Katalog

CÜMHTJHÎYET 13 Temmt» 1974 üşvet, her ülkede, her dönemde lüregelmlş, idari ve moral yapıları tahrip edici nitelikte bır sosyoekonomik hastalıktır. Özellikle az gelişmiş ülkelerdeki kamu Idare lerinin dağınıklığı. bürokrasinin getirdiği çapraşık yöntemler, ekonomik yoksulluk, denetim usullerinin uygulanmasındaki yetersizlik ve :steksizlik, halkın hukuki yollarrfan hak arama yeteneğini elde edemeyecek kadar az eğitilmış olması ve sağlam bir iş ahlâkmın bulunmaması rüşvet suçlannda toplumsa! yönlerin niçin bu kadar ağır bastığmı ortaya koyar. Rüşvet alışverişinde karşüıklı çıkarlânn «öz konusu olması bu juçlann denetim yoluyle ve üçüncü kijiler tarafmdan ortaya çıkarılmalarındaki büyük zorluğun en belirgin göıtergelidir. R Olaylar RÜŞVET HASTALlCl Mehmet TUNCER Maliye Müfettişi Bürokrasinin doğurduğu v* beslediği çapra•ık yöntemler yöneticilerin hem vetenekli yetişmesini hem de bunlann yönetim ve denetim görevinl eksiksiz yerine getirmelerini engellediği gibi kötü niyetli kamu görevlileri ile bunlann suç ortaklarının cüretini de artınr. lerf bir yurttaş olarak ve herhariRi bir 1$ Iç'n ken disine başvurduğu zaman (kurulu düzenm doğal bir sonucu olarak 1 elindekl yetkileri kötüye kullanarak çıkar sağlama volunu deyenecektir. Burada da suçun büyük kısmı iş ahlakını kurup Isleyişini sağlamayan kamu yön<f>mındedir Devlet otoritesinin sağlam temellere oturtul masında en önemli etken; karr.u görevlilerinin ekonomik, sosyal ve moral vö'nden güvenlik için de bulunmalarıHır. Devletin. kenriisini tetnil edenleri aç bırakıp hir?ız etmek durumuna düs memesı gerekir. Ancak. rüşvet stıçlarır.ın tsma mını «adece ekonomik nedenlere bağlamak hiç bir zaman mümkün olamaz. Rüşvet suçlannı işleyenlerin cesaretini artı ran en önemli unstırlardan birisi bu suçlann faptanmasında, kovuşturulmasında ve cezalandırılmasındakı zorluk ve aksaklıklardır. Bu güne kacfar cezalandırılabilen rüşvet suçlarının, lşlendiği kuvvetle tahmin edilenlere kıyMİa de vede kulak tirneğlne bile ulaşmayacağı ortadadır. Ceza hukukumuz bu suçlann cezalandırılmasında kesin deliller aramaktadtr. Oysa karşıhkh çıkarlar sözkonusu edildiğinden bu tür «uçların ortaya çıkarılma?ı ancak bir ihbar veya çok uzun süren titiz araştırmalar sonunda mümkün olmaktadır. Denilebilir ki rüşvetin telc •aptanma sekli suçluyu suç üstünde yakalayabilmektir. Halbuki bu tür suçlann islenişi o kadar çeşitlidir ki problemi polisiye tedbirlerle çözmenin imkânı yoktur. Küçük bir kamu görevlisinin rüşvet alabileceği durumlar basit ve Kötü Alışkanlık Kamu yönetiminde yerleşmiş en kfttü 8İ19kanlıklardan birisi, güvenilir ve yetişkin yönetl ci ve deneticiler aracılığı ile İdari ve hukukt kontrol yöntemlerinin benlmsenmesi yerine sadece işlenn akışında meydana getirilen dörvemeçler yoluyla böyle bir denetimin gerçekleştirilmesine çalışmaktır. Kamusal işlemlerin içe ricfen karşüıklı kontrol (otokontrol) yönteminl sağlayacak şekilde düzenlenmesinde eİbette yarar varriır. Ancak, en basit bir işlem bile dbrt, beş ve bazan daha çok sayıda memurun. masa sını dolsştıktan sonra yerine getirilıyorsa bura da ne otokontrol'dan »öz edilebillr ne de dıs<ır dankontrol'dan. Dışardan denetim ancak çok lyi yetişmlş, t« rafsız ve her yönden güvenilir elemanlarla sag lanabilir. lyi bir d e n e t i m elemanı ise ancak sadece bu islerde görevlendirilen, bir ölçüde idarenin dişında ve üstünde ve çogu ke» sıkı bir hizmet eğitım ve disiplininden geçmis kişidir. Otokontrol için çetirilen yöntemler kolayca bürokrasi çapraşıklıgına dönüşebileceğin den kamusal işlemlerin dışardan (denetim elemanlarınca) kontrolünü kolaylaştırıp