Katalog

CüMHURÎYET 28 Ocak 1974 Türk sozsuz oyun sanatı Taner BARLAS ski Yunan'da «mime» taklitçi demekti. Gösteriler gelişHkçe «mime»e bütun anlamına gelen «pantos» ekJenerek, Türkçemizdeki karsıhğı «sözsüz oyun» olan «pantomim» kelimesi türedi. Sözsüz oyun, fikirlerin, hareket, tavır, pozlarla anlatımı, düşünce ve duyguların vücut sracılığıyla doğrudan iletimidir. Sözsüz ovun üzerine bu kısa tanımlamadan sonra akla hemen geJebilen, «Türk Sözsüz Oyunu var mıdır?» sorusunu açıkhğa katnşturayım. Bugün köylerimizde köv düğünlerinde. derrıeklercje, bayramlarda Sessiz Ovunu. SamilLâl. Ahraz Oyunu, Dilsiz Oyunu adlan alhnda, coğu öykünme yüzlerce sevirlik kdvlü ovunu ovr.anmaktadır. Toplumsa] ve estetik bütünlükten vokçu» bu gösteri gelenegi köylerimtzden çıkma sözsüz oyunlarla doludur. Demek ki. örnekleri kövlerimizde kalmıs, kentlerimjze gelememis. gitrikçe unutulurj yitmekte olan, blr eko) ve «iptem icinde Türk Sözsüz Oyunu'nun doğusunda vararlanılacalc kavnaklardan en önemlisi kövlerimizde yatmaktadır. Zenj/in sö?süz oyun öğelerivle dolu Folklorumuz, Geleneksel Tünfc Tiyatrosu'ndan Meddah ve Orta Oyunu, yararlanilacak diğlfer öz gösteri kaynaklarıdır. Oysa. kentlerimizdeki sözsüz ovfmun çıkışına dışarıdan gelen etkilerle baslanmıştır. Batı Klfesik Pantomi'nin özü ve biçimsel kurallan katı kati temel 8>nmı<!, çoğunlukla Fransız Ekolü ve egitmenlerinin, özeilikl» Marcel Marceau'nun oyunlan (Kafes. Bandevü, Ameliyat, Badıkçı. Maske Yapımcısı... gibi) sergilenmiştir. Bu arada bazı clumlu çabalar destek ve vardım görememis, sönüp Ritmiştir. Dünvanın her verinde kutlamak. eeiendirmek, tanrılan etkilemek için kullamîan sözsüz oyun gunümüzde bir hüner ve jüös'erî virtüoduğunun vanı sıra toplumsal sorunlara e£ilmenin «tkin yollanndan biridır de. Sanatcımn ancak, hünerini tonlumsal sorunlan avrhnlatmada, bu sonmlara çönim petirmede araç olarak ktıllandığında var olabilecegi doğrusu ülkemiz sözsüz oyuncusuna: I Öncelikle klâsik pantomimin özünden kurtulup, sözsüz oyuna kendi devrimci özümüzü çetirmek, II Ülkemiz sorunlarını avdınlatacak, bu sorunlara çörtim getirecek özün belirleyeceği. halkımızla bütünleşecek, halkımıza seslenecek dili bulmak ve uygulamak, görevlerini yüklüvor. öz ve biçim konusundaki bu görevleri belirgin kilrpRİf Isterim . Radyo ve Televizyon mi Hükümeti ve Parlamenoyu TRT ile ilgili iki işlem >ekliyor. Birincisi boş olan ve geçen Ağustos ayından beri vekâleten yönetilen TRT Genel Müdürlük koltuğuna birini oturtmak, ikincisi de TRT'nin ibra edilmemiş olan hesap ve işlemleri dolayısıyla gerekeni yapmak. TRTnin Genel Müdürü kim olmalıdır? Bu sorunun cevabını haitaya bırakarak ikinci noktaya eğilmenin yararlı olacağını sanıyoruz. Çünkü TRT'nin, 15 üyesi Cumhuriyet Senatosundan ve 35 üyesi de Millet Meclisinden seçilen TBMM İktisadî Devlet Teşebbüsleri Karma Komisyonu tarafından Haziran 1973 de ibra edilmemesi, ortaya çeşitli sorunlar çıkarmaktadır. TRT nin ibra edilmeyen hesap ve işlemleri 1967, 1968, 1969, 1970 ve 1971 yıllarını kapsıyor. Söz konusu komisyon gizli olarak yaptığı toplantılarda Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'nun ve Maliye Bakanhğı müfettişlerinin raporlarını inceledikten sonra bu karara varmıştı. Karardan sonra akla gelen ilk soru şu oldu: Acaba 14 Ekim 1973 genel seçimlerinden önco yasama meclisleri TRT hakkında alınan bu kararla ilgili olarak görüşme yapabilirler mi? ögrendigimize göre genel seçimlerden önce ne Cumhuriyet Senatosu, ne de Millet Meclisi TRT Mahmut Ta!i ÖNGÖREN IMöi'ten Den "bir türiü rayına oturtulmayan ve çeşitli çaikantılara yol açan bu kurumun işleyişindeki aksaklıklar da su yüzüne çıkar. Çünkü TRT konusunda bugüne dek üzerinde durulmamış ve dıle getirılmemiş pek çok gerçek vardır. Geçen Haziran