Katalog

3 Mart 1974 Halkınm yüzde 9O'nı okuma yazma bilmeyen bir ülke ARSLANLARIN ARSLANI İMPARATOR HAİLE SELÂSİYE B. M.GENEL KURULUNUN TOPLATISINDA KONUŞURKEN... Habeşistan'daki son olaylar dünyanın dikkatini bu ülke üzerine çekti. Yeryüzünün en yoksul ülkelerinden biri olan Habeşistan yakından incelendiğinde Uginç gerçekler ortaya çıkar. 4 Kasım 1955'te kabul edılen Anayasa'nm 1. maddesi, Imparatora muüak yetkiyi şu cümle ile vermektedir: •İmparatorluk ailesinin kökenleri doğrudan doeruya Saba Melikesi ile Kral Süleymi.n'a dayanmaktadır. İmparatorun yetkileri değişmez ve kimseye devredilemez. •Tanrı tarafından =eçilen Arslanlar arslanı» Imparator, Başbakanı seçer.» 1966 yılına kadar kabine üyeleri Imparatora karşı sorumlu idiler. O yıl kabul edilen br kanunla, Başbakana karşı sorumlu olmaya başlamışlardır. Senato ve Meclis üyeleri İmparator tarafından seçilir. HALEN DÜNYANIN EN GERt KALMIŞ ÜLKELERİNDEN BlRt OLAN HABEŞÎSTADA SON YILLARDA BAŞGÖSTEREN KU RAKLIK, ÜLKEDEKt DURUMU BÜYÜK BtR DRAMA DÖNÜŞTÜRMÜŞTÜR. NÎTEKİM GEÇEN YIL KURAKLIK VE AÇLIKTAN' ÖLENLERtN SAYISI 100 BİNt AŞMIŞTIR. YUKARIDAKİ RESİMLERDE TALIİHSİZ ÜLKENİN UĞRADlGl FELÂKETİN BOYUTLARI AÇIK SEÇİK GÖRÜLMEKTEDİR... Bu seçim görüntüsüne ıağmen. ülkede demokrasinin ufak bir kuıntısından bile söz etmek olanaksızdır. Nitekim memlekette politik bir parti yoktur. Parlamentonun tüm kararları da İmparatorun onayına bağhdır. 1955 Anayasasına göre, devlet dini Etiyopya Ortodoks dinidir. Clkedeki varlıkların yüzde 40ı Kilisenirt mülküdür. Bu oluşura, Kilise ile taht arasındaki ittifakm nedenini anlatabilir bize.. Ordu bölündü Habeşistan'da Haile Selasiye'nin dayanak noktalarından biri olan ordunun ise son zamanlarda bölünd'üğü dikkati çekmektedir. Ingiliz ve Fransız okullarmda yetişen yaşlı subaylara karşı, genç subaylann tepkisi giderek artmaktadır. Böylece Yaşlı Aristokratlarla» dışardan gelen ilerici fikirlerin etkisi altında kalan «Yoksul gençier»» arasındaki gerginlik gittikçe artmaktadjr. Sonuç olarak son yülarda Ortodoks yaşlı subaylar istikrarll kalmalanna rağmen çoğu Müslüman olan genç subaylar arasında huzursuzluk yayılmıştır. % 90'ı okuma yazma bilmiyor împarator, yüksek rütbeli subay ve kilise üçlüsü tarafından paylaşılan Habeşistan'da halkm r'r 90't okuma • yazma bilmez. 5 milyon nüfusun beste dördü kırsal bölgelerde yaşar. Onda dokuzu da kapalı ekonomi düzeni içindedir. Köylüler pazar için değil, kendi gereksinmeleri için üretim yaparlar. Üretim fazlası ise tüm topraklann mülkiyetine sahip olan, büyük toprak ağalan tarafından alınır. Köylünün üretim fazlasmı agalarla paylaşan din adamları sırufını da unutmamak gerekir. Geçen yıl Ogedan bölgesinde bulunan petrol yataklan ise ABD şirketleri tarafından işletilmektedir. Son yülarda ülkeyi kasıp kavuran kuraklık bu sene 100 binden çok insanm ölümüne sebep olmuş, böyiece nıemleketin içinde bulundugu umutsuz durum