Katalog

OKUL SÖ2LÜĞÜ H A Z 1 R L A Y A N L A R : Rnjen ALAYLIOĞLU Resat GÖNDEM Toptan Satıj Yerlen: Istanbul'da Babıâli'de Oeak Kitap Dağıtım Ştl. ve BATEŞ IngilizceTürkçe ULKÜ umhuriyet 51. yıl, sayı: 17947 Kımıcustı : YUNUS NADİ .3ARE 18 Temtnuz 1974 Perşembe Oktay Afcbal tsteme adresi : ÇAGDAŞ XAX1NLARI Cagaloglu Halkevı Sokak 3 • 41 Ü Bıının v]>»ıı<ılarria bulıınur. ÖLÜMSÜZ OYUN NATO, darbecilerin Ada'yı terketmelerini istedi İngiltere, Kıbrıs'm bağımsızlığı konusunda Makarios'a teminat verdi DIŞ HABERLER SERVtSt LONDBA' Dünyanın tüm baş kentlerınde Kıbruia ilgili dipomatik ilişkiler yoğunluk kazaaırken, Kıbrıs Cumhurbajkanı Başpiskopos Makarios*un dün İngiltere Başbakanı ve Dışişleri Bakanı ile yaptığı görüsmelerden sonra bir açıklama yapan lngıliz hükümet sözcüsü, İngiltere hü kümetinin Kıbns'ın bağımsızlığını garanti eden taahhütlerjnde bağlı saydığuu açıklamıştır. Ingiliz hükümet sözcüsü, lngiltere hükümetinin kendisini Türkiye ve Yunanistanla birlikte Kıb rıs'ın bağımsızhk ve toprak bütünlüğünü garanti eden 1959 1960 anlaşmasl ile bağlı saydığı nı ve bu konuda Makarios'a teminat verdiğini açıklarken, Avam Kamarasında bir konuşma yapan İngiltere Dışişleri Bakanı da, Makarios'un tam yetki ile Kıbns'ta tekrar yönetimin başına geçmesinin bütün Ortadoğu bölgesinin güvenliği için gerekli olduğunu söylemistir. Kıbns'taki durumun sorumluluğunun Yunanistan'a ait olduğunu bildiren İngiltere Dışişleri Ba kanı Callaghan, Yunanistan'ın da 1959 ve 1960 anlaşmalanyla Kıbrıs'ın toprak bütünlüğü ve bafımsuhğını garanti «ltm« «111111 oldııŞuiMi hatırlatmıstır. İ t I Ecevit Londra Havaalanında gazetecilere, «Yunan Hükümetini olayların tahrikçisi ve sorumlusu sayıyoruz» dedi «Yapacağımız görüşmelerin Kıbrıs'ta barış ve istikrarın sağlanmasına katkıda bulunacağını umarım» BRÜKSEL NATO, dünkü toplantısında Kıbns'ta darbeyi duzenleyen Yunan Muhafız Alayı subaylannın adadan derhal ayrılmalannı ve Makarios'u yeniden Devlet Başkanlığma getirmelerini istemiştir. Açıklamayı yapan yüksek sevlyeli bir NATO yetkilisine göre, Yunanistan Büyükelçisi Ancelos Korafas, toplantıda hükümetinden tam talimat almadığım Uert sürerek NATO konseyinin bu kararına katılmamışür. NATO'nun kendisınden en kısa zamanda cevap beklemesi karşısında Korafas Atina hükümetiyle derhal temasa geçip bir cevap vereceğini söylemelc zorunda kalmıstır. Ancak NATO kaynaklanna göre Yunanistan daha önce müt> tefik ülkelere adadakı Yunanlı subaylan gezi çağırma yetkisl bulunmadığuu bildirmiştir. Kıbns'ta kanlı bir darbe ile Makarios'u dteviren Yunan subaylarının derhal adadan çıkmalanna ve Makarios'un geri. ye davet edilmeslne karar vs Ecevit, Londra'da Wilson'la görüştü Hasan CEIVJAL bildiriyor gazetecilere, gorüşmelerin bu sabah da devam edebileceğini