Katalog

CUMHURtYET 13 Ocak 1974 u bajlığı, saym Azra Erhat'ın büyük bir zevkle ıklncı kez okudugum Mavi Yolculuk kıtabındakı «Mavı Yolcular» deyımmden esınlenerek koydum yaziya. Erhat, bu yolcuların şımdıkı onderı «Insancı» sozcuğunu de, Batıdan geııp sanat ve felsefe terımlenmız arasında bağdas Jcurarak rahatça oturan «humanıst» anlamında kullandım Aşagıda açıklayacağım nedenını. B Olaylar ye Eyüboğfu ve H. Balıkçısı «Lıderlık» yalnır polıtıkada olmar, yolculuklarda da olur Hele bu jolculuk, doğalann ma'i engınlıklennde bır duşunce akımı pusulasimn çızdıgı rotada, sanat \e bılımle gonühl kaynaştırarak yapılırsa, bıhmde ve gonulde ustünlugunu ve belırgın kışılığını yolculara kabul ettıren kışı, kafılenın doğal lıden oluverir Mavı Yolculuk'un dusunsel ve eylemlı lıden, bu nedenle, «Mavi Sürgün» yazarı Hahkamas Balıkçısı olmuştu , Ce\at Şak.r, onursal ve aıişunsel lıderlık koşesme çekılıp eyiemli liderlıkten kendı kendısmı emekh edmce, bu gorev ve paye, sankı doğal bır yasa gereğı gıbı kendıhğınden. Sabahattın Eyuboğlu na geçtı Ondan sonra, kımı zaman puruzsuz bır ayna gıbı yen, goğu, dagları ve bulutlan ınsanları kendı ıçınde j ansıtarak başaşağı ıkız bır dunja yaratan, kımı zaman urperıp çalkanan, kımı zaman da cosup kabararak vureklerı hopla'an \e bojlece doğanın durumuna gore renk ve huy değıştıren ama her yonuyle guzel Ege ve Akdenız salarında, adacıktan adacıga, burundan buruna, kovdan koya, kumsaldan kumsala ve en onemlısı eskı zaman Anadolu uygarlık kalıntıları karşmnda çağdan çağa ulaşan yolculuklannı, Mavı Yolcular, Sabahattın Evuboglu'nun hderhğmde surdurmege başladılar Ne guzel olurdu bu yolculuklar, kımbıhr' Sankı katılmış gıbı, sankı gormıi} gıbı, ıçımde duyarak yazıyorum bu satırlan Boyle hderhkler, yeryuzunun super devletlerınde en guçlu sıyasal partılere lıder olmaktan çok daha ustun bence. Bır gonul ve kultur topluluğunun lıderlığı bu. İNSANCI YOLCULAR Hıfzı Veldet VELİDEDEOĞLU vücudunda adına «kalp,> veya «yurek» denılen etten yapılmış b ı r kan pornpası taşır, ama her jurek kendı ıçınde bır «gonul» taşımaz. Çogu kımse yoksundur bu tann vergısmden Yoksun olunca da mutsuzdur Ama bılmez, arüamaz mutsuzluğunu Bunu başkaları anlar. Tipkı damar serthğme ugramış bunak kışmın kendı mutsuzluğunun bıhncıne varamaması gıbı bır şey Gonul joksunu kışıler de yurek sertlığıne uğramış mutsuzlardır. Yoksunluklannın bıhncıne varamazlar hıç bır zaman Insanoğlu \ar olalı berı yeryüzunde butun kotuluklerın, butun zulum \e ış<encelerın anası ışte bu gonul yoksunlugudur bence Herkese bır pompa yurek takan doga, herkesı bır gonül ışığı ıle donatmamışnr ve doğanın en buyuk acımasızhklarından bırı budur, ozellıkle gonul taşıyan ınsanlar ıçın Çünku gonüı yoksun İarı oclennı bu tur insanlardan ahrlar çoğu zaman Doğa'nın bır acımasızhğı da bır çok değerlerı, vakıth vakıtsız, koparıp gotürüvennesıdir aramızdan Iştp bugun tam bır yıl oldu Sabahattın Ejuboğlu gıdelı Onu 13 Ocak 1973 te kaybetmıştık. Guzel anısı Mavı Yolculuk takasırun Ege demzınde bıraktiğı ınce beyaz kopüklü ız gıbı, sankı somuUaşmış olarak yaşıvor gonlumuzde Hıç s.hnmejen, sıhnmeyecek olan \e bıze onun o tertemız msan gulucuğtınu ansıtan ızdır bu Geçen >ıl bu sutunlarda ve