Katalog

. ULKU •• •• OKUL SÖZLÜĞÜ HAZIRLAYANLARÎ Ruşen ALAYLIOGLU Reşat GÖNDEM Toptan Satış Yerleri: Istanbul'da Babıâlı'de Ocak Kitap Dağıtım Şti. ve BATEŞ İngilizceTürkçe Cumhuriyet 50. yıl, sayı: 17814 Kurucusu : YTJNTJS NADt 7 Mart 1974 Perşembe SUNAR tfülardır aranan kitap Prof. Dr. MUSTAFA AKDAĞ TÜRKİYE'NİN İKTİSADÎ VE İCTİMAÎ TARİHİ CEM YAYINEVt, Cağaloğlu tstanbul CHPMSP. komisyonu silâhlı anarşik eylem dışındaki bütün suçların af kapsamına alınmasını kararlaştırdı ANKARA CHP ve MSP11 üçer üyeden oluşan komisyon, silâhlı anarşik eylemlere katılanlar dışında, bütün suçlann genel af kapsamına alınmasını kararlaştırmıştır. CHP Genel Başkanı ve Baş. bakan Bülent Ecevit'in, grubunun dünkü toplantısında yaptığı konuşma sırasmda, af teklifini «katı» bulduğunu söylemesi üzerine, hükümetin ikı kanadını cluşturan üyelerden kurulu komisyon, gece geç saatlere kadar çalışmıştır. Komisyon, genel af tekliflerındeki tüm istisna hükümlerinin kaldırılmasmı prensip olarak kabul etmiştir. Ancak, silâhlı anarşik eylemlera katılanlar, aftan yararlanamayacaklardır. Komisyonda vanlan mutabakata göre, uyuşturucu madde satıcı ve imaleılerı ile sigara fcaçakçıları da aftan yararlanacaklardır. Komisyon aynca, para cezalarındaki 2 bin liralık sınırlamayı da kaldırmıştır. Buna gore, para cezalan yarıya indirilecektir. CHP ve MSP'll Öyelertlen ohısan komisyon, benimsenen yeni görüşleri bir mettn haline getirmiştir. Bu arada. her İki partinin grup yönetim kurullarma bu konuda yetki verılmesi de kabul edümiştir. (a a.) Kaza soruşturma komisyonu başkanı ve Fransız Pilotlar Hilâfetin 50. Sendikası Genel Sekreteri yeni açıklama yaptılar SENDİKA GENEL SEKRETERİ TALMANT «FRANSIZ PİLOTLARI OLARAK SABOTAJDAN ÇOK MADDÎ BİR KAZA OLABİLECEĞİNE İNANDIKLARIN1» Ö N E S Ü R D Ü İKİNCİ «KARA KUTU» DA BULUNDU VE AMERİKA'YA GÖNDERİLDİ. KİMLİK TESBITİ İÇİN ÖLENLERİN YAKINLARININ PARİS'E GÖTÜRÜLME İŞLEMİ ŞİMDİLİK ERTELENDİ SABOTAJ OLASILIGI GİDEREK AZAUYOR,, KOSTA DAPONTE bildiriyor PARİS Orly Havaalamndan kalktıktan msa bir süre sonra havada parçalanan Türk Hava Yolları «AnKara» uçağının düşme nedenini aıaştıran Türk ve yabancı sivil havacılık uamanlan 3'üncü gününü bulan incelemelerinin sonunda kesin bir sonuca varamamışlardır. Bu arada, Salı günü çahşmalanna başlayan soruşturma kurulunun Fransız Başkanı Lemaıre, €Uça. ğm parçalanarak düşme nedenı üzerindeki görüşlerüıde sabotai olasılığının giderek azaldığım» belirtmiştir. Kurul Başkanı Lemaire'nin bu görüşünü kendisüıe ılettiğimiz Türk Hava Yollan Ticaret Müdürü Argun Yelutaş ise «Bu Lemaire'nin kişisel Körüsüdür» demiştir. öte yandan «Ankara» uçağının düşme nedenı konusundaki görüşlenni açıklayan Fransız Pilotları Sendıkası Genel Sekreteri Pierre Talmant da, «Fransız pilotlannın c Ankara» uçağının düsme nederunın sabota)dan çok maddi bir kaza olabıle. cegine mandıklaniii» sövlemıstır. «TürK