Katalog

CUMHURÎYET 2 Mart 1974 oah^jon hukumetınl, ekonomik alanda beklejen baş sorun, fuat juksellşlerının belh bır duzeyde durdurulması, ja da >a ••.aşlatılmasıdır Fıyatlar genel duzejınde, juzde 10 ılâ 15, hatta >uzde 20 bır artışla enflasvonun onlenmesı, dunjadakı enflasjomst gelışmeler de gozonunde tutulunca, bır başarı sayılabılır Ecevıt hukumeti, haklj olarak daha çok sosval adalet sağlamak ve daha fazla \atırım japmak ıstemektedır Temellı bır sanavllesme>i amaçlamıs hızlı bır kalkınmanın, genış bır sosval adalet programıvle bırlıkte gerçekleşecegıne jnananlardanız Turkıve'dekı «on yıltarın gelışmelerı de bunu doğrulamaktadır Son uç jıltfır gelir dağılışı, yuksek gelır gruplarının jararma çarpıcı bıçımde bozulmus, ama buna karfilık tasarruf ve jatırım hızında cıddı bır dusuş gorulmustur Gelın hızla artan varlıklı sınıf ve tabakalar, daha çok tasarruf ve \atınm değıl daha çok tuketım vapmıslarcfır Bu durumda gelır dağıhşındakı eşıtsızllkleri azal'arak, yuksek gelırlen topluma mal etmeyj ve bunu devlet elıvle rasvonel bır kalkmma ve «o<val hızmetlerı genisletme programında kullanmayı amaçlayan bir ekonomı politlkası, enflasvona dusmeden, hızh bır kalkınmayı yavgın bır scsval adalet cfuzem ıçınde gerçekleştirebılır. Kavnaklann dağılım ve kullanımında koklu bir degış'khğı ongoren bu tlp sosval adalet içinde hızlı kalkınma polıtıkası, toplumsal ve sıyasal vapıda onemlı değışıklıklen ve planh Wr devletçıl gı zorunlu kılar Koalısvon hukumetının, bo\le koklü bir de» c tı ıklığe vonelme\e ne gucu vardır, ne de ni\etı Yenı ıktıdar devletl, halkın devletl vapma ıddıasında olduğu halde, •kamu keslmının «ınırlarının genış tutulması durumunda, halkın dev et tarafından ezılmesı korku^unu» düe getırmektedır Hukukçular, ne dusunurlerse duşunsunler, devlet gercekte sovut bir varhk olmadığına gore kendı kendınden korkma anlamma gelen bir tutumdur bu Koallsyon hukumetının gozunde, kamu ekonomik girışımlerı, ekonornm ««uruklevıcı» değıl «halk sektoru» ile genışletılmesı tasarlanan ozel girışımı «des teklejıcı» bır kesımdır Programdakl anlavısla, karau girışımlerı. daha çok «ıç ve dıs fıvatların olumsuz etkılerını giderecek bır araç»tır. K Olaylar Kontrolsuz Enflasyon Doğan AVCIOĞLU eamalann genişletileceğinl ve çeşrtlı halk kesımlerımn gelırlennın jukseltıleceğınl açıklamıştır Buna karşılık, »ayın Ecevıt, koalisyon protokolu duzenlenırken, bojle bır polıtıkanın zorunlu kılabıleceği vergıleme tedbirleri uzennde durulmadığını belırtmıştır Üstellk, Talu hukumetınin, Merkez Bankasında kısırlaştırtfığı mevduat karşılıklannın, kamu gırişimlen yatınm ve ışletme harcamalannda kullanılması gıbı enflasyonist bır karar alınmış, tanm urunleri borçlarının odenme«ine başlanmıştır Bu eğılım Surdurulurse, hukumet, «almadan, alabildığme vermek» gıbı ıçınden çıkılması guç bır çıkmaza suruklenebılır Yuksek gelir gruplarının çıkarlanna ve kapıtalıst sıstemın ışleyışıne dokunmadan, işçi ve kövlu kıtlesı \aranna yaygın bir sosval adalet politıkasl uygulamanın, kılısenin etkılı olduğu katolık ulkelerde pek çok orneği vardır Bu ulkelerde, urun fıyatları ve özellıkle ucretler, alabildığme >ukseltılmıstır Genıs bır sosyal guvenlık slstemı kurulmuş, aıle odenekleri vaygın laştınlmıştır Sonuç, vuzde vuzu aşan fıvat artışları ve dortnala glden bır enflasjon olmuştur Bu polıtika, rfış tıcaret tıkaruklıklanna ve vatınmlann azalma<ına volaçtığı gıbı, gelir da ğılısında genıs kıtle yaranna bır ıjlleşme de getırmemıştır Tersme kıtlelenn geçım sıkıntısı çoğalmıştır Yavgınlaşan toplum<=al huzursuzluk \e hakh tepkıler, ozgurluklerın kıtılma<ii ve fa«ust rejımlenn ışbaşına gelmesıyle bastmlmış tır Sılı de dahl inançları ujruna vıgıtçe kendı nı feda eden Allende nın ba^an'izlığında em pervalıit çevrelenn bir