Katalog

CUMHURÎYET 24 Şubat 1974 Dünyada Bugün Batı Almanya'da 4 milyon işçi yönetime katılıyor (DIŞ HABERLER SERVİSİ) BONN* Federal Alman Hükümetinde koalisyon ortaklan Sosyal Demokratlar ile Hür Demokratlar, uzun tartışmalardan sonra işçilerin geniş bir biçimde yönetime katılmalanm mümkün kılacak kanun tasarısı üzerinde anlaşmışlar ve tasarıya son biçimini vermişlerdir. Bu yıl içinde Federal Alman parlamentosundan geçecek olan yasaya göre, dört milyona yakın işçi çalıştıkları firmaların yönetiminde işverenlerle birlikte eşit söz hakkına sahip olacaklardır. Yasa, önümüzdeki yılbaşından itibaren yürürlüğe girecektir. Başbakan VVilly Brandt, tasariyle ilgili olarak önceki gün yap tığı açıklamada öteki hiçbir Batı ülkesinde işçilerin bu denli geniş bir biçimde yönetime katılmalanm sağlayacak bir yasanın bugüne dek göriilmediğini söylemiştir. Tasarıya göre, 10 bin kadar işçinin çalıştığı firmalar 12 üyelik yönetim kuruluna, 20 bine kadar olanlar 16 üyeli ve daha büyük firmalar ise 20 üyeli yönetim kurullarma sahip olacaklardır. Her firmada çalışanlar arasında bir seçici kurul teşkil edilecek ve bu kurul, yönetim kurulu na katılacak işçi temsilcilerini se çecektir. Yönetim kurulunda işçi ve işveren temsilcileri eşit sayıda olacağı için almacak bir karar da oylar eşit sayıda çıkarsa, ya yönetim kurulu başkanma çift oy hakkı tanınacak ya da hakeme basvurulacaktır. Siyasal amaçlı kuruluşlarla basın bu tasarı kapsamına alınma maktadır. Yıne tasarıya göre, verglsinl ödedikten sonra 67 bin sterlinden daha çok kâr eden kuruluslar, kârlarının bir bölümünü bir fona yatıracaklardır. Bu fondaki ı para hısse senedi olarak çalışanlar arasında dağıtılacaktır. Lefkoşe'de Rum Millî Muhafız gücüne ait bir silâh deposundan tüm cephane çalındı LEFKOŞE Magosa'daki Rum }. TALIN bİldİrİVOr Eğitim Merkezi ile Binatlı'daki Ba rış Gücü kampındaki silâh ve mühimmat hırsızlıklarından sonra bu kez Lefkoşe'de Atalasa Rum bulunan binlerce el bombasıyla di Millî Muhafız kamplarından bi namit lokumu çalınarak cephane rinden aralarında ağır silâh da ambarı tamamen boşaltılmıştır. Hırsızlık, Milll Muhafız Kamp larında her on beş günde bir tekrarlanan silâh denetimi sırasında ortaya çıkmıştır. Bu olay, Magosa daki hırsızlığın ortaya çıkmasından 10 gün sonraya raslamaktadır. Kokkinotrimitya ve öteki Rum Millî Muhafız Kamplarından da benzer hırsızlıklar olduğundan kuşkulamlmakta, Rum yetkilileri bu yönde sıkı araştırmalara ba§lamış bulunmaktadır. Bu silâh hırsızlığının EOKAB teşkilâtma katılan Rum Milii Muhafız birlikleri askerlerince dü zenlendiği ve silâhların Makarios yönetimine karşı gruplaruı J eline geçtiği öğrenilmiştir. Konuyla ilgilenen çevreler, Makarios'un devrilmesini amaçlayan Apollon planını hatırlatarak, «Ye ' ni silâh hırsızlığının da bir darbe j hazırhğı olduğuna» işaret etmektedirler. j ı Toplu namaz ve dış politika oplu Cuma namazı ile açılan «İkincı İslâm Zirvesi»nin, Türkiye'nin dış politikasından çok iç politikasmda yankılar dogurması ihtimal; fazladır. Bilindiği gıbi koalısyonun CHP'li Dışişleri Bakanı Turan Güneş de, dığe r İslâm liderleri ile birlikte Cuma namazim kılmış ve sonra «Zirve»deki çalışmalara Türkiye'yi temsilen katılmıştır... Güneş, İslâm Zirvelerinde Türkiye'yi temsil eden ilk bakan değildir. 