Katalog

CUMHURÎYET 15 Mart 1974 40 YIL ÖNCE CUMHURİYET 15.3.1935 tNGİLİZ BEYAZ KÎTABI Cumhuriyet Ekonomi IŞÇtLERtN ÜCRETLERÎ 1963 1973 ARASINDA HER YIL % 18 ARTTI. ÜCRETLERDEKİ BU ÎLERLEME, İŞÇÎLERİN YAŞAM DUZEYINİ AYNI ÖLÇÜDE İYÎLEŞTÎRMEDÎ. ÇUNKÜ, AYNI SÜRE İÇİNDE MAL VE HIZMET FIYATLARINDA BUYUK ARTIŞLAR KAYDEDÎLDİ. NITEKÎM, 1971, 1972 VE 1973 YILLARINDA İŞÇİLER « , 10 T ORANINDA FAKIRLEŞTÎLER. BERLİN 14 (a a ) Alman Ha Ta Bakanı Görlng, Korespondana Diplomatik gazetesl muhabtrine ve'dığl bir demeçte çunları so\lemıştir «HaTacılıgımız lçin alman tedbır, Versay muahedesinln beçlnci îaslının llgasım öngören Mart 1933 tarlhU Makdonald Plânınm hukukı YO flilt durumuna m gundur. Hltler, Mart 1933 dekl nutkunda 300 bln fclşlllfc blr ordu re bu oranda gavunma uçağı i s tedi Bununla beraber M Hltler, başka memleketler tarafından da kaldlrllma'i ş a r m le bombardlman uçaklanndan vazgeçtl. Fakat bu uçaklar kaldırümadığı gibl Ingilis Beyaz Kltabı hava siUhsızlanma hususundaki son ümidl da m a h vetmiştlr Buna karşılık Alman bombardıman u ç a k l a n n d a n vazgeçmesl farazlyesl mevcut değlldlr Almanya tam hakla harekette ee'bestlik kazanmıstır Almanya herhangl başka devletler glbl mes ru sayunma ve emnlyet hakkı lstemektedlr > # Bugun Kurban Bavramımn bl rincl günudur Gazetemlz, ötekl arkadaşlarımız glbl üç gun va\ın!anmıyacaktır îşçilerin gerçek ücretleri son üç yılda yüzde ıo düştü TURKlYE'de grev hakkının yasalaştıgı son 10 jıl ıçmdekı gerçek ucretlerde sağlanabılen artış oranı yuzde 25 ın altında kalmış tır Bojlece, sanayıleşmeran hız landığı son yıllarda gerçek ucretlerdekı artış, fert başına ulusal gelır artış duzeyıne bıle yetışememıştır Aynca, gerçek ücretlerdekı artış oranı 1970 vılında çok bü yuk bır düşuş gostermış ve bu nu ızle\en 12 Mart yıllannda gerçek ucretler devamlı olarak gerıye gıtmıstır Grev hakkının yasal olarak kul lanılmaja başlandığı 1964 yılın dan berı nomınal ışçı ucretlennde onemh artışlar elde edılebılmıştır Sıgortalı ışçılenn nomı nal ucretlerının 1963 jilında 100 kabul edılerek yapılan ucret en deksı 1973 yılınm ılk 9 avının sonunda 282'ye çıkraıştır Basıt ortalama ıle boylece vılda vuzde 18 çe\resmde bır ilerleme kaydedilrruş olmaktadır değ şmektedır G^çen 10 yıl ıem de yılUlî en vuksek artış oranı, 1969 >ümaa sag'anmıştir. 1969 yıhnda gerçek ışçı ucretlen yuz de 8 3 oranında artmıştır Fakat bır yıl sonra, 1970 yilmda artış oranı bınde 8'e duşmuştür 1970 vılı, demokratık ortam ıçinde haklarını almava başlajan ışçıler bakımından bır donum yılı olmuştur 1969 yılında artış yuzdesı en vuksek ıken 1970 vılında 12 mart oncesı dönemın en duşuk duzeyıne mmıştır 12 mart ıse bu ınışı daha hızlı devam ettırmış ve gerçek ücretlenn a z da olsa artış Eostermesi donemını tarıhe kanştırmıştır. 1970 yılında 137,6 olan gerç°k ucretler endeksı 1973 yılı sonun da 124 e duşnuştür Boylece 12 martın etkın olduğu 1971, 1972 ve 1973 yıllannda ucretlerde yuzde 10'luk bır gerıleme kaydedılmıştır Dığer bır dejışle son üç yıl ıçinde ortalama olarak Işçıler yuzde 10 oranında fakırleşmışler • Işçinin yaşam düzeyi ANCAK nomınal ucretlerde görulen bu ılerlemenın ışçılenn jasam duzeylerınde aynı ölçude bir ıyıleşmeye yol açması beklen memektedır. Çunkü. aynı zaman suresı ıçinde ışçılenn tukettıkleri mal ve