Katalog

CÜMHimÎYET 6 Haziran 1974 oprak ve Tanm Reformu Yasasının Urfa ılınde gınşılen ılk bolgesel uygulaması ıçm 1974 yılında 950 mılyon '11. tutarında oır harcama ongorülmuştur. Bu ödereğuı, 630 milyon TL 'sı alt yapı yatırımları 200 nılyon TL 'sı çeşıtlı kredıler ve 90 mılvon TL, 'sı da kamulaştırma ıçm aynlmıştır Vasan'n, Turkıye'de toprak sonınunun ç o zumlenmesı, bozuk olan toprii ınsan ılışkısının duzenlenmesı ve tanrru»! Uke' yapısının değıştırılmesı açısından yeterlı o uo olnıadığı, gunumuze dek kamuoyunda tartışı ,nıştır. O nedenle bu vazıda valnız yürurluktekı vasanın uvgulanmasında gozden ıraıc tutuımamasını gereklı gordugurmız onemlı noktalara defırulecektır. r Olaylar ve göıpşler sağlanmış olacaktır. O bakımdan, suyu Keban baraj golund» depolamaya baslajan Asağı Fırat Ovası Sulamasının devletçe bır bolgesel toprak reformu projesi olarak ele »lınıp bır an önce gerçeklej tırılmesının, ulkemıze sosyo ekonomık açıdan y» paeağı katkı buyuk olacaktır. Devlet Sulama Şebekeleri Ote \andan, tılkenın üretım potansiyelı yuksek yorelennde gerçeklestırümı? oian Devlet Sulama Şebekelerının kapladığı alan bugun, bır mılyon hektara >aklaşmıstır Hektanna 25 000 TL dolaymda devlet yatııımı vapılmıs olan bu sebekelerın buyuk çoğunluğu Hatav'dan Çanakkaleve kadar uzanan Kıyı Bolgelerımızde bulunmaktadır Anılan sulamaların bırım alanında gunumuze dek yapılmış olan harcamalar, bolge=el bır toprak reformundaki uygulam» mahvetmın °o 50"sınden fazladır. U«telık sulama şebekelerımızın bugun toprak mulkıyetı ve kullanma duzenındekı ıtoplam çıftçı sayısının °» 13 u sebekeler arazısının % 53'une sahıp) üretilen tarımsal urunleım tuketıcıve ıletılmesme dek çozum bekleven onemlı sorunları bulunmaktadır O nedenle, ulkemızde toprak reformundan bek lenılen vararın hızla gerçekleştınlmesmde, sosyo ekonomık etmenler; uretım potansıyellennın "on derece yuksek olması, daha fazla sayıda çtftç.nın topraklandınlmasına olanak vermesı ve bırım slan dokı reform uvgulama malıyetının varısından faz lasının alt japı \atinmi olarak zaten japünuş plması v b Devlet Sulama Şebekelermm reform ııvgulamalarında oncehkle ele alınmasını zorunlu kıl maktadır ismiyle müsemma... elefon çaldı, açtım Alooo Efendım. Yaşh bır hanım I«tanbul şıvesivle Ilhan bevefendıjle goruşmek ısMjorum. Benım efendım Bevefendı, teessufler ederım «ıze, bugunku makalenızde benden çok fena bır şekılde bahsetmışsınlz, çok mutees^r oldum, çok uzuldum Affedersıniz kımie konuşuyorum? Ben Zekâvet Ortanca. Ben bugunku yazımda sızden bahsetmedım hanımefendi Na<=ıl olur canım, inkâr etmeyin şimdi; damatfım gazetevı gun ağarırken burnuma dayadı Yazınız önumde, demı^mız kı «budalamn adı Zekâvet, kı^a bovlununki Levent, nankorun adı Vefa, sovsuzunkı Necıp olabilij o r » Ötekı bevlerı tanımam ama, benım budala olduğumu neıden çıkardınız, lutfen sovler mısinlz? Sizin gıbı muharrırın benım gıbı koseMnde oturan bırıyle ne alıp veremn eceğı var'' Bakın Zekâvet Hanım bır yanlış anlama olmus. Ben sızı kas'etmedım vazımda.. N'a*ıl olur ayol, ısmımle cısmimle yazmışsınız işte .. Ben «andığınız gıbı budala bir kacfın degılım Rahmetll pederım kuçukluğumde benl dızine oturtur, ısmıvle musemma kızım dıve severdi Sıze vakışır mı bana budala 7 demek Hanımefendi, ben sizden soz açmadım Zekâvet adı valnız «ızde mı var' Bınlerce Zekâvet Han'm yaşıvor memlekette Bunların hepsı sızın gıbı zekı mıdır? Bazen 9 zekı olmavan bın de Zekâvet adı tasıvamaz mı Beşıkteyken arfı konan çocuğun sonradan