ozellıkle Yenı üfukla r dergısınde onun bır düzyazı ustası, çok renklı bır yazar, eşs.z bır çevırıcı, Yunus hayranı ınsancı bır kışı olduğunu yapıtlarından ornekler vererek anlatmağa çalışmıştım. Halıkarnas Balıkçısı da ondan gunu gunune tam dokuz ay sonra, 13 Ekım 1973'te, sonsuzluk kervanına katılınca. onlarm gazete ve dergilerde yer a!an mektupları, bu ıkı buyuk «msancı»nın değerını ve yucehğını daha belırgın olarak koydu gozlerımızın onune Aynı yıl ıçınde ıkısı de gıtti bu gonul yolcularının ve canlı kultur hazınelermın ınsancı hderlerı. Dedim ja, doğa yasası acunasHdır!.. Çağımizda iss, tek insanm yilceliğml ve değerını toptan yadsıyan faşıst ve nasyonal sosyalıst goniş ve ozellıkle Sovyet Rusja, Dogu Almanya ve Bulgarıstan gıbı sert uygulama dogrultusunda yuruyen Marksıst Lenınıst ıdeolojıler humanızma goruşune karşıdırlar Bu nedenle bu ıdeolojının humanıst potada yumuşatılmasına g den komunıst ulkelerı «revızyonıst» olmakla suçlarlar ve Çekoslovakya orneğmde goruldugu g.bı cezalandırırlar Bızım ulkemızdekı kara cahıl'er ıse, komunıstlerle taban tabana karşıt ve dusuncede ozgurlukçu dunja goruşune sahıp olan human.stlerı de, komunıst dıve, >akalayıp cezalandırııîar Sağ ve sol yobazlar ıstedıklen kadar d rensınler. dunvanın gıdışı daha once de bır yazımızda belırttiğımız gıbı humanıst bır sosyalızm veya sosyahst hümamzma dofrultusıındadır. Hümanızmanrn kultur've sanat alanındakı anlamına gelınce; bu, kısaca, eskı Latın ve ozellıkle eskı Yunan kulturunu ustun ve ornek kultur olarak kabul eden \e bu nedenle jalnız felsefede degıl, bılımde \e sanatta eskı Yunan ve Latm dıllenndekı kaynakların, hatt<ı arkeolojık yapıtlann tıtızlıkle araştırılıp ıncelenmesını gereklı sajan bır duma goruşudur Bunun Batıdakı en ünlu temsılcısı îtalyan Ronesansmın ılk buyuk humanıstlerınden, Francesco Petrarca (Petrark) U304 1374) ozan ve aynı zamanda tarıhçı, arkeolog. kısacası araştırıcı derın bır bılgındı Ronesans çagı humanıstlerının en buyuğu sayılan Hollandaiı Erasmus (1466 1536 ı da fılozof ve edebıyatçıvdı Iste bu anlamıyle humanı/ma, Ronesansm yenı bıhm, duşun ve sanat akımmı s;elıstırıp oluşturmuştur. Tipkı Reformasyonun dınsel yönde yenı bir göruş ulku, bır çığır açması gıbı. Diyet LONDRA Uzun blr «üre pasaport verllmeven Yuksek Muhendîs Harun Karadenlzın, kanser teshısı konulan sağ kolu, tedavı ıçın gıttığı Londra'da kesılmlştır Karadenız ı mua>ene eden doktorlar âcil olarak kolun kesllmesı gerektığınl bıldirmışler, altı ay once neden gelmediğını sormuşlardır. Hatırlanacağı üzer» Karadenız, Sıkıyonetım Mahkemesinde yargılandığından kendısıne uzun bır Sure pasaport verilmemistır. (Dünkü Cumhuriyet'ten) İnsancı ve İnsancılık Cevat Şakır ve Sabahattın Eyuboğlu ıle onların ızmdekıler ıçm başta «ınsancı» deyımını kullandım. Çunku bu kışıler «tnsancılık» yanı Batı dıllennde ve bızde yerleşmış olan «humanızma»ran ulkemızdekı temsılcılerıdır Bunun, bırı felsefe, oburu kultur ve sanat alanında olmak Uzere, ıkı anlamı vardır Felsefedekı anlamnle humanızma, çok gerılere, ılkçağa kadar ulaşan bır dunya goruşu olup, ınsanhK sevgısını en yuce hatta kımı zaman mıstısızme varacak kertede kutsal bır amaç olarak kabul eder, ınsanlığa çok yuksek bır yer ve değer