Katalog

CUMHURÎYET 18 Mart 1974 omutanlann çoğunun yenl savası, bir önceki savaşın tekranymış gibi dilşündükleri ileri sürülür. Teknokratlar ve teknobürokratlar lçin de aynı şey söylenebilir. Devlet Planlama Teşkilâtı, 27 Mayıs"! lzleyen günlerde kurulmuştur. O günlerde Milll Birlık Hükümetlerinin Maliye Bakanlan, kamu yatırımlanm durdurmuş, bunun sonucu işsizlik ve agır sayılabilecek bir durgunluk görülmüştür. Planlama uzmanlarınm bundan çıkardıklan ders, en elverissız kosullarda dahi, kamu yatınmlarını kısmaktan kaçınılraası ve hatta büyük ölçüde arttınlmasıdır. Gerçekten 27 Mavıs'ta kamu yatınmlannın kısılması. ciddi bir hâtâ teşkil etmiştir: 1958 devalüasyonu ile Tiirk ekonomlsi bir durgunluğa sürüklenmiştir. Sıkı ilişkiler içinde bulunduğumuz dış ülkeler ekonomilerinde de, o sıralarda hissedilir bir vavaşlama vardır. Kamu yatınmlarını arttırarak, ekonomik yaşamı canlandırmak gereklidir. Milll Birlik Hükümetlert Maliye Bakanlan. dar görüslü bir istikrar politikası saplantısıyle. yatınmlan genişletmek yerine durdurarak. ekonomik bunalımı agırlastırmışlardır. Kalkmma hızından özveride bulunmayı haklı olarak istemeyen ve 19581962 denemesini unutamavan plancılanmız. kamu yatınmlarımn hâlen hızla genişletilmesinden yanadırlar. Fakat içinde bulunduğumuz koşullar, buna gerçekten elverişli midir? Türkiye, son üç yılda, savaş sonrası dönemin en siddetli enflasyonunu tanımıstır. 1973'te fiyat yiikselmeleri, yüzde 30 gibi çok yüksek bir orana ulaşmıştır. Bağımlı olduğumuz Batı ekonomileri, şimdiye kadar görülmedik bir enflasyon dönemi yaşamakta ve azgelişmiş ülkelere enflasyon ihraç etmektedir. Petrol fiyatlanndaki sıçrama ve ithal malı hammadde fiyatlanndaki büvük yükselme maliyet fiyatlarını altüst eylemiştir. K YATIRIMLARDA ÖLÇÜ Doğan AVCIOĞLU Kamu kesimlnde, TürkIş'e göre, 500 bin kadar isçi, yeni toplu sözleşmelerle, son yıllann kayıplannı telâfi etme umudundadırlar. 1975, işçilerimizin geniş çapta emeklilik haklannı kullanacağı yıldır 11 Mart 1974 günltl Cumhuriyette Yılmaz Gümüsbas'ın vazdıŞına eöre. 500 bin işçi emeklilik hazirlı&ı içindedir! 50 bin memur, emeklilik icin basvurmustur. Kıdem tazminatı ve ikramive olarak milvarlarra lira ödemek Rereklidir. Calısırken alman ücreti viizde 5 oranında aşan emekli aylıgı, fiosyal Sieorta Kurumlanmn boztık mall durumunu ivire sarsacak, kamu yatırım fonlannı kurutacaktır. Memurlar. zam ve maaş farklannın ödenmesinin sabırsızlıjjı içindedir. Bütün ücretliler, en az gecim indirimi vükseltilerek, Gelir Vergisi"ndeki adaletsizliSir az cok düzeltilmesini beklemektedir. Sanavieüer, fivat kontrol baraiını vıkarak mamıillerinin fivatlannı arthrmak icin çaba göstermekte, iirptimi durdurma tehdidine başvurmaktadır. Tek sözciikle, olağanüstü kritik bir dönem yaşanmaktadır. önünde gitmesine çahîılaeağını aeıklamıstır. Ortanın Solu. bu anlamda «osyal nitelikteki kamu harcamalannı geniş ölçüde arttırma anlamına gelmektedir. Işte bu kosullarda, K ve dışta siddetli bir , enflasyon hiiküm sürerken, geniş bir sosyal adalet programıyle birlikte, daha fazla yatınm ger çekleştirilmek istenmekterfir. Enflasyonu daha çok körüklemeden, böyle bir programın bir ölçüde başarıya ulastırılması belki mümkündür. Fakat bunun vazgeçilmez kosulu, kamu gelirlerinin kısa sürede önemli ölçüde arttınlmasıdır. Ne var ki, hükümet bu noktada yetermden çok az hazırlıklı ve kararlı gözükmektedir. Orta Sol'un yaygın bir sosyal adalet programı vardır, fakat bunun zorunlu kıldığı bir vergi politikası j'oktur. Tarımda yüksek fivat poütikası uvıulanmakta. ucuz