ayında Komisyon tarafından ibra edilmeyen pek çok TRT sorumlusu, bugün «Parlamento ile çatışma haline gelmekten, Yüksek Denetleme Kurulu ve çeşitli bakanlıkların müfettişlerı ile çatışmaktan» sorumlu tutulmaktadırlar. Nitekim 1969 yılında iktidarlann TRT ile iyi geçınmesı gerektiği» görüşünü radyoda ve televizyonda savunan TRT yetkililerinin bulunduğunu da anımsıyanlardanız. Ne var ki 12 Mart Muhtırası'nm veriüşinden sonra bu gibi iddia sahip'en bırer kahraman yapılmış ve TRT'nin gerçek özerkhğiıiı arastıranlar ise sanık sandalyesme oturtulmuştu. Gerçi hıç bıri cezaevmı boj'lamadı. Fakat TRT sorununun üzerine de bir battanıye örtüldü. İşte şimdi yeni hükümet ve parlamento. Komisyon karan dolayısiyle başvuracağı işlem sonucunda konuya ışık tutabilir. r E TRT'nin geçen döneme ait hesaplarının ibrası sorunu ile ilgili bu karar üzerinde durma olanağını bulamadı. Uzmanlann daha önce belirttiklerine göre 468 sayılı yasanın hükmüne uyularak «ibra etmerr.e» karannın Cumhuriyet Senatosu Genel Kurulu'na gönderilmesı ve yine aynı yasanın 3. maddesine göre de Sanato'nun en geç 15 gün içinde bir karara varması gerekiyor. Bundan sonra Senato'nun görüşü Millet Meclisine iletilecek. Millet Meclisindeki bu gorüşmeler de en çok 20 gün sürebilir. Bu görüşmelerin sonucunda TRT'nin hesap ve işlemlerinin ibra edilip edilmemesi hakkındaki son kararı vermek Millet Mecîisinin yetkisindedir. TRT'nin eski yöneticileri ibra edılmezse ne olur? Bu gibı bir kararla karşılaşılırsa, sorumlu görülenler hakkmda adlî ve idarî kovuşturma başlayacaktır. AjTica, Millet Meclisinde ne gibi bir karar almırsa alınsın, sonuç tüm ayrıntılan ile Resml Gazete'de yayımlanır. Böylece Küçükler için Yaşadığımız amacına uygun Günler hazırlanan programı ama büyüklere sunulan bır dızi: Uzay Yolu bir çabanın verimli örneği oldu Televizyonun en fazla sevilen ve en çekici programı bu. Çünkü sunucusu bu tür magazın programları için bıçılmış kaftan, mızah sık sık ele almıyor, halkın ilgi duyduğu «popüler» kışiler aşağı yukan her programda ekrana çıkarilryor. günlült yaşantıdan bazen basit ve bazen de olağanüstü olaylar yansıtıyor (programın adına bakarak toplumumuzdakı sosyal olayların ele alınmamasmı kınamayı hakkımız yok çünkü «Yaşadığımız Gunler» bir magazın programıdır ve magazin programlarında toplumsal olaylar incelenmezı ve sevırcıyı oyalamak ve ona hoşça vakit geçırtmek için her türlü yola başvuruluyor. Eğer televizyonun toplumsal sorunlan inceleyen süreklı programlan olsa, «Yaşadığımız Günlerain değen çok daha belirli ola rak ortaya çıkacak. Çünkü cıddJ programlann arasında «Yaşadığımız Günler» gıbı seyırcıye nefes aldiracak hafıf. eğlencelı, zaman zaman da günlük vaşantınm ötesıni gösteren programları seyırci gereksinmektedır. Halk vaşamını merak ettığı bır film yıldızını bu gibı programlarda görmek ve onun konuşmasını dinlemek ıster. Bu onun «ünluk yaşamının üstünde olan bır olaydır. Bu arada da olağanüstü yaşam süren basıt insanlann serüvenleri de seyırciyı ılgılendırır. İşte «Yaşadığımız Gunler» her ikısinı de vererek televizyonu ızleyenlere yakmlaşmavı sağlıyor. Eğer toplumsal sorunlara eğılmemesmden ötürü televızyonumuzu kmıyorsak, bu eleştınmizi «Yaşadığımız Günlerse değil, bu gibi ınceleyıcı programlan yaptırmayanlara yöneltmemiz gerekır. Unutmayalım kı en cıddl ve gerekli gördüğümüz aydınlatıcı ve düşündürücü programların yanisıra leyirciteri eğlandınneye je onlara hoşça vakit geçırtıci programlara da yer > vermeyi önemsemeliyiz. İşte «Yaşadığımız Günler» bu görevi yerıne getiriyor. Kaldı kı programda zaman zaman sosyal yasamdan düşündürücü bazı sahnelere de tanıklık etmekteviz. Programın yapımı da seyırcinin ılgısini çekecek bir çızgıde kurulmaktadır. Rastgele bır konunun programa alınmadığı, yayındar. önce