Katalog

CUMHURİYET 11 Ocak 1974 Toz Duman Içinde TALİP APAYDIN 109 Aşır, dün gece K*dir ağayla, Ziver hocayla konuştuktan sonra büyüic bir acıya kapümıştı. Hem korkuyor, hem de pişmanlık dujruyordu. «Na yaptım ben, çeteyi ele verdim» diye kıvranıyordu. Mahmud'un ikinci, üçüncü gelişlerinde evdeydi, fakat yok dedırmisti. «Kimsenin yüzüne bakamam gayri, benim işim bitik» diyordu. Kanst bir şey anlamıyordu halinden. «Xe oluyorsun herif, ne var bu kadar üzülecek'» diye soruyor, fakat Aşır'dan bir cevap alamıyordu. Sedıre oturmuş, başını eğmişti yere, derln derin düşünuyordu. Tüh! Ne yaptım ben? Ağzım kırılaydı da söylemeseydim. Şimdi ne olur acaba? Molla Mahmut duydu öyle ya? Onun için aradılar beni. Yüzüne nasıl bakardım, yok dedirttim. Kendikendine oflayıp pufluyordu. Bütün gece gözüne uyku girmedi. Çete gece yarısı bir su başıiıda mola verdi. Hayvanları gezdirip kaşandırdılar. Kendileri su içtiler. Ellerini yüzlerini yıkadılar. Gelin şöyle, dedi îbrahim bey. Karşılıklı bağdaş kurup yere oturdular. Nere gidiyoruz diye sormuyorsunuz hiç? Sorulmaz bey. Bu işin gaconu böyle. Nereye götürürsen oraya gideriz. lyi. Aferim, doğru söz. Sigara yaktı, obürlerine de uzattı. Düşmana baskın yapmaya gidiyoruz. Düşmana mı, nerde düşman? Hep heyecanlandılar. Yıldız aydınlığında gözleri ışıdı. Hamdı yutkundu: Söylesene bey, dualı gidelim? Giderken yapanz duamızı. Allah her yerden duyar. Bu kadar adamla mı baskın yapacağız? Yok, iki yüz kişiyiz. Hüsnü beye bağlı milis kuvvetleri hep toplanıyoruz. Başımızd* bir de binbaşı var. Yaman bir binbaşı. Adı Kâmıl bey. Aboo... Desene savaşa gidiyoruz? Evet. Yarın gece savaş oaşuyor. Allahın iznıyle iyi bir ders vereceğiz Yonana, ,„ v ~ Nerde olacak bu iş? Alaşehir'de. Yarın öğleyin Çâfcallı deresinde toplanacağız. Emri orada alacağız. Hımm, iyi. . Hadi hayırhsı bakalım. AUah sen yardım et. Keşke tamam olarak gitseydik. dedi Mahmut. Bu Aşır'ın yaptığı içime oturdu Hiç oturmasın, dedi Haceli. Ondan haytr yok. Zati baştan biliyordum ben. Biliyordun da niye söylemedın? Söyledım emme diruemedıniz. Neyse, dedi Îbrahim bey. Uzatmayın, önemli degil. Kendisi bilır. Ya kaypaklık yaparsa? O zaman dünyayı zindan ederim gözüne. Biz burada vatan için çalışıyoruz, oyun oy namıyoruz. Hadi binin atlarınıza! Dur bey, iki rekat namaz kılayım surada, uğur getırir. Peki kılalım. Molla Mahmut, Kâzım, Haceli... hepsl birden çeşmeye koştular. Çabucak apdest alıp namaza durdular. Dualan olanca içtenlikleriyle okuyorlardı. Hee .. askerlik başladi gene, dedi Haceli kalkarken. Kurban olduğum Allah başımızı eğdirme. Yüzümüzü kara çıkarma. Çıkarmaz inşallah. Biz haklıyjz çünkü. Vatanımızı kurtaracağız. Başka bir ısteğimiz yok. öyle he. Atlara binıp sürdüler. Tırıs gidiyorlardl. Gün doğana değin durmadan yoı aldılar. Baş. ka köylerden başka çetelerle bırleştiler. Gittıkçe çoğaldılar. Biribirlerini hemen tanıyorlardı. Bazıları