Katalog

orof.dr gu/fen kazgan 1 .. .. veya polıtık iktisadın evrımi IUSUNCE 50. yıl, sayı: 17809 Kumcusu: bilgi yayınevi YUNUS urıye NADt 2 Mart 1974 Cumartesi BABALAR VE OĞULLAR Büyük Rus yazan Ivan Turgenyev'in en önemli escrı sayılan bu romanda Çarlık Rusvasında eski VP yenı kuşaklar arasmdaki anlaşmazlığı vansıtrfn, çağın Rusyasındaki yasama ışık tutan bu gerçekten unutulmaz eseri, Variık Yayın°vi bu defa size Melih Cevdet Anday gibi bir kalem ustasının çevirisiyle sunuyor. Mutlaka okunması gerekli, unutulmayacak bir dünya şaheseridir bu kitap. Fiyatı 15 lira. (Üâncıhk: 6065) 1670 Yüksek öğrenimde kaydı silinen öğrencilere iki sınav hakkı daha tanınıyor MALİYE, GÜMRÜKLE İLGİLİ SUÇLARDA DA BAZI KOŞULLARLA AF KAPSAMINA GİRECEK ANKARA CUMHURÎYET BÜROSU CHP ve MSP'nin ortak çabalarının sonucu olarak hazırlanan genel af teklifi dun açıklanmıs bu arada teklif CHP Ortak Grubunun tfunkü toplantılarında bazı ufak değişikliklerle oybirlığiyle kabul edilmistir. Genel af teklifi, bugun Millet Mecli'i Başkanlığına verilecektir. CHP Ortak Grubunda teklif metnı, başta Genel Başkan ve Başbakan Bulent Ecevit olmak uzere uyeler tarafından imzalanmış, Ortak Grup af teklifıni desteklemek için bağlayıcı karar almıştır. CHP MSP ortak teklifinde, genel affın, hükümetin güvenoyu aldığı 7 Şubat 1974 tarihine kadar işlenmiş suçlan kapsaması ve aftan yararlanacaklann salıverilme işleminin, kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren yirmi gün içinde tamamlanması öngörülmüştiir. Genel af metininde, DP tarafından önerilen ve CHP MSP ortak komisyonunda da tartışma konusu olduğu bildirilen eski Osmanoğulları sülâlesinden geride kalanlarm affedilmeleri ise yer almamıştır. Sırurlı olarak bir mall affı da kapsayan teklifte, on iki yıla kadar olan özgürlügü bağlavıcı cezalann affı, ölüm cezalannın 30, ömiir boyu hapis cezalannın da 24 yıla indirilmesi öngörülmüştiir. Türk Ceza Kanununun 125, 126, 127, 128, 129, 131, 132, 133, 135/2. 136, 137. 138, 139, 146,3, 150, 152, 156, 157, 168, 171, 172 ve 384 maddelerindeki suçlar (Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) Zamlardan sonra dolmuşlar müşteri bulamadı 146/3'E GÖRE HÜKÜM GİYENLERİN 5 YILI AFFEDİLECEK AFTAN YARARLANAN TUTUKLULAR, KANUNUN YÜRÜRLÜĞE GİRİŞİNİ İZLEYEN 20 GÜN İÇİNDE SALIVERİLECEK Yeni taksı, dolmuş ve minibüs tarifesi diln sabahtan itibaren yü rürlüğe girmiştir. Ancak fiyatları yüksek bulan vatancfaşlar. dolmuş yerine otobüsleri tercih etmişlerdir. Bu yüzden dolmuşlar du raklarda «yatmışlar» veya az yolcu ile sefer yapmak zorunda kalmışlardır. Belediye dün bir açıklama yaparak dolmuşların izleyecekleri güzergâhı ve alacakları ücretı gösterir levhaları sağ ön cama asmalarını mecburi kılmıştır. Bu arada dolmuş ve taksiler, İETT duraklan çevresinde yolcu alamıyacaklar, kotu hava şartları, kaza durumu, okul, vapur ve spor müsabakaları dağılımında trafik memurlarının