Katalog

CUMHURİYET 16 Kasım 1974 Ortak Pazar'ın oîağanüstü durum'ara karşı kendi tahıl stokunu kurmağa hazırlandığı açıklandı ROMA Dünya gıda konferan sına katıl&n Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) hey'etinin Baş kan Yarduncısı Pierre Malve, olağanüsHi bir diinya gıda durumuna hazirlıklı bulunmak amacı ile AET'nin tahıl stoklan yapmak istediğini, ancak kendi stok lannın kontrolünü korumak isteğinde olduğunu söylemiştir. Malve, Birleşik Amerika tarafından önerilen ve kabul edilmiş bulunan tahıl üreten ülkelerin oîağanüstü bir durum karşısında kullanmak için yılda 10 mılyon buğday sağlama önerisine AET'nin bir itirazı olmadığım be lirterek şunlan demiştir: «Biz stoklar yapmayı reddetmiyoruz. Biz en kısa zamanda kendi stokJanmızı olabildiği ka. dar artUrmak istiyoruz. Ancak, biz bunu kendi stok politikamı za göre yapmak istiyoruz. Bir uluslararası sistem istemiyoruz.» Malve, bu arada, AET'nin dün ya gıda açığının dörtte birini ka payabileceğinin bir konferansta tahmin edilmesinin yanlış bir düşünce oldugunu, AET'ntn şimdiki toplam tahıl stokunun 5 mil yon 700 bin ton oldugunu, bunlann fazlalık olmadığını, yıldan yıla devir edildigtai sözlerine eklemiştir. (THA) Silâhlanma yarışı ülkenin kaynaklarını tüketiyor îsrail, tarihinin en güç döneminde LONDRA îsrail Hükümetinin aldığı tfevalüasyon kararı ile sert iktisadi tedbirlerin, siyasl koşullann çok kritik hale geldiği bir döneme rastladığı, gözlemcilerin ortak görüşünü meydana getirmektedir. Siya«i göılemciler, Israil'in, tarihinin en güç dönemlerinden birini yaşamakta oldugunu ve hükümetin aldığı son iktisadi kararlann ülkede panik havası yarattığını bildirmektedirler. Gözlemcilerin de belirttikleri gi bi, îsrail kamuoyunun paniğe kapılmasının gerçek ve haklı bazı nedenleri bulunmaktadlr. Komşu Arap ülkelerinin rezervleri her geçen gün biraz daha artarken îsrail'in rezerv leri hızla erimektedîr. Silâhlanma için harcanan milyonlarca dolar Israil hazinesini eritmek te, yabancı ülkelerde yaşayan Musevilerin gönderdikleri yardımların miktarında büyük düşüşler görülmektedir. Yakın bir geçmişe kadar îsrail'i büyük malî yardımlarla destekliyen Amerikalı Museviler, Amerika'da başlıyan iktisadi durgunluktan etkilenmekte olduklannı, bu nedenle geçmişteki yardımlar çaptnda yardım sağlamalarınm irnkânsız hale geldiğini belirtmektedlrler. Amerikan Musevi topluluğu yetkililerinden biri, «îsrail dünya Musevilerinin umudu olmağa devam etmektedir. Ne var ki bugünkü iktjsadî kosullar altında tsrail'e daha fazla yardım yapma olanağı yok tur» demiştir. Oaha önce de belirtildiğl gibi, petro] sayesinde gittikçe zen ginleşen Arap ülkeleri, en modern silâhları en ufak bir tereddüte kapılmadan satın almaktadırlar. Bu ülkelere karşı denge kurmak amacıyla silâh lanmasmı hızlandırmak isteyen îsrail ise kaynak sıkıntısı çekmekte, bu arada ülkenin ödemeler dengesi her geçen gün biraz daha açık vermektedir. Bu olumsuz koşullara rağmen, Arap ülkelerinin yeni bir savaşı baslatmalan olasılığı, Îsrail'i sl iâhlanma yanşına devam runda bırakmaktadır. i Yabancı gözlemci