kalpak giymişti. Çoğunun bacaklannda dolaklar, bellerinde tışeklikler diziliydi. Hepsinin üçgen bıyıklan vardı. Kimisi uçlarım kıvınnışlardı yukanya. Kara kuru adamlardı. Zayıftılar ama rurçındılar. Kısa kısa konuşuyorlardı. Neredensin hemşerim? Alaçık köyünden. Nereye böyle? «Hoş geldin»e. Allah rasgetire. Sağol. Sana da... Araba tekerlerıne göre açılmış çift çizgi1 toprak yollarda ikişerli, yol darlaşınca bi1 rerle kol, bazan tırısla, bazan dörtnala gidiyorlardı. Kuşluk zamanı bir köyiin aıtındaki derede mola verdıler. Ağaçlık bir yeraı Hayvanları gezdirip terini soguttular. Sonra sulayıp torba taktılar. Köyden soğan ekmek, yoğurt peynır taşındı. Büyükçe bir köydü. Ak sakallı adamlar yolun altına indiler. Düşman hakkında duyduklarım,1 bıldiklerini anlattılar. Mo torru arabalarla telmaşler, bir kısmı trenden inmiş. Çokmuşlar. İnşallah başanrsınız, inşallah Alasehir* den geri dönerler, emme biras zor, pek azsınız... diyorlardı. Azız emme onlara yeteriz, korkma. İnşallah bakalım... Sağa sola, ileri, nöbetçüer çıkanldı. Ağaçlarm altında öbek öbek oturdular. Karınlarını doyurdular. Kımisi uzandı, heybeye başını koyup uyudu. (DEVAMI VAR) ILK MECLIS'TEN CUMHURIYETE Hıfzı Veldet VELİDEDEOGLU Bir toprak ağasımn iktisadi görüşü ve ilk Cumhurbaşkanının seçilişi Anayasada yapılan degişiklik tasansının 10. maddesinin görüşülmesine geçildi. Bu maddede şöyle deniliyordu: «Türkiye Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet MecUsi Genel Kurulunca ve kendi üyeleri arasından bir seçim dönemi için seçilir. Başkanlık görevi, yeni Cumhurbaşkanının seçimine dek sürer. Yeniden seçilmek caizdir.» Çok geniş toprak sahibi olduğu söylenen Emin (Sazak) bu madde hakında söz alarak, iktisadi istikrardan söz etti ve şöyle konuştu: Yüzellisekiz üye oybirliğiyle Ankara milletvekili Gazi Mustafa Kemal Paşa Hazretlerini Cumburbaşkanlığına seçmislerdir. (Sü rekli alkışlar ve yaşasın sesleri). Cumhurbaşkanı Olarak İlk Konuşma Gazi Mustafa Kemal Paşa (Ankara) (Alkışlar arasında kürsüye geldi). Sayın Arkadaşlar! Olağanüstü önemli ve evrensel olaylar karşısmda Yüce Ulusumuzun gerçek uyanıklığmın değerli bir belgesi olan Anayasamızın bazı mad delerim açıklamak için ilgili komisyonca yüksek kurulunuza önerılen kanun tasarısımn kabulü dolayısiyle yeni Türkiye devletinin zaten dünyada bilinen ve bilinmesi gereken niteliği, milletlerarasmda yerleşmiş ünvan ile adlandınldı. Bunun doğal sonucu olmak üzere, bugüne değin doğrudan doğruya Meclisin başkanlığında bulundurduğunuz arkadaşınıza yaptırdığınız görevi, Cumhurbaşkanı ünvanı ile yine aynı arkadaşınıza, bu âciz arkadaşınıza (Estağfurullh, hakkımzdır ses leri) verdiniz. Bu münasebetle şimdiye değin bir çok kez hakkımda açıklamış olduğunuz sevgi, içtenlik ve güveni bir kez daha söstermekle yüksek degerbilırliginizi kaiHtlADHş oluyorsurıuz. Bundan dolayı yüksek kurulunuza ruhumun bütün içtenliğiyle teşekkürlerimi