Katalog

karılar koguşu KEMAL TAHİR11 umhuriyet 51. yü, sayı: 18081 Kurucusu : TTJNUS NADÎ 1 Aralık 1974 Pazar Yeni Varlık Kitapları 1. Rene Dumont: Dünya N«reye Gldiyor 2. Halil Beyhangil: Bozuk püztfL&nüu 3. Honore de Balzac: Albay Chfj£rt (Roman) 4. Orhan Kemal: Baba Evt (Rornan) 5. Cahlt Sıtkı Tarancı: Otva Beş Taş 6. Özker Yasm: Kıbnsta Vürusanlar (Roman) VARLIK ÎAYINIAR1 Cagaloğlu Yokuşu 40 S 10.00 10.00 1000 10.00 10.00 30.00 Hükümet için yenı çözüm 4 liderin "Erken seçim tarihi,, toplantısında aranacak Turhan ILGA2 ANKARA, (CnnAnrfyet Bürosu) Irmak Hükümetine gösterilen güvensizlikten sonra, çözümil daha bir ivedilik VaTanım bumalımın, önümüzdeki hafta içinde «iyasal parti liderlerinin erken «eçim tarihi Uzerlnde bir uzlaşmaya varmalarıyla çözülebilece|l belirtilraektedir. îkl büyük partlnin, CHP ve AP'nin, seçimlerin ilkbaharda yenilenmesi konusunda anlaşacaklan sanılmaktadır. CHP Genel Sekreteri Orhan Eyüboğlu, dün, Partı Genel Merkezinda kongrelerini tamamlayan çeşitli i'.lerin temsücilerı ile yaptığı gö rüşmede, bunalımdan çıkışın tek yolunu, «Halkin sağ duyusuna teslim olmakta» gördüklerini bır kez daha ifade etmiştir. AP Genel Başkan Yardımcısı Necmettin Cevheri de, seçimlerin ilkbahar aylarında yenüenmeslnden başka çıkar yol kalmadığım ifade etmiştir. Liderlerin seçim tarihi tizerinde anlaşmalarından sonra, hükümet sorununun daha kolayhkla çözülebileceği ifade edümektedır. Ülkeyi erken seçime götürecek hükümet, büyük bir olasıhkla, ya MSP dışmdaki partılenn bir tarafsiz üyenin Başbakanlığı çevresinde birleşmeleriyle kurulacak, ya da CHP ile DP arasında gerçekleşörilecelstir. Ancak ıkinci olasüık, daha çok AP çevrelerinde umulan, beklenen ve istenen bir sonuç olarak belirmektedir. Atina'da Kralcı Cumhurîyefçî çatışması sürüyor, Makarios dün Başbakan Karamanlis ile görüştü ATtNA Bajplâkopoı MaV» rioj'un Atina'ya gelmesı ile YunanistaD'da başlayan karıjıklıklar üzerine Karamanlis hükümet] dün bir bildiri yayın layarak, anarşik olay çıkaranlara karşı çok sert tedbir alınacağını ve bunlann ezilecegi nl ihtar etmlştir. öncekı gün Atina'da Kralcılar la Cumhuriyetçiler arasında (Devamı S ^ 7, Sü. 2 de) Makarios'un dönüşü, Türklere karşı bir saldırıya yol açarsa Türkiye sert biçimde müdahale edecek • Millî Güvenlik Kurulu, Kıbrıs'taki • Başbakan Irmak. Ada'da durumu Yunan askerlerinin durumu ile «nazik» olarak niteledi ve «Makarios'un Rumlar arasında çıkabilecek olaylara Kıbrıs'a dönmesi yumuşama karşı alınacak tedbirleri dün görüştü belirtisi olarak düşünülemez» dedi. • AP, erken seçime yandaş partilerin kurulacak hükümette topluca yer almasını istiyor CHP iki devreli, APise dar bölge çoğunluk seçim sistemi uzerinde duruyor Yunan Hükümetine ııyarıda bulunuldu TUrk Hukümetl"nin Başpiskopo» Makarios'un Kıbrıs'a dönmesi sırasında meydana gelebilecek olaylardan Atina'nın sorumlu olacağını Yunan Hükümetine bildirdıgi öğrenilmiştır TUrkiye aynca, ikıli diplomatik yollarla ABD, îngiltere ve konuyla ilgilı öteki ülkelere de Baspıskopos'un Ada'ya dönmesi durumunda ortaya çıkabilecek olaylar sırasında rürülere Karşı ANKARA, (CUMHURÎYET BÜROSü) bir harekete geçillrse sert biçimde müdahale edileceginı de bildirmiştir Millî Güvenlik Kurulu"nun dünkü toplantısında. Ada'ya çıkanlan Yunan askerlerinin durumuyla Rumlar arasındaki siyasal görüş aynlıklan sonunda meydana gelebilecek olaylara fcarş: alınacak tedbirler gözden geçırilmiştir. Dört