Hava Yoüan ekıbı uçagı kurtannak ıçın carunı dişme takmıştı jma yapabileceklen hiç bir sey olmadıgından ölümle kucaklastılar» diven Talmant, sözlenne şunlan da eklemiştir. «Arast^rmiı ve tncelemeler geliştikçe sabotai olasu İjğı konusundaki eorüşlerünir ortadan kalkmaktadıı.» Parıs yakınlarmdaki Ermenon ville ormanı üzerinde 346 kişinin \ ölümüyle sonuçlanan uçak kazasıyle ılgıh en küçük metai parçalarım dahı ürerlerinde labora tuar incelemelen yapmak amacıyle toplayan sorusturma kuru lu. uçak yolcularının cesetlerı üzerınde de mcelemeler yapmak tadır. kaldırılış yıldönüuıii için PTT'nin hazırlı^a başladıgı pul serisinden vazgeçıldi ANKARA, (Cumhuriyet Bürn«n) Hilâfetin kaldırıhşvnın 50. yıldönümü nedenıyle 1974 programına alınan, çeşitli çızımleri de yaptmlan oulun, basımuıdan v&z geçildiğı öğrenilmiştir. Görüştüğümüz PTT yetkilileri. basımdan vazgeçilme olayını do*rulamıslar, gerekçe olarak da «Çok nâzik bir durumu sembolize edecek çizimin gerçekleştirilemediğini» göstermişlerdir. Hilâfetin kaldırümasının 50. yılına ait böyle bir pulun basımının. Devlet Bakanı ve Başbakan Yirdımcısı Necmettin Erbakan' ın. Ulaştırma Bakanlığı nezdinda yaptığı temaslardan sonra durdurulduğu dr iddie edilmektedır. THY Yönetim Kurulları yıllardır havacılıktan anlamayan kişilerden oluşuyor 35 gün arayla ikl uçagı birden parçalanarak düşen Türk Hava Yollan, dünyada en büyük gelişme hızı gösteren hava yollarından birisidir. 1967'de başlayan jetleştirme projesi 5 yılda tamamlanmış ve THY'nın bütün uçaklan 5 yıl içinde değiştirilerek, çeşitli amaçlara uygun gelişmiş uçakiar satın alınmıştır. Dünyanın en büyük havayolu sirketlerinin dahi bu ktdar kısa sürede gerçekleştiremediği değisikliği gerçeilestiren THY. uçak satın almanın dışmda gerek işletmecilik ve gerekse de yönetim açısından ayni gelişmeyi gösterememiştir. AYKUT SAĞANAK Milyonlarca ucaK yolcusunun can güvenliğinden ve mılyarlarcs liralık milli deâerden sonımlu olan Türk Hava Yollan'nın yönetim kurulu naşkanhk ve uyelikleri siyasi partııerin koltuk ve armağarı dağıtma aracı olarak kullanılmışur Sermayesinın yüzde 90'ından fazlası devleün olan Türk Hava Yollan' nın yönetim kuruıu bugüne ka Yılda bir müdür Bir Anonim Ortaklık şekline dönüştürüldügü 1956 yılından bu yana geçen 18 yılda 16 genel müdür degiştiren Türk Hava Yollan'nın yönetıra Kurulu başkanlık ve üyeliklerine ise havacılık ve işletmecılik konulanyla ilgili bir tek yönetici getirilmemistir. c'ar iktidar partüeri tarafmdan partiye yakınlıklan ile tanınan kişilerden, o kisilerın yeteneklerıne bakılmadan oluşturu!mustur Eski Parlâmenterler Ömegin, Türk nava Yollan'nın büyük bir atılıma ginştii:, bütün uçak fılosunu ietleştirmeye başladıgı 1967 yılından 1970 vılı mayıs ay<na kadar ortaklığı yöneten Yönetim Kurulu Başkanı Tevfik Tığlı ile yönetım kurulu üyelerînaen Kuri Er olarak kıtaya çıkarılıp emsal yedeksubaylar ile birlikte 2 ay önce terhis edilenler yeniden askere alınacak A.NKARA, (Cumhuriyet Bürosu) 1076 sayılı Yeden Subaylar ve Yedek Memurıar Yasasını değıştiren 131b s&vılı Yasanın «Kıtaya er olaraıc çıkanJanlar emsali vedek sut»>vl&r ile terhis olunur» şekllndeki 3/d madoesının ner verae avgutannıadıgp öğrenümısür. Fwluı terhis lşlemi yapümış Bakanıik işleme el kovarak gerekıi vazışmaİ2ra başiamıştiT. 