Katalog

CUMHUEÎYET 23 KTrtrn 1974 Burjuva Toplumunun Yalnız Don Kişot'ları.. TV'den slnemaya geçtigi belirtilen geng bir yönetmenden, Feter Hyama'dan llglnç bir sürpriz, cînfllâk»... Ikl Amerikan polls memurunun öyktisünü veriyor fllm... Son yıllann polislye fllmlerinda çok raslanılan, kendine Czgü biçlmde çaüşmayı seven türden İM polls... Ahiâk sabıtannda görevll olan kafadarlar, sokak fahişelerinden clnsel sapıklarm alem yaptüclan geca kulübüm , «umuml heiâılarda döuerüer<ten eroln kaçakçılanna dek «türİU çesltli» konularla ugrasıyorlar. Bir fahişeyi tutukladıklan sırada, kadırun «yüksek seviyedeski tamdıklan sayesinde bemen serbest bırakılcuğına tanık oluyorlar. Daha sonra «masaj evi» işletmekten esrar kaçakçılığına dek her türlU kirli lse kanşmıs bulunan Rlzzo isimli birtno kancayı takıyorlar. Ancak Rizzo'nun da arkası güçlüdür. ÎM ahbap. âmirlerl tarafından etliye sütlüye fazla kanşmakla suçianıyor, tebdld ediliyorlar. Ancak işın sonuna dek gitmekten vazgeçmiyorlar. 'Ama onlan bekleyen, yaşamlan pahasına gercegi ortava çıkardıktaa sonra bile, fazla rahatsu ettiklerl çBvrelerta etklsiyle, yeni blr iş aramak zorunda lrnimafctaa baska blrşey olmuyor, «înfllâk», çok akıcı, rmhat bir Blnema cüliyle anlatümı?, teknik bakımdan kusursuz bir fllm.. ö•ellötle büyük magazadakl TUrusma, sokaklardakl lzJeme gibi tölümler etkileylcl.. Ancak bu ljiçimsel görünümün altında, tînlilâk» ta Amerikan polisiyesinln geleneksel gücünü vs sayitlıgını meydana getiren oıellikleri yine tnılmak sor defll Amerikan sinemasının «kahraman yaratma». blreyt yüceltme tutkusunun yeni örneklerl, polis kahramanlan INFİLÂK • (Busting)/Yönetmen: Peter Hyams/Ojruncular: Elliott Gould, Robert Blake, Allen Garfield/RenkU bir UA yapımı (Site, Lüto, Renk'te). perde arkasındaki nUfuzlu Mşiye hizmet etme zorunda bırakılması, Batının katipalist burjuva toplumlanndaki belli blr yozlaşmanın, çürilmenln en gözönündeki, en harcı âlem belirtUerinden olarak az mı karşunıza çıktı, sajosız örnekleriyle? «Infilâknta bu klrll, iğrenç lşbirliğlnin, toplumla aralanna paranın, nüfuzun gü cüyle bir duvar çeken bu kişilerin blr kez d&ha, iç bulandıran teşhiri. sergilenmesi var. Ama fllm, yine tüm polisiye ülmlerde (ve daha genel biçimde Amerikan sinemasında) oldugu gibi, m n , Elbetto kl daha çağdaç, daha gUoümüsden... Glyimlerinden yaçam felaefelerine, konuştuklan argodan getlrdiklerl toplumsal eleştiriy» dek... Amerikan pollsiyesinin öwUikl« son 5/10 yılda kendi toplumsal yapısı hakkında ortaya koydufu eleşttri (Gordon Douglas'ın «Korkung Hakikat The DetectİTe», Peter Yates'in «Gangsterin Kaderl Bullitt» glbl filmlerini natırlayınız), atnfıUJnte da var. Batı toplumlannda sermayenin iktidarla sıkafıkılığı, polisin, devlet mekanizmasınm bir parçası olarak güçlüye, sorunu, bilinçli, sorumlu, ıolıımlu» kişilerle, «olumsuzslar. «kötiller» arasmda bir kişisel, bilemediniz zümresel hesaplasma sorunu olarak ortaya koyuyor. Sorunun temei bir sorun, bir cdüzen» sorunu olduğu, üretilen artık değerini topluma aktaramıyan, bir annlığın elinde toplayan bir düzende, «eşitlik» iikesinin bir düşünceden 1leri gidemediği, «imti yazlılar» kitlesinin yok edüemiyeceği, yasalar önünde eşitliğin ise uygulanamıyacak blr ülkü olarak kalacagı açıklanmıyor. Baş