buçuk saat süren Millî Güvenlik Kurulu toplantısından sonrs vapılan açıklamada. Kıbns'ta «Bir av öncesıne oranla gergınlığı armncı oazı yeni ge Hsmelemin olduğu bellrtilmlstir. Ayrıca dört ilde Sıkıyönetimın bir ay daha uzatılmasının hükümete tavsiye edilmesı kararlastınlmıştır Millî Güvenlik Kurulu toplantısuıdan sonıa BaşbakaD Sadi Irmak Kıbns taki durumu «Krıtik» olarak nitelendirmiştır. Bir gazetecinın, «Kıbrıs'taki son du(Devamı Sa. 7, Sü. 1 de) Olacağı Belliydi AP'nin tutumu AP içinde şımdj tartışılan kor ^ Ç ve dış koşnUann »on | f derece kritik bir dönemini nunun, ülkenin nası] bir hükü(Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) J l yaşadıfımız şu sırada Türk ™"olnsa gene istifa zorunda bırakılmış bir hükiimetle yönetilmek durnmundadır. Kusku yok ki nzun haftalardan beri fittikçe ağırlaşarak sürüp jpttiğini gSrdüğütnüz bn tehlikeli bnnalıraın baslıca sorumlnları Parlamentoyn oluşturan tutucn partiler ve o partilerin Uderleridir. Halktan yüzde 66 oranında oy topladıklanm ber fırsatta yineletnekten usanmayan, böylece seçmen güvenini paylaştıkları savı ile övünen sayı n llderler, bagüne dek birbirlerine güvenernedikleri için bir türlü bir araya gelip bir hükümet kuraıuamışlar. ayrıca CHP'nin azınlık hükümeti kurmasına da izin vermemislerdir. Demokratik yoUardan bir yfirütme organımn bir an önce işbaşına çelebilmesi için Sayın Cumhnrbaskanının harcadıgı bü tün çabalar boşa çıkmıs, nihayet tntnco partilerden bir bölümünün seçim tarihinl elden feldi|i ölçüde ertelemek istemesi üzerine iste Sayın Irmak bükflmeti de güvenoyn alamayarak istifa zorunda kalmıştır. Simdi ne olacaktır? Sayın Curahurbaşkanı bir yıldan beri kac kez sabırla denedifi turlara yeniden başlayıp parti Uderlerinj teker teker çafiracak, biri yapamazsa belki öteki yapsr diyerek onlara büküraet karma çörevi mi verecektir? Gerçi deraokrasi kurallanna ve Anayasamıza en nygun yöntem knskusnz budnr. Ne var ki, bizim tntucu partilerimiz kendi dar bencil çıkarlarını ülke çıkarlarından üstün tutmakta, dünya konjonktfirünü ve bü konjonktür içinde sürekli ilçi, acele çözüm bekleyen ulusaJ sorunları besaba katmaksızın boşu boşuna vakit öldürmektedirler. Bn koşnllar altında Sayın Cumhnrbaşkanının şimdiye dek olumln bir sonnç vermeyen klasik yöntemi bir daha denemeve kalkmasımn yaşadığınm bnnalımı çöıebilecejini biz sanmıyoruz. Böyle bir girişim gene başansızlıkla sonnçlanırsa bnnalımın daha da aiprlaşmasından, demokrasiraizi altından kalkılmaz çıkmazlara süriiklemesinden korkulnr. Bize kalırsa, Sayın Cumhnrbaşkanı, parti liderlerini teker teker değü bep bir arada Çankaya'ya çağırmalı onlara son sözünü söylemelidir. Başınuzda Meclisten güvenoyu alamamış, partiler dışı bir hükümet vardır. Parlamentomuzda onca parti bulnndnfn balde hiçbir partiye dayanmayan bu hükümeti n knrulus nedenlerinden baslıcası sayın liderlerin bir erken seçim tarihî uzerinde anlaşamamalarıdır. Partiler dışı bir hükümetin yenisi knrolana kadar iş başında kalması, hele süre «makul» sınırlan aşacak olursa Meclisteki parti grnplan besabına hiç de onnr vericj bir dnrnm varatmavacaktır. Liderler böyle bir durumun yaratacaip sonuçlan iyi düşünmeli, davranışlarını ona çöre bir an önce kararlaştırmalıdırlar. Kanımızca. Sayın Cumhıırbaşkanıııa artık yapacak başka bir »ey kalmamıştır. Devlet Başkamna seçimleri yenileme yetkisi veren bir yasa önerisi CHP Grup Başkanlığına sunuldu Ecevit'inhayatınıEcevitanlatıyor MEMUR VE EMEKLİ MAAŞ KATSAYISI DOKUZA ÇIKARILDI ANKARA CUMHÜRİYET BÜROSU Ord. Prof. Sadi Irmak hükümeti tarafından hazırlanan 19TS yılı ma li bütçe kanun tasarısı tamamlanarak dün akşam TBMM'ne gönderilmiştır. Başbakan Sadi Irmak'ın verdiği bilgiye göre, 1975 yılı bütçesi 106 milyar üra olarak kararlaştırılmıştır. 