hızmetlenn fıjatlannda da buyuk sıçramalar olmuştur. Bunlann etkısını ajıManıak içın nomınal ücret endekslen, hayat rjahası endekslen>le düzeltılmek tedır Turkıje'dekı carı ucret en dekslen, geçınme endekslennın bınyle duzeltılerek. gerçek ücret endekslen elde edılmektedır Turkıye'de gerçek ücretler 10 yıl ıçinde 100 den 124'e çıkmiştır Basıt ortalama ıle yıllık artış ora nı yuzde 2 4 olmaktadır Bu oran aynı donemde kışı başına gerçek Nominal ve gerçek ücret endeksieri Tıllar 1963 1964 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 Nomınal Ccret 100,0 108.8 120 6 131 6 144 2 157.5 179 1 197 J 219 5 245 0 282 4 Gerçek Ccret 100,0 106.4 Gerçek ücrette îıllık Deeısme \ u/deeı b4 45 46 49 83 U,8 1,4 2 3 4 5 6 7 8 9 1 1 23 4 5 6 7 8 9 SOLD\N S A Ğ \ . 1 Blr kelımenln nereden geldlgtni ve\a nasıl oluştugunu. blrçok kelimelertn ortak kökünıl bulma lşl ıle ugrasan dllblllm kolu 2 1'alvR da Papa n n bRşkanlıgınria bagımlı blr devlet 3 Tersi sanat (esl 1 dll) Düzeltme, ljileştirme anlam nda blr soz 4 Blr şc\in ve ozelllkle kemlklerin toparlak ucu Tersl dlşl devc 5 Tersl klmyada kalayın «Imgesi Kanun dışı clnsel bulujma 6 Terst kullanılmamış Iî II | BULMACA ııu 116,0 120.1 126,0 136,5 137,6 1311.» F RADYO ISTANBUL 12 25 ] 2 40 13 00 13 15 14 00 15 00 15 05 15 20 15 35 18 05 16 20 16 45 17 00 17 05 1" 20 19 00 19 30 l1? 55 20 55 21 15 21 40 23 00 00 55 0100 03 35 Açılıç Te program 06 00 Haberler 06 0S K u r a n ı Kerlm, açıklaması Te yorumu 08 30 Oünaydm 07 00 Köye haberler 07 05 Türküler geçldl 07 40 Günun programlan 07 45 Babah müzlği 08 00 Çevremlzde bugün 08 10 Mlnyatür müzlk 08 30 Beraber tarkılar 09 00 Çalışırken muzlk 09 15 Havatın lçlnden 09 30 Safiye Erdeger den farkılar 09 45 Mıne Yalçın dan türkuler 10 05 Arkası j a r m 10 25 Şarkılar ve saz eserlert 11 15 Şahln Gııltekln den türkuler 1130 Semahat Özdenses'den «arkılar 1145 Fehml Ega orkestrası 12 00 Haberler 12 10 Rahml Sönmezocak dan jartllar Tersl blr kuş clnsl 7 Almanvada blr şehir Tersl yelkende devle'imizln slmgesı 8 Her yanı su Ile çe' rılmış kora parçası Ikl şevl bırbirlnden avıan uzaklık 9 Ti\atro, s'nema glbl ovunların Ründuz gosteriml (cogul) YLKARIDHN AŞ1ĞIYA 1 l a l n ı z bır serl t u z l a n Te tek oksld olan basit blr Umvasal maddenln lsml 2 Yemek (eskl oü) 3 Kope* Bıtkl (eskl oıl) 4 Kendlne buvuklerlnden mal kalan ve bu mala konan 5 Evet anlammda kullanılan dilimll e yerleşmlf bır yabancı dll terlml Tersl blr mevva 6 Geveze feskl dll) 7 Tersl blr çesit Jar>on Rİyslsl Blr renk 8 Tersl bir erkek lsml 9 Tersi blr renk Sıva Teya boyadan ö n co vTimlan kat Dtınkü hulmacanm çBrümfl SOLD1V S * Ğ \ 1 Karaborsa 2 tberlk Ak 3 Nazar tnA 4 Edeblyat. 5 Mlne Amln « Es Kama 7 tA Kalm 8 11A lnelE 9 Kâğt naK. YUKARIDAN AŞAĞIYA1 Klnematlk. 2 Abadl Ala 3 Rezene Ag 4 Arabesk 5 Blrl Alt 6 Ok Yakm. 7 Tamamen 8 S a n tlm La 9 Aka nameK. 