değerin «para» saygı görmenin baş kıstasınm «maddî dunım», baş çabanın «artık değer üretme» ve onu belll ellerde toplama oldugu toplumlarda, Riraolann, ve onlann arkasında veya yanrndakl komlserlerin, emniyet âmirlerinln, savcıların, politikacılann, vs. herzaman varolacagı duyurulmuyor. Tokat gibi çarpan, baa gerçekleri sergüeyen, araa bilinçlendirmesinin sonuna dek gitmeyl (çoğu zaman oldugu gibi) göze alamıyan bir film.. Yine de haftanın en ilginci... Haftanın fılımleri Geçen yıl yapılan Şenllk'te ödül kaıanan liseli jençler kaparus toreninde Deniz SOM Atillâ DORSAY Kadıköy Halk Eğitiml Merkezi'nin 1971 yılından bu yana düzenledigl Istanbul Iiseleri Tiyatro Şenllğl bu kez Türklye çapında bir görünüm kazanmıs tır. Merkez Müdürii Orhan Okay ve tLTÖ (Istanbul Llselerl Tiyatro Örgütü) Başkanı Haluk Şevket'in çahsmalan »onunda Istanbul sınırlannın dışına taşan bu sanat şenliği genç yeteneklere yeni olanaklar sağlama ve liseli gençlerin sanat çalısmalanna yeni ışıklar tutma amacmdadır Dört yıl önce 7 lisenin katılmasiyle başlayan Şenlik her geçen yıl tfaha çok Ugl görerek bugüne gelmiştir. «1. Türkiye Llse ve Dengi Okullar Tiyatro Şenllgl» olarak düzenlenen bu sanat çalısmasında, katilan her II mart ayı içinde birincisini seçecek ve gezici jürl Anadolu' yu dolaşarak bu birinciler arasından da 6 okulu saptayacak tır. Nisan ayı sonuna dek saptanan bu 8 okul temmuz ayında İLTÖ'nün davetllsl olarak Istanbul'a gelecekler ve büyük flnale katılacaklardır. Kadıköy Halk Eğitimi Merkezi Müdürii Orhan Okay ve İLTÖ Başkam Haluk Şevkefin 1. Türkiye Ltseleri Tiyatro Şenliği ile ilgili olarak Milll Eğitim Müdürlüklerlne ÇAĞRI" si şöyledir: «Kadıköy Halk Eğitiml Merkezimizce Istanbul Liselerl Tiyatro örgütünün (İLTO), düzenlediBi li*elerara«ı tiyatro yanşması dördüncü yıhnı cfoldurmus bulunmaktadır. Bajladıjından bu yana. her yıl katılma oranı artan ve bu yıl da Istanbul basınının genlş bir böiümüniin llgislni özerine çekerek, tiyatro sanatının topluma eğitim'fl katkısının öne «Istanbul Liseler Tiyatro Şenliği» bu yıl Türkiye çapında düzenlendi mini onaylatan bu sanat olayını, önümüzdeki ders yılından itibaren (1974 75) IsUnbul ili sınırlannl asarak Türkiye çapında bir kültür ve eğitim hizmeti biçimine sokmak istiyoruz. Bu bakımdan pilot kentlerden biri olarak seçilen üiniz lise ve dengi okullarınızın çalışmalanmıza katılıp yardımcı olacağıra İnanıyoruz.. Öncelikle bu girişim, yurdurr.uzun bölcelerarası eSitira. düsünüş ve evrensele açılma, kent lerarası kültur ahşverişini arttırma ve buralarda yetisen yetenekli gençlerimizin basarı çiz gilerini somut bir düzeye ulaştırma olanaklarını da biIikte getirmesi bakımından ayrıca önem taşımaktadır. Seçeceğinız b;r sahne eseriyle lisenizin, ya da ilinizdeki lise ve dengi okulları arasmda düzenleyecekleri tiyatro yarısması sonunda blrinciliği kazanart lisenin ekibı, ılınizı temst. len finale girme hakkıni sağladığı anda. I?tanbul'da yspılacak olan l'inci (Türkiye Lisel». ri Tiyatro Yanşması Yaz Şenltği)ne katılma hakkmı sajlayacaktır. Göstereceginiz çaba içın öncelikle teşekkür eder, çalıçmalannızda başarılar dileriz...» Amerikan Kültür Merkezinde gösteriler başladı Amerik&n Kültur Merkezi, yılhk gösterilerine başladı. Geçen hafta, John Ford'un