Katalog

51. yıl, sayı: 17904 umhuhyet Kumcusu: YTJNTJS NADİ 5 Haziran 1974 Çarşamba ANKABA (Cvmhnriyet Bftromı) Mobü •• BP Petrol Şirketlerinin tutumu geni# tepkiler* yol •çmııtır. Petkimîş Sendikası Genel B«îkanı Mehmet Kılıç, dün bu konuda yaptığı açıklamada ban öne rüerde bulunmujtur. Kılıç'm »çıklamaîi vc finerileri löyledir: €Uluslararası alanda tekel kurmuj bu yabancı «irketlerin, yurdumuzun en çok petrol* thtiyaç duyduğu 5u günlerde, zammı bahane ederek ham petrol getirmeyiî lerini normal görmeye imkân yok tur. Geçenlerde Viyana'da toplanan petrol üreten ülkelerin kuruluşu OPEC'in ham petrol fiyatlarına zam yapümayacağmı dünya kamuoyuna açıklamalarına rağmen. Mobil ve BP Şirketlerinin, ham petrole zam istemesi ve bu zammı İLKOKÜL ÖĞRENCtLFKÎNfc TATILKITAPLARlt Y ALA N RUŞEN ALAYLIOĞLÜBir Ust suuta geçen LUCOKUJ başanlı blrer ögrenci olmalan icua eğlenerek öğreneceklen oügner. Sınıi IL 750 Krs. Sııuf: İV M l ü » Sınıf III. 750 Krş. Sunfc V 1 U Krs. OU tNKILAP ve AKA KİTABKVUSRİ (Basm: 72731 4566 Dayak olayını protesto için açlık grevi yapan tutuklulardan üçü hastaneye kaldırıldı, biri ameliyat edildi ANKARA, (Cumhuriyet Bfirom) Mamak Askert Ceza ve Tutukevındeki dayak olaylarını protesto ıçın tutuklulann giriştiklerı açlık grevi 5. gününü doldururken; çeşitli kuruluşlar, bu Açlık grevi 5: gününü doldururken; çeşitli kuruluşlarr Başbakandan olayların önlenmesini ve tutuklulann sivil cezaevlerine naklini istediler; 700imzalı bir duyuru ile dayak olayı kınandı PETKİMÎŞ Sendikası ATAŞ'ın hemen devletleştirilmesini önerdi bahane ederek, ham petrol ithali tını durdurması, Türk ulusuna karşı gırıştikleri kasıtlı bir davra nıs ve çeşitli amaçları içeren büyük bir tertiptir. Tüm uyarılarımıza rağmen, geç miş siyasal iktidarlar, gerek yeral tı ve yerüstü kaynaklarunıa, gerekse ulusal güvenliğimiz (bağımsızlığımız) bakımından sanay'iaıi zin gelişmesinde en büyük enerji kaynağı olan petrol endüstnmi zi, yabana şirketlere bırakmalan nedeniyle, gaflet ve delalet içında olduklarmı kuruluşundan beri, petrolün devlet eliyle işletilmesl ni savunan sendikamızın haklıhgı nı bu olay bir kez daha doğruiamıştır. Ekonomik ve siyasal bagımsızlığunız bakımından ve de ulusumuza karşı vabancılaruı einşeceği tertirjlenn önlennnfs* (Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) Görevini tamamlayan "Çandarlı,, geri döndü Ege Denizindeki sismik çalışmalara bu ay devam. edilecek, Yunanistan'a verilecek karşılık nota hazırlandı landığı vs birkaç gün içinde Yunan Hükümetins Uetileceği bildirilmistir. lskence olaylanrrtn son bulmasıCUMHURtYET HABER n: Başbakandan istemişlerdır. MERKEZİ Aynca, tutuklulann askerî cez*ANKARA Türkiye'nin Ege evlerinden sivıl cezaevlerine nakdenizindeki kıta sahanlığında bir ledılmesi de önerilmıştir. haftadan beri petrol araştırmalaÖte