Katalog

CUMHURtYET 2 Ekim 1974 Amerika meydan okuyor atı^nın önde gelen politik*cılan ülkelerinin içinde bulunduğu ekonomik krizin ana nedeni olarak, petrol fiyatlarının artmasını gönnekte direniyorlar. Dünyada Bugün dunıma sokacaktır. ömeğin, Fransa bugün ayakta durmak için silâh satmak zorunda, silâh sanayiinin ayakta durabilmesi için ise devarnlı bir ihracat gerekli. Sanayi urünlerinin Cyatlannı yükseltmenin bir sonuç vermeyeceği de açıktır. Bilindiği gibi, düşük ham madde, pahalı sanayi ürünü yöntemini uygulayan gelişmiş kapitalist ülkeler bu yolla büyük krizlerin yükünü sürekli olarak azgelişmişlerin sırtma bindirmekteydiler. Artık bu yöntem öğrenilmistir. Petrol üreticisi ülkeler tem silcileri çeşitli açıklamalannda karaaitınm fiyatınm sanayi ürünleri fiyatına bağlı olacağım, bundan boyle, artan petrol gelirlerınin dolaylı yoldan. gelişmış tüketici ülkeier kasalarını doldutmasına göz yummayacaklarını EÇ'.klamışiardır. Gelışmsş sanayi ülkeleri, endüstri urünlerinin fıyatlarıru Brttırdıklan takdirde, karaaitınm daha da pahalanac^gını ve bu karşılıkh oyunun büyük bir çıkmaza dogru yönelecegini bilmektedirler. Şimdilık en etkm ekonomik baskı aracı olarak, sözü geçen üikelere gıda ürünleri sevkini n durdurulması düşünülebilir. Bu, gerçekten petrol üretcı.ermi güç durumda bırakacak bır yöntemdir. Üstelik son y:llarda tanm ürünleri üretimindeki düşüsler de gözönünde buhmdurulursa, emperj'alizmin bu yola başvurması halinde oldukça önemli bır baskı aracuıı harekete geçirmiş olacağı kolayca anla$ılır. Ancak, bu halde de dunım dışardan görüldüğü kadar basit değıldir. Böyle bir ambargonun uygulanması için, tüm Ortakparar ülkeleri Kanada ve ABD' nin çok sıkı bır işbirliği içinde hareket etmeleri gerekmeltted.r. Oysa geçmiş deneyler, sözü geçen üîkelerin şımdiye dek ekonomik alanda hiç bir zaman böylesine disiplinli, bir işbirliğini gerçekleştirdiklerini göstermemiştir. Gerıye tek ihtimal olarak CİA'nın becerikli ajanlan kahyor. Kuşkusuz önümüzdeki dönemde bunların tüm Ortadoğu ülkeîerinde girişimlerini yoğunlaştırmalan beklenebilir. Ama dünya öylesine değişiyor ki, eskiden petrol konusundaki pürüzleri çözmek için bir Musaddık'ı devirip yerine Şah'in otoritesini yeniden kurmak yetiyordu. Şimdi ise, Şah ve Fay sal'm bile eskisinden daha görJ açık oldukian da btc <crçektir. Batı kendl dünya görüştaü değiştirmedikçe, krizden kurtulamayacaktır. Çünkü hastalığm mikrobu petrol Üreticisi ülkeierde değil, Batı'nın kendl ekonomik düzenınin özündedir. Petrol mücadelesî giderek kızışiyor Arjantin'de <4100mîlyon bir sanayici daha kaçırıldı BUENOS AtRES Arjantln' İn en büyük sınai kuruluşunun yöneticilerinden b:rı önceki gün beş miiyon dolar fidye lsteğiyle kaçınlmıçtır. «Arjantin Halk Devrimi Ordusu» nun (ERP) 64 yaşındaki Alfonso Luis Margueritte'yi kaçırması, eski Şili Silâhlı Kuvvetler Başkomutanı General Carlos Prats'ın Buenos Aires'te öldürülmesini birkaç laat arayla izlerniştir. Gece yansmdan az sonra otomobilleri dinamitlenen General Prats ve eşi derhal ölmüşlerdir. Arjantin'de 1 temmuzdan bu yana süregelen siyasî kanşıklıklarda toplam 95 kişl ölmüştür. Bununla birlikte General Prats'a karşı düzenlenen suikastın, Arjantin'deki sağ sol çekişmesiyle ilgili olup olmadığı her.