oturup düşünüldüğ j ve araştırildığı muhakkalc Televizyonumuzdaki diğer programlarda görülen en büyük eksilc liklerden bin de budur. «Yaşadığımu Günler» aynca işledıği çeşitli konulan genellıkle birbırıne karşıt olabilecek bır çekilde arka arkaya dıziyor. Söz gelışı fukarahk dolu yasamdan bir örnek, sonra zengin yasamdan bir örnek. Bır mutlu ya da hafıf olay, arkasından da düşündürücü bir durum. Bır heyecanlandırıcı konu, bir rahatlaştıncı. Eğer hep aynı çizgideki olaylar birbıri arkasma sıralanırsa, o haftaki «Yaşadığımu Günler»e olan ilgi azalmaktadır. Aynca, filme alınmış her konu genellikle müzıkla işlenmiş. Konu hoşunuza gıtmezse, müzik ilgiyı sürdürtiyor. Gerek sunucunun, gerekse filme almmış sahnelerin bulunduğu bölümlerde konuşmaya ve sözo mümkün olduğu kadar az başvurulması ve olaylann çogunlukla grörüntüve davanılarak anlatılması, «Yaşadığımız Günlemin olumlu bir televızyonculuk ömeği olduğunu da ortaya koymaittadir. Tüm başansma rağmen «Yaşadığımız Günler»in aleyhınde ileriye sürülebilecek bır iki nokta yok mu? Elbette var. Fakat çeşitli kanşıklıklar ıçindeki televizyonumuzdan böyle başanlı bir programın çıkmasmı her şeye rağmen hoş karşılamak zorundayız. Ne var kı vapımcı Uğur Dündar'm Amerikan ve İngıliz televızyonlanndan alarak progTamına uvguladığı «srizîı kamera» adlı ovunun toplumumuza ne denli ters düştüğür.ü son iki uygulamadan sonra anladığını sanıriz. Önemli olan TRT muhabirinin öorenmesi mi, haberin kaynağı mı ? abercüikte bir kural vardır: Habenn kaynağını belirtmek. Bu kural kuşkusuz Radyo İTV haberciliğinde de geçorlıdir Üsı.elik TRT gibi bir kamu kuruluşu için uyıaması zorunlu bir kuraldır da. (Değişiklikten öncekı TRT Yasası'nda, haber kaynagının oeli'tilrnesının denetimi, Yönetün Kurulu'na görev olaıak verilmekte ve haber kaynağımn açıklannıası yasa.1 bir zorunluluk haline getirilmekteydi rier nedense 1856 sayılı değişiklik yasasıye bu nüktira kaldırılmıştır). TRT haberlerinde bu kurala genellikle uyuldugu söylenebilirse de, zaman zaman hem de bu kurala en çok uyulması gereken bazı durumlarda pek aldıns edilmedıği de görülüyor. Uzunca bir süredir CHP ve MSP'nuı hükümet kuruluşuna ilişkin sUrdiird^klcri ça^ısmalar ülke çapında büyük bir ilgıylf ızlenmekte ve TRT haberleri bu konuda en guvemlir bilgi kay nagı olarak değerlendirilmekteydi. Ancak özellık'.e CHP . MSP temaslannın ilk aşamasında TRT haberleri biraz dikkat çekiciydı. En azından, «TRT muhabirinin edındiği bilgiye göre..» şeklinde yapılan belirsiz kaynak açiKiamalarma 10 Ocak 22.45 ve 11 Ocak 13 00 haoer bültenlerinde yer verilmedigi göriilüyordu Ayııca bazı dinleyiciler, CHP ve MSP ara.«ındakı görüşmelere ilişkin « .. heyetlerinin saat 21'de başlayacagı açıklanan ikinci toplantısı nenüz yapılamadı.» (10 0c3k 22.45) ve < .. özel nıtelikteki temaslarda tam bir açıklık sağlananıadı » (11 Ocak 7.30) gibi açıklamalarda ve buna benzer SÖZSÜZ OYUN'UMUZDA ÖZ Bugün klâsik pantomim halkımızla eğitsel bir diyalog kurkt uzaktır. Marcel Marceau'nun ovunlan her ne kadar kentümiz için veni ve burjuva seyircimizi eflendiriyorsa da eajrımızın gerisindedir. Aldatmaeadan. toplum beğenisi sömürüsüvle uvutmacadan ileri gidemedifci bir gerçektir Bakm Marcel Marreau yarattığı Bib tipini şövle tanımhyor: «Bib, endüstri çağmda. buharlı makinanın jetleri müideleyen devrinde sokak ve kenar mahalleleri, fabrikalan, makinalaşmış yaşantımızı terkederek Jules Verne'ln kahramanlan cibi uzaya atılan, s'irekü olarak bir idealin neşinde koşan çocukluğumdaki düşlerin uzanhsıdır » Işte klâsik pantomimin büyük temsilcisi böylesine avakları yere basmayan Bib tipiyle. sözsüz oyun biçimini amao 'dinmekte. çaihmızın temel sorunlanna değinmemektedir. Ülkemizdeki sözsüz oyuncu aynı yanlısa düşmekten kaçmmalıdır. Az