Katalog

ÖLÜMSÜZ OYUN Oktay Akbal bteme s4reat : ÇAGDAŞ IAILNLAR1 C*falo£lu Halkevi Snkak 3» 41 ' Büttln kdtapçılarda bulunur umhuriyet 51. yıl, sayı: 18003 Kurucusu: YÜNUS NADÎ 12 Eylül 1974 Perşembe TAHKIM (L'ARBlTRAGEl • TAHKİM MÜESSESEStNtN TARİHİ • MUKAYESELİ TAHKİM USULÜ • rÜRK VE YABANCJ YARG1 tCTtHAri.ARI BÜTÜN KİTAFÇILARDA Erbakan tüm çabasına rağmen Ecevit'le isterse görüşme olanağını bir türlü sağlayamıyor Avusturya'da bulunan DP'li Olçmen «Başbakan CUMHURtTET HABER MERKEZİ Son 48 saattır Uzerinde durulan koalisyon ortağı iki parti lıderinın gönişmesi, MSP Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ın tüm çabasına rağmen CHP Genel Baş kanı Bülent Ecevit'in bu isteği kabul etmemesi nedeniyle mümkun olamamaktadır. Bu arada, Türkiye'nın Kıbrıs konusundaki haklılığmı anlatmak için Viyana'ya gitmiş bulunan CHP îstanbul MUletvekili Haluk Ülman ile özel nedenlerle Avusturya baş kentınde bulunan DP Genel Başkanı Femıh Bozbeyli dün gece beraberce yedikleri yemekte, muhtemel bir CHPDP koalisyonunun koşullannı goruşmüşlerdır. Başbakan Yardımcıa ve Devlet Bakanı Necmettin Erbakan. Ege gezisini tamamlayıp başkente döndükten sonra Bülent Ecevit ile temas kurmak için olanca gücü ile çaba sarfetmesine karsüık, görüşme konusunda başarılı olamamaktadır. Başbakan Bülent Ecevit, boyle bir gorüşme olasüığmı ortadan kaldırmak için zamanm çok dolu olduğunu ileri sürmekte ve yoğun temaslarda bulunduğunu neden olarak göstermektedlr. Dün makamında 1 saat kaidıktan sonra Hariciye Köşküne giderken gazetecilerin sorulannı cevaplandıran Başbakan Ecevit, şu an İçin böyle bir görüşmenin imfcânsızlığından soz et mistir. Bülent Ecevit bu konuda şunları söylemiştir: «BugÜD savin Erbakan'la görüşemem. Başka temaslanm var. Ayrıca akşama kadar rfa iç ve dıs sorunlarla ilgıli olarak çalışmalanmı sürdürmem gerekiyor.» sanayie dönüa 3("a yakm tes!sın yapılmasına ılışkin girişimler, Başbakan Yardımcısı >*ecmettin Erbakan'n başkanlığında Ugili kuruluş rensi'cilerinin katılmasıyle dün bd^lamıştır. Toplantınm açu .şmda gazeteci lerin çeşitli soiilarını ce\aplayan Erbakan çıkartılan söz'ere Başkentte diplomatik trafik yoğunluğunu sürdürüyor; Sovyetler Birliği ve Romanya temsilcileri Ankara'ya Ingiltere Hükümetinin, Atina ve Letkoşe'nin sert tepkisinden çekinerek Kıbrıs'taki Ingiliz üslerine sığınmış olan Türkleri serbest bırakmayı reddettiği belirtiliyor. Ingiltere Dışişleri Bakanı Callaghan'ın BM toplantısı için gelecek hatta New Yorka . gidecek , olan Güneş ile Mavros'u buluşturmak için çaba sartedeceği bildiriliyor. müşterek çalışmamız mümkün olur» derken Bozbeyli Türkiye'ye döndükten sonra konuşacağını açıkladı Ingiltere üslerdeki Türkleri bırakmıyor Başkent Ankara'da Kıbrıs bunalımına ilişkin diplomatik trafık dün yoğunluğunu sürdürmuştür. ABD Dışişleri Bakanlığınm özel temsilcısı Wells Staibler'm önceki günkü temaslarından sonra dün de Sovyetler Birliği Dışişleri Bakan Yardımcılanndan Leonid îlıçev ile Romanya Dev Denktaş ile Klerides bazı