söylemiştir. Ecevit görüşmelenn samimî bir hava içinde geçtığini ve Kıbns'taki son durum hak kında görüş teatisinde bulunuldugunu belirtmiştir. Türkiye saati ile dün gece 22.00 de başlayan toplantı bu sabaha karşı 02.30'da sona ermiştir. Başbakan Ecevit ve Türlc heyetinin bugün öğleden sonra Türldye'ye dönmesi beklenmektedir. Havaalanındald karşılanışında ve görüşmelerin yapıldıtı bina önünde Kıbnslı Türkler, Başbak&n Ecevit lehinde gösterilerde bulunmuşlardır. ren NATO Konseyinin bu toplantısındân sonra NATO Genel Sekreteri Joseph Luns, Londra'ya gitmiştir. Bir NATO sözcüsü Genel Sek reterin hemen toplantıdan sonra Londra'ya gittiğini ancak ne kadar kalacağının belli olmadıgını söylemıs. «Belki bir saat ıçınde dönebülr» demiştır. Öte yandan Ortakpazar Y». netım Kurulu da Enosıs'e şiddetle karşı çıktığını açıklamı?tır. Ortakpazar blr bildirl yajınlayarak Kıbrıs'la yapılan ücaret anlaşmasının ülkenin bağım sızlık ve toprak bütünlüğü temeline rfayandığını acıklamıstır. (Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) Donanmamız Ege ve Akdeniz'de devriye geziyor, bazı zırhlı birliklerimiz de Mersin dolaylarına kaydırıldı • Yalçın PEKŞEN MERStN II. Orduya bagU birliklerimizin GUney bolgesine aktanlmasına devam edilmektedir. Yerleşme işlemlnln bugün tamamlanacağı bildirilmektedir. Mersin'in tamamen bir askerl bölge haline geldiği görUlmektedir. II. Orduya bağlı 39. Zırhlı Tümenin, Osmaniye ve Islahiye'deki birlikleri dün karadan askerl araçlarla ve trenlerle devamlı o laıak Mersin bolgesine taşınmış tır. Türkiye'nin en modem silâhlarla donatılmış birliklerinden biri sayılan «Pentomik» tümenin de, GUneyde hazır durumda olduğu öğrenilmiştir. Vurucu gücü yüksek 39. TUmene bağlı tank taburunun da Mersin yöresinde olduğu bildirflmektedir. Türk donanmasına bağlı gemilertn bir bölümü, Ege denızinde, Yunanistan'dan Kıbns'a uzanan deniz koridoru üzerinde devriye görevinl sürdürmekte, bir bölümü de GUney sahillerimizle Kıbrıs Adası arasında hanr durumda beklemektedir. Trakya'daki 1. Ordu birlikleriBİn gamizonlanndan çıkarak, çefitli bolgelerde, üslendikleri öğrenilmi§tir. (Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) LOVDRA Başbakan Bülent Ecevit ile tngiltere Başbakaru Ha rold Wilson arasında «ortak girişim» konusunda dün gece 4,5 saat süren toplantı, kesin bir sonuç almdığma dair herhangi bir açıklama yapılmadan sona ermiştir. Başbakan Ecevit, toplantıdan çıkarken etrafını saran Londra'ya geliş Başbakan Ecevit, İngiliz siyasal çevrelerinde ve Londra'daki akşam basınında Kıbns'a askeri müdahalenin aleyMnde bir hava estiği ortamda dün akşam Türkiye saatiyle 22'de Londra'ya gelmiştir. Londra'nın Heatrow Havaalanında İngiliz Devlet Bakanı Lord Goronwy Roberts tarafmdan kar şılanan Ecevit'i, kalabalık