ne olacağı bilınir mi? Hiç sızın adaşınız yok mu? Var Pekı bır kadının adı Nezahat dive ılle de temiz pak mı olacak? Klrlı pasaklı Nezahat yok mu hiç? Zekâvet hanım durakladı, ben sordum: Naım ne demek bilivor musunuz? Bılınm. uvuvan demektır Peki sovlevin bakalım bana; eski Başbakan Naim 7 bey koltugunda uvuyor muvdu vok«a uvanık mıydı Efendım sız gene döndunuz dolaştınız, sıjasete gırdmiz. Ben ışıtmemış gorundum: Nıhat ne demek' Zekâvet hanım Osmanlıcayı iyi biliyordu: Huy demek Bakın Nıhat bey ısmıvle musemma ımış Can çıkar huy çıkmaz derler ya' Yırmı yıl once hurrıyetlere sal ortmek ısteyen Nıhat bey yırmi yıl sonra Başbakan olunca dedığuıı yaptı. Maşallah sozunun eri adammıs. Ferıt, eşı olmayan, kıyas kabul etmez anlajnma gelır. F»rit bey boyle mıydı' Ne bileyım evladım, sıradan polıükacı diyorlardı. Cevdet, ıyılık, guzellık, ttzelık, demektır. Her Cevdet boyle mıdır? AJlah ıçm soyleyın Zekâvet Hanım! Şoyle Cevdet'lerı gozlerınızın onune getırıp soyleyin! Tam bu sırada telefonda bır ses: Efendim Ankara'yı ıstemışsınız bağlıyayım mı? Bır dakıka! Zekâvet Hanımefendi, ya Suleyman'a ne dersınız 9 En kuçuk zorlukta sapkayı alıp kaçan adamm baba«ı beşıkteyken nevzada Suleyman admı koymuj. Oldu mu? Zekâvet Hanımın aklı yatmaya başlamıştı: Galıba haklısınız îlhan beyl her Kemal, Mustafa Kemal olamaz değıl mı? Hay sız çok yasaym Zekâvet Hanım, her Ferruh uğurlu, her Feyzı feyızli olur mu canım? însanın adı manav dukkânmdakı etıket gıbıdır; altından ne çıkacak bılemezsınız kı? Taze mi, çuruk mu, ham mı, olgun mu, tatlı mı, ekşı mı? Zekâvet Hanınv Haklısınız tlhan bey, bızım damat haksız, dedı l>ı junler dılevıp tdefonu kapattım. Bıze yazı konusu çıkmıştı Once telefonumu dınleyen gorevhlerden ses bandını ıstemeyı duşundum, sonıa uzun 15 dıje vazgeçtım, oturup aklımda kaldığı kadarıyla yazdım. T Prof: Dr: Ali BALABAN ANKARA ZIRAAT FAK. OĞ. ÜYESt Öncelik Ulkemızde tanm kesîmındekı loplam nufusunun ' o 75 ım oluşturan çıftçı aılelermde yıüıic ortalama harcanabılır gelır 3300 TL. doıayındadır Ote jandan, gunümuzde 123 ü Lrfa ılınde olmak uzere 743 koyde tum toprağın, kışı, aıle ya da sop un mulklyetınde bulunduğu bılınen bır durumdur Bu koylerm buyuk çoğunluğu Gunevaoğu ve Doğu Anadolu'da topıanmıştır Ayr'ca An*aha, Ajdın, Izmır ıllermde bıle blr ya da bırkaç koy anılan mtelıkte DUİUıimaktadır. O nedenle Cumhurıyetımızın 50 yılından sonra da olsa, «Toprak Reformu adı altmda vapılacak bır ujgulamadan beklenen ılk ış, ne zaman gıdeceğı bellı olmavan bır Bolgesel Reform Uygu laması beklenmeden bu koylenn tumundeki çıftçının bır an once topraklandırılması olmalıdır Toprak reformunda ele alınacak kırssl bolge çeşıtlı şekıllerde tanımlanabılır Örneğın bır akarsu havzası, bır ıl veya ılçe sınm ıçerısınde kalan alan, reform bolgesı olarak Kabul edılebılır Ancak bu behrlı fızıksel sınırlar, bolge kavramını tam olarak belırleyememektedır O nedenle toprak reformu uygulamasında boıge daha anlamh bır bıçımde şoyle tanımlanabılır «Reform bolgesı, tek bır kent merkezıne doğruf dan ve dolajlı bağlı bulunan um koyleri kap. savan kırsal alandır» Bu anlamdakl bır reform bolges'nın, ulusal düzeydekı tarımsal planlamayı gereksız yere parçalamavacak kadar buyuk. buria karşılık ujgulama sırasmdakı geri besleme dıizenının ışletılmesme ve bolgenın kendısıne ozpti koşuliarının farklılaştınlmasına olanak verecek kadar da kuçuk olması ıstenır. lığa bağlıdır Bolge seçiminde genellıkle, topraklandırma amacıyla kullarulabılecelc