üz bilinmemektedir. B Bir ABD dergisi, Araplara silâh ambargosu uygulanmasmı önerdi WASHtNGTON Petrol sorunu son haftalardaki gelişmelerle dünyamızın bir numaralı ekonomik ve siyasal meselesi niteliğine bürünmüşken, petrol üreticileri ile tüketicileri arasındakl gerginlik te lıızla artmaktadır. ABD Cumlıurbaşkanı Gerald Ford'un 2 hafta önce BM Genel Kurulunda yaptığı konuşmada petrol fiyatları yükseldigi takdirde, besin maddesi {iyatlarının da yükselebileceğini söylemesi, havayı ansızın elektriklendirmiş bu arada, petrolcu Arap ülkelerine sanayileşmiş ülkelenn askeri müdahalede bulunması ihtimalinden söz edilmeye başlanmıştır. Ford'un konuşmasını. Dr. Henri Kissinger'in aym konudaki ciddi uyansı izlemiştir. ABD'nin bu sen>şen tutumuna, petrolcu ülkrlerden geien tepki ise aynı sert lıkte olırıuş ve Iran Şahı, petrol üreten ülkelere yapılacak misillemenin, sanayileşmiş üîkelerin zaranna olacağını ihtar etmiştir. Son olarak Amerıkan iktisadi dergisi «Business week» bu haftaki sayısmda ABD ve obür sanayileşmiş üîkelerin, petrol fiyatını düşürmejT kabul etmezlerse Arap ülkelerine dona'ım malzemesi ve silâh satışlarına ambargo uygulamalarını öngörmüştür. Dergi, aynı makalede Başkan Ford ve Dışisleri Bakanı Henry Kissinger'in petrol üreten ülkeleri açıkça uyaran geçen haftaki konuşmalarmı överek şöyle demektedir: «Tüketici ülkeler, şu ya da bu şekilde üretici ülkelere ve özellikle Araplara, sömürmeğe çalutıkları piyasalan yok etmekte olduklannı göstermelidirler. «Fiyatlar diplomatik yollardan düşürülemezse, Araplann muhtaç oldukian makine, tüketim maddeleri ve silâh satışian durdurularak düşürülmelidir.» öte yandan Demokrat Senatör Henry Jackson, Başkan Gerald Ford'a geçen hafta Fransa'da kabul edilen program gibi, ABD'de de petrol ithalâtını smıriandıran bir program uygulanmasinı salık vermiştir. Jackson'ın açiklanan plânında. ABD'nin gelecekteM petrol harcamalarının 25 milyar dolar olarak smırlandınlması yani 1974 yılının muhtemel düzeyinin üstüne çıkılmaması öngörülmektedir. (DIŞ HABERLER SERVİSt) insanın daha iyi beslenmesi ABD'nin elinde,, BOSTON Amerikalılann. proteüı tüketimlerinde yüzde 10 oranında bir kısıntı yapmalan halinde, dünyada az beslenen 100 miiyon insanın daha iyi beslenme imkânına kavuşacaklan belirtOmektedir. Bu konudaki iddia, BM Genel Sekreter Yardım cısı Bradford Morse tarafındaa ortaya atılrnıştır. Bunlar, temsil etttkleri görüfün kaçınılmaz sonucu olarak, gerçeğe eğilemiyorlar. Ne yalzuzca kâra dayalı bir sistemin. yarattığı suni ihtiyaçlarla şişırilmiş tüketim toplumlarının doğa kaynaklannı hesapsız ve smırsız sömürmesinin doğurdugu durumu görmek istiyorlar, ne de tekelci sermayenin kârla» nadan vazgeçmeyerek krizi ağırlaştırdığını farkma varıyorlar. Ford. Kissinger, Helmut Schmidt üst üste yaptıklan konuşmalarda, petrol üretici ülkeleri suçlamakTadırlar. Batı'nın lideri ABD'nin önde geienlerı, petrol üreticisi ülkelerı tehdit etmekten de geri kalmamaktadırlar. Bu tehditleri dört ana noktada toplayabılirız: 1 Petrol üreten ülkeler fiystlan düşurmedıklen ve süreklı oiarak artırma yohınu bırakmadıklan takdirde, ABD'nin sözü geçen ülkelere askerî müdahalede bulunmak, 2 Petrol üreticisi ülkelenn ihtiyaç duyduğu makina ve teçhizat malzemesınl göndermemek, 3 Sanayi urünlerinin fiyatlarıa. yükssltmek, 4 Petrol üreticisi ülkelere gıda maddeleri sevkini durdurmak. Hemen belirtmek gerek. En radıkal çözüm tabii ki birinci yoldur. Yani emperyalist üîkelerin petrol üreticisi devletlere savaş açması. Zaten Batılının geç.nişte uyguladığı yöntem de budur. Çüı afyon ticaretıni mi yasakladı. Bu san derililerin, Hıristiyanlığın temel ilkelerina karşı çıkan barbarlar olduğunu söyler, dayar&ın topu tüfeği, kırarsın direncil Ancak o zamanlardan bu yana köprülerin altından o kadar