suru sabotaılanndan ön ce geçıs donemınde ekonomının nası! kontrol altına alınabılecegı ajnntılarnla planlanmadan v e bu volda tedbırler alın.madan geniş harcamalara «uruklenılme1!! onemlı rol o\namı«tır Allende'nın seçım zafen uzerıne iktıdarı dev ralısınrfan hemen once ekonomik programını ın celeven tngılız İşçi Partısının unlu ıktısatçısı Prof Balogh, daha ıvi bır toplum yaratma M > lunda uzun sureh gurel strate]fler çizen <ol plancılann, geçiş donemı içın hıçblr hazırlıklan bulunmadığını şaşkınlıkla gormu', «ozle ve va zı\la vetkılılen uvarmıstır Bu tedbırsızlık ve hazırlıksızlık sonucu, ucretler buyuk mıktarda artmıs fakat hayat pahahlığı ve mal darlığı da janılmaz olçulere ulaşmıstır Ba«arısım içtenllk'e ı«tedlğimız Ecevıt hükumetının bu tehhkeye kar?ı u>anık olmaıı gerektıgı kani'indaiız açıkladığına gore, kamu kesıminde 3T5 bm, ozel kesımde 125 bın klsıyı kapsavacak toplu sozleş meler 1974 yllında ımzalanacaktır 1975 vılında çogu kamu kesımlrvde 25 yılı doldurmus, henuz genç yaşta sayılabılecek çok sayıda işçi, emeklihğmi ısteyebılecektır. Turk Iş Genel Sekreterıne gore, bu 20 25 yıl çalışmış vasıflı işçiler emeklı olunca sımdıkl net ucret lerınden yuzde 5 fazla emekli avlığı alabileceklerdır Bu durum, emeklıhk istegıni körukleyecektir HUkumet kamu ekonomik gmşimlerindekı naemur sayılan personelın ışçl statusune ge çınleceğlnı açıklamıştır Kıdem tazmınatının her vıl içın bır aya çıkartılmasını kararlaştırmıs tır Toplu sozlesmeierde, doğaldır ki, bu yasal hakkın üstune çıkılabilecektır Kamu kesımi on mılvarlan aşan bir mali kulfetle karşı karşıya kalabihr Kamu keMmı mal ve hızmetlerinm fiyatlarını saptarken bu E"Uşmelerin gozonunde tutulması, vasıflı ışgucu kavbının onlenmesıne çalışılması, ahnması tasarlanan tedblrlerde olçulu davranılması ve sentftkalarla bır anlayıs ortamı k' nlma'îi cerfklı enzukmektedlr 2 Son vıllann fiyat yükselmelerinden memurlar ı\ıce etkılenmışlerdır Katsavınin sekıze çıkanlması memurlan hoşnut etmeyecektır Ne var kı 1973 butçe«me dahi venı kadrolar çesıtlı yan odemeler ve 9 avlık maaş farklannın venlmesi 8 mılvar lira civannda bır ek kulfet getırmıstır 1974 bütçesınde de katsavının sekıze çıkartılması ve 9 avlık maaş farklarının tasfnesı, 4 5 mıhar lırava vakın bır odemeM gerektırebı lecektır Kadroların genışletılmesı eğılımi ve bır kısım teknık personele bakandan vüksek ucret verme nıvetı her maas farklılaçtınlması denemelerle gorulduğu uzere venı venı ısteklerı korukledığınden, hesaplananın çok ustunde per •îonel harcamalanna yol açabılır Bu bakımdan olçulü ve dengeh gıdılmesi ve hıç deÇılse butun kamu kesıminde venı kadrolar ve kurulu'îlar jaratmaktan kaçınılma<;ı u^gun duşebılır Bır Kooperatıf Bankası ve Halk Sektorü'ntl besleyecek bır Sanayı BankB«ı kurulmasında sceleci daTranmamak (tersklr Bu fonksıvonlan ıvi kdtu verme getıren bır Zıraat Bankası ve bır Halk Bankası vardır 3 Tutun fıvatlanndaki sıçrama olumlu karşılanmıstır Benzer bir gırışım, mavı kuf hastalığı sırasında, dış fuatlar yuksek olduğundan 1962 yıluıda Orhan Öztrak. Tekel Bakanı ıken, frerçekleştırılmıstır Ekıci önce hoşnut olmuş, fakat ekım alanmın genı<;lemesı ve dunya fnat larının gerılemesı üzerme per şan duruma duşmuştur Ttıtıin fıyatlanndaki vutaelışm, bu ürün, küçuk aıle ışletmesıne davandığından ufak kovlüve varadığı ılerı surulebıhr Artan gelirın, enf. lasyoni^t bır ortamda kovlunıin satın aldığı malların fıyatlannın «şm yükselışıyle, başka ellere geçebıleceği gormezhkten gelınebllir Pskat • • kım alanuun rarısından farlası büyük çıftçırun elmde bulunan pamuk ıçin a^•ru sey soylenemez Dış fıvatlar, pamukta, ıç alım fıyatlannı aşın olçude yükseltmıştır Dış konjonktıirdekı bir değışıklık, ıhracata yonelık tarım urunlennde, devletı ve üretıcıyl guç