araa mıktan, tarımsal uretım potansiyelı sulama olanaklan, alt yapı (jol, su ve elektrık) tesıslerının v b. ekonomık etmeleri lle toprak ve gelır dağılımı, topraksız ya da az topraklı çıftlıği yoğunluğu v b sosyal etmenler gozönunde bulundurulur Ancak ulkemız koşullarmda anılan etmenlerın her bırısının, bolge seçımmdekı agırlığının farklı olması gerektığıru ourada belırtTıeit ısterım Topraklandırma amacı lle kullanılabılecek arazı kışıler ve hazıne toprağmda.. oluşur. Her ıkı kaynaktan sağlanabılecek arazının dağıhmı Turkıye nın her jerınde ayru olmamakla beraber, bu açıdan olanaklar daha çok Guneyooğu Guney ve Batı Anadolu ıllennde lOplanmış ş o zukmektedır. Anılan bolgeler aynı zam?pdi, ülkemızın tarımsal üretım potansıyeu en yuksek yorelerıni olusturmaktadır. Ulkemızde Fırat ve Dicle nehlrlerinden y»rarlanara* 1 8 mılyon hektar arazlnın sulanması olanağı vardır. Bu arazımn onemlı bır bolumu Urfa. Mardın ve Dıvarbakır ıllenndedır. Örneğın, Aşağı Fırat Vadisl olarak adlandırılan bereketlı Mezopotamya Ovalarının ba^langıcı olan topraklann sulanması ve buralarda çağdaş tanm teknolojısmın u\gulanması durumunda, ulusal tanm gelınnde en az % 10 oranmda bır artıs beklemek olağanrfır. Toprak \e Tanm Reformu Yasa<;ı'nın ilk uvgulama bolgesı olan Urfa ıhnın 600 bın hektar dola\ındakı «ulanabllecek arazı potan«;ı\elı. ülkemızın en bujuk «ulama'i olan Se\han Proıesının \akla«ık uç katıdır Bu arazının ancak 80 bın lıektan veraltı sularından gerı kalan buyuk bolumu ise Keban altından ınşı edılecek bır dızı baraıdan »ulanabılecektır O nedenle, u\gulamanın bugunku a^amasında ağırlık. llde bulunan toprak mulkhetı ozel sorunlu kovlerdekı durumu sona erdırecek bır kamula«tırma prosramına verılmell genls kapsamlı uygulamalar ı\e ancak, sulama olanajının da gotürulebildıâ) \orelerde \apılmahdır Ilın Asağı Fırat Proıesinden sulanması cfurumunda, ulkenın umudu olabılecek verimll o\ alannda. rezerv lsrafına vol «çacak kuru norm topraklandınlmasından ke«ın olarak sakınılmalı hu vorpİerHp kamtıla'tınlan ararının a? tcıp raklı ya da topraksız koyluye kıraya verllmesi ıle \etınılmelıdır Bojlehkle ilerıde sulu kosuilarda hem kunıdakı u>gulamanın en az 45 katı çıftçının topraklandı rılması, hem de devletm müyonlarcm lır* hareama sıyle gerçekleftırıleceğı bu sulama projelennricn, daha buyuk layıda çıftçının yararlanması olanağı Sonuç Gorulduâu gıbı ulkemızde toprak reformu adı altında yapılacak bır ujgulamadan ılk beklenen, ozeüıkle tum toprağı kışı ya da aılelerın muikiyetmde bulunan kovlerdekı çıftçının bır an once topraklandırılması olmalıdır Sulama olanağının ge tırılmesı durumunda; ülkemızın umudu olabılecek Urfn'da ıse bugunku aşamada toprak mulkıyetının özel sorunları olan tum kovlerde vapılacak bır ka mulaştırma programına ağıılık verılmell, 11ın Aşağı Fırat Projesınden sulanabılecek verimll ovalarında rezerv ısrafına >ol açacak kuru norm uvgu lamasında kesm bır bıçımde sakınılmalıdır. Genış kapsamlı reform uvgulamalarmın devlet sulamaları ıle birlıkte dusunulmesı sayesınde. hem kurudak' uvgulamanın 45 katı çıftçının topraklandırılması, hem de devletın mılyarlarca lıra harcam»sıyle gerçekleştırdığı sulama şebekelerınden dah» buyuk sayıda çıftçınm yararlanması sağlanmıj ola caktır. Güneydoğu Ovaları Tıırkıve'nin kosuliarında eş ar»zı buvuklugunde, üretım potansiyelı yuksek ydrolerde y*pılacak bır reform uvgulaması ile topraklandırılabllecek çiftçı savısı, fakır yorelerdekınden 5 6 kat fazla olabilecektır Reformun