gösterdiği yöne doğru yolcu alarak gideceklercfir. İngiltere'de İşçi Partisi seçimleri kazanırken, hiçbir parti mutlak çoğunluğu sağlayamadı LONDRÂ ingiltere'de önceki gün yapılan genel seçimlerda hiç bir parti tek başına hükümet kuracak çoğunluğa sahip olamamıştır. Ülkenin bir süre azınlık hükümeti ile yönetileceği de böy lece belli olmuştur. Dün alınan ilk sonuçlara göre, Wılson liderliğindeki tşçi Partisi, seçim öncesi vapılan bütün tahminleri altüst ederek seçimi kazanmış ve sayımı biten 632 sandal yeden 302"sinı ele geçirmiştir. Buna karşıhk, Basbakan Heath' in liderliğindeki Muhfazakâr Parti ise büyük bir yenilgiye uğramı» ve 632 sandalyeden yalmzca 295 ini kazanmıştır. Jeremy Thorpe'un liderliğindeki Liberal Parti ise önceki seçım lere oranla büvük bir sıçrams ya parak ilk sonuçlara göre 12 üyeIık kazanmıştır. Bu arada 22 üyelik de çeşitli partiler ve bağımsızlar arasında dağılmıştır. Siyasal gözlemciler. bu sonuçlara göre tngiltere'de hiç bir par tinin tek başma hükümet kurabil mesi için gerekli 318 sandalyeyi ele geçiremeyeceklerini ifade etmektedirler. Avam Kamarasında toplam 635 sandalye bulunmakta dır Seçimlerle ilgili sonucun bir kaç eksikle ortaya çıkmasından sonra, kazançlı İşçi Patisinin Başkanı Wilson, derhal bir azm İık hükümeti kurmaya hazırlan dığını açıklarken seçimleri kay beden Muhafazakârlann lideri Basbakan Heath istifaya niyet li olmadığını bilrlirmiştir. (Devamı Sa. 7, Sü. 8 de) 6 YILLIK AP IKTIDARI DÖNEMlNDE TEMEL IHTİYAÇ MADDELERINE YAPILAN ZAM %18111 ARASINDA DEĞIŞTI Af önerisi neler getiriyor Orhan APAYDIN ANKARA CHP ve MSP gruplannın ortak af önerisi Par lamentoya sunulacak duruma gelmiş ve boylece genel af gerçekleşme yoluna girmiştir. Öneri kapsamına aldığı siyasî ve adi suçlar bakımından genel af niteliğindedir. Ancak kap samın saptanmasında adl ve siyasa! suçlarda ayrı ölçüler kul lanılmıştır. Gerçekten adi suçlar ıçin olçü olarak 12 yıllık ceza tutarı kabul edildiği halde siyasal suçlarda 141 ve 142'nci maddelerde yazıh suçlar dışında 5 yıllık ceza tutan öngörülmektedir. Suçu saptayan esas maddede üst sının 12 yılı geçen suçlarda ve hukümlüluklerde af kapsamına giren suçlar ıçin 12 yıllık ceza indirimi öngörülmekte böy lece öneri özel af niteüğini de tasımaktatfır. Siyasal ve adi nitelikte bazı suçlar da genel ve özel affın dışında bırakılmıştır. Yukarıda sıraladığımız özelliklerine göre önerinin esasları sunlardır: 1) Genel af kapsamına giren siyasal suçlar: TCK. M. 149/1 ve 146'ncı maddenin l'inci ve ikin(Devamı 6. Sayfada) TEKLİFTE OSMAN OĞULLARININ YURDA DÖNMELERİNİ SAĞLAYACAK HÜKME YER VERİLMEDj AP, temel ürünlere her yıl zam yaptı Adalet Partisinin tek başına iktidarda bulunduğu 1965 1971 yülarım kapsayan bir araştırma, temel ihtıyaç maddeleriyle iktısadi devlet teşekkulleri ürünlerine her yıl zam yapıldığını ortaya koymuştur. AP iktidarında zamsız tek bir yıl geç memiş ve altı yıllık