wtstern klâsiği «Vahsi Koşu Drumj Along the Mohawk» gös tPTİİdi. Bu hafta ise William Keighley in klâsik güldürüsü «Akşam Yemeğine Gelen Adam» var. 1941 yılının bu ürvlü filTnin*» Bette Darlj, Monty Wnoley, Ann Sheridan, Jimmy Durante var. Film bugün 15 ve 18, yaıin ise 18'de gösterüecek. Dostlar Tiyatrosu «Alpagut Olayı» ile mevsimi açıyor Beyoğlu sinemalarında değişmeler Beyoğlu sinemalarında yeni mevsim başında değişiklikler göze çarp'.yor. îld yıldır yabancı iilrn göstermekte olan Lâle Bİjİjşınaii, yine yerli filme dön.' dü. Böylece Beyoğlunda yerli film gösteren 3 sinema var: Lâle, Saray, Rüya... Buna karş:lık, uzun yıllardır yerli film göstermiş olan Lüks sineması ise yabancı filmlere geçti. Yalnız şimdilik Türkçe sözlü olarak gösteriliyor bu filmler. Boy lece Lüks sineması, Beyoğlunda Türkçe sözlü yabancı film gösteren tek sinema olmuş durumda... Bakalım, seyirci bunu nasıl karşılayacak.. Diğer yandan, Galatasaray'daki Elhamra sineması ise, bu yıl, bazı filmleri «tek sinema» olarak gösteren bir cexclusivite» sineması haline dönüştii. «Rusya'dakl Adam>la başlayan bu denemenin vereceği sonuca göre, sinemalarda program düzeninin bazı yeniliklere uğraması beklenebilir. «TII.AN» filmlnde Tul Brynner batıya sığınan bir Rus casusunu. caaUndınyor. Günumüz Amerikan sinemasmın en ünlü ovuncularından sayılan E1Hott Gould ve (ilk kez seyrettiğimiz) Robert Blake, «l\FİLAK»ta... YILAN • (Le Serpent) / Tönetmen: Hfnri Vernrnfl / Oyuncnlar: Ynl Brynner, Henry Fonda, Dirk Bogarde, Philippe N'oiret, Michel Bouquet, Farley Granger, Guy Trejean, Virna lisi / Renkli bir Fransıt . tngiliz Aln a n yapımı (Atlas, Kent, vs.) Ticarî Fransız slnemasının u«ta «lenaatçısı. Henrl VemeuİT, bu iddialı casusluk kurdelâsını «13. Intihar» adlı bir casusluk romanından çekmiş.. 1972 yıhnda geçen olaylar, Rus haberalma şeflerinden albay Vlasoff'un Batıya iltica etmesiyle başlıyor. Albay, Amerikahlara sığındıktan sonra ClA'nın tesislerinde çeşitll deneylerden geçiriliyor. Amaç; sığınmanm gerçek neöTenlerini, albayın yalan söyleyip söylemediğini anlamaktır. Bu arada, Vlasoffun verdiği listedeki ajanlar birer birer ölüyorlar. Bunlar birer intihar mıdır? Rus casusu gerçeşi mi söylemektedir? Yoksa bu ölümleriıı de, albayın Batıya sıjfınmasının da ardında, başka gerçekler mi vardır? Sonunda gerçek, bir hayli ilginç bir biçimde, daha önce 3 yıl Ankara'da görevli olduğu bildirilen albayın, Ağn dağının önünde İngiliz haberalma şeflerind'en Boyle ile çektirmiş olduğu bir resim sayesinde ortaya çıkıyor. Verneuil'ün filmi, sinemasal açıdan önemli ve üzerlnde durulmaya değer bir nitelik tasımıyor. Ancak film, günümüzün çok sözü edilen olaylarına değinmesi, güncel içeriği ve anlattığı olaylar dizisini, fazla dramatize etmeden, belgesele yakın sade ve düz bir üslupla vermesiyle ilgi toplayabiliyor. özellikle CİA denen dev örgüt hakkmda verdiği bilgi, Moskova kızıl meydanda bir geçit resminin belgefilmi, uluslararası casus örgütlerinin çalışma biçim ve yöntemleri hakkınö*a getirdiği bilgiler, çağımızda olup bitenlere ilgi duyan her sejirei için kayıtsıı kalınamıyacak kadar ilginç... Bu açılardan görülebilir. DEHŞET ÇOCÜĞU • (The Baby) / Yönetmf n: Ted Post / Oynnenlar: Anjanette Comer, Ruth Roman, David Manzy / Renkli