3.5 128,9 124.0 ~5,1 3.9 gelırdekı artı? oranından düşuit ır GERÇEK ücretlenn yıllık artış hızları. bır yıldan dığer yıla Yorum Ekonomide Özgür İnsan SENDtKAL^RIV en önemli sılahının grev olduğu hep bılınır, •oylenır. Grev yapmada ve bazen de grev yapmadan hak almatfa en onemli gereklerden blrının nakıt olduğu genellıkle unutulur. Gerçekten toplu sozleşme masasımn başına oturan bir sendika içın en guçlu silahlardan bırisi nak,t durumu Bankalardakl mevduat hesabı. Sendıkanın bankalardakı mevduat hesabı ne kadar kabarık ise pazarhk gucu de o kadar juksektır. İşveren, bankalarda kımin parası oldugunu bilir. Nakıtı olan grev fonu olan sendıkanın grevdeki uyelerinı, bunlann aılelerınl perışan etmeyeceğınden kuşkusu kalmaz BU YÜZDEN sendıkalar üvelerinın odentıleriyle bınktirdikleri maddl varlıklarını dondurmaktan ısrarla kaçmırlar Toplu sozleşme masası baçına oturmu» bir sendika içın ulkedeki kârlı ve terımli fabrikalara aıt ortaklık belgelerının hıçbır onemi >ok. Ortakhk belgesi, grevdekl işçıyı, aılesını dovurmaz Ortaklık belg»sl grev fonu olarak kullamlmaz Bo\le duşunen sendıkalar, paraldrını yatırıma bağlamazlar Bunun katı doktrınlerle uzaktan yakndan ilgili bır yanı \ok Sadecp ışçı haklannın ve bunlar ıçin mucadelenın geçerli olduğu ulkelerde kolayca anlaşılması gereken bır lhtıvaç. BAŞBAKAN ECEVÎT, özgur İnsan Derglsmın yazı kurulujla yaptığı sohbette bu ihtıyacı vao*ırgı>or. Halk sektorü lçm sendık» gelırlerınin onemli bir kaynak olacağı kanısında Turkne'dekı sendikalann bu konudaki isteksizlığının jumuşatılabılecejı umudunda Yumuçatabılir mi' Eğer gerçekten vumusatırsa, i^çıler bundan yarardan çok zarar gorur Serriıkal mucadelenın ya^al çerçeveve oturmasına katkida bulunmuş \e 'on vıllarda basarılı bır demokratık mucadele yonetmiş olan bır lıderın bu tutumunu anlamsK oldukça zor ASLINDA özgür insanda anlaşılması zor olan bır tek değıl bırçok nokta var Bır kez CHP içın bellı bır kadıolaşma ıhtıvacını ortaja kovuvor Bunu anlamak kolav Ama bır dergı etrafında toplanmış kadronun ılk gorevı, ortaya atılan kavram \e sloganların somut çerçevesıru çızmek, eleştırıcı gozle geçerlılığmı tartışmak Örneğın uzerınde en çok durulan h»lk sektorü Bfr stiredır Halk Partısı'nın entellektuel kadrosu halk sektorunu açıklamaya çalışı>or. Şımdıve kadarkı denemeler aydınlatmaktan çok daha da karısık hale sokmaya yaradı. özgur İnsanda halk sektorü uzerıne çok >azı var Fakat «ydmlabnak içın bır deneme bıle mevcut değıl. Lıderın »oyledıklerını daha yüksek se^ls tekrarlavan yazılar.. ÎKİNCİSÎ, Özgıır tnsa'ın kadrosu çok heyecanlı Aslında heyeean daıma aranan bir ozellık Yalnır mantıja Hlgıve hakim olmamak PETROL bunahmı, uluslararası petrol trostlerının yenı enerjı rno nopollerı kurma polıtıkalannın hızlanmasına yol açmıştır Petrol rezervlerının sınırlılığı karşısında yıllardır sessızce surdurulen polıtıka, petrol monopolune venı ortakların çıkmasıyla açıklık kazan tnıştır. Monopolcü eğılımler bir jandan komur uretımını, ote vandan, nuk leer enen'i'n vazgeçümez ham maddest olan uranvum rezerv \e uretımını kontrol altına alma sek lınde olmaktadır Bu polıtıkanın sonucu olarak Amerıkan petrol trostlen, A B D ' dekı komur uretımmin yuzde 32 ve uranyum rezer\lennın de yuzde 42'sını kontrolları altına almış durumdalar şartıyle Özgur Insan'da hejecpn bılgıjı re partı programını gelıştırme ıhtıyacını çok asmıs durumda Bır yazarma gore Hukumet Programı ndakı sanaj ıleşme modelının, tarıhın derınhklerıne ınen bır geçmışı var Burada, Romancı Kemal Tahır'ı aşamayan bır ıktısat gorüşujle Osmanlı'dan da oncekı «zanaatkâr çarşılan> hatırlanıyor. Artık kuçuk sanayı, bu tarıhsel «Turk Modelunm ışığında tekrar orgutlenecek. Ancak bu kez bır «çekirdek