daha da ciddileşmiştir. Habeşistan'da Haile Selâsiye'nin çağ dışı rejiminin daha ne kadar devam edecegi genel olarak merak konusudur. Görevden atılan bir Başbakan'm ilginç portresi Silâhlı Kuvvetlerin ayaklanmasından sonra görevinden atılan eski Başbakan Akilu Hapte Wolde, 1961 yılında işbaşına gelmişti. Reijmin güçlü adamı împarator Haile Selasiye'rün «n güvendiği kişilerden biri idi. 1912 yılında dofan Akilu Hapte yüksek öğrenimini Paris'te Sorbon Üniversitesinde yaprruş sonra Fransız baçkentinde Habeşistan Elçiliginde basın ataşeliği yapmıştı. Bir Fransu ile evli olan Wold> daha sonra Dışişleri Bakanlığı yapmıştır. Wolde, Eritre'nin Habeşistan împaratorluguna bağlanması ile sonuçlanan görüşmelerde önemli rol oynamıştır. Birleşmiş Milletler Genel Kurulunun 10'untru oturumunda ise Başkan Yardımcıhğı yapmıştır. 1960 yılmda saray muhafızlarınm ayaklanması sırasında ise Selasive ile birlikte Brezilya' ya resmi bir ziyaret yapmakta idi. Bu ayaklanma sırasmda, Wolde'n:n o zamanlar Ticaret Bakanı oian kardeşi öldürülmüştür. Ayaklanmadan sonra ülkesine dönen \Volde ertesi yıl Başbakanlığa getirilmiştir. Wolde Başbakanlıga geldikten 50nra Hai'.e Selâsiye'nin ülkedeki gücünü arttırmak için çok çalışrmş ve rejimin kök salması ugruna büyük çaba harcamıştır. Wolde'nin son zamanlarda hükümetin yeni üyeleri ile uyuşmazlık içinde oldugu göze çarpmakta idi. Eski Başbakan özellikle ilerici ger.ç aydmlarla çatışıyordu. ABD'NİN ÜLKEDEKİ NÜFUSUÇOK GÜÇLÜ Birleşik Amerikanın Habeşistan'da nüfuzu çok yaygııvftr. Nitekim orduda deniz ve hava kuvvetleri ABDli uzmanlar tarafından eğitilmektedir. ÖzelUkle genç subaylar arasında ABD etkısi kolaylıkla görülebilir. Amhaıa şehrinde ise büyük bir Amerikan üssü vardır. Kagnevu adlı bu üste özellikle haber alma faaliyetleri yönetilir. Nitekim son Ortadoğu savaşı sırasında bu üs önemli rol oynamıştı. Washington'un. Habeşistan'a verdiği önem. Afrika'ya yapılan Amerikan yardımının üçte ikisinin bu ülkeye gitmesinden kolayca anlaşılabilir. Geçen yıl ülkenin kuzeyindeki Ogaden bölgesinde bulunan petrol yataklan da Amerikan şirketleri tarafından. işletilmektedir. Habeşistan'da 1968 yılında 200 Amerikan şirketi yatırım yapmıştır. Bu yatırımların büyük bir kısmı tüm azgelişmış ülkelerde oldu^u gibi, maden alanlarına gitmiştir. 1960, 1964 ve 1969 yıllarında Haile Selâsiye'ye karçı gırişilen askeri darbe teşebbüslerinin bastınllmasında Washington'un büyük yardımı olmuştur. Ülkede ilginç bir siyasi gelişim de, 1952 yılında Habeşistan'a bağlanan Eritre'ds milliyetçilerinin 12 yıldır süren bağımsızlık savaşlarıdır. Haile Selâsiye tüm çabasına ve Amerikan yardımına rağmen bu isyanı bastıramamış, tersine ayaklanma her geçen gün daha yayılmıştır. Eritre'deki milliyetçi hareket Haile Selâsiye'nin feodal düzeni ile birlikte, ülkedeki yabancı nüfuzunu da hedef aldığından, Habeşistan'daki egemen sınıf kadar Washin.gton'u da