geliştirilmis ülkemizin ekonomik, siy&sl ve toplumsal sorunlan çoktur. Bu sorunlar gerçek sanatçıya zengin. işîenmemiş gereçler sunmaktadır. Devrimci öz, bu gereçlerin işlenıp değerlendirilmesinde yatıyor. Adana, İçel ve Hatay'a yayın yapan Adana Televizyonu acıldı Adana, İçel ve Hatay illerine yayın yapacak olan TRT Televizyonu dün düzenlenen bir törenle açılmıştır. Yayınlar Adana'daki «tüdyolardan yapılacaktır. Adana yakınlarında, 500 metre yükseklikteki DAVUDU DAĞI'nda kurulan Adana vericisinin efektif yayın gücü 10 kilovat, anten yüksekliği ise 30 metredir. Bu vericinin yayınlarını 9 bin kilometre karelik bir alanda 780 bin kişi izleyebilecektir. Adana Televizyonu vericisinin yayın alanma giren bölgeler şun lardır: Adana, Mersin, Tarsus, Karataş, Yumurtalık, Ceyhan, Osmaniye, Dörtyol ve Iskenderun. Bu bölgelerde oturan yurttaşlar, televizyon yayınlarını 3"üncü band 6'ncı kanaldan izleyebileceklerdir. Hatay'da, bin 660 metre yükseklikteki Çobandere Tepesi'nin Karacağı Sırtı'nda kurulan Hatay Yardımcı vericisi, 3'üncü band sekizinci kanaldan yayın yapacaktır. Efektif yayın gücü 700 Wat olan bu vericinin anten yüksekliği 20 metredir. Hatay yardımcı vericisinin 350 Wat gücündeki bölümü Antakya, geri kalan 350 Watı da Gaziantep yönünde yayın yapacaktır. Hatay yardımcı vericisi'nin yayınlannı Uç bin 350 kilometre karelik bir alanda 400 bin kişi izleyebilecektir. Hatay \ericisinin yayın alanma giren bölgeler şunlardır: Antakya, îskenderun, Belen, Kırıkhan, Reyhanlı, Altuıözü ve Harbiye.. TRT teknik yetkililerinin verdikleri bilgiye göre, Hatay vericisinin yayınları, Suriye'nin bir bölümünden de izlenebilecektir. H başka haberlerde sanki ou görüşmelerin başarıyle sonuçlanmasının ıstenmedıği gibi bir ızlenime yol açıldıfmı algıladılaı. Kaldı kı, haberlerde «TR1 muhabirinin edindiği bilgiye göre ..• şeklindekı açılcamalar da haber kaynağımn belirtilmesı olmuyoı özellikle siyasal boyutu ağır basan haberıerie, taraflan oldukça farklı olaylarda (işçı :şveren gibi) asıl önemli olan TRT muhabirinin haberi elde etmesi değil, bu bilginin nereden ve kimden alırjoığının açıklanmasıdjr. Çünkü örneğm. CHP MSP göriişmelerine ilişkin haberlerin hiıngı taraftan almdığı, haberin doğruluğu, taraısızlığı açısından önemli olabilir. Aynı şey, Türkıye dışmda olan ve ülkemizi yakından ils;ilendıren olaylaı için de söz konusudur. Bu kunucla ılgınç bir örnek verilebilir: Geçen Kasım ayınca l'unus Dev let Başkanı Burgıba'nın Atatüvk'e ilişkin bazı sözleri Türk kamuoyur.da tepkıyi^ ktrşılanmıştı. Işte bu konuyla ilgili bazı haberlercie. Burgıbd'nm Tunus'ta yaptıgı konuşmalar, «TRT muhabirinin edindiği bilgiye göre» ctye verilmişti Oysa TRT'nin Tunus'ta muhabır bulundurduğunu daha önce hiç duymamıştık... Dış haberlerde de, özellikle olayın niteliğinden ötürü haberin nereden ve kimden alındığının biünmesi gereken durumlarda, «Agence France Press» ya da «Unitea Press International Ajansı'nın haberine göre» diyerek yapılan kaynak açıklamalan yeterli değildir. Dinleyıcinin bılmek istediği bu ajanslann adı değil, bu ajansların haberi nereden ve kimden aldığıdır. 1953 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde televizyonun rekabeti karşısında bükemedikleri eU öpmek zorunda kaldıklarını anlayan film şirketleri, bu etkili yayın organı için dizi filmler hazırlamaya başladılar. Aynı zamanda da sinemalar için hazırladıklan uzun filmlerin değerini korumaya çalışıyorlar ve dizi filmleri ya tanınmamış ya da artık sinemada tutunamayan sanatçılara çevırtmeye dikkat ediyorlardı. Bu dizi filmleri en kısa zamanda hazırlayarak stüdyoların ekonomik bir yapım ortaya çıkarmalarını sağlamak amacı ile de her hafta hikâyenin genellikle aynı dekorda, aşağı yukan aynı kişilerle, mümkün ol duğu kadar az bir