Katalog

BLYÜK FİKİR KİTAPLARI DİZİSİ No. 19 HALİKARNASSOSLU HERODOTOS'un Asya ile Avrupa arasındaki ilk büyük çaösmarı anlatan tarih kitabı. Müntekim Ökmen'in giiçlii çevirisi; Azra Erhat'ın sunusuyle çıktı... 640 büyük boy sayfa, mükemmel baskı, 3 5 . TL. HERODOT TARİHİ REMZİ KİTABEVİ 50. yıl, sayı: 178G6 umhuriyet Kunıcusu : YU1VUS NADÎ 28 Nisan 1974 Pazar ülf Miehe SİNEMACININ OYUNU Çıktı. UYCAN TTAYINLARI Dağıtun: BATEŞ DP eski Milletvekillerinin Ziraat Bankasına Korutürk olan borçlarının faizleri de af kapsamına alındı Ecevit ve Cumhuriyet Senatosu, af teklifinin Millet Meclisi'nden geçen şekliyle kabul ettiği 7 maddeyi aynen benimsediği için bu maddeler kesinlik kazandı AP, DP ve CGP ile Kontenjan Grubu Üyelerinin büyük çoğunluğunun aynı yönde oy kullanmalarının sonucu af teklifinin maddeleri değiştirildi Senato, af teklifini değiştirerek kabul etti ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Cumhuriyet Senatosu Genel Kurulu, Genel Af Kanunu teklifi üzerindeki görüşmeler dün ta Sancar'm katıldığı toplantıda Ege Denizi üstündeki haklarımız konusu ele almdı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk' ün başkanlığında dün Çankaya'da yapılan bir toplantıda Türkiye'nin deniz menfaatleri ve bununla ilgili sorunlar ele ahnmıştır. Çankaya KöşkUnde saat 11.00 de başlayan ve iki saat kadar devam eden toplantıdan sonra, (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) Spinola yönetimi dikta ji rejiminin ajan ve polislerini tutukladı DIŞ HABERLER SERVİSt LtZBON The Guaralan gazetesının bıldırdığıne eöre Portekiz'dekı darbe NA1O çevrelerınde ihtıyatlı bir memnunlukla karşılanmış. NATO yetkilılerı Afrika'dan çekilecek Ponekız birlikleruün NATOya katılacaklanru, böylece örgütün eünev kanadının güçlenecegini İfade etmışlerdır. Bu arada gelen naberlere eöre, Portekiz'de askeri cun1» ülkedek) tüm sıyasi mahkimıan serbest bırakırken, onlann yenne cezaevlerini dikta rejiminin güvenhk polisl örgütü ;DGS)'nin üyelen ile doldurmuştur. Görgü tanıkian tnı konud» şöyle demektedirler. «Siyasî mahkumıarm serbest bırakıldıklan Caxıas cezaevindeki koğuslarda, vatak çarşaflarur değiştirscek zaman zor buiundu Birkaç saat içinde cezaevin' eski rejimin 200 polis memuru dolduı du.» Istanbul'da menenjit hastalığı salgın halinde, geçen ay on kişi öldü Barbaros GENÇAK Nısan ayı içinde Istanbul'da 145 menenjit vakası gorülmuş, bunlardan 10'u olumle sonuglanmıştır. Geçen yılın Nısan ayındd, menenjit vakası 243 ıdı. Konu ile ilgilı olarak bilgisine başvurduğumuz Istanbul Valısi Nanuk Kemai Şenturk, hastaufuı mevsım ıtıbanyle yaygın gorunduğunu, BakırKoy'dekı Tropikal Hasta.