yandan, dün kamuoyuna rında bulunan Deniz Kuvvetleri yedı yüzü aşkın imzayı içeren bir Seyir ve Hidrograü Dairesine ait duyuru yapılmıştır. «İnsanlık «Çandarlı. ara;tırma gemimizin dışı davranışlann Türk kamuo görevi dün saat 12'de sona ermişyu önünde kınandığı» duyuruda tır. «Çandarh» saat 14'de koruaynen şöyle denilmiştir: yucu kuvvetlerimizüı eşlifeinde «Biz aşagıda tmzalan buluÇanakkale'ye dörucüş ve oradan nanlar, düşünce özgürlüklerini Istanbul'a careket etmiştir. ortadan kaldıran çağdışı bir huBu arada Yunanistan'a vekuk anlayışuun yıkılması ile tüm rilecek karşılık notasımn hazırtutuklulann özgürlüklerine kavuşmalarmın beklendiği bir sırada, Mamak Askerî CezaevTinde uygulanan ve tutuklulann açlık flnkfi Cumhuriyet'in birinci grevıne yolaçmış bulunan, bensahifesinde ver alan iki zerı daha önce de defalarca göhaber dikkatimizi çekti. rülmüş insanlık dışı davramşlaHaberlerden birı öliim ce n Turkıye kamuoyu önünde kızasının kaldırümasijle ilgili nıyoruz.» Mamak'ta dayak olayını proCHP Istanbul Milletvekıli sayın Basri Akjriray. gene CHP Te testo içın açlık grevine katılankirdafc M i l l e t v e k i l i sayın lardan Tuba Ongun, Nefgiz Savîılmaz Alpaslan ve arkadaşları ran ve Nazif Demirtaş, hastanetarafından hazırlanan vasa öneri ye kaldınlmışlardır. Bunlardan lerinin Adalet Komısyonunda ele Tuba Ongun, Güihane Tıp Akaalınraak üzere bulunduğunu bil demisinde midesinden ameliyat diriyordu. Sayın CHP Milletve edilmiştir. (Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) killeri yasa önerilerinin gerckçesinde «öliim cezasının çağ dışı bir ceıa oldnğuıra, r»yn insani bir mahiyet tasıdığını, bu bakımdan Türk Cez» Kanunundan çıMİLLl EGİTÎM ŞCRASI İLE ILGİLI BÖLGE HAZIRLIK TOPLANTISI GENİŞ İLGt TOPLADI... kanlmasının modern devlet anlayısma uygnn bir hareket olacağııu» belirtmektedirler. Ikinci haber ise bir kısım evlerinde tutuklulars. karşı öteTÖB DER tarafından düzen da konuşan Milli Egıtim Baka lirtmiş ve; «özellikle üniversite olmasıdır. Eğitim planlaması saden beri uygulanan yasa dışı işlenen ve IstanbuTdaki 2 bın ka nı Mustaia Ustundağ, bu jnl 18 lerimız topluma açık bılgi üret dece kalite değildir. Kalıte düşükence, dayak, sövgü ve kötü işdar ögretmenın katıldığı Spor mılyar lira ile butçede eğitime mek zorundadırlar. Eğitimimizin rülmemelidir sozündekı anlam, temlerin hâlâ sonu aünamadığınelıt bir zumreye okuma olanagı ve Sergi Sarayı'ndaki toplantı en yuksek pavın ayrıldıgını be bir dıger önemli sorunu plansız dan söı ediyordu. Davanma gücünii yitiren kimı tutuklulann aelık grevine başladığı daha önce bildirilen bu olaylar karşısında çeşitli sendiktlar, Mimar ve Mühendia Odalan ve TÖB DER gibi kuruluşlann ilgUi makamlara başvurarak bu hale son verilmesi için çağnda bulnnduklan aym baberde yer almıştı. Hangisi Once Mamak Askerî