sulama projelerı ıle birl'.kte uygulanma«ı durumunda ı<e bu savının da kuru ko'ullara gore 4 5 kat arttınlmaM olanağı vardır O nedenle kır*al aUndrfkı ağır nufui baskısı da gozonune alıntfığında, uygulamada reformun ekonomik ve sosval amaçlannın ivi bır sekllde dengelenmesl, bolge seçimınde oncelığın, sulama olanağı da bulunan uretım potansıyeli vuksek yorelere verllmesini zorunlu kılmaktadır. Bolge Seçimi Bolge seçimınde tanınacak bncelik, daha çok «formun ekonomık, sosyal ve polıtık amaçinnna ve bu amaçlannın her bırlstae venlecek ağır ATATÜRR'Ü DÜZELTMEK OKTAY AKBAL Evet Hayır TÜRKÎYE ve CEVRE KlRLENMESİ jnsanlarm gereksinmelerıne I karşılık veren tum kuruluş• lar uretımden sonra cartık» bı rakırlar Bu artıklar gunluk jasamımızda vazgeçılmeı yeri olan; havava, suva ve toprağa karısarak onlan kırletırler. tnsanoğlu bınlerce yıl bıyolojık bır varlık olarak kendını doğal çevresine uydurmujtur. Bınlerce yıl once insanlar toplanmaya ve ılk olarak ilkel koyleri kurarak topluca yaşamaya başladılar. Daha sonra Mezopotamya'da v» Mısır'da o zamanın ilk buyuk jehıılerı doğdu Ozellıkle son yuzyıllarda «şehırleşme» verleşmenın behrgın bır ozclhğı olarak ortaya çıktı Ne zaman ki ınsanoğlu yollar, ı doğal JMsjiornı*, ır.san yapuı (sunl) çevre «tleHîler^dza man eskıden bılmedıklen ve karsılaşmadıkları çeşıtlı sorunlarla yuz yuze geldıler Bu sorunlardan basta gelenı, hava kırlenmesı, su kırlenmesı ve toprak kırlen mesidir. İnsanla bu yeni yapma çevre arasındaki uyuşmazlık. her geçen gun biraz daha artmakta ve insan sağlığı bundan biıyuk rarar gormektedır Bu kırlenmelerin insan sağhğma olan zararlarını teker teker ara} tırmakta vararlar vardır «Hatta bazı ıktldar sahıplerı «ahsi menfaatlerini mustevlllerın snası emellerıyle tevhıd edebllırler» Bu soz Gazı Mustafa Kemal'ın «Bujuk So>lev»ının sonunda yer alan geDç.ıge seslenışınde vardır. Buyuk kurtarıcı der kı; bılmrnez bır gun gelır memlekette ıktıdan ellerınde tutanlar yurdu lşgal etmış guçlerle ısblrlıği yapabilırler, hatta bu ışblrlığını kendl çıkarları ıçın isterler de... Nıteklm geçmışte bunun orneğmi gorduk Mutareke jıllarında bır Damat Ferıt, bır Padışah Vahdettm Turk ultısunun dusmanlarıvle bırlık oldu. Bağımsızhk savası veren Anadolu halkının ustune sılâhlı bırlıkler jolladı. Onlara jardakçılık edenler de çoktu o gunlerde. Yazarlar, şaırler, profesorler, dın adamları, polıtıkacılar, zengınler «Kışı<;el oıkarlarını yurdu elıne geçırenlerın slvasal amaçlarına uyduranlar» dun nasıl varsa, bugun de \ardir, \arin, o*a olacaktır. Ataturk gençhğe seslenışınde bunu ozellıkle behrtmıştır, yarar gormustur bunda Şımdı gelelim ovkumuze . Bır ozel fırma Ataturk'un Bu , \uk Sovlev'ındekı Gençlığe Seslenışını uç bovda bastmp, camlattırıp, çerçevelettırıp butun okullara gondermış fiunlar okulların en euzel yerlenne asılmış O fırmaya bu yazıları ıimarlavan Cumhurlyetın 50 Yılını Kutlama Komıtesldır Hatırlavacağınız gıbi bu komıtenır» baskanı o gunlerın Devlet Bakanı AP'lı Teklnel'dl O fırmanın bir suçu yok elbet, elıne venlen yazıjı Işlemış, yuzlerce levha hazırlamış! Sımdı blr soru: Kım çıkardl o cumleyl' Bunun yanıtını ba<;ta savın Tekınel'ın vermesı gerekır. Komltede kimler yer simışsa hepsı bu çırkın olaydan sorumludur Hakları var mıvdı Ataturk'un gençhğe seslenlşini değıştlrmeve, bazı bolumleri kaldırmaya? Nerden aldılar bu gucu bu curetı' «Bursa konusması Ataturk'un değıldır> diye koparılan gürultulere artık alıştık, bunca tanığı olan bir konuşmayı yadsımakla ellerıne bır şey geçmıyor, ama kafalan karıştırıyorlar hiç de?