ıklar Hastanesınde menenjit va.calan ıçın yer ayrıldığını, şuphelı hastaiarın öuıacla tedavı altına ahndıkiannı belırtmış, «II olarak tedbırlen almış bulunuyoruz. Endışe edıleces bir durum olmamasına rağmen, halkımazın saglık şartlarına uygun hareket etmelerı gerekır. Orneğın açıkta satılan tüm gıda maddelerıne ılgı duyulmamalı, (Devamı Sa. 1. Sü. * üe) ktidar kanatlannın Millet Meclisinden geçirdiği genel af teklifi, Cumhuriyet Senatosunda kuşa benzetilircesine değisikliklere uğradı, sayın Bülent Ecevit'in deyimi ile tanınraaz bale geldi. Senato fiye savısının salt çoğanloğuna rahat rahat aşarak elde edilen bu sonoç karşıgında fimdi ne yapılacaktır? Türürlükteki yasalanmıza göre yapılacagı kısaca şu: Af önerisi yeniden Meclise geıi gidecek. bir karma komisyon kurularak, bu komisyonun hazırlayacagi metin Meelis Genel Knruluna sunulacak ve son söz Genel Kurulun olacaktır. Ancak, Meelis kendi onayladığı ilk metin üzerinde direnirse, önerinin yasalaşması için meelisin de satt eofunlnğa gerekecek, yani 226 olumlu oy sayısını bulmak şart olacaktır. CHP, MSP ortaklığının Mecliste toplam olarak sanmı 234 kadar üyesi vardır. Geçen güıı partisinden çekilip AP'ye geçen Gıyasettin Karaca yüzünden iktidar kanadı en az bir oy kaybına nğramış olmaktadır. En az diyoruz, zira 226'nın üstünde kalan 8 • 10 kisiden hangilerinin nasıl davranacagını şimdiden kestiremiyornz. Türlii söylentiler çarpıyor knlağınuza. Özellikle MSP Grobu içinde 141 ve 142. maddelerden cezaya çarptınlmıs hükümlülerin affına el kaldırmak istemeyen, ya da bu konuda durumu sallantıda olan kimseler bnlnnduğunu aylardır işitip duruyoruz. Ortaklık protokolünde düşün suçlannın affı husnsuna yer verildigi ve bu da MSP Gmbunda tiyeleri bağlayıcı biçimde karar altına alındığı halde, bir kısım MSP'Iilerin oylamada çekimser kalmaları, ya da o gün toplantıya katılmamalan olasılığı her zaman vardır. Nitekira önceki gün Cumhuriyet Senatosunda bir MSPli iiye, komisyonca banrlanmış düşün suçlarının affını af kapsamı dışında bırakan maddeye olumsuz oy verecek yerde çekimser kalmış, böyle. likle parti disiplinine aykırı davranmakta bir sakıncs görmemiştir. Aynı durumla Mecliste neden karsılaşılmasın? Bu olasılığı muhaliflerin de hesapladıklan, var güçleriyle onu gerçekleştirmeye çalışacaklan bizce kuşkusuzdur. Mubalefet partileri ilkin komisyon çalışmalarını alabildiğine uzatarak vakit kazanmak isteyecekler, o arada MSP'den ac'am kandırmaya caba harcayacaklardır. Bütün bunlar ne için? Sayılan altmış bine yaUaşan «kader kurbanlan»nın yamsıra anarşist dedigimiz, komünist dedigimiz, çoğunun ajanlar tarafından kışkırtıldığı, suça itildigi, işkence altında gerçek dısı ifade verdiği mahkeme önünde saptanmıs birkaç yüz genci af dısı bırakmak için mi? Bo gençler özşrürlüklerine kavnsursa ortalıeın altüst olacağına, toplum düzeninin yıkılacağma, ı devletin tehlikeli sarsıntılara ! nfravacagına mı inanıyor mohalefet? Biz bunu hiç sanmıyoruz. / Başlangıçtan beri öyle görünüyor ki muhalefet ceptaesince nygulanan taktiğin asıl amacı CHP • MSP ortaklığını çökertmek, Ecevit Hükümetinin ekonomik alanda nygnlamayı ta, sarladığı halktan yana girişim. j leri ençellemektir. Ama bu tak tik başarı kazanır da üç aylık koalisyon ortakuğı daba başlaneıçta, şimdiden bozulnrsa yeni bir hükümet bunabmı çı karmış, giderek bu bükümet bunalımı belki de a£ir bir re jim bunalımına dönüşürmüş, bizim muhalefet pek umursamı yor bu kötü olasılıkları. Hazin olan, yarınımız açısın dan hepimizi kavıtılandırması gereken muhalefetimizin bu to tumndur iste. a Hazin Olan Gerçek mamlanmış ve teklif 27 red oyuna karşı 96 oyla kabul edilmıştır. 