Cezaevinde bulunan sanıklar, dünkü mahkemelerinde savunma • yapmadılar Bilgi toplandı Hükümetimiz tarafından TPAO' na verilmia bulunan petrol arama iznine dayanüarak Ege denizinde araşürmaJara başlanmışür. Bu çerçevede 29 raayıs çarşamba günü Istanbul Beykoz limanından ayn lan «Çandarlı», Ege'ye açılmıs ve «manyetoraetrik» çalışmalara giriş miştir. Bu çalışma ile deniz tabanında belirli bir derirüiğe kadar olan katmanlann manyetik ttddetleri ölçülmüş, yeraltı yapılan hakkmda genel bilgiler toplanmıa tır. Çalışmalar sürecek Anadolu ajansı muhabirinin edindiği bilgiye göre, Ege denizinde «Çandarlı» gemimizin yaptığı araştırmalan öteki gemilerimizin çalışmalan izleyeccktir. Bu ayın ikinci yansmdan sonra Ege Deni zinde sismik çalışmalara devam edileceği öğrenilmiştir. Bu çalışmalar sırasında petrol araştırmalanndaki en yeni teknoloji kulla nılarak yeraltı yapılan hakkında daha ayrıntılı bilgiler elds edilecektir. Bu çalışmaların değerlendl rilmesinden sonra Ege Denizinde sondai işlrmlerine eirisilecektir. Akbil'in açıklaması Dısişleri Bakanhgı Sözcüsii Bflyükclçi Semih Akbil. dün düzen lediği olağan basın topl»ntıında, bir soru üzerine Türkivp'nıı KK« (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) İ tki haberl arka iriaya okudoğumuz zaman navın mılletvekillerimizin, eski deyimi ile, bir «taktim tehir» yanıljpsıai duşmüş olduklan düsnncesine kapıldık. Evet, öliim cezası uygar toplumlarca giderek artık çağ dışı bir nitelik kazanmaktadır. Birçok Ueri devletler bu cezayı Tasalarından kaldırnnşlardır. Bir gün gelecek, öliim cezası kuşkuBUI her yerde tarihe kanşacaktır. Uygarlık yolunda bu ilerleyiş kolay olmamışt«r. Bir zamanlar kimi yöneticilerin elinde bireyleri öldürmeK, hem de kamseye hesap vermeksnin, türlü lskencelere uğrattıktan sonra öldürmek ya da öldürtmek yetkişi vardı. Ortaçağda kurulan Enki«âsyon mahkemelerinin tüyler firpertici öykülerini bugün hâlâ gözlerimize inanamıvarak tarih hiUplannda dehşrtle okuyoruz. Işkenceli ölüm cezalan ancak 18. yüzyıl sonlannda. Fransız devrbni strasında işkencesiz öIüm cezasına ddnüstürülmüş. İŞlediği suçu hayatı ile ödeyecek olanlara bir de aynca dayanılmaz taiksel acılar çektırmek yöntemine son verilmiştir. Bugün ölüm cezasını ister kaldırmış, ister kaldınnamış olsun tüm uygar dünyada sanıklan ve hükümlüleri iskenceye uğratmak, onlara karşı insan naysiyetine yaraşmaz davramslarda buluomak yasaktır. Bu, varlığını hukukun üstünlüğü Ukesıne borç lu olan, gücünü ve mesruluğunu bu Ukeden alan çağdaş devletin doğrudan doğruya şerefiyle ilgilidir. Yasağı dinlemeyen görevliler her şeyden önce devlete karşı suç ıslemis olurlar. TCK.'nun çeşitU maddelerinde ölüm cezası yer almıştır. Bu nasıl kaldırüır, ne zaman kaldmlır, hangi koşullar altında kaidırüır orasım büemeyiz. Her bes on \ı\da bir adi suçlar ivin