gübre sağlama ve sulama tesisleri kurma yoluyle, devlet fonlan tanma akıtılmaktadır. Fakat yüksek tanm gelırlerinin etkin biçimde vergilendirilmesi düsünülnıiiş değildır. Bu yola gidilse bile, etkin bir yeni tanm vergisinin bekleneni vermesi hayli zaman alabilecektir. Hemen gelir attırmak için başlıca kaynak olarak. temel mal ve hizmetlerin, lüks sayılabilecek tüketim mallannin vergilendirilmesi gözükmektedir. Son zamlar, tepkileri ne olursa olsun, yerindedir. Bir eleştiride bulunmak gerekirse, zamlann yapılması değil, eksik yapılması eleştirilebilir: Tütün fiyatı bir sıçramayla, 22 liraya Cikartılmıştır. Fakat Tekel Bakam, karaborsaya düsen filtreli sigara fiyatlarının arttırılacağı nı değil, ucuzlatılacağını açıklamıstır. Oysa teke! maddeleri fivatlarına zam. şeker zammından çok daha gereklidir Demiryollarımn haksız bir rekabetle yılda bir milyar üra zarar etmesine ve bakımsız kalma=ına yolaçan karavolu tasıtlarının, anlamlı eözükmeyen bürokratik tedbirlerle ucuzlatılması değil, vergi yoluyla, pahalılandırılması çok daha uygundur. Haftaiim raporu VAY KURBAN! SADUN TANJU üneydoğu illerinden birinden çıkıp Batıya doğru gelirken, yolda köylü çocukîar görürsünüz, kaçak çay, sigara, ufak tefek şeyler satarlar. Sınırda yaşayan insanlann toprak yet : mezlığı ve geçim darhğı çaresiz.liâinde bulabild kierı tehlıkeli bir iştir kaçakçılık Koskoca devlete karşı hayat koyarak ortaya. kazanılan ekmektir Bir tarihte. vedek subaylığımı yaparken doŞu sınınnda, on er ve iki köpekle Zap su\u üzerinde karakol bekierdik. Köylülerin gaz. tuz almak için sının geçtikleri, şelirken Iran işi renkli ipek örtüler filân getirdikleri bilinirdi Bazan. insan yüzü görelim dive silâhlı iki eri vanıma alıp gittigim uzak köylerde bana kaç^k seker ve kaçak cavla kıtlama çay içirırlertfi. Simdi büyük kentlerde kaçak siearalan içmek, kaçak 21da mpddelerini vemek. kaçak esyaları kullanmak ne derece olacansa. sınır kovünde karakol komutanma yapılan bu kuçücük ikram da o kadar olağandı. İstikrar Gerek Yeni bütçenin neler getirecegini henüz bilmivoruz. Fakat görünüş. kısa sürede kamu geürlerini önemli ölçüde arttırma volunda ce^ur adımlar atılamayacagı merkezindedir Koalisyon 7onınlulukları ve sayıea güçlü bir muhalefetin sorumsuz demagoiisi avrı bir talih«İ7İik teşkil etmektedir. Bu nedenle. siddetli bir enflasvona sürıiklenme tehlikesi büvümekterlir. tç ve dıs fiyatların hızla arttıgı bir dönemrle. knntrol dısı bir enflasyona düsmeden vavgın bir sosyal adalet programıyla geni? bir vatınm "rog ramının birlikte gerçekleştirilebilmeM çok çlesmektedir. Kanımizca, fiyatlann belli bfr dü/evde fföre t celi bir istikrara kavuşturulma'ma l '74 vılında en büyük öncelik verilmelidir. Gerek kamu kesimî. eerek=e öVel kpsim vatınmîarı. bu açıdan titizlikle e"7den cH'ilmelidfr A?rl kesim tesvik belgeleri, gerekli üretimin en kı?a sürede gerçeklesmes) ölçü alınarak, veniden deŞerlendirilmelidir. Kamu vatınmları avıklanmalı riar boga7İan n'derici üretken alanlara vogunlas'ırıl malıdır. Çabuk üretime eeçecek yatınmların tamamlanmasına. veni vatırımlara gir;silmp='nd°n daha büvük bir ajırlık tanmmalidır. GPAİS dövİ7 ihtivatlarından vararlansrak. hammadHe stokları yapılması. sanaviin hammadde sıkıntısının gicîerilmesi ve âtıl kapasitenin üretime sokulması sağlanmahdır. 1973'te yüzde 30 olan enflasvon oranı, 1974'te daha büvük oranlara yükselirse. ne sosysl adalet gerçeklestirilebfHr, ne de hızlı kalkınma. Hatta veni hükümetin gerçeklesMrilmesine sosyal adalet kadar ö'nem verdiği bir özgürlük ortamının yaratılması dahi. dörtnala bir enfla.