117. dönem vedek subay ögrencüen arasından oaalan kıtaya er olarak çıkanlmış. bu durumda olanlar aa Bakanlar Kurulunun 2b araıık 1973 tarıhH karanyle 31 ocak 1974 tarihinde iki ay erkeD terhis edilmişlerdi. Ancak, kıtaya er oıarak çıkanlanlann bır sısmma bu işlem uygulanmamıştır. Togay ve Muharrem Tuncay eskı Demokrar Part; milletvekille rındendir. Tamhm! vaklaşiK olarak 600 milyon lira tutan 6 tane DC9 tıpı uçagın satuı ahndığı bu devıed^ vönetun kurulu başkanlığı görevıru vapan piki Demokrat Parti Mılletvekili Tevfik Tıglı, îmam Hatip OkuIU mezunudur. Üvelerden Nun Togay öğretmen, Muharrem Tun cay Tıp doktorudur. Aynı döı.emde yönetim kurulu üyesi olaa Ziya Attınojıu ise bu RÖ(Devamı Sa. 7, Sü. 4 da) Neden ve nasıl Tazminatlar Kaza sırasmda ölenlerin ailelerıne verilecek tazminatlar konu sunda bılgısınc başvurdugumuî Türk Hava Yollan Ticaret Müdü rü Yelutaş, «THY'nin uçak kaza larıyle ilgili Varşova, La Haye ve Moctreal anlaşmalarını imza layıp imzalamadıgını» bilmedlgini. fakat tazminatların ödenmesinde bunun bir etkisı olamayacağıru sövlemiştır. TKHP davasında 7, Bomba davasında 13 sanık salıverildi, af hazırlığı gerekçesiyie tahliye istemleri reddedildi Doğan KATIRCIOĞLU Askerî Yargıtay Başsavcılığı Kuray, Çoker, Çetin ve Yalçıner'in ölümcezasına çarptırılması isteminde bulundu ANKARA Askeri Yargıtay Başsavcılığı, Istanbul 1 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesinde görülen îrfan Solmazer ve 83 arkadaşı ile ilgili davada 30 yılla 36 yıl arasında değişen hapis cezalanna çarptmlmış olan Sarp Kuray, Ahmet Çoker, Hasan Çetin ve Selim Yalçıner'in ölüm cezasına çarptınhTTasmı ıstemiştir. Başsavcılık aynca, Askeri Mahkemenin haklarında beraat kararı verdiği Irfan Solmazer, Rafet Kaplangı'mn da 5 ile 15 yıl arasında ağır hapis cezasına çarptınhnasuıı talep etrniştır. Askeri Savcılığuı ve sanık vekillerinin karan temyiz etmesi uzenne dosya Askeri Yargıtay 3. (Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) İkinci bant «Ankara»nın pilotuyla mürettebatın konuşmalarını kapsayan İkinci ckara kutu» da bulunmuş ve dinlenebilmesi için uçağın yapımcısı Douglas firmasınır. «merika'mn Los Angeles şehrindeki fabrikasına bir Fransız yetkilisi tarafından götürülmüş tur. llgililerce. bandın ancak özel olarak Douglas fabrikalarında dinlenebilir hale getirilebileceği ve bu işlemin de en az 1015 gün sürebileceği bildîrilmiştir. Bant daha sonra Fransaya getirilecek ve soruşturma ku ruluna