Katalog

BIR YANGININ KULUYeni Çlktlr 5 IPEK KAPLI DEFTER..5 CANKUŞUM 4 A N A Y A S O Pıyesi ıle Gunün $iiri 3 BAHAR GUNEŞI 4 GUZ ÇIÇEĞIIki Ciltz 8 ÜMİT YA$AR'ın A$K ve ŞiiR KİTAPLARI • SAHlBINl ARAYAN MEKTUPLAR 5 • BIRGUN ANLARSIN ...5 • SEVENLER OLMEZ 5 KITAPÇILARDA BULUNUR ÖOEMELİ GÖNDERİLİR LKÜLTUR KıTABEYı, Ankara Cod. 62 (ST I ~ " $ E M S i BElLi'nin ESERLERI" • • • • • • TT umhuriy 50. yıl; sayı: 17763 Kurucusu: VUMJS NADt CEM YAYINEVİ S ü N A R İSMAİL CEM 12 MART Cem Yayınevi, Cagaloğlu / ISTANBUL (Cumhuriyet 339) I. CİLT YAZILAR 15 Ocak 1974 Salı Kurulacak Hükümeti yoğun zamlar bekliyor Petrol ve akaryakıt fiyatına yapılacak zammı sap tayacak Bakanhklararası Ekonomik Kurul AP'li Bakanlar katılmayınca toplanamadı. CUMHURtTET HABER MERKEZİ Petrol ve akaryakıt fiyatlarına j'apılması her an beklenen zam ma ılışkin kararın bütun çalısmaların tamamlanmış olmasına rağmen kurulacak yeni hukumete bırakıldığı da dıin belli olmuştur. Enerji ve Tabii Kaynaklar Ba kanlığı ile Devlet Planlama Teskllâtı zamla ilgili çalışmalarını dun toplanması kararlaştırılan Bakanhklararası Ekonomik Kurula sunmak uzere tamamlamış ı lardır. Bu arada. zam oranınm yuzde 100 cıvarında olduğu oğremlmistır. Ancak dun sabah Bakanlıklar arası Ekonomik Kurul'a yalnii ı ca Enerji ve Tabii Kaynakiar Bakanı Kemal Demir ile Devlet Planlama Teskilâtı yetkilileri gelmislerdır. Başta Maliye Bakanı Sadık Tekın Müftüoğlu olmak uzere oteki ilgili bakanlar ve bakanlık temsilcileri toplantıya gelmevınee. Bakanlıklarara 51 Ekonomik Kurul toplanamamıştır. Oysa, Kurulun 9 Ocak tarihli toplantısmda zamla ilgiıi !0n toplantısınm dün yapılması kararlaştırılmıştı. Özellikle Maliye Bakanlığının aldığı tavrın butün çalışmaların tamamlanmış olmasına ragmen zam kararının kurulacak olan yeni hükümete kalmasına yol açtıjjı ifade edilmiştir. Akaryakıt fivatlarına yapılacak zamla ilgili çahşmalann tamamlanması zamma ölçü olacak bütun esasların ve bilgilerin belli olmasıyla gerçekleşmiştir. Iran ile petrol üreten Arap ülkelerinin ham petrol fiyatını varıl basına 11.70 dolara çıkarmalarından sonra piyasa fiyatının ne olacağı beklenmiştir. İlgili bakanlıklara son gelen haberler varil başına ham petrol piyasa fiyatının 9 dolar civarında oturacağını göstermiştir. Aynca varil başına petrol fiyatını 17 dolara çıkardığıni açıklayan Irak'ın da 9 dolarlık piyasa fıyatına uyacagının da son gelen haberler arasında olduğu öğrenilmiştir. öte yandan yürürlükteki petrol yasasına göre, yurdumuzda benzin, motorin ve benzeri akaryakıt ıiyatlarına yapılacak zamda ham petrol fiyatlan esas alınnıa maktadır. Bunun yerine Basra Körfezindeki akaryakıt satış fiyatlanna göre hükümet itibari bir fiyat saptamaktadır. Bütun bu bilgilerin ışığında Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığıyle Devlet Planlama Teşkilâtı zamla ügili çalışmalarını düne kadar tamamlamışlardır. Ancak buna rağmen özellikle Ma liye Bakanlığının tavrı yüzünden