonlan m n tüketılmesiyl* gerçekleştirl lebılmektedir. Kamu kuruluşlarının bu zara rına tıcaret yapmasına kımsenin ıtırazı yoktur. O halde zararına tıcaret yapan devlet. fon yaratıcı kârlı tıcaret de yapabilmelidir. Ör negin petrol ve benzerı temel mal ların ithal ve dagmmını devlet ne den yapmasın? Traktör, kamyon vb. fc'ibt mallann dagıtımında ne den devlet tekeli kurulamasın? Bu yıl tiitün ihracı hayli kârlı ola cağa benzemektedir. Kâr, ihracat viyR sifi''c?ktir. Pamuk ipligi ihra catındaki zarar ise, vergi iadesi yoluyle, devlet tarafından ödene cektir. Devlet, ihracat, ithalat ve dağıtım alanına kârlı biçimde girebilmelidir. Bu fon yaratıria çaba ^ y a n e r » denilen bir dev ç SnTajnşıyle ilgisi yoktur. Zira böyle bir politika, özel sana yinin teşvikin: de kolaylaştırabiİir. Traktör. kamyon ve petrol vb. dagıtımını yapan devlet. sag ladıgı fonlarla, özel sanayicilerin montaicılıktan, gerçek traktör ve kamyon ympımcılığına geçme leri için her türlü destegi getirebilir. Ticaret alanınria bürokratik en geHerden kurtarılnnş s'siemli ve plana bir delet çabası. nhalâ tın hızlandırılması ve 'emel mal larda stoklar .apilnıasında da vararlı olab'.lır. riugün. vurt dıs:ndakı işçilerimız savesınde bir.'kmış 2 milyar dulardan fa/la oövlzimiz »RrıJır Enflasyonu l:enlemek amacıyle. bu dövizlerin serCfili maüar Hhalınde hızia Kullanıünası içın çaha gösteriln ektedir. Fakat 1974 vılının ilk yansında ıthalâtta sabit flyatlar la ya. da mıktar ıtıbprivle hr.ern 1' bir artış saâlanamamıştır Ta farruf ve kredi '•e'ersizliklerı bunda önemü bir roı oynamaktzdır Bu ensel sistemlı bir dev let cabasıyle isılabılır ve ekor.omik bakımdan strateıık stokısr devlet ehvlfl ?ercekles*inlehılir. İLÂN Devlet Üretme Çiftlikleri Dörtvol Turunçgiller tştetmesi Müdürlüğünden 1374 yılı mahsulli 1 parsdde 20 ton Akçav ş>iKeı oort&kalı ve 8 parselde 43ü ton Grapetruıt !b.a.l«/4 H ızartesı KMirJ saat 14 de Uörtyol'dak! ışietme ınare ouıasınoa açıa artırnıa suretiyle satılacaktır. Şarıname ArUtara'da uevlet Uretme ÇıttiıKıpn uen?l Müdürlüğünda. lstanbul Bursa. Mersıu Adara G«i.ıan'ep ve Hatav Teknık Zıraat Müdürlükıerınoe. o n u n 1 lurur.çgıı'.er i^letmesı Müdürlügünde mes»> üacıeı» dii'Uiıde görülebilir. Akçay şeker portakalının muhammen f>ea«lı »S.üüU lira. ınuvaskat temınatı ı.ijju lıradıı Grappfruıt'ın mıınammpn Dedea *«ı.tWU Uıa cnuvalckata lemınatı 2S.81H» lıradır. tsrekhierin nelıı eıın ve saatte terrunatıai ue oır ılsıe müracaatları ilân olunur. 