«von süreci içinde t^hlikeye G ÖLÜMÜN ÇİZGİSİNDE GİDİŞ GELÎŞ.. Geçen haftanın ba^inda. sselık bakam Selâhattîn Cizrelioelu'nun L'rfa ve Mardin'de halkla konusurken «Bir lokma ekmek ugrıınn havatlarım ortaya kovan fakir vatnndaslarımı sııclayamam» deyişi duygulandırıcı idi Ben eencecik bir yedeksııbavken hilivordum ki. yasam zorlamasa. Cilo rl.aslarının üzerinde dört metre kar varken kimse gaz. tuz. ?eker. çav u;in ölümiin cİ7gicinHe eidip eelmez. Bikan d» divordu ki. köklii sosyal. ekonomik ve kültiirel tedbirler ılınmadıkca hu is rö7Ümlenmez. Ac ("ocuklarını Hovurmak ."marıvla. •navınlı alanlarda parralanma^i ya da iandartna knrşunu ile vurulmayı göze alabilen vnksııl vatandasımız surlanamaz. Kritik Bir dönem Bu hızlı enflasyon ve artan hayat pahalılıfı, iktidardakı partilerin seçim yenilgisinde ve CHP' nin başansında önemli bir rol oynasa gerektir. Hic degilse büyük kentlerde CHP'nin ezici oy üstüniüğü sağlayışında hayat pahalılığının küçümsenemeyecek bir payı olduğu söylenebilir. Enflasyonun geürlerini azalttığı kitleler, şimdi CHP 1 der hayat pahalılığma çâre beklemektedir. îşcilerir. gerçek ücretleri son yıllarda düşmüşrür. Kamu Gelirleri tktidarda ise, bütün bunlarl ve daha fazlîsını gerçekleştirme vaatleriyle seçim kazanmış bir hukümet vardır. Hiikümet. ayrıca yeni bankaiar kurma, köykentler yaratma, genel ve işsizlık sigortalarını hazırlama, ön lisans okulları açma gibi masrafh olabilecek girişimlere yönelmi'tir. Geniş ki'İPnin gelırlerinin, fiyatların SADO OĞLU HÜSEYİN Ve Snömde Sado oîln Hii«;eyin*in sınırda delik deşik olmuş vücudunun fotagrafı. Bütün göğsü kan içinde Hüşeyin'in. Kuru dikenlerin üzerine düşmüş ve iri kemikli ellerivle acıdan otlan volmus Telhamut hölaesinde vurulduğunda kırk kilo kadar çav varmıs yanındaki çuvalda. Kılık kıvafetinde, yan açık eözlerinde ve kemikli yfizünde öyle bir fakirlik vardı ki, Hüseyin'in, fotoğrafa baktıkça, kanunlara karsı gelmis bir s\ıc!uvu degil de, vÜ7İinü eünese dönmüş l.ırda uyuyan bir fakir çobanı görüyordunuz. Gögsünü kaplavan kan lekesi, mavi gökyüzünden gecen küçük bir bulutun gölgesivmiş gibi.. BÜVÜK SOPA! OKTAY AKBAL Evet Havır DEVLET MEMURLARI YASASI Isayıh kanun lle defgiştirilen 657 sayılı Devlet Memurlan Kanununun 92. maddesi ve 1046 sayılı kanunun yukanki kanunlarla ilgili hükümleri devlet me murları yönünden özellikle üstünde durulmaya değer. Anayasaya aykırı görülen ve gözü edilen 92. madde «Devlet memurluğundan çekılenlerin yeniden atanmaları» başlıgını taşır. llk fıkrası, «Devlet memurluğundan kendi lsteğiyle Ç« kilenlerden tekrar devlet memurluğuna dönmek isteyenler ayrıldıkları sınıfta boş kadro bulunmak ve bu sınıfın niteliklerini taşımak sartiyle aynldıklan tarihte almakta olduklart aylık derecelerine eşit bir derecenin aynı kademesine atanabilirler. Bu gibiler 71. madde hü kümlerine uyulmak suretiyle diğer bir sınıfta eşit derecedeki kadrolara da atanabilirler» demektedir. a • Kendi lsteğiyle çekUmis lse, ayrıldıklan sınıfta boş kadıo varsa ve bu sınıfın niteliğini taçıyorsa, eski aylık derecesine eşit bir derecenin aynı kademesine atanabileceklerdir. Bu ilk fıkra, kendi isteğiyle çekilmenin kapsamına, emekliliği isteme suretiyle çekilmeyi almamış, «Emeklilerin yeniden hizmete alınması» başlıgını taşıyan 93. madde bunu ayrıca düzenlemiştir. Bu 93. madde iser «Bu kanuna tabi kurumlar dan kendi istekleriyle emekli olup smıfında yazılı nitelikleri taşımakta bulunanlar kanunun 92. maddesi hükümlerlne göre, kurumlarda boş kadro bulunmak suretiyle yeniden devlet