geliştirınekte yarar vardır. Aslında denetimden ka»ıt sadece suçları ve suçluları buiup ortaya çıkarmak deŞilrlir: bundan daha önemlisi, bu durumlar» yolaçan ve fırsat veren yönetim vetersizliklerinl saptayıp çözüm yolları önermeyi becerebilmektir. çesldl blrkaçı gecmeyen konularla Ilgilidir; bun ların yakalanmalan nisbeten kolaydır. Görev ve yetkiler arttıkça hem suç islenebilecek alan lar genişler hem de bu suçlann saptanması zorla sır. Örnegin, zamanafimma ugrayar» bir vergi yi ödemek durumunda bırakılan bir mükellefin düzeltme isteğini yerine getirmek için beşyüz lira alan memurun suç üstü yakalanarak ağır cezalara çarptırılmasına karşılık, büyük bir isletmenin devlet daire'indekl her türlü işlerini (bazan kanun hükümlerini zorlayarak) benzerlerine kıya=la ivedilik ve kolayhkla yerine getir dikten sonra görevinden istifa eder etmez bu if'.etmenin başma getirilen ve buradaki görevin de sadeee bir av kaldıktan sonra işten çıkanlan ve fakat kendisine işletme tarafından (iş sözleş mesine göre ve itlrazsız) yüzbinlerce lira tazminat Bdenen yüksek rütbeli bir kamu görevl'>!rin. bu fiilini ceza hukuk'imuz suç savmaz İse herhalde eleştirilecek pek çok şey var demektir. ~Okuyucu Mektupları Köydeki öğretmene de yüksek öğrenim olanağı sağlanmalı Yurdumuzda ilk öğretim ihtiyacı için yatılı öğretmen okullanna alıp, 1015 yıl köy hizmetiyle görevlendirdiğimiz binleree ilkokul öğretmeni bugün j'üksek öğretim kapılannın kapatılarak, yıllardır sistemli bir şekilde bu olanaklardan yoksun bırakılmışlardır. olması Anayasamızın ejitlü , Haberleşme olanaklanrun tlkesine elbette aykırıdır. mevcut oldugu çagımızda neÖğretmen Mpiulufu meydan rede olursa olsun, öğretmen nutuklarına değiı. müsbet uyjniksek öğrenımclen faydalana gulamalara inanmakta ve obilir. layları bu açıdan ızlemektedir. 1015 yıl köy uizmetinl yük Öğretmene verilecek irr.kânlenmiş olan ve vüksek öğrelar ve olanaklar. çağaas topnim olanaklarından mahrum lum yaratma cabamızm kenbulunan öğıetmenlerimize çedisi olacaktır. şitli yollardan vüksek ögreTürk öğretmeni çağdas binim olanaklarmın sağlanması lim olanakİBrına hak kazansüratle gen;ekle$tırilmelidir. mış, eşitliğin ve özgürlüğün Yönetici ve ılpıilerin bu koyanında olmuş ve olmaya anuya ağırlık vermeıeri çağzimli ve kararlıdır. daş bir toplun:u geıçekten yaKanımızca «müreöeh TUrratmak istıyorlarsa bir mec kiye» ancak ilim ve lrfan orburiyet haliru almıştır. dusunun şerefli çabalanyla Köyde ve buna benzer yer. gerçekleşebilecektir. lerdeki öğretmene jüksek Özetle; köyde çalışan ve öğrenim imkânlarının kapaa yüksek öğrenim imkânlanno dan mahrum bırakılan ögretnıenlerimize mektupla, akDilenmiyorum şam okulları ve devam zorunluğu bulunmayan yükselt hak arıyorum öğrenim kurumlarının kapıları Altı Nokta Körleri eğitme ve açılmalıdır, gün geçirilmeden. Hükümetten ve tüm milletkalkındırma derneği tarafından vekillerinden bunu bekidyo. 1925 / Ocak / 1974 tarihleri ruz. Saygılanmla. arasında tertiplenen göz nuru Rasim ERCAN haitası için açılan Türkiye lise ve dengi okullarda okuyan kör Harmancık Kö. llkok. Md. öğrencilerarası kompozisyon ya o • nşmasmda Türkiye birinciliğini kazandım ve birincilik ödülüIşçiler ve mü de Sayın Dernek Genel Ba» kamndan aldım. hafta tatil i Yarışma koşullarmdan birinde birinct seçilen öğrencinin sorunu Berlin'de yapılacak Dünya Genç 1.7.1974 tarihinden itibaren me Körler Kongresine temsilci ola rak gönderileceği bildirilmişti. murlara haftada iki gün tatil yapma imkânı kesinleştigi hılde Ankara Körler okulunu birin eilikle bitirdim keza halen de bedenen çalışan biz isçilerin de vam etmekte olduğum lisenin