ve uzmanlar, îsrail'in durumunun yakın bir gelecekte düzelmesi olasıiıgının zayıf oldugunu belirtmek te ve îsrail Hüküraetinin daha da sert tedbirler almak zorun da kalabileceğini ifade etmekte dirler. Gözlemcilerin ifadesine göre, îsrail için rahatlık dönemi hiç değilse simdilik kapanmıştır. önümüzdeki dîmemde îsrail halkının daha büyük fedakârllklara katlanması ve bir süre sadece kendi kaynaklarma dayanarak yaşaması gerekecektir. (Dıs Haberler Servisi) Arap Boykot Komitesi Genel Sekreterîne göre, îsrail 25 kilotonluk 10 atom bombası yapabilir ŞAM Israille ticari Uişkiler sürdüren şirkeüeri boykot etmek üzere kurulan Arap Boykot Komitesi'nin Genel Sekreteri Muhammed Mahgup, Îsrail'in elindeki iki atom reaktörünün, 25 ki Iotonluk 10 atom bombasının ya pımına yetecek kadar plutonium ürettiğini ileri sürmüştür. Mahgup'un Sam'daki merkezden yaptı ğı bu açıklama ile tsrail'in atom bombası yapabilecek güçte olduğu nun belirtilmesinden çok, atom reaktörleri konusunda bu ülkeye bir Amerikan şirketinin yaptığı yardımların açığa çıkmasını hedef aldığı bildirilmektedir. Bunun yanı sıra Arap Boykot Komitesinin Genel Sekreteri, Israil'in Brezilya Nükleer Araştırmalar Enstitüsü'ne iki nükleer bi lim adamını yokladığma daır haberlerin almdığını da belirtmiş ve bu haberler doğrulandığı takdirde <Komite»nin gerekli tedbirleri ala cağını söylemiştir. Uzun zamandan beri tsrail'in nükleer silâhlann yapımmda kul lanılan gerekli plutonium miktan nı biriktirebileceği bilinmekteydi. Bunun yanısıra îsrail'de küçük çapta atom bombalarını yapa bilecek bilim adamlarının da bulunduğu da bir gerçekti. Ancak îsrail'in halen erişmiş olduğu dü zey ile nükleer silâh yapımmın ya yılması arasında daha birkaç evre bulunmaktadır. Bu evrelerden ilki plutonium'un reaktörde kullanılan yakıttan ay rılmasını içermektedir. Bir diğer evrede de patlayıcı sistemin hazırlanması gerekmektedir. Gerçi bu iki evre de îsrail tarafından aşılmış olabilir; ancak îsrail'in böylece hazırlamış. bulunduğu si lâhı, Hindistanın yaptığı gibi denemesi gerekir. Daha sonra da denenen bu bombanm uçak veya güdümlü füze tarafından taşınabi lir hale getirilmesi sağlanmalıdır. (DIŞ HABERLER SERVİSİJ jJış basmdan TehlikeJi Bir Silâh ortekiz'de 25 Nisan darbesınden öncekl günlerdeydi. Lizbon'dakı Brezilya Büyükelçisinin eşı, perdeleri aralayınca gördüğü manzaradan dehşete kaplldı. Sokaktakl elektrik tellerinin üzerinde bir erkek cesedi «allanıyordu. Kısa bir süre sonra, bu cesedin, Salazar'ın etrafa dehşet saçan gizli polis örgütü PÎDE'nin mensupları taralından uzun uzun işkence edildikten sonra pencereden dışan fırlatüan bir rejim düşmanına ait olduğu anlaşıldı. Salazar yönetiminin egemen olduğu Portekiz'de bu olaylar üzerinde fazla durulmazdı. Brezilya Elçiliği yetkilileri de olaym üzerinde, lşin İç yüzünü öğrendikten sonra, fazla durmadılar. P Demokratlann nefreti Bu tür olaylar, Portekizli demokratlann Salazar yönetiminden neden nefret ettiklerini aydınlatmaya yeter. Bugün bir çok Portekizli liberal, ülkelerinde faşizmin gölgesinl görmektense komünistlerin iktidara