Katalog

Brandt'a görc, yabancı işçilerin durumu 1975'in ikinci yarısında düzelecek BONN Federal Almanya Soa yal Demokrat Partısi Genel Başkanı Wılly Brandt, geçen mayıs ayında Başbakanlıktan Istifa etmesinden bu yana ilk kez olarak geçen hafta Bonn'da akredıte yabancı gazetecılerle blrlıkte bır akşam yemegı yemış ve soruları cevaplandınmştır «Cumhunyet» muhabıri Bran dt'a şu soruyu yoneltmistir F Almanya'daki yabancı işçıler arasmda bır süredır şıddetU bır tedirgınlık nüküm sdruyor Bu tedirgınlığın nedeni. iş pıyasasındakı durgunluk yüzünden artık pek çok yabancının çalışma ve oturma ıznını yenıleyememesıdır Konuyu sızmle ekonomık gereksmmeler açısından tar tışacak değJrnı Fakat Federal Almanva'nın bu ınsanlara karşı hıç değılse manevl bır sorumlu luğu vok mudur? Wılly Brandt buna şu karşılığı vermıştır Hukümet adma konuşmağa hakkım yok Fakat kendı hesa buna şunu soylemek zorundayım kı, yabancı ışçılerın boyle alınıp satılır mal gıbı kullanılmaları, ışe yaradıklan sürece çalıştınlıp sonra bır kenara atılmalan insan lığa aykın bır davranıştır Tabıi karanlık donemlerde toplumlara, gemısıni kurtaran kaptandır, şek lınde bır psikolojı hâkım oluyor Fakat oyle umuyorum kl 1975 yı lının ıkmci \ansmdan ıtıbaren durum düzelecek ve venıden ya bancı ışçi ge'ırtılmesjie bile bas lanacaktır Aynca şunu da sdyleveyim Tıpkı Alman meslekdaşlan glbt vergı ödeyen vabancılann, işsız kaldıklan zaman işsızlık parası almalan da son derece doğaldır Onlara ayncahklı işlem yapma ğa kımsenln hakkı yoktur Willy Brandt, "Yabancı işçilerin mal gibi alınıp satılmasına karşıyım,, dedi Yağmur ATSIZ bildiriyor Sosval Uemokrat lıder Brandt, ışçılerm uzuntu duvdugunu açıkladı. «Cumhuriyet» muhabınnın Bavyera ve Hessen eyalet seçım lennde Sosyal Demokratların uğ radığı ağır >erulgı>e ılışkın ola rak Brandt'a yonelttıgı bır başka soru da şuydu Bazı gozlemcıler bu yenılgılerı, Sosyal Demokratların hızla saga kaymasına bağlıyorlar Halk da bu sağ ozentısını gorunce «lak lıdını seçecegıme oyuırra gerçek sağcüara verırım», dıyerek Hırıstıyan Dcraokratları zafere goturu yor Bu konudakı fıknnız nedır' Brandt bu soruva yu nüktelı kai'ilıgı vermıştır Bu gavura kızıp oruç bozmava benzı\or İnsan Sosyal Demokrat pol tıkacılara ofkelenıp de nasıl Strauss gıbı bır adama oy ver r doğrusu anlamıvorum Ama Almanlar bır garıptır Hele ekonomık tıtrev şlerden pek çabuk etkılenırler Televızyonu açıp da ekonomık haberlen dınleyınce sa vaş çıktı sanıyorum Yahut da ıçımden kıvamet ha koptu, ha ko pacak dıye geçırıyorum Oysa obur endustrı Clke!erı>le kıvaslanınca Batı Alman>a hâlâ bır hu zur cennetı . durtunundan kışısel bır Genc sosyalistler Bıraz da SPD ıçındekı jon çekışmelerınden soz edelım Juso dıye anılan genç sosyalistler Partı\ı daha sola çekmek ıçm muca dele verı\ orlar Bırkaç gun once de Genel Başkan Yard'mcısı arka daşınız Hemz Kuehn aynen şoyle dedı «Bırkaç yuz bın seçraen yıtırmektense