1969 yıhnda, Kudüs'teki Mescidi Aksa'nın yakılması üzerine Rabat'ta toplanan «Birinci Islâm Zirvesi»nde de. zamanın Dışişleri Bakanı Çağlayangil Türkiye'yi temsil etmişti. Daha sonra da çeşitli tarihlerde yapılan İslâm Toplantılarına, Türkiye Dışişleri Bakanlığı Genel Sekreterlerı katıldı. Lahor'da «Toplu Cuma Namazı» ile başlayan «İslâm Zirvesi», en yüksek düzeydeki ikinci toplantıdır. Güneş de, ikinci bakan oluyor Türkiye'yi temsil eden... İtalya'da benzin ve gıda maddelerine yeni zamlar geldi DIŞ HABERLER SERVtSt) ROMA Italyan Hükümetinin önceki gün yaptığl bir açıklamayla halen Batı Avrupa en yüksek fiyatla satılan benzine zam yapmıştır. Ayrıca, zeytinyağı, şeker, peynir ve sosis fiyatlarına da zam kararı alırvmıştır. Bu gıda maddelerinin fiyatları geçen yıl Temmuz ayından beri dondurulmuştu. Posta hizmetleri de pahalılanmıştır. öte yandan, Italyan İşçi sendikaları zam kararlanna sert tepki göstermişlerdir. Hükumet, enflasyona teslim olmakla suçlanmıştır. İngiltere'de Muhafazakâr Partinin seçim kazanma şansı daha çok LONDRA «Daily Expre«» gazetesl, Louıs Harris Enstitüsünün, 28 Şubatta İngiltere'de yapılacak genel seçimlerle ilgili bir nabız yoklamasmın sonuç larını yayınlamıştır. Nabız yoklaması sonuçlarına göre, genel seçimlere dört gün kala, Muhafazakârlar Işçilere göre % 6,5 oranında önde gitmektedirler. Nabız yoklamasına göre, lngilizlerin % 4O'ı Muhafazakârlardan, % 33.5'u İşçılerden ve % 23,5'u da Liberallerden yar.a oy kullanmayı düşünmektedirler. Bu oranlar bir hafta önca % 43,5: % 38 ve % 17 olmuştu. Bu nabız yoklamasmın en dik kat çekici yönü, Liberal Parti Başkanı Jeremy Thorp'un bir hafta içinde 7,5 puan ilerleyerek Başbakan Edvvard Heath ile eşit duruma geçmiş olmasıdır. Nabız yoklamasına göre, Edward Heath ve Jeremy Thorpe, îşçi Lideri Harold Wilson'dan 6 puan öndedirler. (a.f.p ) DtŞ TABtBİ | \ Î TCCRÜDCII HUZUR halı supurgesı Uzun yıllartn imalât denemelerinden geçnıiştir.Emsallerinden üstiinlüğü, şu ana özelliklerigerçekten taşı ınasıdır: Üç fırçahdır. İki yanfırça hahlan tarar, orta fırça çöt> ve tozları toplar. Fırçalar orijinal düğmesi lasıtastyle her Uirlii zenüne göre ayarlanabilir. Toz boşaltma mekanizması sayesinde çöp ve tozlar kolayca boşaltıhr. Sapt üç fiarçalıdır. Divan ve holtukların attına girebilecek şekilde inıal edilmiştir. Kaçakçı Yunan gemileri Öte yandan, Uluslararası Polis Örgütü flnterpol) Kıbns Rum yönetimine, «Kıbrıs limanlarına uğrayan 20 Yunan gemisinin kaçak esya taşıyıcı gemiler listesinde bulunduğunu» bildirmiştir. Resml Rum