Katalog

CUMHURÎYET 31 Temm rABDÜLCANBAZ TURHAfU SELÇUK oplilt HAfTA CİöALİ Ü (ÛNVA)'N YuftİM.A&AM GİBi j İ ı>hî>A£ MEİJuJü 47'LİLER FÜRUZAN 36 v TerbIyr«izUk de » 1 btşkaldırm» oluyor »ramsda yokd*? Ya anrvler gününü Amerikahlar bujmasaydı ne ola~afctı? E, her işa böyle ahnanız tabii söylenecek söz yok. Yeniden çatışma ohnamı^ı o kez. Bektentnedik özeleştirilens girrrriîti Seçil. Konuşma dan kocaman pakeii aldı, çür.şa yürürken deminki kavrayıcı sıeak ik!rm kokulan sarıyor heryanını. Hizmetçinin dürgün adımları, boydan boya serili Çin ^halı1«rmm, sesleri ernen yumusaklığj kat çıktş kapısmdaki apartman içi telefonunun kadifö kaph almacı. Geniş geçeneğin iki yanma asutniş değerli bastm iki Bruegei reprodüksiyonu, Düfiin ve Yaz. Halkın Flaman resmine ge^işine neden olan biiyük yaratuaJardan birine duyduğu beğenme ısıntveriyor Emine'de. Alnl ürünlerinin, becerinin ulaştığı sonsuzluğu, insanın utkusunu, özünü bir andfa topluyor Jçinde. «Paralanyle her şeyi satın alabiliyorlar. Bunlan buraya asmalannın tek nedeni, çevredeki kemik akı, saman sasnsı, uçucu yeşil renkleri seçkinieştirmpsinden. Köpek keratalar! Biz de gelip bunlardan para mara topluyoruz» Yatışrveriyor. Haydar y»z resminin ba$ak derenleri arasında sanki. Bir devrimci her yerde görevli olabilir, görünebilir, yeter ki işlevini yitirmesin. Hiç bütürJeşemediği bu yerlerden hemen uzaklaçrnak istegiyle adımlanm sıklaçtınyor. Kapıyı açarken hizmetçi ardmdan yetisiveriyor. KUide uzanmak istegiyle. Oysa Emine açtı. Zahmet oldu size Emine Hannn. Kızın yüzil suçlu. Sağ ol Emine, biz de açabiliriı kapılan, yorma kendinl. Kapı agaç tutamaklı; pembe mermerli genl? sahaniiga açilıyor. Ksrşılarında postacı, elleri zarflarla dohı. Seçil Sonar Han:mefendi lçln. Telıtratların kagıtlannı imzalatmanu lâzım, rnektupİAn da... Merdiven dönüsleri koca kızıl bakır saksıhklarda boy atan koyu jreşil bitkilerle sü»leniyor. Genç kız ejölmis, yataSın ucunu kaldınp alttan çıkan kitabın arasına sakladıgı mekrubu bulmuştu. Kitap ortaokullar için Batı edebiyatından seçmelerdi. Zarfın kalınlıgi. içinde çok katlı bir mektubun oldugu belirginlesiyordu. Emine zarfın ucuna iğneyle iliştirilmiş kııru 5anraJh sörmüytü. Öylesine taşkm. yersia bir tutıım eibi zelmişti ki bu Emine'ye. Niçin bunu buraya taktm abla, diyi sormuştu. Ne olacak orda durursa? Abiasının göz'.eri dolu doluydu. Suskun bakıyorriu Emine'ye. Peki yaprak da kalsın. *bndi mi fldicem? Yok daha vakit var, ben sana söylerim. Peki. Kiraz sobayı kurcalamayı sürdürüyordu. Emine annesinın Kiraz'a soylenmesini istedik'^rini unutmustu bile. Kiraz'sa sıkılmaya baslamıştı, yaotığı ?üriiltülerden belliydi. Evin kızlarınm her günkünü aşan bu içerde otunışları ondaki birkaç söz edebilme istegini so nunda bastırmıştı. Sobaya atılan odunlann gürültüsü yesr.den gelıiigınde camdan çekilen ablası: Tamam, giyin hadi, geçiyor, demişti. Ben bir şey duymadım. Hadi, tamam.. Abîasmın da hızlandırdıgı bir çabuklukla sıkıca sann;p sokağa. alaca karanlığa çıktığında karm dindiğini görmüştü. İkindi namazından dönen iki adamın ardından yüriJmeğe başlamıştı. Sokak bir stire sonra karlann mavimsi aklığıyle