bu bırkaç yuz delıbo Almanya dakı vabancı ışçıler, ulkenın guc durum unda her oluvorlar. ramandan daha fazla ıstısmar bonusa zuğu feda etmek jeğdır» Sız M dıj orsunuz' Benı zor durumda bırakmavın Yalnız şunu sovleveyun kl Jusoların radıkalızmı lâf radıkalızmıdır Son on yılda vepyenı bıt kuşak vetıştı Hanı yargıç, kansından boşanmak ısteyen adama sormuş «Karınızı hâlâ scvıyor mu sunuz'' dı>e Adam da şojle bıı cuşunup «Buna ne evet dıyebıli rım ne de hayır» dıve cevap vermış îşte ben de şırndı o adamı benzıyorum Amerika ile Sovyetler arasındaki ticaret 3 yılda °/0 400 arttı Romatizma ılâcından toplumu etkileyen bir sanayi nasıl doğdu? Tas bronz ve demır devırlerınden sonra, lnsanlık bugün far kına \armadan petrol çağına varmış bulunmaktadır Batı boıluğu v arattıgından \e tarıhın llk tıiketım toplomunu ıcat ettıgınden dola yı gurur duymaktadır Gunumuz bolluk ve tUketım toplumunun yaratıcılan, kışilerde aranmak gereklrse bunlar John David Rockefeller ve Henry Ford olacaklardır Çünkü çağımızın ve petrolun tarıhını harekete ge çırmekte ve donuşıi olmayan bır yola sokmakta bu kışıler onemlı rol ov^amışlard'r Amenka nın Pennsylvama eyaletınm Tıtusville kentınde 28 ağus tos 1859 tarıhınde bır maceracı, «albay» Edwın Drake toprağı kaza rak petrol aramaktaydı Bolgedek] bazı kuyuların yüzeyme çıkan gök k şagı akıslı bu kara yağ bır suredır New York'ta merhem olarak yavgınlaşmış bulunmakta ve dıs ağnsı roraatızma, oksuruk gıbı çeşıtlı hastalıklarm tedavısınde etkın olmaktadır «Albay» Drake'ın çalışmaları sırasında petrol 23 metre derınlıkten fışkırmış, bunun akabınde ılk «Derncksler Amenka topraslan uzermde yükselmeye başlamışlardır Daha sonra bır eczacınm petrolun arıtılması sonu cjnda elde ettığı bır şeffaf sıvmın gaz lâmbalannda balma yağının jennı suratle aldığı gorulmüştur Petrolun kUilanım alanı bovlelık le genışleyınce yenı bır «altına hucum» başlamıştır tabiı kı butun hayal vahşet ve duzenbazlıklannı bırlıkte getırerek Siyasal alanda başlatılan yumuşama, ekonomik alanı da kapsamına alınca Amerikalı iş adamları sık sık Moskova'ya gider oldular. Amerikalıların Kremlin yakınında 110 milyon dolara yaptırdıkları dev ticaret merkezinde 400 firmanın buroları bulunacak. Yumuşama,, ABD'li iş adamlarına yarıyor Bırleşik Amerika Cumhurbaşkanı Gerald Ford İle Sovyet Ko munıst Partısı Genel Sekreteri Leonid Brejnevın gerçekleştırdıklerı Vladıvostok Zırvesl, tam Amerikan işadamlarının arzula dığı şekılde sonuçlandı Ortadofiu daki bjnalım daha da alevlenebılır, Amerikan ve Sovvet Devlet Baskanları btrbırlerını sık sık zıvaret edebıhrler dl Ancak Amerikan Işadamlan ıçın onemll olan, ticaret alanındakı politıkasının surdurulmesıvdi Bu ışadamları çantaları broşurler fotoğraflar fılmler ve soz le^me taslaklarıvla dolu olarak Mo"skovadakı Sheremetvevo Ha vaalanına indıklerınrie valnızca | bunu du'unu^ orlardı Uzun süren soguk savaş vıllan ve bu gergınhğın