sözcüsü, İnterpol'ün Rum makamlarmı bu yönde uyardıklarını bildirmiş. «Bu gemılerin Rum yönetimini mesgul ettiğini» açıklamıştır. tnterpol ve Yunan yetkililerinin Rum yönetimine verdikleri bilgilere göre, Yunan gemileri uyuş. turucu madde. viski ve güzellik ejyası kaçakçıhğı yapmakta, en önemlisi EOKAB tedhij örgütüne silâh sağlamaktadır. Kaddafi, İslâmiyete uygun giysi yarışması açtı ROMA Libya Cumhurbaşk» nı Muammer Kaddaiı Batılı mo da desinatörlerini «zamana ve İslâm ahlâkına uygun bir Libya ulusal kıyafeti» yaratmaya davet etmiştir. | Isteyen desinatörler Libya hü kümetinin açtığı yarışmaya kadın ya da erkek kıyafetleri ile katılabileceklerdir. (a.a.) I S Mükemmel bir hediyelik eşyadır. İMALÂTÇI : İmesko İzmir TOPTAN SATIŞ: 3 K İ C İ B B İ Pazarlam» Yıldır Pazarlaraa Ltd.Şti. Fındıkzade Millet Cid. 200/1 Telf. 236999 İstanbul * Yıldız Ankara Pazarlama Ltd.ŞH. Yenişehir Necatibey C«d. 32/A Telf. 188329 Ankara + Yıldız Batı Pazarlama Ltd.Şti. Necatibey Bul. 1333 Sok.5 Telf. 23819 İzmir ŞilkrU Tekbaa Abidlnpaş» Cad. 56 Telf. 15514 Adana (Dekson Reklim: 74/1253) 1506 Ancak 1974 yılı, Türk iç polıtikasında din ve sağ sol kavramlannın aldığı yeni konum yüzünd?n, geçmiş yıllardan çok farklıdır. Yıllardir «Kemali7!n»le özdeş tutulan CHP, «Batılılaşma» kavramımn karşısında göriinen MSP ile birlikte koalısyon kurmuştur. Koalısyonun ilkeleri arasında yer alan «Ahlâk Dersleri» ve «Kalkınmada Din Adamlarının Bolü» gibi noktalar allçılagelmiş değerlendirmeleri iyice alt üst etmiştir... Şimdi de CHP'li bir Cumhuriyet kuşağı polıtikacısının, Dışişleri Bakanı olarak «Toplu Cuma Namazuna katılması dunımu vardır ve bu da, zıhinlerdeki kargaşayı iyice artıracaktır. Sanirız ki, dış polltikada İslâm Zirvelerinin oynadığı rolden önce, İç politikada yer alan kavram kargaşasma eğilmek daha doğrudur. Bugün bir kavram kargaşası biçiminde şekillenen siyasal oluşumun başlangıç tarihi ne Tanrimattır ne de Cumhuriyet... Bu oluşum, Osmanlı Türklerini meydana getirecek Oğuzlar Anadoluya geldikleri zaman da yaşanmıştı. Göçebe bir toplumun yerleşik bir devlet kuruşu, İran Arap Bizans sistemlerini kendine özgü bir yöntem içine yerleştirmesi, Moğol isülâlalan, vakıflann kuruluşu, Batıya fetih yolu ile açılma, fakat içine kapalı oluş... 1700'lerde buhrana düşen sistetn üzerine, zamanın Sadrazamı Ragıp Paşa «Var olan düzeni değiştirmeye kalkarsak, korkarım eski düzenden de oluruz» diyordu... Neydi bu düzen? Alışılagelen tanımı ile, «tyi padişahlarm yükselttiği, kötü padişahlarm da batırdığı bir devlet» mi vardı? Halbuki Birinci Abdülhamit'in Sadrazamı Halil Hamit Paşa, kendisine reform öneren Fransız Elçisi Choiseul Gouffier'ye şu cevabı veriyordu: «Burası Fransa gibi değildir. Fransa'da Kral yegâne karar sahibidir. Türkiye'de ise, bir lş Için ulemayı, hukukşinasları, mevkii iktidarda olanları ve evvelce mevkii iktidarda bulunmuş olan kimseleri ikna etmek lâzımdır.» Bu gelişim