Katalog

CUMHURİYET 14 Ocak 1974 Dünyada Bugün Dıf Vehbi Koç'un kitabı ve bir toplantı nlü iş adamı Vehbi Koç, «Hayat Hikâyem» adı ile yazdığı otobiyografisini geçenlerde yayımladı. Bu kitabın yayımının, Cumhuriyetin 50. yılında yer alması bir rastlantı sayılamaz. Kitap bir anlamda, «Koç» adının sembollerinden birini oluşturduğu Cumhuriyet kapitalizminin de 50 yılhk hikâyesidir. Kahire, Tunus ile Libya'nın birleşmesini destekliyor KAHİRE Mısır hükümeti, Tunus ile Libya'mn birleşme karannı destekiediğini bildirmiştir. Başbakan Yardımcısı ve Enformasyon Bakanı Dr. Muham med Abdülkadir Hatem resmi açıklamasında, Başkan Enver Sedat'ın, Libya lideri Muammer Kaddafi ile bütün görüşmelerinde «Biz Mısır'ın ugrunda hiçbir fedakârlıktan kaçmmadığı Arap Birliği'ne inanmış kişileriz» dediğini hatırlatmış, Mısır'ın bir Arap ülkesıyle bir başka Arap ülkesi arasmda kurulacak her bir liği destekiediğini, Arap milliyetçileri olarak temel ilkelerinin Arap Birliği için sürekli çaba harcamak olduğunu belirtmiştir. bir yapısı olduğunu ileri sürerek Libya'nın Mısır ile bırleşmeyi gerçekieştiremediğinden kendisine yeni bir ortak aradığını belirtmiştir. Birleşme haberini büyük bir hayretle karşılaj'an Cezayir, «Libya ile Tunus'un bu kararını şüpheyle karşılıyoruz» demiştir. Cezayir Haber Ajansı aracılı ğiyle yapılan açıklamada, Mağrip bölgesinde herhangi bir değişikliğin ancak bölgedeki bütün halk ları içine alacak şekilde yapılabileceğine işaret edilmiştir. Tunus ile Libya'nın birleşme kararmı haber alan Cezayir Dev let Başkanı Huari Bumedyen durumu gözden geçirmek üzere danışmanlarım toplantıya çağırmış. tır. Böylece bir Mağrip ülkesi, ilk kez Tunus jle Libya'nın açıkladıkları birleşme karanndan önce diğer Mağrip ülkelerine danışılmadığını açıklamıştır. Enver Sedat, Mısır'ın ekonomik yapısını değiştirmeye hazırlanıyor KAHİRE Güvenilir kaynakIar tarafından yapılan bir açıklamaya göre, İsrail ile bir anlaşmaya varılacağından emin bulunan Mısır Devlet Başkanı Enver Sedat; sınai ve toplumsal gelişmeyi hızlandırmak amacıyla ülkenin siyasi yapısında ve iktisadî polıtikasında köklü değişiklikler yapmağa hazırlanmakta ve köklü bir reform orogramınm hazırlanmasmda öncülük etmektedir. Yapılan açıklamaya göre, hazırlanan reform programınm en büyük özelliğı, yabancı sermaye yatınmlarımn artmasıyla sonuçlanacak değişikliklerı öngörmesıdir. Enver Sedat, özellikle petrolcü Arap ülkelerinin Misır'da geniş yatınmlarda bulunmalarını istemektedir. Buna karşılık Mısırlı bazı yöneticiler yeni reform programınm özel mülkiyeti güçlendireceğini ve Mısır'ın sosyalist kimliğini zayıflatacağım söylemektedirler. Güvenilir kaynaklar tarafından yapılan sçıklamada, bu çevrelerin Enver Sedat ın reform programına karşı kuvvetle direnecekleri ifade edilmiştir. iyi olanaklar sağlaması halinde, petrol üreten Arap ülkelerınden Mısır'a sermaye akımmın hızlanacağını söylemişlerdir. Yabancı gözlemcilere göre, ellerindeki döviz rezervleri her yıl biraz daha artan ve bu rezervleri harcamakta büyük güçlükler çeken petrolcü Arap ülkeleri. kendilerine iyi olanakların hazırlanması halinde. şimdiye kadar yabancı ülkelerin bankalarında muhafaza ettikleri rezervleri çekerek Mısır'a yatıracaklardır. Devalüasyon ve enflâsyondan devamlı şekilde etkilenip zararlara ugrayan Arap ülkelerinden sadece Kuveyt ile Suudl Arabistan'ın, yabancı ülkelerdeki rezervlerınin 7 milyar dolar düzeyıne ulaştığı belirtilmektedir. Başkan Sedat'ın şimdi bu yabancı