ekonomiler u | zerine de yan^ımasından sonra, | Amenka ve Sovvetler Bırlıği, , ticaret ılıskılenni yogunla^tırmak volunda kararh goruluvorlar DIŞ HABERLER SERVİSt mı? bir çok eşya Batılı standart lara uygun olmadığından bu pazarlarda alıcı bulrnası da lor laşmaktadır Bu nedenle Rusya, geleceKts de Amerıka'ya kxom ve elıras gıbi hammaddeler satmaya devam edecektır Sovvet teknolojı sı bu sektörde dar boğazlar içın dedır Sıbırya'dakı hammadöe kaynaklarını geliştırmek için Rus lar, Batılı firmalardan beklemektedirler yardım Büyük kâr sağlanıyor öte yandan Amerikan firmala n, Sov yetler Bırlığı ne yaptıklan yatırımlardan büyük kârlar sağ lamaktadırlar örnefın Sovyet yetkılılennın yaptıklan hesapla ra gore, dünyamn en büyük kam yon fabnkası olması planlanan Kama Irmagı projesl, Amerikan İşadamlarının ceplerini dolduracaktır Üstelik Sovyetler Bırlıgl sözü ne sadık bır borçlu Bakın S07 yetler Bırlığı'>le yoğun ııcari ılışkıler ıçınde olan Amerıka'b bır ış adamı bu konuda ne dı vor «Ruslarla ış yapmak çok rahat oluyor Karsılıklı ımzala'ü ğımız anlaşmalann her hangl bu noktasına Rus, meslektaşlanmı zın sonradan ıtıraz ettıkleri pörülmemıştır Ben bir iş adamı yım Polıtıkayla hıç ılgılenmem Ruslar en ıyı muşterundırler» GERALD FORD îş adamları Vladıvostok'tan hoşnut kaldılar Rockefeller'in formulu îşte bu aşamada 30 yaşında zekı bır adam kanşıklığa düzen ve r cı bır rol oynayacak ve petrolun «Western» dekorlarından çıkarak sanayıde bır sajgınlık kazanması ıçm ılk adımı atacaktır John D Rockefeller admdakı bu genç adam petrolun uygarlık alanına sokul ması ıçm goreklı olan ılk formülü bulmuştu Bu malm pazannı fet he meıt ıçm jağm ham madde olma nıtelığmın yanısıra dağıtımının da genış çanta yurutulmesı gereklıdır Rockefeller bu noktadan hareket ederek 1870'de Standart OU ş'rketını kuracak ve hıç bır engel tanımadan 10 yıl ıçınde butun rakıplerını ya kendı bünyesınde enterek ya da mahva surükleyerek tasfıye edecektı Boylece Standart Oü varolan pıyasaya ıylce hâ k m olmuştu Fakat bu pazan elde tutmak veterlı degıldı durma d=n pazarın genışlemesı sağlanraalıydı Rockefeller bu amaçla yenı muştenler kazanmak uzere yatınmlara gınşmeye başlamıştır Hatta bu jolda onbınlerce petrol lâmbasmı mahjetten duşuk fiyatlarla dogu ulkelenne satmayı bıle goze alacaktı Deıken F»nry Ford adlı bın ıkincı formulu buldu Bu adam, ele 'nkle ajdınlanmanın petrol lamba=ını kullanırn alanından sılecgı anda <=ı\ah altın endu«trı=ınin kadennı otomobılınkıyle bırleştırerek gelışımın belırleyicı kesın çızgısını koymuş oldu Yalnız soz konusu olan herhangı bır otomobıl değıldı Genellıkle saatte 100 kılornetreden hızlı gıden ılrt otomobılın elektriı.le işleven bır otomob'l olduğu unutulmaktadır Ford un amacı, elektrıklı otomob'lden daha mukemmei bır araba japmak degü serı ımalata geçebılmek \e dolavısıvla daha ucuza mal edılen >anı daha çok kışı tarafından alınabılecek bır otomobıl