bütçeyle ve bir çırpıda yapılan çekimlerle canlandmlması yoluna gidilmişti. Bu nedenle TV İçin hazırlanan hiç bir dizi filminin sanat değeri yoktur. Yalnız, konudaki değişik bir özellikle gerek Amerıkan, gerekse diğer ülke halklannın ilgisuıi çekmeye çalışmak ihmal edilmemiştir. İşte hikayelen uzayda geçtiği için bizim seyircimizin de ilgı gösterdıği «Uzay Yolu» gerçekte çocuklar için düşünülmüş olup, Amerikan televizyonunda saat 18.00 gibi erken bir zamanda yayınlanır. Dizi filmlerin seçiminde her hangi bir görüş izlemeyen, üstelik bu filmlerin yukarda kısaca sıraladığımız kısıtlı taraflarımn farkında bile olmayan televizyonumuz «Uzay Yolu» nu 1972'den beri saat 21.00 den sonra yayımlayarak hem bü>ük seyircileri bu diziye çekmeye çalıştı, hem de bu dizinin gerçek seyircileri olan çocuklann geç yatmasma yol açtı. Televizyonda daha ilrinç bir program olsaydı, üstünkörü bir dekor. en ilkel film hileleri, genellikle şişirme hikâyeler ve son derece kötii bir oyunla sunulan «Uzay Yolu»nun çocuk yaşının üstündeki seyirciler arasındaki başansı bu denli büyük olmazdı. En sonunda foyası meydana çıktığı için mi bu dizi bir ara 15 günde bir yayımlandı, sonra bir süre hiç ekrana çıkarılmadı ve şimdi de Cumartesi günleri erken bir saatte gösteriliyor. Bir TV filminin ya da programının başansızlığa ugradığını gören TV yönetimi yayına hemen son verir. Programların ve ölmlerin yayın günleri ve saatleri bu denli çok değiştirilmez. Fakat gerçek ve uygun yayın zamanını bulabilmek İçin günü ve yeri sık sık değiştirilirken «Uzay Yolu», televızyonumuzun seyircilerini değerlendiremeden gösterdiği çaba sonucunda, kitap ve fıhn piyasasında da kendine çeşitli yerler sağlamakta gecikmedi. Resimli romanlan yapıldı. «Uzay Yolu» hikâyeleri kitap halinde basıldı. Yeşilçam hemen bir film hazırladı. «Uzay Yolu»nu seslendiren tiyatro sanatçılan ile gazetelerde ve dergilerde o denli çok röportajlar yapıldı ki, neredeyse hepsintn birer sahne sanatçısı olduğunu unurup uzaydan gelme birer acayip yaratık olduğu düşüncesine kapılacaktık. Uzayı hegemonyası altına almış olan insanoğlunu uzaydaki diğer yaratıklardan daha akıllı, daha uygar ve daha ileri gösteren ve bu nedenle de insanın uzayda bir çeşit emperyalizm kurmasını savunan «Uzay Yolu» adlı dizi film. gerçekte çeşitli toplumlan kolayca etkilemek için ne gibi şaklabanlıldara başvu ruldugunu gösteren TV film dizılerinden biridir. Amacına uygun Çocuklar için SÖZSÜZ OYUN'UMUZDA BİÇİM Klâsik pantomim biçimsel kurallan katı katı temel alındığında vukanda belirlemeye çalıstığım özü yansıtmak, anlatmak için yetersiz kalır. Halkımızla bu biçimsel kurallarla diyalog kurmaya çalışmak sözsüz oyuncuyu anlatımmda güçsüz kılar. Sözsüz oyun, vücut hareketleriyle anlatımı sağladığı için, ilk bakışta evrensel gibi görünmektes'se de, her toplumun kisiliğini, sorunlarını yansıtan kendine özgü hareket, tavır, davranış anlatımı vardır. Bu zerçek sözsüz oyuncuya, halkımızla ilişkisini sürdürecefi, anlatımı sağlayıcı dilini bulmasını gerektiriyor. Bu dil nasıl ve hangi kavnaklardan yararlanilarak sağîanabilir? Anlatılmak istenen öz, halkımızla biçimsel bir bağla nasıl sıcak ilişki kurabilir? Bu sorunların çözümü sözsüz oyuncunun srastıncı, inceleyip değerlendirici amatör çoşku ve gücünü, devrimci bilinç ve potansiyelini gerektirİ3or. Bu düzeyde olan sözsüz ovuncu, ülkemiz insanlarına özgü davranış, hareket biçimlerini iyi kavrayıp özümleyecek, öz gösteri kaynaklanmızdan yararlanacak, giderek öze en uygun biçimi bulacaktır. Öz gösteri kaynaklarımız seyirük köylü oyunlan, folklorumuz, geleneksel Türk tiyatrosundan Meddah ve Orta Oyunu'dur. Yeni Sözsüz Oyun'umuzun doğusunda vararlanılması gerekli olan bu kaynaklar, zengin sözsüz oyun örnekleriyle doludur. Yararlanmak derken