fırma» etrafında Çekırdek fırmt modern, sermave voğun: kuçuk fırmaltr ıse eski ve emek yoğun olacak Bo%lece uretılecek olan mallar ucuiluğu sayesınde butun Avrupa pazarlarına ya>ılacak Bır zamanlar atalanmızın atlarıyla yayıldıklan gibı. ÖZGUR İNSAN vazarının gorebıldigi bir sakınca var. ŞöyleÇekırdek fırma modern teknolojıve dayandığı ve Hükümet Progra mına gore modern teknolojı getıren yabancı sermayeye kapılar açık tutulaoagı içın çekirdek fırma yabancı sermaye elmde tekelleşebl hr Ne vapmalı? Cevap «Ilk anda yan fırmalann çekırdekteki mon taj ünıtesme ortak olmalan onerılebılir» Bunun tanhsel zanaatkâr J lan, modem fırmalara ortak etmenın yanında ayn faydası olacak«Boylesıne bır oluşum halk sektorü düştlncesine somutluk kazandı, n r » özgur İnsan yazan'nın somutunda yerlı fırmalann tekelleşmesı t pbi bır olgu yok Ya da onemli değıl ÜÇÜVCÜSÜ tartışma halk sektorunun boyutlannı aşmca özgür insRn, «besıret» örnek ve ogutlenj'e dolu Özeti şovle Ilk planda sakm düzenı deSiştımıeye el atmann Şımdi yapılaeak iş duzeni değıştırmek degıl düzenı «düzeltmek» Eğer hemen duzen defıştl nlecek olursa faşızm gelır. DUZENİ defıştırmeden düzenın düzeltilebileceğıne inanan özgur İnsan vazarının soyledıklen, kendı sesıyle şu «Mevcut duzenm sosyal venmlılıfıru artıran, ekonomımn urun verme gucünü gelıştı ren, ekonomık yapıyı duzelten tedbırlere gerek vardır. Bunlann başmda fıyat artışlanm sınırlayacak bır para ve dış tıcaret polıtıkası gelmekte, sonra ısühdamı destekleyen tarımda verımlılığı artıran, vergı kayıplannı önleyen, veterlı enerji sağlayan, buyuk kentlerln konut çevre, ulaşım sorunlanna egılen polıtıkalar sıraya gırmektedır Bu sorunların tumu ekonomımn venmlılıfını tehdıt eden, cıddi darboğazlar yaratma eğılımı gosteren sorunlardır Onarıcı bır yaklaşımla bu sorunlara oncelıkle eğılmek yararlı ve gereklıdir» BUNLARA ne eklemelı' Belkı, şu sık sık sbylenen fı$at artışlan ile yoksullann gelırleri arasında dınamık dengenın nasıl kurulacagı torusu. Özgur İnsan içın boyle bır sorun yok. Çunku benüz Ecevıt somut gorüşünu açıklamadı İŞ BANKASI RAPORU: "Finansman sıkıntısı taksitli satışları güçleştiriyor...,, • TÜRKİYETJE ÖZEL SEKTÖRÜN BANKA KREDİLER) NE KARŞI ÇOK DUYARLI OLUŞÜ, HUKUMETLERE, BANKA SISTEMt YOLUYLA ÖZEL KESİMİ KENDt PROGRAMI VE PLAN HEDEFLERİ DO6RULTUSUNDA YÖNLENDIRME OLANAĞI VERMEKTEDİR, TURKtYE IŞ BANKASI tara, fından hazırlanan «Ekonomımızın Genel Durumu» adlı raporda fınansman sıkınüsının Ocak ayında da devarn ettığı ve pıyasalan etkısı altına aldıgı belırtılmektedır. Iş Bankası Raporu, Ocak ajinda stoklann genellıkle yeterlı sevıyede bulunduğunu, fakat fınansman sıkıntısının bazı pı>asalarda taksıtlı satışlan zorlaştırdığını kaydetmektedır. Ocak ayında fınansman sıkıntısının varlığından soz edılmesı ve aynı donemde büyük fırmalann halka açılma kampanjalarının hızlanması, halka açılma kampanvasının finansman sorunlanndan ılerı geldığı goruşlerıne kuv\et kazandırmaktadır. de 2 5 da kalmıştır Tedavül hao mındekı daralmaya karşılık Ocak ayı ıçinde Merkez Bankası kredılerınde az da olsa bır artış olmuştur 1974 yılının Ocak ayında Merkez Bankası kredıleri bınde 3 oranında artmıştır Oysa, 1973 yılının Ocak ayında Merkez Bankası kredıleri yüzde 8,7'lık bır gerıleme kaydetmıştl. MERKEZ BANKAS1 kredılerlnm