yaratmaktı Boslece petrol pıjasası evrer»sel takdıre sunularak boyutlannı genış [»'rrış olacaktı Bu andan ıtıbaren artık geri donulmez bir çizgive gırmış bulunan hareket gıderek genışleme eğıumı kazanacaktır Yırmıncı Yuzvı ın ınsanı otomobıl ozgjrlugunu ceşfederken ıeologlar toü r?,ı alt u«t etme\e başlayacaklar tanker gemılenn vagonlann \e kamvonların sayı ve hacımlerı suratle artacaktır Rafnerıler gerek kapasıte gerekse de savı açısından çoğalırken Tıtusvılleapkı kaba antım ışlemı \ennı ust duzejde bılımsel çalışmalara bıraKacaktır Artık petrolun arıtılmasında venı >ontemler «reform»lar gelıstmlmekte, hıdrokarbur molekulleri parçalanmakta \e bu yollarla motorleri donduren hanka sıvıdan mumkun oldugu kadar fazla elde ed''meve clıılmaktadır Meksikalı sanatçılar yapıtlarında politik düsünceleri işliyorlar Devruncı Meksika aanAtından bir örnek. Bilgısayar kullanılarak yapılmak istenen dolandırıcılık gırışimi başarıya ulaşmadı LOS A>OELES Los Angeles bolge savcılığindan vapılap bir açiilamaja gore, bilgısayar kollanılarak Los Ançelet jeledıyesınden 2o mılvon dolar para dolandırmayı amaçlayar. bu îinşıro başaıısızlıga ugramıştır Savcuık sozcusu hafta sonu ortaya çıkanl«n planm Mafıa ile ılgılı olduğundan şupheiendıklennı de belırtm's ve Dİana gore varolmayan şırketler adına sahte çekler bastırıldıgım ve dolandırıcılığın bu şekılde gerçekleştırümek ıstendığını acıklarmştır bozcu, ajrıca, Cumartesı gunu polısın aldıgı bır Uıbar Uzertne oUya karışan ıkı kışımn çantasına 1$ mılyon doıar venne parava benzejen kağıtlar kondugunu ve bu ıkı kışımn Beverly Hılls otelınden çıkarken yakalandıgını soylemıştır Daha sonra savcılık sozcusu, genış çapta bır soruşturmanın başlatılacağıuı ve belediyerun muhasebe defterlerırun mceleneceSını bıldırmıstır ıa.a ) Sovyet pazarlarına hücum Amerikan bankerleri ve buyuk Amerikan şirketlennden go revhler, son zamanlarda Sovvet pazarlanna hucum edîyorlar Bu ıkılı alış verışte Ruslann da Amenkalılardan aşağı kalır tarafı vok Rlchard Nıxon 1172 vılında o eune dek izlenen eeleneksel antı komunist polıtıkanm sınırlarınl vırtarak Mo<=kova ile dıaloga ba=la\ınca Amerikan fırma'an da hıç vakıt eeçırmeden lırİPrlennin volundan vuruduler Bovlelıkle Amerikan fırmalanmn Sovvet'erle vaptığı tiearetın hacmı uç vıl içınde '"c 400 artıverdı Basunlerrie Sovvet D15 Tıcaret Bakanlığınm salonlarınria karsılıklı kucaklasmalar arasinda ımzalanan t»leviz\on kameralarıv'a ılgılı ticaret protokolu artık haftada bır tekrarlanan olagan olavlardan sayılıv or Meksika'da duvar ressambğı devrime hizmeti amaçlıyor Meksıka'nın «polıtık sanatı», Batı Berlın'dekl bır galende ser gılenı>or So>valı«t realızmın çok otesinde olan vapıtlarda, lhtılâl, anıtsal tablolarda, kultur mucadelesı ıse afış erde olumsuzleşıvor Bır «Carlos Marx» şımdi de Batı Berlln d°kl Charlottenburg Saravında halka jon gostenjor, Meksika halkına ozgu tum taskmlık içındekı