Katalog

CUMHUEÎYET 12 Eylül 1974 uğdsn'h 'Bevzâde Kantımur»un Unliı Osmanlı Imparatorluğu Tarihi»nden seçmeıer ya vınlanmış Romerüer geçen yıl On arm da yımı; le. Prer.s «Dımıtrıe Cantemırmn '!00 doğum vıidonumurm kuttamaktalar UNESCO da kp'tlnıstı bu k'itlamaya. Sa\ın Prof Halıl Inalcık ılgınç bır önsbz yazmış kıtaba. (*) B İçli Dışl 1699 Karlofca Andlaşmasmın, Osmanlı tarihinde bır bunalım donemıne son verdığını, yeni bır çağ açtıftını belırtıyor savın Inalcık O zamana kadar Batı'va. Batı kulturune aldırmaz « > r runen Osmanhlar, bu kultünın başarılanna «savp l : bır merak» duymaga başlarlar. Bunun ardmdan,. Batı'u daha ;vı anlamak. ogrenmek son sa\aşlarda Ban'nın elde ettığı başanlann altında %a^an sır ne, onu açıklığa kavuşturmak ısteğı ÇFiır Bu davranış. Prof Inalcık'a gore, «Batılaşrr.a» skımımn gerçek başlangıcı olmus Karlofca Andlasmas'nın yapıhsma katılanlarcian Ramı Mehmet Paşa, 1703'de Başvezır. Kulturlu banssever bır kışi Mehmet Paşa; çevresındekılerı de bovle kışılerden seçmış. Iş'e, c sıralarda otuz vaşlarında olan Beyzâde Kantımur ıKantemır), Mehmet Paşanm en ıyı 3rkıdaşlanndan Ne ışı var Kantımur'un îstanbul'da 9 Babası Buçdan Bevı afanmış Sultanca; oğullannı, belırlı surelerle Istanbul'da bulundurmak zorunda. Bu yuzden Kant'rrrır, Ifi88 d». onbeş va^ındayken gelmış Istanbul a Yırmı ık; yıl geçırmış, ,)oğj ıle Batı nın ka< sak verı olan bu kentte En b'lgm kısılerden der^ler almıs Turkçe. Arppf", Farsça ogrennrş Turk tarıhıne Tur'< m ısıkisıne \akın ılgı duymuş, notasını çıkartmış bu mu s:kının. besteler de vapmış Ustelıl: Sonra, ITlfı'da Buğdan Vovvodası oiunca, Bevlıgım Osmanlı Imparatorluğundan ba£;msız kılma derdme duşmüş. Şöyle düsunmuş «Inıparatorluk nasıl olsa dağılmak üzere; Beylığı tortarmapa bakmalı» BağımsızlıSı sağlamak ıçın, Kus Can Btıyük Petro ile gızlıce bağitlannısya, gırmış Kııslar savaşta yenıiınce, donememıs artık Is*anbu!'a Pnıt Ardlaşması f171lı vapıld'Ktan sonra, Rusya'va gıtmış Çar'a danısman olmuş Ölunceve kadar da f 1723> orada ka'm';. özlem dındırmek ıstercesıne, kendını Osmnr.lı tar.hınp vermış Kantımıır Osmanlı împaratorlujtunun vasamını ılk elden anlatıyor Bıhmsel yonden dnba ivılen <;onradan vazılmıs olsa da onun tanhı vnıjnon de ılgı çekıcı, yararlı Ak'ayan yanlanfizı da, ıjı yanlarımızı da gormuş. "JNe Sizindir, NeBizımdir..,, SehaL. MERAY Mımar Ağa'nın başlıra g&revi Istanbul ıle dolaylarındakı bUtun yapılan denetlemek: bunlann konmuş kurallara uvgun vapılmasma aoz KU'SK olmak Yapıların o«lırlenmıs vukseklıklen a>Ttimasına ozen gosterecek Mımar Ağa Bır vapı. Kantımur'un deyısıyle, «Soka*a doğru Reregiııden bır aarmak taşarsa», va da duz eelecegıne. k"5s*leraesıne oturtulursa, Mımar Ağa cezalanri'nrmıs bu yola saparüan Bır vapıvi mıman kof'i yaparsa sahibınden yakınma frelmese bıle gıne Mimar Aga'nırı cezalandırma vetkısi var Yazık kı, Kantımur'a gore. Mımar Ağa rıer zaman en ıvl mimarlar arasmdan seçılmez"î $ pek; mımarlıktan anlamadığı da olurmu? k n ı zaman. Bu gorev bir kazanç yeri oldugu ıçin Ve 7i~ler gozdelerınden bırını atama voluna sirfplermıs Mımar Ağa olarak Hıc kımse Mırnar AJa'va rjşvetını vermed'kçp dıleciıgı gnı • a.Ti, rama^mış evını Ashnda, e\lerın olçtılen S'Ttaı fermanıyla saptanmıs Yasaya gore. Hıns""anların evleri onüç. Müslümanların evlerı onbeş yardadan ftngiliıce cevlrıde «yarda» olarak verılıyorl yüksek olamazmı;. Ama, bulmuşlar fcolayınr İstanbu! evlerinin cogıı tepelerde vamaçlarda degıl mı° tyı bır rusvet verılsın hele Mm'ar Aea'va: olçuyu evm onti verıne. arkasından »'dıımak guç raıı onun •çm"' Bovlece, otuz vardaya yukselebilırmıs evler, önrien ölçulürse! Kıliselerln onanmı, va da