Ocak ayındakı gelışımı bır finansman siıtıntısını haklı gostermekten uzak bulunmaktadır Fakat butün kredi hacmınm gelışımının fınansman sorunu üzerındekı etkısıni tesbıt edebılmek ıçın otekı bankalann kredi muamelelenni bılmek zorunlu olmaktadır Tüm banka sıstemi hakkında Ocak ayına aıt ayrıntılı bılgıler bulunmamakla bırlıkte 13 bankanın belll başlı merkezler ıübarıyİ9 ış bacmı nakkında istatıstıkler mevcuttur. Buna gore Ocak ayında banka sıstemının kredi hao mınde yüzde 1,6'lık bir genışleme kaydedılmıştir. Bu genışleme, 1973 yılınm aynı donemındekl binde 2'lık kredi genişleraesınden çok yuksektır BÜTÜN bunlara ragmen OcaS ayında fınansman sıkıntısının c'abılmesı ıçm bazı özeı nedenlerın bulunması gerekmektedır Bunlardan Urısı fıyat artışlan olmaktadır Fivatlar arttıgı zaman, ayuı mıktarda para ve kredi bacmı ıle daha az mal rrubadele etmeKtedır Aynı çekılde fıyatların artugi bır zamanda belll mıktarda mal mubadeiesl ıçın daha çok tedavül hacnüne ihtıyac duvulmaktadır. Vural Dogu T « arkâdaılan TUrküler ve O havaları Haberler Oyun havalan Okul radyosu Haberler Neclp Dlvltçloğlu orkestnsı Nlhat Mercanlı dan türkuler Küçük konser Ekrem Varol'dan farküar Rttm ve melodl Nurten tnnap dan türküler Haberler Oünden g ü n e Kadınlar fasll Haberler Dlni sobbet Radyo tlyatroau Btr varmış Blr Tokmuj Klasik Türk mualklıl korosu Oda muzigl Muzılc evraninde gezller Haberler Program Te kapanif • Haklı gosterir mi? İKİNCİ M5S 07 00 08 00 08 30 09 00 10 00 1100 1130 12 00 13 00 14 00 Acüış Te program Güne başlarken Sabah lçln muzlk Sabah konserl Bu aabah slzinle Barok müzlk Plâklar arasında Blr sollst Ogle konserl Cuma'nm getlrdlklerl Assoclation'ln «Master Plece> albumü 14 30 Caz topluluklan 15 00 Arp eololan PROGRAM 17 00 16 00 17 00 18 00 19 00 10 30 20 30 22 00 15 15 Bestecller Beatelar Oyküler Haberler çeşltll müzlk Plâklar dönüvor ÜnlU yonetldler Btr album Haftanın toplulugu Muzlls dağarı Raflf Batı müzlgl dlnleytel lsteklerl 23 00 Batı dünyasından 24 00 Herkes lçln müzlk 00 55 Procram TB kapanıj İŞ BANKASI Ikfsadî Araştırmalar Müdürluğü tarafından hazırlanan raporda, Talu Başkanhğındakl hukümetın geçıcı olarak goreve devam ettığı Ocak ayında tedavuldeki banknot miktannda yuzde 3,9luk bır azalma olduğu açıklanmaktadır. Bır yıl öncesının Ocak ayında tedavuldeki azalma miktan yuz • Banknot miktannda azalma NÖBETÇİ ECZANELER BAKIRKÖY Gül Yeşllyurt, Köprüb«et (Kuç çek 1 Unverdl (Bah STI ), Derman (Yenlboana). Nur (Satrakoy), şükran (Eunler), Yenl (Kanarya) BEŞtKTAŞ Cihan, Jale, Çınar (Ortaköy), Parlak (Arnavutköy). Ooncs (1 Levent). BEYKOZ Asll BEYOĞLU Tezol, Aynahçeşme. Sallm Alyanak EMİNONU Ersoy ( 8 . Ahmet), Yeşlm (Süleymanlye). Nlsancl (Kumkapn ETÜP Yanrak S u n Halk 'Bavrempaça). Umlt (R»mi), Sebat (AUbeyköy) PATÎH Ömür fKaragümrük), Hasekl Yıldız, Serpll (Fındıkzadcı Bcrtan (Davutpaça) Doğac CRalat) G O Paça Derman, Halk (500 Etler) KADIKOY Merkur Yenl Moda. Mısırlloglu. Koşujolu, Ihlamlur (Kız t o p ) , Papatya (Goztepe). Aflyet (Erenköy), Eren (Kız top.) KARAKÖY TTÜgen KASIMPAŞA Bahrly», Guven. SARIYER TÜUn (B dere). Blzır Ayral (Tarabya) ŞIŞLt HUseyln, Kâmll, Işık Pan galtı Gayrettepe Şenay (Hürriyet Mah ) Sanayl H Tepe De\a DSKÜDAR Kocaçınar Clçekçl. Taşhan Kuzgucuk, Karadenlz (Umranlve) ZEYTtNBtTRNU