Katalog

Vedat Günyol tateme nlre*» ı ÇAGDAŞ IA1TINLARI O»falojia Halkevi Sokak S9 • «1 Hntun kitapçılarda bulunur. DEVLET İNSAN Ml? umhuriyet Jl. yıl, sayı: 17975 Kurucusu: YUNUS NADİ 15 Ağustos 1974 Perşembe Türkiye'nin başlathgı îklnci Banş Harekâtı Uzerine acele toplanbya çağrılan NATO Konseyi bileşiminden sonra. Genel Sekreter LuriF VATO'nun Türkiye'ye kanşma hakkı olmadığını belirtmiştir. Fsk ATO Bakanlar Kurulu gerek Türkiye'ye, gerekse Yunanistan'a ateşkes çağrısmda bulunulmasını istemiştir. Amerikan Dışişleri Bakanhjh sözcüsil Robert Mc Loskey ise, yaptığı açıklamada «Tiirk ve Yunan havaalanları kapahdır. Altınct Filo da herhangi bir girişimde bulunacak durumda degildir» demlş ve Dd Ulkenin savaşa tutuştukları takdirde ABD'nln bu ülkelere yaptxgı askerî yardımın durdunılacağını söylemlştir. Kıbrıs'ta çatışmalann sürdürülmesi tehlikesi karşısmda Avnrpa Ekonomik Topluluğu üyeleri derhal bir toplantı yapmışlar ve Türkiye ile Yunanistan Htikümetleri nezdinde anlaşma sağlayıcj önerllerde bulunmuşlardır. Ingiltere'nin çağns: Uzerlne toplanan Birleşmis Milletler Güvenlik Konseyi, İngiliz önerilerinden, Ada'y» yığılan askerlerin Birleşmiş Mületler Banş GücU Kuvvetlerinden sayılması gerektiği teııni gerl çevirirken, îngiltere tarafından sunulan Uç öneriyi kabul k İ M A N y Savaşmın ortilnaJ Alman belg«aen aerlenml? Hglnç öyküsU HARBİ 1*73 sahifellk bu dev esçrde Nazllerln tktldar» gellşl. SA ve S.S'ler. Hltler Himler. Geubbel», Oorlng, Hes» ıçlbı Nazl lideTlert »e aralarındakl Ulşkller, toplama fcamplan. Gestapu. eslrler üzertnde vapılan tıbbl deneyler. Hltler'e suikastler, Stallngrad; AfrlHa 8avası, İtalya Savaşı. Monte Casino re GdstaT Hsttı. Alantlk Savası. NCTmandlya cıfcarmasi gibi konnlar. bütün aynntıları lle an'.atılmaktadır AÖAOÖLU YAYINEVİ Arlt Paşa So*. Kurt İş Hanı 27 73 37 Cagaloglu NAZİ İMPARATORLUĞU NATO, Amerika ve Ingiltere Kıbrıs'taki askeri harekâtımıza karışamayacaklarını açıkladılar DIŞ HABERLER SERVİSÎ NEW TORK îngütere'nin Istemi üzerine dün gece Krar Yorlc •aatiyle 2.30'da topl^nan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyl, ytne îngiltere tarafından Kıbrıs'a çıkanlan paralı askerlerin Birleşmis Miiletler Banş GücU Kuvvetlerinden sayılamayacağını kesin bir dilla bellrtmiştir. etmişttr. Üç maddede özetlenen öneriye göre, 20 temmuz tarlhli ateş. kes karannın taraflarca uygulanması, tarafların askeri harekatı derhal durdumıalan ve nihayet Kıbns'ta anayasal rejimin yeniden kurulması için tarafların vakit geçirmeden müzakerelere başlaması istenmektedir. Güveniik Konseji bu tasarıyı oybirligi ile kabıü edip, yeni toplantı tarihini saptamadan dağılırken, Birleşmiş Milletler Daimi Delegemiz Osmp.n Olcay. Yunanlılann ve Rumlann oyalama taktiklerinden vazgeçtikleri takdirde Türkiye'nin müzakerelere başlayabüeceginl belirtmiştir. (Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) Silâhlı Kuvvetlerimiz Magosa'ya griyor Onevre Konfernnsında barısçı önerilerimizin tam bir sav•aklama havası içinde reddedil znesinden sonra Kıbrıs'ta barış harekâtını ikinci kez başlatan Türk Silâhlı Kuvvetleri, kendisine gösterilen hetîeflere büyük bir başarıyla ulaşmıştır. harekâtını izleyen Birleşmif Milletler töılemeilerinİB deyimiyle bu kez «yıldırım savaşı» uygulayan kuvvetlerimiz, Gime'nin doğusundaki tüm h«defleri ele geçirmişlerdir. Böylece kuvvetlerimiz Lefkoşe Magosa yolunu ele geçirmekle