çok sular aktı ki, artık emperyalizm dünyanın tek gücü değil. Petrol bölgesi olan Ortadoğu'da elini kolunu sallayarak istediğini yapamaz ABD... Üstelik petrol üreticisi ülkeler boy le bir müdahale meydana gelirse, kuyuları havaya uçuracaklarinı da açıklamışlardır. Görülüyor ki, bu yolun tutulması Batı'ya hiç bir sey kazandırmayacaktır. Bu yüzden Washington'un tehditler; bu alanda " değilW: " Petrol üreticilerinin İhtiyaç duyacakları makine ve teçhızat maİ7emesini göndermemek ise, kapitalist ekonomilerin yapıları gereği olanak dışıdır. Gelişmiş Batı endüstrisi her zaman yeni pazarlara gerek duymaktadır. Bu pazarlarm kapsnması, ilk sanayii ülkelerini güç Portekizde seçimler gelecek yıl Nisanda yapılacak, Başkan Gomes dün göreve başladı LİZBON Portekiz'İB yeni Devlet Başkanı General Costa Gomes, Belem Sarayındaki and lçme töreninde yaptığı konuşmada, Portekiz'in NATO'ya v« imza koyduğu diger bütün uluı lararası anlaşmalara bağlı olduğunu bildirmiştir. Konuşmasına General Spinola'ya duyduğu saygıyı dile cetirerek başlayan Gomes, Portekiz'in bugünkü rfuruma Ge neral Spinola'nın başlattığı hareketle geldiğine ljaret etmiş, Portekiz'in bütün dünya ülkeleriyle iyi Uişkiler kurmak an. zu^unda olduğunu eklemiştir. Yeni Devlet Başkanı, temel görüşlerini çöyle özetlemistir: «SUâhlı Kuvvetler programım esas alan temel yasalan doğru yorumlamayı bileceğiz. Halkın, insan haysiyetinl teminat altına alan tek yol olan bir çoğulcu demokrasi zlhniyeti içinde kendi siyasi kuruluşlannı s»çebileceği sosyal koşullan yaratmağa çallşacağız.» General Gomes, sömürgecilifl tasfiye yöntemlerine de değinerek, s&mürgeler halkının mej ru çıkarlarırva saygı gösterilmesini sağlamak için elden gelen çabanın harcanacağım söyledikten sonra, Timor, Sao Tome ve Yeşil Burun sorunlanna farklı şekilde eğilineceğini, fakat oralarda da halkın, geleceği konusundaki kararı serbestçe vermesinin sağlanmasının esas olduğunu belirtmiştir. Portekiz yeni Devlet Baçkanı, .Mozambik kanusunda. da, 4'J^aka'cfa alınan katarlara barfi harfine uyulacağını belirtmiş, Angola konusunda, sömürge yönetimine son verme yöntemlerinin cunta tarafindan belirlenmiş olduğunu, kendisinin de bu yöntemlerl onayladığmı ifade etmiştir. Nixon, üç ay süre ile yolculuk yapamıyacak LONG BEACH Richard Nixon'ı tedavı eden doktorlar, Long Beachde bir basın toplantısı düzenleyerek eski başkanın üç ay süre ile yolculuk yapamayacağını açıklamışlardır. Nixon'ın yatmakta olduğu Long Beach Momerial hastanesinde yapılan basın toplantısında eski başkanm doktoru John Lungren, tahhllerin sonucunun henüz alınmadığuu belirtmiş, «Nixon hafta sonuna kadar hastaneden çıkabilir» demiştir. Bbylece eski başkan dün Washington'da başıayan V'atergate duruşmalarına katılamamiştır. Basın toplantısında gazetecilerin bu konudaki sorulan üzerine Dr. Lungren, «Nixon'ın sağhk durumu duruşmaya yazilı ifade göndermesüıe bile engeldir» demiştir. Öte 5"andan Başkan Ford Temsilciler Meclisı üyesi William Hungate'ye bir mektup göndererek, on gün içinde Temsılcıler Meclisınde eski başkan Nixon'ı neden affettiğini açıklayacagını bildırmıştir. Ford'un Temsilciler Meclisi alt komisyonlarından birinde *çık)ama yapmayı kabul etmesi kongre üyelerince hayretle karşılanmıştır. Ford, Temsilciler Meclisinde açıklama yapan üçüncü Amerikan Devlet Başkanı olacaktır. Ford'un eski Başkan Nixon'ı Watergate olayı ile ilgili suçlanndan affetmesi Temsilciler ! Meciisüıde eleştirilmiş ve bu ! konuda soruştunna yapılması ] için iki ayn önerge verilmiştir. 