bu değerleri tıpatıp, doğrudan dogruya oynamalı, uygulamalı demek istemiyorum. Kaynakların temelinde bulunan özellikleri, kaynakların özünü çağdaş teknik ve devrimci düşünce ile yoğurmalıdır. Yeni Türk Sözsüz Ovun'unu doğuracak devrimci evlem, sözsüz oyunu halfcı götürmekten çok, sözsüz ovunu halktan getirmekle başanlı olabilir. Batı'nın Klâsik Pantomimini değişmez ölçü olarak almadan yararlanılabilecek bir olusum olarak görmek senteze götürücü yoldur. Bu oluşumu kökümüzden kopmadan değerlendirmek, Sözsüz Oyun'umuzun çıkışında küçümsenemiyecek antiteze sahip olmaktir. Ancak titiz ve güçlü bir çalışma ile gerçekleştirilebilecek cocuk Sözsüz Ovun'unıı başka bir yazımda konu edineceğim. Bu kısa yazıya ör ve biçim sorununu sığdırmaya çalıştım. Amacım işlenmemiş bu bol gereçli konuyu az da olsa aydınlatmaya çalışmak, Yeni Sözsüz Oyun'umuzun doğuşuna, inandığun doğruları getirmektir... BU HAFTAKI TV PROGRAMLARI • Makina ve Kimya Endüsri Kurumu İstanbul Şubesi Müdürlüğü Altın Küre ödülü «Şeytan» filmine verildi ; Nakliye Işi Yaptırılacaktır Kurumumuz Kınkkale Pirinç ve Çelik Fabrikalanmızdan IstanbulMaki depolarına pirinç, bakır ve çelik malzemelerin naikli işi şartnamesi hukümlerine göre ve kapalı zarf usuKi ile ihale edilecektir. Kapah zarflıann son teslim müddeti 14 Şubat 1974 Persembe günü saat ll'e kadardır. Muvakkat teminat 10.000. TL.dır. Teminatsız teklifIer kabul edilnniyecektir. Postada vaki gecikmeler nazarı İtibare ahnmazs. Şartname "Şubemiz Müdürlüğürıden temin edilebilir. Kurum ilvaleyi yapıp yapmamakta veya dilediğine yapmakta seıftıesttir. (Basın 10618) 760 Deniz Euvvetleri Komutanlığı Seyir Mfidrografi ve Oşinografi Daırea Uaşüamıgından bildirilmişt'tr. DENİZCİLERE VE HAVACILARA 175 SAY1LI BİLDİRİ 29 ile (30 Ocak 1974 tarihlerinde saar (rj.jü ile 17 Oü aresmda aşs(gıdafet noktaların birlestiğı sana .çirtde sevrpım«. demırleme. avlanma ve bu sahamn 12.5<»u nıetfcye olan yüksekliği can ve mal emniyeti DatcunucUT) lidir. EGE DENtZİ SAROS KORFFZ 1 tnci nokta: Enlemi 40 derece 33 dasisa nızey Boylamı 25 cterece 58 daKik» 4>gw 2 nd nokta: Enlemı 40 derece 38 daidfa eı&ev Boylamı 28 derece 11 daıüks 3 üncü nokta: Enlemı 40 der«ce lft dakıka Bovlamı 21 derece 11 dagık.* 4 üncü nokta; tniemı 40 derece 15 dakika Boylamı 25 derece 5 dakıks H UENtZCÎLtRE VE HAVAC1LABA ÖNEMLJfi DUYURULUR (Basın: 28325) 757 l I1 I1 I» t 4 t KENDİ UÇAĞINI ©KENOİN YAP 29 OCAK 1974 SAL1: UYKLDAN ÖNCE : Program kuklaları Mırnav i'e Bücür, Aleh tap ablayla yiyecekıer vp dostluk konusunda sohbet edecekler. Programda aynca Bücürle Mırnav ve Köpekle Tilki aolı iki çiz gi filim sunulacak Yapım, Sam; öncü. BİR SOLİST : Programa solıs: olarak Türk müziği sanatçısı Kevser Tannkut katılacak. Sanatçının okuyacağı esener şunlar: Derdimı umaıana döktüm, Artık bu solan bahçede bülbüllere yer yok, Bir pün karşılaşırsak aynldığımız verde, Dokunma kalbime zira çok ıncedir kınlır ve Gözlerin bir içim su. Ya pım, llgün Soysev. Yönetim, Tay lan Gökçen. TELEVlZTONDA StNEMA: Başrollerini Türkân Soray ile Ekrem Bora'nın paylaştıklan «Aşk Eski Bir Yalan» adlı filım yayınlanacak. Fılımde: Büyük kentin iki fakir ınsanı Handan ile Kemal evlenmek üzeredırler. AncaJc, olaylar oniarı hıç beklemedikleri bir çıkn.aza sürükler.. Handan ünlü bır şarkıcı olur, Kemal kulüp işleten zengin bir patron.. Filırıin yönetmeni, llhan Engin. • 30 OCAK 1974 ÇARŞAMBA : SAGLIK: Programda, Ankara nın kirli havasının nedenleri ve zararları konu ed"ecek. Programa konuşmacı olarak, Prof. Umran Emm Çölaşan, Ererjı ve Tabıî Kaynaklar BaKaruığı Teknik Müşaviri İmran Fersan ve Prof. Necıp Azız Berksan Katılacaklar. LOS ANGELES HollvTVood Yapım Yönetim Tümay Dane Yabancı Gazeteciler Derneği, «Gol KAÇAK: Rıchard K'mble bu den Globe. (Altm Küreı ödülü kez «Geride Kalan,ar> aoJı seriınü, bir genç kızın vücudunun vende izlenecek Dr Kimble. kaşeytan tarafından zaptedilmesini yınpederinin iflâs ettığinı gazete anlatan dehşet fîlmi «Exorcist»e lerden öğrenir ve ona yaidım et (Şeytan> vermiştir. mek Lster Bu amaçla ölen eşı'Exorcist>. 