yenileçtırilmesl de ovuna Efırtilırmis. Bu konuda kural sövle: Fskı bır kıhse onarılacsksa vn da venılenecekse kaç taş, kaç kalas çıkmı«;sa eskısmden ven'sınde fUha coğu olamazmı$. Ama gıne ıvı bır rusvet »pnl:r<;e Mımar Ağa'ya. e^kı kilısemn taslanm. talaslannı oldufeıından çok savida saptatınnı* adamlanna Kılıse cmanhrken va da venilpr.irken, bu sayıva gore eklenirrrıs ta$lar kalas'ar! gıtmıs sonra rta cam.rte namaz kılmış Yoldı, farkına varmadan. para kesesını düşürmüş KIUralı» denılen ıkı vuz altm rarmıs kesede' Mımaz brmış, çıkmıs camıden, b:f hafıfl:k duırus kovnunda Kesey: vı'ırdığırı anlavınca heıp°n b.r tellala koşmus Bagıttırmış reliah: «Şovle sovle bır kese, ıçınde su kadar Tti'alı ıle vıfır'H' Bulan Tanrı aşkına. sahıbıne getırsın Helâlından, altınların varı>:ı onun olacak'» Bır Levent (gemıcı) bulmus kesevi. 3uimıı? ama. tellâlı duvunoa duraklamış cKe<;°nın < i « hıbı bulana paranın yarısını vereceğıııe ecre ke«en tümlivie cebe atma"^ haram olacal"» d n ^ dusunmuç «En ıyısi, goturup kesevi sahıbıne tev Iım etme'; helâlından \üz Turalı almak» fVT'i^. gorıirmuç kesevi Tacır. parasının bulund I'CT.U gorunce. donmeb ı«temis sozünden Bır vi'?n uvdurmuş oracıkta: «Kesede. altınlardan ba='n. zumrut kuoeler de vardı; yedı vuz kuron de»".nnde. Onlar nerede"5» demiş Levent'e Levent, yemlni billfth etmlş. valnız altutlan bulduguna. Aldırmamıs tacir. Bır Kadı'va r.tmisler Kadı, Kantimur*un sözlerivle, «va <sl savsaklamasından va da rusvet aldığı ıçm» «Kvle karar vermış «Levent kupelen çalmam!"1":» da ozen göstermeyerek vıtırmış olsa gerek; yuz altını hak etmez bu dunımda!» Ne yapsın "emicı 0 Hem parası şıdiyor hem de adı kotüve çıkaesfc. Bir «Arruhal» v«7mıs Vezır Çorlu'lu Alı Paşaya: anlatmış ol?n bı^enı fDemek o zamanlar, bır gemıcı VAzırİpre dılekce sunabıIıvormıışM Corlu^u. tellâlı da. "acırı de, gemıcıvı de setırtmıs huzuruna. Öve tellâl» sormuş: «Tacır nevı ba»ırmam i^tedi senden?» Tellâl. «Bır kese ıçınde ıkı yüz Tura'ı • M tırı!dı*'nı« demış Hemen lâfa kanşmıs taci:: «Z jmrut kupelerden soz ettırmevısım sun'iT ıdı Bulan. beklemedıgi bir servete kondug^mu z< rerek, belki kesevi ge'irmezdi bana» Öte vandan Levent vemmler ederek, kesede ıki \uz T.ıralı'dan başka bır şey olmadığını söylemiş Ve Turalı'dan baska. zurrrjf Kupplerı de aynı |rp«ede \ Hrmış olriuğunu so\lemef.'edır; gemırı ıse vemınle paradan başka bır se\ Dulmadısını iovluvor Ajıkca neliı durum Gemıcının buldu£u kesevi b racır de*:l bır başkası vıtırmış olsa eerek B" le oJunra tacir tellâllara bagırfa d'ir^un ven'den neyı yırırmı« old'ieımu Tanrı korkusu olan bın bulunra sefrır belki Gemıcıve gelınCP, bulfi'igtı paralara kırk »un dokunmasın. bu sure ıç'nde bıtı çıkıp para uzennde hak one surmp7«e altınların hepsı gemıcının olsun!» Ivı mı 9 «Dosdoğru Cehenneme» VTıjftu Fevzullah Efendı'yı de anlatıyor Kaıv tımur Az görulen bir sey: Yedı vıl Muftülük \npm>>= bu Fevzullah Efendt Sultam avucuna alraıs «Erbabl devlen arasındakı çekısmelere çok bulasmıs Para ı c n vapmaiıgı ı$. Kivmadıgı can, '•ermpdı*ı fpfva vok Dort oglu dört belâ kesilmış halkın basma Sorunda, Yenıcerüer avaklanıp oldurmusler Fe%zııllah Efendı'vı Edime'de. Bu vuzden bır bıuuk sorun çıkmıç ortaya: Kur'an kıırallarına. tmparaforluk vasalarına gdre. bır Molla'nın, hple bır Muftıı'nün canına kıymak vasakmıs ıtt"l°ma» sınıfmdan b'rine verilebılerek en afır ceza sürsun Fevzulah Efendı'vı oldurenler kurtarabilmek içın kendılerım, onun «sâvjr» oldugunu sdylemısler Mıislıman TierarHeına Eomdurmek ıstempmışler olu«ıınu Ka'dırmak bıle ıstememişler Müyu Bu ı^ı bır pspa7a vermışler O da, adamlar tutmus stemeve ı^temeve kaldırtmış cena7PM Son'iprta br ırm??a