bankalarda muhafaza edılen Arap sermayesini çekmeğe çaliştığı tahmin edilmektedir. Ancak bunun için de, sermayenin sahibı petrolcü Arap ülkelerine bazı saglam garantilerin verilmesi serekecektir. Uzmanlar, Fnver Sedat'ın, ic muhalefete rağmen bu garantileri sağlamağa hazır oldugıınu belirtmektedir'ıer. (DIŞ HABERLER SF.RVİSİ) Ü Cezayir karşı çıktı öte yandan Cezayir hükümeti, Libya ile Tunus arasındaki birliği eleştirmiş, birliğin gayri tabii Garanti şartı Yabancı gözlemciler, Mısır'ın önceki gün «Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneğinin Genel Kurul toplantısı vardı. Bıınun ardından da, çeşitli ekonomist ve iş adamlarır.ın sundukları tezlerden oluşan bir konferans yapıldı. Gerek Genel Kurulu, gerekse konferansı izlerken, Koç'un «Hayat Hikâyem»ini hatırlamamak elde değildi... Salonu dolduran iş adamlarının çoğunluğu, bizler gibi Cumhuriyetin ikinci, hatta üçüncü kuşağındandı. Vehbi Koç 15 yaşmda Ankara'daki tfükkâna 500 liralık mal almak için Istanbul'a gittiği zaman (1916), çoğu dünyaya gelmemişti şimdiki iş adamlannın.. Hatta, Koç 1940' larda 600 bin lira «Varlık Vergisi» öderken, bugünkü iş adam larının kaç tanesi liseyi bitirmişti. diyebiliriz. Koç, hem o jçünleri yaşamış, hem de şimdiki holdingler döneminl görmüştür... «Sanayiciler ve lş Adamları Derneği»nin toplantısı da, Türk kapitalizmine özgü bu kısa sürecTe yaşamlan çelişkiyi bütün açıklığı ile sergiliyordu. Bir ara bakıyordunuz, dünya ve yurt sorunlanmn çağdaş düzeyde ele alındığı bir toplantıdasınız... Bazen de, bazı konuların kapah geçilmeye çalışıldığı eski usul bir toplantı oluyordu bu... Meselâ Koç'un ilgi çekiei bir hayatı hikâye eden kitabında, teknik hatalar da var. «Türkiye Sınai Kalkınma Bankası»nın kuruluşunu ve bu müesseseye 2 Haziran 195O'ö*e Yönetim Kurulu üyesi olmasını anlatırken, jöyle diyor Koç: «Hükümettmiz, Türkiye'de bir kalkınma bankası kurulması için 1940 yıhnda Dünya Bankası ile görüşmelere başlamıştı...» (s. 108) Halbuki Dünya Bankası, 1944 Haziranında yapılan Bretton Woods Konferansı sonunda kurulmuştur. Ama bu önemll bir hata değildir. Düşününüz ki, bir yazar iş hayatına atılşa, başlangıçta bundan çok daha büyük hatalan yapar. Üstelik iş hayatında Koç çapındaki rakipler, böyIe hataları da asla bağışlamazlar. Yılların başanlı iş adamı Koç'un yazarlık hayatının başır. da da, elbette bu çeşit hatalar oiacaktır. Koç'un «Hayat Hikâyem» kitabını okurken, bu iş adamının bir konuya sarıldı mı, yıllar geçse de peşini bırakmamas: dikkatinizi çekiyor. 1946'daki bir Amerika seyahatinde, satılan meyva suları ilgisini çekmiş. 1950'de bu işi Türkiye'de de yapmak için harekete geçmiş ve nihayet 1967' de bir Konserve Sanayii kurmuş. Ama aynı azmi ve takipçüiği, İlgi duyduğu uluslararaı; konuların sonunu getirmekte göstermiyor.. Meselâ Koç'un kitabında, 1965 yıhnda, Erzurum Atatürk Üniversitesinde yaptığı bir konuşmaya da yer verilmiş. Koç konuşmasında, «Doğu Kalkınması» torununa değinerek az gelişmiş Güney Italya için. sermayeye uygulanan «Teşvik Tedbirleri» planını örnek göstermiş ti... Koç, konuşmayı kitabma aynen koymuş. Ama 1965'te Doğu Anadolu kalkınmasına örnek gösterdiği Güney ttalya Planının, 1973'te ne halde olduğuna değinmemiş. Bu planın başansızlığını ve Güney Italya' nın, Ortakpazar içi bölgesel kalkınmada ana sorun olmayı süıd'ürdüğünü belirtmemiş... Sanayiciler ve İş Adamları Derneği toplantısmda da, buna benzer bir ikilemi görebilirdiniz. Dünyayı ve yurdu ilgilendiren