1 üye de çekimser kalmıştır. Genel Kurul teklifin; yürürlük maddeleri dahil 7 maddesini Millet Meclisinden gelen şekliyle aynen, 16 maddesini de değiştirerek benimsemiştir. Cumhuriyet Senatosu Genel Kurulunda salt çoğunlukla kabul edilen teklifin değiştirilen maddeleri Millet Meclisi Genel Kurulunda yeniden görüşülecek, Meelis bu değışiklıkleri benimserse teklif kesinleşecektir. Millet Meclisi Genel Kurulunun değişiklikleri benimsememesi halinde teklif her iki Meclis'ten eşit sayıda oluşan bir karma komisyonda ele alınacaktır. Karma Komisyon, ya Meclislerden birinin metnini benimseyecek, ya da kendisi yeni bir metin hazrrlayacaktır. Teklif daha sonra Millet Meclisi Genel Kuruluna gelecektir. Millet Meclisi bu üç »netinden birini kabul etmel zorundadır. Ancak Millet Meclisi Genel Kurulunun Senato'da yapılan değişiklikleri reddederek, kendi ilk metninde direnebilmesi için en az 226 üyenin oyu gerekecektir. Cumhuriyet Senatosunun dünkü birleşimi saat 11.00'de AP'll (DeTamı Sa. 1, Sü. 1 de) Gazeteciler Cemiyeti ile TÖBDER fikir ve disiplın suçlarının af dışında bırakılmasına karşı çıktı Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye GazetecUer Sendıkası Eskışehir Şubesi ve Tiim Oğretmenler Bir leşme ve Dayanışma Derneği (TOB DER) dün yayımladıklan bildirilerle, fıkir ve dısiplin suçlarının af kapsamı dışında bırakılmasına karşı çıkmışlar ve teklifin yeniden gözden geçirilmesini önermişlerdir. Bu konuda Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu'nun yayımladığı bildirj şöyledir: «Gazeteciler Cemiyeti Yönetim Kurulu, Genel Afla ilgilı kanun teklifinin aldığı yeni şekıl karşısında sorunu basın ve fikir suç lan açısından bir kere daha gözden geçirmış, aşağıdaki bıldirinin kamuoyuna açıklanmasını ya rarlı görmüştür: 1 Gazeteciler Cemiyeti sekiz basın teşekkülü ile bırlıkte yayınlanan bildiriye gerek tümüyle gerek ayrıntılarıyla katıldığını bu münasebetle tekrarlar ve Cumhuriyetimizin 50. yılı dolayısiyle çıkanlacak olan ve halen parlamentoda müzakeresi devam eden geniş kapsamlı af teklifinin hem hukuksal hem de insan(Devanu Sa. 1, Sü. 4 de) Margarin fiyatına % 1520 «Katiller» Askeri birlıtuer poııs memurlarını önce örgütün merkezındekı odalara bapsetmiş daha sonra da cezaevine götürmek için arabalara bındirmistir Bu sırada çevrede toplanan halk polislere «katiller» diye bagırmısür Bu arada Lizbon"un merkezinde dün, sıyasi polis ajanı olduklarından şüphe edilen iki kişiyi halkın elinden kurtarmağa çalışan ordıı bırlikleri havaya ateş açmak zorunda kalmışlardır. Ihbar üzerine tutuklanan İki kişi, kendilerini tutuklayan askerler tarafmdan halkm elinden güçlükle ve üstleri başlan kan içinde ahnarak götürülmüştür. General Spmoıa'njı cuntası halka bir çağrıda bulunarak sükunet içinde davranmalannı ve sokak gösterilerim fazla büvütmemelerini ögtitlemiştir (Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) zam yapıldı Sanayi ve Teknolojl Bakanlıgı margarin ile margarin hammaddesi