attırmıs nlüvü Attırma^dan once. papaz, Turkçe şunlan soylemış yuksek sesle: «Ne sizindır, ne bızımdır, Dosdojru Cehennemındir.» Kantimur'un belırttı&ıne gore, bu tnıluş TürKlerın çok hoşıına gıtmıs 1960 yılında Turkiye ulusal gelırinin yüzde 17'si sanayi kesımınde oluşmaktaydı. Bu sayı 1970 yılında yuzde 27'ye erışmıştır. Aynı yıl tarun kesımının ulusal gelirdekı payı yuzde 30,4, hızmet kesımının vüzde 42.6'dır. 1962'de çalışan nufusumuzun vuzde 8,3'u ekmeğım endustrı kesımınde kazanmaktaydı 1973'de bu rakam yüzde 11,3'e çıkmıstır. Aynı yıt tarımda çalışanlann orara ise yüzde 65 tir. Bu verilere göre kesin sonuç, Türkiye'nın bir sanayi 01kesı olmadıgı vargısıdır. 102 549 sanayi işverınde 1 298 430 ısçı çalısmaktadır 36 mılvonda kuçuk bir oran tutar bu... Içerde 1 600 non ışsız vardır. Dısarda çalışan lşçılertmisin savısı da yuvarlak rakam 1 milyona ulaşmıştır. 1969 yılında ulkemızdekı toplam sanayi yatırımlannın yüzde 56'sı devlet kesımının. vüzde 44'ü özel kesimindır. Ulkemız tarımdan endüstrlve çeçememlştir. Baü ölçülenne bakıhrsa az gelısmişlik basamaklannda bulunan bır topıumuz Buna karşılık sanayıleşmenin kalkınma demek oldugu bılıncıne erışmısız. Ister devlet kesımınde olsun. ister ozel kesımde oısun; fabrika açmak tutkusu yoğıınlaşmaktadır Hıç ku,kusuz fabrika açıldıkça işçt sayısı çoğalacak, ışç: sa\ısı çoğaldıkça ışçılerin toplum yaşamında agırhğı artacaktır Kacnılmaz s'diştir bu . Isçı sajısı çoğaldıkça ışçi sınıfırun ıdeolojlsı ister lstemez çîıgınıızın kulturü olarak ülkemize gırecektır. Bu gırlşı vasaklamak oHnak dışıdır. îsçilerin tepesinde kurulaeak burjuva dıktası, (va da otekı adlanyla sermave sınıfı dıktası, ışveren dıktası. patron diktası'» faşizml kor topal bır sure yunrebilır. Ama bu diktaya karşı tepkilenn patlaması daha korkunç olur. Portekiz ve îspanya'daki geleneksel £aşıst reiımlerın bıle sallandıjı bir dönemi vaşıvoruz. T u r k n e d e faşızme gıden jol kapalıdır Bu çıkmaz sokağa gıren, kafasını bır sure sonra katı duvara çarpar. Sarkayıle^en Türkij e'nın önıindeki yol demokrasiya açılan yoldur Ne \ a r ki demokrasiye gıden yolda işçi sınıfı ıdeolo.nsı yasaklanarak vurunmez: yürunemez. özendığımız Batı demokra«ıleri, ışçı sın.fı ldeoloılMnı tumuyle kapsavan parlamento rejimlert üıtüne kuruludur. Kökune kadar flkır ozgıirluğu yanında. bu özgurlüğün parlamenter duzende va«al örgutlenme^ını benimsemeden Turkıye'de Batılı demokıa«ı var denemez. Çajdaş d\in\ada. uluslararası hukuk kurumlarında, fikır ozgarlugunün bulunmariıgı ülkelerde kurulmuş yeraıtı örgutlerıne de meşru gozlerle bakllır. Bır sol, sosyalist, ve\a komünist orgütün yeraltma girmesı; Fransa, îngiltere. ttalva gıbi çok partılı demokrasinin beşıgı sayılan ülkelerde olanak difidır. Çünkü isteyen sosyal demokrat, isteven so«valıst, lMeyen komünist partlsıni kurabılır. Bu koşul serçekleşmedikçe. bir ülkede demokrası var savılamaz. Çünkü bir ülkede komünizm yasaklandıgı zaman, sola açık fiklrli her va f andaş ve her partl komünı«tlık ıtham ndan kurtulamıyacak ve bir cadı kazanl kavnavıp duracak'ır. Bugün TUrkiye"nın olaganusrU mahkemeleriîide vürürlükteki yasalara gore (nzli orgüt kurmakia suclaran bir dızi genç: E\et bız Marksıst ve Lenınistız dıve nic eiz.emeden fıkırlennı açıklamışlardır Bu açıklama Turkıje'de bazı çevrtjıer içın en buyuK clnayettır. ama çagdaş batılı demokrasılerde bovıe bu suç yoktur. Tersme bu fiKirlerın partılerı, oarlamentolardadır. Ülkemızde de sanayıleşme yogunlaîttkça. isteı 'Stemez bu tur partıler kurulacak meşruluklarını topluma Kabul etureceklerdır tşçı sınıfı ideoıojısinln her çeaıdınl toplum va>amına« rreşru saymadan «Ulkemızde çok paıtıiı demokrası vardır» d:\emeviz. Dersek Kendi kendımızı aldatmış oluruz. tadece aldatmakla kaimsvız; toplumdakı Dirıkıınlerı gavrımesru yollara iterek süreklı sancıların acılarında vaşan»;. Bır ülkede hem fabrika istemek. hem de faonkamn ldeolojık urünlenr.