ıl«e' Bursa konusması zamanında basılmamış yaymlanmamış bırkaç kışının belleğınde kalmıs, bır de Bursalı bır gazetecinın yazısında .. Bu vuzden onu kolavlıkla vadsıvacaklarını sanıyorlar. Pekı koskoca «Nutuk» nasıl «yok» sayılabllır' O Nutuk'un en onemlı bâlumünden bfr cumle nasıl kazınabılir. nasıl unutturulmak ıstenebllir? Boyle bır «eve curet edenlerın yarın bütun «Nutuk»u bile ortadan kaldırabıleceklerını duşunmemız gerekır. Ellerine fır«at geçse, bır volunu bulsalar Ataturk'u de, butun dışunceleri, gorusleri, anlamıvla tarihten sılmek de isteveceklerdır' «Yeni Ortam» gazetesı muhabiri, gıtmis konuyu Istanbul Eğıtım Müduru Halis Kurtça'ya bildırmış, Mudurun odasındaki «Gençliğe Sesleniş»i okumuşlar, bu cumle yok! Duşunun bır kez, Istanbul M E Mudurunun odasındaki Ataturk'un sozlerı eksık! Kurtça bu durumu anlavınca şoyle demış. Buyuk Ataturk'un Turk gençlifme hıtap eden onerıleri bu çok değerlı metınde bir butundur Ataturk bunu belkı de gunlerce dusunerek bu değerlı yapıtı mevdana getirmıştır. Bu nedenle değıştırıletnez, eksıhılemez Üzuntuyle söyle>ebılırım kı farketmeden odama astlğım bu metnı gorduğunuz gıbı derhal kaldınyorum ve şımdi tum Istanbul okullarına bırer tamım vavınlavarak kendi yetkimi kullanacağım ve bu tahrıf edılmış metnın okullardan kaldırılma«ını bıldireceğım » Demek bır yıldır Turklve'nin bütün okullarında Ataturk'un «Gençhğe Se<=lenı«. eksık bir metlnle okundu Öğretmenler bu metne gore vorumladılar, duvurdular, tanıttılar Ataturk'un oğutlerını. Turkıye'de ıktıdar »ahıpleri yabancı çıkarlarm emrınde olaroaz, yabancı devletlerın amaçlarına hızmet edemez dıve kesm bır inançla'.. Guzel bır şevdır kesın inanç' Bır ıktırfarın vabancıların aracı olabılmesi korkunç bır şevdır Hıçbır zaman bovle bır durumu kabul etmek ıstemevız Ne çare ki oluyor bovle şevler, yalnız bızde değıl ba«ka ulkelerde de Ikıncı Dunja Savasmda Nazılerle lşbirhğı eden nıce devlet adamı gormedık mı? Hepsı de ıhanetlerırJ bırtakım gerekçelerle hoş göstermeye çalışmadılar mıî Damat Ferıt olmak gomlmevecek bir şey degil demek! Biz>de de olabıhr bovle şeyler Olmuştur, yarın da olabilir Ataturk, gençlıgını onceden uyanyor, her şey her şey olabilir jurduna tfuşmanlar girebıllr, daha da beteri ıktidar sahıpleri çıkarlannı duşmanlann emrinde olmakta gorebilırler, ama sen vıne de Cumhuriyeti koruvacaksm dıyor. «Muhtaç olduğun kudret. damarlarındaki asıl kanda mevcuttur» dıye guç verıvor bugunun, yarının kusaklarına . Sen tut bu cumleyi kaldınver' Sen kimsin ki Atatürk'ün sozunu duzelteceksın, yok etmeve ginşeceksın, yanlışını çıkartacaksın' Bununla ancak kendini «aklamak, yanılgllannı, becerıksızlıklerını gizlemek i«ter«ın, onu da beceremezsin' Ataturk'un en onemlı sozlerıni Gençliğe Seslenış'ten çıkaran kısı ya da kışıler kimlerdır' Bır sorusturma açılmall, gerçek ortava çıkarılmalı Kamuoju tanımalı Ataturk'un soz'erını değıştırenlerı, bozanlan HAVA KtRLENMESİNDE SÜLFÜR DİOKSİDİN PAYI, GÜN GEÇTİKÇE DAHA ÇOK ARTMAKTA VE DAHA TEHLİKELÎ HALE GELMEKTEDİR. TEDBİR ALMA ZAMANINI GEÇİRMEMELİYİZ. NACİ ENGİN ST. ANDRTWS ÜNİVERSITESÎNDE ARAŞTIRMAa Bazı şehirlerde ise havayı kirletecek artık bırakan yakıtlann evlerde kullanılması azaltılmış veya menedılmıştır. Bu uygulamajann sonunda ozellıkle kışm sislf gorünUmü ile tanuıan Londr»Ma SJSvender gorünür hale gelmıştır. Bundan dolayı ulkemızdeki teh lıkeyı zamanında gorup tedbır almakta gelecek içın büyük fayda