bir gazeteci ve radyo ile TV muhabirlerinden oluşan bir «gazeteci ordusu» karşıiamıştır. Başbakan önce kendisini Ingiliz Başbakanlık Uametgâhının bulunduğu Downing Street'e götürecek olan arabaya binmış, ancak basın mensuplarının ısrarıyla daha sonra inerek kısa bir konuşma yapmıştır. Ecevit, «Türkiye askert birlitc lerı harekete geçıriyor mu?» şeklindekj bır soruya, «Soruna barışçı yoüardan bır çozüm butma çabasındayız. Bunun ıçın, lngütere Hukumeti ile görüşmek için buraya gelmış bulunuyorum. Henüz banşçı yollar bulabilme aşamasındayız» kar•ılığını vermıştir. Ecevit aynca., Kıbnsla uhı». tararası anlaaroalara göre jarantör bir devlet olarak İngiltere Hükümeti ile görüşeceğini ve davranış yollarımn aranacağını söylemiştir. Ecevit bu arada. cYunan Hükümetini Kıbns'taki olayların tek tahrtkçisı ve sorumlusu sayıyoruz. Yapacağımız görüşmelerin Kıbrıs'ta barış ve is (Devamı Sa. 7, SU. 1 de) Yunanistan'da darbeyi tasvip etmeyen 22 general emekliye sevkedildi, Atina dolayında yangınlar çıkarılıyor ATİNA Yunanistan Resml Gazetesinin dünkü sayısında 22 tuğgeneral ve tümgeneralin emek lıye sevkedildiğini bildiren bir kararname yaymlanmıştır. Emek lıye ayrılan generallerin topçu, piyade ve teknik sınıflara mensup oldukları bildirikniştir. Atina'daki yabancı gözlemciler, emeklilik işleminin bu generallerin Kıbns'ta Makarios'a karşı gi risilen son darbeyi tasvip etmedik leri için yapıldığını ve Yunan Si lâhlı Kuvvetlerinde daha ait rüt belerde de aynı şekilde tasfiyeye girisildiğini belirtaüşlerdir. İngflter* Makarios'u tanıyor öte yandan. İngiltere Başbakanı Wilson ve Dışişleri Bakanı Cal (Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) Güvenlk Konseyinde konuşan Olcay: "BM Kıbrıs'ta tek meşru merci olan Türk Yönetimini muhatap kabul etmeli,. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER Birleşmış Milletler Genel Sekreteri Kurt Waldheım, Güvenlik Konseyinin Kıbnsla ilgili toplantısını açarken yaptığı konuşmada, adada bulunan Banş GücU kuvvetlerintn görevinın iki cemaat arasında patlak verebUecek bir çatışmayı önlemek olduğunu ve bu nedenle de Banş Gücü'nün Rum toplumu İçinde başgöstermiş bir anlaşmazlığa müdanale hakkmın bulunmadığını söylerken, 17 üyeli Avrupa Konseyi Genel Sekreteri Lujo Toncic • Sorinj, Konseyin 1961 yüından bu yana Kıbns'ın bağımsızlık ve toprak bütunluğüne büyük encm verdiğini açıklamıştır. Güvenlik Konseyinin Türlc terasilcisl Osman Olcay, yaptığı konuşmada «Kıbnsta tek meşru merciin Türk yönetimi olduğunu Birlesmls Milletlerin bu yönetimi muhatap olarak kabul etmesi gerektiğini» söylemiştir. Avrupa Konseyi Sekreteri ToncicSorinJ, Kibns üe tlgili 1959 Zürib ve Londra anlasmalanmn önemli kısımlarmın o zaman Yunanistan'ın da üyesi bulunduğu Avrupa Konseyinde formtile edildiğini hatırlatmıstır. Yunanistan, cuntanın siyasi tutuklulara işkencede ısrar etmesi yüzünden Avrupa Konseyi üyeliğinden çıkan Imışta. 