ı rsddetmek gerçeğe »ırt dönmektır. Fabrika, yapısındaki gerçeği topluma ergeg taşışacaktır. Fabıikanın gerçeği > Nereden Nereye Gazetelerın Kıbrıs'dan verdıkleri haberler arnsırda su da vardr Kıbns Ortodoks Kilisesl Sır.ndu. gecen subat avında «Makarıos artık dm adamı degıl» demıs Kıbns Baspı«;kopo9 Veklll olan Baf Pıskoposu da bu vakınlarda iMakarıos artık Basnıskopos degıldır ve hıcbır 7aman da olamavaoaktır» dıve doCrulamıs bu karan. Kıbn s Rum Ortodoks Sinodıınun «Dunım ızin verir vermez venı bır Basnı^oDOs seçımine karar verdığını» de eklemıs sozlenne Demek, bunca vıl sonra. Rum papazlar şlmdı de kendılenndpn bın ıçin. «Ne sızındir, ne bmmdır» dıvorlar «Do<:dognj» nereye gider Makarıos, Tann bıhr artık! (*> Dımıtrıe Cantemır, Estraets from «The Hfstorv of the Ottoman Empire», Bucharest, Mimar Ağa'yı Tanıyalım Daha o zamanlar, nasıl pek çok alanda doŞru jolu tuttııirumıızu akla uygun ılkeler kouıp. kurumlar yarattıgımızı anlatıjor «Beyzâ'te». Sonra da, uyjrulamada, ktmı zaman bunu m*ıl yozlaştırdıgımızı da gozden kaçırmıyor. örnefcm. Mımar Aga'yı bakın nasıl anlatıyor: Altınlar Kimin Ola? Çorluiu Ali Pasayı bir begenıyor, bir öviivor ki Kantımur! Çok üstun yetenekleri yantı.a», haksız hıçbır hukllm vermeyışıyle de un yapmı? Vezır Alı Paşa. Bır övküsu şoyle: Tacırın bırı, sabah namazından önce hamima are. Alı Paşa bıldırmis hukmünü: «Tacır ıki va? BİR ŞAİR ÖLDÜ Oktay AKBAL Evet Hayır YENI EK0N0MIK KARARLAR veni ekononrk kararları IKI vbnde gelı^mektedır. 29 ağustos 1974 gunlu Resmi Gazetede bu ıkı \on belıılennrı«tır. Pamuk taban fnatını kabine KindeKİ K > <ruş a\rılıkları nedenlyle tesbıt edemejınce hukumet, bu flj Jt saptarıp ilân ecft'lınce\e kadar kılo başına 7 lıra öriemek uzere blr onleme girmıştır Bu odemelerı karşılamak üzer» Zıraat Bankası 6.5 milyarlık a• .iun ve Sîn mılvon liral«k ıçletı me kredısı olmak uzere 7 mıl}ar 150 mlhon lıralık bır kredl açrrıstır Bu kıedı kovluden (uretıcıden) alım vapacak olan TARIS, ANTBtRLlK ve ÇUKOBIRLİK Koopeıatıfler Bırhklerıne açllmış olup, Zıraat Baıka*ı gerekırse bu kredıler ka*«ılığı ree^kont \apabılecek, vanı Merke7 Bankasından para çekebılecektır. Daha değı<=lk sekılde desımler«ek, Zıraat Banka<ı ka\ naklarınca kalşılanamıyacak avans bedelterı para basılarak odenecektir. pıvasava jansıdığı zaman mevdana ukacak buvuk satınalma gucıı bızı duşundurmektedır. Ancak japrığımız ozel temastar heıkesm de bızden daha az uvanık olmadıgını gosterdiglnoen noşnuduz. Şovle kı, hükümet ba artacak asırı satınalma gücılnun bır kısmını kamu kesimlr.e de aktarmak içın çabalar har camaktadır. Sayın Malıye Bakanı îstanbul'dakı basın toplantısında yüzde 11 faizlı «Barı! Harekâtı Tahvıllerı» çıkanlacagını don*mde krerii ve banka polırl'iatı art'ırmak içın alınsn fsb<3}aa etmıştiF. Bu beyan (31 atıka«ında onemlı kararlar alızlerın • ukseltılme~ı krfiarBlır. ğ.ıstos gunlu gazetelerde çıkmışmı^tır. Yıne 29 ı»u=tos gunlu Bu karara gore mevduat fılztır ) tek başına önemli olmayaResmi Gazetede bu kararlar ya lerı ortalama yuzde 2 oranınria bılir. Ama hükümetin devlet Uhvınlanmısttr. Bu kararlar sövvukseltilmiştir. Bu elbette mev \ili satma yöntemını bilenler ve le özetlerebilır: duatçlvı parasını bankada daha bunların dış ödemelerle llgıli ve çok tutmaya zorlar ama, yeni Kıbns harekfltı sırasında eksilea 1 Bılmrflğl 5ibı bankaUr mevdııatçı getırir mi bunu bisavaş stoklanna harcanabilecegimevduatlannın Dir bellı uranılemeyiz. ni düşünenler içın epeyce önem m karşıhk olarak Merkez Bantaşır. Bu yolla ışçt dövızleıi gıbi 3 Kredilerln spekulatif aka«ına yatırmak zorundacır Pi mal karşılığı olmadan plyasaya maçlarla kullanılmasını önle. \asadan para çekılecegl umdiı, intikal eden Türk parası, döviz mek uzere, ikı v.ldan fazla ya\ anl enflasyona gıcıldığl kanısatılmasına degısecek, harcamatırım ve tev«i kredilerine vesı mevdana çıkarsa, bu k«r?