vardır. Yoksa tehlıkenin ıçine tamamen gırdıkten sonra tedbır almak, çok güç, çok masraflı hem de faydası azdır. Bunun «cografı» bakımdan daha uzun devrede onemi çok büyüktür, çünkü iklim yavaş yavas kuraklığa doğru gıdecek ve yıne uzun devrede denız sevıyesının kutuplardakı buzlann enmesınden dolayı yukselmesıne sebep olacaktır. tür Çunkü sülfür dioksit, sülfür tnoksıde domişür, onun da su zerrecıklen ıle karışımı sonucu sulfunk asıt oluşur. Hava kırlenmesınde şulfur dıoksıdm payı, gön gecifkYe daha ^ o * artmakta ve dab%,$<^celı ^ l f t ^ J m e k t e dır Bunun ıçın bir sanayı tesısının kuruluş yerım seçerken, o sanayı tesısinın özellığını bilmek, daha onemlısi seçımı yapüacak alanın cografi ozellıklennı çolt ıyı bilmek ve o sahanın ıklım koşullannı dıkkate almak çok önemlıdır. Suifur dıoksıde ek olarak motorlu 'aşıtların egzozlanndan çıkardıkları çok zehırli karbon monoksıt de hava kirlenmesınde en buyuk etmenlerden bıridır. Karbon monoksıt duzeyi ozellıkle kalabalık şehırlerde sık sık go rulen trafık sıkışıklıklannda tehlıkelı duzeye ulaşır özellikie dolmuş sıstemının yaygın oldugu memleketımızdekı buyük yerleşme yerlennde, trafığın sık sık ve uzun sure tıkandığı hatırlanırsa ve bır de buna kısın durgun hava kütlesı ile kaplanan Ankara'nın atmosfer sartlan eklenırse durumun onemı çok daha ıyı anlaşılır. Bu konuda Avrupa'da gerekll tedbırler şımdıden alınmaya başlanmış ve şehırlerde hava kirlenmesınde çok buyuk payı olan otomobıllerın motorlan havayı daha az kırletecek sekılde cıhazlandınlmaya başlanmış ve konulan yasalarla otomobil fırmalan otomobıllerını buna gore yapmaya zorlanmışlardır Hattî. Avrupa'nın bazı şehırlerınde kaldırılmış olan tramvayların gen getırılmesi bıle düşünul mektedır mız su bulmak guçleşır, özellıkle bu guçluk, endustri bolgelennde had salhaya ulaşır. Bu soruna Almanya'da cıddl tedbırler alınmıştır Bu cumleden olarak sanayı bolgesı boyunca geçen ve Ruhr nehrıne paralel akan Emscher nehn sadece endustri bolgelennın artıklarının akıtıldığı bır kanal olarak kullanılmakta, dığer nehırlere endüstri tesıslermm artıklarını boşaltmalarına musaade edılmemektedir. Toprak Kirlenmesi Toprak kirlenmesi çeşıtli yollardan mevdana gelır. Bunların en onemlısi endustnyel artıklar tasıyan veya çeşıtli yolda kırlenmış suyun, toprağa artan bir oranda gırmesıdır. Esasında toprak, bünyesmde bulundurduğu mılyonlarca çok kuçuk canlı ortjanızmalar aracılığı ıle kendı kendını temızleme ve ınsan sağhğına zararlı maddelerı noturleştırmeye veya yok etmeğe muktedırdır Fakat toprağın sahip olduğu bu kapasıte sınırsız değildır. Ozellıkle endustri bölgelerindeki ve büyuk şehirlerdeki toprak, insan sağlığına zararlı maddelert yok etme ve noturleştırme özellıîını buyuk olçude kaybetme eğılımi gostenr. Hatta dıkkatsızce kullanılan toprak urunlerının venmını arttırıcı kımjevı maddeler, toprağın temızleyıcı ozellığmi bozarlar. çunku topraktakı çok kuçuk canlı organızmaları tahnp ederler. Avnca doğrudan ınsan orpanızmasma gırme olanağuıı bulurlar. Ozetle, tehlıke çanlan kulağımızın dıbınde çalmaktadır. Insanoğlu bır bılınmeze doğru hızla uçmaktadır. Bunun açık kanıtlannı gormek ıçın bılgın olmağa gerek yok artık. Çevremızi saran batagın kokusu yuzumuze vuruyor. Daldakı japrağın sanlığı, goktekı yıldızın donukluğu, jureğımızdekı atışlann acemılığı, tum bunu kanıtlıyor. Sadık yanmız kara toprak, yaşamm kaynağı duru su ve tum bunlann uzerınde temız hava, güngün temizlığını yıtırmektedır. Böyle giderse, bu sorumsuz gıdışe dur denmezse, eğer bır sabah sağ salım uyanabılırsek, geç kalmıs olacağız Hava Kirlenmesi T E Ş E K K Ü R Sevgılı esım değerlı kardeşımız, tıyatro sanatçısı ULVİ URAZ'ın ölümil dolayısıyle büyük acımızı paylaşan, bızzat cenazesıne gelerek, çelenk ve telgral gondermek suretıyle son saygı ve sevp rtdevıne koşan bütun dostlanna, vüksek iıgiıerinı esırgemeyen sayın Basbakana Istanbul Va.'