tutsakların serbest bırakılması konusunda anlaştılar İzzet Rıza YALIN LEFKOSE Türk ve Rum topium liderleri Denktaş ve Klerides dün BM Genel Sekreterı'nln özel temsilcısı, BM Mülteciler Yuksek Komiserliğıtvin bir temsılcisi ve diğer BM yetkılilerinın hazır bulunduğu göruşmede, «18 yaşından küçuk butun tutsak ve rehınelerin akrabalarının yaşadıkiarı yerlerde serbest bırakılmalaıı. oğrencilerin serbest bırakıldlkları bölgelerde uygun okul bulunmazsa uygun okul olan yeriere gid^bılmelerı ıçm olanak sağlanması» konusunda anlasmışlardır. Anlapmaya göre, hasta ve yaralı tutsaklar ile öğretmenler serbest bırakılacak, yurt dışında okuyan öğrencilerin durumlan saptandıktan sonra salıvenlecektır. Yaslılara yapılacak vardım konusunda ise açıklamada soyle denilmektedir: «Uluslararası Kızılhaç Orgütü, yaşlı tutsaklanr sayılanm ve nerede bulunduklarını saptayacalstır. Aileleri tarafından yer değiştırilmesi istenen vaşlı kimseler, Uluslararası Kızılhaç örgürünün yardımıyle istenilen vere göndenlecektir. Yer degiştlrmek istemeyen ya da ailelerince böyle bir istek ileri sürülmeyen yaşlı kimseler ise bir arada toplanacak ve kendılerine her rtirlii tıbbi yardrm yapılacak, viyecek verilecektir.» Denktaş ve Klerides yann yeniden bir araya geleceklerdir. (Devaım Sa. 7, Sü. 3 de) DP Genel Başkan1 Yardımcısı Onsal koalisyon fikrine karşı çıktı (CUMHURİTET HABER MERKEZÎ) let Başkanı Çavusesku'nun özel danışmanı Devlet Bakanı Mircea Malitsa Ankara'ya gelmişlerdir. Londra'da da Kıbns sorununa ilişkin yeni gelişmeler olmuş, Dış işleri Bakanı Callaghan, Makarios'la bir görüşme yapmıştır. Bu arada Avrupa Konseyi Siyasî Komisyonu, Denktaş ve Klerides'i 23 eylülde Strasburg'a çağırmış, buna Klerides «hayır» cevabını vermiştir. îngiliz hükümeti. Kıbrıs'taki Ingılız üslerine sığınmış olan Türklerln seroest bırakılmalan yolundaki Ecevit hükümetinin talebini olumsuz karşılamıştır. Türk müJteciler Kıbns'ta İngiliz egemen üslerine sığınmış olan T ü r k multecilerin serbest bırakılabılmeleri. İ n g i l i z Hukümetine göre, ancak mültecıler sorununa genel bir çözüm bulunmasıyla mumkün olabılecektir. tngiliz Dışişleri Bakanlığı çevrelen, Türk Hükümetinin isteğıne uyularak yalnızca üslerdeki Kıbnslı Türk mültecilerinin serbest bırakılarak Türklerin kontrolündeln bol gelere dönmelerini sağlamak. gerek Atina'da eerekse Kıbns Rum yönetimi nezdınde sert tepkilere yolaçacak nitelıkte bir karar Oİ3cağını belirtmektedirler. îngiliz Dışışleri Bakanlığı, Türkiye'nin bu yoldaki talebinın Ankara'nm Kıbrıs'ta kontrol altında tuttuğu bölgelerde hâkimıyetıni güçlendirmesıne ilişkin bir taktik olarak değerlendirmist:r. Amerika, Türkiye ve Yunanistan'dakiatom başlıkları için sıkı tedbır aldı WASH1NGTON Amerikan Savunma Bakanlığı yetkilüerı Temmuz ayında Kıbns öuhramnın patlaması üzerine, ABD'nın Türkiye ve Yunanıstan'da bulunan atorn başlıklarını Korumak ıçın sıkı tedbirler aldıgını ayi.<lamışlardır. Yetkililer gere^inde bu başlıkları başka yeriere nak letmek için de tedbir alınmış ol duğunu ifade etmişleıdir. 