sure içinde gıda maddeleri ve sınai ürünlere yapılan zam oranlarl yüzde CUMHURİYET HABER MERKEZÎ 18 ile yüzde 111 arasında değişırken, fıyatların onemli olçude artmasına yol açmıştır. karfar zam görmeyen tek bir temel ihtiyaç maddesi bulunmadığı saptanmıştır. AP doneminde şekere yüzde 50, Sümerbank urunlerıne yüzde 32 62, demire yüzde 3, çimentoya yuzde 18 23, içkiye yüzde 45, sigaraya Temel maddeler Yapılan araştırmada sekerden çimentoya, sudan ekmeğe Ticaret Bakanı: "Gıda maddelerinde de aracıların azaltılmasına çalışılıyor,, ANKARA Ticaret Bakanı Fehim Adak, dayanıklı tüketim mallannın yanı sıra halkın ana gıda maddelerinde de fiyat artışına neden olan aracıların azaltıl ması için çalışmalar yapıldığını açıklamıştır. Fiyat kontrol sisteminde de önemli değişikliklerin Maliye Bakanlığınca hazırlandığını belinen Ticaret Bakanı Adak, buuların belirli maddelere inhisar ettinlmesi, vatandaslann isteklerinin zamanında karşılanabilmesi yönünde gelıştirildiğini soylemiş, halkın ana tüketim gıdamadde FİKRET OTYAM fiyatlannın İndirimi konusunda da şu bügiyi vermiştir: Araştınlıyor «Bizim program olarak görüş olarak temavülümüz üretici ile tuketici arasında lüzumsuz kademelerin buIunmamaMdır. Elbetteki bu amacımıza yavaş yavaş bazı araştırmalar yaparak, her iki tarafı da mutazarnr et> meden bir yaklaşım sağlayacağız. Her meselede olduğu gibi bunda «Şimdi biz, bir aktif ünite mey dana setirmeye çalışıyoruz, Bakanlık bünyesinde yenı bir aktif bünye. Bu aktıf ünıtemiz büda hem üreticiyi hem tüketiciyı yük çapta Türkiye'deki ücareti eve imalâtçıyı da mutazamr et tüd edecek, en başta. Yani bemeyecek tarzda, aradaki intikali nim iş imkânım nedır, iş imkâdaha rahathkla, daha kolaylıkla nımdaki tıkanıklıklar nedir. Şu sağlamak istiyoruz. Bu aradaki kademe bakımından da olur, nak anda teşekkül etmiş ticari sıstem nasıldır. neresi islâha muhliye bakımından da olur.» taçtır. dış talepler nedır, bir Nasıl işleyecek «Bu nasıl olacaktır, bahsettiği etüd ünitesi teşkil edeceğiz.» Ticaret Bakanı aynı ünitenin niz çark nasıl işleyecektir?» şekUndeKi sorumuza Ticaret Bakanı şirketler içinde düşunülduğünü Adak şu karşılığı vermiştir: (Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) İstanbul'da toz şeker 600, kesme şeker 660 kuruştan satılacak • Esnaf, zam isteğiyle kuyruğa girdi Son zamlardan sonra kahvecıler, hamamcılar, lokantacılar, helvacılar. sekercıler ve baklavacılar da fiyatlannın yeniden ayarlanması ıçin Beledije Başkanhğlna başvurmuslardır. Belediye Iktisat Müdürlüğü, istekleri incelemeye başlamıştır. Ancak istenilen zamlar çok yuk sek olmuştur. Örneğin, şekerci ve kahvecilerin isteği, şekere yapılan zammın üç katına varmaktadır. İETT tdaresi, taşıt ve elektrik ücretini arttırmak üzere hazırlık içine gırmıştır. Yapılacak zammın vatandaşı fazla etkılememesi için, tarifeler kurulan üç komisyon tarafından gozden geçirilmektedir. ÎETT