Amerikan filmi (Sine Pop) Şahsen sevdiğimiz bir tür olan «korku filmi»nde lsmini duy '", duğumuz bir film olduğu için «Dehşet Çocuğu>nu, bu haftanın çok , sayıdakl filmlerinden biri olarak gormeyi seçtik» Ruhbilimsel korku türü olarak nitelenebilen, «Dehşet Çocu^u», veya •p»gün ismiyle «Bebek».. Bir garip «bebek» öyküsü bu.. Koskoca bir deükanlı olduğu halde hâlâ bir bebek gibi davranan, yürümekten, konuşmaktan âciz, zekâsı ve fiziksel gücü bir bebeğinkinden fazla geliçmemiş bir çocuk.. Acaba gerçekten doğanın bir talihsiz yaratığı mı? Yoksa, yaşamı boyunca erkeklerden. gorrfüğü kötülükleri tek oğ'.undan çıkarmış, onu bilinç'.i veya bilinçsiz olarak bir «bebek» kalmaya yargılamış despot, dengesiz bir annenin ve bu duruma ses çıkarnıamış, tersine kardeşlerinin «bebek>lığinden şu veya bu biçimde yararlanan 2 ablanır» etkisi mi? Bebeği kurtarmak, onu normal yaşama kazandırmak isteyen bir hastabakıcının ortaya çıkması, bu garip ailenin düzenini altüst edecektir. Tek çare, inadından vazgeçmeyen genç kız;n yokedilmesidir.. Ama, «ava giden avianır», birçok durumda geçerli olan bir sözdür.. Abe Polsky'nin ozgün öyküsü, özellikle sond'a beklenmedik sürprizler taşıyor. Daha önce birkaç «Maymunlar Cehennemi» serisi filmiyle tanıdığımız Ted Post'un anlatımında bir yenilik, öyküye kazandırdığı sinemasal bir gerilim veya değer yok.. Kendi ilginçliğiyle seyredilebiliyor öykü. Eski yıldızlar.n korku filmleriyle perdeye dönme modasına uygun olarak karşımıza çıkan 50'lerin ünlü yıldızı Ruth Roman'ın grotesk ve kendi içinde çok baçarılı oyununa dikkati çekmek gerekir. Pilmin son 10 dakikası, bu türün meraklılan için antolojik değerde bir carca savılacakhr her halde... Ali Poyrazoğlu Tiyatrosu da «Liseler Tiyatro Senliqi» düzenliyor Küçük Sahne'de üçüncü yılına giren Ali Poprazoğlu Tiyatrosu bu dönem tiyatro çalışmalarının yanısıra Istanbul Liseler Tiyatro Şenliği de düzenleyecektir. Geleneksel olarak her yıl yapılması tasarlar.an Şenlik nisan ayı içinde olacaktır. Liseler arasında tiyatro bilincinin gelişmesine yardımcı olmak amacıyla düzenlenen Şenliğin yanısıra genç oyunculann yetişmesini sağlamak için ^e bir Deneme Sahnesl kurulmuştur. Ali Poyrazoğlu Deneme Sah nesi kasım ayında çalışmalarına başlayacaktır. Deneme Sahnesinin aday kayıtları başlamıştır. Fotoğraita Dostlar Tiyatrosu'nun bu yılki kadrosu görülüyor. Yeni sezonu «Alpagut Olayı» Ce açacak olan Dostlar Tiyatrosu bu yıl 4 oyun ve çeşitli sanat kollanndaki özel gösterilerle seyircinin karşısına çıkacaktır. Alpagut Olayı, Kerem Gibi, Harana Duruşması ve Düşmanlar'ı sahneleyecek olan topluluk öncelikle sosyal konuları içeren oyunlara ağırlık tanımış, Alpagut Olayı 1969 yılında Çorum'un Alpagut Iinyit îşletmesinde çalışan işçilerin 35 günlük yönetim denemesini konu alıyor. Kerem Gibi ise Genco Erkal'ın Nazım Hik met'in şürlerinden müzik ve belge ile oluşturduğu degiçik bir gösteri olarak karşımıza çıkacak. 