ekonomık sorunlar en ciddi biçimde ele alınıyordu. Bir konuşmacı. yaşanılan hükümet buhranına ters yaklaşım Libya petrolünün bir kısnıı, varilî 20 dolardan alıcı buldu BEYRLT Libya'mn ürettiği kaliteli ham petrolün bir kısmının varili 20 dolardan alıcı bulduğu açıklanmıştır. Bu konudaki bir haberinde, Beyrut'ta yayımlanan «Middle East Economic Survey» dergisi, Libya Petrol Bakanı İzzettin Mabruk'un bir açıklamasına yer vermekte ve Libya'mn söz konusu petrolü, bazı büyük tüketici Libya, kalkınmasına katkıda bulunmayan ülkelere petrol vermeyecek BEYRUT Libya Petrol Bakanı İzzettin Mabruk, Libya'mn kalkınmasına katkıda bulunmayan ülkelere petrol vermeyeceklerini bildirmiştir. Bakan Mabruk Beyrut'ta yayımlanan bir gazeteye verdiği demeçte, Libya'nın kalkınmasının petrol ihracatına baglı olduğunu belirterek «Sosyal ve ekonomik kalkınmamıza yardım etmeyen ülkelere petrol göndermeyeceğiz» demiştir. Petrolün üretici ülke tarafından doğrudan pazarlanması konusuna da değinen Bakan, petrolün büyük bir kısmını şirketlerin aracıhğı olmaksızın sattıklannı söylemiştir. (Dış Haberler Serviri) ülkelerin petrol şirketlerine pa. zarlık kor.usu yapmaksızm sattığını kaydetmektedir. Dergiye göre, «Ya al ya bırak» tarzında bir teklifle karşılaşan yabancı petrol şirketleri, pahalı olmasına j Diğer Arap ülkeleri rağmen, söz konusu Libya petro' lünü sonunda varili 20 dolardan Libya ile Tunus'un birleştikleri satın almak zonında kalmışlaryolundaki haberler bazı Arap dır. ülkeleri radyoları tarafından yoBu özel anlaşmanın dışında Lib rum yapılmaksızın kamuoyuna ya, petrolünü genellikle varili 16 • duyurulurken, bazı Arap radyodolardan satmaktadır. lan da bu birleşmeden hiç söz Hatırlanacağı gibi, 1973 Aralı etmemiştir. Beyrut ve Kuveyt ğında yapılan Tahran Konferanradyoları birleşme haberini dusında Basra Körfezi ülkeleri petyuran radyolar arasında yer arolün afişe fiyatının varil başma . hrken, Amman radyosu birleş11.63 dolar olmasını kararlaştırmeden hiç bahsetmemiştir. mışlardı. (a.f.p. AP) i (aJ.p.) Rnsya, ABD'yi Basra Körfezine müdahaleye karşı nyardı KUAEYT «El Kabas» adlı Kuveyt gazetesinin dün yazdığına göre, «Sovyetler Birliği, Amerika Birleşik Devletleri'ni, Basra Körfezine askeri müdahalede bulunması ihtımaline karşı uyarmıştır.» Yine aynı gazeteye göre, «Sovyetler Birliği, ABD'nin petrol akıtılmasını güvence altına almak ve enerjı bunahmmı çözmek amacıyle Basra Körfezinde kuvvete baş vurmaya karar vermesi halinde seyirci kalamayacağını Washington'a bildirmiştir.» Engels'm Marx'ı eleştirmesı Frankfurt Universitesini karıştırdı FRANKFURT Engels geçen pazartesi gününden beri Frankfurt Üniversitesinde polis tedbir leri arasında ders vermektedir Buna rağmen okuma salonu bom boş bir durumda öğrenci beklerken sol radikal eğilimli öğrencilerin haftalardır süren boykotları şu günlerde en yüksek noktasına ulaşmış uuiunmaktadır. Engels'in. Marx'ın tezlerini şid detli bir biçimde eleştirmesı öğrenciler arasmda yeni bir hareke tin doğmasına yol açmış ve fikirler kısa süre içinde eyleme dönüşmüştür. Engels, Frankfurt Üniversiteside iktisat dersleri veren yeni öğretim üyesidir. Verdiği derslerde sosyalist iktisat modelini ağır biçimde eleştirmesi öğrenci olaylarının yeniden başiamasına sebep olmuş, öğrenciler derslere girmemeğe başlamışlardır. Rek törlük derslere bir süre ara vermiş, sonradan yaptığı açıklamada derslerin devam edeceğir.