haftada iki gün tatil yapması ge de bir ve ikinci sınıflarını gö rekirken, işçi kesimi bundan ren gözlerden sıynlarak her mahrum edilmi? görülmektedir. Halbuki hükümetimizi isçl devre taktirname almak suretiy den yana olduğunu her defasmle sınıf birincisi olarak geçtim. Şimdi ise adı geçen dernek da Kamuoyuna açıklamı? bulua Uyeleri tarafından hakkım çiğ maktadır. Hükümetimizin verdiği s3zu nenerek hiçbir yeteneği olmayan kişinin Berlin'de yapılacak yerine getirmesini, Hükümet ütoplantıya gönderileceğini haber yesi ve çalışanlarm Bakanı olan siz Çahsma Bakanı'nın da bu is »Idım. Sayın Dernek Başkanı bir ko çilerin de 1.7.1974 tarihinden İÜ nuşmasmda (eskl çağlarda sa baren haftada iki gün tatil yapkat doğan ya da sakatlanan ki ması ilkesinin getirilmesini sizşileri yok ederlermiş) diye bah den bekliyoruz. Ümidimizi kesmij değiliz, slısetmektedir acaba bu hareketiy le beni yok etmek mi lstiyor. lerin ds böyle olması için dujün Fakat buna rağmen yok olmaya düeünüz kanısındayız. cagım. dilenmiyecegim, hakkıBu hususun Kamuoyuna açık mı arayacağım. lanmasını ve biz işçilerin de mağ llgiliiere sesleniyorum si« de dur edilmemesini siz Çahsma hakkımı aramama yardımcı olu Bakanımızdan bekliyoruz. nus. Recep OTUT Tnsof Altan ENGÜÇLÜ ISTANBUL Neler Yapılabilir Sosyo • ekonomik hastalıMann saptanması ve Ö7».llikle iedavisi oldukça güçtür; zira burada önem karanan konu doCrudan dngruya toplumun ekonomik >e sosval düzenlenmesindeki aksaklık ve yetersizlikleridir. Rüsvet hastalıgının mikroolarını tamamen ortadan kaldırmak busüne kadar mümkün oimamış ve bundan sonra da olarağa benzemiyorsa yamlacak er, akıllı iş bu hastalığa vakalanabilecekleri *orunlu aşılarla koruma yol'.uıu geliştirmektedir. Kamu yönetiminde yetki dagılımmın bilimsel OlçU ve verilere dayandınlma.sı. sorumluluklann açıkça belirlenmesi, işlemlerin oto kor.trolü sağ layacak şeki'de düzenlenmesi ve fakat aynı ölçüde basitlestirilmesi bürokrasinin sakıncalı yönlerinden b\iy\\y kısmını ortadan kaldınr. Devlet c^oritesini temsil edenlerin ekonomik, •osval ve moral yfinden ırUvenliklerinin sağlanma11 şarttır. Rüşvet suçlarının saptanmasında, kovuşturulmnsında ve cezalandınlmasında günün degişen şartlarına uyabilen ve katı deliJere dayanıtıaktansa karineler» ve hakimin takdir vetkisine de önem veren bir ceza hukuku sısteminin kurulmasının yararları büyük olacaktır Kamu Yöneticileri Eğer bir ülkede. kamtı görevlilertne. kanunen ve açıkça yerine getirmeleri gereken en basit işler için bile rüşvet veriliyorsa (kı Türk Ceza Kanunu, bir görevlinin kanunen yapması gereken bir lşi menfaat karşılığmda yapmasını dahl rüşvet suçlan arasmda saymak ve ceza tertibetmek gereğini duymustur) o ülkede hukuki yollardan hak »rama alışkanlıgının ve kolaylıeının bulunmadıgı. bürokrasinin ve kamusal yetkilerin kullamlmasmın çok kötü bir düzeyde olduğu ve halkın yeterli moral güçlerden yoksun bırakıldığı kolayllkla iddia edilebilir. Büyük kentlerdeki bir vergi mükellefi devlete ödeyecefi borcunu ancak memurlara rüşvet vererek ödeyebiliyorsa, saatierce kuyrukta beklememek içindir. Burada rüşveti alan ve verenden çok daha fazla eleştirilmesi gerekenler bu durumu görüp tedbirini almayan kamu yöneticileridir. Eger bir kamu görevlisi et aldığı kasap, tak•isine bindiği şoför, gümük alıs verişini yaptıgı bakkal ve manav, is gördürdüğtl komisyoncu tarafından çeşitli sekillerde aldatılıyor İse bu kist DOSTUMUZ KAÇAK OKTAY AKBAL Evet Havır Tartışma Lüks Konutlar ve Yaratacağı Sorunlar ttyük »ehirlerimizde nüfutun r<ı4060'uun yaşadiğı ge. cekondulann belli nitelikleri vardır. Geri kalan nüfusun oturduğu konutlar ise acaba gecekondulardan ne dereceye kadar farkJıdır? Bu konutlan üç açıdan değerlendırecek o'.ursak: 1. Yasal açıdan; bu yapıların çogu ruhsatlı ama küçümsenmeyecek bir kısmı da kaçak inşaattır. Binanın tapusu kat sahi. bl olanlara aittir, ancak aynı arazi üzerinde bır yerine 10 20 şahısa mülkiyet hakkı tanınmıştır. 