Kıbrıs'ın tüm kuzeydoğu ke»imiru kontrollerlne almışlardır. Kıbrıs Rum Ulusal Muhafız Gücü askerieri Lefkoşe'deki Yunan elçilığinin bahçesine sığmarak sivıl Türk hedeflerme havan ateşi açtı Lefkoşe Magosa yolunu tamamen ele geçıren birlikierimiz Kıbrıs'm kuzeydoğu bölümünü kontrol altına aidı Türk zırhlı birlikleri Ada'nın doğusuna doğru ilerlerken, mevzilenmış Rum tankları kaçaraJs Magosa'ya sığındı Yunanistan Trakya sınırına sürekli yığınak yapıyor DIŞ HABERLER SERVtSt ATtNA Yunanlstan'ın Türkiye sınınnda yogun bir askeri faaliyeti göze çarpmaktadır. Görgü tanıklannm bildirdiğine göre, nrhlı araçlar Trakya sınınna dogru ilerlerken, trenler de geceleri sınır bölgesine sürekll •sker tasımaktadır. Gorgü tanıklan sınır bölgesine doğru yol alan bir çok tanlt gflrdüklerini ifade etmişlerdir. Associated Press Ajansının Atina muhabirinin bildirdiğine göre, ihtiyatlannı sürekli askere alan Yunanistan, Trakya'da 50 bin den fazla bir kuvvet toplamıstır. Bu arada Ege'deki Türk sahiline yakm Yunan adalarında da karartma ilân edilmiştir. Bu arada, Yunan Başbakanı Ka ramanlis'in Türkiye ile savasa girme konusunda hükümet Uyelerinin tam desteğini sağladığı bildirilmiştir. CUMHURtYET HABER MERKEZ1 Bu »abahı karşı lıman kenti Magosa'ya girmekte olan Türk SUâhlı Kuvvetleri, bir diJer önemli llman kenti olan gü neydo£udakl Larnaka'ya dün gece 13 kilometre kadar tokulmuşlar ve kentin yakınlannda ki Goşi (KoçyaUğı) v» Melu•a'yı ele geçırmey» lardır. Magosa'y* 18 kilometre uzak lıktaki Sındırgı ve Prastik katabalan da Silâhlı Kuvvetlerimizce alınmıştır. THA'nın dün gece yarısı Amerikan haber ajansı UPİ'ye dayanarak vertfigi bir haberde de Tiirk Silâhlı Kuvvetlerinin Magosı ill nin ııcırlannı geçtiklerl •• ken te yalnızea lekls ktlometref uzık lıkta bulundukları bildirilmUtir. Lefkoşe ile Magosa ve Larnaka yonündeki Doğu harekâtını başanyle gerçekleştiren ve tiinı hedeflerl kısa sürede ele geçiren Silfthll Kuvvetlerimiz:, Batı yönün(Deraau Sa. 7, Sfi. 2 de) Haklı Olan Biziz laylann »runden güne de< ğil, saatten saate gfliştiği hızlı bir döneme girdik. Bu satırlan yazdığıma sırada ikinci Kıorıs müdahalemiz başlamı$ur ve bütün şio deti ile sürüp çıtmektedir. Doju Akdeniz'i, Ortadoğu'yu, giderek ılnnya banşını vakınaan ilsilendiren bunabmın eor.u nereve vanr? Orasını şimdiden kestırmeye kalJaşmak falcüık oJacaktır. Dün okuduğumuz 'omi vorumlat Cenevre'de bir vumu^ama hava•ından söz ediyirlardı Oysa bugiin o yonımJaru) tam tersine durum adamakıUı karışmıs goruşme yolu kapanmış Türk Silâhiı Kuvvetleri 20 temmurda giriştikleri hareketi yınelemek go ıevi ile karşılasmışlardıı. öniımüzdekj saatlerdt ioplanması lıeklenen Birleşmıs Milletler Güveniik Ronsevi ne vaoacaktırV Teni bir ate$kes karan mı alacaktır? Başka oır yola mı başvuracaktır? L'lusaJ çıkarlanmın korumak ve savonmakia vükümlü TÖneticilerimi» ner halde bütün seçenekleri dikkatle gö7den geçirmis, her olasılığa kars» alınması gerekli tedbirlen en ufak aynntılanna dek vaktuıde saptamiflardır. Son Kıbrıs ounalımmın patlak vermesinde oize hıçbır sorum vüklenemeyeceği meydandadır 1960 andlaşmalaıını aradan üç yıl geçer geçmez Doiau, Ada'yı «arnnnltt bir barut tıçısı tuüine getiren, orayı tupraklarunıza kat mak için tertipıere girişen. Kıbns hallnnın bir kısmıiıa ya$amı dayanümaz kılan bız değiliz Bu başlangıçtan Dfri Kıur.s lı soydaşlarmızın eşit koşullaı altında can ve mal