dün Bakanlıklararası Ekonomik Kurul toplanamamış ve böylece akaryakıt fiyatlarına zam japma kararı kurulacak yeni hükümete bırakılmiştır. Fiyat Kontrol Komit«slnden izin bekleyen zamlar arasında vatandaşm günlük yaşantısına büyuk ölçüde etki edecek ve geçin(Devsmı Sa. 9, Su. 7de) Yeni Hükümetin bugün açıklanması bekleniyor CHP VE MSP GENEL BAŞKANLARI GÖRÜŞMELERİNDEN SONRA; «BAŞ KANIN VERİLEN BİLGİDEN MEMNUN GÖRÜNDÜĞÜNÜ» S Ö Y L E D İ L E R CUMHURBAŞKANI KORUTÜRK'ÜN BUGÜN KÖŞK'E ÇAĞIRACAĞI ECE VİT'İ HÜKÜMETİ KURMAKLA GÖ REVLENDİRECEĞİ BİLDİRİLİYOR BAKANLIK İÇİN CHP'DEN UGUR, EYÜBOĞLU, OK, GÜLEY, BİRLER, KAYRA, TANYERİ, GÜNEŞ, IŞIK VE ÜLMAN'IN DA ADLARI GEÇİYOR Ü KORUTURK. BÜLENT ECEVİT VE ERBAKAN'LA GÖRÜŞTÜ ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk dun saat 16.30'da CHP Genel Başkanı Bülent Ecevifl kabul ederek bir saatten uzun suren bir görüşme yapmıştır. Korutürk d'aha sonra Necmettin Erbakan'ı kabul etmiştir. Bülent Ecevit bir soru üzerina Cumhurbaşkanınrn CHP MSP Hükümetinl «iyl karşıladığını» soylemiştir. Bülent Ecevit görüşmeden sonra şu açıklamayı yapmıştır: • Sayın Cumhurbaşkanı ile gö rüşmemizde Cumhuriyet Senato su Baskanı ve Millet Meclifi Başkanmın hükümetin kurulma olanakları üzerinde Mıllet Meclisinde çoğunluğun desteğini lağlavacak b!r hükümet kurulması olanakları uzerın de yaptıklan çalışmalarla ilgili olarak kendilerıne vermış olduk lan bilgilerin ışığı altında bu sorunu ele aldık. Bu arada ben de hükümet sorununa üç aylık bir donemden sonra bir çözüm bulunmasını kolaylaştırmak umuduyla kendi lçimizde ve MSP Ue birlikte yap mış olduğumuz çalışmalar konusunda genış bilgi sundum. Bu selişmeleri de değerlendirdikten sonra sanıyorum kı, önümüzdeki günlerde belki de yarın hukumet kurulmasıyla ilgili karar larını açıklayacaklar.» Ecevit, «Görev size verilecek mı?> sorusuna, «Bu sayın Cumhurbaşkanınm takdirine aittir» karşıhğını vermıştir. CHP Genel Başkanı, «CHP MSP çalışmalarını Cumhurbaşkanı nasıl karşıladılar?» sorusuna karşıhk da «lyı karşıladılar» cevabını vermiştir. Ecevit, Erbakan ile bir görüs me yapıp yapmayacsğım soran gazetecilere, «Şu anda ihtiyaç yok» dem)«fir. Korutürk saat 18'de kabul ettığl MSP Genei Başkanı Necmettin Erbakan ile de bir saaîi aşan bir görüşme yapmıştır. Saat 19.15 sıralarında Kösk'ten ayrılan Erbakan da, Ecevit sıbi (Devamı Ss. 9, Sü. 4 de) Erbakanla görüşme Türk Iş Genel Başkanı Demirsoy Londra'da vefat etti ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Türkİş Genel Başkanı Seyfi Demirsov dün sabah Londra'da tedavı edilmekte olduğu hastanede ölmüştür. Demirsoy daha önce başarısız bir ameliyat geçırmişti. Sejfi Derrursoy'un ölum haberinin vurtta duıoılmasından sonra CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit. AP Genel Baskanı Suleyman Demirel ile çeşitli partiiere mensup rnilletvekılleri ıle ssndikacılar Türkİs'i ziyaret ederek başsağlığı dileğinde bulunmuşlardır. Ayrıca Millet