2. Hizmetler açısından; akarIU vb. hızmetler hane ıçine getirilmiştir, ancak bunlaruj çahşa , cagı, örnegin suyun akacagı garantili değildır. Bırçolc semtlerde yollar düzensiz, gevşek satıhlı ya da dik yokuşludur. Kanalizasyon çukurlarda birikmekt« Istanbul'un Kadıköy semtinde oldugu gıbı çöp toplama işi ıık sık aksamaktadır. ino Giardini gömlek iirtında, kırk İH numartlı papuç ayağında. İki Rolce Royce'u varmıj, Palm Sprirıgs'de bir villisı. Traştan sonra After Shave kullanmıyor, limon kolonyası sürüyor yüzune. Bir hanım gazeteci gitmis cfadı olmuş bir jakınının çocuğuna, bir haftalığına. Onlarla gezmis tozmug, hiç belli etmemiş kimliğini. Durmadan not almış, ne yapar, ne eder, ne yer, ne içer, kiminle düser, klminle kalkar, buna benzer daha neler neler. Banyodaki hali, tuvalette ne yaptıgı, burnunu nasil sildiği bunlan da ögrenmiştlr ya, ileriye «aklıyor! tîünlerdir donandı 0 allı pullu gazetelerimiî... Bir k«çaktır gitti. Kaçak kaçtı, sanki kaçmayacakmıs gibi, kaçak yakalandı sanki yakalanmayacakmış £ibi; kaçak »şağı kaçak yukan! Adı sanı belirnız bir TV artisti için ulusca seferber olduk! Bağrımıza bastık, ne konuksever oiduğumuzu gösterdik, yemeklerden yemek beğendi, insanlardan inşan, saltanatlardan ialtanat... Böyleyizdir, «evdlk mi tam severiz! Acıyorduk adamcajıza, bir rahat vermedller, oraya Kİder tamrlar, buraya gelir yakalarlar. Hep de kendini atar tehlikeli serüvenlere! Nedens*^ büyük kentlerden birinde yaşamaz hep ufacık yerlere sı?ınır. llle de şerif yakalaon diye. ille de kraldan çok kratcı sayın muhbir yurttaşlar onu tanısın ardına düşsün diye! Tam kaçabilse, lzini yok ettirse dizi biter, bitince de seyircilerin keyfi kaçar. Seyircilerin keyfi kaçacağına kaçak kaçsın dursun!.. Ne dersiniz katil tek kollu mu, yok.«a komiser Gerald" mı? Yoksa yoksa bambaşka mı gerçek? Doktor Kimbıl da katil olabilir. Ne var hiç mi karısını öldüren doktor görmediniz? lyi, hoş, sevimll adam, herkesin yardımına koşuyor, ıvasıl adam öldürür mü? diyorsunuz. Kim katil olur, kira olmaz belli değil. Hep kanh zalimler mi adam öldürecek? Bakıyorum rahatınız kaçtı birden, bir kuşku girdi içinize, acaba diye. üzülürüz katil çıkarpa bay doktor, ya» tutarız nerdeyse!... Ama korkmayın ABD TV'cileri herşeyi bilirler, her ülkeye göre ayrı sonuç yapmışlar, kimi yerde katil polismis, kimi yerde tek kollu adam, kimi yero*e de doktor. Kimi yerde de akla hayale gelmedik biri. Bizde, olsa olsa 0 tek kollu korkunç adamdır katil. O levimli doktor katil olamaz, hele komiser «olabilemez.» P B YIK YAP DÜZENİNDE ELDE EDİLEN HER KÎŞtSEL KÂR, TOPLUMUN ZARAR rfANEStNDE HIZLA BİRtKEN BtR BAHADIR den yarsrlanmış olan bu kisiler şlmdi plansızlıktan şikiyet etmeye başlarlar. Tek tek binaların birbirinden bagımsız ve birbirine zarar veren bır düzen içinde küçük bir alana yayılmasından plansızlıgı sorumlu tutmak doğru mudur? Yoğunluk üzerinde . ^ , oynanan politika u • îmâr planlannda konut alan" îlan "belliUiryogunluga göre tasarlanmış ve alt yapı hizmetleri de bu yogunluğa göre planlanmıstır. Ancak yogunlukla ilgill kararların poiitık etkilere çok açık olması, kişılere ait parseller üzerindeki denetimi çok azalt mıştır. Kişilerin mülkıyetındeki küçük parseller üzerinde kurulacak binalarla ılgili kararlar sık sık değiştirilerck vık . yapcılara daha çok