ılarla Wç bır enflâsyonist etkl yap rılmek uzere % 5 oranında lıklar arttınlır. 1971'den sonra madan ekonomiden ayrılıp gideıtnevduata goıe) karşılık teslbu kar«ılıkiar once %uzde 25 e cektir Bu şekılde harcanmadıgt si zorunluiu^u konulmuştur. Hukumet. ışaret edıldıgı gıbi sonra vuzde 30 a çıkarılarak ıkı takdlrde, pıyasadan devlet tatıtaban fıyatı belırlemış degil4 Bankaların kârlarının aa^amaaa vu^de 1J uıanmda art ( villeriyle para çekilmesl, genlşleaır Avans kiloda 7 Uradır ama, 7»lmasını nılemek va da b'i tınlmntı T.C Merkei Banka^ı yen olanaklardan kamu keslmlMerkez Bankasinca karşılanakârlann artmasını saglamak uBanka Meclıı karan ile bu nın yararlanmasını saftlar »ma, bılecek Zıraat Bdnkası kıecnlekaışılıklar \uzde 1~ •• e 1 ıdırı 7ere bankaların Merkez Banenflâsyonist etkl süregider. rı kiloda 10 lıra.a gore belırrrıştır. Bunun arlamı 1.5 mıl ka«ınca vereceSı munzam karlenmış gorunu\or. B'Jtun durışılıklar da artacaktır. >ar cıvarınria paranın Merkez önlemlerin ekonomik anlamlan \ada pamu: fnatları gerıler, Bankası blokıjmdan syrılıp Uzerlnde çok kısa bir duruş »aEmisyon hacmi >aratılan panuk îplığl kap»aip:\asava eıımesidir. Ancak bu yılmalıdır, bu yazımız. Yoksa bu telerı ıhracat ıçin guçlukler çeserbest bıraknıa sınırlı kaUBuraya kadar alınan önlemler tedbirlerln parasal vönden eleskerken, hukumetın pamuk fıvat aslında gerek taban fıyat ve ge tirisl, iyl ve sakıncalı yönlerlntn larınn belırlenmesınde <on de caktır ve 1974 e\ lul sonundan itıbaren mevauatın vaıfesiz ve rekse mevduat ve kredıler babellrlenmesi epeyce gün alır. rece dıkkatlı bulunacBginı uma1 yıldan asası olan kısrr.ı Için kımından nayatı pahalılastırıcıBız burada konu Uzerinde çok rız Yanlış anlaşılmak isfemeyız. dır, enflâsyonisttir. Ama bunlakat«ıiiKİar \ıne \uzde 30 oladurmayacBgız. Çtlnkü parasal önBız enllasyon fobısı ıçmae, tarım rın pıyasayı büyük olçude fecdktır Bu a^lında 1 av ıçin lemlerin blzim gibl gelişmekU sal urun fnaHan riuuk tutiı.rahlatacagı söylenemez. Piyasa lıbere edış karar. banolan Ulkelerde bır seyler kurtasun dı\enlerden defiliz. Hatta bir başka yonden ferahlayacakkavnak bakımından zenracagını sanmıyoruz. Parasal önbu anlavışa zaman zaman sıcitır. lemlerin en iyısl bile, bozulan blr sinle<nrme\ ecektir. \a da peK detle karşı ku\nuiMi/aur Aı.organa göre (örnegin büyüyen az zençmleîlreceknr. Çunku Bu yon emisyon hacminin hız cak pamuk taban fı>dtları sapbir karaclger) elblselerin ayarBankalar «elecek av başında la artmasıdır îşçi dövizlerinin tanırken ıhraç fıyatlan ( j a m lanmasına benzer. Bozukluklan \enı karşılık tesı«nde »ıkısbufdayın ve dıger tarım ürünle pamuğun dış pıvasalar fıvatı) tedavi etmez, aksine bozuklukmamak ıçin bu volda esaslı bır rinın satın alınması için para gozonı.nde bulundurulmalı ve ların sUrmesini saglar. Aslolan üadım atmavacaklardır. Vadell hacmi mılthiş bir hızla artmışhele korpe tekktıl endusuırri7in retim birimlerini tamamlayıp, dU mevrtudttan 1 vılı «şanlar Için tır. 2 aylık para (tedavüldekl dı; pazar olanakları baltalanzenlemektlr. banknotlar) artışı yüzde 30'un karşıl'kların vu/de 27 d* bıramamalıdır Hukumet gereklr çok UstUndedır. Bu artışın ban de yukcek tab&n fıvatı ilân ekılması l«e bank^ları 