1 CAjansiar) Eski bir Amerikan kongr» üyesi olan Morse, katolik yardım korueransı önünde yaptığı konuşmada, bugün dünyada nülyonlarca insanın gerçek bir açlık tehlikesi ile karşı karşıya bulunduğuna dikkati çekmiş, dün yada silâhlanma için harcanan paranın 250 milyar dolar gelişme yolundaki ülkelere yapılan «Monteneros» adıyle anüan bütün ekonomik yardımlardan Peroncu sol gerillalar, 19 eylülde şirketin sahipleri Juan ve j 30 defa daha fazla olduğunu aJorge Born kardeşleri kaçırmış çıklamıştır. lar ve 20 ile 50 miiyon dolar aMorse, tanm bakırrundan dün. rasında fidye istemişlerdi. yanın en zengin tilkesi olan Alfonso Margueritte'nin kaçı ABD'nin yeryüzünün beslenme nlması olayının «orumluluğunu sorununa önemli katkida buluErp'in c2 ağustos» bizbl üzerine almıştlr, (aa) nabileceğinı belirtmiştir. (aa.) MUhlm olan gözlUğUnUzUn zavlyelarlnln doğru ve hatasız olmasıdır. BEYOÖLU, ISTtKLAL CADOESİ FİTAŞ SİNEHASI KARŞISI Hükümetteki değişiklik öte yandan Portekiz Başbakanı General Vasco Goncalves'in bas.n konferansında açıkladığına göıe. geçici hükümetin kuruluşundaki tek değişiklik, Sosyal Ha berleşme ve Savunma Bakanlıklanyle ılgilidir. Eski hükümetin Sosyal Haberleşme Bakanı Binbaşı Sanhes Osorio ve Savunrr.a Eakanı Yarbay Firmino Miguei yeni hükümette yer almamaktaöırlar. Ali StRMEN (îlâncüık: 8600) 7754 sızın sevınçınız önemli bizimkinden önce. Hem bankanız, hem damşmanınız olarak tüm çabalanmızda amacımız bu. Modern bankacılık hizmetlerimizin yani sıra, yıhn ikinci çekilişinda lş adamlan,}tinetidler h d ^ i d i ü d Seçimler Portekiz Başbakanı Vasco Dos Santos Goncalves ayrıca, ülkede gelecek yıl bahar aylannda seçim yapılacağını açıklamıştır Goncalves Spinola'nın istifasın dan sonra düzerJediği basın top lantısında, «Silâhlı kuvvetler hareketinin amaçlanm sağlamak b: zim için bir onur sorunudur. Bu amaçlardan birisi de ülkede serbest seçimlerin yapümasıdır» oemiştir. Silâhlı kuvvetler hareketinin açiklanan programına göre, Portekiz'de seçimlerin önümüzdeki Nisan aymda yapılması gerekmek tedir. (a.a. THA) BİR MİLYON lira tutarında ikramıyelerimiz. Siz sevinçli olmadan, bizimki zaten olanaksız. YAKKO HEDhEÇEKlERİNİN KOLmiİOARINDAN \AR4RUNINIZ. Bayram ve yeni yıl dolayısıyla iş arkadaşlarınıza ya da iş ilişkisi içinde olduğunuz kişilera bir hedi'ye vermeyt mi düşünüyorsunuz? Bunun için, Vakko Hediye Çeklerinden uygununu bulamazsınız. Vakko Hediye Çekleri hem sizin zevkinizi gösterecek hem de hediye yerdiğiniz kişiye hediyesini, kendisinin seçmesine imkân verecektir. • Vakko'mm 100 \ 250 / 500 /1000 liraltk hediye çekleri vardır. mHer bir Hediye Çeki zarif bir zarf içinde sımulur. •Vakko Hediye Çeki sahipler! Vakko Mağazaîarmın bütün Daire ve Reyonlarından bütün bir yd boyu ahşveriş yapdbilirler. Daha fazla bilgi için lütfen Istanbul Mağazamıza (44 7530) ya da Ankara Mağazamıza (252285) telefon ediniz OSMANLI BANKASI 1863 (Istanbul RekUm: 5657) 7733 llllll! % 11 FAİZLÎ BARIŞ HAREKÂTI BORÇLANMA TAHVİLLERl 9 Eylül 1974 Pazartesi günü bütün yurttaki banka şubelerinde satışa sunulmuştur. Bu tahvillerin taiz ve ana para ödemeleri her türlü vergi ve res'mden muattır. Bu tahvillersahipleri dilerse, üzerinde yazılı değeri kadar her zaman paraya çevrilebilir. Erken alanlara ek yarar sağlanmaktadır. Değeri kadar devlet borcunu gösteren bu tahvilleri satın almakla bir yandan tasarrutlarınızı emin ve kârlı bir biçimde değerlendirir, öte yandan, ekonomik kalkınma savaşımıza katkida bulunursunuz. fBasm: 22579T 7740 (Ajans Maya: o4S> 7735 îl