güvenliğinı sağlamak bir de Anadolu nun dogal bir uzantısı olan Ada nın eüniin birinde ulusal varlığımızı teblikeyc düsürücü bu ütlajna talıtası durumuna getirilmesini önlemek pmacıyle hareket ettik. Bir kusurumuz oldu ıse belki gereğinaen fazla sabırlı 1 > tahatnmüllü da^Tanmış bulunmamızdır Bu da iyi niyetimizın bir soaucu idi. Karşımızdakilerin anlayış ROStcreceklerini, hakkıınızı tanıya caklarını, önünde gonunda akü, rnantık, insanlık vulunu bulacaklaruu umuyord k. Ne yzzık kı, Rar»url"<akiler o yolu biç mi hiç denem • ieteme. ' diler. Sabrınuzı, uvs^Uıeıraııı Ecevit: "Amacımız Kıbrıs Türküne özgürce ve insanca yaşama olanağı sağlamaktır,, ANKABA CUMHURtYET BÜROSU Başbakan Bülent Ecevit dün Başbakanlıkta düzenledlği basın toplantısında, «Türk Süâh lı Kuvvetlerinin dün sabah Kıb rıs'ta kendilerine düşen görevi yerine getirmeye başladıkla rını» bildirerek, «Bu harekâtırı amacı istilâ degildir. Kıbrıs'ı kurtarmaktır. Bağımsızlığını korumaktır» demiştir. Ecevit, bir soru üzerine harekâtın kısa süreceğıni sandığını da söylemiştir. Harekâtın sabah başlamasından sonra Başbakan Ecevit, Baş bakanlıktan ayrılarak Genelkur may Başkanı Orgeneral Sancar'ı ziyaret etmiş, daha sonra basın toplantısı düzenlemiştir. Milli Güveniik Kurulu da saat ll'de Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'ün başkanlığında top lanmıştır. Genelkurmay Başkanlığınd'a yapılan toplantıja, Başbakan Ecevit, Genelkurmay Başkanı Orgeneral Sancar, Bas bakan Yardımcısı Erbakan, kurul üyesi Bakanlar, Kuvvet Ko mutanlan ve Milli Güveniik Ku rulu Genel Sekreteri katılmıştır. Bu arada saat 09 sıralarında Genelkurmay Başkanlığına giden Milli Savunma Bakanı Hasan Esat Işık, «Türk Silâhlı Kuvvetlerinin harekâtıyla Ada'(Devamı Ss. 7, Sü. 6 da) Cenevre Konferansının banşçı bir çözüme ulaşma sı için bütün yoUan deneyen Türkiye, iyi niyetinin kötüye kullanılmasına izin veremezdi. Sabahın alacakaranlığında Banş Harekâtının ikinci bölümüne başlayan kahraman birüklerimizin önüne çıkmak talihsizliğine uğrayan Yunan konvoyu kısa bir sürede tahrip ediliverdi. (Telefoto: THA) Yunan Hükümeti, Savaş Konseyinin onayıyJa NATO'nun askeri kanadından çekildiğini açıkladı (DIŞ HABERLER SERVİSİ) ATİNA Türk Silâhlı Kuvvet lerinin Kıbrıs'ta harekâtı yeniden başlatmasından hemen sonra Yunanistan Hükümeti adına yapılan bir açıklamada, ülkerun NATO'dan çekildifi bildirilmış, bu arada Yunan Dışişleri Bakanı George Mavros Cenevre'de basın mensuplarımn haberle ilgili sorulan üzerine, «NATO diye bir şey kalmadı ki» demiştir. Yunan hükümet sözcüsü Pan» yotis Lambrıas, «Yunanistan NA TO'nun siyasi bir üyesi olarak kalmağa devam edecek, ancak askeri kuvvetlerini örgütün emrinden çekecektir» aemiştir. Siyasî gözlemciler Yunanistan'ın Fransa ömeğini izlediğini ve örgütün askerî kısmından çekilirken, siyasî kısmında kalmağa devam edeceğini belirtmişlerdir. Haber NATO çevrelerinde gaşkınlık yaratmış ve Yunanlı yetkililerle derhal temaslara gecıimiştir. Öte yandan Kıbns'ta askerî harekât devam ederken dün iki saat süren olağanüstü bir toplantı yapan NATO Bakanlar Konseyi, Yunanistan'dan askeri birliklerini NATO'dan çek me kararını bir kere daha gozden geçirmesini istemiştir. Londra'da Dışişleri Bakanlığı sözcüsünün açıklamasına göre tngiltere, Yunanistan'a NATO' dan askerlerini çektiği için teeı lürlerini bildirmiştir. Sözcü, Yunanistan'ın bu hareketinin zaten sıkıntıh