10 Eylül tarihlı «International DIŞ HABERLER Herald Tribune» gazvteiinin bildırdiğine gbre, ABD yetkıiuenıu kuşkulandıran nokta, atorn baş lıklarına Turk ya da Yunanln>.r tarafından el konması defil, fakat ikı ülke arasında bir savaş çıktığı takdirde bu başlıkların zarar görmesı ihtimalıdiı. Çıiıı SERVİSt nesi ilginçtir. 6. Pıloda bulunan bir uçak gemısıne geregınde he lıkopterlerle denizcı balıg; göndererek atom başhklaııru a'.tr.aları emredilmiştır Kongre çevrelcrindeki söylentilere göre de, ABD'nin duşundüğü bir başka tedbir Turk kü boylp bir oluşum, öMurücü radyo aktıi yayılmaya yoi açabılecektır. Nıtekım bu konuda çok Kuşku lu olan Pentagon, buhranın gergm ılk günlerinde derhal ozel tedbirlerin alınmasını emretnıı? tir. Bu tedbirler arasında bir ta vt Yunan uçaklanna monte edılmış olan atom başlıkh sılâhUrın sökülmelerıdır. Fakat bu tedbir ikı ülke arasında kıskançlığa yol açmıştır. Çunkü ikısi de bu tedbirın karşı tarafa da uygulandığından emin olmak istemektedir. Diğer batı NATO ülkelerınde olduğu gtbı, Turk ve Yunan uçaklan da, «Çabuk (Devnn: Sa. 7. Sü. 6 da) Üsler konusu Erbakan'ın sözleri Basbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan da kendisine yöneltilen «Başbakan Ecevit ile bugün ne zaman görüşeceksiniz?» seklindekı soruya karşılık şu cevabı vermiştir: «îkimizin de ptanları, programlan var. Çalışmalanmızl daha önceden tesbit etmiş bulunuyoruz. tkimiz de çok meşgulüz. Bütün bu meşguliyet arasında bile bir fırsatını bulur:am sayın Ecevit'i ziyaret edeceğim.» CHP Merkez Yönetim Kurulıı toplantısında erken seçım olanakları ANK.4RA CHP Merkez Yönetım Kurulu Başbakan Bülent Ecevit başbakanlıgında, dün top lanmış görüşmelerm bitıminden sonra bir açıklama yapan CHP Içel MilletvekiU Çetin Yümaz «Merkez Yonetim Kurulu toplantısında «Erken seçim» olanaklan üzerinde durulduğunu ve Başbakan Bülent Ecevit'in îskandinav ülkelerine yapacağı geziden önce Merkez Yönetim Kurulunun bir kez daha toplanacağını» söylemiştir. CHP Merkez Yönetim Kurulunun 1 saat 40 dakika süren toplantısından sonra İçel CHP Milletvekili Çetin Yümaz toplantı ile ilgili olarak özetle şu açıklamayı yapmıştır: «Sayın Genel Başkanımız koalisyon içersinde bulunan bazı sıkıntılar hakkında bu sıkmtıların nasıl giderileceğine ilişkin bugüne kadar yapmış olduğu siyasal temasları uzun uron anlattı. (Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) ÎSKİ KARAYOLUNDA ŞtTVIDI VAPUBLAB VAR Louisiana'da (ABD) geçen hafta şiddetlı yağışlar büyük su baskınlarına yol açmış bu arada şehrin ana caddeltrmden biri de sular altında kalmıştır. Resimde sular altında kalai yo! üzerinde ufak vapurlar görülüyor. Yatırımlar Öte yancUn, Sanayı Bakaniığmca öngörülen ve Makina K:m ya Endüstrisintc çahşmalar. jtirütülecek oıan gerçefc ımalâıçı goruşuldu • • • **ı • ı** Üniversite kayıtları açılıyor, lise son sınıf tek ders sınavı dün yapıldı (CÜMHÜRİYET HABER MERKEZÎ) 197475 ders yılında Üniversiteye girecek öğrencilerin aldıkları puanları