ı. gerekirse polis himayesinde DUnun gerçekleştirileceğini bildırmiştir. Verilen bilgiye göre, öğretim üyesi Engels'in son seçimierde Hıristiyan Demokratlar'cian aday olduğu vc özcllikle bankacıhk ko. nularında ihtısas sahibi olduğu belirtilmektedir. (Dış Haberler Servisi) Şermin ATAMDEDE Ue îzıet YLRDATAP Nıkâhlandılar Heybeliada 13 Ocak 1974 • 111 KENDI UÇAGINI m KENDİN YAP lı (Cumhuriyet: 322) Büyük eserler taklit edilir, yeniden yaratılamaz... İsrail ve Suriye birlikleri çarpıstı, 20kadar tsrail askerinin öldürüldüğü öne sürüldü ŞAM Suriye yetkilileri tarafından yapılan açıklamaya göre Golan tepelerirün orta kesiminde çarpışmalar olmuştur. Açıklamaya göre, üç ayn olay şeklinde başlayan çarpışmalar sırasmda en az 1520 İsrail askeri öldürülmüş, ve Suriye topçu sunun yoğun ateşi altında bir çok İsrail askeri aracı ve mevzii yok edilmiştir. Suriye'ye göre bunlar: Iki tank, iki roket atıcı, iki ağır makineli tüfek yuvası ve 3 havan topudur. Çarpışmalann İsrail Birliklerinin ateş açması sonucu başladığı bildirilmiştir. Açıklamada Suriye'nin kayıplan konusunda hiç bir bilgi verilmemeştir. (UPI) MeydanLarousse !•!:••:•.: .v.tvıii Kendi alanında tekeser VEFATLAR İÇİN Kıymetli hocalar ve duahanlardan müteşekkil cenaze merasim ekibimiz bir telefonla emrinizdedir. Gazete ılânı ve umum muamelât için ayn ücret alınmaz. Cenaze işlerinl lşletmemız deruhte eder. Acı günlerinizi paylaşınz. Türidye'nin e ç ansiklopedisı, Tüık dilinin enbüvük sozlügu, dünya ölcusünde bilgi dagarcıgı... MeydanLarousse, Türk ve yabancı kültür, bilim ve sanat hayatıyla, i§ âlemiyle, iktisadıyla... uzmanlardan kurulu geniş birCağdas Cranhnriyetimizin kadroyla hazırlandı. amblemi, bugün erişilmezligi , 50 yıllık geçmişi, Kurtulns Savaşmdan 1973'lere uzanan dönemi kapsayan kanıtlanmış bir simgedir. tüm bügfler. Meydan Gazetecilik ve Neşriyat MeydanLarousse, Ltd. Sirketince yayımlanan MEYDANLAROUSSE'un, 12.000 sayfaya dagılmış 500.000'i aşkın aynı ad arkasına sığınılarak çıkanlan maddesi, 2000'i renkli 52.000 resim, ansiklopedilerle hiç bir ilişiği yok. fotoğraf, şema ve haritasıyla ve Ama her aydının, bilgisini genişletmek, 21.000.000 kelimesiyle sadece bir Dünya Ansiklopedîsi değil, en genis kültür kaynaklannı beslemek ve Türkiye Ansiklopedisidir de... öğrenmek istediğini eksiksiz bulabilmek için gerek duyduğu her şey var MeydanLarousse'un 12.000 sayfasında... MEYDAN Ve tabiî Türkiye de var: Gazetecilik ve Neşriyat Tarih boyunca kurulmuş Ltd. Şti. adına Türk devletleri (toplum hayatı, kültürü, sanatı, örgütlenişi). c Ve Türkiye Cumhuriyeti... Felsefesiyle, kurumlanyla, olaylanyla, Sultanmektebi Sok. 2325, Cağaloğlu, İstanbul 1 TEL: 47 20 06 İslâm Cenaze İşleri NOT : Bütün muameleler lşletmeye aıt olmak üzere yurt ıçı ve yurt dışı, yurt dışından yurda cenaze nakli yapıhr. Uunün her saatinde emrinizdedir. Mehmet BARLAS (Devamı 7 Saytada) (Çıçek Reklâm: 4) . 300 LİBYA BÜYÜK ELÇİLİĞİNDEN Ulusal Kamu Endüstrisinln kolu olan Ubya Çimento Sanayii, aşağıda belirtilen elemanlara ihtiyaç duymaktadlr. 1 Üretim Müdürü: Yüksek tahsil ve dokuz yıl çimento alanında tecrübe sahibi olması 2 Değirmen Ustası: Orta tahsil ve beş yıl çitnento alanında tecrübe sahibı olması. 3 Sekiz yıllık çimento dallarında tecrübe sahibi eleman'.ar. aranmaktadır. Yukarıdakı vasıflara haiz olan elemanlann aşağıdaki adrese, dilekçeleri ile tahsil ve tecrübelerini gbsteren belgeler ile başvurmaları rica olunur. Libya Arap Cumhnriyeti Büyükelçiliği Ebuziya Tevfik Sok. No: 5, Çankaya Ankara. (Basın, A . 5120 10222) 320