durumda bırakabılır Bu tur tarım urunleri fıva^lannm makul bır dd ze\de tutulması ıhracatm mevcut kamu kurulu'lan aracılığıvle vapılması ve gelecek vıllar da beklenebılece^ değışıklıklerden üretıcının zarara çırmesını onlemek içın ıç ve dı« fıvatlar sresındakj farkın bır «ıhracat ıstıkrar fonunda» toplanması duşunulebıhr Tarım kesıminde arazi karşılığı obaıadan kredı verılmesı uvgulamasmda da ılk yıllar çok olçulu gıdılmelıdır 4 Kamu kesımi carı harcamalannda tasarruf sağlama çabası ıçınde bulunulmaktadır Bu gerekli ve «avgıdeğer bır tutumdur Fakat sembolık kalma\a mahkumdur 1974 yılında ekonomıyi dar boğazlara sunıkleven vatırımlara hız vermekle bırlımte eecıkmesınde sakınca olma ran vatınmlann durdurulmaMnda cesaret gos tenlmelıdır Karbüralör Ayarı S Halk Şirketleri 5 Devlet fonlarnle halk $irketlerl ve kooperatıflerı de«teklemekte olçulu ve dıkkatli davrarulmalıdır Menderes Hukümetlert kamu ekonomik jrirışimlennin ıstırakıvle devlete milyarlara mal olan bır sürü venmsız halk sırket len ve rantab! olmavan kuçuk bovutlu sanavi işletmelen kurmııştur Bu tehlike günümürde de vardır Devlet îstanstık E^i'titü'u Baskanı Ya şa» Yaşer'ın bır açıklamasına gore 1972 vılma kadar ıkj vüze \akın işçi sırketı kurulmuş, ancak bu sırketlerın beş tanesının dışmda otekıleri işçilerın paralannı topladıktan sonra ortadan silınmiştır 6 Koalısjon Hukumeti fiyat kontrollenni surdureceğını açıklamı^tır Kalkınma \olunda ve enflasyona açık bır ekonomıde daha 1940 vıllannda jandarma zıhnıyetınden uzak, ekonotıık yasalann bılıncme varmış ve veterli e<?neklığe sahıp bır fıvat kontrol orgutunun kurulamayışı. ulkemız içın bır kavıp olmuş f ur Kısa sured# zorunlu fıvat av arlamalannı gozonunde tutacak bıçımde burokratık hastalıklardan olanaklar olçusunde kurtarılmış az sayıda vetışmış personele dayalı daıml bir fijat kontrol orgutunün kurulmasına çalısılması ısabetli gozükmektedır. 7 Sosval adalet ve hızlı kalkınma ısteven bır ıktıdann, Türk vergı sis'emınde koklu bır rteğışıklık vapması kaçınılmazdır Fakat bu uzun surelı bır ı«tır Ovsa hemen onemlı gelır saj jiyabılecek bır verg'lendırmeye, «nflasyonla mu cadelede gerek vardır. Almadan Verme Bu goruşu tartışacak (îeğıhz Şu anda onem11 goruken, daha fazla sosyal adalet ve daha fazla vatınm isteklerının, kontrol dı<5i bir enflasjona suruklenmeye volaçmasının onlenme'idır Son. vıllardaki, dunva enflasvonunun haklı gci'terebıleceğının çok ustundekı fıv at vuk«elme lerı ara donem hukumetlennın buvuk sermave vararına izledıği enflasvonıst polıtıkanın sonucudur Seçım Mİında, parr.uk ve otekı ta rım urunlerıne uygulanan yuksek fıvat polıtı kasmın etkılen de hesaba katılmalıdır Bununla bırlıkte artan havat pahahlığının v arattıgı tepkı uzerıne, Talu hukumeti, antienfla«vonıst nazı tedbırler almalc zorunluluğunu dın mu'Iur Bankalar mevduatının bir kısmını Merkez Ban ka«ında dondurarak kredi genı?leme=ını kısıt lamış, 1973 vılında butçe harcamalarını kamu vatırımlarmı azaltmak pahasına, ongorulenden <»5 mil>ar lıra eksık gerçeklestırmıs \e tar m urunleri bedellerinın odenmesını tak«ıtlendır mıstır Kuşku«uz bunlar veterh ve sağlıklı ted birler degıllprdır Fakat veni hukumet antı erv fla*vonı«t bır tedbırler dızisl getırmekten çok, enflasvonu koruklevıcı bır polıtıkava jonelecegi ızlenımını vermektedır Hikumet, kamu vatı nmlarının kısılmavıp arttınlaraSmı, sosyal har Sonuç Daha birçok katgılar v* tedbırler fleri sürmebılir Kısaca söylemek istedığımız, dovız kıtUğı gıbi geçmış pllann en buyuk kokusunu t«skıl eden tehlıkeden ş mdılık urak bulundugumuz bır donemde Ecev ıt Hukumetının, uzun •ürelı programırı 1974 yılında ıhma) pahasına, görecelı bır fivat ıstıkrarı sağlama\a kanımızca, en buvuk oncelıgı vermesi ve prograrnını bu sürede gerçekçi bır ıncelemeden