af yasalan çıkartarak azıh katilleri, ırz düşmanlarını saiıvermeyi gelenek halLne getinnis bir ülkede ölüm cezasının kaldınbnası toplum düzeni açısından vararlı olur mu, üzerinde durulacak bir konudur. Her halde ölüm cezasına son verilecekse bunun Rademeli olarak uygulanmasının, ilkin de siyasal suçlardan başlanmasının doğru olacağı kanısmdayıı. Ama bîzim Anayasamız yurttaş lara karsı ner türlü işkenceyi, eziyeti ve kötü davranışları kegin olarak yasaklanuştır Ne yank ki, temel vasamızın bu kesin Bir IRA liderinin cezaevinde açlık grevi sonucu ölmesi üzerine İngiltere'de olağanüstü güvenlik tedbirleri alındı Meslek derslerinin üretime dönük olması önerildi hazırlamak demek ise bunun karşısındayız. Universitelerımızin bütçe olarak mıllî egitimdeki (Devamı Sa. 7, Sü. 2 de) (DIŞ HABERLER SERVlSt) LONDRA İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA) adlı örgütün liderlerinden birinin bir Ingiliz cezaevinde iki aydan berl sürdürdüğü açlık grevi sonunda ölmesi üzerine bütün İngiltere'de ve özellikle Londra'da olağanüstü güvenlik tedbirleri alınmıstır. Havaalanları, işyerleri, dükkânlar ve kalabalık yörelerde İBA'nın misillemelerine karşı tedbirler aUnmış ve sürekll uyanlar yapılmıştır. Güvenlik kaynaklanndan verilen bilgiye göre, Kuzey îrlanda'nın İngiltere'den kurtanlması ve Kuzey ile Güney İrlanda'nın birleştirilmesl yolunda yaptığı mücadelelerde şiddet eylemlenyle tanınan kanun dışı IRA örgütünün liderlerinden 24 yaşmdaki Michael Gaughan Wight adasmdaki cezaevinde yatmakta ve iki aydır açlık grevini sürdür(Devamı Sa. 7, Sü. 3 de; THY, Mc Donnell Douglas Firması aleyhine 35 milyon dolarlık tazminat davası açtı Irak petrol boru hattı ile Topaloğlu: "İki petrol şirketiyle ilgili sorun 2 maddelik bir kanunla çözümlenir,, ANKARA, (Cumhuriyet Bürnsu) Petrol şirketlerinin son tutumlan nedeniyle bir demeç veren CHP Gıresun Senatorü eskı Enerjı ve Tabu Kaynaklar Basanı Topaloğlu «llk akla gelen tedbır, Ataş Rafınerısının derhal devlet eliyle işletilmesıdır» denuştır Topaloğlu'nun demecı şoyledir: «Bu ik) şırketm tıaKsız ve yersiz tutumu ile bır kere daha anlasılmıştır kı Kendı ımkânıanmızı en iyı şekılde kullanaraK Ken(Devamı Sa, 7, Sü. t> da) tasarı yeniden Meclis'e sevkediliyor ANKARA, (Cnmhuriyet Bürosu) Millet Mecüsınde ilgili komısyonda ele alındığı sırada görüşülmesi hükümetçe ileri bir tarihe alınması ıstenen Irak petrol boru hattının yeniden Meclis'e gönderilmesinı saglamak amacıyla önümüzdekı günlerde Dışişîerı Bakanı Turan Güneş'ın başkanlığında bir toplantı düzenleneceği öğrenilmıştir . Hükümet kurulduktan kısa bır süre sonra CHP grubunda bazı üyelerm Irak Türk petrol boru hattının gerçekleşmesme oluşlan ve bu arada komşu ülke içinde meydana gelen olaylar nedeniyle gorüsülmesı ertelenen kanun tasarısının Meclıslere yeniden gondenlmesı