kujkulandırmaktadır. Peron da, Arjantin'i huzura kavuşturamadı DIŞ HABERLER SERVİSt Lâtin Amerika'nın zengin ülkelerinden 24 milyon niifuslu Arjantin, yıllar boyu karışıklıktan kurtulamamış' bir ülkedir. Juan Peron'un geçen yıl ülkeye dönmesi ile kanşıklıklarm duracağı, memleketin huzura kavuşacağı sanılmıştı. Oysa bu tahminler doğru çıkmadı aşırı sol ve aşın sağ şiddet eylemlerini durdurmadılar. Arjantin 1810 yılına kadar Ispanyol egemenliginde kalmış, o sene bağımsızlığına kavuşmuştur. 1956 yılında kabul edilen ve halen yürürlükte olan Anayasa aşağı yukarı 1853 Anayasasımn aynısıdır. Ülkede 22 eyalet vardır. Her eyalet kendi valisini se çer. Cumhurbaşkanı ile Başkan Yardımcısı ise, halk oyu ile 4 yıl süre için seçilirler. Kongre 69 üyeli Senato ile Millet Meclisi'nden meydana gelir. Eski bir subay olan Juan Peron'un 1946 yılında Cumhurbaşkanı seçilmesinden sonra Arjantin'de demokrasi yerini otoriter ybnetime terketmiştir. Peron özellikle işçilere verdiği tavizlerle bu sınıfın desteğini kazanmıştır. Eundan sonra. basın ve fikir özgürlüklerini kaldırmıştır. Bu arada ülkenin dış borçları ise, büyük boyutlara erişmiştir. • eylül 1955 yılında, or6 du, aydmlar ve bir kısım din adamları işbirliği yaparak Peron'u devirmişlerdir. Başa geçen askeri cunta General Pedro Aramburu'yu geçici Cumhurbaşkanı ilân etmiştir. 1958'de yapılan seçimlerde ise Cumhurbaşkanlığına Dr. Arturo Frondizi seçilmiştir. 1962 yılında kansız bir askerî darbe daha olmuş ve Başkanlığa bu kez Jose Maria Guido getirilmiştir. Ertesi yıl yapılan seçimlerde ise Dr. Arturo İllia Cumhurbaşkanı seçilmiştir. Tekrar darbe 28 haziran 1966da ülkede yeni bir askerî darbe yapılmıştır. 3 subaydan oluşan yeni cunta, Dr. İUia'yı Başkanlıktan atmış ve yerine General Juan Carlos Ongania'p getirmiştir. Kongre dağıtılmış, tüm siyasi partiler kapatılmış ve sola karşı şiddetli bir baskı kampanyasına girişilmiştir. 1969'da cuntamn baskısına dayanamayan işçiler Cardoba ve diğer kentlfrde ayaklanmışlar, polisle kanlı çatışmalar çıkmıştır. 1970 yılında ise, Komutanlar Ongauia'yı atarak Başkanlığa General Roberto Levingston'u getirmişleredir. Levingston iktidarda ancak bir yıl kalrruş ertesi yıl görevi General Alejaudro Lanusse'a terketmiştir. Lanusse'un 1973 martında düzenledigi seçimlerde Peron'cu aday Hector Campora, Başkan seçilmiştir. Campora, Kuba ile yeniden dipİomatik ilişki kurmuş ve iktidarı geçen yıl mayıs ayında 18 yılhk bir sürgünden sonra ülkeye dönen 78 yaşındaki Peron'a terketmiştir. Şili'deki olaylardan ders aldığını belirten Peron, Başkanlığa gelir gelmez aşırı sol ve sağın tedhiş eylemlerine hiç bir zaman fırsat vermeyeceğini söylemiştir. Fakat Peron'un sert politikasma rağmen ülke huzura kavuş.amamış ve şiddet hareketlerinin önü alınamamıştır. Son zamanlarda Peronist Parti'nin özellikle sol kanadı ve gençier yaşlı diktatöre karşıt cephe almışlar, tedhiş eylemleri büyük