1973'ün en iyi fîlmi nın bankadakı hesap numarasını seçilirken. filmde şeytanın vücğrenmek üzere, Kayınpederinın cudunu ele geçirdiği kızı canlanbulunduğu Kente gidcr. Kentin dıran 15 yaşmdaki Linda Blaîr polisleri Kimole'i tanırlar. Ses• En iyi yardımcı dram aktristi». lendirme yönetmeni, Tülay Saeserin yönetmeni William Fried murkaş. kin ise «En ij'i yönetmen» ödüSTÜDYO KONstKİ : Proglünü kazanmıştır. ramda, pıyanist trgıcan Say50 ülkeden çeşitli gazeteleri aam'm resitalı sunulacak. temsil eden muhabirler, «Serpico• 31 OCAK 1974 PEKSEMBE : filminde namuslu bîr polisi can BİLGt ÖYliNU : Küçük selandıran Al Pacino ile <Cinderal yırcilerin katıldığ: du yarışma la liberty» de bir sokak kadınını programmı vine Güneri Ünal su başanyla canlandıran Marsha Ma nuyor. Aynca. Karagöı ve Hacıson'u 1973'ün en iyi aktörü ve vat'ın göstenleri ae veı alıyor aktristi seçmişlerdir. Yapım, Mehtap Dinçler. YöneKomedi ve müzikal filmler ala tim, Suheylâ Sınkiı. nında ise en iyi aktör ve aktris* NE ÎAPALIM, NASIL YAödülleri «A Touch Of Class.m PALIM: Programaa ou kez. eoyuncuları George Segal ile în lektriğin tanımı yapııacak. Ayngiüz sanatçısı Glanda Jackson'a ca, kısa devre oıauğunaa vapıı\trilmi5tir. «Fraffiti>, komedi ve ması gereken ışlemleı öğretıle. müzikal alanda en başanlı film cek. Yapım Yrtnetım trdai secilmisfir. Soyluer. 55 ülkede yapılan bir kamuoyu HASATA DÖNtS: Veni diziyoklamasma göre. filmleri dünya nın bu bölümünde. «ödünç Hada en çok para getiren sanatcı yat» adlı fıim yayınlanacak. lar olan Marlon Brando ve EliFilmde, gerçekte akil hastası ozabeth Taylor ise «En sevilen lan Roy Kendall, oaşka Oır kişiyıldızlar> seçümişlerdir. iiğ« bürünerek, Dr. Inomson'un En iyi yardımcı dram aktristi bulunduğu kliniğe girmeyı başaödülü kazandığını öğrenince çok nr. Kendisinı hastaıara doktor heyecanlanan ve fiöryaşlarım tu olarak tanıtıp ou Konuda da batamayan Linda Blair, sahneden şarı sağlayan Kendall diKkstlen Üzerinde tODİar ve gerçek kitııliaktör Joel Grey'in yardımıyla jn ği ortaya çıkar Seslei;dırme yödirilmijUr. netmeni, Murat Gençosman. • 2 St'BAl IM74 CUMARTESt: OYUN TttENt: Programda ovun Trenı'nin ate^çılen Alı ile Veli, Yozgat'ın mahaJî özeılıklerini tanıtacak. Bunu, pntgram bandosunun göstenleri uıeyecek. Kukla oyunundan sonra. Yozgat Minik Halk Oyunlan Ekibinin Bu denli Düşündürücü yönü l zay Yolu: Bnyüklere mi, küçüklere mi? folklör göstenleri sunulacak. Programda aynca, Arılar Ortestrası da izlenecek Yapım, Namık Kasapbaşoglu Yönetim. Erşan Başbuğ. BİR SOLÎST: Propram solistı Taner Şener. hanatçı Türk müziğınden örnekler sunacak. Taner Şener sırasıyle şu şarkılan okuyacak: Yaz günıeri tatlı hayaller gibi geçtı Vme bu yü aoa sensîz, Sevgılim oesen bana, Veda busesı ve Hıç tükenmeyecek sandığımız aşkınuz bitecek nüydi? Yapım, İlgün Soysev. Yo netım, Teoman Tarhan. LZAY YOLL : «Işte tnsan» adlı serüvende izlenecek olan Atılgan, bır vardım ç&ğınsı alır. Güneş sıstemını ış^a» etmek ama cıyle Andromeda Gaıaksisır.den gelen msan kılığına gırmış üstün yaratıklar, Atılgan'i ele geçirırler. Yaratıklar, Atılganda gereklı teknik değişikliKlen yaparak Andromeda'ya dogru hareket ederler Bu arada, germmn bütün personeüni Kübik bır şekle sokarlar. İnsan kıiığınd<kı Andromeda yaratıklan, msan özelliklerinden habersızdırıer Ancak ıtısan kılığına gırdıklerinde duygulanmaya başıarıar. üeslendır me yönetmeni Vüksel Sındıral. BİZ BtZE : Fecrı i.bcıoğlu'r.un sunauağ: show programı Erol Pekcan