olan ve ayni zamanda yemeklik olarak kullanılan likit nebati yağların fiyatlarına yüzde 1530 arasında degüjj» oranda zam yapılmasını kabul etmiştır. Hemen uygulama safhasına ko nulan karar gereğınce perakende satış fiyatı 890 fcuruş olması gerekirken piyasada 10 liradan işlem gören nebati margarının kilosu 12 liraya çıkanlmıştır. Yine bu karar gereğince, 940 kuruştan satılması gereken ve fakat yine piyasada 10 liradan satüan sofralık margarinin kilosu da 140 kuruş eklenerek 10 lira 80 kuruşa yükseltilmiştir. Aynca rafine ayçiçeğinin kilosu 210 kuruş artınlarak 11.60 kuruşa çıkartılmıştır. Rafine ayçiçek yağı, 7 liradan satılmaktaydı. Vinterize olmayan ayçiçeğine ise 210 kuruş zam yapılmıştır. Yine yeni uygulamaya göre, rafine pamuk yağı 11.50, likit ham ayçiçeği ile nözrahze pamuk yağmın asgari satış fiyatı da 700 kuruş olarak saptanmıştır. öte yandan, Tariş fabrikalannda imal edilen margarin fiyatları ıse Bakanlık karan henüz tebliğ edilmediği için yükseltümemiştir. Ancak Tariş Genel Müdürü Nejat Halulu, îzmir'de yaptığı açıklamada kararın tebliğinden sonra yeni fiyat ayarlamasmın yapılacağını, bu nedenle de sevkiyatın devam etmesine rağmen, fatura kesiminin durdurulduğunu söylemiştir. Ecevit, Ortakpazar Protokolünün gözden geçirileceğini söyledi ANKARA Başbakan Bülent Ecevit, Cumhurbaşkanı Korutürkle yaptığı haftalık olağan görüşmede, Avrupa Topluluklan Komisyonu Başkanı Françoise Ortoli ile yapılan temaslar hakkında bilgi verdiğmi belirtmiştir. Başbakan Ecevit. bu arada gazetecilere, «Temel anlaşma baki kalmak üzere, Tür kiye'nin sorunlan yönünden protokolu yeniden gözden geçır mek istiyoruz. Yaptığımız görüşmede sayın Ortoli'nin de bunu anlayışla karşıladığı izlenimini edindim» demiştir. Başbakan Ecevit, Ortoli ile yapılan görüşmeler sırasında Ortakpazarla olan üişkilerimizin yeniden gözden geçirümesi gibl bir düşünceye yer verilip verilmediğini soran bir gazeteciye şu karşılığı vermiştir: «Tabiî bu görüşme çok ayrıntılara girmeye olanak verecek kadar uzun bir görüşme değildi. Fakat sizlerin de bildiginiz gibi, sayın Ortoli ile görüşmem için yanm saat aynlmış olduğu halde, aşağı yukarı iki saate yakın devam etti. (DeTamı Sa. 7, Sfl. 6 da) • Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan ile Devlet Bakanı Ismail Hakkı Birler Mekke'de dıni vecibelerini yerine getiriyorlar. (Fotoğraf: Cumhuriyet Özel) İslâm Birliğine tam üye olmamız isteni/or Ümit GÜRTUNA Riyad'tan bildiriyor RİYAD Türkiye üe Suudi Arabistan heyetlen arasındaki resrni görüşmeler dün başlamış ve İslâm Birlığine tam üye olmamız istenmiştir. Suudi Arabistan, daha çeşitli vesilelerle Türk yöneticüerine resmî olmayan bir şekilde «Koridorlarda» bildirdiği İslâm Birliğine tam üye olma ve îsrail ile ilışkilerini kesmesi dıleğini, Cidde'de yapılan birinci toplantıda ilk kez resmi olarak Dışişleri Bakanı Ömer Sakkaf'ın ağzından belirtmiştir. Bu arada Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Necmettin Erbakan da, iki heyet arasında dün 1,5 saat süren görüşmeden sonra, bu konuda şunları söylemiştir: Çocuk zammı 25 liraya