îdaresi elektrik kilovat saatini de yükseltecektir. Bu konuda hazırlanan tarife onaylanmak üzere Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanhğına gönde(Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) yüzde 37, ekmeâe yüzde 42, suya yuzde 18, elektrığe yüzde 59, benzine yüzde 111, motonne yüzde 108 zam yapılmıştır Bunların dışında Gümrük Ver gilerıne yüzde 50, ilâçlara yüzde 41.5, posta ücretlerıne yütde 55, Denizcilik Bankası tarifelerine yüzde 20 • 65. havagazına yüzde 18 zam yapılmış olduğu saptanmıştır. Adalet Partisinin yaptığı zam lar tek başına iktidarda olduğu yıllan kapsamakta ve 1971 Martından sonra katıldığı hükümet ortaklıklarınca yapılan zamlar bunların dışında değerlendirilmektedir. Akbank Cevizli Şubesisoyuldu; polis, güvenlik tedbirlerinin uygulanması konusunda bankaları tekrar uyardı Akbank'ın Kartal Cevizli Şubesi önceki gece kimliği bilinmeyen kışiler tarafından soyulmuş, bankanın kapısını kınp içeri giren hırsızlar, kasayı el matkabı ile açıp içinden 207 bin 946 lira Türk parası, 4120 mark ve bir tabancayı alıp kaçmışlardır. Emekli Sandığı memurlara verdiği borç miktarını yükseltti BREH, BREH, BREH.... BREH!.. ANKARA Devlet memurları maaş katsayısının yedlden sekize çıkarılması ve gosterse tablolarında değışiklik yapılması üzerır.e Emekli Sandığı tarafıncfan iştırakçılere borç para verilmesinın esasları yeniden dÜ7enlenmıştİr. Emekli Sandığı tarafından bu gunku gazetede yayınlanan yonetmelığe gore. memurlara borç para verme seklz katsayı ve değiştirilen göstergeler üzerinde bulunduklan derecenln son kademe aylığının brüt olarak ödenmesi şeklinde yapılacaktır. Yeni yönetmeliğe göre, Emek lı Sandığınca memurlara verılecpk borç para miktarı şöyledır: Verilecek borç Dercce Gösterçe para mik. TL. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 9251000 760 935 6«0 800 560 720 490 610 420 540 370 450 320 400 275 355 250 290 225 265 2U0 240 175 215 150 190 125 165 7992 7464 6384 5760 4872 4320 36ÜO 3192 2832 2304 2112 1920 1800 1800 1800 AP tarafından yapılan zamİDDİALARININ lar bazı maddelere göre kronolo.ük olarak şu şekılde sıralanASKERÎ mıştır. SÜMERBANK CRCNLERİ: KANUNLARA 26 Ağustos 1966 % 3.9 9.4 ! 6 Haziran 1970 % 4.3 5.8 GÖRE İŞLEM 7 Ekim 1970 % 10 28 Ocak 1971 % 20 50 GÖRDÜĞÜNÜ ŞEKER: 8 Şubat 1967 % 20 BELİRTTİ 9 Ağustos 1970 % 30 ANKARA (Curahnriyet BOrasiı) DEMİR: Basbakan Bülent Ecevit, 18 Mayıs 1970 yüzde 40 Türkıye Blrlık Partisi Genel 6 haziran 1970 (çelik ürünleriBaşkanı Mustafa Timlsı'nln yöne> yüzde 33. nelttiği sorulara dün verdlğl Demir ve çeliğe ayrıca 12 Ağus yazıll cevapta, ışkence lddıalatos 1973 tarihinde Talu Hükümeti rırnn askerî kanunlara göre ışyüzde 18 oranmda zam yapmıştır. lem eordügünü belirtmiştir. ÇİMENTO: * Ecevit, Tımısi'mn sorularınj 2 Şubat 1967 Tonuna 15 TL. cevaplarken. şubat 1973 ayı ıçm 24 ocak 1971 vüzde 1620. de Ankara Sıkıvönetim KomuAKARYAKIT: tanlıgına verılen dilekçelerın 28 şubat 1967 benzine 10. moto lncelenriıSını anrak 'utuklanan rine 12, fueloil'e 13 kuruş, (Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) (Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) Zam oranları ECEVİT, İŞKENCE Bu köşeden ALTAN ÖYMEN Tabip Odası Hata Ediyor Dr. Çok rahat çalışmış Olay yerinde inceleme yapan polislerin göriişlerine göre, soyguncu veya soyguncular kasayı açarken çok rahat çalışmışlardır. Cevizli Tamirhane durağı yanında bulunan bankaya giriş kapısını kırmak suretiyle kasanın yanına ulaşan bilinmeyen kişi veya kişiler, içerde de rahat bir çalışma uygulamışlardır. El matkabı ile kasa kilidinin bulunduğu yeri delen kişilerin, bu işi, yanm saatlik bir süre içinde yaptıkları kanısına varan polisler, «Bu hırsızlık, acemi bir soygııncunun işi fleğildir. Soygunun porfesyonel kişilerce yapıldığı kanısındayız» demişlerdir. "Marmara^nın batışı> bankayı 80, sigortayı 62 milyon kayba uğrattı Marmara gemisi yangını ile Denızcihk Bankası 80 milyon, Ray Sıgorta 62 milyon lira değerınde bir maddî kayba ugramışlardır. Yangından iki yıl sonra, resmi soruşturma ve yargılamalann bugün ulaştığı asamada, Devletın uğratıldığı maddî kaybm besabım verebilecek, ortada hiçbir suç lu ya da kusurlu kışi kalmamıştır. Bilirkişi kurulu, 8 Ocak 1973 tarihli raporunda, «gerek yangırnn, gerekse yangından sonra geminin uzun süre Haliç suları içinde batık olarak kalmasınm tahrıbatları. delilleri ortadan kal dırmiş olduğundan, yangının çıkış sebebı hakkmda kati bir karara vanlamadıgı, ancak gemıde mevcut bulunan çok modem ve Esrar kaçakçısı Amerikalı iki genç kız, ABD'yi suçladılar (Dış Haberler Servisi) International Heraad Tribune gazetesinin bıldırdığıne göre. Türkiye'ye uyuştunıcu madde kaçırırken yakalanıp yargüanan ve ömür boyu hapse mahkura olan iki Amerikalı genç kız, hak larında verilen cezaya Amerika' nın izlemekte olduğu uyuşturucu madde politikasımn yolaçtıgını bildirmişler ve «Türkler ağır ceza vermek zorunda bırakıldılar. Zira kendilerine uyuştunıcu madde kaçakeılıgını önlemek için tazminat oîarak sadece 35 milyon dolaı ödendi» demişlerdir. İki Amerfkalı genç kız daha sonra, Amerika'nm Türkiye'de tıaşhas ekiminin önlenmesinı saglamak amacıyla harcadığı çabalara dpginmislpr ve «Ameri(Devamı Sa. 7, Sü. 5 de) ŞÜKRAN KETENCİ kifayetli yangin, alârm ve söndürme sistemlerinın yangm başladıktan sonra faaliyete geçmemesi nedeni ile, yangının sabotaj veya ihmal neticesi olabileceği» sonucuna varmıştır. Ciemi batmazdı Ve ne yangin sırasında, ne de yangin sonrası bilgi ve göriişlerine başvurulması geregi duyulan bazı uzman ve vetkililer, bu şartlar altında yangının çıkış nedeni hakkında fazla birşey söyleyemiyeceklerini, fakat Devletin uğratıldığı büyük maddi kayıplar konusunda çok şeyler söylenebilecefini belirterek, «Marmara gemi Varan üç Son iki ay içinde şehrin çeşit11 yerlerinde Uç banka