90 ülkenin işçilerini temsil eden Konfederasyon, darbeyi şiddetle kınadı (DIŞ HABERLER SERVİSt) Yunanlı subaylar yönetımindeki Rum Millî Muhafızlanııın Makarios'a karşı gıriştikleri darbenin tepkileri sürmektedır. 90 ülkeden 50 mılyonun üze» rinde sendikalı işçinin Uyesi olduğu Uluslararası HUr Sendıkalar Konfederasyonu da Kıbrıs'taki darbeyi şiddetle kınanr.ş, «Yunan askeri cuntasmın Kıbrıs meşru hükümetıni devırme teşeb busü karşısmda Kibns TUrkleri ve Rumlarının bağımsızlık ve demokrasi mücadelesıni Uluslararası Hür Sendikalar Konfederasjonunun tamamen desteklediği» belirtilmişür. Yangınlar TÜRKİYE SAATİ İLE 22'DE LONDRA'NIN HEATROW HAVAALANINA 1NEN BAŞBAKAN BÜLENT ECEVİT, DIŞİŞLERİ BAKAN YARDIMCISI TARAFINDAN KARŞILANMIŞ VE BAŞBAKAN WİLSON'UN RESMÎ İKÂMETGAHINA GİTMİŞTİR. FOTOĞRAFTA ECEVİT, KENDİSİNÎ KAPIDA KARŞILAYAN WİLS0N'LA BİRLİKTE GÖRÜLMEKTEDİR.. (Teletoto: THA) Atina ve çevresinde bugünlerde sık sık yangınların çıktığj görülmektedir. Binlerce hektarhk bir ormanda çıkan yangın sırasmda, bölge içinde bulunan ev, fabrika ve turistik tesislerin tamamen kül haline geldikleri blldirilrniş tir. Atina'da, şimdi hayvan üre tim merkezi olarak kullanılan es ki yazlık Kraliyet Sarayı da yan mıştır. Siyasî gözlemciler, yangınlarda sabotaj belirtileri olabileceği ve Kıbrıs olayıyla ilişkisi olabileceği ni ileri sürmüşlerdir. Makarios: Darbenin sonucu f elâket olacaktır Ergun BALCI bildiriyor TBMM KIBRIS SORUNUNU GÖRÜŞMEK ÜZERE BUGÜN TOPLANIYOR ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Türkiye Büyük MUlet Meclisi, Kıbns'taki Yunanlı subaylarıa yaptıklan darbe üzerine or> taya çıkan son durumu görüfmek için Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'ün çağrısı Uzerine bu gün 15'de olağanüsttl toplanacaktır. öte yandan, DP Genel Idare Kurulu, müdahale hakkının «Acilen» kullanümasını ıstcmiştir. ATAŞ ansızın revizyona Cenaze törenleri Öte yandan, Kıbns'ta Makarios yönetimini deviren Rum Ulusal Muhafız teşkilâtına komuta eden Yunanlı subaylardan darbe sırasmda ölenler dün çeşitli kent lerde gömülmüştür. Cuntaya yakın kaynaklara göre, bugün en az 6 Yunanlı subayın cenaze töreni yapürnıştır. Atina'da Teodoros Rokkas adındaki yüzbaşmın cenaze törenine çok sayıda subaym katılması dikkati çekmiştir. Rokkashn akrabalan, kendisinin, Lefkoşe'de ülusal Muhafız birlıklerinin Başkanlık Sarajina yaptıklan saldırı sırasmda öldüğünü söylemis lerdir. Haralambos adlı Yunan (Devamı Sa. 7, Sü. S de) Samimî sergi! Suriye, Kıbns'a hernangl bir dış müdahalenin ciddi sonuçlar doğuracağı uyansında bulunurken, Kıbnstaki gayrimeçru yeni rejim, Türklere samimi sevgl