memurluguna atanabilirler. Emekli iken yasama organı üyeligine seçilenler ile yasama organı üvesi iken emekli olanlardan isteyenler emekliliklerinden vazgeçmek suretiyle bu kanun hükümlerine göre tekrar devlet memurluğuna girenlere tanınan haklara sahip olurlar» demektedir. BÜYÜMEYEN YAVRUCAKLAR Şair Fahri Erdinç, geçen savaşta bombardımanlardan az hasarla kurtulmuş ve sonradan tamir edilmiş bir apartmana 1960'lara dogru ailecek yerlesmelerini anlatıyor Yenl a dergisinin Mart savısında vavımlanan «Yasam Çi/fileri» adlı şiirinde. Binanın dışınrfa şarapnel varalan kalmıştır, içinde de. bovaların altında pek gizlenememiş çizgiler Belli ki daha önce burada vasavanlann Hans ye Gizelâ adlarında ikf çocukları varmıs. kapmın pervazına vaslanıp onları. hovlarınm kaç santime ulastıgını bir çizgi ve tarihle isareflerlermis. Şair tanıvor onlan ve 1944'de büvük bnmharHımarda öüislerini. nglu Oktav'ı her pervaza dineltip boyunu bir çizgivle işaretlerken acıvla hatırlıyor: Ciztrl fistfine çlzri derken o^lnm oldn nerdevse bir metre ama her ölçiigtc aklımda Hans ve Gizelâ o vavracaklar bOvümüvorlar çönkü kırk dnrt yılından bfri tek milimttre. 1327! «Amerikan paranoyaklıgı şlddet ve kışkırtmanın doruğuna çıkmiftır» diyor Le Monde'un bir yazan. Bizans Imparatorluğu ile ABD arasında bir koşutluk buluyor. Dr. Kissiıv ger'in üniversitede ders verirken yazdığı «Atlantik ötesi Anlasmazlıklam kitabındakl düşüncelere ters düştüğünü belirtıyor. ABD yeniden dünvayı, özellikle güçlü bir etkinlık gosteren Avrupa'ya fizik gücuyle gözdağı vermek yolundadır diyor. Geçen akşam Poyrazoğlu Tiyatrosunda «Amerikano»yu seyrettim. Bir sanat yapıtl, basarılı bir oyun değil, güncel olayların sergilenmesi sayarsak, ildnç bir gösteriydl. Bir Güney Amerika ülkesi, sanırım Uruguay'dı olaylann geçtiği yer. Pek ayrım yok artık az gelişmiş Olkeler arasında! Her yerde uygulanan yöntemler aynı, yoksulluk, yoksunluk içinde çırpınan yığınlar aynı, ulusal bagımsızlık ardında koşan sydınlar, gençler aynı, dıs ve iç kapitalfn elele vermesi aynı, dış güçlere körükörüne hizmet etmekten hoşlanan birtakım az zekâh, ya da çıkareı yöneticiler bile aynı! Ha Uruguay, ha başka bir ülke!.. Bilmediğimiz, bilmediginiz şeyler deŞildi «Amerikano»da jeyrettiklerimiz: ABD uzmanlarmın geri kalmış bir ülkenin iç islerinde egemen olması; birtakım görevlilerin o ülkenin dev^rifnef güçlerini sindirmeleri; dayakla, parayia, filâhla, işkenceyle bir baskJ hBVası yasaimalan... Bütün bunlar kitaplarla, gazetelerle, filmlerle, hatta TV oyunlanyle gün gibi ortaya çıktı. Artık herkes biliyor. ABD rfünyanın her bir yanında örgütlerini kurmuş, ağınj germiştir. «Amerikano» oyunu elektrikli işkence sahnesi başta olmak üzere, bütün ayrıntılarıyle bu gerceği bilenin bilmeyenin gözleri önüne bir kez daha sermektedir. Yüzyıl başlarında Theodore Roosevelt'in uyguladığı bir politika vardı, «büyük sopa» politikası adı verilirdi buna. Nerde Amerika'nın çıkarları söz konusudur, nerde o çıkarlar bozulmak istenmektedir, ABD alacak eline koca sopasını girişeeektir yıkmaya ezmeye! Eski Roma împaratorlugunun, Bizans'ın geleneksel yöntemit Güçlüvsen göster eücünü!.. Büyük sopa poütikası zamanla incelikler kazandı önee sopa küçüldü gözden kayboldu. Ama vok olmadı büsbütün Kabalık, biçim ve anlam değiştirdi. Şicfdet eskisinden daha korkunç, ama uygar bir kılığa büründü. Eskiden hoslanmadıkları bir ülkeye deniz piyadeleri çıkarırlardı, simdi bu iş daha gizli, daha üstü kapalı yapılıyor. Büyük sopadan önce büyük kese uzatılıyor! Uzun süre yararh oldu bu yöntem. Birtakım