geçırmesı gerektiğidır Sıyasal ozgurlukleri koruma ve genısletmenın, butun guçluklenne karşın, bdvle bır ıstıkrar polıtıkasının baçarısına baftlı olduğuna inanıyoruz. İşçiler ve Memurlar 1 îşçılere ve sendıkalara daha yalnn hükumetlerın işbasına gelmeMvIe işçi isteklerının ve grevlertn artması birçok ulkede gorulen sos yolojık bır olgudur Turk Iş Genel Sekretermın ÜNÜ GÜNÜN SORÜNU OKTAY AKBAL Evet Hayır GÖREVE ÇACIRI ilırslnız o s^ızel fıkrarı Evi sojulan Nasredcfın Hocanın konu • komşusu toplanır çevresıne «Yahu Hoca, in'an olu gıbı uvur kahr mı' Can von ga«ı demek olan malımıza, mulkumuze goz kul»k olmamız ge rekmez mı' Pahada ağır, \ukte hafıf eşya ovlesıne ortalarda bırakılır m ı ' Kapının kllidınp, pencerelenn sıkılığına, sağlamlığına dikkat edılmez raı' » Daha bır Mgın eleştıri, suçlama, kah.r ve sıtemle kı\a«ıva yuklenırler Hoca'va. Zavallı Hoca, bovnunu buker kuzu kuzu dınler butun saldınları Canı buınuna, sabn son kertesıne gelınce de patlayıvenr Insaf be kom«ular, jeter artık 1 Butun kusur, sorumluluk bende mı' Evıml soyan şu hırsız namerdınin hiç mı suçu jok" evımlı Gunaydın gazetesınde dün karbuı atörcıl Zafer Lstanın bır uyarısını gordum Usta dıjor tu « Ivi bır karburator aıarıjla benzın rammından ortava çıkacak zarar asgame ındırılebılır 4 u ı t a Sılruculerın gaz pedalına »uklenmemelerı ıp zaminı eeıınce Mteslerı ^eılı jerınde degıstırmelen «.drfnat» onlerj» £vrende geçerlı genel ja^alar \ardıı oo/geı.şı Dır ınsanm karburatbrü de ıyı çalışmazsa sonuç ıvi oanaz Kışıoglu ofkelendıgı zaman Kan beynıme sıçradı dıye konaşur Scn ^aml&raan bu jana bazı kışılerın kan oejnıne sıçrsdıgı ı,u" tııcarıicUlt yapıyor, kafa ı>ı çahşmıvor Bo\le zamanıarcta Kaıruri toru lyıce ajarlamak gerekır Çunkü avar uuzaKlıgu duşunce bozukluguna yol açar Bozuk duzemn bfzukluguna bozulacak yerde zamlara bozulan kışı bızzat oozulmüA cluyor ve ortalık yerde ne solculuk kalıyor ne de sözuro meclısten dışan devnmcılık Gunavdın eazeresı ıenKlı tıraj ga'etelerı arasıntla \lcChartycıhk tıcaretıne >uz vermeden javım vapan tex gazetedır Turk toplumundakı sola açılışın sayîmi.gı »omdedıı Ustalıklı noktalara parmak basıyor Dunkü sayısırda «Pahalılıb Şampıyonları» dı>e bır haber vaıoı tsuna gore 1950 jnlmdan bu yana Türkıye'de her yıl hjvaUn ortalama vuzde 12 5 pahaiılaşma* nı hıçbır ııukumet on eyememıştır Pahalıhk varışmda ıse tablo şudur 1 ıncı Sulevman Demırel Vılda ortaıanıa yızde lı£ .. 2ncı Nıhat Erım iılda ortalama >uzde >5 3 uncu 4dnan Menderes YıJda ortalama vıızd» 14,5 .. 4 uncu Ferıt Melen Tılda ortalama vuzde I I . . 5 ıncı Naım Talu Yılda ortalama vuzde b 6ncı Isnıct Inonu Sılda ortalama \uzde 5 7 ncı Cemal Gursel İılda ortalama vuzae i Şu tablo dan ortaya çıkan nedır' Bır tcerc iık gerç«k' Hukumetler değışıyor ama zam düzeni veya Dilırrcesı enflasyon düzeni değışmıyor Duzerun çıkarcıian halk n onune hukumetlen suruvorlar her hukumet zam vap* kça vıprannor muhalefet vogunlaşı\or halk Hukumeti degıştınrsem nurlu ufuklar ^eleceif dıve çabalıjor hukumet değışıjor ama gene zam ?ene enflasyoi Çunku bozuk dıuen devam edıvor Tablodan çıkan ıkıncı gerçek şu Seçım sandıgından gumbur gumbur çıkıp halkm sev gılısı cıbı Başbakanlık koltuguna oturmus goruntu=u verenler Sulevman bey veva Adnan bev pahalılık varı;ında ılk sıraları tutmuşlar Mhat bey de lkınci ama, bır omur bovu hıç «eçım kaza namamış Isrnet Pa^a, hatta darbpyle gelmiş Gursel Pasa zam şampıvonları ara«ında değıller Bu da go«terıvor kı ku'ur ve kabahat bozuk duzended'r VP hangı volla gelırse gelsın, bozuk duzenı halka donuk dnzen nıtelığıne donusturemıven hukumet halk aleyhine surekli zamlar vapmak zorunda kalacaktır îste bunun ıçindır ki zam konusunu ele alırken karburatoru ıyı avarlamak gerek Karburator iyı ayarlanmazsa