Orkestrasının çalacağı Misketle Daşıayacak. Programa katılan sanatçılar ve sunacakları eserler şunıar. Fecrı Ebcioğlu «Madam», nafif Batı müziği sanatçısı flhan lren «Yazık oldu yarınlara» «Veehıa pıanola», Fransız şantöz Mersedes «Au nom de tous les mıens» «Yazık sana», pıyanıst Fatoş Gü man, Ankaragüçlü mılli tutbolcu İsmail'in penaltı »tışı 'Jürk mü ziğı solıstı Zekı Çrfın «Ülfet etsem yar ile» «ElDet bırgun bulusacağız» Yapım CamJiur Atalay Yönetim, Tayıan Gökçen TELEVİZYONDA SİNEMA : Yönetmenlığmı H. C. Clouzot'un yaptığı .Casuslar» adıı tıl:m surulacak. Fılmın başrollennı Curd Curgens ve Peter Ustınov paylaşıyorlar. Filimın konusu kı saca şöyle: Ruh hastalıkian polikliniği sahıbi olan Dır doktora, tanımadığı bir kışı tarafından, para karşılığı casusluk yapması teklif edilir. Doktorun para sıkıntısı çekmesı. bu teklifi kabuJ etmesıne sebep oiur.. • 3 ŞLBAT 1974 PAZAR: ÇOCUKLAR1N EVRENİ: Zülal Erden'in sunduğu programda bu kez, Ay'ın gökyüzünae değışik görunüşünün (yenıay, ya. rımay, dolunay) nedenı, ay ve güneş tutulması, teleskoplar, deney ve belgesei filımlerle anlatılacak. Yapım, Zülal Erden Oguz Mutlucan. Yönetmen, Güner Sanoğlu KADIN VE Ev : Programda bel fıtığj ve kemik kıreçlenmesı konuları ele alınacak Konuşma cı olarak Prof. mdvan Ege'nin katıldığı progranu yıne Siber Farlar sunacak Yapım, Avşe 1şık. Yönetim, Süheyla Tezel. BİR SOLİST : rTograma solist olarak Türic halk müziği sanatçısı Recep Kaymak Katılacak Sanatçı foıklör ekıplen eşlı^inde şu türkülen okuviıcak: fi,rzurum dağları, Büvük cevız. Gok meydan bas aşağı, Nurey Bahaı gel dı gül açtı. Gıt dajfiardaı. kar ge tir, Değırmencı va Delilo. DENİZALT1 HIACERASI: Yeni dizi programın bu bölümunde ilk Macera aaıı fiıim yayınlanacak. Fılımde, aaha önce Titan'ın elinde tutsak bulunan deniz kızı Maria'nın, Sualtı Güvenlık Birliğine katılısı konu ediliyor. GÖREVİMİZ TfcHLİKE: Mr Phelps ve arkadaşlan Oyun adlı filimde izlenecek üCR ulusaı tıyatrosunun yönetıcısı ve aynı zamanda Kültür Bakanı olan Milos Kurov. LTCR Başkanı Leon Vados'u yerınaen uzaklaştırmak amacıvle voSun Di/ propa pandaya gırışmiş bulunmaktadır Ekibın görevi. barışın sağlanma sını önlemek için tüm gücünü harcayan Krov'uc bu çabasma engel olmajt... Seslendtrme yönetmeni, Yurda' 1 Kabasakal. Bir uyan Televizyonun çocuklar için yeni dizisi: "Denizaltı Macerası,, TRT televizyonu, gelecek haftadan itibaren «DENİZALTI MACERASI» adlı yeni bir dizi programın yayınına başlayacaktır. Televizyon Seslendırme Şube Müdürlüğünce yayın hazırlıkları sürdürülen dizi program, Ingiliî ITC yapıüdır. Küçük seyirciler için hazırlanmış olan dizi, kukla Olimlerden oluşmaktadır. Her birt 25'er dakikalık filmler halinde sunulacak olan dizmin TRT Televızy» nundaki yayını bir yı) sürecek tir. Orijinal adı «STINGRAY» olan programda, sualtı devriyp gemisi Stingray personellnir mareralan konu edilmektedir. Dizi program, Pazar günler vavımlanacaktır. «DENtZALTI MACERASI» d;, lı dizinin devamlı kahramanlar şunlardır Kumandan SHORN. kızı AT LA?*TA. yüzbaşı TROY TEMPEST. PHONES ve deniz kıa MARINA. Türkiye ögretmenler Sitesi (Yap Ko) Yapı KooperatiS Ortahlanna Duyuru Sınırlı Sorumlu Türkive Ögretmenler Sitesi (YapKo) Yap; Koo peratifin 4. Genel Kurul olağan toplantısı 15 Şubat 1974 Cuma günü saat 10.00'da AksaravVezirçeşme Sokak No 3'teki tstanbul öğretmenler Derneği Salonunda yapılacaktır. SaJ^n ortaklanmıza önemle duyurulur. G ÜNDE M : 1 Açılış ve savgı duruçu 2 Kongre divanı seçimi 3 Yönetim Kurulu ve denefr •rfler raporlannın okunması 4 Raporların elestirısı 5 Blânçnrmn incp.lenmesi 6 Yönetim Kurulu ve denetçilerin aklanmasr 1 Arsa ve ir.«aat durumu 0» Usilj gfiril'ilerin saptanması 8 Yönetim Kurulu ve denet. çJlerin veniden seçim) 9 Kapanış Cuoıüuriyet 764 D U Y U RU