çözülme ve bozguna bir çare olarak toplumsal yapıya tepeden inme ithal malı kunimlann getirilmesine dayanmıştır Osmanlılarda. Tanzimatın yoğunlaştırdığı kültür ikileşmesinde, «Frenkmeşrepler» ve «İslâmcılar» ayırımı çıkmamış mıdır? Kapitalizm sürecine giremeyen ve giderek yoksullaşan halk da, sürekli bir tepki içinde bulunmuştur... Geleneksel islâmi değerlere karşı getirilen Batıcılık, eskiyi yıkmaya çalışmıştır. Ama ne «eski» tam olarak yıkılmış, ne de «yeni» halka tnebilmiştir. Batı'mn ikibin yılda oluşan burjuva kültürü, bir kuçak boyunca nasıl Türk toplumuna verilebilirdi ki? Ve halk, savaş yıllarının yoksulluğuna, devlet kapitalizmine karşı «eski »den başka neye sıgınabilirdi? Böylece eskiyi savunan, laisizme, devletçiliğe, Batılılaşmaya karşı çıkan çagdaş siyasl örgütler de meydana geldi... Bir kısmı Doğu'nun toprak ağalan, ya da Batı'mn zenginlerine dayalı kuruluşlarında, dini bir tutuculuk şeklinde istismar aracı olarak kullandılar... Kendilerine yararlı olan düzenin degişmemesi için, İslâm dininin eşitsizlikleri sorun haline getirmemeyi ilkeleyen özüne sanldılar... Sağcı D.P. ve MerkezSağ A.P.'nin istismarı yapmadı mı? Diğer kısım ise, endüstrileşme süreci içinde ezileceğini hisseden küçük çiftçi ve esnaf gibi grupların tepkisıni dinde seslendirdi. Faize karşı çıkmak, her çeşit girişimi Mason ya da siyo nist oyunu gibi almak... «Radikal sağ» denilen bu akıra, solun da karşı çıktığı bozu^ düzeni eleştirmektedir... Fakat bu ortaklığın yani demokratik sol Ue radikal sağ ara6indaki ortaklık çelişkisi, geçmişteki Baücıİslâmcı çelişkisinden fazla farklı degildir. Çünkü bugünün demokratik solu, her bakımdan Batıcılığın ve Atatürkçülügün devamıdır... Müsbet ilimcıdir, devrimcidir, halka dönüktür, v.b... Ancak daha ileri, daha gerçekçidir... Pozitivizm ve halka dönük olmak kavramlannı, insan, emek, sömürii gibi süz geçlerden geçirmektedir demokratik sol... Bagımsızlık ile anti Orhan TÜZÜN Saat 11.30 19.30 Samatya Cad No: 400 TELı 21 75 82 Selânik'te 100'e yakın oğrencı tutuklandı ATİNA Yunanıstan'da bir hafta önce bir komünist örgütün ortaya çıkanlması gerekçesı ile başlatılan temizlik kampsnyası genişleyerek devam etmektedir. Nitefcm askeri cunta önceki gün de Selânik'te çok sayıda öğrenciyi re.jime karşı «yıkıcı faaliyetıerde» bulunmak suçundan tutuklamıştır. Öğrenciler hükümet aleyhtan bildiri yaymlamak ve dağıtmakla suçlandırılmaktadırlar Tutuklanan öğrenciıerden birinin annesi, 100'e yakın gencin polis tarafından coplandığmı söylemiştir. Tutukıanan öğrenci lerin aileleri ya da avukatlan ile görüşmelerine izin verilmemektedir. Selânik'te güvenılir kaynaklar, hükümetin uzun vadeli bir temizlik kampanyasına giristigini bildirmişlerdir. Kampanya özel likle işçilerle öğrencileri hedef almaktadır. (Associated Press) İzlanda'da genel grev İlân edildi REYKJAVİK İzlanda îşçi Sendikaları zam isteğinde anlaşmamaları nedeniyle genel grev