çıkarıldı, yüksek dereceli memurlar ve generaller uçaklarda turist sınıfla seyahat edecek ANKARA TBMM Bütçe Karma Komisyonunun önceki geceki toplantısında, 1974 Bütçe Kanunu Tasansmın devlet personelinin, öğretmen ve öğretim görevlilerinin fazla mesal. fazla çalışma ücreti ve çocuk zammı gibl konular dahil, 37 madctesi görüşülerek kabul edil miştir. Komisyonda, devlet personelinin 10 lira olan aylık çocuk zammınm 25 liraya çıkarılmasmı öngören hükümet tasansındaki 33. madde aynen kabul edilmiştir. Personelin yıllıJc 400 saat olarak saptanan fazla çalışma süresı de 600 saate çıkarılmıstır. yine 37. maddeye bir fıkra ilâvesi süretiyle bastanelerde çalışan sağlık hizmetleri personelinin yıllık fazla çalışma süresi de 200 saatten 400 saate yükseltilmiştir. Komisyonda CHP Senatörü Veli Uyartn verdiği bir önergenin kabul edilmesıyle, yüksek dereceli memurların görev seyahatleri sırasmda uçaklarda lüks sınıfta seyahat etmelert önlenmiştir. Buna göre, müflte«arlar, generaller, genel tnüdür(Devamı Sa. 7. Sü. 4 de) Trabzon cezaevindeki 13 tutuklu ve mahkum koğuş duvarını delerek kaçtı TRABZON Trabzon cezaevinden 13 mahkum, önceki gece saat 03.00 sıralannda, koğuş auvannı delerek firar etmişlerdir. Cezaevinin yedi numaralı koğuşunda kalan 13 mankum, saat 03.00 sıralannda Koğuş duvarını delerek cezaevi okulu olarak kullamlan odaya, oradan da cezaevi hamamına geçmışlerair. Hamamın üzerindeki 30 santım genişl;ğindeki delikten cezaevi çatısına çıkan 13 mahkum. buradan bitişikteki evin damına atlayarak kaçmışlardır. Firar olayı sabaha karşı saat 05.00'de, nöbetçı erlerin degişti(Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) Lâyiklik ilkesi «Suudi Arabistan delegasyonu bizim de İslâm Birliğine tam üye olarak bulunmamızı arzu ettıklerını soyiedıler. Kendılerine Turk Anayasasmda lâyiklik unsuru bulunduğunu ve hukuksal zorluklar olduğunu izah ettik. Suudi Arabistanlılar lâyik devlet olmanın bu birliğe girmeyi engelleyemiyeceğini. çünkü birliğin îslâm Devletleri Bırliği değil, İslâm Birlıği olduğuna değindiler. Bugün Birlikte lâyik dünya (Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) Neler Yapmadık! Yazan: Şakir BALKİ • ESNAF KAFASIYLA YCRÜFÜLEN POI.ÎTİKA VE OYUNLARIN TAŞLAMASINDAN ÜLUSAN tLGl ÇEKICİ BİR ROMAN İŞADAMLARI DERNEĞİNİN TOPLANTISINDA HALK SEKTÖRÜ ELEŞTİRİLDİ ANKARA Türkiye Sanayicller ve Işadamlan Derneğinin düzenlediği sanayici ve işadamları ile çeşitli parlamenterler tarafından hükümetin ekonomik politikası ve halk sektörü konusu eleştirilmıştir. Toplantıda bir konuşma yapan Türkiye Sanayiciler ve Işadamlan Derneği Başkanı Feyyaz Ber(Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) Istanbul.. Istanbul.. • BÎR BÜYÜK KENT İSTANBUL VE GERÇKKTE BtR DEĞİL YÜZLERCE ISTANBUL ÎÇ tÇE YASAR Bü KENTTE... Bugün 4. Sayfamızda GEZİ NOTLARI Nevzat ÜSTÜN BU ISTANBULLULAR1N OYKÜSÜNÜ YAZD1 "Mizahçı'nm düşmanı çoktur,, Yalçın DOĞAN «Mızahçının düşmanı çottur Mızahçılar sevilmezler Nedenler' ortadadır bunun... Mızançı aşağ1 yukarı nep onıkiden vurur karavana atış bılmez Hele bu vurulan adam, sır;a köşkün büyü^ burunlu adamıysa MızahcınK ağına takılma korkusu çoğu ke? ıdarecılerı, baskanıarı iirKütmüstür, hâîâ da ürk.