adlar verildi az gelişmiş ülke halklarını kandırmak için: Milliyetçilik, komünizmle savas. Batı uyearlıgını koruma. özgürlükçü demokrasiyi yasatma eibi!.. Ama herkes anladı gerçegi. Bütün mekanîzma çözüldü, ineeliklere, zekâ oyunlanna, aşırı para harcamalara rağmer» bu şiddet ve ba«kı politikası geldi, o eski «büyük sopa» politikasına dayandı Şu günlerde iki ABD milletvekili vurdumuzda bulunu3'or. Yola çıkmadan önce Washington'da verdikleri demeçte «Türkiye'de hashaş ekimine başlanırsa ABD'nin vapmakta olduğu bütün askerî ve iktisadî yardımm kesileceğini» açıkladıkları için burava gelmelerinrieki amacı biüvoruz. Hatta Washington Büvükelçimiz Esenbel. ABD Dısişleri Bakanlığı yetkilileriyle görüşerek «böyle bir durumun Ankara'ca ivi karşılanmayacağını» da bildirmis Buna ragmen milletvekilleri seçmenlere hos görünmek için bu uzun yolculuğu yapmışlar. «Buraya tehött etmeve eelmedik» divorlar. Bu söz bile gizlı gözdağlarını saklıvor içinde .. Le Monde vâzarını eelin de haksız bulun. «Amerikan paranovakllgı doruğuna çıktı» derken! Birtakım ABD politikacılarl «Dünva bizim çiftliğimizrlir» dive düşünebilirler, «büvük sopa»lar fiöstererek ya da (Heykel'in kitabında yazdıSı eibi) vetkili vöneticileri çuval çuval dolarlarla satın alarsk Bütün bunlar dünva kamuoyunca anla«ılmıstır artılt. E'kimi» vöntemler, sonuç vermeyen, hatta bü=bütün seri tepen silâhlar Nixon iktidarı Watergate'lerin. VietnamTarın. daha bir sürü iç ve dış başansızhkların yarattığı saskınlıkla. öfksyle ABD'yi yeni yeni çıkmazlara sokarsa kimse şasmasın! Nedeni Anlaşılınıyor Kendi isteğiyle emekli olmuşsa, sınıfının niteliğini taşıyorsa, (ilk fıkradaki ifadeyie) boş kadro mevcutsa eski aylık derecesine esit bir derecenin avnı kademesine ahnabileceklerdır. Emekli iken vasama organı üyeliğine seçilmişse 92. maddede buna tekrar ver vermenin nedeni anlaçılamamaktatfır; 93. madde bunu düzenlemektedir. întibakında yasama organı üyesi olarak geçirdigi süre de kanunun belirttiği şekilde değerlendirilecektir. Konuya böylece girdikten son ra 92. maddenin ikinci ve müteakip fıkralannı eleştirellm. Ikind fıkra aynen: «Devlet memuru veya emekli veya müs tafi İken yasama orgaru üyeligine seçilenlerden veya yasama organı üvesi iken emekli olanlardan tekrar seçilemivenler veya Seçim Kanunu gereği Jstifa edip yasama organl üyeliğine seçilemiyenler, yasama görevl «ona erenler ile dısarıdan atanrnış bakanlardan tekrar ö*evlet memurluguna dönmek istevenler bu maddenin 6. fıkrası hükmüne cöre iktisap ettikleri memurivet derecesindeki açık kadrolara atanırlar» demektedir. Evvelee 1048 savılı kanuna konu olan husus burada tekrar fakst çok daha farklı sekiide du>enlenmisr!r Emekli iken vasama organı Ernrevine seçilenler hakkında 93. maddede hüküm mevcut iken burada avrıca hüküm getirmek ihtivacının neden hl.«sedilriigini anlamak tekrar edelim eerçekten güçtür. Bunun rfısında. bu 2. fıkra aeler getirivor? 1 Yasamı or?anı fiyeHSi vapmamıs olan eski memur için feerek kendi istegivle memurivetten cekilmis. tercMre Istifa etmiş ol'iın) atanabilecegi sınıfın niteHgi arandıgı halde, • • mekli veya müstafi iken yasama organı üyeliSine seçilmis olan eski memurun atanmasında sınıfının niteliğini arama şartını kaldınyor. ^•«••«••••••«•«•••••«••••••ı Sosyal Sigortalar Kurumu Istanbul Hastanesi Başhekimlioinden Hastanemiz muhtelif servislerincfe çalıştırümak üzere aşağıdaki esaslar dahilind» Ebe Hemşire Alınacaktır 1 Isteklıler 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa göre istihdam edilecek olup, gıriş ücretleri: Orta okul ve dengi 875, TL. Li«e ve dengi okul 1.225. TL. Yüksek okul (4 yıla kadar) 1.645, TL.dır 2 Ayrıca yılda 2 maaş tutarında ıkramiye. 