belirmişti. Er'egün Üsteğmeni abiasının söylediği yerde bulunc? dikilip kalmıştı karşısında öylece. Gfnc adam yarı sönük birkaç ı$ık parça5;nın icir.ds. halk renRi ünifoımasınm üstiine geçirdiği parkasıyle, karanlıkta kalan yüzüyle kıpırtısızdı. Emine, yüzünü görse, işinin daha kolaylaşacajSını düşünmüştü o glin. Konuşacagı kişinin yüzünün görünmeyişi onu ürkütüyor, çekir.genleştiriyordu. Bir an dönüp kaçmayı kurmustu. Diz boyu battığı karlann yumuşak soğuklugunda düşekalka eve sığınmayı istemişti. Bir de işkencecilerin odasmda gözleri bağlıyken bunun eşi bir t«ürginliğe kaptırmıştı kendini. Uzun bir bulanıklıktı o. Karşısındaki ya da her yanındaki sayılarını çıkaramadığı arasız sövüp tartaklayan insanları Emine göremiyordu. Yüzleri, onu acıtan elleri öylesine görmeyi istemişti ki.. Gözlerine biriken saşkınlık ve tiksintinin iletken gücü işkencecilere vuracaktl kuşkusuz. Nasıl aşağılık bir tutumdu o. Demek ki hiç güçleri yoktu. Tanıksızhğın sonsuz kaçamağına muhtaçtılar. îşkenceci oluşlarını bile gizleyerek sertliklerini ayakta tutabiliyorlardı. Köpürüyorlardı. Küstahtılar. Belki de yaşam boyunca peltemsi bir sıvının içinde çürüttükler kirli, renksiz, kokuşmuj her türlü irinli salgıyı dillendirmenin bojalımıyle kendilerinden ge<;iyorlaıdı. Yüzlerini, ellerini, onlan başkalarına insan gibi gösteren her |eylerini saklayarak. Bakkaldan çıkan ehranuna sanlıııış bir kadınla çocuğu onlan görmeden geçmişlerdi. Yağış dinmijti ya ısı eksinin altına doğru hızla iniyordu. Soldukça, soğuğun boğazına inen sertliği gözlerini yasartıyordu. Gün batalı çok mu olmuştu? Erzurum yaylasının bildik diri kısında o saatlerde kimse kirr.seyi görmek için aynca çaba göstermezdi. Çür.kü beklenmedik anda başlayacak tipi il? kar duv:.rları örülür, aşılmaz setler oluşuverirdi. Emine siz misiniz? Sevinivermişti Emine. Duyduğu ses yumujak, dostçaydı. Elini uzatmıştı Ertegun Üsteğmen. Bir büyüğün elini sıkar gbi, »ynı saygılı tutumla sıkmiîtı Emine'nin elini. Eminp. sojuğun yitip gittiğini, paltosunun kalınlığını, atkısının ağzma dolduğunu duyuverml^ti. Ablam size bir şey yolladı da. Teşekkür ederim Emine. Bu soğukta ••ni yorduk. Teşekkür ederim. teşekkür ederim. Bu mektubun gclmesi... teşekkür ederim. Ertegün Üsteğmen zarfı almak için eğildiğinde yüzü o cılız san aydmlığa vurmuştu. Şapkası yoktu. Buna çok şaşmiîtı Emine. Bir subayın ilk kez şapkasız olduğunu görüyordu. Yoksa kolunun altında mıydı sapkası? Tra;ı uzamış yüzünün vorgunluğu Emine'ye üzüntü vermişti. Gözleri ölgün ışıkta bile beürgin işıl tılı. koyu bir nıaviyle açığa çıkıyordu. Zarfı verirken ucuna iliştirilmiş kuru yapraem dağıhp döküldüğünü görmüşlerdi. Erteeün Üsteğmen gereksiz yere elini alnından geçirmiş: Yaprağın dsğıldığını ablana söyleme olur mu. çok üzülür. Olur söylemem. Cebimdeyken bozulmamamıjtı hiç. Neyse sen söyleme. Daha çok gençtir o Bunun değerini ikimiz de onun gözüyle göremeyiz. Sen çocuksun. ben otuzumdayım. Oysa o çok genç. Bu yüzden kuru yaprağı hcpimiz ayrı değerlendirirîz. Seçil de ilerde böyle bir jeyden ya utanacaktır, ya da gülüp geçecektir. Peki söylemem. Ertegün Üsteemen fanki yarı karanlıkta okuyabilirmiş