akaryakıt fıvatının artışı lnsanı ofkelendırır, ınsan ofkelendi mi kan beyne sıçrar, kafa lyl çalışmaz, çalışmadı mı* Ah Ecevıt vah Ecevıt' Ov«a bu zamlar Ecevıt Hukumetıne Talu Hukumetınden mıras kalmıştır; hiçbır hukumet, yerınl aldıgı hukumetın mirasını reddedemez devlet havatı budur Adına zam denen şu canavar ne mene şeydır/ Sanıvor mu«unuz kl ana ihtivaç maddelerıne zam yapıldı tîıve butun ulus karakara duşunuvor' Karalar bağlayar halktır, ama ellerıni o^uşturanlar da var Bu ulkede çevrek juzjıldan berı zam ustüne zam yapılıvor Bu virmıbeş vılda canlınan gelişen, palazlanan, guçlenen de sermaje sınıflandır Yoksul ulkelerde kıpitalızm bovle yurur Zam dSzeni, va da enflasvon duzenı Turkıve deki honık duzemn urunudur; dışa bagımlı sermayecllığın yavrusudur pahalılık Ecevit ise yıllardan berı bagınyof Bozuk tfuzenı duzelteceSım dıye Bozuk duzen uç haftada duzelmez Insan uç haftarfa yenı tasındığı eve verleşemıvor, değıl kı ıktıdara yerleş«n Hukumet kurmakla iktıdara yerlesmek arasındaki mesafe guç ve uzun bır voldur Bunun içın Ecevıt Hukumetıne ofkeleneregimize karburatoru avarlıy«lım; blllndıği Ülbi karburator avarsjzsa, kafa ıvi çalısmıvor B B ır forumdu rfolmuşun ıçi Her kafadan bır ses çıkıjordu Ba'mı arkava çevırmıvordum hıç Herkes konuşujordu. «Yaktın bızı Karaoğlan» dnordu Karadenızlı bır kadın •;e«ı «Yaktın kı ne vaktın» Arkadakı cenç «Ovle deme tevze, senın çavlar ne edecek btlıvor musun1» dedl, «Mtın fıjatına gıdecek altın» Başka bın soz aldı, «Ama bu kadar zam olur mu ksrdeş» O heyecanh genç baçladı açıklamava «\racı kalkıvor aracı kaç el değntınyordu mallar, uç be^ Şımdl al gu lum ver gulum» Baslarfı bır aracılık korusu' Klmı derkı «\racı da vurtta=tır, o da kazonsın varsın», kımı der kı «Kım aracı dedığınız, komı^joncu mu' Ya«ak mı edeceksmız para kazanmavı», kımı der kı «Aracı kalkmalı, ha\at ancak ovle ucuzlar». Zamlar vıldırmış mıjletm gozunu herkes şaşırmı« ne vapacağını Eskıden olsaj dı atıp tutardı onune gelen kımse savunmazdı o zamlan vapan iktıdarı Bugun değnen bır şey var, o da zamlan vapan hükumetm goruşlennı gerekçelennı «avunanlar çıkıyor her verde her sınıftan ıntanlar ara«ında Hem de ıktıdar llderı kadar başarıyle savunu>orlar bunu Aracılar kalkacak Bır malı alıp on d kendı karını ekleverek baska bırınc onun da kendı karını ekleverek bambaska b'rıne satmasının onune geçmek ısteyenler gıderek çogunluk halıne gelıvor Üç beş kısı cıkar, «ne demek aracı, onlar da ınsan» dıven' Ov=a o oturduğu yerde blnler, onbınler, mıljonlar vuranların ulusun kanını emenler oldugunu llen surenler de pek çok Bır gün çoğunluk bunlara geçecek Kımse zam denen şeM sev mez Ne denlı «ucretler onde gıdecek zamlar gerıde kalacak» dense de' Hem olmaz ovle şej ucret hıçbır zaman zammı gende bırakmaz Yapışık ıkızlerdır bunlar bın oldu mu oburu de gelır ardından. Bır anda vasam kat kat pahalılanacak Çaresız bır sev bu Hıç değılse Ecevıt hukumeti kımseyi aldatmıyor. «fıvatları ajarlamak«, «vukselen yasam duzeyıne fivatlan uydurmak» gıbı boş «ozler kullanmıvor Açık açık sovlmor «buna zorunluvuz bu zamların avlarca once vapılma'i gerekhvdı, «n asal he«aolarla vapmadılar bu ke^ın karan almak sorumlulugurm bız juklendık» dıvor Kultür Sarayıru Yakanlar Kultur Saravı vanall üç jıl oldu Nedenı kesinlıkle anlaşılamadığı, gerçek suçlusu bulunamadığı, sorumlulanndan hesap sorulmadıgı, «daha lyısını yapanz» palavrasına rağmen, onarımına bıle guç yetmedigı içın, felâketın dumanı hala yurekle1 rımızde tutuvor 23 yılda zor tamamladığımız, fakır butçemız den 100 mılyona vakm para har cadıgımız, «e«ı benzerı yoktur» dıye ogunduğumuz, şahanelığınden oturu «Saray»dan baska ad bulamadığımız, değerını bümezler bahanesıvle I«tanbul Şehır Tıyatrolanna bıle va^akladığımız anıtsal