Katalog

CÜMHÜRÎYOT 26 Ekiî". !P7Î KONSERLER Selmi ANDAK Daha Güçlü Orkestra.. YAZAN Hoşmet Zaybak v» DotHor Fryoh^u bri KoJu AGUT OLAYI İEIGESEL OYUN 2 BÖLÜM (İlâncıhk. 9057) 8427 1974 1975 mevsüni Istanbul Devlet Sem'oni Orkestrası'nın açıh? konserlerinden itıbaren ızlediğımiz sevindirici bir durum: Orkestranın, kadro açısından bazı gruplannın eleman sayısıyla güç lenerek, tam bir «senfonik orkest ra» kuruluju görünümüne kavuşmasıdır. Orkestra konusunda diğer önem li bir olay da: •Devamlı şef» olarak Istanbul Devlet Senfoni Orkestrası yönetiminin 'henüz kon serlerde orkestranm başmda göre ır.emekle beraber> tanmmış şefler den Mircea Basarab'a verilmış ol masıdır. Romanyah orkestra şefi Mircea Basarab'ı, müzikseverler geçen mevsim yönettiği başanb konserlerden tanıyacaklardır. Mevsimin ilk konserinde t. Devlet Senfoni Orkestrası'nı yöneten John Matheson Yeni Zelanda do ğumlu. fngılterede müzik eğitüni görmüştür. 1952'den beri «Carl Ro sa Opera Company», «Sadler's Wells Opera Company» ve 1971'den ben Covent Garden'ın baş or kestra şefı olaıak çahşmış, aynca Yeni Zelanda Orkestrası, Hollanda Opera Orkestrası, Fransız Radyo Orkestrası ve kısa bir süre Anka ra'da Turkıye Radyoları ıçin kon serler jönetıminde bulunmuştur. John Matheson, yukanda kısa ca saydığımız müzik çalışmalannın hakkını veren, yetenekli ve başanlı bir şef. Özellikle orkestra partisyonu'nun daha ziyade biçfan sel ve teknik açıdan inceliklerine önem vercn ve yönetiminde nüanslara tıtizbk gösteren bir yorum lamaya yoneliyor. Ingiliz besteci< i Elgar'm (1857 1934> Güney'= de. adh Op. 50 Orkestra Süitı'nı jonetirken bu özelliklerını belli ettı. Beethoven'in <6. Senfoni Pastoral«inde ise, John Matheson, orkestrayı. bestecinin bu senfoni sinde kendine özgü «derin, guçlü ve sıcak» çizg'lenne ula=tıracak bır yorumda gbrünmedi. Bu konserm sokstı olan Ay Müzik dünyası ünlü yorumcu David Oistrakh'ı yitirdu. Müzik dünyası öncekl gün, ünIti bir yorumcusunu daha yitirdi. Dunyaca tanınmış Sovyet Violonisti David Oıstrakh, bır süre önce başladığı Batı Avrupa tumesinin son duragı olan Amsterdam' da öldü. Unlu sanatçı, 1937 yılında Brüksel'de katıldığı uluslararası bır yanşmada bırıncılık odulünü kazanmış ve dunya, Oistrakh adını ilk kez böylece dııymuştu. 1908 yılında Sovyetler Bırhğı' run Odessa kentınde doğan Oıst rakh, muzık öğrenımıne 1920 yı lında Odessa Muzık ve Tıyatro Ensntüsünde başladı. 6 yıl son ra okulu birincılıkJe bitıren Oıstrakh, mezumyet konsennde Glazunow un keman konçertosunu bestecinin yönetiminde yorumladı. Oistrakh 1934 yılında muzık doçenti ünvanmı kazandı, 1939 yılında ıse muzik profesörü olarak Moskova Konsenatuvarında çalışmaya başladı. Unlü yorumcunun müzik dünyasına kazandırdığı sanatçılar arasmda Olga Kaverzniva, Parhomenko, Pıkayzın ve kendi oflu tgor Oistrakh savılabilir. ilk ödülünü 1930 yılmda Kharkow'da katıldığı bir yanşmada kazanan Oistrakh, 1935 yılında Uluslararası Varşova Konkurunda ikınci oldu. Dıger armağanlann yanı sıra, Rusya'nın en bujuk madalyası olan Lenin nişanı ve Stalin ödulü ile de onurlandırıldı. lâ Erduran'm yorumladığı Edou