ı ve bel^aıye Başkanına son saygı durusu ıçın s&hnesinl «ahsıs eden Lıevlet Tıyatrolarına, Istanbul gazetelerme tüm ozel tıyatro.ara tıyatrocu meslektaşlanna yazar arkadaşlarınfa ytlrekten teşekkurlenmızı sunarız EŞİ : Selçuk LRAZ KARDEŞLERt : özcan ÖZMANAV, ö n a w ÇAVO4R, Burhan EVRENIS, KemaJ BEKIR, Tevfik ÇAVDAR CumhunyM 4603 Insan sağlığına zararlı yapma ik lımsel çevre, endustnyel alanlarSu Kirlenmesi da ozellıkle doğal ıklımin kuru, »ıcak ve hava akımının (sirkulas Bılmdıği gıbi insan vucudunun yon) yeterlı olmadığı yerlerde bu>uk kısmım su teşkıl etmekmevcuttur Bu durum, o yörelertedır. de durgun. kırlenmıs ve insan sağhğına zararlı havanın toplanBobrekler vücudu temizleyen mssına sebep olur. en onemlı organlardır. Bobrekler vucuttakı ışe yararaayan raad Bılmdıği gıbı hava, inssn yas* delerı su aracılığı ıle temizlermı ıçın esastır. İnsan bır dakık» ler Hergun büyuk olçude su, lık sure ıçmde ortalama olarak 25 bobrekler tarafmdan vucudu tekere solunum yapar. mızlemek ıçin kullanılır. Bundan Hava kirlenmesınin en belirgın dolayı vucudu temızleyen bu öşeklı havanın duman ve endustri nemlı organlan yormamak ıçm yel artıklarla kirletilmesidir temız, kırlenmemış suya gerek Hava kirlenmesinın bugün en bfl vardır. Vucudu temızlemek, ıçın yuk etmeni yakılan kömıir ve pet çok mıktarda sudan zıyade yeter roldur. Tabıi buna sanavi tesısderecede ve temız, kirlenmemış lerrain, özellikie kimyasal maddesuya gereksınme duyarız. Yoksa ler üreten tesi<;lerin katkısını da bobrekler, vucutta yeterli temızlıeklemek gerekır gi yapmamış olur ve ınsan ya$«Kalm ve seniş b'r sis Ubakasi mı tehlıkeye gırer Insanın çevhalinde endustriyel eîsnlan ve resı sunıleştıkçe, lyi kahtede, t«büvuk $ehirleri kaplaysn kirli ve yapma hava tabakası. yuksek bır »•••••••••••••••••••••••••••••••••••••a••••••••••••••••••••••••% sevıyede bulunsa dnhl çevredeki insanlarm sağlığı iein «ararlıdır. Çiınkü günes ışığmın ultravivole ışınlar dahil nufuzuno szaltır Z«manla kirlenmi» ve zehirlenmıs hava ile ultraviyole Utnın yok'ufu birleşince insan organizmannda olumsuz bir etki vapar ve or»u doSal bıyolojik halınden çıkanr Avrıca hava kirlenmesi âdeta bardağı taşıran son bır damla «ı bi sinsi, bolgesel. özellikie «ol»ımım organlarındaki hastalıkları ortaya çıkanr Endustri bölgelerindeki ve büyuk şehirlerdeki hava kirlenm<>si çeşıtli etkenlerin ortsk eseridir. Bu bakımdan bu etkenlerin hangiBelediyfmiz hudutları dahilin.de bulunan Mımar Sinan Mahallesi, Kamık Kemal Masinin insan vucudunda ne gıbi • hallesl ve Davutpaşa Mahallesının muhtelıf cadde ve sokaklan adı Arnavut kaldırım yol zararlar mevdana getirdığıni »nlaınsaatı 2490 sayılı kanun gereğınce ve kapalı zarf usulü lle ıhaleyt çıknrılmıstır mak oldukça guçtür Buna rağmen kırli havanın ınsan metaboIhale tarib ve «aati G. Teminat Bedeli tsın beyanı lızması uzerındeki etkisi çok önem lıdır ve saelığa zararlıdır. 