ve bu yü uygulanınakta olan «tercıh sistemine» göre girecekleri fakülte ve yüksek okulla n gösteren listeler Sınav komısyonundan üniversite rektörlüklerine ve öğrencilere gönderilmistir. Rektorlüklerin, fakültelere gön derdikleri bu listelere göre kesin kayıtlar bazı fakültelerde başlamıştır. Diğerlerinde de önümüz deki günlerde başlayacaktır. Tercih sistemi öğrencinin giriş sınavında aldığı puana göre gire ceği fakülteyj saptarken öğrencinin tcrcihini ön plâna aldığından, fakülteler için belli taban puanları açıklanmamış ve her öğrencinin hangi fakülteye kaydının yaptırılacağı ismen büdirilmiştir. Öğrencilere gönderilen sonuç bel gelerinde de hangi fakültenin ka zanıldığı kesin olarak açıklandığından, bu yıl ön kayıt yaptınlma yacak, doğrudan doğruya kesin kajıtlar yapılacakür. Ingiltere'nin bir kaygısı da Kıbrıs'taki üslennin Ada'daki iki toplum arasında bir tartışma konusu haline gelmesidır. Türkiyenın talebinın kabul edümesı halınde tngiliz üslerinin gerekliliği Üzerinde bir tartışmaya yolaçılmasından Ingiltere'nın sakınmak istediği resmî kaynaklarca belirtılmektedir. Londra'da Kıbrıs sorununa ilış kin gelişmeler özetle şoyledir: 0 ingiliz Dışişleri Bakanı James Callaghan, üikesinin Ankara. Atina ve Lefkoşe Du/iikelçileriyle jt.',)tığı toplantıdaD sonra. Kıbrıs buntlımının Cenevre'de ilgilı *araflar arasında yenıden soiıierans ma^asına getirilmesi volundakı ça bs'^rını <şimdilik» askıya aın\>»tır. Bu toplantınm »ğınd* son bir ay içinde Cenevre Kooferan sjum yeniden toplanabnmesı ıçm Ingi'tere'nın dipjomati* giruınMe (Devamj Sa. 7, Sü, 1 de) Ecevit, Korutürlc ve Özdılek ile görüştü ANKARA, (Cumhuriyet Buıosu) Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, 24 saat ara ile ikinci kez Başbakan Ecevit'i kabul ederek dış sorunlan görüşmüştür. Ecevit bu arada, siyasal parti ve grup liderleriyle görüşmesıni dun MBG Başkanı Fahri Ozdilek'i ziyaret ederek surdürmüştür. 45 dakika suren göruşmeye Dışişleri Bakanı Güneş de katılmıştır. Bülent Ecevit görüşme ile 11güi olarak yaptığl açıklamada (Deramı Sa. 7. Sü. 2 de) Rum Muhafızlan Kanada'lı bir Barış Gücü askerini öldürdüler LEFKOŞE Kıbrıs'tald Ranş Gücü'ne bağh Kanada bırliğinden bir er, önceki gece Rum muhafızlan tarafından öldürülmüştür. BM'in bir sözcüsü bu konuda Rum Muhafız Birliği'ni suçlarken, olayın yeşil hat kesimınde meydana geldiğinı bildirmiştir. Devriye gezmekte olan Banş Gücü kamyonunun üzerme baskentın Doğu bölümünden yedi el ateş edilmiş ve Kanadalı asker bu ateş sonucunda ölmüştur. Sözcü. kamyonun Rum Muhafız Birliğı'nın bir mevzıden 200 metre uzakta cfurakladığını ve yeniden harekete geçeceği sırada üzerine a>eş açıldığını bildır(llfi™ıı Sa. 7. Sü. 5 de) Batı Almanya Kıbrıs sorununun çok uluslu konferansta çozumunu öneren Yunan tezine karşı çıktı ANKARA, (ANKA) Aımanya'nın en ciddi <ninlük gazetelennden «Frankfurter Algemeine Zeıtung» dün verdığı bir haberde Federal Alman Hükümetinin Kıbrıs sorununun uıuslararası oır konferansıa ÇTî'îreıin'j öneren teze ttarşı cıctı^ım bıldi;m:?tır. Haberde oaürt. ri'fıne eore. halen AlrnaayVyı zivaret etmpkte olan Yunao TıŞ^s'eri aakam Kosta Mavros'i Federaı Aıman Hükümetinin göriışü duvuruımustur. Almaaya'.iır; iorunun feenişletilnuş foaısrerıs verıne, ılgili taraflann fcafclacaâ' 0:r kcnferansta çözümıenmesı seklindeki Cörüşü, Mavfis's ızah edilrraş.