bır yapıtın, 45 daklka ıçınde kul ko mur olması, evlât acısı gıbi çokmuş ıçımıze' Haksızlık etmıvelım, kamuovunu huzura kavusturmak içın çok şev japıldl öç jüdan, bu sana önce ağladık sızlarfık, 5a^Iara burunduk Ardındai, hemen soruşturmalara, adlı yön den kovusturmalara gırıştık îhmal, bılgısızlık, llglsızlık, ışletme bozukluğu yonetım karça«ası, elektrik kontağı, su yokluğu, depo bosluğu uzennde du ruldu «Sabotaj» denıldl «haınler» vakalandı' Dehşet vericı lddıalarla yargılamalar duruçmalar tam 17 ay surdu 1 Son ra «vasa«ın adalet'» dive bağı«arak ve sevınçten ağlaşarak beraat etrıler' Bız de ıçtenlıkle katılı>oruz bu sevınce: Yaşasm adalet! .. Muhendıslenn, mlmarlann, teknısyenierm, verlı yabancı uzmanların, bılırkisılerin raporlan, dosyalar dolu«u' Basın da çıkan yaa ve rcımler, dev let ve hukumet buyuklerınin avuntu ve vaatleri, vetkılılenn bevanları, ılgılilerin açıklamatarı hepsi aklımızda bellegımi?de, daha dun cibi' Kı«?ca«ı •sonuç alınamadı ama çok sey yapıldı' Avnntılara girmeden, olajla rı dramatıze etmeden Kultur Saravı vangınının acıkll geçmı şını ozetleyerek saptamış bu. lunuyoruz Bundan sonrasını elbette ki ılgılıler, vetkı v» gorev sahıpleri dusunecekİT dır. Ya da dosva, «faılı meçhul» ler arasına raflanacaktır, bı e mejiz.. Bır «ıkıntı çağı başlavacak elbet Kımın içın' Bugurve dek , sıkıntı nedır bılmeyenler içın' Kısacası mutlu bır azınlık '. içın Genıs vığınlar zaten sıkıntının gobeğınde dpğıl mıjdı ı yıllardır» Yaşamın agırlığl altında ezllmıyor muj du jığınlar? Öte vandan bır telefonla onbınler vuranlar. oturduğu yerrfe >=enet kazananlar, vanı bırtakım ışlenn garıp komı=\oncuları azıcık sıkmtıva gırerse kıvamet mı kopar' Kolay kazanç buvuk vurgun kapıları kapanır^a Türkne'de demokrası mı ortadan kalka'* Havır, gıderek genış vıgınlann durumu, vaşim duzevı daha da duzelır belkı Beîkı değıl muhakkak duzelır Bunun orneklerm çev remızd«>kı ulkelerde az mı gordjk" Be« vıl, on vıl, vırmı yıl toplumca çekılen bır «ıkıntının ardından vıne toplumca bır rahatla"ia>a, bır mutlu duzene geçt klerınl Aracı sozcuğu çırkındır Sozcuk olarak anlam olarak Onunla bunun arasınl bulmak ara'inı vapmak onun bunun, «nrtıntfan çıkar <;ağlamak ış vapmadan vorulmadan Beleşçılıkle e^ır aracılık Bır toplumda ne kadar çok ınsan aracılıkla para kazanıvorsa o kadar çok insan acı çekıyordur Bunu halkımız da anlavacak bır gun Önumüzdekı ılk genel «eçımde gorpceğız Halkın bu zamlara r?gmen Ecevıt e guvenını <;ürdun.p «urdurmedığını Halkın gerçekten bılınçlenıp bılmçlenmedığl ancak o zaman anlaşılacaktır . »«••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• Ortopedi ve Travmatoloji Mütehassısı ^ Op. Dr. AZIZ ÇOL f ş ii hastalarını aşağıdaM yeni adresınde kabule başlamıştır. Şı»h Osm»nbey Halflakârgazi Cad 279 Sedef Apt. Tel 47 47 93 Curnhurıjet 1663 faîr deponun bulunduğu da bıhnmektedır Buradan da neden fay dalanılmamiş bılmıyorum'» demışür Soruyonız Uzmanların, muhendıslenn, mimarlann, itfaı ye mudurlermın akılsır erdıremedıklen MEÇHULLERİ açıkhğa kavusturacak teknık ve ıdarî bır arastırma, soruşturma >apıl mış mıdır 9 0 Yangınm dumanı tüterken Mısır gesısıne çıkan Mıllî Eğıtıra Bakanına, o günlenn tmar îsAhmet EVİNTAN kan Bakanı vekalet edıvordu. Bu Sayın Bakan, adlî soruşturmanın başlamış olmasma rağmen, sankı en onemlı ışmış gıbı, Bız bu yazımızda, isin golgenılmıştır. Soz konusu rapor ve de kalmış, bılerek bılmeveren onerıler, neredejse alavla kar Devlet Radyosundan, hem de ısım Usrıh ederek bır bıldırı ya şılanmış; ancak Kultur Saraw ıkıncı plana atılmış bırkaç yoyınlamıştı vandıktan sonra, Ankara'dakl cune degıneceğız «Saym Cüneyt Gokçer ın so• Yangın ertesı ilk soruştur tıvatrolarda da tedbir alma ve derlejıp duzeltme ışlenne girı rumlu oldufuna daır henuz