1975 yılı bütçesin de tnemur ve emeklilerin maaşlarındaki katsayının da 8'den 9'a çıkarılması kabul edilraıştir. Başbakan Sadi Irmak çeşıüi ko nularda açıklamalar yaparken, özellikle 1975 yılı tnali bütçe kanu nu tasarısı uzerinde durmuş. «fi ilen ve pratikte denk sayılacak bir bütçe» hazırladıklarını, enflas yonla mücadele etmek için de fiyatlann arttırılamayacagını, vergi nisbetlerinin sabit kalacağını söylemiştir. 1975 yılı bütçesinde 96 milyar lira rutannda genel bütçe gelirle ri, 4 milyar lira kadar da iç borç lanma gelirleri tahmin ertiklerini belirten Sadi Irmak giderler bölümünde yatırımlara 26 milyar lira, milli savunmaya 21 milyar lira. transfer harcamalarına da 36 milyar lira tahmini ödenek ayrıl dığını ifade etmiştir. Sadi Irmak, 1975 yılı bütçesi Ue ilgili olarak şöyle konusmuştun «1975 yılı bütçesi 103106 milyar olarak tesbit edilmiştir. Memur ve eraeklilerin katsayüan 9 olacaktır. Yeni vergi ihdas edilmeyecektir. Vergilere zam yokrur.. Fiyatlara zam gelrneyeccktir (şeker dahil) yatırımlara pisnda öngörülen miktarda ödenek ayrıiacaktır. Bunun tutan 26 milyar ii» radır. Bütçe denk denecek kadar cüzi bir açıkla kapanacaktır. Bu açığın raiktarı mühim sayılmayacak bir rakamdır. Ordunun modern silâh ihtiyaçlan dolayısıyla Milli Savunma bütç«si 21 milyar lira olmuştur. Böylece fiilen ve pratikte denk sayılacak bir bütçe yapılmıştır.» ÎKİNCI BÖLÜM Deri kollu ceketten vazgeçmesinin nedeni? İnönü'nün tngilizce tercümanlığını yapmak kolay mi idi? Kissinger'le 1957'deki karşılaşmasında edindiği ilk izlenimi ne? Amerika'da yayınlanan bir makalesintn yarattığı tehlike? CHP'ye nasıl ve niçin girdi? ANKARA CHP Burdur Nülletvekili Ali Şanlı ile Diyarbakır Milletvekili Bahattin Karakoç, Cumhurbaşkanına seçimi yenileme yetkisi verilmesini öngören bir Anayasa değişikliği teklifi nazırlayarak grup başkanlığına vermişlerdir. Şanlı ve Karakoç basına yaptıkları açıklamada, Anayasa degişikliği teMifini 150 CHPTi parlanmenterin imzaladıklannı belirtmişler, şöyle demişlerdir: «Girişimimizin CHP grubu içinde bu derece büyük llgi görmüş olması ve sayın AP Genel Başkanı Demirel'in Millet Meclisinde, sayın Erim'in de Cumhuriyet Senatosunda hükümet prog ramı görüşmeleri sırasmda Anayasada bu yolda degişiklik gereğine değinmeleri, teklifimizin ilke olarak benimseneceğini ortaya koîinaktadır. Bu teklifimiz kabul edildiğl tak dirde sadece hükümet bunalımları için bir çözüm sağlanmış olmakJa kalınmayacak, aynı zaman(Devamı Sa. 7, Sü. 3 de) ANKARA, (Cumhnriyet Bfirosa) 9 eylül günü aizmete açüan Keban Barajında ilk dört Unite trafonun anzaJanması sonucu elektrik Uretimi tamamen durmuş ve 15 gün sonra bütün Türkiye' de enerji kısıtlamasına gidileceği bildirilmiştir. Gazetecilikten Politikaya ALTAN ÖYMEN'in röportajı Çarşambaya CUMHURIYET'te Keban'daki arızadan tüm yurtta enerji kısıtlaması bekleniyor Batı Alman «Siemens» flrması taraiından montajı tamamlanan ve yılda yaklaşık olarak 5 milyar kilovat/saat enerji Uretecegi tahmin edilen ilk dört üniteden birinci ve ikincisi teknik ârıza sonucu işlemez hale gelmiş, üçüncüsü