ard Lalo'nun «îspanyol Senionıs: Op 21» ne gelmce: Geçmıs yıllardan bu yana. sadece T ü r kiye'nın değıl, tiim müzik d ü n vasının «klâs» a ulaşmış vıyolonıstlerinden birı oldugunu, daha küçük yaşındanberı ıspatiamış bulunan Aylâ Erduran'm ozel lıkle sıcak «temperament» ii stilını, renkli tını sını ınkâr etmeye kımsenm hakkı yoktur Ancak, klâsık «konçerto» bıçi mınden az çok ayrı ozellıkle ve daha ziyade keman ve orkestra ıçin yazılmış «senfonik bır şıır» karakterinı taşıyan Laio'nun «Is panyol Senîonısı» nın «Andante» bölümür.de Aylâ Erduran'm gös terdiği ıçtenlikle dolu, yakıcı ve üstün «yay» ı, aynı eserin özellikle giriş.nde (Allegro non troppoı ve finalı (Rondo Allegro) da aynı başarıya ulaştırdıgını söyleyememelc üzünttisünu taşıyonız' Aynı keman vırtuozumuzun Mıthat Fenmen'm piyano eşb gmde tstanbul Devlet Opera ve Balesinuı Maksım salonunda dü zenledjğı konserler serısmde ver dığı keman piyano resıtah'nde ulaştığı Ustün klas, büyük yorum gücü ve dünyanın sayılı vır tüozlanna özgü stıl ve kışılık içın, geniş övgü'den başka söylenecek söz yoktur. Aylâ E r d u ran'm bu resitalınl izlemek fırsatını bulmuş olanlar, herhalde bu ender rastlanan «müzik şöleni» nden müzife ve keman de nilen ince ve derin çalgının bütün inceliklerine doymuş olarak çıkmışlardır. Ve şayet bir öncekı gene aynı Aylâ Erduran'm sozü geçen Orkestra eşlığindeki konserini izlemış iseler, herhalde bu üstün klâsta vırtüozumuz dak] zaraan zaman beliren bu şaşırtıcı «degışkenlık» nedenını bulmakta zorluk çekeceklerdir? Aylâ Erduran, pıyanoda Mithat Fenmen'ın olgun. anlayışlı ve her solıste buyuk destek sağ layan başarı'.ı eşligınde, önce Mozart'ın «No 9 Fa majör Sonat» ından sonra Brahms ın «No 2 La majör Sonat» ında muzik aniayısınm sağlamlığım crtaya koydu Nıhayet Beethoven'in ünlü «Op. 47 La majör Kreutzer Sonat» ında, bu zorlu yapıtm bütün teknik çizgilermı ve gerek derin, gerekse parlak tum karakterinı belirterek «büyük yorum gücü» ne ulaştı. Gölhan, %fcHükümet sanayii tüm Anadoluya yayma çabasında,, dedi Türk Ekonomik Hukuk Vakfınca düzenlenen «1974 Sonbah a n n d a Türk sanayiinin sorunları ve sanayı polıtikamız» konulu panelde dünya ekonomısınin 1930"lardak] bunahma benzer bır ortama doğnı ıterledıgi öne sürülmüştür Dunya ekonomısmdekı bu olumsuz gelisimden Türk ekonomısınm de etkılenmesinüı sozkonusu oldugunu belirten konuşmacılar sorunların çozümü ıçm sijasî partılerın gerçekçi ve akılcı ortak bir tutum ıçıne gırmelenni önermıçlerdir Panelde soz alan Sanayi ve Teknoloji Bakanlıgı Musteşan Mehmet Golhan sanayı teşvıkler: konusuna değmerek «1973 yılında Marmara bölgesı tüm teşvık tedbırlerinın yüzde 41'mden yararlanmıştır. 1974 yılında ıs« bu bolgenın payı yuzde 22'\e :nmıştır Bu deği'îim hukumetın ssnajıi tum Anadoiuja yayma çabasmm ıfadesıdır» dermştır. O î e yandan yabar.cı sermayenın Turk sanayıcısıne yenılıkler ogrettığmi one süren Turk Sanayıcılerı ve Işadamları Derneğı Baskanı Feyyaz Berker Yabancı Ser mave Yasasmın kabulunden bu yana Turkıjeje bırbuçuk mılyar lıralık yabancı sermaye geldığını oysa talebın ıkıbuçuk mılyar lıra oldugunu soy'.emıştır Berker yeryu7undeKi en buyuk probıemm enflâsyon oldugunu, buna da teknolo.