'Basın: 21920) 7041 t * * Zaranna tçki ve Sigara Ticareti! Öte yandan l'ürkıve'nın kdîulları. özel tesebbüse ne kaaar ağırlık tanınırsa tanınsm. ıcaınu teşebbüslerınin başanü çahşma lanm. yatırılabılır fonlar vara tarak temel vatırıın.ar gerçekies tirebılmelerını ioııınlu kılmaktadu. Sosyal auale: içinde nızlı ve istikrarlı kalkmrıianın başarısı. kamu teşfebbüsjtrının basansına baglıdır. Bu teşebbüsler. en kısa sürede, Oütçeye vük Oımaktan kurtarılıp. önpmli m i î tarria ton varatab:lecek durunid «etirilmelidir. Bu bakımdan lasarrui ve verim artırıcı tedbîr lerın vanı sıra. vatırılabilir fonlar yaratmak amacıyle fivat avarl&malar:ndan çekinmemek ge reklidır. Örnegin. Tekel Genel Müdürlüğü ışletmelerinde, hafteda beş Eiin çalısmayı ön^ören ve btlyük çapta ücret artışları Eetiren örnek bir toplu sözleşme yapılmıştır tütün ve anasona yüksek fiyat ödenmiştir, ff.kat Tekel Genel Müdürlüğü, rakı ve sigara KaTarıorsaya düştüğü halde. zararına satış yapnıaktadır. Tekel'in ısletme açı gı iki milyar lirava vük?elmiştir! Batı ülkelerinde sosyal demokrat iktidarlar. saglık neden leriyle ve sosval amaçlarla içki ve sigarayı en ağır sekilde verS'.lendirirlerken Türkive'de zararına icki ve sigara satılarak ters bir sosyal politika izlenmekte. vatııılabıli! fonlar ısral eailmekted:r. Bunun gibi. özel teşebbüsün karayoılarındaki nafe sız rekâbetı. radikaı tedbirJerle önlenerek volciı ve vük taşıma alanındaki kamu teşebbü'sleri 82 zararla. hatta kârlü çalışır duruma getirilmeli ve bütün kamu tcesimıncıe sistemli bir fon varatma oolitıkas: izlenme!:dir. Köklü tedbirler almakta duraksama eöstenlıp sünlük tedbirlerle vetinılrlı^i taldlrae kon tıol dı?ı Dır enflasyon kacınıimaz olabilir. Böyle bir enflasyon ise. hızlı kilkınmanın sosyal adaletin ve hatta demokras;mn en büyük dusmanıdır. *••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••'„ İLÂN § Devlet Orman Işletmesi Pozantı Müdürlüğünden 1 lşletmemizin Pozantı Bö'.jesl Alay ve Beiemedlk depolarında mevcut 121.851 M3 2. Sı. Nor. Boy Çk. Tomrukları 900.00. 1354.234 M3 3. Sı. Nor. Boy Ck. TomruKları 62V0Ü. 200.372 M3 3. Sı. Nor. Bov Çz. romrukları 5K2.<K), 25.150 Mb 3. Sı. Noı Bov Cz rcımrukları 4iii).ou 444.4S7 M3 3. Sı Ki BOV C'k. ronırjKları 475.0i) 24.0H6 M3 i Sı. Kısa Bov Çz. rommuian 4,5O.IKI 33.370 M3 A Sı Kısa Boy Çz. Tomruklan S7S.(m. 2H.H1H M Cz Snnavı o<iunlan 27.YOO M lira muhammen bertelle 10.S.1H74 salı siini) saat 14'«'de Pozantı Beledıye Satış Salonunda açık artfırma ile satıiacaktır. 2 thaleye sirmek istevenlerin Ticsret ve Sanavt Odasında kayıtlı olmas' ve 1974 vıiı v:ze!ennın vaotın'.mıs olmaları şarttır 3 Sanavt odunu partisine nızar kapasıte Belgesı olanlar ve Kücük sanat erbaoı olanlar eırebilirler. 4 Alıcılann almak ıstediklen partilere ".i rtjz> muvalckat temınat vatırmalan ve îhaleye ıştirak ederek pey surmeleri mecburidir. 5 Satışla llgili her türlü verd ve resimler alıcıva ait olup valnız totı nissesi ısletmemıze aittır 6 Satışa ait ilân ve eklen Orman Genel MüdirlUSÜmtizöe. Adana Orman Bolge BasTniiriiirNisilnde Adana Mersin. Antakva Ankara Sivas E m ı n ı m Kahraman Marss Orman Isletme Kfüdürlüklerinde Pozantı Ulukısla Ereglı, Tarsus. İskenrler.