olan du rumu daha da gerginleştirebileceğini bildirmiştir. Bu arada güvenilir kaynaklar, Yunanistan'ın NATO'dan çekilme karannı, Başbakan Karamanlis' in baskanUğında vapılan ve Kuv(Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) NATO'daki uçaklan kullanacaklar Selânıkte Türk Konsolosluğu ile Türkiye Cumhuriyetinın kurucusu Atatürk"ün doğduğu evi ko ruyan polisler takviye edilmiştir. Selânik'teki NATO karargâhın da görevli yüksek rütbeli üç Türk subayının da sokaklarda dolaşma malan istenmiştir. Bir askerî söz cü. karargâhın kapandığını ve bu radakl görevli subaylann kıtalara gönderildigini sövlemıştir. Öte yandan, askeri kaynaklar, Yunanistan'ın aldıgı bazı kararlarla bir Türk saldınsma karşı koymaya hazır oldugunu, Yunanistan'ın geçen bir iki gün içinde küçük konvoylarla Kıbns Rumlanna malzeme gönderdieini belirtmişler ve şöyle devam etmişlerdir: «Türkiye BM Güveniik Konseyi'nin çağnsına uymayarak konferans masasına dönmediği takdirde bugüne kadar NATO emrine verilmiş tüm Yunan Hava Kuvvetlerini fcullanacağız..» Yunanistan Silâhİ! Kuvvetlerinin yaklaşık olarak yüzde 85'i, 120 bin kadar subay ve asker. NATO (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) u Kıbrıs Türk toplumunun tahammülü kalmamıştı,, TUrk ve Rum toplumlanna ban» ve sükun saglamaya ve bölgede sürekli bir banşın yerleşmesine yöneliktir» demiştir. Genel Kurmay Başkanlığı da aynı konuda bir bildiri yayımlayarak naksath yayınlann gerçek le ilgisl bulunmadığını açıklanu»tır. Hükümet bildirisinda aynen söyle denilmektedir: HAVA ALANLARI TRAFİĞE KAPATILDI, DIŞ HAT DENİZ SEFERLERİ DE tPTAL EDİLDİ Türk Silâhlı Kuvvetlerinin ba?lattıkları Kıbrıs Barış Harekâtı nedeni ile tüm havaalanları iç ve dış seferlere dün saat 06 dan itibaren kapanmıştır. Havaalanları ve uçaklar Türk Silâhlı Kuv vetlerinin emrine girmiştir. Bunun yanı sıra Denlzcillk Bankası da dış seferleri güveniik açısından durdurmuştur. «Istanbul» feribotu dün yapaca(Devanu 6. tayfada) ANKARA, (Cumhurlyet Bürnsu) Kıbns Harekâtının başlamasından kısa bir süre sonra Hükümet Türkiye Radyoları aracılığı ile bir bildiri yayımlamış ve «Bu harekât Kıbns'ın bağımsızlığını güvence altma almaya, Kıbrıs'ta Hükümet bildirisi «Kıbrıs Cumtmnyetinin bağunsız varlığına son vermek ve Adanın Yunanistan'a ilhakını sağlamak amacıyla Aüna'dan yönetilen ve Kıbrıs'taki Yunanlı subaylar tarafından gerçeklestirilen 15 temmuz 1974 hükümet darbesl U zerine Türkiye garantör bir devlet olması hakkım kullanarak Kıbrıs'ın bağımsızlığını, toprak bütünlügünü, ve Türk toplumunun can ve mal güvenliginl korumak ve Ada'ya banş getirmek için hareket* geçmek lorunda kalmıştır. Ancals 111x0761101 bu hareketi Bayesindedir ki, Kıbrıs'ın bagıtnsızlığ7nın korunması rnümkün olabümiştir. Bunun ardından Türkiye, Güven lik Konseyinin 353 sayılı kararına uygun olarak Adada bir AnayasaJ düzenin ve buzur ve barışın kuru labilmesi için kendisine düşen gö revi yerine getirmek üzere elin(Devamı 6. sayfads) Yunanistan Türkiye'ye emir verecek bir makam arıyor ANKARA Dün sabah, p ^ rammı Yunan marşlan ve namaset şarkılan Ue açan Atına Radyosu, tahrikçı yayınlara Daşlamıstır. Sabah programında. bır spiker marşlar arasında şöyle bir anons vermiştir «Yunan mılletı savaş yapmamak içm büyük sabır gösterdi. Ama bizi anlamadüar.» (Devamı 6. sayfada) CENEVRE KONFERANSININ 6 GÜNLÜK ÖYKÜSÜ 8. sayfarmzda NADİR NADt (Devanu Sa. ',, sü. i de;