de yanmıştır. Bu durumda firma yetkililerl dördüncü türbin jenaratörünü çalıştırmaktan kaçınmca, Keban Barajındaki elektrik Uretimi tamamen durmuştur. îlgilUer, birinci ve ikind türbin jenaratörü onarmak amacıyla çalışmalannı sürdürürken, (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) Enerji bakanlığının bir özel şırkete kok kömürü tahsısi konusu Meclıse getırıldı Demirel: "Partiler bir araya getirse bunalıma çözüm bulunabilir,, İKTİSADİ KALKINMA VE İSTİKRAR ÜZERİNC... DPT MÜSAVÎRİ NADİR NADÎ ANKARA AP Genel Başkanı Süleyman DemireL, Irmak Hükümetinin Millet Mecüsi'nde güvensizlik oyu alması üzerine verdiği demeçte, «Parlamento, parlamentoya dayanmayan biı hükümete ruhsat vermedi» demış. partilerin bır araya gelmesı Ue hükümetin Kurulabileceğıni ve bunalımm sona erecegını sözlerine eklemiştir. Demirel, bunalımın devam ettiginı, çözülebilmesi için yenl koşnllar. yenı ımkânlar çıkabtleceğini, önümuzdeki günlerde hükümet bunalımmın parlarrsn(Devamı S». 7, 8Ü. 4 dej HÜSNÜ KIZILYALLI'nın VAZl SKRISÎNE BUUÜN DÖHOÜNCC SAYFAMIZDA BASLADIK İki bakkalın evlerinde sigara ve şeker stokları bulundu Belediye Zabıta ekipleri Fatih Balipaşa caddesinde bakkallık yapan Ali Çelik'in evinde 129 kilo filtreli sigara, Gaziosmanpaşa Karlı sokaktaki Enver Şalikoğlu'nun evinde isc 1050 kilo tor jeker ele geçirmiştir. llgililer, yapılan ihbarların ışığı •ltında, aramalara devam «dıleeeğini soylemiflerdir. «rTANRI NAZARDAN SAKLASIN... AMtARA. (ANKA) ve Tabii Kaynakiar Batenııgıaca Mersin'de kuruimakta olan bır özeı fırmaya sanayı kok Kömilrii ts>hsısi fconusu Eneriı vo Tabii Kaynakiar Bakanının sözliı oıaraK cevapiandirnıası ıstegiyle, bir soru önergesı hallne getirilerek MilıeT Meclisı Başkanlığına verılmıştır. CHP Hatay Mıllet%'ekili Mehmet Sönmez bir özel firmanın açıktan 4t milyon nra Ka^anmasına yoı açacak olan kok fcömüril tahsisıyle ılgılı lddiayı BüyülE Millet Meclısı'ne eetırmiştlr. • Istanbul'da öte yanaan bu Konuyla llgill Eyüboğlu olarak Enerji ve Tabij Kaynaklar Bakanı Erhan Işıl da bır ve Baykal açıklarna yapmısUr. Erhan Işü' taraftarlan m yaptığı açıklamada, sanayi koku tahsısi içm Bakanlıktan Türtartıştılar kiye Kömür tşletmelenne yazılan ve Bakanlık Müsteşan TahCüMUtKİYET sın Yalabık im^asıyla çıkan yaHABER MERKEZİ aların tarıhlerı belirtilerek tahsisin dahs önceki hükümet zaCHP Istanbul ve Ankara îl yapıldığı ve usulüne Kongreleri dün başiamıştır. Her \ manında uygun oldugu ılert sürülmekteiki kongreye de katılmayan CHP dir Genel Başkanı Bülent Ecevit, birer mesajla çalışmalarda başa üsulüne nasıi uygun? rüar dilemiş, «Bir yılın yanya AncaR, «Osulüne uygun» olduyakını hükümet bunaiımlan ile Şu öne sürülen bu tahsisle ilgili geçtikten sonra CHP'nin erken seçim isteğindeki hakhlıgı. şim olarak daha önce gerek Enerji di daha çok anlaşılmaktadır. Ye } ve Tabii Kaynakiar gerekse Sanılenecek seçunleıle nukuıııeı uu ' nayı ve reknoloji Bakaniıgının nalımlanna en etkm çözümü tahsis vapılamayacw*ını bıldiren vazılan açıklamads ver almahalk bulacaktır. CHP'nin halktan maktadır aldığı güçle daha güçlenmiş olarak iktidara gelecegi ve halkin ' Aynca. daha öncekı nükümet ozlemlerini daha büyük ölçüde zamanında. müstesar ımzasıyla gerçekieştırebileceği günler ya1 yazılan tahsis yazısınm eski Bakındır» demiştir. kan tarafından ne amaçla dur(Devamı Sa. 7, Sü. 4 de) (Devamı Sa. 7, Sü. 6 da) CHP Istanbul ve Ankara il kongreleri başladı