venr. Hümanist dügunürler felsefede bu amaca yonelmış olduklanndan, bunlara «ınsancılar» demek jennde olur sanıyoruz. Htimanıst felsefe goruşiinun karsnı, Ortaçağ Hırıstıyanlığinın dınsel toplum japısında egemen olan ıskolastık felsefedır Bu Arısıo ıskolasngını tahtından ındırerek hınstıyan dogmatıanını Platon felsefesıyle katıştınp bağdaştınnak gırışımınde bulunan düsünurler çıkmamış defıldır. Orneğın îtalyan Ronesansınm ünlü hümanıstlerınden fıloıof ve hekım Fıcıno (14331499) bunlar dandır Boyle çabalara rağmen. hümanist ve ıskolastık felsefenın bır goruş bırhğıne ulaşmış Olduğundan hıçbır zaman soz edilemez. H Bizdekiler Bızde Halıkarnas Balıkçısı ve onun izındekı Azra Erhat'lar îsmet Z Eyuboğlu lar, bıhm, tarıh ve sanat alanında klasık humanızmanın oncusudurler Sabahattın Evuboğlu buna Yunus Emre gıbı eskı Turk ınsancılarmı da ka'arak Turklere bu yolda yeni bır araştırma ufku açan geniş hümanist düşuncemn çığır açıcısıdır. Hepsınde ortak olan nokta, Turkr, ede «vatan» kavramını zaman olçüsunden kurtanp Anadoiu'nun, bütün (Devamı 9. Sajfada) Acımasız Doğa Doğa guzeldır, renklıdır, tatlıdir, ama onun yasaları bızım gonul olçulerımıze gore acımasızdır Gonul tasıyan msan bu nedenle acı çeker bu yasalardan. Herkes butun yaşamınca kendı arun'u oŞrencıllğınfîen tanırım. Guler yuzlü, »çık yüreklı, etkın bır oğrenclydı Yalnız derslerıne değü, \urt sorunlanna donuk çağdas bır Sğrencllik »nlayışında çalışarak Teknık Üniversiteyl bitlrdl. Uzun bir sure görmedım Harun'u. 12 Mart'tan sonra tutukevınde rastladıfım zaman, H«^ run vuksek muhendis, tutuklu ve kanserllydl. Ülkemizde hukukun üstunluğü geçerlı olsaydı, Harun, hcm kanserh hem tutuklu olamazdı Tutuklu kişi, temelrfe suçsuz kışi demektir savcının iddiası kesinleşinceye dek Savasta esir du'en bîr dusman blle, eger hasta ve \arah\sa, once havatını kurtarmak ıçın tedblr alınır. Sava'ta du«mana sosterılmesi gereken insanlık görevi, barı?ta Turk e gosterılmez«e, bazı sorum sahıplerınin sorumsuzluk çukurunun dıbınde nasıl bir Jda tutkusun» k«püdıklarını gosterır Harun, tutukevlnden tutukevlne, mahkemeden mahkemeye tasınırken kanser »arıvordu bedeninl sağ kolundan vuruyerek. Her ra^tladıtımda bılınçsiı bir davranışla s a | kolunu tutup loruvordum: Nasıhin Harun' Şımdı sağ kolunu tutamadan soruyorum: Nasılsın Harun? Bılı>orum ke«mlikls: lyiyim, diyecek. Çunku sağ kolunu dUet olarak verdl OrfacaJ kafahlara Ve çok sukür sağ kolu yokıa, fol kolu var. eczacıbaşı yatırım holding ortaklığı a.ş. hisseleri :ıbaşı holding'in kurduğu tamamı nakten ödenmiş 80.000.000 TL. sem VEFAT VE TEŞEKKÜR Knmetli eşim ve fazıletli lnsan Orman Yuksek Muhendlsı, Orman Bakanlığı Yuksek Fen Kurulu Üyesi MAHİR SİPAHİLER'İN vefatı dolajı^nle bujuk acımızı pa>laşan, cenaze torenıne katılan, çelenk gonderen butun meslek ve mesal arkada?larına, evımize gelerek veya mektup ve telgrafla tazıjette bulunan, butun dost ve akrabalarımıza teşekkur ederiz. Esı: ŞÜKRAN SİPAHİKER Çocokları: YAVt'Z. FÜSUN \e NEHtR StPAHtLER Kardesi: S4HİR ERtSPAHAL (Cumhurıyet 29C) DERSAN KURUCU ASARIIli»YÜRÜTTÜOÜ HAZIRLAMA FEN KUR8LARI UNIVERSITE f § M | | ŞANTİYE ŞEFI ARANIYOR Kısa süreli bir insaat ışi için tecrübeli bir in$sat mühendisi veya yuksek teknikerine ihtıyaç varaır. tlgılenenlenn en kısa zamanda şahsen Istanbuı Kartal'da Yunus Çımento Fabntesına bas vurmaları nca olunuı. o«KKK^cHJ^KH^cH^^ (Ajanstur. 