ııde orîaya çıkan darboğa?m yol aç.gını ılen surmuştur. Belediye taşınmaz mallarını yeniden değerlend'recek Beledjye; gelırlerinı arttırmak < amacı ile taşınmaıs mallarinı ye ! nıden değerlendırecektır. Beledıye Başkanı Ahmet İsvan, ] Belediye Şube Müdurluklennden bolgelerınde ecrımısıl veya ısgalıye karşüığmda ozel kışılerın taillandığı jerlerle, Belediye malı olup da boîgesı ıtıbarıyle buyuk gehr getırebılecek nıtehkte, fakat terkedılmış yerlerın en kısa zamanda saptanıp. krokıleny le birhk'e kendısıne bildırılmesını ıstemıştır. Bu arada bundan boyle işgaliye resmi karşılığmda kuilanılmasına ızın venlen jerlere. ısgalıye resmı karşılığında ku:lanılmasına ızın venlen yerlere, ışgal edılen yerın yıizolçümu, kış:mn adı ve başlangıç t a n h m ı gosterır bır levha da asılacaktır Bu suretle fa?la yer ı^gal edenler ortaya çıkacak ve Beledıyenm gelır kavbı onlenmış olacaktır DEVEET OPERA VE BALESÎ f Türk Bestecileri Gecesi PROGRAM 28 Ekim, Pazartesi, 20.30 Maksim'de N.K. AKSES Yaylı Sazlar Kuarteti (Ağıt) N. KODALLI Piyanolu Kentet (Ebru) Çalanlar: VİYANA SOLtSTLERÎ ve soprano SEVÎM ÇÎDAMLI ••• E.Z. ÜN Sonat (Flüt T« piyano için) Çalanlar: KÂMİL ŞEKERKARAN VERDA ÜN E.Z. ÜN Anadolu Esintiler Piyano solo: VERDA ÜN Yabancı sermaye Necil Kâzım Akses ve Nevid Kodallı'nın eserleri 25. kuruluş yıldönümü dolayısiyle AKBANK tarafından ısmarlanrruş ve besteletilmiştir. İlk çalınışlandır. Cumhurtyet 8419 Profesörlüğünün ilk yıllannda David Oistrakh. yurt dısında d a turnelere çıkmağa başladı. Polonya, Romanya. Isvıçre. tngiltere, Belçıka, Arjantin ve Türkiye' de başanlı konserler verdi. 1950' ler ise, ünlü sanatçıya yeni bır dünyanın kapılarını açtı. Artık Oistrakh. P a n s , Londra, Washıngton, New York ve dünyanın dığer büyük kentlerındekı en ünlü konser salonlannın aranılan yorumcusu olmuştu. Gosterişsız. fakat net bir virtüoziteye sahip olan ünlü violonistin repertuannda, çoğunlukla Sovyet bestecileri yer alırdı. Brahms'ın re majör keman konçertosu, Haçaturyan'ın keman konçertosu, Mozart'ın keman konçertolart, Sıbelius ve özellikle Çaykovski, Oistrakh'ın repertuaruun değişmez besteci ve eserleriydl. David Oistrakh, ünlü Sovyet pjyanısti Lev Obonn ve çelhst Rostokoviçie birlikte bir de trio kurmuştu. Bu Unlü t n o , ülke ıçin de ve dışında verdikleri konserlerde, kendilerini dınleyenleri hayran bırakıyoriardı. Üç hafta süren Batı Avrupa turnesinde son konserıni verdikten sonra. Amsterdam'da geçirdiği bir kalp krizi sonucu olen ünlü vıolonist 66 yaşındaydı. Istanbul Sana>ı Odası eskl başkanlarından Ertugrul Soysal .se yap;ığı konusmada Türk ekonomısın'n geçnrs yıllarda büyük hâtalar ışledığinı ıfade etmış, «Buna bir ornek, bırçok gereksız konularda Turk ekonom'si yabancı sermayeye açümıştır. O>"sa yabancı sermayenın her turlusure açılmak gerı kalmışların akılsızlığıdır» demıştır. Döviz karaborsası yapan kitapçı gözaltına alındı Istıklâl caddesmde kitapçı Hayk Mınoyan'ın ddvız kaçakçılığı yaptıgı Mali Polıs tarafmdan saptanmış ve dün mahkeme kararına uyan polıs