ormavı yuruten Istanbul sav cı tada bır dtelıl >oktur» Tahklkat şılmi'tır Kultur Saravmın yo^ sı, basına açıklama \aparken netıcılen de aynı kişılerdı1. So sonuçlanmamış, yasalan h çe «Sondurme ve ateşin yavılması sajarak bu KORDYUCU beyanat rujoruz nı onleme konusunda vonetıcı9 a Kultur Sarajında; yan ruçuı . lerın gorevlerını ne derece ih•j gurüeruı bır dergısınde su gına karşı, vonetmelık uyarınmal ettıklerinıri, yönetmelık ve ca gerekli tedbırler alınmış mı satırlan okuyoruz nizamlara ne derece uv ulup udır' Ekıpler kurulmuş, ilgıli «Yangının başlamasıyle %anvulmadığının araştırılması da per<onel, özellıkle gece bekçıle gın ıhbannın dışardan yapıldığı onemlı bır «orundur Kultur Sarı ^ete^nce ogrenım ve eğıtım zaman arasındakı o çok onemlı ravındakı per«onel butunujle gormuşler mıdir' dakıkalarda Kultür Sarayı go«Memunn Muhakematı Hak kındakı Kanun» hukumlenne b «Yangın sondurme tertı rev lılerı ya gorevlennın başında bulunmadıklan ya da keşme tabıdırler Bunlann «orumlulurt batının mukemmellıgı jonunden keş ıçınde olduklan ıçm, belkı Dunja Tıjratro lıteraturune gırlann n tesbıt ve takdırı ılgllı mış» Kultur Sarayuıda, çelık per de ateşin bnlenmesınl değıl, akmercılere bırakılmıstır» demiş sme yayılmasını sağlamak duru delerın lndırılmesı yağmur ve tır Soruvoruz llgıli mercıler, baca sıstemının harekete geçme muna düşmuslerdır tşte bu dusavın savcının uvansı doğrulttıdenebüır. sını ısı ve kontağa karşı savun ruma bır SABOTAJ sunda, bugune dek ne lşlem mah ozel elektnk bataryalannın Çunkü; donatımı ışletmernek, ış japmi'lardır' çalıştınlmasmı bılen, efıtıl lemesmı sağlamamak, en yakın 0 Bevoğlu Kavmakamlıfına tedbırlen, en kısa zamanda albaglı Sıvü Savunma uzmanları, mış, yeteneklı bır kadrodan vaz mamak yangirun büyunaeden ön geçtık aklı başmda tek kışı var Devlet Tıvatro=u Genel Müdur mıydı' lenmesı sabote etmektır'» luğune çeşıtlı tanhlerde yazılac Avrupalarda ogrenım jap Soruyoruz Boylesı bır yorumun gondererek Kultur Sara\ında makla oğunen Genel Mudurle ısabet derecesı nedır' vanşın tehlıkecıne kar";ı veterrın sağkolu geçmen, yangmın Ve nıhayet sıgorta konusu baş lı tedbır ahnmamış oldugunu ertesı gunu YARDIM TOPLA11A lı basına uzennde durulması gebıldırmışler vonetıcılere kanukuruluna uje seçılen, onemlı nî gorevlenm, sorumluluklan dekorlann yapımcısı, Teknık Mü reken konudur. Gostenş yapmak Un sağlamak, nı hatırlatmışlardır Bu yazıla dur nerelerdeydı' çıkar kollamak, ıkbal ve nımetnn khşelerı o gunlerın gazete • Baymdırlık Bakanlığı yetkı lere konmak, saltanat surmek, Iennde yajımlandı. Soruvoruz lılerı >etkılen alabildığme lebe tullan Soz konu«u uvarı vazılannm «Kultür Sarayı yangınında ış mak soz konusu olunca; başkagereği, lajık olduğu onemle v°letme kusuru vardır îşletme ba lanna pay bırakmayan görev rme getırılseydı buvuk fela duygusu, kımından tkı Genel Mudurluk cıddıhgı sonımluluk ket onlenemez mıvdı 7 arasında anlaşmazlık vardı » kulfet yuklenme, zahmetlere kat • Daha 1964 vılında Devlet bıçımınde ?orüşlerını açıklamış lanma hele suçluluk soz konuTnatrosu Genel Mudurluğura lardır Soruyonız Hesmî ağız su olunca da savsaklamalara gısunulan bır raporda* lardan yapılan bu açık ıhbarın rışıp kaçacak delık arayan >o• Tıvatro bınalanmız, sahnele ısığmda gostenş meraklısı go netıcılerden ve onlarm konryunmız, varvgın tehlıke^ıne kar<=ı rev lılerden hesap sorulmuş mu cularmdan hesap sorma gunlerı korunma bakımından ıhmal v» çoktan gelmışbr dur' derbederlık ıçmdedir özell klp, • O gunlerrn Mıllî Eğıtim BaBu ulusun tek kuruşu üzenne Kuçuk Tıvatroda, yangın mu = kanı tıtremek gerektığını haksız, ka luklan paelanmış, hortumlar çu «IV Mura*'a aıt tarıhî eş>a nunsuz ve yolsuz davraruşlara rumus vangın kovaları bos bı nın Topkapı Sarayından alınıp goz