Fuat Uluslararası petrol tröstleri kömür ve uranyuma da el attı A.B.D. de Petrol Tröstlerinin Kontrol Ettiği Kömür Isletmeleri Petrol Şirketlerinin Kontrolunde Komur tsletmelerı Peabodv Coal Consolıdatıon Coal I4and Creek Coal Old Ben Coal Pıttsburgh & Midway Coal Monterey Coal Arch Mırveral Co. Kontrol Eden Petrol Şırketı Kennecott Gulf Oil Contınental Oıl Occıdental Oıl Standard Oıl of Ohıa Gulf Oıl . E\xon (Standard Oıl of New Jersey) Ashland Oü and Refımng Kontrol Edılen Kömürfln ABD Toplamı içınde %'sı 12,5 10,8 51 2,0 13 0,2 02 32,1 tırnıne el atmakla jetınmemekta dır Bellı başlı butun petrol şırketlerı nukleer enerjının dofnıaan doğruya divandıgı uranvum madenlerımn rezerv ve işietilme sıne gırmış bulunmaktadırlar 1970 yılında Amerika B'Heşık Dev letlenndekı uramunı uretımının oo55'ını 17 petrol tros'u saglarnıştır Uranjaım rezervlerımn yuzde 48 ı de avnı şırketlere aıttır Çeşıth raporlarda, petrol bunalımından sonra bu eğılirmn çok daha hız kazanmış olduğu one surülmektedır • Özel sektor ve kredi İ MALÎYE BAKANLIĞI w *••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••• • DUNYADAKtPETROL YATAKLARININ 2000 YILINDA TUKENECEĞINI HESAP EDEN DEV TROSTLER, BU KEZ K O M U R VE URANYUM MADEN• Tröstler hazırhkh LERINİ ELE GEÇİAMERIKAN petrol tröstlen, «petrol bunalımına. karşı hazırhk RIP, ATOM SANTlarını çok uzun yıllardan ben de vam ettırmektedırler. Dunyadaki RALLERt KURUYORpetrol rezervlerlnın ancak 2000 vı lına kadarkı dun>a tuketımıne ye LAR teceğının hesaplanmış olması, pet role karşı alternatıf bulunmasını gundeme sokmuştur Son petrol bunalımıyla ham petrol fıyatlannın jukselmesı de altematıflerın ekonomık çekıcılığını artırmıştır natıf olarak ılerı surulmekle bırlıkte komurun eskıden olduğu gı bı doğrudan doğruja yakıt olarak kullanüması dusunulmemektedır Bunun verıne komurden sentetık gaz ve petrol \apma teknolojısının gelıstırılmesi uzerınde durulmaktadır Bu teknolojı ekonomık olarak kullanılabılır hale gelınce, çok genış komur yataklarının ışletılmesı gerekecektır • Stok finansmanı Hazine Gene! Müdürlüğü ve Milletlerarası İktisadî tşbirliği Genel Sekreterlipinden Haîine bonosu slmak isteyenlerln 15 Mart 1974 tarihinden ıtıbaren tekliflerınl devamlı olarak Cumartesı gunlerl saat UOO'e kadar Hazine Genel Mudurluğü ve Mlll Genel bekreterlıgıne yapmaları, teklıflerden uygun görulenlerin gelecek haftanın Çarşamba gurtune kadar kendılerlJ ne bildınleceğl, haftanın bütün Runlerlnde yapılan tek « llflerın ıstısnasız kabulu esasına dayanan eskl sısteme son • verıldığı üân olunur. X Teklif şekll ve son uygulanan faız konulannd» bllgl • lçin muracaat Tel 24 29 80 11 45 85 t (Basın 12191) 2095 J »•»•»•••»••»••»»»»••••»•»••••••••••••••• • Daha ne yapılmalı? URANYUM rezervlerıne el atmak masrafsız ve nsksiz olmak la bırlıkte nükleer enerji alanın da soz sahıbı olabılmek ıçın vet memektedır Bunun ıçın uranyumdan atomık enerjı santralla nnın kullandığı yakıtın üretılmesı gerekmektedır Gerçekten de Amenka'da petrol trostlen, uranyumdan J'akıt uretecek kapasıtelere sahıptır ve butun atomık santrallann bu tur yakıt ihtıyacı petrol trostlerınce sağlanmaktadır • Atomik santraller DOGRUDAN doğruya atomik santral yapımı ışıne şımdıye ka dar bır tek petrol trostü gırmış tır Gulf Oıl e aıt Gulf General