Meclisi Başkanı Kemal Güven ile bazı Bakanlar da telefonla başsağlığı dılemişlerdir. Demirsoy'un cenazesmın nakli için Türk Havayollannm bir uçak tahsıs edeceği öğrenılmışt:r. Cenazenm ne zaman getirilecegı henuz belli değıldır. Cenaze hazırlıkları için bir komite kurulmuştur. rulus hazırlıkjannı j'apmıs ve Federasyonda Genel Sekreter olarak gorevlendırılmıştır. Türkîş'ın kuruluşundan itibaren Başkan Vekilı ve Yönetim Kurulu üyelıgi gbrevlerinde bulunan Demirsoy. 1960 Kasim ayında Türkİş Genel Başkanlığına seçilmiş ve o günden bu yana yapılan bütün kongrelerde delegelerin çok büyük b:r çogun luğu tarafından veniden ayni göreve getirilmiştir. Seyfi Demirsoy evli ve üç çocuk babasıydı.» Bayramoğlu, Devlet Başkanmın basını ve karauoyunu nasıl ızledıgını anlattı ANKARA Ankara'da yayım lanan haftalık Yankı dercisıne bir demeç veren Cumhurbaskanı Genel Sekrcteri Fuat Bayramoğlu, görev anlayışı, Cumhurbaşkanının kamuoyunu nasıl ' izlediği ve üç aydır devam eden hükümet krizi içinde yaptığı çalısmalarla ilgili olarak kendisi j ne yöneltilen soruları cevaplandırmıştır. Bayramoğlu. hükümet krizi | esnasında yaptığı çalı.şmalarla ilgili soruya şöyle karşıhk vermistir: «Sayın Cumhurbaşkanı kamu ] oyuna yaptığı açıklamalarda ; gerek Senato ve Meclis Başkan ları, gerek siyasî parti genel ı başkanlan, gerekse Cumhuriyet , Senatosu, Kontenjan ve Milli i Birlik Gruplarının baskanlan ' (Devamı Sa. », Sü. î'de) 1 KOALİSYON'DAN NOTLAR Içişleri Bakanhğı konusu az daha ipleri koporıyordu Ümit GÜRTUNA ANKARA CHP Genel Sekreter Yardımcısı Prof Dr Tııran Güneş. dirsfklcrı meçınden spor ceketi vc uzun kollu tişörtü ıle bir odadan çıkıp diğerine gıriyordu. Deniz Baykal munlazam kruvaze elbısesinin düğmelerini çdzmeden CHP'nin dieer ağu top lanyle birlikte oturuyor. Istanbul Milletvekili Pıof. Dr Haluk CJlman'ın takılmalarını ayni tonda cümlelerle cevaplandırmaya çalışıyordu CHP'lilerin yüzlerin deki anlatım pek içaçıcı değildi o dakikalarda. Koalisyonun gerçekleşmesi için sırtladığı ağır yükü basan ile sürdüren açık soz lü Deniz Baykal bile duvduğu kuşkuyu çizlemivordu Saatler (Devamı Sa. 9, Sü. l'de) ^ Dünyanın bütun gelişmiş ülkelerinde tüketim ve lükse yönelim büyük bir hızla gelisirken, yeryüzünde bazı insanlar da açlıktan ölürre mahkum. Bu insanların ıstedikleri ne iyl giysiler, ne konforlu evler, ne de çeşitli serinletici ıçecekler. Bu insanlar bir tek lokma ekmek için her şeye razı. Zaman zaman bir yudum su bıle bulamıyorlar. Uzayda her tur gezinin kolaylıkla yapılabildiği bir çağda işte üzerinde yaşayan mılvonlarca insanı açlığa mahkum eden topraklar. Eski atfıyle Habeşıstan olan Etyopia'da bir zamanlar çok bereketlı olan bu topranlarda bugun bir tek ot bile yetişmiyor. Ve bu topraklar üzerinde yaşayan mılyonlarca insan da açiıktan ölmemek için kendllerine yardım eli uzatılmasını beklıyor. Bazı imâlatçılar idrofil pamuğa sunî elyaf katıyor Fırtına elektrik ileten telleri koparınca