özgünük daha çok kâr olana.tian tanınmıştır. Örneğin kat ilâves» ile ilgili ka ısrlann çoğunlukla seçımlerclen önceye düşürülmesi bir ras lantı değildir. Kişilerin bu karan uygulaması is^ bır gen dönülmezlik yaratmaktadır. Da nıştaya gtfre bu durumlarda mal sahibi hakııdır. öyia. eskl varsayımlara göre planlanrrus olan konut alanlannda voğunlugun beklenmedik bızda artışı altyapıya agır vükier bindirmekte su, elektrik, navagazı da ğıtım agları felç durumuna gelip yol agları vetersiz kalmaktadır. Okul, bahçe gibi kamu slanları da eski yogunluga göve belirlendi^inden yeni nüluşa hiz met edecek boş kamu alanı bulUnamamaktadır. Bu yoklukta al ternatif kullanışlaı arasmdan güçlü olanı kenidine yer kap. makta, örneğin çocukların oynadığı bos bir alanı özel otolar istilâ ederek burasını otoparka dönüstürmekteair. Evet, gazeteci hanım bir yandan çocuğa dadılık etmi», b:r yandan ufak tefek işlerini görmü? bay Jansen'in. Bakmış. adamcağız hiç ceketini çıkarmıyor, bu sıcakta buram buram terliyor, acımış. 41 numaralı gömlegi almıs bir güzel yıkamış, «yumuşak beyaz», «beyazın da daha beyazı» yapan ünlü sabunlarımızla... Sayın doktor, yok bay Jansen teşekkür etmiş. Sözle değil, ince adam, öyle uçucu sözlerle teşekkür eder mi hiç. Bir kâğıda kocaman kocaman yazmıs: cTeşekkür ederim, Jansen». Adam da inandı kendi büyüklüğüne, önemine. Imzası altmla tartılır »anıyor herhalde! Bir lyilik etmiş dadı sandığı gazeteciye, imza?ını «unmuş! O değerli kâğıdı alıp saklayacak nice tutkunu vardır kimbilir? Bir açlk artırmaya çıkarsa epey para getlrir. Ama Jansen diye değil Kaçak Doktor Kimbıl diye im»alamahydı ki bir i?e yarasın!... cTürk kadınları güzel, ama yakından tanımak fırsatım hiç bulamadım» diyor. Gazeteci hamm da yazıyor ya, bay doktor Kimbıl gezmiş, tozmuş, yemiş. içmis, eğlenmis, dansetmiş, ama «hepsi bu kacfar» mış. Hepsi bu kadar işte! Dahasl yok. Bakmayın çevresine güzel güzel hanımların dolmasma. aygın baygm bakışlara, evet hepsi bu kâdar! Hem TV'deki doktor en azından on bes yıl daha genç, şimdiki 0 adamın ağabeyi nerdeyse! Herhalde artık yurdumuzdan gitmiştir. Unutulmaz anılan da beraber götürerek... Neler anlatacak neler Palm Springs'deki evinde! Türkiye'de krallar gibi karşılandım tnı demeyecek. haşhaş konusunda demeçler verdim. kıta tahanhğırun ne olduğunu bilmeden düîünceml belirttim mi demeyecek, neler neler demeyecek!... Hoşgeldin. hosgittin Doktor Kimbıl. Kaç kaçabildiğin kadar. Bir yakalanırsan hapı yuttugunun resmidir. Bir daha görünme gözümCze!... 3. Yftpı bakımuıdan; ana gövdeleri betonarme olan bu büıalar «dayamkU»dir. Ancak gecekondular gıbı tavanları akmariı. gı, duvarlarırun çatlamadıgı »öylenemeyeceği gibi sağlıga uygunluklan da tartısılabilir. Şehirlerimizde en üst gelir grubu da böyle konutlarda oturur. Büyük paralar harcanarak in$a edilen bu «lüks» konutların gecekondu nitelikleri edmmesinin sorumlusu kimdir? Kaçak inşaata göz yumanlar mı? Hizmetleri düzene sokmayan belediye mi? Beceriksız plancı mı? Yoksa bu konutlan yapanlar ya da yaptiranlar mı? Kat mülkiyeti kanunu Kısa vadeli özeı çıkarlar ugruna büyük toplumsal maliyetler doğuran gelişmeleri defciştirmenin olanaklan nedir? Binalar betonarme gibi uzun ömürlü mal zemeden inşa eaildiklerinden «dayanıklı.dırlar. Bu yapılar fonksiyonel olarak çö'kseıer işe yararlıklannı kaybetseler bile fiziksel olarak vine saglam kalırlar. Burada fonksiyonellik ya Kârlı bir süreç Şehirlerimizde tek ya da az katlı, bir hanelik (ünıtelik) evleri yıkıp yerine çok katlı ve çok üniteli binalan yapma kârlı bir «üreç olarak ortaya çıkmıştır. Azız Nesin'in «Mimarlıkta yeni bir devir açan