îr. Mavros ise "\ımanva'nın Türkıve üzennde oüvüis baskıda bulunaraK. Kıbrıs'tan asKerî IÎÜCÜnü çekmesiru sagıamasını ıstemış ve Ada'da banşm bundan böyle garantor devıetleı arasınoa yapılacak ?orüşmelerle saglanamayacagını Ueri ?ürmuştür Msv (Deramı Sa. 1. Sü. 4 de) Tek ders sınavlan Öte yandan Lise son sınıflarda tek dersten kalanlann sınavı dün bütün yurtta yapılmıştır. Uzun yıllardır gelenek haline getirilen tek ders sınavlan bu yü son defa uygulanmıştır. Bu yıla kadar borçlu geçtikleri derslerden sorum lulukları. bir üst sınıfı geçseler (Devartu Sa. 7. Sü. 4 de) BAŞKENT NOTLARI Kime Sormalı? Fikret OTYAM ANKARA La havle vela kuvvete... Zatı muhterem, Türkiye Cum huriyeti Hükümeti'nin Ticaret Bakanıdır. Yönetilen bir soruya aynen şu eevabı veriyor: «Margarin ve tereyağına bir miktar zam gelecek. Ancak bu sammın miktarını bilemiyorum » Kabahat zaten basında, yanı bia gazetecilerde Tereyağına mar girine yapılacak zam oranını ne (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) Gelibolu'da petrol arama kuyusunda çıkan yangın 2,5 milyon zarara yolaçtı, sondaj çalışmaları durdu Ç.4NAKKALE Türü'ye Pet rolleri Anonim Ortaklırjıu, Gelibolu'daki Ba/ırköv yöresinde sürdürdüğü petrol ararna calışmalannda elektıik kontajh icdeni ile yangın çuonış ve 2 5 miiyon liralık zarar muvdaca gelmiştir. Gl sondaj arama ces:sleriadeki elektrik donanımında .;ıkao yangında 105 kilovatlık ikı jfneratör ile dafıtım tablosu tatnamen vanmış ve bu vuzf'en çalışmalara bir süre ara ver'!mıştır. İlgıluer onanmın fcısa süre^.e biteceginı ve sondaj ça'jşmaıanna önümüzdeki günlerde vsr.iden başlanacağını bıldirmiserdir. Üstündağ: «Orta öğretimde 41.000 öğretmen açığı var» KONTA Milli Eğitim Bakanı Mustala Üstündağ, orta cğretimde halen 41 bin öğretmen açığının bulunduğunu; bu arığın, aünan tedbirlerle kapatıla. cağmı açıklamışür. Açığın mektupla televızy^nia öğretim sayesinde kapatılabıleceğini konuşmasında belırten Mıl li Eğitim BaKanı Üstündağ. sov hizmetleriru benımsetmek amacıyle köyde geçen 12 ayın 15 ay s&yılraasına ilişkin oir taslağm Emekli Sandığının onayı alındıktan sonra Bakanlar Kuruluna verikiiğini belirtmış, cOgrotmenler arasmdaki bölünnıe'en tasvip etmedigini» bildirmlstir. Millî EğiUm Bakanı Mustala Üstündağ, Seydlsehir ilçesınde yüksek elektronık okulu açılacağını da konuşmasında belirtmiştir. öte yandan, Milli Eğitim Bakam Üstündağa. Konya'daki gezisi süresince partililer ve yurttaslar tarafından verilen dert ve dilek mektuplarınm sayısinm 2 bin 158'i buldufcı bildirümektedir (THA) OLAYLARIN ARDINDAKt Zehirlenen kaptan, gemisini Istanbul'a zorlukla getirdi Boğaz'da seyreden «Pıri Reıs» ve Marmara'da