sunanm. (Estağfurullah, Allah muvaffakiyet versin sesleri). Efendiler! Yüzyıllardan beri doğuda haksızlığa ve zülme uğrayan ulusumuz, Türk ulusu ger çekte sahip olduğu yüksek yeteneklerden yoksun sayüıyordu. Son yıllarda ulusumuzun eylemli olarak gösterdiği yetenek, Allah vergisi anlayış, onun için kötü düşüncede bulunanlarm ne denli gafil, ne denli incelemeden uzak, yüzeyde kalmış insanlar olduğunu pek güzel kanıüadı. Ulusumuz sahip olduğu nitelik ve yeteneklerini, hükümetinin yeni adıyla uygarlık âlemine daha kolay olarak göstermeyi başaracaktır. (İnşallah sesleri) Türkiye Cumhuriyeti cihanda aldığı yere lâyik olduğunu eserleriyle ispat edecekür. (İnşallah sesleri). Arkadaşlar! Bu yüksek kurumu meydana getiren Türk ulusunun son dört yıl içinde kazandığı zafer bundan sonra da bir ka; katı ile, sonuçlarmı gösterecektir. (İnşallah sesleri). Bu âciz insan, bana gösterilen güvene lâyık oia bilmek için pek önemli gordüğüm bir noktadaki ihtiyacımı açıklamak zorundayım. O ihtiyaç, yük sek kurulumuzun benim hakkım daki teveccüh ve güveninin, yardımmın sürmesidir. (Hiç şüphe yok, daima sesleri). Ancak bu sayede ve Allahın yardımıyle bana verdiğiniz ve vereceğiniz görevleri gereği gibi yerine getir meyi başarabileceğimi umarım. iAllah muvaffak etsin sesleri). Sayın arkadaşlarımm ellerine her zaman çok içtenlikle ve sıkı suretle yapışarak onlarm varlığından kendimi bir an bile müs tağni görmeyerek çalışacağun. Ulusun sevgisini her zaman dayanak noktası sayarak hep birlikte ileriye gideceğiz. Türkiye Cumhuriyeti mutlu, basarılı ve utkulu (muzaffer) olacaktır. (Şid detli ve sürekli alkışlar). Başkan Efendim, yaruı öğleden sonra saat 1.30'da toplanmak üzere oturuma son veriyorum. (Oturum sonu: Saat 21.00). Avni Bey (Yozgat) Bir dua yapılsın (Dua edilsin sesleri). (Karahisar) Milletvekili Kâmil Efendi tarafmdan kürsüde bir dua okunmuştur.) evrakın dosyasında bulduk. Benim İçin Üzücü Bir Eksiklik Cumhuriyetin ilânına üişkin görüşmeleri içeren Tutanak Der gisinde o günkü düşünceleri ve olayları saptayan yukanki yazılar, o tarihte bile kafalann layik devlet düşüncesinden ne denli uzak olduğunu göstermeğe yeter. Bu görüşmeleri dikkatle okuyanlar, bunu yeterince ve açık seçik görecekleri için, üzerinde ayrıca durmuyorum. Cumhuriyetin 29 Ekim Pazartesi günü ilân edileceğini kesin olarak kimse bilmiyordu. O gün beni, Divanı Riyaset memuru bulunduğum Meclisten, görevle başka bir resmi daireye göndermişlerdi. Meclis ile bu daire arasında kaybolan önemli bir evr«kı arayıpbutacaktım:Ben Mec ilsten aynhrken toplantı salonunda Hök PaTtisT Gruttantm toplantısı sürüyor, sızan haberlere göre hükümet bunalımmın konuşulduğu anlaşılıyordu. Meclisten aynlarak İçişleri Bakanlığına gittim. Orada çok geç vakitlere kadar, ilgili bir kaç memur ile birlikte, kaybolan evrakı aradık ve sonunda başka bir Politika ile İktisat Arasında Bağlantı Kuran Bir