1 yıl ısGeç kahndı kalara oir dönüşü olacaktır. !s rferse pamuk \e pamuja rtattırnie vriaelı me\djst aramaya • bu dönüştür asıl bızj endışee yalı iplık llf ciokunıava verıteıtktır Bızden eger mutlaka bir değer lendiren. ÇUnku, ofıs ya da koodiği vergı ıaflelerını lvice ayar2 Mevduaîı \anl banka yargısj bekleyen okuyuculanmıs peratif btrliklerine açılan, açılalamalı, dıkkstlice gözden gekavnaklsrını arttırmak maksavarsa, iki yargı ile bu istegi de cak olan bu fonlar köylüye ve çırmelidlr. Fındık alımında ıadivle thnan önemli karar mevkaraılamıs olalım: pılan hata burada tekrar edılmemeüdır. 1 Ekonomik olarak bu 0n« lemler gecikmis önlemlerdlr. Pi* yasada paranın ve kaynaklann Kararların anlamı kıt. harcamalann bol oldugu niHukumet tarım urunlerinde san ve mayıs aylannda alınmadestekleme »lımı ıle pıva^aN» Karademz Trknık Unnersıtesı Rektörlıigu Yabancı Diller lıydı. Blzım ozel olarak bildlglgeniş Biçurle para a;ılandı£ı hT u Okulunda bos olan 9. derec» bır okutman ve 10 derece bir miz, mayıs ayından berl hazırlauzman kadrosu içın sınaUa nıldıgı, ama bJ kablneye özgü geç hareket etme niteligı dolayı* sıyle, günceliıginl kaybettikten M EVLİT sonra vürürlüge konuldugudur. Çrk kıymetlı varlıgım / 2 Bu glbl parasal onlemlenn Se\gilı biricık annemız koklU duzen degışıkiığı oneren 31 A K B U L E bır ıktıdar ıçuı veterlı ve onemll o.nıadıgını Sayın Hukumet BaaGÜMÜŞELÎ'nin kanı da bızım kadar bılır. Bunlsteklüerın 30 eylül 1971 pazartesi gtlnu akînmms kftdar aramızdan eoediyen ayrılı ların ustası olan Menderes, DeYabnnt' Dılleı OkuKı Muriurluğune bırer dılekçejle baş.uımaşının 40'ıncı gunune rd^tmırel, Talu, Melen gıbl pOlıtikaları gcıekl dır layan 13'9 974 cuma gun 1 cılar bile bövle önlemlerden halkınd: ndm<ı<ından »unra Sınav tanhı ajııca bıldırılecektır. >ır gormedıler Hem de kabmeaziz ruhuna ithaf edı.meK lerında Polatkan, Salt Nacı ErK. T. L. HLKTORLLĞÜ Û uzere H Ahmet Baltacı, gin ve Müezzînoğlu gıbı parasal 'n malıvevı ve Hazıne Banka lşlemDılaver Gomlekçıo£lu, Huseyın üeredeli, Mustafa 1 1 Jennl çok iyl bılen kışıler bu( B a s ı n 22245) 7213 gazlı, Mehmet Klmas, Mulundufu ve alınan önlemlerin iol zaffer Çetinkaya, duahan rası sorumlulugu bovle klşılere ifllillllll!lllll!lllllll'!l!!!ll'll''Ilıllnilflmn!1llllıniilllı'lll!l!!llllininnnBII!tnillll1IIIHIlll! '!!li[ Saadettın h\gıner taralınverildigi nalde. Sayın Basbakan dan Be<tktas Sınanpaşa Cada, D ko$ullar ıçinde daha fazu mıınde Mevlıt okunacaktıı lasını yapamamanın acısi ıçinde Merhumun akraba. dost olmahdır. Ancak baştan berl RSve dın Kardejlerimuın ıtşlen her adım gibi öu adım da, rıflerını rıc» edenz. Sayın Ecev:t'!n bır seçlm ekog Beledıyemizin hamam injastı 2490 sayılı Kanun geregmee nomlsi »ncirinln halkalan ara1 kapalı zarf usulü ve «srı mukavele akti üe ihaleye kor.ulmuşOGtLI.AR!: sında sayılabılir. Kovlüler, isçi* İ tur. lşm kesıf bedelı 415.00U TL. olup geçıcı temınatı Muzaffer, ler ve memurlardan sonra lş | 20 330 TL dır lhalesi 2691974 perjembe gunü saat 15'te Alb. Nurdolnn çevreierıne de bır çlçek atılmıaŞ Beledlye Encümenmde yapılacaktır. Şaıtnamesi Beledıyemıztır Gümfiseiı H ae gorulebılır. KIZLAR1: Parasal maliveyl ve ekonomiyl I liteklılerın 1974 >ılı Ticaret Odası Belgcjı ıle BelediyeTürkan Uümüselı biı pek sevmeviz Yazarken bls = mızden uç gün evvel alacakları veıerlı.t belgesı ıle 'eklıfleımı NfMıhan Özdemir de siKildık Kımnılır okuvucular g havı teklıf zn\t»ı\n\ ıhale saatinden bır saai ew'lıne K»nar ne kadar sıkılacaklar. Bız gene D^MAUI: ğ makbuz kartılıgı Belediye Başkanlıgına teslım etmelerı ılan fızik gerçeKİere dayanan ekonoAv. Cahıt O7drmir 'Z olunur. m;k grtrüslerımıze dbnecegız Geş