3 Her yıl 350, TL vakacak ücreti 4 Toplu iş sözleşmesi hakları meyanında yazlık kışhk elbise ve ayakkabı, cocuklan tahsilde olanlara, yılda bir defa; llk okul için : 300, TL. Orta okul lise icin : 600, TL. Üniversıte içm : 1^00, TL. tahsil ücreti. 5 Ücretsiz yemek verilir. 6 Isteklilerin 35 yaşını geçmemig olmalan lâzımdır. 7 Naklen gelecekler (657 savılı kanuna tabi olarak çahşıyorsa) geleceği ünitedeki ücret aynen kabul edilir ve ya; tahdidi aranmaz 8 Kızılay Okulu mezunu olanlar tarcih ecTılir. 9 Müracaatlann yazıll olarak 25 Mart 1974 günü saat 15.00'e kadar Başhekimlige yapılması rlca olunur. (Basm 12312) 2179 bağdajır bir manzara nrzetmektadir. Halen hizmet vermekte o'an devlet memurlan ile, yasama organı üyeliğinden tonra meı^ıuriye t# atanmalan zorunlufo olan ve açık kadro bulunmadılrmdan alan madıklan için tam olarak ».çık maaş alan ve tam olarak açık maaş alarak geçirdikleri süreleri yine terfi ve emekliliklerine tam olarak sayılan memurlar arasında c;itlik vardır, ikinciler daha imtiyazlı duruma getirilmemişlerdir diye H. Avni USLUOĞLU bilmek cidden güçrür. Konuyu Danıştay'a intiksl ettir ORMAN G. MÜDÜRLÜĞÜ mek ve Anayasa'nın 151. madrfeHUKTJK MÜŞAVİRt sini işleterek sözü edilen 92. maddenin bu yönleriyle Anavasa'va aykın olup olmadıgını an!a;^bil2 Yasama organı Uyeliği nü gününe terfi edebilecek, son mek, Kanunun son devıae açık yapmamış olan eski memurun dereceye kadar hıç bir mâni ile hükmünü memur olarak uygulama (bu atamayı yapma veva tam atanabilmesi veya memuriyete kar^ılasmadan yükselebılecektir. alınabilmesinde kendi isteğiyle d) Sınıfının niteliğinin aran açık maaş verme) durumunda. hat çekilme veya isteğiyle emekli ol ması şartı kalkmış olduğundan t4 zorunluğunda olan atamaya yet ma şartı aranırken, yasama orga bu niteliği tasımas», hatta öğr«. PIİ^T için, ta,tbikarta bilinen bizı fcı üyeliğinclen "gelen eski memu nim durumu itibariyle, örneğin nedenlerle hemen hemen imkânfun atanmaşıncja bu kendt 4ste 4. derecelövi sız bulundugundan, bu" machls^ ha ! u fiyle emeklHik veya istlfa "şartıyükselmesi kanunen mümkUn "llika Tefî efeşiiSrdiği gibt ls*. i n nı aramıyor. cak değistirme teklif veya tasarısı olmasa dahi, ayni öğrenimi yapgerekebilir ve bu da, bu yetkiye 3 öbürleri için atanabilme rnıs olan bir memur 4. derecede sahip olanlara aittir. tavana ulaşmış, terfi olanağı kal veya memuriyete alınabilme dernamıs iken, böylece açık maaşı Acık Maaştan Kaçmmah yımlerini kullanarak kunımuna Seçim Kanunu sebebiyle 'stifa bir takdir hakkı tanırken, yasa nı hizmet de vermeden tam olarak alan kimse, açık aylıgı al zorunluğunda kalmış veya mema organı üyeliğinden gelen eski devlet memuru için atanırlar mak suretiyle geçen stirelerl ter mur iken yasama organı üyeîiŞihükmünü getirerek, atama zorun fi ve emekliliklerine tam olarak ne seçilmis, böylece memuriyetten sayılacafından vasama organı aynlmış olanm. gerek seçilememe, luğu yaratıyor. üyeliğinden sonra memuriyet is gerekse yasama görevinin sona er tedi diye ögrenim durumunun mesi veya tekrar seçilememe ha Kadro Sorunu tavanını da aşacak, son derece linde tekrar memuriyete dönmesi, 4 Yine, öbürleri için atana ve kademeye kadar yükselebile o kimsenin hakikaten koranmaya bilme veya alınabilmede «boş cektir. değer bir hakkı olarak tâblidir. kadro bulunmak» şartını aradıgı Memuriyete dönüşte mümkün oe> Memuriyetten kendi isteğiv lan ve eşitsizlik. imtiyaz yaratma balde, yasama