Görüş Emin Sazak'ın, Türkçe bakımından yer yer bozuk olan konuşması şdyledir: Emin Bey (Eskişehir) Efendim, ben önce Tanndan hayır dileyerek bir kaç şey arzetmek isterim. Seçim süresi iki yıl olduğuna göre Cumuhurbaşkanı seçimini her iki yılda yapmak büyuk bir endişe ve telâşa sebep olur. Bu millet erginlığini ispat etmiştır. Bu ulus herhangi makul narekete, ülkenın selâmetıne yönelik St»ı*fe*ı Vı*uuıf Olduğunu eylemli olarak göstermiştir. Bunun için ben diyorum ki, dünyada denenmiş yöntemler vardır. Bunun için halktan çekinip bunu kendimize sindirecegiz diye düşünürken, hiç olmazsa iki seçimden sonra üçüncü Meclis Cumhurbaşkanını seçmelidir, diyorum. Cumhurbaşkanı iki seçim dönemi için seçilmeli ve bütün ulusun malı olmalıdır, çoğunluk partisinin olmamalıdır. Benım kanaatim böyle. Medisin ilk kuruluşunda buna ulasacağımızı tahmin etmiştim. Ve bu bence buraya varacaktır. Suri temin ederim ki memlekete sükunet ve iş lâzımdır. Kamuoyu gayet iyi değerlendirir. Varacağımız ereğe şımdi varalun. Hatta Bakanlar Kurullu Seçiminde de. Cumhurbaşkanı ile yönetilen ülkelerde kural neyse onu alalım. Bir daha şundan, bundan yararlanacaklara fırsat vermeyelim. Şımdıden bu.. (Yeter Sesleri). Ben yeterli görmüyorum. Bunu çok rica ederim bizim iç durumumuzda tam bir durulma (sükun) olmazsa ve durumıın gerektirdiği sonuca biı ulsşmazsak devletin mali güveııliği olmaz. Malî güvenlik demek de bütün ulusun iktisadîyatı demektir. Ülkenin iktisadi} atı demek ise ülkenin hayatı demektir. Bu nedenle ben önce bu bakımdan mşallah Cumhurbaşkanı seçünini yaptıktan sonra Cumhurbaşkanının parti dışında ve milletin babası şeklinde olarak seçilmesmi... Yahya Galip Bey (Kırşehir) Parti adına olur mu? Elbette ulus adına olacak. Emin Bey, (devamla): Ve Bakanlar Kurulunun seçiminde de başvekil arkadaşlarını Meclisten seçer ve Meclise arzeder. Bunun biçünleri Pransa ve Amerika'da nasılsa (gilrültüler) ben bu biçimin bu sonuca ulaşacağına üç yıl önce inanıyordum. Siz belki inanmıyordunuz (Gürültüler). Bunu şimdi yapahm da rahat edelim. Millet de işine baksın. Başka söz isteyen olmadığmdan onuncu madde oya konularak kabul edildi. 11 ve 12. maddeler de kabul edildıkten sonra Tasannm tümü ova konularak oybirliğiyle ve sürekli alkışlar arasında kabul olundu. Meclise dönerken toplar atıhyordu. Ulus meydanında, şimdi Atatürk Zafer Anıtımn bulunduğu yerde restladığırn Bilecikli Hilmi adındaki bir memur arkadaşıma bu top atışlarınm nedenini sorduğumda: «Cumhuriyet ilân edildi' dedi ve koluma girerek •Mustafa Kemal Paşa Cumhurreisi seçildi, Evr k Kaleminde kim se kalmadı. Zaten mesai çoktan bitti. Hadi kahveye giderek birer çay içelim» dedi. Bu Hilmi Bey, Anayasa değişikliğinin kabulünden sonra hemen Cumhurbaşkanı seçimine geçilmesi için önerge veren Bilecik Milletvekili Dr. Fikret Beyin kardeşi idi. Kahvede saltanat ve Cumhuriyete ilişkin olarak kendimize göre biraz