Postadaki gecıkmeler kabul eclılmez (Basın: 21Î69) 7219 lecek hafta dlnamik ekonomi ya(Cumhuriyet 722$) zılarımıa sürdurecegız. H ır şaır nldu Tek haşına \a'a ı an bır kısı Ilk haberiere gore kalp duımasından gıdnermış Klmhılır ne zHman farkettılcr oldı.gunu'' Sabaıılan çlkardı evinden, Dı\ an Pastar>csıne kadar >ururdu, «ahalı ı;a\ını orada lçerdı. Kırmuı yuzu heyfcanh koruşması, Surekll coşkunluğu, butun btr \d}amı şııre vermı? olmanm tedırgınliğı va da huzuru .. B HÜKÜMET, ARTACAK AŞIRI SATINALMA GÜCUNUN BİR KISMINI KAMU KESIMİNE DE AKTARMAK İÇIN ÇABA HARCAMAKTADIR. ARSLAN BAŞER KAFAOGLU Gerard de Nerval, 'Bır «aırin ya«amı herkese aittir» (Hr. Şaırlrr kısıve en vakın ıntanlarriır B171 bj3dçtj dafıa, \y blİPn, anlatrin Onlar bi7İ tanımssalar da. bizler onların. Sızelerınue kendımm bıılur, \a<amın anlamını duyar, guzelllgırı ka\rıri7 Hele jiır?e\ er ın«anlar ıçin çaırlenn jaşarnını, ?pru\enlerını. \illar boyu aştıkları jolları, acılan, sevinçlerı bılnek pavlasmak vazgeçılmez bır aiışkanlıktır. Bsı Mi7rien heıkesindır bır sainn j a o m ı . Gızlı kalamaz, saklanamaz. bır sis perdesı altında ortulu tutulmaz Celâ! Sılay altmış yaşındavrfı. Otuz yıldır tanıdığım bir »rkadaş. Lıse sıralarından şurlerin: e7berledığim bir saır. «Merhanıet Sıırlen» ıle b,r anda Turkive'nin en beSenılen şaırlerı dra«ına gımermıtı 1943te Birbırı ardına ^a\ınladıgı kıtsplar. «Acaba«, «Sonra» «Boşlukta Duran T»1», «Zaman 1le Yarış», <Adamca», «Do5a« bır riuşunur saır kışilıgini belırledi Sureklı vaşam sa\aşı verıvordu bır vandan da Gaze'ecılık. vazarlık, dergıcılık .. Bın çıkan bıri Datan bır *uru cHebıy.ıt dergı«ı, Esl. Do£u • Batı, Yenı tn«anlık . Bır zamanlar auncel bır şaırWeı nerde\se urutulmanın ker.?rına Erlmı^tı son MİIarda. Adı anılmaz olmuştu Yeni çıkar edebıvat tarıh'eri. antolajılerd'e 01le bilerek bılmcverek unutulu\orcli' Gp'iptlr edebıvat dunva«ı. bıraz da kışlnın •. aratılışı rol o\nar güncel kjlıp kalmamakta .. Çetin ınsandı Sıln\. sureklı dusuncn arastıran, inceieven bir varatılı« A<=ırı bır duyarlık ıçındeyriı Gern? bır çevresı, sayısıı tanHıkları vardı, ama gereek do'tlar, savıhvdı onlar . Yapıtlannın adı bıle bır soru\u içerır Sonra der, Acaba d^r Dızeleri de sorularla dolup ta«ar Bir sa?ma. bir «orma. bır arana co^kusu Doğa utunde bır guç bulma\a çalısmak, bulmak ıtteme Boşlukta rfuran ta«a benzetır «ai'i, kendını. Dıı^tu du^ecek bırı her an.. Ama yıne rie boşlukta durabıten, durduğunu, duıacağını =anan . «Saçlarını tararken elın • Duvar<a bır sertlik du\ar=a • Bıl ki «aç arının araSında Bcn \^rım« En mızel =evı sııılen vazdı çençlİŞİnde. Şnr defterlerlne vazılırdı dizpl»tı Arar.sn bır şaır, bir ınsanriı 1940 vıllarında Ariı en unlu şaırlprle hırlıkte anıltr. unlu klsılerın «ofralarına çaftrıhr, profe^orlenn, de\let adamlarının do«tlugunu kazanırdl Çacdas edebıvatımızm en gu^el sfk şıırlerinden çoâ'Jnu Sılav vazmı^tır Açın kitaplarını, e?ki antoloiılerı. okuvun bu di/plfrı Yalnızlık ıcınrie tukenıp bitert bir şaır vaşamının en canlı anlarını du>un o dızclerde... Kımi 7aman tartışırdık, kimı zaman bu\ük bir anla«mânm ıç.nde du\ardık kendımızi Dusunce crını, dov gııl»rını apaçık jovleven ^avılı «anrtcı'ardandı KııarHı kmİTİ bu jnlzden lc'enhk dnhı bır *air HPr hslnİP 2f>rcek hır «aır yaratılışı Taşkın, coşkun, duyaılı, alıngan, lnce, kaoa, snlayıçlı. Şımrfı son goru^memizl hatirlıvorum. Temmuzun ortalarında bır sabahtı Tak«ım'e vururken rastladım. Dıvanda bır çav ısmarladı bana Ondan bun^ian soz ettık. Tanıdığımu kışılerden, saırlerden Bırkac Mİ once kızgındı. «Ne hakları var, bem unutturma\ a ne hakları \ar nı\e adımı anmazlar, n u e şıırlenmı almazlar kıtaplanna''» divorriu. Ama