gibi zarfı hemen açmıştı. Mektubu çıkarmış. kâeıdın bükümlerini ayırıp her sayfayı iyice gözden geçirmiş. sonra cebine sokmuştu. Bakkalın kaldırımında durmalannı bir süre daha uzatmışlardı. Genç adamın gülümsemeye çalıştı|:ını. aslmda gülemediğini arada bir bakıp gören Emine onun annesinin dediğinden. kendisinin sandığından çok ba;ka olduğunu düsünmüştü. Demin ablasına duyHusunun eşi bir yakmhk duymuşttı Ertegün Üıteğmene. Seninie şöyle yürüsek mi Emine çocuk, demişti Üsteğmen. Olur. yürüyelim. Kızak kajTnayı çok seviyormujsun h»? Ah. evet çok severim. Ablam da sever. Onunla kar topu da oynarız. (ARKASI VAR) E e evet. lüzbaşı Sdanattinin Romanı Ejme'deki günlerimiz ajın etkinlik içinde geçiyordu. Eşme Müftüsü imzasıyla bütün Anadolu müftülerine çekilen telgraflar ve gelen cevaplar umut ları okşuyordu. Bir gün Eşme Telgrafhanesine yediyüzden fazla telgraf %'erdiğimizi hatırlıyorum. Belediye Reislerine. Vali, Kaymakam, bucak müdürlerine Anadolu'nun çeşitli bölgelerinde tanırunıs kışılere sürekli olarak mücadeleye çağn yolunda acı bildiriler yollujorduk. 14 haziran, E$me: Çine'ye çekilmiş olan 5T'ncİ Tü nıen Kumandanından aldığımız raporda şu maddeler vardı: 1 îzmır i^pannin ardmdan ttimen oinıklermde oulunan erat hemen »ümüvle tirar etmiş tir. 2 Mahalli nünümet çevreleri, Yunanlııar1 ivi biçımae karsılamak ıçin Dropaganda vap mışlardır. 3 Bir KonnsHi, Yitnanlıları Aydın'a davet ,ç;n. iunanlılara Rönderilmiş, Avdında outün evler Yunan bayrakları asmışiardır. Raponın oır maddes nde aynen: «Türk milletinırı s«ciyesıne arız olan bu .nüstekren maraz ve cebanete ağlamamak mümkün değıldir» aetuırinektedır Yunanlıların Aydın'a girifinini rapor şöyle aiılatnıaktadır: «Yunarüılar ütı bın neferden mürekkep bir kuvvetle Aydın'a hadisesiz gırmişlerdır 5'incı Tü n^en, Yunaniılar Aydın'a gırince ye kadar Aydın teısiz telgraf te pelerinde kalmı* oradan Mende res köpriisüne cekılmış. Yunan iiları yandan tendıt içir Kazılli verine Çine'ye cesılmeyı tercih etmiştir. Tekrar mıllı müflafaa iç;n elden aele;. «ayretı saıfede cektir.» Gene bugün Istanbul dan Ge nel Kurmay Başkanı Cevat imzasıyla alınan şitielı genelgenin ikinci maddesi şunlan yazıvordu: €İzmır Vunan ısgalı şarkan Nazilli, şimalen AUıisar a kadar tevessü etmişken işgal birden tevakkuf etmiş (aurmu$>, andan sonra bir nareket. ncıyye (çekılme hareketıı başıamıştır. Şımdilik Ahmetli rurgutli! kasabalarımn Yunanlilar tarafından tahliye edildiğı gayrı resmı bır surette istihbar edılmış ise ae Akbisar'ın tahlıvesı resmen taayyün etmiştir. Akhisar'ı işgal eden Yunan Kumandanı kaymakam nezdine giderek aldıfeı emir mucıbince kasabayı tahııye edip çekileceğinı tebhg etmıs ve 10. 