Ali Temel Haçan» adlı hıkâyesınde anlatılan «Aportaman Mimarisi» halkın özendiği bir konut biçiml olmustur. Konut talebi hızla artarken şehir içinde arsa sahipleri de «Aportaman Miman» (müteahhıt) ile ışbirliğı yaparak çıkar sağlamışlardir. Bu çıkarı ortaya \naran ekonomik baskı o kadar güçlüdür ki korunmak üzere tarihi degerr saptanmış yapılar bile yakılmakta, o da olmazsa, içten kasıtlı tahrip yoluyla yıktırılmaktadır. Yık . yap düzeninden eide edilen her kişısel kâr toplumun zarar hanesinde hızla birikeo bir bahadır. Bu düzenden kısa vâdelı çıkarlar elde eden kışiler bile artık bu toplumsal bahayı hissetmeye başlamtşlardır. Ne varki, bu kişilenn duyarlılıklan gerçek toplumsal zararm çok küçük bir payını kapsar. Duyarlık ilkin nasıl ortaj'a çıkmaktadır? Örnegin eskisıne oldukça yaklaşık inşa edilen yeni bir apartman bir öncekinin ışıgım, manzarasinı keser, birinin bacasından çıkan dumanlar ötekinin penceresinj sarar. Dısarda otomobil park edecek boşluk, çocuk gezdirecek bahçe kalmaz. Bugün Istanbul'un yüksek gelirli nüfusunun yaşadıgı bazı semtlerde otomobiller sokağa üç sıra içıçe park etmek zonında kalmıştır. Iç sıradaki bir araba istediği zaman yola çıkamaz. Sıkışma öylesıne artmıştır kı her yeni yerleşen kişl kendisi de dahil olmak Uzerebütün kişüerin zararinı arttınr o'.muştur. Tek tek kişiler bu toplumsal bahayı hissettiklerinde düzeni eleştırmeye başlarlar. Önceleri plan denetimı eksikliğin \ i • • • 1 Istanbul Vilâyeti Daımı Encümeninden Okul Tamiratı Yapîırılacak 1 Üsküdar'da Bağlarbaşı îlkokuiunun onanmı İle kalorifer tesisatının 50.000 lira çevresinde yamırJması ilk temüıatı 3.750 liradır. 2 Fatih'de Fethiye İlkokulunun bina ve elestnk tesisatında gerekli onarımm 49.932,82 lira dairesjıde yaptınlması ilk teminatı 3.750 liradır. 3 Beşiktaşda Şehit Kubilây ve Kânı Günej onullannın bina ve sıhhi tesisat onanmının 49.606 lita çevresinde yaptınlması ilk teminatı 3.721 liradır. 4 Bakırköy'de Atışalan ve Yeni Bosno okullarırun 49.471,34 lira çevresinde onanmı ilk teminatı 3.7U lıradır. 5 Yalova'mn Kurtköy okulunda tamirat ile kan&ı ınşaatının 49.169,67 lira çevresinde yaptınlması ilk teminatı 3.688 liradır. 6 Bakırköy'de Kâzım Karabekir İlkokuıunun 48.841,14 lira çevresinde onanmı ilk teminatı 3.664 liradır. 7 Bakırköy'de Kanarya Baraka llkokuluna 4'1Ü hel& inşası ile sıhhi tesisatın 48.172,62 lira dairesinae vaptırunası ilk teminatı 3.613 liradır. 8 Yalova'na Safran kciy okulunun 48.9d4.12 lir» dal. resmde onarımı ilk teminatı 3.522 liradır. 9 Yalovada Yeniköy (Yenimahalle) okulu ve öfretmen evlennin 43..=ı82,62 lira dairesinde onanmı ilk teminatı 3.269 liraaır. 10 Bakırköy'de Behramağa Ilkokulunuıı bina ve elektrik tesisatının 43.235.94 lira çevresinde tamıri ük temin2tı 3.243 liradır. 11 Silivri'nin Yol Çatı köy okuluna 4'1U h»*ıa ınşaası ile sıhhî tesisatını 40.818,59 lira dairesinde yaptınlması ilk teminatı 3.0ti2 liradır. 12 Yalova'mn Esenköy okulunun 40.276,36 ıır» çevresinde onarımı ilk teminatı 3.021 liradır. 13 ll dahilindeki 15 ilçenin olcullannda mevcut 15y9 tane bacanın 36.542 lira çevresinde temizlenmesi ilk teminatı 2.İ41 liradır. 14 Yalova Akköy okulunun 33.901.40 lira çevı«*ınde onanmı ilk teminatı 2.543 liradır. 15 Yalova'da Saffet Çam İlkokulunun 27.505.10 llr« çevresinde onanmı ilk teminatı 2.063 iira. Keşil bedelleri ile ilk teminatları yukarıda yazm işler 26 Temmuz 1974 Cuma günü saat 15'de Sultanahmet Yerebatan caddesindeki Özel İdare binasının zemın naıinda toplanan Uaımi Encümende ayrı ayn açık eKsiume suretiyle ihale edilecektir. Şartnameleri Mîllî Eğitım Mıidürlüğünden alınacak veya Daimi Encümen kaleminde ^örülecektir. İsteklilerin ilk teminat makbuz veya mektubu 1974 yıu Ticaret Odası vesikası ve şartnamelerinde srazıu kayıtlar uyannca eksiltmeden Uç gün evveline kadar (tatil günlert hariç) Vilâyet makamına müracaatla almmıç yeterıık belgeleri ile birlikte ihale günü saat 15'de Daimi Encumende bulunmaları lâzımdır. i sama biçiml İle fiziksel yapı arasındaki iliskiyle belirlenir. Bu konutlar herşeyden önce servislerin yetersizliği yüzünden fonksiyonelligi kaybedeceklerdir. Otopark, oyun alanı, su, temiz hava eksikliklerini yukarıda say dık. îhtiyaçlardan bir kaçının kısa vadede küçük düzeltmelerle sağlanacağı düşünülürse ds kat sahiplerinin hepsini (bir kıs mı bu binalarda oturmamakta. dır) ilgilendirecek toplu kararların kat mülkiyetinin getirdigi yeni hukuk kurallan içinde bir uyuma varması zordur. Bugün sorun konusu Konutta oturan ve yokluktan, eksiklıkten doğrudan doğruya etkilenenler çoğunlukla kat sahipleri değildir. Uzun vadede bina içinde ve dışında büyük degişikliklere girismek ya da binayı tümden yıkmak ise hemen hemen olanaksızdır. 1lerde veraset yoluyla kat mülkiyetinin daha çok kişi arasmda pay edilmesi plancı. nın karşısına içinden çıkılmaz karmaşıklıklar yıgacaktır. Mal sahipleri sayısı 1020'den 4050'ye yükseldiğinde bütün bu kişilerin oluru nasıl ahnacaktır? Bu durumda gereğinden büyük vatinmlarla ortaya çıkan «lüks» konut alanları içten ve dıştan köhnemeye yüx tütacak ve buralan kısa zamanda Batı sehırlerınde «slum» adı verilen çok sorunlu mahallelere dönüşecektir. Mal sa hiplerinin hemen hepsi bu mahalleleri terkedip zengın dlş semtlere göçecektir. özel oto sahipliginin getirdigi hareketlilik ve üst gelir sırufına sağladıgı özgürce semt seçme imkânı bu eğilımi daha da geçerli kılacaktır. Eski mahalleler ise düşük gelirli kiracılarla dolacak ve konutlar büsbütün bakımsız kalacaktır. Başka bir deyişle mal sahipleri yarattıkları toplumsal zararı yıne başkasına ödetme yolunu bulacaklardır. Bu yüzden yanlış şehirleşmeyi değiştirmek ekonomiK açıdan da, yasaı açıdan da çok zordur. Ömrü tamamlanmamış bir yapıyı yıkmak kaynak israfı olacağı gibi bunu gerçekleştirmek de bugünkü kat mülkiyeti kuralları içinde neredeyse imkânsızdır. Kat mülkiyeti artık değişmesi gereken bir konut üretim teknolojisinin yasal yapısı dır. Toplu konut üretüni gibi ileri bir teknoloji geliştiginde bu yasalar mutlaka de&işmelidir. T Ü R K TİCARET BANKASI A.Ş. UMUM MÜDÜRLÜĞÜJNDEN Müfettiş Muavini Alınacak Bankamız Teftis Heyetine imtihanla lüzurau kadar Müfettiş Muavini alınacaktır. 1 Imtihana katüabilmek için: A Hukuk îktisat Siyasal Bilgiler tşletme Pakülteleri tktisadi ve Ticari İlimler Akademileri Orta Dogu Ege Boğaziçi Atatürk Üniversitelerinln îdart llimler, îş idaresi. îktisat bölümlerinden veya bunlann yabancı memleketlerdeki muadillerinden mezun olmak. B Askerllk hizmetini yapmış olmak, C 30 yasından yukan olmamak. D Herhangi bir hizmet taahhüdü sarttır. altında olmamak • Yeni bir şehir formu Şehirlerimizde «Lüks» konutlar dsha çok gösteriş ve özenti yönü ağır basan malzemelerle süslenmiş çok pahalı yatınmlar olmalarına rağmen fonksiyonellik açısmdan hızla vetersiz duruma düşmüşler ve ilerde daha da devleşe cek sorunlarm başlıca yaratıcısı ol muşlardır. Demek ki şehircilikte çözüm yalnızca para yatırmakla sağlanamıyor. Kötü şehirlesmenin nedeni parasızlık değil. Tersine şe hirleşmeye gereksiz para yatırılmış ve bu yatırıma değmeyen bir sonuç elde edilmiştir. Birbirinden bagımsız tek tek parseller üzerinde. kişisel çıkarlarm maksimize edilmesine yardım eden yasalar varoldukça, plan dışı yogunluk arttırma politikacmın elinde bir seçmen kazanma aracı oiaukca ve kat mülkiyetinin ilerde büyük so runlar dojruracak kuralları yeniden ele alınmadıkça bu gelisim başmı ahp gidecektir. Sonuç sadece «lüks> konutların «slum»a dönüsmesi değil, yeni bir sehir formunun ortaya çıkışıdır: Sehir merkezinde gitgide bakımfizlasan konutlara düşük gelirli halk yerleşirken üst gelir grubu şehir dışına eöcecek böyiece şehirlerimizde farklı gelir grupları arasında daha kesin bir mekânsal ayrılık yaratılacaktır. Bugün şehir içinde basit bir arazi spekülasyonu olarak değerlendirilen vıkyap düze ni ve «Aportaman Mimarisi» ilerisi için çok daha önemli sorunlar besleyen bir BPİismedir. 2 îmtihanlar yatılı ve sözlü olmak tizere iki kısımdır. Yazılı imtihan 16.9.1974 tarihinden itibaren saat 10.00'da îstanbul'da yapılacaktır. Yazılı imtihanı kazananlar sözlü imtihana tabi tutulacaktır. 3 îmtihana katümak ıstiyenlenn en geç lü.y.li>74 aksamına kadar tstanbul'da Umum Müdürlügumüz Teftiş Heyeti Reisliğine Ankara Izmir Adana Eskişehir Şube Müdürlüklerimize dilekçe ile başvurarak tstenecek vesikalan tevdi etmeleri eereklidir. 4 İmtihan konulan, maaş, yevmiye, sosyal yardım esasları ve emeklilik haklarmı muhtevi bilgiler vukarıda belirtilen yerlerden temin edilebilir. (Reklâmcılılî: 1323) 5648 İLÂJS ET ve BALIK KURUMU GENEL MÜDÜRLÜĞÜNDEN Kurumumuzca Diyarbakır Et Kombması '^ojman mşaatı işi, birim fiat esası üzerinden ve kapalı iari usulü ile eksiltmeye çıkanlmıştır. 1 Eksiltme 24.7.1974 Çarşamba günü saar 15.00 de Ankara Et ve Balık Kurumu Genel Müdürlüfünoe vapılacastır. 2 Tahmmi kesif tutarı 11.200.000. l'L.) o>up Jtecid teminatı (49.750. ) TL.'sıdır. 3 İhale dosyası Genel Müdürlügumüz Ii»aat Müdtlrlügü ve Diyarbakır Et Kombinası Müdürlügunde görillebiiir. 4 Eksiltmeye girebilmek için, v«teriık öe'ges* alınması şart olup. istekhlerin: a) tsîn keşif bedelini kapsayan (B) (furumi müteanhitlik karnesi b) 1974 yılı vizeli Ticaret Odası vesikası o Mâü durum bildirgesi ve en az kesil beaeh Kadar benzeri iş yaptığına dair belge ile birlikte. Gete Müdurlügümüz İnşaat Müdürlüğüne 18.7.1974 günü m*sa. »onuna kadar dilekçe ile müracaat etmeleri gereıtmektedır. 5 İştirak belgesi 22.7.1974 günü nesaı snatı »onuna kadar İnşaat Müdürlügünden alınacaktır 6 Geçici teminat Genel Müdürlük Mei'ke?. Munasebe Müdürlüğüne yatınlacak ve makbuz almacnktır. 7 Tekliflerin eksiltme günü saat 14.00'ae *aüar essiltme şartnamesinin 9 maddesine uygun oıarak, Geneı Müdürlüğü;nüz Genel Evrak $Lfliğine verilmis olmfilan sarttır. 8 Kurumumuz 2490 sayılı kanuna tâbi olmayıp, lhaleyı tamamen veya kısmen yapıp yapmamakt* veya tercih ettigi talibe vermekte serbesttir. (Qaoın: 1817h M54) • IL i I • • TÜRKİYE SELÜLOZ VE KAĞIT FAB. İŞLETMESİ GENEL MÜDÜRLÜK Eleman Alınacaktır 657 sayılı Devlet Memurlan Kanunu nükürrlen uyannca hmit Merkez Teşkilâu, Çaycuma ua.»njın AKSU, Afyon, Balıkesir ve Antalya Müesspseienmii.d3 îstındam edilmek üzere askerlik göreviru ıfa etmiş ve 3o v&5inı geçmemîş; 1 ElektriK, MaKina ve înşaat vüksek aıür»endisleri, mühendislerr 2 Iktisadi ve Ticari tlımler AKaüemis. fKtısat Knkültesı. Hukuk Fakültesi. EiyasaJ Bilgıler e'aKiiltesı tsletme Fakültesi. 3 Lise ve Ticaret Lisesi mezunu erıtek eıemar alınacaktır. Yüıcsek Mühendis ve Mühendıslere, Kadro ve mzmet durumianna göre varı ödeme ve lojr.ıan veruenı^ecektır. İlgı duyanların 15 gün içinde şahsen veya aı.eıcce üe Izmit'dekı Genel Müdürlük Persono1 Miiriii ;»^'np mflracaatlan rica olunur. (Basın: 1S331) 5649 j S B • BİLGE TA.VVOL flt AYBEY ÖZLEB •vlendi. 12.7.1974 tstanbul I»' ••I •••••••••••••••• (BtuuL 1S0M 4M66) llhan TEKELt GÜLÖKSÜZ Tank OKYAY