Atomıc fırması Westinghouse hakkı ve General Elektrıc ıle bır lıkte atomık santral yapım kolu nun tumune hakımdır Aslında petrolcdlerın nukleer santral ya pımındakt soz hakkı gorundügun den de fazladır Çunkü gerek Westınghouse ve gerekse Gull Oıl, Amerıka daki Mellon aıles) tarafından kontrol edılmektedır ÖTi, YANÜAN stofc tınansmanı ıçm gerekli pan. ve kredi hacmı de artmaktaaır Fıyatların yükselmesı norma) ısletme faalıyetı ıçın çerokli stok fınansman ıhtıvacını da arttırmaktadır Iş Bankası Raporu'na gore Ocak ayında o f o lastıği aku, sentetik elval 'phK ve teıevızyon alıcısı oıv<tsdlarınaB stoksuz çalışılmakla bııiiKte ekonotnının butunu ıçm «stoklar genel olarak veterlı sevıyelerda bulunmaktadır > Ancak ls Bankası Raporu'naa sozu edılen stoklar ışletmelenn normal faalıyetlennı surdurmelen ıçm geıeklı olan stoklardır • Taksitli satışlar İ Ş B A İ s K A S l Raporu nda «fınansman sıkıntısının bazı emtea pıvasalarında peşıne kayma ve v a delerde kısalmslara yol açtıgı ıfade edılmekle beraber aatış koşul larında g e n e l h k l j behrlı bır değışıklık me>dana gelmemıştır» d e n mektedır Bu durum ozel sektor içın fınansman sıkıntısının devam etmesı halınde taksıtlı satışlann gucleşeceğını ortaja koymaktadır. Oîel sektorden doğrudan do»ruva bılgı alan t ş Bankası m n Ra ponı'nda fınansman sıkıntısından soz edümesi, halka açılma kampan y a s m ı n altında yatan zonınlugu gun ısığına çıkarmaktadır B u n u n gıb Turkıve dekı ozel kesımm banka kredılerıne karşı n e kadar duvarlı o l d u g u n u ortaya çıkarmaktariır • Komüre el atıbyor PETROL trostlerının ılk goz dık tıklerı sanayı devrımının en onem lı yakıtı olan komur ışletmelerı olmuştur. Bugun bellı başlı petrol trostlerı, Amerıka Bırleşık Devletlenndekı komur uretunınm yuzde 32'sını kontrol edecek duruma gelmışlerdır. Komur, petrole onemh bır alter • • Uranyum madenleri PETROL trostlen. komurun yenı bır enerji kaynağı olarak kullanılması amacıyle kömur ure • r DENİZ KUVVETLERI KOMUTANLIĞI Seyir Hidrografi ve Osınografi Dairesi Baskanlıfından Bıldirilmiştır. Türkiye, elektronik kompüter için iyi bir pazar haline geldi TÜRKİYE de 196o yılında başlamış olan her kamu kuruluşunun bır ele«îtromk hesap merkezine sahıp olma yanşı hızla surmektedır Kamu kuruluşları bırbırı aıdından jeni elektronik hesap makınaları alarak mevcut atıl kapasıtsyı arttırmaktadır. Bu durum, butçeye yuk olmasına karşı»ık Amerıkan monopollerının karlannı ve Turkıyedekı bazı fırmalann komısyonlarını arttırmaktan başka bır sonuç doğurmt msktadır KAMU KURULUŞLARININ ELEKTRONİK HES4P MAKINALARI ALMA YARIŞINA GIRIŞMELERI, ATIL KAPASITE YARATAEAK BUTÇEYE AĞIR YUK YUK LEMEKTEDIR. kapasitelı buyuk bırer kompüter merkezıne sahıp olmuştur. Istanbul Teknık Ünıversıtesi lstanbul Ünıversıtesi ve Hacettepe Ünıversıtelerı Amerıkan Burroughs fırm^sma muşterı olmuştur Orta Doeu Teknık Lnıversıtesı ıse 1BM sırketıyle alışverış vapmıştır. nıluşlan da modern kompüterıerle donatılmıştır Avnca sıvıl kesımdekı Komputer dalsası asken kesıme de vayılmıstır Üç kuvvetm avn avn kompüter merkezlerınden sonra Genelkurmav Başkanlıîı'nda da daha büyük kapasıteli bır komputer alımı uzerınde durulmaktadır Lstelik dıger kuruluşlar uluslararası uygulamaya paraie) olarak komputer kıralamasj voluna gıderken asken kurumlar