verilecektir. Fransız Adalet Bakanlığı, karayla ilgili olarak adli soruşturma açılmasını da kararlaştırmıştır. Hava polisi ile jandarması, soruşturmayı yürütecek, aynca soruşturma kurulu ile iş birliğinde de bulunacaktır. (Devamı Sa. 1, Su. 1 de) Konuyla ilgili olarak göriiştüğümüz bir PTT yetkilisi, şu bügiyi vermiştir: «Bu konuda kompozisyon oulmakta biraz geciktik ve ıyi kompoze edecek bir sey koyamadık. Çünkü. aynı zamanda politik bir yönü de var. Bu bakımdan iyi ifade edebilecek bir kompozisvon arandı. 810 eskiz yapıldl, hilâfeti ifade edebilecek bir çizim elde edilemedi. Vakit de gelmişti, o bakımdan emısyondan kaldınl dı.» Aynı yttkili, emisyondan kaldmlma işleminin, hükümetin lşe başlama tarihine rastladığını, pul ömep^ln Ulaştırma Bakanı tarafmdan da görülmediğini belirtmiş, «Aynca pul emisyon programı tasdik edilir, bu pullanr. basüması önerilmistlr. Pula basüacak resün ve şekiller. Ulaş(Devamı Sa. 7. Sfl. 3 de) Özel okuUarın gelecek yıl alacakları iicrete %1520 oranında zam yapıldı KAYTT VE SINAV TARtHLERt DE BELLİ OLDU Türk ve yabancı bütün ozel okul ücretlerine % 1520 oranında bir zam yapılmışt'.r. Ayrıca sınavla rigrenci alan özel okulların aday kayıt ve sınav tarihlen belli olmuştur. Önümüzdeki riers yılında uygulanacak olan fiyat artışına, öğretmen maaşları katsavısının 7'den 8'e çıkanlması. ders ücretlerinin arttırılması bashca neden olmuş ve veni fiyatları tespit eden komisyon ancak öğretmen ücretlerinin arttırılman kavdı ile, okulların venı fiyatları uygulamava koyabilmelerini kararlaştırmıştır Zam Istemi ile komisyona baş vuran özel okul sahıplen. iadece bu vılkı ücret artışlarınm en az % 29 oranınrla bîr zammı gerektirdiginı, uvgulamanın ise gelecek vıla aıt olriugunu belirtmişler<1lr. KORKU, HEYECAN VE SEVİNÇ Erin Brady admdaki 13 yaşındaki bir kız çocuğu bir grup arkadaşıyle birlikte iki polis memurunun katili sanılan bir kişi tarafından rehin alınmıştı. Önceki gece Chıcagolu iki polis memurunu öldürdüğü sanılan kişi, polis tarafından rehin aldığı kızlarla biriikte Wisconsin'm bir kasabasında kıstırıldı ve öldürüldü. Erin Brady, kurtarıldıktan sonra annesi ve bir detektif tarafından olay yerinden uzaklastınlırken korku ve heyecan içinde görülmektedir. «20 ay askerlik yapacaklar» Konuyla ılgili olarak bilgisine başvurduğumuz Milli Savunms Bakanlığından Dir vetfcih. uyeulsmanın yanlış vapılüıgım bu durumda olanların er statüsünc ffirdıftinı hatınatarak, «bunlar dıger erler eibi 20 av askerlik yapacaklardır» demiştir. Bakanlıktan bir başka yetkıli de durumu daha da açıklığa (Oevamı »a. i, Sü. 6 da) "Taşıt, tarım aracı bayilerinin kaldırılması gerekli değil ANKARA, Cumhuriyet Bürosu) Ticaret Bakanlıgmdan dün yapılan bir açıklamada taşıt ve ta rım araçlannın tahsisi ile ilgüi kararın bazı tereddütlere yolaçtığı belirterek karara açıklık getırilmiştir. Ticaret Bakanlığının bu konudaki açıklaması şöyledir: «1 Söz konusu araçlann satışı ilgili Bakanlıklar ile Fiyat Kontrol Komitesince tespit edilen fabrika toptan tesüm fiyatı ve nihai tüketiciye perakende satış fiyatı üzerinden yapılacakür. Bu itibarla, bundan, ticarette müessese genel bayilik ve acenta vesair kuruluşlann kaldınlması veya faaliyetlerinin tanınmaması gibi bir mana\ çıkarüması yerin de dePdir. 