şenlıklenn ve polıs terorunuT vanısıra ünlu sanatçı Rıvera'nın Mne kendısı kadar unlu vapıtı, sılâhlanmış proletervaya abartılmıs mımıklerle «ileri»je donuk yolu gosteri>or Dış Haberler Servisi Petrol Kömiir rekabeti SIM olma nıte! ğınden oturu petrol gerçekten bır harıkadır, topraktan fıskırmaktadır art'k komur çıkarmak ıçın jeraltında sjrdurulen çekılmez çalışma ve tahammul edılmez yatırımlar bıtmıştır Avrıca petrol su gıbı ko'a\ tasınabıloekte \e ulaştırmada bu\uk kolavlıklar saglamaKtadır Yalr>ız bır de^t soz konusudur Brut hammaddenın bufuru benzıne çevrılememfktedlr Gerçı arıtım »onunda elde edılen ağır maddeler saelama ısleTilennde kul lanılabılmektedır ama gerı kalan tortj komur gıbı jakılarak tuketılmekten ba«ka lşe jaramamaktadır Petrol artık komure karşı savaşa gırmıştır £n ouvuk avantajı çok kolay kullanıl&b'lmesı ve ozellıkle ekonomık olmasıdır Gerç^kten pet'ol «anayı ıçm, benzının bır yan urunudur yanı bvr artıktır bu juzden çok ucuza satılabJmektedır Ikı çıft rakam ve ıki tarıh petrolkomur savaşmın sonucunu vermektedır îyıo da komur dunya enerıı tuketımınde vuzde 91 oranında pe*rol ıse yuzde beş oranında yer almaktaydı 1970 te ıse komurun pa., ı vuzüe 3 6 ya duçnıuş U oetrolunkı ıse vüzde 4ı P ya fırlamıştır Hatta ozel olarak komur fakırı olan ulkelerde petrolun payı uçte ıkı gıbı oranlara ulaştnaktadır Fakat ^enışleme egı lımı jalnız enerjı alanına hakım olmakla yetınmeTiekteüir 19 yuzvılın sonlannda ve 20 vuzvıhn başlarında kömurun arıtımmın urunlerını konu alan orgar.ık « m ı a de\rını gerçeklesmıs ve ılk sente'iK bovalar bovlece orta\a ç kırışlardı Hatta ıl Ourva savaşı sırasında Alman kımyagerlen komurden kauc'ıgun ve benzımn yerne ıkame edılebılen maddeler turetmı^İPid hakat bu havret "encı orgaruk kımya zoruilu olarak komure baflı degıldı alt taraiı petrol de karbon ve hıdrojcnden oluşmaktüycu ve bu kınıjanın konusu olabüirdı, nıtekım oldu da «Alçakgonullü bir başlangıç» Bır çok Amerika lı ışadamı ıkı ulke arasındaki bu «ticaret pat lamasmı» «alçak gonullu bır başlangıç» olarak nıteııyor Cnase Manhattan Bank ten Alîred Wen'worth bugunun dunvasında Sov yetler Bırlığımn Amenka ıçrı en gen'ş azçelışmış pazar oldugunu ıdd a edıyor D^ha s mdıden J7 Amerikan fırması Moskova da kendılen ıçın buro kıralamış du rumdalar Ve buraja yenesen ış adamlarmın savısı o den !ı hızla artmakta kı Amerıkaîılar 110 milyon dolar harcayaTak j Kremlın yakonlannda Moskova Irmagı kıyılannda bır ticaret merkezı kuruvorlar 1978 jı'ıda hızmete gırecek olan bu ticarer merkezı 400 adet Batılı fırmanm Moskova burolannm yanısıra 1200 oda va da apartman daı*e^ bır toplanma merkezı dukkan » lar sağlık kluplen ve yuzme ha vuz'annı kapsayacak randa tanınan Meksika polıtık sanatı, bır AİTian faanat Derneğının aracılığıvla daha genıs çapta tanınabılme olar ağlna kavuşmuştur Ne var ki, bu sergi de tum devnmcl Meksika sanatını vansıtamamakta bu konuda ancak