geçmesini yeğliyeceklerinl söylemektedirler Içlerinde bir çoğunun Komünist Partisine yakınlık duymalarının nedeni de budur. Paşizm Portekiz'd» değişik bir ksllğa bürünmüştü. îtalyan veya Alman faşizminden çok farklıydı. Salazar faşizmi gösterişten uzak durmayı tercih ediyor, e?kl Roma usulü selâmlara, gösterişli ünifoı> malara ve gürültülü geçit törenlerine fazla itibar göstermiyordu. Buna karşılık toplumu çok daha ağır bir baskı altında tutmayı ilk hedef olarak kabul ettigini belli ediyor ve bunun için de şiddet yöntemlerini kullanmaktan kaçınmıyordu. Salazar döneminin korkunç polis örgütü PÎDE. bu herfefs ulaşmak için kullanılan araçlardan sadece biriydl. 25 Nisanda darbe yapılıp faşist yönetim yıkıldıktan bir süre sonra Portekiz Geçici Hükümeti bir karar aldı Yeni bir örgüt kurulacak ve Portekiz'de faşizmin kökleri kazınacaktı. Yeni kurulan örgüte «Fasizmi Yoketme Komitesi» adı verildi. Bu örgüt kısaca halk arasında «CEF» olarak bıliniyordu. Bu örgüt kurulduğu zaman bazı yabancı gözlemciler kuşkulandılar. Bunların kanısına göre, aynı örgüt kısa bir süre sonra PİDE'nin kimliğlne bürünecek ve aynı baskı yöntemlerini kullanmağa başlıyacaktı. Ostelik bazı çevreler faşist deyimini, faşistlerin solcu deyimini kullandıkları biçimde herkes için kullanlyorlardı. Yabancı gözlemcilerin kanısına göre, CEF rfiye anılan örgüt kısa zamanda suüstimal edilebilir ve faşist bazı uygulamalara girişebllirdi. Çin Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı t .; görevden almdı Portekiz Komünist Partisi Sov/etlere karşı ihtiyatlı bir politika izliyor LÎZBON Portekiz Komünıst Partisi yetkililerinin, ülkemn yonetfcilerinin ve dış dünyanuı kuşkulannı dağıtmak amacıyla, Sovyet Komünist Partisine karşı daha ihtiyatlı bir tutum ızleme PEKÎN Çin Dişişleri Bakanı Çi Peng Fei'nin, bu görevinden aündığı ve yerine, Bakan Yardımcısı ve eskj BM Çin delegasyonu Başkanı Çiao KuanHua'nın atandığı açıklanmıştir. 1971 Nisanında Dışişleri Bakan lığını vekâleten yürütmeye başlamış olan Çi Peng Fei, 1972 Şubatında bu göreve asaleten atan mıştı. Çiao KuanHua ise 1966 yılın dan bu yana Dışişleri Bakan Yar dımcüığı görerinı yürütmekteydi. Ikincl Dünya Savaşından önce Almanya'da öğrenim yapmı? olan Çiao KuanHua (60), Batıyı iyi tanıyan bir diplomat olarak bilinmektedir ve Almancayı müBİRLEŞMİŞ MİLLETLER kemmel, îngilizceyi ise oldukça Bırlesmiş Milletler Genel Ku iyi konuşmaktadır. rulu, Filistin konusunda koHua, Çüı'in BM*e gönderdiği cuşmalan sımrlamış ve her ül ilk heyete başkanlık etmiş ve Ba keye bir tek konuşma hakkı ta nınmıştır. Böylece 20 Arap ül bya çeşitli geziler yapmıştır. Çiao KuanHua'nın, Çin Dışişkesinin temsilcilerinin yapacağı leri Bakanlığına getirildigi, Pekonuşmalara karşı îsrail temsil cisi bir tek konuşma ile cevap kin'de yabancı misyon şeflerine bildirilmişse de henUz «Yeni verebilecektir. Çin» haber ajansı bu konuda bir Karar, üyelere tanınan 10 daaçıklama yapmamışUr. (a.e.) kikalık cevap hakkını kaldırmış o tır. 23'e karşı 73 oyla alınan karar için 18 ülke çekimser kalmı.