eğilımı hukumette kuvvet kazandığından, Dışışlen Bakanlığı da son çalısmalarını önümüzdekı günlerde tamamlıyacaktır. Ancak bu arada Türkiye'nin boru hattının yapımında kullanılmak üzere, Irak'ın sattığı petrolün uzun sürelj kredıli şekilde yapılması için bu ülkeye yaptığı gırişıme henüz cevap venlmemiştir. Ankara'dakı ılgililer, artan fıyatlar nedeniyle, boru hattının yapim fıyatının da artacagını dolayısıyle Türkıyenuı katkısmm Irak'ın Türkiye'ye kredih petrol satmasıyla gerçekleşebileceğinı beürtmişlerdır. ECEVİT, HÜKÜMET KONUSUNU BU HAFTA ERBAKAN'LA GÖRÜŞECEÛİNİ AÇ1KLAD1 LOS ANGELES Türk Hava Yollan A. O. 3 Mart 1974 tarihinde Pans vakınlannda meydana gelen hava faciası ile ilgili olarak. aüşen UC10 tipi yolcu uçağınm vapımcısı Mc Donnel Douglas firması aıevhıne 35 milyon dolarlık tazminat davası açmıstıı. iHirk Hava Yollan, aynca. saza ile ilgili olarak kendi aleyhine açılacak davalardan uğrayacaği zararları da Mc Donnel Douglas'tan istemektedır. Los Angeles Bölge Mahkemesinde açılan davada, uçağın. proje hatası ve kusurlu montaj yüzünden düştüğü behrtilmektedir. Paris'ten Lxjncixa'ya gitmekte olan DC 10 uçagırun düşmesı sonucunda 34b Kışı havatlarmı kaybetmıştı. Kazadan sonra yapılan araştırmaıarda uçağın arka bagaj kapısının kilitleme (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) r*ixon'ın 6 numaralı yardımcısı cezaevine girdi PENNSTLVANİA Faşkatl Nixon'ı yeniden seçtırme kampanyasımn iki numaralı yönetıcisi Jeb Magıuder \V&tergate olayıyla iigıli hapis cezasını çekmek üzere dün rezaevır.e girmışür. Baskan Nixon'ın Beyaz Saraydaki 6 numaralı yardımcısı olan Magruder, cezaevine girerken, gazetecilere vaktinı felsefe okumakla geçıreceğini sövlemiştir. Magruder'ın cezası hapishanedeki davranışlarına söre 10 ayla. 4 yıl arasında olmak üzere vargıç tarafmdan tayın edılecektir. (AP) Abdülcanbaz «UJÂK YAKINDA CUMHURİYET'TE ANKARA Başbakan Bülent Ecevit, MSP Genel Baskanı ve Başbakan Yardımcısı Necmettın Erbakan ile bu hafta içinde, AJ Kanunu teklıfinin Millet Meclisınde oylanmasıyla ortaya çıkan durum hakkanda b:r görüşme yapacağını açıklamıstır. Başbakan Bülent Ecevit, dün aksam Başbakanlıktan aynlırken, basın mensuplarının sorularını cevaplandırmıştır. ÎAZAN: Baçbakan Ecevit, «Son günlerin olaylan nedeniyle hükümet konusu buzdolabına girmiştı. CHP Parti Meclisi bu hafta top KOSTA lanacak mı? Sayın Erbakan'la bir gorüşmeniz olacak mı?» şek DAPONTE lındeki soru üzenne şunlan söylemiçtir: «Parti Meclisi toplanacak, Kurultay'a hazırhk olmak üzere tü B U G Ü N NADİR NADt zük değişikliklerini görüşeceğiz. 