uygulamasına başlamışlardır. Adada bütün hayat felce uğramıştır. Nüfusu iki yüz elli bin olan Ada'da 35 bin İşçi grev yapmaktadır. (UPİ) Amerikalı gazeteciyi kaçıranlar fidye ile birlikte ele geçirildi WAŞHİNGTON Geçen Çarşamba gecesi Amerikan Devrim Ordusu adlı bir yeraltı örgütü tarafından kaçırılan «Atlanta Constitution»un Yazıişleri Müdürü Reg Murphy, 10 milyon Türk lirası fidye karşılığmda serbest bırakılmıştır. Federal Sorusturma Bürosu, Yazıişleri Müdürü Murphy'nin serbest bırakümasından sonra Georgia'lı bir müteahhitle eşinin tutuklandığını açıklamıştır. Müte. ahhitin evinde yapılan aramada ise 3 valize doldurulmuş fidye ele geçirilmiştir. (a.a.) Türk Traktör Fabrikast 1954'ten beri durmadan yeni atılımlarda bulunuyorsa, tanmsalm kalktnmanın önemîne înandıgı içindir. Bir kurulus, kurulduÇju 1954'ten beri bütün çabasını Türkiye'de traktör ve tarım araçları sanayiinin filizlenip gelişmesi amacına yöneltirse... İlk ve en tecrübeli traktör fabrikası olmakla yetinmeyip, en modern fabrika olmak için var gücüyle çalışırsa ve bunu gerçekleştirirse... Buğünkü 10 bin traktörlük kapasitesini yeterli bulmayıp, 30 bin traktörlük kapasite öngörürse... ürettiği traktör sayısını artırmakla kalmayıp, yerli imalât oranı en yüksek traktörler yapma yolunu da seçerse... Yalnız yerli traktör değil, aynı zamanda komple yerli traktör yapmak isterse ve bunun için 35 bin kapasiteli bir dizel motoru fabrikası planlarsa... Yeni tesislerini üretime geçirdiğinde komple traktör ihracatı yapmayı da hedef olarak benimserse... ...Sadece önder oldugu için değildir. Tanmsal kalkınmanın traktörle gerçekleşeceğine inandığı içindir de. İşte Türk Traktör Fabrikası bunun bilincinde. İstiyor ki, yalnız traktörü değil, motorunu da kendimiz yapalım. Dışa bağımlılıktan kurtulalım. Bununla da kalmayıp, ihraoata yönelelim. Yarın Ortak Pazar'da rekabet edebileoek güce sahip olalım. 20 yıllık bir kuruluştan, ama bilinçli bir kuruluştan, beklenen de bu olsa gerek! Merkezi Andlaşma Teşkilâtı 19 yaşında ANKARA 24 Şubat 1955'de, kurulan Türkiye, Pakistan, İran, Amerika Birleşik Devletleri ve Ingiltere'nin üyesi bulundugu merkezi andlaşma teşkilâtı (CEN TO) 19 yaşma girmiştir. CENTO nun 19. kurulus yıldönümü yann üye ülkelerde kutlanacaktır. Teşkilâtın kurulus yıldönümü dolayısıyla CENTO üyesi Türkiye, Pakistan, İran, Amerika Birleşik Devletleri ve Ingiltere Dışişleri Bakanları ve Genelkurmay Başkanları CENTO Genel Sekreteri Nassır Assar'a birer mesaj göndermişlerdir. (a.a.) BSTÜRK TRAKTÖR TTFABRİKASI "önderliğinin bilincinde olan kurulus" Türk Traktör ve Zirast Makineleri A.Ş., Güvercin Yolu No: 36, Gazi, Ankara Avrupa Yatırım Bankası Türkiye'ye kredi açtı LÜKSEMBURG Avrupa Ya tırım Bankası Gediz Vadisinin tanmsal yönden islâhı ile ilgili bir tasarının finansmanına katkıda bulunmak üzere 12 milyon dolarlık kredi açmıştır (a.a.) Mehmet BARLAS (Devamı 7. sayfada) (Manajans: 371) 1501