2 thtiyaç belgelerinin verflmesinde, tebligde sözü geçen komisyonlarca, talep sahibinin yalnız o mahalde ikimet edip etme diği hususuna bakılacak ve ihtiyaç belgesi kendilerine bekletilmeksizin lta edilecektir. (Devunı Sa. 7, Sfl. t de) Istanbul Sıkıyönctim Mahkeme lerinde görülmekte olan davalardan THKP ve Cephesi duruşmasında 7, Bomba Olaylan duruşmasında da 13 olmak üzere 20 kişi tahliye edümiştir. 3 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesinde görülmekte olan «256 saraklı dava» diye anılan ve 296 sanığın yargılandığı THKP ve Cephesi davasında tahliye edilen saruklar; Ünsal Gündoğan, Muharrem Bahçeci, Yücel Top, Ahmet Nart, Metin Bozdağ, Abdulhalip Bedirboz ve Lokman Seven'dir. Askeri Savcı Hanifi Öncü, mahkemenin salıverdigi bu 7 kişinin bir önceki duruşmada tahliye isteklerine katılmıştı. Uçak kazasında ölen hanım eczacının üzerinde 10 milyonluk permi bulunduğu öne sürüldü ESKİŞEHR Türk Hava Yol lannın Ankara uçağı Ue Pans yakınlarmdaki kazada hayatmı kaybeden Eskişehirli eczacı Se vim Emeksiz'in üzerinde 10 mil yon liralık permı bulunduğu öne sürülmüstür. Sevim Emeksiz'in hem Londra'da tedavl görmek te olan amcası Hamdı E^neksız"ı ziyaret ve hem de otobüs satın ataıak Uzere tngiltere yolculuğu na çıktığı bildirilmiştir. (Devamı Sa. 7. Sü. 6 da) Ücretlerdeki zam TRT Haberler Dairesi Müdürü Kasaroğlu görevden alındı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Başbakan Bulent Ecevifin 24 Şubat günü Türkiye Radyo ve Toleviryonundan yaptığı konuş maya cevap verme hakkı doğduğunu öne füren AP Genel Baş kanı Demirel'in. TRT Genel Mü durluğune ikinci kez basvur maMm cevaplayan TRT Genel Mudürü Ismail Cem, AP ve CGP'nin radyo ve televizyonda, barı şarMsra uyulmak kaydıyle (Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) AP lideri Demirel son ekonomik kararları eleştirdi ANKARA, (Cumhuriyet Büroro) AP Genel Başkanı Süleyman Demirel dün düzenlediği basın toplantısında, hükümetin aldığı son ekonomik kararlar ve bazı temel maddelere yapılan zamlan eleştirmiş, «Zammın ferahhk yaratacağmı iddia edenlerin dehşet saçacağını söylemek, kehanet değildir. Her meseleye böyle bakarlarsa memleket yanmıstır. Va (Dermnu Sa. 7, Sü. 5 de) "Tekel'de başbayilik yaranı kayırma müessesesine donuştuğu için kaldırıldı,, \NKARA (Cumbnriyet Bürosu) Gümrük ve Tekel Bakanı Mahmut Türkmenoğlu, emekliliğini isteyen Tekel Genel Müdürü Recai Diblan'ın bu lsteminin yerine getirıleceğini ve Tekel'de başbayiliklerin kaldırılmasının nedenlerini açlklamış tır. Bakan Türkmenoğlu, baçbaylUklerin kıldınlmasinm neden(Devamı S». 