4. SAYTAMIZDA Sayın Erbakanla da çörüşmemiz (Devanu Sa. 7, Sü. 1 de) olacak bu hafta içinde.» (a a) Paris'te Türk Ressamları KAMBOÇ EĞİTİM BAKAN! VE YARDIMC1SI ÖĞRENCİLER TARAFINDAN ÖLDÜRÜLDÜ PHNOM PENH Asî öğrenciler, dün Kamboç Eğitim Bakanıyla yardımcısuu öldürmüşlerdir. Askerî polisten yapılan açıklamaya göre, asî öğrencıler, dün Başkent Phnom Penh'deki bir okulda olay çıkartmışlar ve bu arada okulu ziyaret etmekte olan Eğitim Bakanı Keo Şang Kim ve yardımcısını rehme almışlardır. Olayların çıktığını öğrenen polis, okula gelince de öğrenciler polislere taş ve sopalarla saldırmışlar. Bu arada bır öğrenci Eğitim Bakanını ve yardımcısını biçaklamıştır. Öğrenciler bununla da yetinmeyerek Bakanla yardimcısını tabancayla vurmuslardır. Polis silâh zoruyla öğrencilerl dagıtmış, ancak bakanla yardımcısı kaldınldıklan polis hastanesinde olmüşlerdir. (UPÎ) OLAYLARIN ARDINDAKİ 6ERÇEK |thalât ve ibracat rejirainin •yeniden düzenlenmesi için •Ticaret Bakanlığınca çalışmalara girisüdiği haber verilmektedir. Bir bölümü Odalar Birliği elinde bulunan lisans tescil yetkisiyle fiyat tescil yetkilerinin yeniden Bakanlık elin* de toplanmasına ferek görülmüştür. Tümüyle Odalar BirUgi yetkisinde bulunan lisans tescilleri, 1. Erim Hükümeti zamanında Ticaret Bakanlığma verilmisti. Ancak Talu Hükümetinin görevde bnlnndnğn sırada çıkanian kararnameyle dnrum Odalar ve Hükümet gene değiştl ve yetkilerin bir bölümü Odalar Birlifine geçti. öğrenildiğine göre Odaiar Birliği bu yetkisiyle 200 milyoa doları aşan ithalâtı denetleyebilmekte; Odalann yönetiminde söz sahibi olan iş çevreleri böylece olağanüstü bir güç kazanmakta; mahalefette kalan is çevrelerinde ise şikâyetler yoğnnlaşmaktadır. Bunun yanı8ira dış ticaret açığı giderek büvümektedir. Enflasyonist gidisi dizginlemekte dıs ticaret rejiminin önemi gözönânde tntalarak Odalar Birliği elinde bnlunan yetkilerin Ticaret Bt kanlığına verilmesinin yararlı olacağı düşünülmüştür. 1. Erim Hükümeti zamamnda bu konuda basında ve kamuoyunda siirekli tartışmalar açünu$ ve sonuçlanmajruştı. Bu çibi tartışmalarida sun soz sivasi iktidardadır. Ne var ki. Odalar Birli ği son Genel Kurulunda gelişmeler bu bakımdan ı$ cevreieri adına bir talihsizlık oımustur. Çünkü son Genel Kurul, üyelerin çıkarlarınj birleştirmek, feorunıak ve toplumsrü tsterlerle bagdaştırmak amacuida bir ekonomik örgütün kosullan ıcinde vü(Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) • ** Gayrımeşru çocuklarm babalarının nüfusuna geçirilmelerini öngörenteklif Meclis'te kabul edildi ANKARA Türkiye'de mevcut bir muyona valfn gayrı meş ru çocuğun babaJarı sdına nüfusa tescil ediİB.t>]«'rn! saglavan kanun teklifı Mi)i?t Meclisi Genel Kurulunda dün çörüşülereic kabul ediimiştt' Adana CHP Mi'l?ıvfiüL Osmat» Çıtınk ve ar;;aoaf!&n tarafm. dan verilmiş olan teküf Senatoda da kabul edilerek kanunlaşırsa, gayrı mesru gocuKiar baoaları adına nüfusa Kavdedilecek, eynca kanunun vüHir'*iSe girdıSi tarihten sonraki 31 gün içind» ( dünyaya gelecek çocuKların da nüfusa tescillerı yapııacaktır. (THA)