besliyomz demiştir. Suriye hükümet sözcüsü, Kıbns'taki gelışrneleri derin bir kaygıyla ızledlklerini belirtmış(Devamı 5. sayfada) # girerek üretimi düşürdü LNKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Yabancı petrol şirketlerinin kon rolündeki ATAŞ rafinerisinin birlenbire revizyona girerek ür»ami düşürdüğü öğrenilmiîtir. Bu konuda kendishle görüştüğü nüz Eneni ve Tabıl Kaynaklar îakanı Cahit Kayra, ATAŞ'ın rerizyona sokulduğunu doğrulamıj, afineri yetkililerinn bunu olağan >ir revizyon şeklinde gösterdikleTTIİ belirterek, «Cumartesi günüle kadar tamamlıyacakl»rını söyüyorlar. T«bi, biz de ellerini çamk tutnıalan için rorluyoruz» [emistir. Yabanc» petrol şirketleri, kıt'a ahanlığı sorumı dolayısiyle, Yulanistan ile Türkiye'nin arası aüdığı günlerd» de ithal «ttikleri >etrole istedikleri fahiş fiyarı, lükümetin kabul «tmediği gerek «siyle üretimi durdurmuşlardı. ATAŞ'ı kontrol eden yabancı irk«tler, Mobü ve EP, hükümein rafineriyi ulusallaştırm»kta :axarlı olduğunu belirtmesi üzeine tutumlartnı d»JI»tirmişlerdi. Öte yandan, Enerji v « Tabiî Caynaklar Bakanlığı y»tVilil»ri !"ürk Hava Kuw«tlerinin ıhtiya ı için bol miktarda süper jrt >enzininin bulundugunu açıkla* nışiardır. TÜRKIŞ: «TÜRK İŞÇİSİ GÖREVE HAZIRDIR» ANKARA, (Cmnburiyet Börosn) Kıbns'ta başgösteren olaylar üzerıne dün toplanan Tirk Iş îcra Kurulu, gelişmeleri gözden geçirmış ve ulusal sorunlanmızm, her zamankinden daha kritik bir safbaya <0rmiş olması karşısmda, Türk işçi b*reketi batınjndan alınman g^reKU ted bırierı saptajirak «çsgıdaki açık lamayı japmıstır. KAtina'h iecerallenn kendi tiL. kelennd&ki fasist yönetıml Kıbns'ta da Kerşeklestirmek amacıyla, Kibns Rum Muhafıs Gücünde görevll subsylcn aracılığıyla girlstiklert darbe, vnırdumuru (Devamı 5. cayfada.) Bayrak Radyosu Sampson'un Kıbrıs Türklerine bir saldırı planladığını açıkladı LEFKOŞE Kibns Türk Bayrak Radyosu dün akşamki bir yayınında, darbeden sonra Devlet Başkanlığına getirilen Sampson'un Kıbrıs Türklerine karşı bir saldırı pİRnladığını bildirmiş ve Gimeli Rusı Vali Yardımcıaınıu «Kendi aram^daki işimul l^ilettlk. $>mdi sıra Türk lere geldl» dediğini duvurmustur. Radyo bir başka yayınında da, kesin teminatlara rağmen Yunanlı subayîann komutasındaki Rum THusal Muhafız Gücü askerlerinin Girne'n*n Ozankö? v« Yorgos kdy!»rinde Türk »7181101 aradıklarını bildirrniştir. Radyo, T'J'kıerin evlerinde bulunan ruhsatlı av tüfeklerinit: bile almdıgını belirtirken, olayın Türk yönetimi yetkflilerin ce Kibns Banş GücU nesdinde prot«sto sdıldi#in* de •lc]«mlstir. (Dış Haberler Servisi) LONDRA Ingiliz Hava kanlığı Sarayına havan toplan Kuvvetlerıne ait bir uçakla Mal ve daha başka birçok silâhla ta adasından tngiltere'nin baş saldırdıklannı belirtmis ve «Sakentı L.ondra'ya gelen