yummanın, sorumlulufa karakılmıs kazm» ve kancalardan çok Kultur Saravına gotürülmesme tılmak anlamına geldıgını çoğu verınden alınmıs, kalınlı ıjı bılen yetkılılerı hıç olmazsa ve orada sergılenmesıne ben r ıncelı elektrik kablolan sahne emır ve dım Tum sorumluluk, Nasrettın Hoca mamıgıyle gonın ah«ap doşemesl u«tune va bana aıttır » dı>e vureklıce bır reve çağınyoruz' Mİmıs durıımdadır Avrıca «ah beyanda bulunmuştu Bu yığıtce nenın arka tarafma buvuk spart ıtırafa rağmen, Sa^n Bakan hak manın çrm vanllert verle«tırıl kında makammda oturduğu su rece elbeite kı bır ıslem yapı'a mıştır Fnzlaca yajb? oldugıın mazdı Sorujoruz Makamırı da «ahrevp «ular akmaktartır ve dokunulmazlığını yıtırmış bu Sofıto\d guvercınler \ u u vap sa\ır kisının, sonradan da olsa mı=tır Kobav buvüklugundekı sorumlulugu uzennde durul fareler sahnede cırıt atmskta muşmudur' zaman z^man sanatçılar hatta sevırci ara'ind» panik varat • tstanbul Itfaıye Müdunı maktadır Son cunlerde Şehır «Elektrık tesısatının sık sık ftfaıvesınden, temsıl suresınc» kontrol edılmesıne rağmen, ara «ahnede nobet tutacak ekip issıra kontakt meydana. gelıyordu teme geleneği unutulmuştur Bunun >anısıra bazı teknık me Gece bekçılen bır yangm çıktı kanızmanın da ânza yaptığını ğında ne yapacaklarını, hatta gorujor. ılgılılere bu durumu \angın ıhbar telefonurun nn duyuruyorduk Butun uyarmamarasını bıle bılmemektedirler lara rağmen, bunlar duzeltılmeKısaca'i* devletın yangın vo mıştır. Yangını sondurmek ıçm netmelıgi uvgulanmnor » de Kultur Saraymın üstunde büyuk (Cumhumet 166O) •""' KÜLTÜR SARAYI YANALI f)(* J **tî]5 ^ OLDU. SORMALAR, SORUŞTURMALAR SABOTAJ ÎDDİALARI, YARGILAMALAR. FAKAT SONUÇ ALINAMADI PEKİ BU YANGINDAN SORUMLU HİÇBİR KİMSE, HİÇBİR YÖNETÎCÎ YOK MU? VEFÂT Babı Ali'run sevılen ınsanı, Sabiha Karakurt'un esi, Oya, Mehke v» Akhanın sevgıli babalan. Gazeteci ALI KARAKURT 28 21974 Persembe günü Hakkın rahmetıne feavuşmuştur. Cenazesi 2 Mart 1974 Cumartesı gunu ogle namazını muteakip Sışli Camiinden almarak Zıncırllkuyu Mezarlıgındaki ebedl istirahatgfthına tevdı edılecektir Çok sevdıği bütün basın mensubu ve dığer dostlarına duyuruluı AtLESİ Cumiıunyet 1666 8000 Ton Ziraî Fosforit Ithal Edilecektir Türkiye Demir ve Çelik İsletmeleri Genel Müdürlüğü KARABÜK 1 Bu lşle flgıh «artnameler, a) Karabuk'te Genel Mudurluk Malzeme Ikmal Mudurluğunden, b) Istanbul'da Taksım Lamartln Cad. Dogu Palas Kat 4 de Istanbul Müme«sıllığımızden, C) Ankara'da Karanfıl Sokak 30/7 de îrtıbat Burosu Şeflıgimızden, bedelsiz olarak temın edılebilır 2 Kapah teklıfler en geç 9 Nı«an 1974 Salı gunu saat 14.30 a değın Karabuk'te Genel Mudurluğumuı Haberleşme ve Arşıv Mudurlüğu'ne tevdi edılmış veya vurud etmış olacaktır 3 9 Nısan 1974 Salı gunu saat 14 30 dan sonra vurud eden veja tevdı edilen teklıfler ve me?kur gun ve saatten sonra yapılacak tenzılâtlır kabul edılmıy» cektır 4 Genel Mudurluğumuz 2490 sayılı ıhale kanununa tabi değıldır. (Basın 11S92/1652) y İLÂN İSTANBUL 16 CI ASLİYE HUKUK HAKIMLIĞİNDEN 972/1268 Davah Sener Tokatlı, Mıhri Usta Dokura Sanajıı Mue«se«esi ' Edırnekapı Fevnpa 5 » Cad No 269/A Davacl SEKA Genel Mudurluğu tarafından davalı Şener Tokatlı aleyhine ikame olunacak davasının yapılan duruşmasmda Mahkemece adre>;inız meçhul kaldıgından dav» arzuha!ı ve davetlyenin sıze itânen tebligine karar venlmn ve yapılan ılân» ragmen 5/2/1974 sümi «aat 11 OO'de mahkemeve gelmediğiniz gıbı bir vek'l de eöndermedıSinl?den ilinen gıyap kararı teblıgıne ve duıu^manın 4^4/1974 «a at ll'e bırakılm«sma fcarar venlmlş oldugunrtan mp?Kur gun ve saatte mahkemede bulunmanız veva bır vekfl condermenfz ak«t takdırde duruşma eıvabıtıizrta rtevamına ka rar verılec»gi tpblıj makamına kaım olmak uzere tıvap karan teblığ ve ılân olunur CBasın 11747 16