ştır. Karardan sonra, îsrail temsilcisi, Genel Kurul Başkanı Abdülaziz Buteflika'yı taraf tutmakla suçlamış ve sert bir dille elestirmiştir. (a.a.) BM'de Filistinle ilgili konuşmalar sınırlandı Mısır hükümeti Jüks tüketim malları üretimini 1980'e kadar olan dönemde geri planda tııtma kararında KAHÎRE Son aylarda Mısır"da kuyrukların uzamağa başladığı ve çeşitli tüketim maddelerini bulamıyan halkın bazı olaylar karşısında sert tepkiler göstermekte olduğu bildirilmektedir. Özellikle büyük kentlerde belü başlı bazı tüketim maddeleri buluoamamakta, bulunanlann fiyat lan hızla artmakta, bu arada ka mu ulaştırma hizmetleri büyük öl çüde aksamaktadır. Kısa bir süre önce Başkan Enver Sedat'ın emriyle kurulan Mal ve Fiyat Komisyonu, halkın tep I kisini yatıştırmak amacıyla bir sü re önce bazı kararlar almış ve alüminyum fiyatlanndan giyecek fiyatlarına kadar, çeşitli tüketim mallannm fiyatlarında yüzde 5 ile yüzde 10 arasında indirimler yapılmasını emretmişti. Bazı siyasi gözlemciler, komisyonun bu emrine uyulacağma muhakkak nazanyla bakılabileceğini, ancak bunun etkili bir tedbir olamıyacağını söylemektedirler. Gözlemcilere göre, fiyatlan indirilen maddelerin, bir süre sonra piyasa dan kaybolması önlenemiyecek, bu da huzursuzlugu büsbütün art tıracaktır. Mısırü yöneticiler ise, tüketim malları arasında bir ayırun yapmaktadırlar. Mısır Plânlama Bakanı Ismail Sabri, kısa bir süre önce yaptığı bir konusmada bu ayırım üzerinde durmuş ve «Belli baslı yiyecek maddelerinin üreti mini arttırmak için çaba harcıya cak ve sonuç alacağız. Buna karşılık lüks sayılabilecek tüketim maddeleri üzretimine agırhk vermemiz 1980 yılına kadar söz konusu değildir. Mısır'ın bir savaf ekonomisi içinde bulunduğu unutulmamalıdır» demistir. (DIŞ HABERLER SERVİSİ) ge çalıştıklan ve bunu verdikleri demeçlerle ve davranışlarıyla itanıtlamağa çabaladıklan bildirilmektedir. Lizbon'da bulunan yabancı gözlemciler, aynı ihtiyatlı tutumun Sovyet Komünist Parusi yetkilileri tarafından da benimsendigini belirtmektedirler. Yabancı gözlemcilerin kanısına göre, Portekiz'de bizzat Sılâlılı Kuvvetler Hareketi içinde büe bazı yetkililer, komünistlerin Sov yetler Birliği ile yakın ilişkılennden kuşkulanmakta ve Por»ekizli komünistlerin ilk fırsatta ülkcyı Sovyet nüfuz bölgesine sokma girişiminde bulunmasından endışelenmektedirler. Portekialı komünistler şimdi bu kuşkuıan d«gıtmak ve endişelerin yerwz oidugunu göstermek için Dazı çaba lara girişmiş bulunmaktadırlar. Gözlemciler son olarak, Portekiz Komünist Partisi Genei Sskıvreri Alvaro Cunhal'ın MosKova ziyaretini örnek göstermeite ve kendisinin, ziyaret süresmce Sovyet yetkililerine karşı çok nıesafeli davrandığını belirtmekteclir ler. Portekizli komünistlerın endişelerini bilen Sovyet yöneüciieri ise, bu konuda yardımcı olma^ niyetinde olduklannı belli etmi::lerdlr. Cunhal'ın Moskova ziyareti sırasında Sovyet basını kendisinden fazla bahsetmemjş z:yareti herhangi bir yabancı devlet adamının zdyareti gibi «.