Trakya karanlıkta kaldı BAİSE BİRİNCİOĞLU 1973 yılı başından beri pamuğa çeşitli zamlar gelirken; bazı pamuk imalâtçüarı, idrofil pamu ğu sentetik elyaf ile karıştırarak, daha fazla kâr sağlama yoluna git meye başlamışlardır. idrofil pamuğun, sunî elyaf iie karıştuılarak piyasaya Turk Kodeks'ine uygun olmayan pamuk sürüldüğünün saptanması üzenne Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı, illerdeki Sağlık Müdürlükjerıni bir tamimle uyarmıştır. Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı Sağlık İşleri Genel M J dürlüğünün, Istanbul Sağlık Mü dürlüğüne 20.12.1973'de gönderdıği 5114 sayılı tamim şoyledır: . Seyfi Demirsoy kimdir? ÇANGA'NIN CENAZESİ BUGÜN BURSA'DA TOPRAĞA VERİLECEK ANKARA, (Cumhuriyet Bâresn) Bir beyın kanaması sonucu önceki gün vefat eden CHP Bursa Milletvekili Sadrettin Çanga'mn cenazesı, dün Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde yapılan bir törenden sonra Bursa'ya götüriilmüştür. Törene, Millet Meclisi Başkanı Cumhuriyet Senatosu Başkanve(Devamı Sa. 9. Sö. 3 de) Bu köşeden ALTAN ÖYMEN Tamim ; Şeker Sümerbank Seka Tekel zam bekliyor öte yandan, 1974 yılında hayatı buyuk ölçüde pahalılaştıracak olan zamlar, Fiyat Kontrol Komitesinde karara bağlanmak uzere beklemektedir. (Cumhurivet Hab«r Merkezi) Istanbul ve yoresınde kötü hava koşullarınin devam edeceği açıklanırken, beş yıldanberi İzmır'e ılk kez kar yağmıstır. HaJANDARMANIN va munalefetı yüzündea Antalya'nın çevre illerle olan irtibatı MARDİN'DE kesılmış, Bandırma yöresindeki şiddetli fırtına deniz ulaşımuu HALKA İŞKENCE genış ölçüde aksatmıştır. Pazar akşamı meydana gelen YAPTIĞI İDDİALARI şiddetli fırtına yüzünden Ambar hdan Trakya'ya elektrik ileten TALU'DAN tellerin kızması yüzünden de Trakya bölgesi elektriksiz kalSORULDU mıştır. Elektrik arızası yüzünANKARA Mardin CEP Miı. den birçok kesimde fınnlar çaletveküi îbrahim Aysoy, Millet ı hşmamakta, tular akmamaktadır. Meclisi Başkanhgı'na dün verdifti bir soru önergesinde, Mardin' Bu arada, telefon telleri de in baa ilçe ve köylerinde meyda koptuğundan Istanbulla telefon na gelen zabıta olayları hakkın , irtibatı sağlanamamaktadır. da Başbakan'dan bilgı istermstir I Sürecek îbrahim Aysoy, Basbakan NaRusya üzerindekı yüksek ve lm Talu tarafındar, «vazılı» olarak cevaplandırılmasını istedigı' Kıbns yöresindeki alçak basınçla, Karadeniz ve Balkanlar üzeönergesinde su sorulara ver ver miştlr: rınder» sarkan soğuk havanın et kisinde bulunan bulunan Istan« 29.12.1973 günü Nusavbin llcesine bağlı Çılesız kövunün 1bul ve yoresınde, kotü hava çinde jandarmalar taratından 2 koşullarınin sureceği belirtil(Devamı Sa. 9, Sii. 4'de) i (Devamı Sa. », Sü. S'da) OLAYLAKIN AW>INDAKİ «Bakanlar Kurulunun 19.4.1974 • gün, 5709 sayılı karariyle, 1593 sa yılı Umumi Hıfzıssıha Kanunu ' nun 183. maddesi 5. bendindeki .Umumun istimaline mahsus mad deler» meyanında kabul edılerek,, denet ve kontıollerı Bakanlığımıza verilmiş