organı üyeligi yap le çekilmis ve tekrar memuriyete yan kolavlıŞı kanun koyucunun mış olanlann atanmasında ise özellikle «açık kadrolara» deyi dönmek isteyen kimse bu madde göstermesi elbette uygun olur. mini kullanıyor; hemen üçüncü nin 5. fıkrasına göre, kanunda ön 1954 genel seçiminde. Seçim Kagörülen smav veya secmeve tâbi nunu sebebivle memuriyetten is fıkrada da: «Bu gibilerin iktisap ettikleri derecede açık bir kadro iken, yasama organı üyeliğinden tifa ile çekilen ve ve muhalefet bulunmaması halinde rizalanvle gelen ve atama zonmlueu buîu partisinden seçime giren. seçileme daha aşagı derecelerdeki kadro nanlar bu smav ve seçmeye de yen ve tekrar memurivete dönlara atanmalan mümkündür. An tâbi tutulmayacaklardır. mek isteyen, fakat bir sene kadar cak. müktesep haklanna muadıl t) Kademe ve derece terfilerin kendisine me'uriyet görevl vederecede bir kadronun boşalması de diğer hizmet veren memurlar rilmeyen. sonra da bir derece asa i,alinde bu yerlere tayin haklan bu Kanunun basanlı olma. iyi si jh kadro ile atanan pek desrerli. saklıdır» denilmek ve dördüncü cil alma ve 64, 67, 68 ve 69. mad pek başanlı bir memur bilirim. fıkrada ise: «Yukandaki fıkrada delerindeki çartlara tâbi iken, y» Kanun kovucu 92. maddevl bu yazılı şartlara göre tayinleri ya sama organı fivelü?:nden aelenler yönden düzenlerken bu keyfl uypılamıyanlara açık maaşlan tam atamada old'.ıgiı eibi açık mn.i? ftulamalan önlemek istemiştir. olarak ödenmeye devam olunur. alarak terfide bunlarâan i? bağı Ancak. Seçim Kanunu sebebine dayanmayan isrifa veya emekliliği Bunlarm açık aylığı almak su çıklıdırlar. Czerinden uzun vıllar geçmis. hat retiyle geçen süreleri terfi ve g) Ba«an!ı hlr memur bekledi tâ bugün memur olarak hizmet emekliliklerine tam olarak sayıverme veya bekleme olanağı su lır» hükmü getirilmek suretivle: gi üst derecenin kadrosunun bu veya bu yönüyle kalmamı? her volla baskasma verild'e'nl vt ter a> tktisap ettikleri derecede fî olanağınm ksdro hulnmama ne emekli ve her müstafinin yasama açık kadro mevcutsa atama zo deniyle ortadan kalk*'5ını grrdu organı üvpligini müteakio memurunluğu vardır diyor. ğü zaman bundan önceliklo hiz rivet fstegi halinde mutlak» me murivete atanması zorunlu&mun b) tktisap ettikleri derecede açık met etkilenecektir. «fetirilmesi, bu mömldîn olmazsa kadro yoksa, ancak nzasiyle daha Daha değinilmesi mumlcün bazı asağı dereeelerdeki kadrolara ata yönleriyle dahi 92. madde (ilk tam olarak acık maas alması ve yacaksınız; ancak. miiktesep hak ftkrası hariç). kanunızA eöre, A sçık mass aldıgı sfirenin de terfi İanna muadil derecede bir kad nayasa'nın 12. maddesinde ifade ve emekliligine tam olarak sayıl ronun boşalması halinde. bu yer sini bulan eşiflik Uke« fle pek ması yadırganmaktadır. ler e tayin haklan saklıdır diyor. Farzedelim ki, iktisap ettigi kad ^•••••••••••••••••••••» »•••••••••••••••••• ro 2. veya 1. derecededir (Müsteşar, Genel Müdür veya mua • vinleri veya bu seviyede görevle • re münhasır kadrolardır). bu görevlerin kadrolanna evvelce me • murivetten isteğiyle avnlma ve nitelik şartlarmı aramadan atama mecburiveti getirivor Savet açık kadro voksa nzalanvle asagı derecelerdeki kadrolara atayacaksuuz ve müktesep hakkına uygun (örnegin. müstesarlık, Ge nel Müdürlük) kadrosunun bosal ması halinde, bu hizmetlere ye• ter nitelifi var savılarak bu kad rolara atanma haklan saklıdır Galatasaray meydanında bu kadrolara (dolavısivle görevle re) atavacaksmız divor. MEMURLARA ÎLÎŞKİN YASANIN 92. MADDESt (İLK FIKRASI HARİÇ), KANIMIZA GÖRE, ANAYASANIN