sovulmuş(Deramı Sa. 7, Sü. 6 d») si bilgisizlık ve cehalet yüzunden kullanılmayacak bıçımde yanmış ve batmıştır. Yangına hiç müdahale edılmese, gemıde en fazla 15 milyonluk bir hasar olurdu» ıddiasını ortaya atmışlardır. Bu uzmanlarin verdıklen bilgıye göre, yangının söndürülmesi çalışması ıçin de, gemiye tonlarla su sıkılmış, gemı bu suyur. ağırlıgı ile batmıştır Yine uzmanlar, yangin söndürme çalışması içinde, su sıkmak amacı İ ile açılan deliklerden, kapalı bölmedekı yangına yeterlı oksıjenin şirdığini ve yangını genışlettığinı ı Millî E»itim Bakan i Mustafa ileri sürmüşlerdir. üzmanlar deÜstündağ'ın baskanlığlnda Isvamla, geminin ana motorunun J tanbul'da toplanan. tDevletleşyangından zarar görmeyecek bi! tirilen Özel Yüksek Okullarla çlmde katah oldu&unu vp aşağı' ilgili Koordinasvon Kurulu», (Devamı Sa. 7, Sü. 7 de) i (Devamı Sa. 7 Sü. 8 de)i Öğrenim ücretini ödeyemiyenlerin borçları taksite bağlanacak Metin Denli hakkında Ankara Tabıp Odası, iki ay süreyle «Meslekten men» cezası vermış... Metin Denli'yi belki bılmezsıniz. Ankara'da Mamak' takı 1 ve 2 Numaralı Askerî Cezaevlerinin doktorudur. Ben kendısiyle şöyle teşerrüf ettım: Gözaltına alınıp 1 Numaralı Cezaevine götürülmüştüm. Askerî Cezaevinin bir başka şöhretlisi Burhan bey kızgın bakışlarla ceplerimi boşalttırdıktan sonra beni ona sevketti. Bir rahatsızlığınıın olup olmadığına bakılsın diye... Doktor odasına iki gençle birlikte sokulduk .. Ayaktaydı. Unıformalı ve çizmeliydi. Sanşın olduğunu hayâlmeyâl hatırlıyorum. Üçümüze, kötü bir manzaraya bakar gibi, dudak kenarlannı aşağı indirereK baktı... Ve bekledi. «Ne duruyorsunuz?» der gibi... Erler yetişip anlattılar. Üstümuzü çıkaracaktık, çıkardık .. Yan çıplak halimize bir göz attı... Uzaktan... Bir kâfıda birer tek kellme vazdr Sağlam... Ve biz] odadan çıkardılar. O zamandanberi merak edertm. tnsanda Brneğin ka!p rabatsızlığı, böbrek ra hatsızlığı, karacıger rahatsızlığı, tüberküloz, ülser, fcanser, v.s.. olsa, bunların hepsi bir saniyelik bir «Atfı nazar» ile teşhis edilebilir mi dıye... Bümıyorum yani... Belkı doktorun yeteneğıyle ilgili bir şeydır. Bazısı bu şekilde, herşeyi şıp diye anlayıvenr... Doktor Metin bey de bu yetenekliler arasındaydı belkı. Çünkü ben, sonradan anladım, gerçekten sağlammışım. Ama sonra bir fcez rahatsızlandim. 2 numaralı cezaevindevdik.. Bir eün sinüzit oldugum sonucuna VBTdım. Daha dogrusu cezaevinde bir doktor arkadaş vardı. tşçi Partisinden.. Doktor Nefat Yazıcıo*lu. O teşhîs ettı. tlâç eerekll.. llâç vazılstn diye rvizite» ye çıktım. Beş altı tutukluvla birlikte.. Bizi önce bir odada sıraya dlzdiler.. Duvann dibinde hizaya geldik. önce «rahatna. sonra «hazırolsa geçtik.. «Hazırol»da. elin basoarma5ımn dı<:ar"1an e8 rülmemesi gerekli.. Ona da dikkat ettik. Avukat TurRut Kazan buna benzer bir nedenden dayak vemisti.. Tanıgı idim.. O yüzden, ben başparmaklanrm avucu(Devarru 6. Sayfada)