Başpıs rayı yakıp yıktılar. öldüğümü kopos Makanos, burada duzensanıyorlardı. Ama görüyorsuledığı basın toplantısında Kıbnuz ki hayattayım. Daha sonra rıs'takı darbenin sonunun febana bağlı olan Baf'a kaçarak lâket olacağını söylemıştır. birçok kez oradakı radyodan konuştum. Ancak Ulusal MuSolgun gdrunen ve fakat gahafız Alayına bağlı ufak bir sazetecılerJe gulerek konuşan Msvaş gemisi radyo istasyonunu karıos, Londra'dan New York'a bombaladı. Bu arada şehre zırh geçerek Birleşmış Mılletler'e gllı bırlik girdi. Adada kalıp haldeceğml beiirtmiştir. Londra' kıma yakından yardım etroek da ındıgı Leyneham Hava Kuv vetleri üssünd'e duzenledığı ba isterdim. Bu koşullar altınd'a sın toplantısmda Makarios, adadan ayrılmak zorunda kahçıma çok üzüliivorum» demisYunan Muhafız Alaymın ken(Devaını Sa. 7, Sü. S da) disini öldürmek için Devlet Bas tir. TBMM toplanıyor Türkiye Büyük Millet Meelisi, dış siyasal olayların ortaya çıkardığl koşullan görüjmek üzere bugün saat 15'de top lanacaktır. Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk'ün çağrısı üzerine yapılacak olan olağanüstu TBMM Birleşik toplantısını Millet Meclisi Baskan Vekili Memduh Ekşı yönetecektir. Birleşik toplantıda önct Korutürk'ün Anayasanın 83 mad* rfesi uyannca TBMM'nın birlesik olarak toplanmasma İU> kin çaŞnsı okunacaktır. Daha sonra durum aynntılanyle görüşüleeekUr. TBMM birlesik toplantısı, muhtemelen gizli yapılacaktır. (Devamı Sa. 7. Sü. 6 da; Anlaşmalara saygı TondcSorin], Kıbns'm bağımsızlığuıın 1961 yılında Avrupa Konseyi üyeliğine kabulüyle tanmdığını oeUrtmış, Zürib ve (Devamı Sa. 7. Sü. 4 de; ABD Temsilciler Meclisi üyesi Fountain haşhaş ekimi nedeniyle yardımın 4 kesilmesine karşı çıktı: «Kendi meselemiz için başkalarma şantaj yapılmasından kaygılıyım» WASHtNGTON Eeevît h0kümetinin haşhaş ekimine devam İCin aldığı karara karş; çıkan ve Türkîye'ye yapılmakta olan Amerikan askert »e ekonomüt yardımınm kesilmesinı istiyen kongre tiyeleri, parlsmentoda belirli bir muhalefetlc karşılasTnışlardır. Türkiye'ye karsı bir tutum taktnan bazı kongre üyeierinln hazırladıgı ve Senatodan geç«n ka. rar metni konusunda ban üypler bu önerinin kabul edllmesi ha(Devamı 5. sayfada) Emekli Koramiral Süer'in açıklaması îzmir esM Sıkıyönetim Kom«< tanı emekli Koramirsi Oemal Süer gazetembdn 2.T.1974 tarihli sayısında yer alan «Izmir Eski Sv kıyönetim Komutanı Süer'in adl, bir usulsüzlük olayma kanştı» başhkiı habenmızle ilgili bir açıklanıö pöndermiştir. Cera! Süer. sö« fconusu haberin gerçeklen VBnsıtmadıgıru öne sürmelrte ve şunlan belirtmektedır: «Y»>ni Karamürsel Mağazalan, H'72 ekim ayında tnezkur bina(Devaraı Sa. 7, Sü. 5 4e) •y Tuncm Dıştfleri Bakftnlıgı Kıbna olayUMjun Eıbna deTletlnln lç l«lerl olduğunu blldlrdl. Basın YUNAN TtYATROSÜ.