öötermeğe çalısmıştır. Gözlemciler, bu çabalara rafmen, Portekiz'de bazı çevre»2rde kuşku havasının esmeğe devanı ettigini söylemektedirler. Ömegın 25 nisan darbesini gerçekleştıren Silâhh Kuvvetler Hareketi üye'.eri arasında bazılan komünistlerin niyetlerinden emin değilîerdır. Bunlar hiç kuskusuz komümsılere karşı açık bir harekete girış mek niyetinde olmamakla birlîkte, kuşkulanndan kurtulmak. için daha kesin kanıtlar beklemektedlrler. (DIŞ HABERLER SERVtSt) Savunuyorlar «Faşizmi Yoketme Komitesi» ile ilgili tartışmalar bugün de devam etmektedir. Portekizli demokratlar ve bazı yetkililer, bu örgüt hakkında duyulan korku ve endişelerin yersi» olduğunda ısrar etmektedirler. Bir Portekizli subay bu konuda şunlan söylüyor: «Şimdiye kadar sadece PÎDE ajanlarını kovaladık ve beş veya altısı dışında hepsini yakaladıt, PİDE ajanlarına bile kötü davranmıyoruz ve kendlleri haKkında herhangi bir şikâyet bulunmayanlan serbest bırakıyoruz. Bu bakımdan üyesi bulunduğum CEF'in zamanla yeni bir PÎDE haline gelmesi söz konusu değildir.» Eski yönetim döneminde PÎDE hesabına muhbirlik yapan ve sayılarının 20 bine ulaştığı bilinen kişilerden ise sadece 40 kişi tutuklanmıştır. Bu kişilerin ihbaılarının büyük çapta can yanmasına yolaçtığı da bilinmektedir. Portekizli bir yetkili de şunlan söylüyor: «Sağcılar son olarak 2728 eylül'de gösterilere hazırlanmışlar ve bir karşı darbe planlamışlardı. Biliyorsunuz bu gösteriler yasaklanmış, daha sonra da eski Başkan Spinola görevinden ayrılmıştı. O olaylar sırasında bila pek az sayıda suçlu tutuklandı. Salazar'ın ünlü Portekiz Lejyonunun mensuplan bile bugün serbestçe aramızda dolasıyorlar. Bu bakımdan bugünkü yönetimin yozlaşıp yeni bir diktaya dönüsmesl söz konusu değildir. Geçmişteki acılarımızı unutmuş değiliı ve baskı yöntemlerinin hiç birini kabul etmiyeceğiz.» GELİSİM DİZİSİ felsefe hukuk tarih >litika rım eğitim GELIŞIM YAYINLARI (Modem Grafik: 239) 9004 GELİSİM DİZİSİ sosyoloji iktisat fizik biyobji sanayt GELIŞIM YAYINLARI (Modern Grafik: 238) 9003 Duyulan endişeler Bu iyimser göruşlere rağmen, CEF adıyla anılan örgütün eylem lerinin hafife alınması olanaksızdır. Bu örgütün ajanları kısa bir süre önce Oporto'da 200 kişiyi tutuklamışlardır. Daha önce tutuklananlarla birlikte hapse atılanların sayısı 400'e ulaşmıştır ve bunların eski faşistler olduğu iddia edilmektedir. CEF'in başında bulunan General Otelo Saraiva de Carvalho, şimdiye kadar bir tek suçsuzun bile tutuklanmadığını, yakalananlarm hepsinin eski yönetimin imtiyazlıları olduklannı iddia etmektedir. Yabancı gözlemciler ise aynı görüste değillerdir. Bunlarm iddialanna göre, yakalananlar arasmda eski yönetim taraftarları bulunmakla birlikte, düşmanlannın iftiralarına kurban gitmiş kişiler de pek çoktur ve daha da önemlisi, CEF her geçen gün biraz daha PİDE'nin yöntemlerini kullanmakta ve etrafına korku sajmaktadır. • Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Ömer Sakkaf. Nevv York'ta öldü NEW YORK Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı ömer Sakkaf, Birleşmiş Milletler Genel Kurulundaki Filistin görüşmelerine katılmak için geldiği New York'ta, beyin kanamasından öl mtiştür. Açıklamayı yapan Suudi Arabistan'ın Birleşmiş