arama yapmış tır. Daha önce de aynı suçtan yakalanmış ve tutuklanmış olan Hayk'ın dükkânındakı bır tezgâ | hın altında 24 ulkeye aıt 200 bm j lıra tutarında dovız bulunmuştur j Dövızlerı karaborsadan toplayıp < yıne karaborsaya süren sanık , gözaltına alınmıştır 1 Cumhurıjet Reşat Hamıt Azi7 Napohon 24 A>ar 22 Avar A LT I N 510515 165775 515520 495500 6OU82O 75M7SOO «1O69J0 J8 EKİM C O U R T E S t Gune$ 7 22 1 07 12 58 b.43 ögle 15 52 9 38 tkindı Aksam 18 13 12 00 19 45 1.31 Yat«ı 5 40 tmsak T AKVi M Günün kitapları KİRPİ MASALI StEGFRIKD LENZ TURKIYE IŞ BANKASI KU LTÜR YAYIN LARI BİTMEK ÜZERE OLAN KİTAPLARIMIZ TARİHTEN GELECEĞE ATATÜRK VE DEVRİMLERİMİZ TÜRK EL İŞLERİ SANATI ŞAİRLERİN SEÇTİKLERİ Renkli, Ofset baskı Resimli, Okul öncesi Modern bir Çocuk kitabı Suçsuzlar Çağı Suclular Çaqı Bremen edebıyat bdülünu kazanan bu oyunda, ınsanlan araç tıalme getıren baskı donemıyle nesap sormayı gerektıren Kurtuluş donemı ele almıyor. 8 lıra S O Y I T YAYINEVt P.K. 713 tSTANBUL 50 YILIN TÜRK RESİM VE HEYKELİ 50 YILIN TÜRK KÂĞIT PARALARI HEMŞEHRİMİZ ATATÜRK ŞARKILAR KİTABI ATATÜRK EVLERİ VE MÜZELERİ cem İNSANLAR VE KÖPRÜLER 50 YILIN TÜRK EDEBİYATI DOSTLAR BENİ HATIRLASIN yayınevi Prof. Dr. Mustafa Akdağ 100. Kültür Dizisi'ni Sunar Edebıyat Kuramları Ve Eleştiri Turk Dıl K u n a n u Bilım ö d ü l ü 25 Berna Moran 50 YILIN TÜRK TİYATROSU MEVLÂNA BİBLİYOGRAFYASI TARİH BOYUNCA TÜRK ATASÖZLERİ MİLLETLER ARASI ÖNEMLİ MESELELER Türkıye'nm İktısadî ve Içtimai Tarıhi Kendı alanında tek ve kaynak eser, ıkı cılt 50 YILIN TÜRK MİMARİSİ DOĞRU MU? YANLIŞ Ml? MAARİF PROBLEMLİ ÇOCUKLAR İsmail Cem Doğan Avcıoğlu KOMUTAN ATATÜRK MESNEVİDEN HİKAYELER TÜRKE DOĞRU TÜRK TİYATROSU İSTİBDAT VE TANZİMAT DÖNEMİ Türkıye'nm Düzeni Duzeitümış, gözden geçırılmış yeru basıcu, u a ciit oU. 12 MART Yakın tanhımızın bnemiı Kesıtı 12 Mart nun ıçınden sergılerup belgelenıyor (rasanıldı?' eüa), 50 YILIN MİZAJH KARİKATÜRÜ RÜBAİLER ZABİT VE KUMANDANLA HASBİHAL ESKİ MISIR ŞİİRİ Sabahattin Eyüboğlu 4. basım'ı çıktı. Türkıye'de Gerı Kalmışlığın Tanhi 30. Yeru oasım IKI cut oıı »raa^ İSLÂMDA RESİM MEVLANA ŞİİRLER] ANTOLOJİSİ ŞEHNAMEDEN SEÇME MİNYATÜRLER SANATTA BATIYA AÇILIŞ VE OSMAN HAMDİ SANAT UZER1NE DENEMELER tlnlü kultur adamımızın ölümünden socus vavunlanan ve kitaplarına gırmemış bütün yazılarını ıçeıen aser 25. rUrkıye radyo larının «Arkası varın» Drograraında Ugıyle ızlenen eser: fhtilâller ve Oarbeler Tarihi Uzun suredlı aranan eser lan U l n i : KHAİJ, B»şnıu«ahıp Suk Apt. Caçaloğlu Isı BİLDİRİLER SANATI GÖRMEK ATATÜRK RESİM HEYKEL TÜRK TİYATROSU MEŞRUTİYET DÖNEMİ ORTA OYUNU DÜNYA SANAT TARİHİ Bütün Kitapçılarda oe Iş Bankası Şubelerinde. Genel Dağıtım: BATEŞ ISTANBUL Derya Gülü Fıyaü ıu ura. Dagıtım: GEDA Cagaloglu Venl çıktı Beklenen ktUptır 639 «aytı Fiyati S Ura O<t«O mell cönderılıt Oıtretınen ve öiTencilere ve genelliklc kiiaprılars vÜ7d<> 2" indirtm yapılıt. Postalanik ve taavale öcreü bize ailtiı. Pnsta Kntusu: 1 tahstn Banfuoiln Baflarbafi, Otküdn • 7 UtanbuL TOrkçenin Grameri Tahsin Banguoğlu Fevzi Sirinlj RÜMANYA Vft CEAUŞESKU Kıtapçınızaarj arayuuz. J0 ura