ölçüde artmıştır. Cordoba'da asi Vali ile yardımasını serbest bıraktılar • İKİ YÖNETİCt ÇARŞAMBA GÜNÜKDEN BERİ AYAKLANAN POLİS KUVVETLERİNİN ELÎNDE BULUÎTCJYOEDU OORDOBA Arjantinin ikinci bü>"ük kentinde ayaklanarak eyalet valisi ile vali yardımcısını geçtiğimiz Çarşamba günü tutuklayan polis kuvvetleri, Vali Obregon'un Eylül ayında seçimlere gidileceğini açıklaması üzerine her ikisini de serbest bırakmıştır. Ancak buna rağmen Cordoba'da gerginlik henüz ortadan kalmış değildir. Sayılarının 800'e yaklaştığı tahmin edilen polisler halen Cordoba'da denetimi ellerüıde tutmaktadırlar. 3500 kadar da eyalet polisinin kendüerine katüdığı ilerl sürülmektedir. Kentte hayat felce uğramış durumdadır. Sol eğilimli Peronist sendikalar greve giderek Eyalet Valisi Obregon'u desteklediklerini ilân etmişlerdir. Buna karşı lık sağ eğilimliler ise Obregon tarafından işine son ve. rilen Polis Şefi Navarro'ya detek getirmektedirler. Nitekim polis kuvvetlerinin ayaklanması şeflerinin sol Peronist olarak bilinen Eyalet Valisi tarafmdan görevinden alınmasıyla başlamıştı. Ayaklanmanm başlamasıy la kentteki bütün dükkânlaı kapanmış, açık kalanlar ıst sağcı Peronist gruplar tarafından yağma edilmiştir. (AP, Habeşistan'da askerî birlikler dün geri çekilmeye başladı .4DİS ABABA Habeşistan başkenti Adis Ababa ile Asmara şehirlerini işgal eden askeri birlikler, hükümetle anlaşmaya vardıktan sonra geri çekilmeye başlamışlardır. Diplomatik kaynaklar, yeni atanan Başbakanm başkanlığı altında ülkenin yeniden sivil yönetime dönme imkânlarmı elde edeceğini söylemektedirler. Ül'.ıcde ilân edilen akşam 21.00' den sabah 06.00'ya kadar olan sokağa çıkma yasBğı nedeniyle hem iş yerlerindeki çahşma, hem de Adis Ababa havaalanındaki seferler önemli şekilde aksamaktadır. Bankalar, yüzlerce kişinin para çekmek istemelert üstüne cuma günü erken saatlerde kapanmıştır. Diplomatik kaynaklara göre, ülke içinde bu karışıklıklar devam ederken, dün Habeşistan, 1890 yılında 10 bin Italya'nın öldürülmesiyle sonuçlanan Adua zaferini kutlamıştır. (UPI) T AKVİM 3 Mart Sefer 8 Rum! Güneş Öfle İklndl Ak$am Y»U1 İmaak 1389 Şubat Hlcri 1394 6.31 12.26 15.35 18.02 19.52 4.55 18 1230 6.25 9.35 12.00 1.30 10.55 İ LÂN ALTIN "umhurlyBt Azlz Napolvon 24 ayar 22 ayar 550 575 «75. 700. 520. 530 500. 510 540 550 76 00 77.00 69.00 70.00 973/85 Ankara Rüzgârlı Sokak Çatal Han karşısında tmarm (9339. Ada, 10. parselde 468 metrelik) şuyulu arsa gayrimenkul icra memurluğunun (973/85) numaralı dosyası üzerinden (20/Mart/ 1974 çarşamba günü saat 10/45'te) Belediye müzayede salonunda satüacaktır. Ticarî ve merkezl sahada bulunan bu yer blokbaşı, bodrum hariç faltı kata müsarlel:dir> daha fazla bilgi edinmek üzere gayrimenkul ıcradaki 973/85 No. dosyayı görmeniz ve bilgı edinmcniz menfaatiniz icabıdır. Recep Ozjerbetçi Arss Hissedarlarından Cumhuriyet 1689 Cumhunyet 1694 78 YAŞINDAKt DİKTATÖR JUAN PERON., 1