1971 yıliuda 18 kez sahnelenen Havan* Duruşması bu yıl bir kez daha Dostlar Tiyatrosunda seyirciye sunulurken Maxim GorIri'nin Sovyet ekim devrimi 6ncesini r^leyen oyunu Düşmanlar da sahnelenecek. Dostlar Tiyatrosunun pazartosi günlerl saat lR.30'da seyireivs sunacağı özel gösteriler arasmda konserler, filmler, konferanslar, oyun eleştirileri, açık provalar ve sergiler göze çarparken tiyatronun bu yıl uygulayacağı yeni bir yöntem de ilgililerce açıklandı: Abone Sistemi. Bu yeni uygulamaya göre sendikah işçüer, TÖBDER üyelerl ve öğrencller oyunları abone olarak 5 liradan (abone olamayanlar 10 liradan) izliyebilecekler. Tiyatroya tam biletle 20 liradan giren seyirciler ise abone olarak oyunlan 12.50 liradan izliyebilecekler. Dostlar Tiyatrosu'nda bu yıl sahneye çıkacak sanatçılar ise şöyledir: Genco Erkal, Mehmet Akan. Şadi Akan, ülvi Alacakaptan, Şevket Altuğ, Jale Altuğ. Dfr nız Çakır, Ya\Tizer Çetinkaya, Gülümser Gülhan, Mscit Koper, Meral Onuktav. Latif Özalp, Dursım Ali Sanoglu. Erdoğan cel ve Levent Yümaz. Devlet Operasında 44 La Traviata,, SJgiyle izleniyor Istanbul Devlet Operası 197475 mevsimini unlü bestecı G. Verdi'nin yapıtı «L* Traviata» iie açmıştır. AJexiındre Dum&s Fils'in «La Dame Aox Camelia» (Kamelyaiı Kacün) adlı romanından M. Piave tarafından operaya uygulanan «La Tranaia» Verdi'nin ölümsüz yapıtlan arasında ver almaktadır. Suna Korat, Oktay Tezcanlı. Dino Mamprin. Ömeı Sabar Mine Mater Jale Kuâatgobılik Penhan Pamukpezci, Bedros Kuyumcu, Ferdi Atur.er. Nuri Can das Tahir Tanirgü ve Suphi Ansen'in rolleri oaylagtıklan dört perdelik operada uıcımo Montefusco da konuK sanatçı olarak yer almaktadır. fvdm Gün"ün sahneledigi «La Traviata» da orkestrayı Robert Wagner fcoro yu da Gerhard Dallinger yönetmektedir. Koreoprafî Güloya Gürelli, dekor Seza Altındag v« kostiimler de Jenüer BosweUce yspılmıştır. Konuk sanatçı Licinio Montefusco «La Traviata>üa ıziediSimiB Licinio Mintefusco 1938 yılında Milano'da doğmuştur. ÖgTenimıni ttalya'nın unlü ögretmen ve şefleriyle tamamlavan sanatçı yurdumuza ük kez 1963 yıhnda (felmıs ve istanbul Sehlr Operası'nda «Rıgoletto» da saiıneye çıkmıştır. aynı aslımn Değişik yörelerden gelir resimler, sesler ve sonra, TELEFUN'KEN" teknolojisinin gücü sayesinde en ufak bir değişikliğe •uğramadan ekrana yerleşir. Bu TELEFUNKEN'e özgü bir niteliktir TELEPTNKEN* saglar size bu gerçekçiliği. Televizyonun amacı, televizyonun görevi anlaşılır TELEFUNKEN ekranlarında... Unutnıayınız, TELEFUNKEN ekranlarında ne görüyorsanız "Aslının Aynıdır" AvruparMn en pahalı TürKiYeVıin en değerii tetevizvDnu Yapı ve Kredi Bankası, ortaokul ögrencileri arasında resim yanşması düzenledi Yapı ve Kredl Bankası ortaokul öfrencileri arasında «Çarşüar Pazarlar . Panayırlar» ku nulu bir resim varışması düzer. lemiştir. Türkive nlcüsünde düzenlener. vanşmada 50 e«er» hincr llra ödül verileceği bildirilmlstir. TGS, MiLLî GAZETE'DE GREV KARARI ALDI Türkive Gazeteciler Sendikusı (TGS) «Millî Gazete» de grev karan alınrfığını açıklamıştır. Bu konudaki ilgili karar işyerine asılmıştır. Verilen bilgiye göre işveren. daha ör.ce sendika tarafından toplu sözleşme ile İlgili taslaŞı reddetmiş ve konu uyuşrnazlık nedeniyle Bölge Çalışma Müdürlügüne bildirilmistir. Ancak, Bölge Çalısma MüdürIÜEÜ taraflan dün eörüşmek üzere davet etmiş olmasına rag. men. isveren bu toplantıva da katılmamıştır. Bur.un üzerine grev hakkırnn doğduğunu bildiren TGS ySneticilerl, ılınan çrev kararını açıklamısl?rdır. TGS altı gün içinde Millî Oarete'de çrev uygulamajın» cektir. TELEFUNKEN servo electronic (llâncülk: 8591 • 8362)