ütmPtrt«dır. Çün kü mizah ustası ıkıyüzlülüKlen rezaletleri, valanian, aolanlan ele alır. Bu yüzden düşmanları çoktur onların.» Bugün dördüncu sahıfemizde yayınlanmaya oaşlanan «Neler Sophia Loren Türkiye'de film çevirmek istiyor ANKARA «Yolculuk» filminin dünya galası için TGS' nin konuğu olarak Ankara'da bulunan Unlü fllm yıldızı Sophia Loren, «Türkiye'd» tarihi bir fılm çevirmek istediğini» bildirmiştir. Loren ve eşi ünlü film yapım ve yönetmeni Carlo Ponti, bu konudaki isteklerini Dışişleri ilgililerine «bylpmıçler(Devamı Sa. 7, Sö. 3 de) KraVın karısının Türk olusu bir avantaj sayılıyor Salı günü CUMHURİYET'te OLAYLARI! ARDINDAKİ DPT Yeniden Gündemde evlet Planlama TeşHlâtı, 1961 Anayasasıyla kurulmuştur. 27 Mayıs 1960'tan önceki dönemin başıboşlıığnndan rakınan çevrelerin, ekonomik kalkınmayi bilimsel planlamava bağlama isteminden doğan flrgütün şimdiye dek ceçirdip? evreler, hlç kuşkusuz sivasal dalfralanmalara bafü biçimde celişmiştir. NADİR NADİ Suudi Arabistan dünyada sıcak Vaptık» romamnm yazan Şakir Uğın sembolü. Her yer yanıyor. Bu arada önceki gün yeniden Balkı, mızahçı üzerıne düşünceMekke've giderek 10 saatte iki lerinı böyle diıe getırdi. «Neler tavaf vapan Erbakan da yandı Yapmadık» Dir güldürü romanı Tavaf sırasmda giyilen ıhramm eski deyimi ile b'r mızah robos bıraktıgı sağ omuz başı ile manı. Birkaç emeklı ınsanın ve vüzü kıpkırmiza Erbakan'm beoazı iş adamlarıniD tınnuhanede rabenndeki Selâmet Partıliler de 'anışmalan ile oaşlayan güldürü îiderek politık alana dökülmek hayatlanndan son derece memnun görülüyorlar. Davranışlan tp ve «vatan ıcurtaran aslanlar» çok rahat. Herhalde çok ilgi görın maceralan eözler önüne serildüklerinden olacak kendilerini mektedir. Her ne kadar, UnHl Sovyet • evlerinde hisseder gibi bir hallenema yönetmeni Serge Gerası ri var. Erbakan"m dışında Arapça konusan yalnı? Ticaret Bakamov «mizah, mızahçılara emanet (Oevamj Sa. 7, 8Ü. 8 de) (Devamı Sa. 7, Sfl. 7 6 » D Planlama TesMlâtı Anayasal bir konım olmakla birlikte siyast lktidarlara baglıdır. Bu bağımlülık ştmdive kadar (ttyssi ürtidarlann bUlmdısı Istem lerfnl ferçekleşttrmeye dek nlaşmıştır. Durum böyle olunca 1961'den beri vaşanan poütfk olaylarla planma arasındald Uişkileri saptamak kolaylaşır. Nitekfm İlk kez tsmet tnöna koalisvon hiikümetleriyle Planlama vönericilerl arasındaki anlaşmazlık rüzÜDden «rçütten Isttfalar olmuştn. MnRteşar Osman Nuıl Tonm ve arkadaslanniD aynlmasından sonra. Planlama Teşkllâtı. eiderek siyasal iktidarlarm Istemlerinl MUmselllte yeğ tatan bir knrnlnj haJJne reldl I96S seçlmlerlyle Iktidara çeçeı Adalet Partisi döneminde Plan lama. plansızlığın kaynajh ola cak nitelife dönüştürüldü. Teş vüf ve Uvpulama yolunda sly» sî fktidartn emirleıinl vansıtıı bir odak haline cetlrlHnce de planlamanın Iruralus amacına havl! ters düştüfü de eBrüldü. 12 Marttan sonra dnrum daha k O ler d5nem!nin çalkantıb (rönlerinde sirast otoritenln bnlanüt (Devmmı Sa. 7. Sfl. • <U)