ın G Anteo Ksvsen Orman Bölae Sefükleri ile Cevhan Orman Kâtioltîinde ve ısîptme muhasebesinde mesaî saatlerı dahillncie her elin eftrülPbilir 1 Satış peşin bedelle olarflfrı eibi "n 25 ve vergileri peşin bakiyesi 3 ay »b 9 faizie rnıidcetsiz tıanka mektubu karşıhğmda vapılabilir. 8 Mal d°podan kaldırılmadan teminat Hdenmez ve tebliği müteakip 10 gün zarfında ma! nedetinî vatırmavanlar için ikinci bir tebliğat yapılmadan şartname hükümleri tat» bık olunıır. 9 Keyfiyet İlân olunur. (Basın: 21883) 7037 SOSYAL SİGORTALAR KURUMU ŞİŞLİ ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜNDEN ^ERSİN BELEDİYESİ ELEKTRİK İŞLETMESİ MÜDÜRLÜĞÜNDEN 1 î«letmemizce 47R8 sayıh kanuna göre kapsh zarf teklif ı«emek suretiyle 1 adet YÜKSEK İRTİFA ELEKTRtK BAKIM AKACI yaptırılacaktır. 2 İ?in mııhammen bedeli 130.000. TL. olup geçici teminatl 11.250. TL. dır. 3 Bu işe ait şartname ve ihale dosyası bedelsiz olarak !şletme Müdürlüâiinden mesai saatleri dahilinde teroin edilebilır. 4 İhak. 17 eyli1! 1971 salı günü =aat 16 00'da elektrik işletmeîi Hnasır.ıia satınaİT.a komisyon'i onürîde ysp'.!?caktır. 5 îhaleye iştirak edecelderin usuliine üygıın düzenleyecekleri kapalı zarf teklif mektuplarım; ihale saatinden 1 ?aat ev.eline ksdar Satınslma Komisyonu Başkanlışına vermeleri gereklidtr. 6 Postada vâki 7i?c:kmeler ve telgrafla yapılan müracaatlar muteber değildir. (Basın: 21988) 7034 1 Şubemızın bir y.llık kalorifer yaKit îhNyarı Uu.unsn îö.ımo kg. (ol No. hı) FuelOil Kapalı ar' usulıi ile satın aiınacaktır. 2 Ku ışe an ıhaie 27.9.1974 giinü saa! la.ı^'c? \:ş&.nti.şında bulunan Sube £atınalma KurriLsyununaa yapılacaktır. 3 İhale ile ils^li evsaf ve idarî şartıidmeleı n;Psaı saatleri c*ah:hnde Kjrnısyon Başkanlıgmcian De..elsız ola. rak temın edüebılir. 4 Îhaleye ıştırak edecelc olan firmaısrın üsııiüne gö r e hazırlavacakları Kapalı zarflan, iha e ^ünü saat H uu e kadar makbuz mukabili Komisyon haşkanııgına vermelen veya ayru gün ve saatte komısyonumıi7da bulunacak şekilde ıadeli taahhütlü uartık oofa ile göndermeleri gerefcr. Postadaki setıkıne.er ıcabul edilmez. 5 Kapp.lı zarflannda teminat makbuzlan balunmayan firmalaı thaleye iştirak ettirümezıer 6 Kurumumuz nw sayılı üıale Kanununa tâöi oımadıgınoan; ıtıaleyı yapıp vapmamaKta v«rva dued:gıne yapmakta berbestdr. 7 Verııecek teklıl mektuplannda (Petrol Otüı Bölge Müdürlüsünce ilân edilmis olan peraKenae satıs tıyatmdan . . . . » » . kurus noksamna veya lazlasına verebilirim) ifadesi belirtilecekür (Basın: »710) 7039 • g • • 2 • .••••••••••••••••••••••••••••••••«»«»MkuaafcT Ayaçjımız Yerde BAŞİMIZ GÖKLERDE OLMALIDIR