EŞİTLİK tLKESÎYLE BAĞDAŞMAZ GÖRÜNÜŞTEDÎR. YETKİ SAHİPLERÎ GEREKENt YAPMALIDIR. MAPUSANE HÂTIRASI Duyarlığım Ü7erimc7e. Can Yücel bagdaş kurmuş bir baska resimde. önünde bir bardak çav, arkasında duvarda çivilere a«ı!mış kazaklar, gnmlekler. pantolonlar Fotograflı büvük bir takvim. başka fotograflar. küçük. ak yıizlü tatlı bir çoeuk portresi. Can'ın sırtında avcı yelegi gibi bir şey var genis vakah. Belli ki vataghnm üzerinde oturuyor. kenardan desenli bir yorgan görünüvor. tki parl mafımri ar&sındş slgata. Yüzü. bakısı biraz" Sâna ralvmetli babasına benzivor. Tarih, 1974 Martı olmalı Kaç çizjk. çizmiştir Can Yücel duvarlarda bir vere, o• görünntüyo^' MALIMIZIN SADAKASI Duyarlığımız üzerimizde. Kaçakçı köylülerimizi suçlu göremiyoruz. Şairimizi, vazarımızı, devlete şekil vermey» kalkan öniversiteli gendmlzl. politikada iktidara ter» dCşenlerimizi; onlan affederken haksızlık etmiyelira tfiye de hırsızı. katili, soyguncuvu, vurguncuyu affa hazırlanıyoru7. Aslında suç dive bir sev voktnr, tnc blzim ortak ürünümüz ve malımızdır. Hans ve Gizelâ eibi. Sado ojlo Hüseyin gibi karban veririz ki, malımızın sadakası olsun... AMERİKANO! Amerikano diye bir oyun oynaniyor Ali Poyrazoğlu Tiyatrosunda. Filmi de yapıldı. Yabancı ajan Santore, fakir Güney Amerika ülkelerinde suçlulan cezalandırmak ıçir» işlenecek suçlann teknigini öğretmekle görevlidır devlet örgütlerine! Oysa devlet, suçsuz ve suçlusuz bir vaşam getirmelidir halka. Sncn cezalandırmadaki siddet devletin gücü değil, zayıfiıfcıdır. Devleti, öldüren. korkutan, yıldıran bir eüç gib) düşünenler. çagdışı kalışlannı ve sevgisizliklerini insanlıga karşı işlenmis bir suç olarak Cörmüyorlarsa, şu halimiz ne olacak vay kurban? haftaUk dergi BU HAFTA SİZ DE BİR OLAY ALINIZ. HER HAFTA ALIP ALMAMAYA SONRA KARAR VERİNİZ. • Genel af üzerine döndürülen dolaplann ve AP'nin tezgâhladığı oyunun içyüzü • 106 milyar liralık asgari ücret soygununun içyüzü 9 Sosyalıst Partl tartışmalannda Şevket Süreyya Aydemir'in görüşü • Ahmet Yıldız, Aziz Nesin, Bahri Saveı, Celâl Kargılı, Ergin Günçe, Erol Toy, Fakir Baykurt. Faruk Erem, Fazıl Hüsnü Daglarca. Hüseyin Sanca, Mehmet All Aybar, Osman Koçtürk SATILIK (••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••1 (Cumhuriyet 2186) KIYMETÜ MÜLK İŞ HANI DOĞUM veTEŞEKKÜR Tatlı kızımız MİNE, bizlere, kendlsinden sonra tonton kardeşl METE'yi de kazandıran cıci tey^esl, sevgıli büyüğümüz, kıymetîi doktor 1 • Gin.Op. Dr. Gönül Kaf lı Önder'e bütün aıle adına candan teşekkür eder. ei Müktesep hakkına uveım kadro mevcut fakat acık deSil ise, istekli va daha asafi kadrova atanmava m a eHstereeek. ata nacak: mtikteseu hakkına tmrun bir kadro aeıiır acılmaz burava atanmasını bir hak olarak isteve cek veva daha »saSı kadrova nza eHstermevpeek. tavini vapıiamadıSı icin de açık maası tam ol *k, ödenmeye devam olunaç) Acık maasm tam olarak ödenmeve devam olunmasına ek olarak açık avlıgı almak suretı» le geçen süreleri •* terfi ve emek * liliklerine tam olarak savıiapflktır. Halen hizmette bulunan memur terfi edebilmek tcin açık kadro bekliyecek. hizmet vermedan tam olarak neık maasını alan lse. terfi için kadro açılmasını beklemeden bir Ust dereceye gü TEL44 15 50 • Can ve Teoman Önol Güzelbahçe KliniÇI I7/a/l»74 (Cumhuriyet 2195) Uİ9 rAKlBl 4 Cumhuriyet • 2191 YARIN YİNE SERVET YAĞACAKTIR Orhan TÜZÜN Saat I8J0 U.30 Samatya Cae) No; 40C İKU a » <B Cumhuriyet 2192 MİLJLf PİYANGO YARIN ÇEKİLIYOR ŞANSINIZ AÇIK OISUN (Basm: 12042) 2178 KAY1P Şebekemi zay) ettim. Hükümslİ7dUr. HASAN DOKLH Cumhuriyet: 2189