bır fıkır verebılmektedır Sergide graflklenn vanısıra devrımcl Mek<:ıka sanatın n dev ure tımleri ol<.n buvuk duvarlara çızılmis resımlenn (otoğraflan rfa ver almaktadır ker teker, va da gruplar halınde, bulunduklan kentlerdekı muzeler, Bakanhklar. okullar, hastane ler ve vıllaların dış duvarlarına çok fıgurlu kompozısyonlar yapft lar Rneranın sekreterının yaptı gı bu açıklamaya gore yalnızca 1959 1964 vılları arasında bu tür den 323 bu>uk fresk japılmıj. Patetik bır realizm Bu ekolun unlulen, yapıtlarında, patetik bır realizm ıçınde sa vas, çalışma, burjuvazınm lüks >aşamı Meksıka'nın îspanyollar tarafından tarıh 1 fethı ve somur gecüık donemınden bolum ler yan sıtmaktadırlar. Yapıtlarda ayrıca kanser arastırmaları, sosyal güvenhk, Marx, Troçkj, Mussolını ve Hıtlerın yanı sıra Meksıka'nın otantık unlulen de ver alraak tadır. Devrımci kavrammın yalnızca adında kaldığı bır partı (Devrim cı Demokratık Partı > tarafından uzun «mreden ben yonetılen ve Amerij 1 senmavesının çok etkılı olduğu bır ulkenın «anatçılannın serRisıdır bu Ve ülkenfn vonetı cılerı bu «duvar ressamlıSı«na kar 51 er zarran buvuk bır sabır gös termesını bılmL'lerdır. PtHLLVl Bu kez de Pan Amencan a el attı Meksika devrim sanatı Dıego Rıvera valni7ca «Sınıf Mucadelesi» arflı vapıtında riegıl, dığerlerinde de ne vapmalan gerektiginı halkına anlatmava çalışmıstır Meksika halkına avnı çızgıde von vermek i^teyen yalnızca Rıvpra dejildır Ülkenin bir çok Cnlö ressam ve grafikçisı geniş bir cephe o luşturarak «\lek=ıka Devrim Sa natı»nın ge'ısme^ine onavak olm ı«lsrriır Aci 1 dunvara hilfnen ancak bolum bolum ve smırlı o «Duvar Resimleri» •Duvar resimleri» MekMkalı devrımcı sanatçılar tarafından orfaya çıkanlmı!* r Sanatçılar 1 > 3 vılında yavımladıklan bir <2 manıfesto ile «sanatol tfade formlarınl sosvalleştirmevi dm^çlsriıklannı» ve uç avaklı b r sehpa U7erınrie vapılrrak «anat ealpnlerıne kltl«»nml5 vapıtla r n karsısında olduklanm açık lamıslardı Bu çızgıdokı sanatçılar vavımladıklan bıldırırjın ertesuıde, te İran Şahının güç durumda olan Pan Amencan Uçak Şirketıne yardım yapacağı bıldırılıyor MıVVVORK Bırleşik Amertka'nın unlü hafialık dergisl • Neus»,eek. dun çıkan savısında Iran sahınp Par * 1 erıcan adlı Amerikan uçak şirketıne yardım edebıleceoını yazrnaktadır. Dergıve gore, Iran !?ahı şırkete malı yardımda buıunmnk amacıyle hazırlık goru^nıelerını vurutmektedır «Nevvsueek» •Panam»a vapuacak vardımın aofmaaD aogruva bu şırketın çiıtaracağı bonoların tran tarafındpn satır alınmaa bıçıiTiınde o'acagını ılen sürmüşlur «Newsweek» ote yandan Iran ^ahı'nın Avustraıva'na Kömür, uranyum ve bok=ıt endustrılerıne rtnemlı \atırımla da balunmak amacıyle goruşn erde bulîjıduğuru da be ntmektedır. Standartlar sorunu Ancak ıkı ulke arasındakı gelı şen tıean ilışk^erde standart lar soruru onemli bır engp. • > luşturmaktadır Rusyada /auıl ¥ A R I N : DEV BÎR PETROKLMYA SANAYÎÎNE