bulunan idrofil pamukların bazılarma son zamanlarda sentetik elyaf katıldığı tes bit edılmektedir. İlinizde bulunan idrofil pamuk j fabrikalarının sık sık kontrol edilmesini, pamuk numuneleri alı ' narak analize gönderilmesini, Türk Kodeks'ine uygun olmayan ve içinde sunî elyaf bulunan (Devamı Sa. 9, Sü. 7'de) «Seyfi Demirsoy, 1920 yılında Manastır'ın Nasliç kasabasında doğmuştur. Aılesı, o üç yaşındayken anavurda goç etmiş ve Çatalca'ya yerleşmişlerdir. Seyfi Demirsoy 16 Haziran 1945 de ısçi olarak Istanbul Bira Fabrikasına gırmiştir. 1946 yılında işçı sendıkalarının kurulması serbest bırakılınca. bazı arkadaşlarıyla birlikte İstanbul Bira İşçileri Sendikasını kurmuştur. Demirsoy, 1948 yılında da îstanbul Işçi Sendikalan Birliğ:nin kurucuları arasında yer almış ve birlik lâğvedilinceye kadar 12 yıl süre ile yöneticilü yapmıştır. 1952 jalında Türkîş'in kuruculan arasuıda yer alan Seyfi Demirsoy. ilk icra kurulunda muhasip üyeliğe seçilmiştir. Demirsoy bu arada, Türkiye Tütün Müskirat ve Yardımcı İsçi Sendikalan Federasyonunun ku İlk Akla Gelen... Bugün varılan sonuca Kasım ayının ilk gıinlerınde, yanı bundan 2,5 ay önce de varilabılırdi. îlk günden ıtibaren belirtmeye çalışanlar oünuştu, akü, bunu gerektiriyordu. CHP ve MSP, birbiriyle anlaşmalan olanagı en fazla olan iki partiycfi. Sağ ko alısyon... Milli koalisyon.. Dörtlü koalisyon... Bütün bunlann gerçekleşmesinın ihtimal dışı olduğu, taraflan temsil eden insanların tutumu bakımından belliydi. Hepsini. romanmı önceden okudugumuz bir filmi seyreder gibi, hep seyrettik. Ama işte... MSP düşündü ki: Ben CHP ile hemen anlaşırsam, AP. bana solculan işbaşına sen getirdin, der.. Ayni şeyi DP de ıstismar eder... Önce CHP dışı bir koalisyon kurulmasınm olanağı olmadığı ortaya çıksın.. Bunun suçunun da Demirel'de olduğu... Bu istenılen. iyice ortaya çıktı ama, bu arada da aylar geçti.. Memleket ekonomisi, Naim Talu Başkanlıgındaki AP + CGP ortaklıginın «Kemer sıkıcı tedbiri ben alrnayayım. Benden sonrası alsm. Vatandaş da ona kızsın.» hesabı, ya da «Benden sonra tufan» felsefesi içinde bilinen hale getirildi. Şimdi secmene sempatik olmayan bir sürtl gecikmis tedbiri topluca altnak yeni hükümete düşUyor. Her neyse.. Zararın neresinden dönülse kârdır dıyelim.. Ancak ?u var: Bu arada CHP içinde de, kamuoyunda da, MSP'ye karşı bir güven eksikliğı dalgası Rittikçe yayıldı.. Hükümet kunıluncava kadar, bu kadar didişildı. vakit öldürülrtii. Bu iş hükümet kurulduktan sonra da devam ederse. her kanun tasansı. her fcararname ü?erinde avnı çekismpl^r tekrarlanırsa. ne olacak? Bu soru her verde tekrarianiD duruvor.. Iki şev olabilir.. Bu. ya MSP vönetiminin huyudur.. Bı r çalışma ortaklığırun her safhasmı bıı rekabet olavı olarak görür. Ve lcurulacak hükümette kendi içinde itışmekten doğnı dürüst bir iş yapamar hale gelir. Ya da MSP yönetimı böyle bır uzatmah. manevrah nazarhSı. sadece hükümetin kurulusuna kadar yürütülecek