4636) 284 bir yıl sonra kâr dağıtacak ortaklıgın her hissesi 1.000 TL. dır. hamiline olan hisse senetleri 1 şubat 1974ten rtibaren bankalarda satışa sunulacaktır. Yurdumuzda halka açık ilk yatırım ortaklığı olan Eczacıbaşı Yatırım Holding Ortaklığı A.Ş. nin özellikleri: »ECZACIBAŞI YATIRIM ORTAKLIĞI'nın amacı, yıllardır gelişmiş,güçlü ve verimli kuruluşlara ortak olmaktır. İYATIRIM ORTAKLIĞI, Eczacıbaşı İlâç Sanayi ve Ticaret A.Ş., Eczacıbaşı Seramik Fabrikaları Â.Ş., Ipek Kâğıt Sanayi ve Ticaret A.Ş, Dosan Konserve Sanayi ve Ticaret A.Ş., Kaynak Tekniği Sanayi ve Ticaret A.Ş. gibi ortaklıkların hisse senetlerine 1969 yılı değerleriyle sahiptir. YATIRIM ORTAKLIĞI ilk yıl sonunda kâr dağıtacaktır. >YATIRIM ORTAKLIĞI, Eczacıbaşı Holding'in yönetim ve denetim güvenliği içindedir. IKuruculara ve ortaklıgın hiç bir pay sahibine ayrıcalık tanınmamış. tır. Her ortak, payı oranında şirketin mal varlığında hak sahibidir. Boylece, bir hisse ile cok sayıda şirkete 1969 değerleriyle ortak olan ECZACIBAŞI YATIRIM ORTAKLIĞI'nın pay sahipleri, hem ilk yıldan başlayarak kâr alacaklar; hem de ortaklıgın giderek genişleyen portfoyündeki verimli menkul kıymetlerin değer artışından yararlanacaklardır. ] ' DUYURU PTT Genel Müdürlüğünden Ankara Telefon BaşmUdüritlğü lelekoroUnl kasyon yatmna sahasında vetıstmm.e» »e çalıstınlmak üzere Elektnk ve Elektronik Y. Münendısı veya Mühendıs ahnacakta Llsan bılenler ile asker'ıgıru 7?pnıı$ olanlaı tercıh edilecektir. 657/1327 sayılı kanuna göıe aylıft veruecek ve aynca Teşekkulumuz ıçın Katıul olu/.ac van ödemelerden istıfade etrirılecektır Devlet Memurlan Kanununun « maddesınirı (A) fıkrasında ve yukarıda beıınuen .ııtelıkler haız olan ısteklılenn üenel Münu. uğ'jmüa Per sonel Daıresı Başkanlığına mUraobatıan duyurulur. (Basın 27817/266) Eczacıbaşı Yatırım Holding Ortaklığı A.Ş.'nin hisse senetleri hamiline aittir ve her hisse 1.000 TL. dır. Ortaklıgın gördüğü büyük ilgi karşısında, hisse senetterinin çok kişiye dağılmasını sağlamak amacıyla her tasarruf sahibine en çok 25.000 TL. lık hisse senedi satılacaktır. Hisse senetleri 1 Şubat 1974 te bankalardan alınabilecektir. Ortak olmak isteyenler bedeiini ödedikleri anda hamiline ait hisse senetlerini derhal teslim alacaklardır. Hisse senetlerinin hangi bankalardan satıiacağı 30 Ocak 1974'te ayrıca ilân edilecektir. ortaklıkşartlari: s* Istanbul cıvarında bır çımento fabnka^ında bakım muhendıslığı gorevını deruhte etmek uzere bir MAKİ1NA YUKSEK MÜHENDtSt veya MtHENütSİNt ıhtıvaç vardır. Bırkaç yıllık lîletme tecrubesi, yabancı dil bilgisi ve askerlığını yapmış olmak sarttır. İlgılenenlerın en geç İO Ocak 1974 tanhıne kadar ozgeçmışlerıni mektupla P K. 4 U Karakdy / ISTANBUL adresine eondermelen rlca olunur (Ajanstur 4635) 283 Makina Mühendisi Aranıyor eczacıbaşı holding a.ş. Buyukdere Cad. 15/A,Ş.şlıISTA^fBULl. 1972 Mersedes U O ve 1971 tord 20 M ,\L An»aoıU O yakasmda tercıhan Kadıkoy de Kaloriferlı sajon salauauje 3 yatak odali kat ıle değıştırılecektır Müracaat • 37 31 86 Saat. 19'dan sonra (Cumhurıvet 27ü'»