mevzuat engellennden dolayı komcüterleri satmalmaktadrr TURKlYE'de çu anda en çok ls yapan Ünıvac fırmasırun 513 kllr byte'lık bir fcompüteri 23 müyon lıraya mal olmaktadır. Elektronik hesap makınelerı, teknolojı ve modellen çok hızlı değıştığınden satın alınmalan halınde, çok kısa bir zamanda esklmekte ve yenısinl elmak ihtıyacı doğmaktadır. mıs olan komputorler sadece 9 5 mesaısl suresınce hizmete açık tutulmaktadır BUNUN dışında lurkıye'dekl kompüterler 9 5 mesaiM boyunca da tam olarak kullanıla mamaktadır Bu elektronik he sap işlenne olan talebin vara tılmış olan kapasıteden çok «2 olmasından ılen gelmektedır Kurumlar arasında «gostenş tu ketımının» kamçılanması, bu yuk Amenkan tröstlerinin Tur kıye temsilcilıklerinl özel kesı mın guçlu fırmalarının yapma sı, gerektiğtnden çok daha bu yuk bır kapasite yaratılmasına yol açmaktadır KOMPÜTKR alanındaki v U r i lçı ve yurt dışı uvgulamalan bılen Uimanlar kamu kuruluş larındaki lsrafı hnlemek ıçin • Devlet Bılgı Savar Merkezi» kurulmasını onermektedirler Avnı uzmanlara gore bugLnku Iş akımına gore bir tek kom puterle, butün Turkive'nin elektronlk he«ıap lşlerini yerine getırmek imkânı vardır. • Atıl kapasite JDenizcilere ve havacılara 19 sayılı bildiri 26 ıle 27 Mart 1974 tarıhlerınde 09 00 ıle 17 00 saatleri arasında aşağıdakl noktaların bırleştığı saha ıçinde seyretme, demırleme, avlanma ve bu sahanın 12 000 metreye kadar olan yukseklığı can ve mal emmyeti bakımından tehlıkelıdır KARADENİZ ISTANBUL BOÛAZI K 14 SAHASI l'ınci nokta: Enlemı 41 derece 13 dakıka kuzey Boylamı 29 derece 09 dakıka doğu £ 4958 No lu Anadolu fenerı 2'nd nokta Enlemı 41 o*erece 27 dakika kuzey Boylamı 29 derece 15 dakıka doğu 3'uncu nokta Enlemı 41 derece 22 dakıka kuzey, Bovlamı 29 derece 29 dakıka doğu 4'uncu nokta Enlemı 41 derece 11 dak'ka kuzey Boylamı 29 derece 29 dakıka dogu DENİZCİLERE VE HAVACILABA ÖNEMLE DUYURULUR. (Basın 12201) 2096 • Geceli Gündüzlü çolışır DÜNYAN1N henıeıı hemen her yennde kompüterler 24 saat ça lıştınlmaktadır ödenen kıranın karsılıgında tam verlm alma en dıselen kompüterlenn gecel) ve gündüzlü çalışmalannı zorunlu kılmaktadır Aksı takdırde her saat için ödenmis olan dolarlan " karşılığı alınmamıç olmaktadır Halbukı Türkiye'de 24 saat lçln döviz karsüığında klralan • Tek merkez yeterli • Komputer merkezleri BUGÜıN bellı başlı bütun ünıversıteler ve bazı arastırma kurumlan en modern elektronik hesap merkezlpıını kurmuşlardır Boğaziçı Ümversıtesı ve Marmara Arastırma Enstıtusü, Unıvac firmasına aıt 512 küo byte • Kamu kuruluşları yanşta ÜMVbRbnt, arastırma kurumlan ve test burolarından baş ka Karayollan üevlet Su tşlerı, Turkıye Petrolleri. Harıta Genel Mudürlugu gıbl kamu ku TÜRKİYE'deki ozel sektor, Batı Alman ve Amtrıkan benzerlennden çok daha fazla mıktarda kredıve dayanarak faaliveüni devam etfrmektedır Bu tür uygulama Turkıve'de bukumetlere, Batı Almanys ve Amerıka Bırle şık Devletler'ındekmden çok ^aha guçlü polıtıka araçlan vermek tedir. Böyleee banka slstemin) Hükümet Programı çereevesınde ısletmejH deneverek özel kesımi. Plân hedefler) ve Hukumet Programı doğnıltıwında vonlendırme ımkft nı doğmaktadır o Cumhuriyet Hamlt Azlz Napolyon 24 A'J ar 22 Ayar • Ozel nedenler ALTIN 540 550 740 750 525 S35 500 510 590 600 74 50 75 00 68 10 68 60