bır strateıi olarak planlamıştır. Daha sonrasmda gercekten işler iyi yürüsün diye ugTasacak MSP'li bakanlar, yanlannda oturan CHP'li bakanlan rakin dive degil, avnı amaca dönük birer çalışma srkadası olarak uöreceklprdir. Birinci sık serçekleşirse. hjı'imir dumandır. tkinci «ık eerceklesirss, bundan ülkemiz çok şey kazarur. Sıkıyönetimde bakılan üç duruşmada 8 sanık tahliye edildi Istanbul'da dün üç ayrı Sıkıyönetim Mahkemesinde devam edilen üç ayn duruşmada toplam sekiz sanık tahliye edilmiştir. Deniz Hakim Albay Akdemir Akmut tarafından yönetilen 3 Numaralı Mahkemede 256 sanıkh dava adıyla anılan ve 300'e yakın sanığın yargılandığı Türkiye Halk Kurtuluş Partisi ve Cephesi Davasmın duruşması akşam geç saatlere kadar sürmüştür. Duruşma sonunda mah keme sanıklardan Yıldırım Bozdemir, Celâl Coşkun, Seyit Ahmet Gecenoğlu, trfan Mamaç ve Selâhattin Berberi tahliye et miştir. Sanıklardan Feridun Oğuz Şengöz, Sezai Savaş, Serhat Girgin, YılJırım Bozdemir, Vural lşözen, Naki Tolunay ıle Necdet Sağır'ın sorgusu yapılmış, sanık Ahmet Şahin Tezer'in de istinabe süretiyle ahnan İfadesi okunmıı^ur. Duruşma (Devamı Sa. 9, Sü. l'de) GERÇEK Bilinen ve Bilinmeyen başan kazanılamamıstır. Bu dönemde CHP'ye verilmek istenen «ne muhalefet. ne iktidar» ya d<ı «hem iktidar, hem muhalefet» rolüydü. CHP bütün baskılara raemen bu rolü üstüne almamakta direnmistir. Şimdi vanlan nokta, ba direncin başarısıdır. Ancak bn başan, aynı bayan çizgisinde sürebilecek midir? Daha açık olarak sonılabilir: CHP ile MSP, bir koalisyon hütumeti kurabilirlerse, ba$an sann ne olacaktır? Soru için vakit erken ribl RÖrülae de, soruimasında yarar vardır. Çünkü olumsuzluk propagandası ağır basmakta, bujrün ülkemizde kurulacak herhanjri bir hükümetin. su va da bu nedenle nznn ömürlü oUmıyacağı ve sorunlara çözüm bulamıyacağı bir egemen fikir olarak benimsenmektedir. Hiç kuşkusuz dünyanın çok çalkantılı ve hızlı oluşumlo bir çağında ve bir dönüm noktannda yaşıyoruz. Koşullar ve etkenler öylesine bir ıvmeyle defişmektedir kd. olacak olanlan şimdiden saptayıp bir sonuca varmaya olanak yoktur. Ama tarihte de ispatlanmıştır td, bazan çok zor koşullar bir hükümetin başarısına katkıda bıüundueu pibı. bazan rahat koşullar bir hükümetin çok kısa sürede yipranmasına TOI açmaktadır. Ne var td, ekonomik alanda ••* (Devamı Sa. 9, Sü. 3de) ir fîkrin toplumca benimsenmesi için bir zaman payını föze almatc jerekiyor. CHP MSP koalisyonu gerçeklesmeye yönelirken hükümet bunalımıniB çözümünde üç ay önceki formüle dönüşün önemli bir vakit kaybı olduğu ilk anda düsünülebilir. Oysa aradan geçen sürede ban çevrelerin «seçim sonuçlannı sindirebilmesi» için olanak kazanıbnıştır. Son yıllardaki toplum nyampnı hazmedemiyen çevrelerin seçim sonuçlannı hemen kabul etmesi kolay Atğildi. Başkcntin üç aydan berl çalkantısı, belki de bugünkü noktaya (telinmesi için gereklivdi. Çeşitli »kombinezonlar» ve çesitli «formüller» arannus. ı m t B