baktırn bu kez boyle şeyler «o^ lemedı Durulmustu, rahatlamı?tı. belkı de bır şalrın va^amı «ure«ınce toplariıiı alki'larm, pohpohların onemlı şevler olmariığını anlamıstı. Bugün doruktasındır, çevrende bınblr dalkavuğun o\ gucün vardır. her vazdığına cevher gozu\le bakılır. Ama bır de sonrs«ı var, bızHen, «izden sonra<;ı, o oveuculer çeklllr. her şev bıter. ın=anlar, ku^aklar onunde çnılçplak kalır \apıtın Önemlı olan o gunde de degerını, onemını kabul ettırmektır Bovle şej ^ r kftnu=.madık o çjn, ama bır an ieimcîer scçti bövle «evlcr. Onun rahatlıâma huzurlu halıne kenrime euvennp baktık<a . Sonra a\nldık Bır gun vırıe bovle bır sebah venıtien kqr=ıla?aca£ımızı. oturup birer çav ıçeceîimızi dusünerek. olnm dıye bır şevin var olchıSunu aklımıza bile cetirmpverpk 9 «S?n mıln «^ır, vok=a «enın \ure£ın mı » dışe «orar M fred cfe Musset kendine. Yanıtı \ıne kendisı verır: «Yureğın». Celal Sıla\ n yureğldır o şıirlerı yazan; gundelık ıslerle, tatsız çekışmrlerle, şıir dı$ı. siıre uvmayan, vakışmavan cabaUrla, u2raslarla bır >a«amı h^rcavsn kişi degıl .. Celâ1 Sılay da o dızelen va^an bugun c"2u unutulmu». hatırlanmayan, ama hır gun yenıden suç kazanacak. sevılecek riizelen duymuş, vazmış =aır vuregınm «ahibl olarak ka'acak vanna... «Avdınlanırım oyle avdınlanırım kl, bana gelırsin» Bugunün yanmn sıırspve^lerı hep o avdınlSn rlniru gıdecekler, o şaır yuregın çaıpıp çarpmadığmı duşunmeden .. TESEKKÜ R Gerçek Şaır ve değerlı insan Şair ve Yazar Celâl SILAY'ın olumu munasebeti\le bajtt Sayın Istanbul Valısı olmak uzere çelenk gönderme nezake'ınde bulurvan yakın dostlarıtnı/a \e kabrıne kariar lefakat eden saygıdeğer yakın dost ve akrabalanna tçtenliKİe teşekkurlerımızı sunarız. Ki7k*rdesi: KMİNK (İÜNUOR (iCNDDZ Enistesi: ABDTRRAHtM (iCNDLZ Tegenleri: ^LEV GÜNUCZ FAHRİ GÜNDCZ (Cumhurıyet: 7227) TEŞEKKÜR Samuel TOSUNYAN'IN (HARİ) | hgstalıgında gösterilen yakın ilgi ve ıhtımama Suıpagop Hastanesinın Dahılıye Sefı Dr. Levon Hahamjan, Dr Halıl Toplamazo|lu Dr. Seher Başlı, Dr. Apıaham Hekımoglu na ve tum hastsne peraoneline tonsuz teşekkurlerımı sunarun. KEDERLİ ES1 YERANTH1 TOSL'NYAN Eşım Cumhuriyet 7224 tLAN ISTANBUL EMNIYET SANDIGI Borçlularına Ilânen Tebliğ 26.81974 tarih 7/8*09 sayılı Bakanlar Kurulu Knrarına K» t^naden 1.101974 tarıhınden itıbaren juıürluge guecek olan T. C. Merkez Bankası. Banka Meciısının 6.» 1974 Unh, İUU2/İU8Üİ sa>ılı kararı u\arınca faız oranlarında yapılan değı;ıklıkler neden'yle. borç =ozleşmelerımızde vazılı. açık hukumlert dayanılarak, 1J0.1974 tarihlnden ıtibaren, mevcut borçlu h«saplaraan bılumum menkul temmat karıılıgı borçlu h«saplarla tpotekli Carl Hetaplara ',» 11.50. ıkı yıl ve daha fazla \âdeh bılumum gavrımenkul ipo»eğ' ksrşıhâı boıçiu he=aplara °o 14 oranında faiz tatblk Ve tahakkuk eturüeceğı ilân . olunur. (Basın: 22288) 7217 İugilizce Öğretmenleri Alınacaktır İLÂN | ( ALPU BELEDİYE BAŞKANLIÛINDAN Istanbul Yüksek Denizcilik Okulu Müdürlüğünden 1974 1975 deri yılı ıçin Ühiveısıteleraraıı Seçme Sınavınria 3Î0 ve daha yukarı Fen puanı alaa Dtvltt Lll« m«zunlanndan 23 yâfinı bitlrmemıı FEIZA OM'RSAL (AKBAY) I 1 e t.NAL O.VLRhAL evlendıler 10 hvluı 1974 Tarabıa IST. 1 I SATILIK DAIRE Kazazker Hiimı Paşa da 70 m2. 2 oda. L tıpı salon sahıo nden acele »atılıktır. Tel 22 Vl S J K • O l i l HOCAOGLC Uğrenci Alınacaklır . • » • • » • • • •« • •• • • • kLumnunyet: 23<J> Cumhu:r.et 7229 Aday kavıtları 9 119 20 eylul 1974 günlerı ıaat 09 0 0 1 7 00 arasında jaoılacsK'ır Aday ka.vflı ıç.n puan k a t ı aslı, list diploması v« n ü fns cuzdanı İle «Okul Kayıt B u r o r u . n a m u r a c a a t «dünJ»lldir. lllıll'll l|l''ll F l (Basın: 22101) 7220