felsefe yaptıktan sonra bir likte yemeğe gittik. îlk kuruluş günü olan 23 Nisan 1920'dcn beri Türkiye Büyük Millet Meclisinin hemen bütün tarihsel oturumlarma ve oradaki geçen önemli olaylara tanık olduğum halde, yeni Türkiye tarihinin en önemli siyasal devrimini gerçekleştiren Anayasa değişimine ve Cumhuriyetin ilânı gibi tarihsel bir sahneye tanık olmamak ve Atatürk'ün ilk Cumhurbaşkanı sıfatıyla yaptıgı ilk konuşmayı dinlemekten yoksun kalmak beni o zaman gerçekten üzmüştü. Bu üzüntüm bugün de geçmiş değildir. Ben YARIN: Anlamh Bir İstifa ve İlk Cumhuriyet Kabinesi DİŞİ BOND MALKOCOĞLU yazan yeçizen:Ayhan BAŞOGLU SÜPHELİ ZAFER TİFFANY JONES (BULU^t^/ GARTH m GÜNEŞ T A M H . BpTON GCLECE<3İMİZ( SAP İlk Cumhurbaşkanı Seçimi Bılecık milletvekıli Dr. Fikret, hemen Cumhurbaşkanı seçimine geçilmesmı ve Konya milletvekıli Eyüp Sabri, ve Istanbul milletvekili Ali Rıza, Bolu milletvekıli Cevat Abbas, Çanakkale milletvekili Mehmet Beyler ayrı ayrı önergeler vererek Türkiye'de Cumhuriyetin ilânı şerefine ve yent Cumhurbaşkanı seçiminden sonra yüzbir pâre top atılmasını onerdiler. Ad çekme yoluyle Sivas seçim bölgesi milletvekıllerinden başlanarak gizli oyla Cumhurbaşkanı seçimine geçildi ve oy ayırımı işi içuı Istanbul milletvekili Pethi Bey, Diyarbakır milletvekıli Feyzi Bey, Kırşehir milletvekıli Yayha Galıp Bey, görevlendirildiler. Oy ayırımı sonunda başkan durumu Meclise şöyle bildirdi: Başkan Türkiye Cumhurbaşkanhğı için yapılan seçimde oya katılan üyelerin sayısı 158 dir. İSTANBUL 12 NCİ İCRA Dosya No: 1972/6127 Pamukbank T.A.Ş. vekili Av. Kâzım Karay'a iki adet emre muharrer senet karşılığı 96.023,58 lira ödemeye borçlu Istanbul Beycğlu Taksım Abd'ülhakhamit Caddesi Ko: 15/20 de Fama Ticaret Limited Madencilik Şirketine bu borcundan dolayı yapılan icra takibi ile ilgili olarak gönderilen ödeme emri bilâ tebliğ iade edilmiş yaptırılan zabıta tahkikatı sonu dahi adresi tesbit edilemediğinden gerekli tebligatın ilânen yapılmasma karar verilmiştır. Bu ilânın gazetede neşrind'en itibaren 10 günlük kanunî süreye 20 gün ilâvesiyle 30 gün içinde borcun ödenmesi. Senetler kambiyo niteliğini haiz değilse 25 gün içinde merciye şikâyet edilmesı. Senetler altındaki imzalara bir MEMURLUĞUNDAN itiraz varsa yine 25 gün içinde ayrıca icra dalresine bfldirilmesi, aksi halde imzanın kabul edilmiş sayılacagı. Imzayı haksız yere inkâr ederlerse para cezası ile cezalandınlacakları. Borçlu olmadığı veya borcun ltfa veya imhal edlldiği veya alacağın zaman aşımına uğradığı hakkında bir itiraz var ise Tetkik merciıne müracaatla aynı müddet İçinde iürazlannın kabulüne dair bir karar getirmeleri aksi halde cebri icraya devam olunacaftı. Borç ödenmezı • veya itiraz edilmezse 30 gün içinde 74'üncü madde uyarınca mal beyanında bulunulması aksi halde hapisle cezalandırılacakları tebliğ yerine kaim olmak üze re ilân ve ihtar olunur. 28/11/1973 (Basın 78) 207