6.1919 gecesı cenuba güneye) doğru hareket etmiştir.» Genelgenin 4'üncu maddesi ay nen: «14'üncü Koıorou Kujnandam Ayvalık ve Izmir Yunan kumandanlarına bir nota tebliğ ederek Düveli Muazzama'mn İznjr iş gali hakkında verdıklerı notanın ihtiva ettiğı mıntiKa haricindeki işgallen protesto ve »nevakıin imevkilerin) tahüvelerinj talep etmiş ve işgalin tevessuu (geniş lemesi) halinde tedabin tedafü İKİNCİ BÖLÜM Anadolu Ihtilaline Doğru tlhan SELÇUK Dört teğmen üniformalarını söküp Bekir Sami'ye katıldıl; lyye (savuruns tsubirıen) »»pılacagıru bildirmısur • Yalmz dört teğraen Biz yer yana bu subay gönde riyor. kumandan tayin ediyor bu yoldan bölgese) örgutleı kurma ya ugrasıyorduk Bulundugumuz oblgenın önem li merkezlerinden birı de Kula kasabasıydı. Zengin, demirvolun dan uzak. Rumlugun etkısinde göriinüyordu Bekir .Samı outaya sidip bır darbe vurmak istıvorau Eşme'ye birçok liran stıbay frelmisti. Kumandan bunlardan bir grup meydana getırmek için hepsini toplaaı. Ve onlara ıç'.nde hulundugumuz koşulları anlattı. Kendisiyle beraber caJışmak isfeyenlerin bır «miilet fprdi» nden başka hakkı olmacüginı ve derhal üniformnlannı sökerek bu ugraşa atılmaları eerektigiru söyledi. Bu konu$mayi dinleyen dört leğrnen üniformslarını sokerek Bekir Sami'ye katıldılar: Teğmen Kemal. Tefnıen Ali, Teğmen Aziz, Teğmen Murteza. bırliğin tasesını sa«lavac«ılan yolunda söz verdiler Söz üzerıne tutuklulaı ertesi eün bırakîldılar Bölgede derhal asktr para araç, gercç toplam^ aylemı başladı. O cüne dek asemrn görj. nen Rumlar deliklerlne sakiandı lar, metrepoht Aıasehir'e kaçU. Biz de birkaç gün içinde en ılerı gelen oırkaç rtum'u sokaıt ortasında öldürttük. Bu eylem büsbütün paniK varattı Rum ıax bu panikle Alaşenır'ı tılar. Türk halıtı Oüsbutl reklendı. YARIN: «Yunan asl şimdi süngüleriy telgrafhaneye giriyc MALKOCOĞLU yazan veçizen:Ayhan BAŞOĞLU öANYA LiUKA'Nl TOPLAR 17 Haziran 1919 Sabahleyin Eşme'den Kula'ya yola çıkıldı. Kafile 15 subay 30 erden meydana geliyorou. Akşamüstü Kuıa'ya geld:k. Doğru KaymaKamlığa ındik. Kula'ya mevkı kumandanı ola. rak tayin etmiş nulıtndıı*umuı Binbaşı Nedım Bev b.ıra^ak: du rumu bize özetledı ve açıkladı. Bekir Sa.Tii. Binoaşı Nedım'ın adlanm ıerd:ğı eşrafı topîat tı ve hapsettı. riepsi yarı dere beyı olan bu adamların tutuklanmalan duyuıunca memlelcette bir kıyamet koptu. Bir vandan da biz tutuklananlurm bu gece idam edileceıUennı kasyba ya yaydık. Söylentiler aaamiarm çoluğunu çocugunu hükümet KO nağına koşturdu. Feryatlar göfee yükseliyordu Gene tasarlanan plan gerfSınce Kaymakam Selâhattin Bey tu tuklu eşrafla Uişkı kururak görüştü. Bunlar mallarıyla canıalarıyla milli mücadeleye gır:fpcekleri. üç gün içinde her türıu silâh ve gereçlerivle bin kis'Mk bir kuvvet çıkaracaklan ve bu TA K V I I M 31 Temmuz Recep 11 Ruml 1390 Temmuı 18 Hlcr! 1394 Oüne» Ögl» tklndl Akfam 5.S3 13.20 17.16 20 27 22.16 3.53 9.23 4.53 R4S 1200 14» Tatsı Imsak TİFFANY JONES K.CNTTE. GGZSJ2\ DOKTOR TARIK Z. KIRBAKAN Uen. Saç «e Lvbtvn Hastalıklar »IStehassisı IstiKlâJ Caa Parmakkapı No: 6b lel: 44 II /: SUNAR Yeni Tanrılar GARTH MELÎH CEVDET ANDAT Yeni Krallar Yeni Soytarılar İLHAN SELÇUK Devlet İnsan mı? VEDAT GÜNYOL Bütün Kitapçilarda bnlunur U Olümsüz Oyun '•>\ UA4 ÇAĞDAŞ YAYINLARI OKTAY AKBAL SLJ7LOK / tSTEME ADRESİ CAĞALOGLU HALKEVt SOKAK 3941 âlltllIUUlXIlUllIltUUlintIlinUEUINillllIlUJmttli))]JllMlllll>(l!t(lllinihtll!ltHKIHir f1MriMMni<JirMMII'"l1TTni4MIU1HT!I11T}MtirHirUHniirnufE]liK1LfinFT^<UiLJİ ;rul9fTiUUJIJT4IluJUıtiLiuııtj>ı;ırıiıtııırı>ıiiijtijjMIIMnil M11M T i >• H 4 M11< >l I i M! IJ41M r | E |UI M H1T rTTMTTTH: