Katalog

CUMHURÎYET 8 Haziran 1974 on gunlerde basında çıkan ve orman suçlannın affına ılışkın yasanın lkı Cumhurbaskanlnca da «VETO» edllmeslvlr flgılı bır haber, Cumhurbaşkanının, Turk Anayasa sıstemı açısından >etkıleri konusunu guncel hale getırdı Bız bu vazımızda devlet başkanının vetkılerını kullanabılmesirvın ozelllklennı bılım açısından anlatmaya çalı^&eağız. S Ölâylar vç görö|ler 1924 Anavasası Cumhurbaşkanınm «tarafîızIıgını» sağlavacak yeterlı hukumleri tasımıvordu 1961 Anavasasımn onemh venılıklerınden bın de Cumhurbaşkanınin tarafsızlığını sağlamak olmuştur 1961 Aruiasa sıs'emıne gore, Cumhurbaskanı vurutmenm sorumsuz ve «mastakar» bır unsuru Anavasanın 97 maddesınce gerçı devlet başkanhğı sıfatına sah.p ama, bu butun parlamentpr sıstemlerdekı cıbi bıçımsel sembolık \e temsıli nıtelıktedır Cumhurbaskanlıgının statusu, Ana\a=anın «Cumhurıvetın Temel Kurulusunu» duzenleven kısım ıçınde «Yurutme» bolumunde v er alıvor Butun parlamenter sıstemlerde olduğu gıbı, \urutmemn <ıkı başlı» olufu bızım M$temımızde de goruluvor Yurutmcnın unsurlarınd'an bırı Cumhurbaşkanı, oteki esaslı unsur «Hukumet» dıve anılan Bakanlar Kuruludur Cumhurbaşkanı j'urutmenın bır unsuru ve onun ıçınde ver almakla beraber, hukumet ba^karn aegıldır Hukumet ve\a Bakanlar Kurulu Ana\asa'nın 102 maddesıne gore, Başbakanın baskanlığında Bakanlardan kurulur Anava<anın 97 madde=tnın 2 fıkrasma gore, Cumhurbaskanımn, gerekll gordukçe Bakan'ar Kuruluna başkanlık etmesı, hukumet başkanı olarak değıl, devlet başkanı olarak kııllandığı vetkılerdendır Bakanlar Kurulundakı gorusmelere baskanlık etmesl durumunda kendl go ruşlennı ortaja koyabılır ama huKumetın sorum luluğuna katılma nıtellğıni tasıvan davranışlarf*a bulunamavacaktır Bu bakımdan, Cumhurnaskamnın Bakanlar Kurulundan avrı bır varlıgı \ardır, fakat vurutmevı oluşturan Cunıurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu bırbırlprı den bagımsız ışlem \apmak \etkısıne sahıp değıldırler Cumhurbaskanını, parlamenter «tstemlerdekl devlet başkanlanndan avıran, onun tek ba îina ışlem \apma«ına olanak tannan bır kural \oktur Ana\asamızda Kısısel olarak vapabıleceğı tek işlem, Cumhurbaşkanlığı gorevınden çekılmek ıstedıği zaman soz konusu olabılir Bunun dışında, Anayasatfa tanınan butun Cumhurbaşkanı ve Yasalar Doç. Dr. Erdoğan TEZİÇ jetkıler, istisnasız, ortak ımzalı vapılmak zorundadır Fransız Danıstajı, III Cumhurıjet donemınde \erdıgı tesitli kararlarında ortak imzanın Ana\a«a ve \asalarca ongoru'duğu du rumlarda bunun yenne getınlmeme^ını şekıl hatası değıl, fakat islemın yetkı sakatlığını do ğuracağ nı belırtıyor Demokratık bır Hukuk Devletınde sorumlu luk olmadan vetkı soz konusu olmavacağına gore, «orumsuz Cumhurbaskanmın butun ış lemlerının Basbakan ve ılgılı Bakanlarca ımza lanması bır zorunluluk olarak ortava çıkıvcr Parlamenter sıstemlerde devlet baskanlannın ülke ıçı ve dışı gezılennde yaöarcl devlet temsılcılerınin kabulun.de daima bır bakanın eslığlnde olmalan zorjnludur Ulusal bavram gunlerınde halka hltaben vaptığı konu^ma met nı en azından Basbakan ve bır Bakanın lmzasını ta«ıma«ı gerekır Bu kiTişnaların polıtık bır takım yankılar veva sonuçlar doşurması cıurumunda, bunlan goğusleyecek olan hukumettır zırlamiş olduğu \e daha önce guven o\lamasına sunduğu programının gerçeklestlrme aracı olan Kanun ta«arılarını, devlet başkanının ım za^ı olmadan parlamento\a «unar Bu ta^arı laıın her ıkı mechste kabul edılmesıjle metın kanunlaşır Cumhurba«kanının bır \a<=avı t»k basma, ortak ımza ko?ulu aranmaksızın gerı gondereceğl kabul edılırse, ortava parlamenter sı«temın mekanızmasına ters rfuşen hem devlet ba«kanı parlamento, hem de daha garıbi, ikı ba^lı olan vurutmenın, daha ba«ka devışle Mjrutmenın ıkı kanariı arasında bır goruş avnlığı ortaja çıkar Devlet ba«kanı hukumet çatısması O zaman «ov le bır ıkılemle kar«ı lasılacaktır (a) Bakanlar Kurulu uvguladığı politıkadan dola\ı Darlameito\ a karşı «orum ludur, (b) Anayasaya gore sorumsuz olan devlet başkanının gerı gorclerme ı^lemınde Bakanlar Kurulu kendi g ıruşune avkırı bır ı«lem den de Meclı» e karşı sorumlu olacak Cumhurbaşkanınin gert gonderme vetki<l ortak ımzalı olacagına \e Bakanlar Kuru unun sunmu» oldufu bir ta«an veva benım<=emış ol duğu bır tekhfın kanunla'maMna kar«ı mantı ken kuUanılamavaraeına COTP Anava^anın <)1 madde«ı hangı durumlarda ı<:lerlik kazanaca'îtır T . Cumhurba<ikanına tanınan bu yetkı olsa olsa çok partılı blr sıvasal havatta hükurpete rajmen hukumetın kar«ı kovma«ma benım«e meme^ıne rağnen kanunla«an bır tfklıf .çın kullanılabılecektır Da\andıgı çoğıınluk veva çoğunluklara herhangı bır konuda hakim olama van ve çekılmek zorunlulugunu gormejen hukumetlerın veva azınlık hukumetlerıntn elınde, Cumhurbaşlcanlıfı aracıhBıyla blr çeşit sîlâhtır parlamentoya karşı. Ve ancak blr kez kullanıla bllir belh bır yasa içın. Parlamentonun ısran karşısında, vanl gerl gonderılen vasanın tekrar kabulu durumunda bunun Cumhurbaşkanınca vavınlanması gerekır Bu yorumdan hareket ederek, Anavasanın bır ba<=ka madde^ırde Cumhurba<=kanına tanı nan yetkı ışlerlık kazanacaktır O da, Anayasanm 149 maddesınde Cumhurbas^anına \na vasa Mahkeme^ıne bır kanunun Anavasa\a av kınlığı nedenıvle lptal dava«ı açma yetkısmın tamnmasında gorulu\or Bu vetkı de orlak ım zalı olacaktır \ksı haltJe gene Cumhurbaşkanı ıle hukumet arasmda bır uvuşmaz'ık soz ko nusu olacaktır Çunku hjkumetin benımsedığl bır teklıf veva tr«arının kanunla'şmıs metnıne karşı Cumhurbaskam kanalı\la, ıptal voluna gıtmesı düşunulemez Yukarıda da belırtıldığı gıbi, hukumete ragmen kanunla«an bır metne karsı l'Ietllebılecek bır \oldur 149 maddedek. vetkı Bovlece parlamentonun gerı gondermeve karsı dırenme«ı durumunda veva Anava*a\a avkınlığı konu'und» cenı* vankılar uvand ran ve hukumetın de benımsediğı bir vasa metnıne karşı vurutmeye ıkıncı bır yol daha tanınmış olmaktadır Kovboyun ideolojisi ogumuz sınemada kovbov fıhmlerıni sevrederek yetıştık. Amerıka dakı sığır çobanlarının ovkulerıdır kovboy füımlerı Topraga davalı bır çıkar kavgasının çeşıtlemesı bevaz perdede yıllarca sergüenmış bız de hevecanla ızlemekten bıkmamıs, vorulmamışız Her fılmın sonunda >akışıklı kovboy çırkın havdutu ıvıce patakladıktan sonra guzel kızla kucaklaşmış ama bız gene her fılımde hop oturup hop kalkmısız «ıcaba oglan kızı kurtarabılecek mı' kuşkusu yureğımizı s nıza getırmış Okuldan kaçıp derslerı aan tum sorumlulukları bır yana ıteleven ve sınema kapılarında kovbov fılmı kovalayan çocuk aptal mıdır"* Buyuvup kocaman adam olduktan sonra bıle kovbov Mımlerınden hoşlanmıvor muyuz' Acaba bır buvuğumuz dunvadan habersız çocuğunu karjısma alıp gerçeklen ona anlatsavdı Oğkım desevdı bak artık buvudun Dunvavı anlayacak duzeve vaıdın Su ıtgıvle sevrettığın sığır çobanlarının seruvenlerı nedır"1 Bılr o sun Amerıka kefedıldıkten sonra yığın vıgm goçmen venı dünyayp voneldı Ve ulkenın Doğu kıvılarından ıçerıve doğıu vavılmava başladı Bunlar gozupek adamlardı Bır vandan ulkenın »ahıpleıı olan Kızılderılılerı en vahşı vontemlerle olduııır^vok ettıler ote vandan bırbırlenvle dalasaıak zengın topraklnrı pavlasmava devam ettıler Havvancılık tarım altın aravıcılığı eıbı ısler yaptılar Bereketh bır topragın çevresını dıkenh telle çev ııp «Burası benımdır» dıyen her zorba, o tnprağa sahip oldu Ama çatışma bıtmedı Tarımcılar tarım ıçın toprak havvancılık yapanlar hajTanlannı beslemek ıçın mera ıstıvorlardı tstekler durmadı genışledi, vajıldı voğımlastı Çatısmalar çogaldı Işte her kovbov fılm nde toprak sahıplerı sıeır çobanları ve çevredekı ınsanlar bu vu7den bırhırıne gırerler Bevaz perdedekı genç kız ışın garnıturudur Bu basıt seruvenlen enayi gıbı ne seyredıyor» sun' Avnı olavlar dunvanın çoğu verınde geçerlıdır Anadolu'da buvuk toorak sahıbı mııtegallıbeve kafa turup sılâha sarılmıs az mı adam var*" Ekonomı tarım kesımındevken kovboyculuk sanavı kesımine vanp kentJesme yoğunlastı mı gangs» terlık çıkar ortaya .. C Sonuç 1961 Anavaı:a=ının onsord'uğu mekanızma içınde devlet ba«kanına tanınan bütun yetkller sembolık nıtelıktedır Işlemlen ortak ımzalı olmak zorundadır Yasama orgamna karşı sorumlu olan Bakanlar Kuruludur Devlet Başkanının vetkılennı genısletmek \oluna gıdıldiîı takdır de devlet başkanı ıster Utemez u'kenın aktıf polıtıkaîina karı«mak durumuna glrecektir O zaman da parlamenter sısteme bir çozum ge tın'mıvor. Sorum<=u? devlet başkanının sıva^al açıdan sorumlu nlan hı kumet dışında tek başına ışlemler vapabılece*ını kabul etmek bır verde hukumetın hem p^rlamentova hem de devlet başkanına karşı sorumlu olmasına vol açacaktlr Buna «Orleanl«t Parlamentarizm> denıvor 18301arrfa Fran^a'da Temmuz Monarsı»ınde, Orlean hanedanından Kral XVIII Louis donpmınde bakanlar hem parlamentova hem de Kral'a karsı sorumlu olduklan ıçın bu sı« teme Orleanıst Parlamentarlzm denmlstır 1919 vıhnda Weımar Anavasasında da bu sıstem benım^enmısti Fakat sonuç beklenıleni verememiş, Reıch Ba<kanının müdahaleleri Kabinevı guclendireceK verde 7avif1ama«ına vol »çmıştır Bizde Durum Ülkemızde, n Cumhurı\et donemınde pek sık kul'anılan \e ortak imza koşuluna uyulmaksızın yapılan Cumhurbaskanhğının vasalan gen gonderme ışlemlennın, bu kez de danışmanların dıkkatınden kaçmış olcruSu anlaşılıyor Belkı de bu konuda bır geleneğın ortava çıktığı ılerı surulebılır Fakat vazılı bır Anaasa «ı^temmde, gelenekler vazılı Anavasavı tamamlayıcı rol ovnavabılır, anavasava aykın bır geleneğin varlığından soz edılemez Bızdelcı uygulamada Bakanlar Kurulu, ha HAMBURG'TA BIR CİNAYET OKTAY AKBAL Evet Hayır Ege Denizi, Petrol ve Bazı Gerçekler alkınma çabaları içındekl Turkıyenin enerji sorunu ve bu sorun içinde akaryakıtın hızla yukselen oransal veri, endustnmızı, halkımızı ve tüm ulusal savunmamızı çok yakından ılgılendırmektedır Bu guncel duruma şımdi bır de Ege denızındekı gecıkmış gırlşımlenmır ve bununla ılgılı gıbı gorunen, son gunlenn bııbınnı izleyen çok onemlı ve anlamlı gelismelerı eklenınce, akla, ıster istemez, geçmıştekı bazı olaylar gelmektedır. Turkıyenin bugunku nam petrol üretım, arıtım ve tuketlm durumunu kısaca ele almadan once, geçmışteki blr davranısımızs dokunacağız eşet Danışl tanımazsınız BalıkeMr ın blr koyunde doğmu? voksul bır çocuk Binbir guçlukle okumuş, Orman Fakultesını bıtırmış, Almanya'va gıtmış uzman olmava. Orada ışçi gıbı çalışmaja başlamıç Kendını halkının torunlanna vermış bın ATÖF, vanı Almanva Turkivell Öğrencıler Federasvonunun gonderdığl varılara gore Orman Muhendısı Neşet Da»ış, halk ıçın kendıni kurban etmiştır. Rahat, huzurlu, paralı bır vaşam surmesı mumkunken. kendını Almanva'dakı emekçı kardeşlerının bılınçlenmesı uğrasına vermıştir 30 j açında olen, daha doğrusu oldurulen Neşet Danış ıçınden çıktıgı halka ıhanet etmeyen avdın orneğıdır Yırmı bır nısan da Hamburg'takı Turk derneğlnirk vıllık kongresi vardır 1963'de kurulan bu dernek tutucuların «ılndedır Hamburg'takı lsçıler bu dernekte bırlesmek ısterler tsbaşındakıler koltuklannı kaptırmamak telaşına rfu »er ATÖF'un vazılanndan anlaşıldığına gore, bu kenttekı Ba4Jconsoloj da Dern*k yonetıcılerının vanında yer almıştır 21 nısan'dakı kongreve ılerıcı lşçıler kararlı ve hanrlıklı gıderler Yenı bır vonetlm kurulu lı>tesı hazırlamıjlardır. Gene! Kurul açıldığında ilerıcılerın çoğunlukta olduğu gorulur. îktıdardakıler bakarlar ki azınlıktalar, kongrevl başka blr gune bıraktırmak ıçın kendi aralarında bır kavga çıkarırlar. Oysa kongre baskanlığına ilerıcılcnn adavl seçllmiş ve korvgreyi açmıstır Alman Polisı salona çırer, kongrevl dağıtır Hamburg'taki Başkonsolosumuz da oradadır lki hafta sonra kongrenın yenilenmesı gereklıdir Eskı yonetım kurulu buyuk bır sessızlık ıçınde venı toplantıva hazırlanır Hamburg a elli klm uzaktakı Norderstadt'ta bır salon tutar. Konsolosluktan telefon edılerek polu yardımı da sağ lanır. Kongrenin yeri ve tarlhı tutucularırv taraftarlarına bıldırilır, otekıler bunu bır rastlantı sonucu oğrenırler. 5 mayıs'ta yapılan kongreye ilerıcılerın de geldığını goren Iktldarcılar onceden hazırlanmış bır planı uvgulamava geçerler Kapılan tutan yakalan bozkurt rozetli birtakım «fedaı.ler ışçılen lçen bırakmazlar. Zorla Içer! gıren bır kaç iççırun üzerıne hucum edılır, «vurun komunıstlere, AUahını »even vursun» seslerıvle . Şışeler, sopalar, demır parçalarıyle ılenci ısçılere, oğrencilere saldırıva geçillr Neset Danış başına yedığl bir darbevle duser, bırtakım kışiler ustulie çokup oldurene kadar vururlar Bu sırad'a Alman Polısleri salona gehr Konsolosa ve konsolosluk memurlanna «orarlar kavgaya kımin sebep olduğunu Bu yetkıMer llen cılere atarlar suçu, sorumluluğu Bunun uzerine polis bırkaç ıseı ve oğrencıvı tutuklayıp goturur Bir Alman avukat Ile bır Alman Polisı gerçeği anlatmaya çalışırlarsa da etkısız kalırlar. Bu avukatla polıs bıle tartaklanır o gurultu patırtı arasında. Bırkaç bolgesel gazete jazar olup bıtenı ama buvuk ba*ın bu konunun uzerinde durmaz Tutuklu dort Turk 24 mavıs'ta serbest bırakılırlar Ancak bazı ko?ullara uymak sozunu verdlkten sonra Şunlardır o kosullar. Danış'm oldurulmesı konusunda basma açıklama vapılmayacak Işçı derneğine gıdılmevecek, bu dernegın toplantılanna katılınmavacak, haftada ıkı kez pohse gıdllıp ımza verilecek' ATÖF bıldinsınde şovle deniyor cGoruld^ığu gıbi Alman Polısi ılenci ısçılerı susturmaja çalışmaktadır Onlann basına açıklama vapmasından korkmaktadır Çunku kendısl de suçludur Neşet Danıs'ın katıllen K G. S K. ve bunlann kıraladığı ldralık katlllerdır Neşet Danıs'ın katılleri derhal cezalandırılmalıdır Konsolos ve aıanlar derhal gen çekılmelıdır tlerıcı ısçı ve oğrencılere yapılan sijasî bsskılar derhal durdurulmalıdır » Neşet Danı$ yedıji daviktan sonra hastalanır, on be? eun Içınde olür Bu, açıkça cmayettir Hem de ılgılılenn gozü fcrıinde ışlenmıs bır cmavet Bovle çırkın işlerın cezasız kaldıŞını goren büınçlı iscılenmız o^rencılerımız buvufc bır kıznnhk ıçmdedlrler Turkıve devletı temsıleılerının (tozlerl önıinde vamlan butun bu haksızlıkJar butun bu vasa dısı davranışlar elbette kj cezasız kalmavacaktır Üc beş tutucunun, bırkaç çıkarcıvla el ele vererek zorbalık vnnetımmı sotsavla, sılâhla. cınavetle avakta tutmava kalkışması avnı vbntemın ba^vurulacak tek çıkar vol olduSu manfinı varatacaktjr Bu kez Alman>a'daki yurtsever ısçılenmi7 oŞ'encılenmız de ayıu vola eıdecek kanlı çatısmalar orda burda patla* v erecek, acıları daha da arttıracaktır Dısısleri bakanı Gunes'ın bu korkunç olavı ayrıntılanyle Inceletmesı perekır Gecen her gun venı olavlara gebedır. Bunra haksızlık bunca taraflılık bunca acı ıstırap kendılıfınden ortadan kalkmaz Yenı venı acılar olaylar. kavgalar, hatta cmavetler yaratır Halktan, emekcıden, yurtsever, bilinçH pginlardan vana bır hukumet var işbasmda Almanva. Türki ye'den çok uzaklfrdr bır yer detıldır Bır mılvona vakın ınsanımi7in tızennde vasadıgı tonraklarda da Türk hükumetı haksızlıklann ızlevıcısı olmak zonındadır Hamburg olavı Ne$et Dams'ın nldurulmesı ılerırı genclere emekçılere karsı Alman VP dakı Turk ve Alman çıkar cevrelennın davanısma halinde gınsfıklerı bnskı korku «iîddet evİPmlen bardagı tasırmıstır atık Savm OunpVın Hamburg olavına adaletın, gerçeğin güçlu ışıgmı tutmasını beklnoruz K N ÜLKEMİZ, HİÇ OLMAZSA, KENDt ÎHTÎYACINI KARŞILAYACAK KADAR HAM PETROLU, OZ KAYNAKLARINDAN ÜRETMEK ZORUNDADIR. Orhan KARAVELİ ÎPRAŞ Buın Danışman' kusatrruş olan bu Ulkeye bir de karasularımızı açma gınsımıni endişe ve kuşku ile karsılamıştı Daha kısa bir süre önce karasulanmıza bile buyur etmejı düşündügıimüz koımumuzun, şımdı, altında imzamı? * bulunmayan bır anlaşmaju&r t*rtısmalı bır maddesıne dayanarak ve işlenne gelmeyen otekı bazı maddelerıni gormezden gelerek «Ege denizi bır Yunan golüdür» tutumu ıçme gırmelennden biraz da kendımızı sorumlu tutmamız gerekmez mı' Zıra Turkıye'yl yonetenler, Yunanlı komşulanmızın tstanbul'a kadar uzanan «megalo ıdeanlanndan vaz geçmedıklerını, dolayısıyle. buna benzer cesaret vencı davranıslardan uzak durmaları gerektı ğını herhalde ve her zaman bıl mek durumundaydılar Bu hatırlatmadan sonra Türklye'nın, gıinümüzdekı petrol sorununa geçelım Ülkemızm bugunkü sınırlan 1 çmde ılk kez Maden Tetkık ve Arama Enstıtusu'nün Raman dagındakı çalışmalan sırasında 1940 vılında raslanmış 1954'te 6326 sanlı Petrol Kanunu'nun vurürluge girmesivle petrol arama işleri MTA'dan alınarak verlı ve jabancı tuzel kışılere bırakılmıştır 1955 ıle 1958 yılları arasında valnızca ulusal petrol kuruluşumuz Turkıye Petrollen A nonım Ortaklığı, yılda 178 000 27 mayıs 1960 devnminden öncekı Menderes • Karamanlıs doneminde varatılmasına çalışılan, kıtleier ıçmdeki etkenliğı kuşkulu dostluk gunlerınde Turkıye Hukumetınce ele alınan bır tasan nedenıyle kamuojiınun yoklanmasma gerek duyulmuştu Bu tasanva gore Yunanlı dostlanmız Ege denızmdekı Turk karasula rında da avianabileceklerdı' Dev rın jetkılı kışılermın yanısıra Hukumet denetımmdeki çeşıtlı yayın organlan, bu tasannuı gerçekleşmesıyle, ulusumuzun büyuk çıkarlar (') sağlıyacağma hal kı ınandırmaya çalısıyorlardı Özetle «Onlar bızım\karasularınuz da avlanacaklar ama, bızım balık çılanmız da onlann karasulannda avlanacak Yânı bu (karşılıklı) bir anlaşma Herhangı bır kavbımız soz konusu 1 değıl. Belki kârlı bıle çıkacağız » denıyordu. Ne var kl, kamuoyu basında' ki uyamk kalemlenn de yardı mıyle öylesıne sert bır tepkl gos terdı ki, başlangıçta kendınden emın gdrunen ve kimbılir • Atınaya bu konuda ciddi ödünler bile vermiş olan Hükümet, garıp tasarısını hasıraltı etmek zorunda kaldı Zıra, Yunan karasularının balıktan j'ana yoksul oldugunu bılen kamuoyu • adalanyle Batı kjyılarımızı zâten çepeçevre tondan 328 000 tona yukselen %onuçlar almış, daha sonra kuçuk bır yerlı sırketle yabancı şırketler de arama ve üretım çalışmalarına katılmıstır. Son 10 yılın rakamlan ıncelendiğmde 1963 te ( 746«l04t)« alan toplam » ^ totımın 1969 da 3,6 mUyon tona ^Jkseldıgı ve ufak tnıscçıkı$larla bu düzeyde adeta «çakılıp kaldıgı» gorulür Oysa. 1963'te 35 mılyon ton kadar olan yıllık tüketım mıktan 1973'te 12 mılyon tonu aşmıştır Bır baska deyısle, genel tüketım ıçınde yerlı ürettmın payı 1969 yilında yuzde 55,6 gıbı umut vericı bır düzeve ulasmışken hızla artan tüketıme üretımın ayak uyduramaması nedenıyle gunumüzdekı yuzde 25 oranına kadar gerılemıştır Yurt ıçınde ve ulkemızı çevıren kıta sahanlıgımızda yenı petrol rezervlerı bulunamazsa tuketım her yıl vüzde 1520 arttığına gore bu oranın daha da dusmesı dogal karşılanmahdır Bu duruma paralel olarak ve bılınen bunalım ve vuksek fıyatlar nedenıy le dısarıvs ham petrol ıthali içın odeveceğımız dovızler de ulke eko nomısınm taşıyamıyacağı duzeylere fırlayacaktır Ozetle Turkıye, Denizcilik Bankası T.A.O. »ı»mclı kıctlır v ImklnHrin e nolesekkıl ottıt «rttm rtılı VEFATUR İCİN m<> lır lelıfmla ıvmmılti« tjjele ılinı «t ımıa muamelit tçn lyn kır ıcrtt a l ı t n ; cttaa ıtlermı ısktnemz «ralrle «*«' ıcı ıııılermızı M T H I "l hiç olmazsa kendi ihtivacım karfi layacak kadar ham petrolu dahıid* uretmek zorunluğundadır Ham petrolun arıtılması konusunda IM durum bundan farklıdır Halen TPAO'nun »ahıp olduıju uç rafınenden Batman 1,1 mıl >on, geçen yıl ureüme geçen Ahağ« 3 mılyon ve 10 yü ıçınde ka pasıtesıni 6 katına çıkaran tPRAŞ ıse 6 mılyon ton/yıl ham petrol arıtabılmektedır. 10 mıl>on tonu ssan bu kapasıteye, yabancı kuru luşların sahıp olduğu Ataş'ın 4 4 mılyon tonluk kapasitesı de eklenırse ulkemızın «şımdılık» arıtım açısından bır sorunla karşı kar ;ıva olmadığı anlaşılır Gelecek yılların urun ıhtıyacı düşunultrek İpraj'ın yenıden ve çok genış. bıçımde buyutulmesı kararlaştırıl mış ve TPAO elıyle bır venı rafı nerının kurulması da gündeme ahnmıştır Ülkemızde mevcut «tıcarl» ener )i kaynaklanndan yararlanma açı sından da petrolun yeri dıkkatı çekmektedır Orneğın, taşkomurunun bu alandakı pavı 1960 ıle 1970 yılları arasında yuzde 5 ka dar genlerken, lınyıtte (yüzde 9' dan ll'ei ve hıdrolık enerj'de »•vuzde 3'den 4'el onemsız artıslar sağlanabılmıstır' Ne var kı hâlen vuzde 75 kadarını, vılda şımdılık 1 mılvar dolar odeyerek ıthal ettıgımız ham petrolun oranı ıse yuzde 14 ten yuzde 40'ın uzerine çıkmıstır' Turkıve dahılmde petrol ürünlerının dagıtımında ıse jabancı petrol şırketlerı egemen durumda dırlar Yapılan bır tahmine yöre Törkıvemız 1974'te 15 4 mılyon ton petrol tuketırken bunun 3 8 mılyo nunu vurt ıçınde uretecek, gerı kalan 116 mılvon tonunu ise ithal edecektır 9 vıl sonra, 7983'te ıse tuketım 41 9 mılvon tona yuk selırken venı olanaklar bulunmazsa yerlı uretım 6 mılvon'da kalacak ve bız o zamanKı fıvatlarla 35 9 mılyon ton Detrol 1 ıthal etmek zorunda kalacağız Ecevıt Hukumetının devarrında zorunluluk gorduğumuz 'on ve haklı gınşımlennm anlamııa yukarıdakı rakamların bır olçude açıklık kazandıracağını umıı>oruz. Acaba çocuklar buvukienn ağzından sürekl olarak bu gerçekleri ışitseler ne olurdu' Belkı de çocuklarla bövle konuşan buyükler savcılığa Ihbar edılırdı ve denırdi kr Bu adan gencleri bilinçlendirivor, sol propaganda yapıyor Amerıkan sıgır cobanlannı kbtüleyerek komünlzml ovüvor mülkıyetin aleyhmde bulımuyor; cezalandırılrnan gerekır. Kurulu duzenın kovboy ve gangster filmlerinî çocuklann, •etışkınlenn ve büvüklerin ağzı açık seyretmesi gerekir. ESer bu tur fılmin dışında bır ldeoloiiye davalı sinema Orünu gelırse ülkemıze, sa'isürden geçmesl zordur. tnsanlann uyanması, biHııçlenmesi, olavlann kökenindekl ekonomHc nedenleri anlamtsı çok tehlıkelıdır Kurulu dllzenln bozulmasmı istemivenler her yanda önimcek agı gıbi kurmuslardır tuzaklannı Bbvlefe kusaklar ve kusaklar bovu. çocuklar eençler, büvukler beyaz perdede seyrettıklerinl anlamadan sevrermislerdır Holİ5rwood'un büyUk patronlan da kovboy filmlerlnln ideoloıık koşullannı saptayan değışmez yasalar koyjnuşlar, ve acımasız bıçımde uvgulamışlardır. Buna gore: 1 Her fılmin sonunda, ivi kotuyu haklayacak.. 2 Duzen eleştırilmiyecek, salt kotu Insanlar elestlnlecek 3 Yakışıklı ve lvl kovboy kanundan yana olacak .: 4 Çirkın ve kotü kovboy kanuna karsı olacak... 5 Mulkiyet hakkınm kutsalhğı bellrtilecek... Boylece Kızılderill sovunu gözunü kırpmadan yok edip topraklarına elkovan kışıler, mulkıvet haklannın kutsallıgına ve kanuna saygılann üstünlüğüne deggin bin'erce fılmi dunyava ve Turkıye'ye kusaklar boyu yaymı»lardır Bızim kusağımızın vasadıjı blr olaydır bu .. Neden sonra Hollvwood taltanatı yıpranınca ve yeryüzunde »ol akımlar gehsınce, sansur parçalandı, gerçekleri yaruıtan fılmler, az da olsa ülkemize gırmeye başladı. ^ıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııımııiıııııııııııııııiHiıınıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııniHiimnııııııi'o | | I | i I ğ 5 g = ğ Özgürlük ve Demokrasi için Hütrakçu Kovlti Sanatçı Öfrend T«ar Sendikacı Işç» : : : : : : : Halit Çelenk Ismaıl Guldai Yılmaz Guney Mehmet Ali Karapekmea Azız Nesın Burhan ^ahın Mehmet i?ahın AÇIK OTURUM j I 1 § 1 s = g | 9 Haziran 1974 Pazar gıinu saat 14.00 te Spor ve Sergi Sarayuıda htREKU GLÇBlRLtĞl TERTİP KOMÎTtSl Cumhunyet 4661 | | g f İ p ^ııııııııııııııııııııııııııııııııniHiıııınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııııımımı^ ~~~****•**'** Tel: 472006 İSLAM CENAZE İŞLERİ Sehır Hatlan Işletmemız gerrulerinde geçerll ındjnmli aylık memur, oğrencı ve halk kartları Bankjm t fc. btıennde de satılmaktadır. Sayın yolcularımıza duyurulur. 4676) MT latıi mniMleltr ısl«l«»je ııf tlınık Inrt ju\ ıct yırt lısı ;ırt «ısnll» yırlı cm« w*lı »ı»ılif CMi ıtr uıtıMt lün nıMiı. TESEKKÜR Başanlı bır müdahale ile kızımız tDlL'ı bıze kazandıran Zeynep Kâmil Hastanesi doktorlanndan sayın Jinekoloc Op. Dr. Çağdaş Yayınlan «XE.\Î KRALLAR. IENÎ SOYTAR1LAR»la sıze yıllardır yazılarım severek., ıJgıvıe oicudufi\lnuz İLHAN SELÇUK'un yeni kıtabını sunar. Fıyatı 15 lıra îsteme adresı Halkevı &ok«lc 39'41 Cağaloğlu ISTANBUL Curnhunyct 468i Jiııııııııimıııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııımııııııııııııııııımııııı^ I | İ | İ | | | I E KONKORDATO İLANI Kayıhan Umuroğlu'na (Cenajans. 487) 4639 ve yardımlannı gordügümuz hastane hemşire ve personelıne teşekkürlerımızi sunarız MIA\IMER ÇIÇEKDAĞ Cumhunyet 4684 ingilterede ingilizce Istanbul Barosu'nun 57 yıllık uyesı, çok kıymetlı ve sajgı değer uştad Avukat VEFAT Esat Muhlis SIRMALI »efat etmiştır Muhterem meslekdaşımı u ın naası 8 6 1974 cumartesı öğle namazından sonra Şışh Camıınden alınarak Edırnekapı Şehıtlığındekı ebedî ıstırahatgahma tevdı edılocektır Ustadımıza Tanrıdan rah met Sınnalı aılesıne ve meslekdaşlanmıza başsağlıgı dılenz ISTANBUL BAROSU B4ŞKANLIĞ1 Cumhunyet 4687 I Izmir 1316 sokak 38 numarada Hancıoğlu Pasajında 5 gomlek dikım ve toptan satışı isi Ue istıgal eden MUSTAPA = GENCER tarafından vaki müracaat üzertne Izmlr 3 icra tofr ğ kik tnercll 974188/190 sayılı kararla adı eeçenln alacafclan = ile Konkordato müzakeres! v»»pmalt Uzere 21 5 l«74'ten ltl1 baren ikl ay mehıl verilmış ve fconkordato komıserl tayın Ş edılmlç bulundugumdan= Adı geçen ve mehıl almış bulunan MUSTAPA GEN = ÇER'den alacaklı olanlann tsbu llandan iübaren ylrmı guo I 1 lçJnde Komıserligimize müracaatla alacaklı olduklan miktan ş müspıt evraklan ve dilekçeleri ile deftcre fcaydettirroelert. § Ş muddeti içınde müracaat etmeyenlenn müzakereye Iştırak ş = ettinlmiveceklerl. alacaklanm kaydettirmis alacaklılarla = § 1 temmuz 1974 oazartesı ırtlnü saat 15'te Konak Halimalan = I vali (teçıc) fcat 2 No 208'de toplantı yapılaeaÇı toplanü ta= = nninden 10 gün evvehnden ttıbaren dosvanın tetkıke hazu 3 § bulundurulacağı hususu ilân olunur. = = Konkordato Komiserl = § AVUKAT = = ERDOCAN KESER = TıiııııııımııııımiHinınıtııımıııııııııııııııınıııııtnınıınıınınıııııııiMMHiııııııııııııııiMiııiMiııımııımımı^ (Basm: I. 229116388/4673) = I T.B.T.A.K. MARMARA ARA$TIRMA ENSTİTÜSÜ (GEBZE) YÖNEYLEM ARAŞTIRMASI ÜNİTESİ ELEMAN ARIYOR • Yöneylem Araştırması dalında Master veya Doktora eğıtımi yapmış olmak, 0 Ingılızce bılmek • Bılgısavar kullanımında bılgi sahibi olmak tercih nedenleridir Muracaatcılar arasmda seçılecek adaylar «amanı aynca bıldmlecek bır sınava tabı tutulacaklardır tlgilenenlerın oıgeçTiışlerınl bıldiren bır rrektupla «PK 141 Kadıköy tstanbul» adresine muracaatları rica olumır (Baıın: 16292) 4672 imgr CENÇÜK v« OfiMNCİ TURİZM MERKEZI Htlklil C«d No 471 2 Tune! • ISTANtUL I 44 1» 55 4« 7( 17 BAŞ SAGLIĞI Bankamızın rurizm ve Tarutma Muaurü malıınn sevgıll babası nah«r Sır. Esat Muhlis SIRMALI e 6 1974 gtinü vefat etmıştlr. Cenazesi 8 61974 Cumart»! günu t>ıslı Camıınden öğla n»rr>r ırıdac sinra eoeai lstlrahatgâhına detnedılecektir. Merbuma ranmftt, kederU aılesıne başsağhğı mlerlz. OENİZCİUK BANKAS1 T.A O. Turizm ve Tarutma MndBrlütö PrnonrJl !••>•••• 4693 KAN DEMEK HAYAT DEMrKTtR. Cumhuriyet 4680