seyreden «Ahmet Çakmak» tankerlerinde meydana gelen zehırlenme olaylan sonucu «Ahmet Çakmakn tankerinın kaptanı ölmüş, diğer tankerin kaptanı ve 9 mürettebatı ise Samatya Sosya] Sıgortalar hastanesine yatırümıştır. îlk olay Ttabzon'dan Istanbul'a gelen «Piri Beis» tankerınde meydana gelmıştir. Kel ken açıklarında ögle yemeğı yiyen kaptan ve tayfalar. gemınin Boğaza gırmesınden hemen sonra fenalaşmışlardır. Kaptan Yüksel Pırlant güçlükle yönettiği gemisini Samatya ön lerine kadar eötürebılmış. bu arada telsızie de lımanı haber dar etmiştir. 10 kışılık mürettebatın doku zu gemıye yanaşan bir motorla alınmış ve hastaneye götürülmüş tür. Taytalardan beşinin teda visi yapılmıştır. Durumlan ağır olan kaptan Yüksel Pırlant, tayfalardan Mustala Aydın, Bahrnı Kaya ve Sirrı Odabaş'ın ise tedavi altında bulunduruldukları bildirilmiştır. Verilen bilgiye göre kaptan ve tayfalar, öğle ye meğmde haşlama, şehriye çorbası piyaz ve tulumba tatlısı ye mışlerdir Zehirlenmenin nedenl saptanamamıştır. Öte yandan, Marmara'da sey retmekte olan «Ahmet Çakmak» tankerınm kaptanı Sabri Kasaboğlu ben7o! sızması sonucu zehirlenip ö GERÇEK oalisvontm kanatlan arasında ancak muhalefetle iktidar ırasında doğal görülebilecek bir tartışma sürmekteoıı AiSP Genel Başkaıu ve Başbakan Yar dımcısı Necmettin Erbakan, «Kıbrıs zaferini bir erken seçim le oya tahvil etme çabasında olan lan» kınarken, CHP Genel Başkanı ve Basbakan Ecevit, bu itha ma cevap vennek zonmlnğnnn duyarak, «Kıbns basansını CHP* ye maleden tek bir davrarnşımız bulunamaz» diye keadisioi savun maktadır. Garip Olaylar lu yürütme organının hükiimet olduğunn, başarısızlık halinde so rumlu tutulacak kurumun da hükiimet olması gerektiğini söylemiştir. Gerçekten de devlet yasamında alınan büyük ve küçük karar lardan hükümet sornmludur. Par lamenter rejunlerde, devletin yönetiminde karar sahibi bir meclis ve bu meclise karşı sorumlu bir hükümet söz konusudur. MUli Kurtuluş Sava.şında düsmanın ye nüpisinden sonra bırakınrz Atina' yı, Londra'da Lloyd George kabinesinin düşmesi de ba nedenledir. Kıbns müdahalesi basartsizhkla sonuçlansaydı, hiç fcuşkusuz sorumlu olarak başansızlığin bedelini ödpvecek olan Ecevtt Hükümeüvdu Durum böyleyken. başan kazanmış Hükümetin bir kanadı ötekini suçluvor, ve bir tartışma kapısı açıvor Ana muhalefet partisınin Kıb n s müdatıalesinden sonra garip kompleksler içine düşmesi, ve Kıbns başansmda Ecevit Hükü metinin rolünü kiiçültmek istemesi, bir bakıma anlaşılabilir, ve hos sörülebilir Aytn role koalisyooun bir kanadımn sıvarunası ise ne anlaşılabilir, ne hoş görülebilir. Çoğn Hükümet başansızlık yüzünden ç*»kilir ve boaüsyon başarısızlıktan çöker. CHP • MSP koalisyono ise başan nedeniyle çözülüvor Bu da bizim iç politikamızın tuhaflıjhm sergileyen iljinç bir olaydır K Son olaylarda konnya en gerçekçi yaklaşımı. parlamentodatd konuşmasıyla Sayın Nihat Erim yapmıştrr. Cumhurbaşkanlıği Kon tenjan Grnbu adına konnşan Erim, Kıbns başartvının hüküme te aıt olması gerektifrini. sorum