7, Sü. 5 de) Örnek karar önerisi Bir duruşma önce Avukat Alp Kuran, mahkemeye bir dilekçe vererek, Ankara 1 Numaralı Sıkıyönetim Mahkemesi'nin «Anayasa'yı ihlâlden 8 yıl 4 ay hapse mahkum olan 3 sanığın af kapsamına girecekleri için salıverme si»ni örnek göstererek tahliye isteminde bulunmuş, «Anayasa'nuı eşitük ilkesi uyarınca bir ülkenin her tarafmda yasalarm eşit olarak uygulanması gerekir» demişti. Yargıç Albay Akdemir Akmut, «Bu konunun Türk Anayasa Hukuku ve Yargılama Dsulü Kanunlannın prosedürü içinde geçerlik derecesinin tetkik ve tesbiti için mahkemenin dosyayı tetkike aldığım bildinnişj» ve duruşmayı 6 Mart 1974 Çarşamba gününe ertelemişti. OLAYLARIN ARDINDAKİ Özel ükullar Kanunuı pöre valilik katmda kurulan komısvonun aldıgı kararda o?eı okul fiyatları aşağırlak) gibi arttırılmıştır. (Devamı Sa. ". Sü. x de) GERÇEK Hızlı ve Yavaş da bazı işler ülkemizde alısılmamış bir hızla yüriimektedir. llgililerin söylediklerine çöre, 1967'de uygtılanmasına geçilen jetleşme projesi beş yılda tamamlanmış ve THY dünyada eşine pek rastlanmıyan bir atıiımls kısa sürede nçaklarını değiştinniş; bn yola milyarlar ya tırılmıstır. En son jet uçaklanyla doıtanmı5 ulusal şirket; ne yazık bi gerek işlcyij gerek örgütlenig bakımından çağdaş gereklere aykırı bir durumu da sürdürmektedir. THY lSöS'da anonim »Irket nitcliğine dönüsrüriilmüs. ama o eün den bn yana tam 16 eenel müdür değistirilmlstir. Hemen hemetı her Til btr yenl jenel miiı*'i>le vönetilon şirkctin yetersiziikleri basmda sık sık yayınlara yol açnıı;tır. Şirkctin yönetim kurullamıdaki üyelerin kimliklerj de sürek li olarak tarrısma knnusudur. Havacılık konıısuyln ilsisiz kişilerin salt politik ncdenlrrlr THy vönetim kuruluna «secilmeM. boznkluklnnn başlıcn göstereclerinden biridir. fc pnlitikanm nlumsuz bi cimde TTTV vönpfimlnp vansiması. ülkemizin temel hastalıklarından birinin havayollarına siravetidir. Peld bunrs hoziıkln^un odak noktası olan havavotlarında na'il oluvor da letlesme oroiesi hırla gerçeklesiyor, ve milyarlsrca H* • • * • * Mahkemenin karan Yargıç Akdemir Akmut, mahkemenin bu yoldaki karannı dün açıklarken avukatlann önerdiği ?ekilde «af komısuna llişkin teklif (Deranu Sa. 7. SIL 3 de) zaman işleS£ lkemizde l I I rin yavas çitmesinden yakı" nmz. Oysa bazı işlerin hızlı yürüdüsünü de görmek gerek. Sözgelişi Keban projesi saptanan tarihte bitirilemedi; uzadıkça nzadı barajın yapımı. Boğaz Köprüsü cümlenin takdirini toplayacak bir hızla kısa sürede tamamlandı. Gerçi bu is lerin ikisi de yahancılar eliyle yapümaktadır; ama kendi ellerimizle yürüttü^üınüz bazı isleri de umnlandan daba kısa sürede gerçekleçtirdiginıiz olmuştnr. THS'nm görünümü de bn genellemeye aygnndur. Bir yanda Istanbul'daki terminal yapımı nıayıp gideTken bir yanda ı Sa 7 Sfl 3 de)