19 063,19 25/6/1974 15 30 382 829 84 Adı Arnavut Kal. Yol Inj. Hava kırlenmesı insan sağh18.228,04 25/6/1974 361 951,19 16 00 ğından başka hayran topluluk434 538.55 25/6/1974 16 J0 21.131,54 larını bıtkı drtusünü hatta bınalan tahrıp etmektedır. Bu yıkımın en onemli nedenlennden biri sülfür dioksıttir. Hava kirlenmesıne sebep olan maddelerden kömür, daha ziyaMuracaat dilekçesi de toa ve duman, buna karşüık Bayındırhk Bakanlıfından tlınmıj asgsri (C) grubu mütethhitlik b t l s e d (Muteshhltpetrol, sulfur dioksit çıkanr. lik karnesı) Bilindigi gibl petrolde, Vt 0 5 ile • 3 srasında degişen oranda ' » 1974 yılına ait Ticaret Od»sı belgesl. sülfür vardır hatt^ bu oran, baÇalışma tasarısı ve teçhızat bildırisi. zı petrolde daha da yuksek oraMali rfurum bildırisi na çıkarak °4 ?"ye ulaşır. Teknik personel bıldirısi. Aynca bakır kompleksleıi de Elındekı işlen bıldırir taahhut bildirisi. önemli mıktarlarda sulfür dioklştırak belgesı ıçın IOD muracaat Urihl 22/S/1974'tür. (Posttdaki geeikmeler kil* sit çıkanrlar Sulfur dioksit, çt•lınmaz.) mento, beton mermer ve demiTeklif mektuplan ihaleden blr saat once Komısyon Başkanlığına verillr. ri adeta kemırır Mımarl süsler, heykeUer ve büstler sülfür dlok10 llgilılerin daha fazla bilgı için Belediye mıî Fen Isleri Müdurlujüne müracaatları rlea olunur. sitten a r a r görür. SUlfür diok^ sit çıkaraa bazj fabrikalann çevresindeM bitki ortüsunUn tama«•••••••••••••••••••••••••••••••••«•••••••••••••••••••••••I men tahrip edıldıği gorülmUs(Bâsın: 16040 4578) Çağdaş Yayınlar OLLMSLZ OTUNla «ize yıllardır yazüarını severek, ılgıyle okuduğunuz OKTAY AKBAL'ın en seçme yetmışbeç denemesıni bır arada sunar. Fıyaü: 15 lıra tsteme adresı. Halkevı Sokak 3941 Cağaloğlu • Is'anbul Cumhurıvet 4585 Muşfıka Ulken ve merhum Dr Zıva Ülken'ın oğlu, Hatice Ülken'in eşi, Gulseren Artunkal'ın babası, merhum Cavide Tekelı Sabahat Lokman ve Nihat Ülken'in ağabeyl, merhum Celâl Zuhtu Benneci ve Tahsm Bennecmın enıstesi, Guneri Artunkal'ın kayınpederi, Tuğrul, Fatma ve Murat Artunkal'ın sevgılı dedesı. ORD. PROF. vefat etmıştır Cenazesı 7 Haziran Cuma gunu (YARIN), oğle namazını takıben Şışli Camıınden kaldınlacaktır. Hilmi Ziya ULKEN Esenler Belediye Başkanlığından EKSİLTMEYE GİREBİLMEK İÇİN ARANAN VASIFLAR İLAN Makine Yuksek Teknikeri Iveya Makine Teknisyenlerij aranmaktadır Garp Linyitleri İşletmesi Müessesesi Müdürlüğünden Muessesemia Merkez ve Bolgelennde ^stınaajn edılmek uzere 35 yaşını geçmemiş, askerııgın vapmış ve ea az ıkı yıllık ış tecrubesı olan Makına Yuksek reknıken veya Makine Teknıkerlerı aranmaktadır. Alınacak elemanlara 657/1327 sayıb k&nun nuKtımlenne gore gırebileceklen derece kaapme uzerını'eD aylık ücret ve aynca ayda 600 lıraya KacUı yan oaeijPde bulunuıacakfr. Isteklılenn durumiaruıı mulassaı seKiıuc .vazaotütlan dılekçelerıne fotoğraflan ve nutus cüzdan 'ornek'ennı eklıyerek 25.6.1974 tanhıne kadar I3vşd/tiı'aa luiunan Muessesemız Müdürlügüne muracaatian 11 âı, o.urıut ıbl2U 4593) 973 1047 Dsvacı Irfan Cankurt vekıli Av Alı Yucel Kesen tarafmdan davalı Hayrıye Cankurt alejhıne açılan şıddetlı geçımsızlık sebebıyle boşanma davasının mahkememizde japı'an açık duruşması sırasında Davalı adına çıkanlan davetıvenın bınd teblıgı ıade edıl dıgı ve zabıtaca yapılan tahkıkatta da adresı bulunamadığm dan ılânen teblıgat yrpılmasına kaıar verılmı^tır Verılen k ır gereğınce, duruşmanın bırakıldıgı 4 7 1974 gunu saat 9 da bızzat veia temsılen bır avukatı hazır bu lundurmasına, aksı halde gı>ap karrrı tsblıg olunacagından ışbu ılin davetıye yerıne kuim olmak uzere davalı Hayrıye Cankurt'a teblığ olunur (Basın 4159) 4597 KHOt>OO ADANA 4. ASLİYE HUKUK HAKİMLİĞİNDEN