Milletler temsilcisi, 50 yaşındaki Sakkaf' m kalmakta olduğu Waldorf Astoria otelindeki odasmda birden fenalaşarak öldüğünü söylemiştir. (UPÎ) KAYIP Î.E.T.T. kartımı ve sebekemi kaybettim. Geçerstzdir. Nükbeı IRK Cumhuriyet: 9030 Patates dolu çantayla tehdit edip bankayı soydu LONDRA Londra'da bir bankaya giren bir kiji, banka müdü rünün odasına girerek çalısma masasının üzerine bir valiz koymus ve içinde bomba oldugunu, kendisine 30 bin îngiliz lirası (yak laşık 1 milyon 200 bin lira) veril mediği takdirde bombanm patlayacağını söylemistir. Müdür, banka memurlanndan birini çağırmıs ve istenen parayı getirmesini bildirnüjtir. Para, çan tanın sahibine verilmış. ve adara parayı aldıktan sonra bankadan ayrümıstır. Polisin verdiği bilgiye göre, adam bankaya gitmeden önce Mid land Bankasının Euston Road subesine telefon ederek müdürden randevu almıgtır. Bomba uzmanlan olaydan biraz sonra valizi açmıslardır. îçinden bomba yerine 3 kilo patates çıkmıstır. (THA) The Economist DAHOMEY'DE İKİ TRENİN ÇARPIŞMASI SONUNDA 200 KİŞİ ÖLDÜ LAGOS Dahomey'ın başkenti Cotonu yakınlarında iki trenln çarpışması sonucunaa en az 200 kisinin öldugü bildinlmektedır. Bu konudakı açıklamayı. Dahomey'in Lagos bUyükelçisi yapmıştır. Kazanın, Cotonu'nus 60 fcm kuzeyinde Ougoo ile Toggo arasında cereyan ettigi bildirilmektedir. Haberi veren kaynak. çarpısmadan sonra iki trenin alevleı İçinde kaldığını. bu arads volculardan bir fcısmının btrbırine eec mis olan vagonlardan cıkamaduılarını belirtmistir. Hacı Adaylan Tt)RK HAVA YOLLVRI Ue SUUDİ ARABİS1M HAYAYOLLYRI BuYıJ Hac İçin Gidî$ ve Dönüş'te Hizmetinizdedir Hac Sefetieri Istanbul Ankara'dan 28 KASIM 21 ARAUK Thrihleri Arasında Yapılacaktır. Gidiş Dönüş Uçak Bileti 5565 TL.dır. Sıvrfi ArabistiR Geml Hizmıtler ücrıti bu rıhama dahildfr HAC REZERVASYON: 41 26 31 46 40 17 VEFAT ve TESEKKUR Türkiye Şeker Fabrikalan A.Ş. Eskişebir Pancar Tohumu Üretme Çiftliği Müdürü Ziraat Yüksek MUhendisi TEŞEKKÜR Ablam SEVİM ORAL'm doğumunda yakın alâkasmı esirgemiyerek ESÎN'imizi bize kavuşturan değerli arkadaşun Necdet Tekin Ozton'f Elim bir trafik kazası sonucu 13 Kasım 1974 gunti kaybetmiş bulunuyorni!. Eskisehir'deki cenaze törenine bizzat katılan ve büyük acımızı paylaşan dost ve akrabalarımıza en ıgten şükranlarımızı sunanz. OZTAJJ DEMÎRCÎ DÎKER DEMtRÖZ ELAGÖZ GÜRDEMİR AİLELERİ Dr. ŞAFAK KOZA'ya ve başta ebe ZEYNEP Hanım olmak üzere S.SJC. Nişantaşı Hastanesinin tüm personeline en derin teşekkUrlerimizi sunanz. Dr. METÎN TABAK SEVİMÖMER ORAL Cumhuriyet 9027 (Cumhuriyet: 9038) Jet Uçaklar^la MEVLÎT Bundan iki yıl önce bizleri derin aalar içerisinde bırakarak aranuzdan aynlan faymetli esjnı, biricik babamız, • ". MÜRACAAT i Tüıfe HavaYdları Sabş Bürolan Yetkili Seyahat Acenteleri. H1CIHASAN YETMIŞBIR'in aziz ruhuna ithaf edilmek üzere, vefatının 2*nd senei devriyesi olan 17 kasım pazar gunü (yarın) ikindi namazını müteakip, Kasımpaça Büyük Camiinde Mevlit ve Kuran'ı Kerim okutulacaktır. Merhumu seven bütün eş, dost, akraba ve din kardeslerimize duyurulur. AİLESİ Cumhuriyet 9022 (Basnu 24406) 9008