Katalog

CUMHURÎYET 29 Eylül 1973 Toz Duman îçinde TALİP APAYDIN 8 Otaaz. Ortbe? donüm yaz. Kaç şinflt kaldıracafcstn? Ne bileylm efendi, ADah WHr. Tahmin rt bakalrm? Benimki bu yıl az efendt. Ancak kendi jriyecegîmiz kalkar. Neden dersen, köyün orründe blr tarlam Tar, bu yıl herge bıraktım. Bağardmda blr tarlam var, onu da baharda dolu vurdu. Bırak hticâreyl bei Bu harmanda elll abrik tjufday var. onu söyleaene? Yotc efertdi, rallahl yok. Ayağmı öpeytm, jrlrmi yaa bari. Ne yirmisi ulenî Delirdin mlT Yas oghnn kırk şinik. Yok efendi, Tallahi kırk slnik gelmez. Keşke gelse de borcum neyse rersem. Emme eelmez, imkâm yok. Bırak, fazla konufjna. Hele önce tüttlnü getlr, anladın mı? Olur, getıririm. Emme kırk yazmaym. Pekl, fenia ial eonr» düşünüruz. Hadi eyrallah. Yürüdüler. MUltezim kendikendlne güldü. Bakuıüı yüzu kurnazca parlıyordu. En yakın harmanda Enğteın Aşır derler, ufak tefek blr adam diKllmlş batoyordu. Yügın bir duruşu vardı. G«l! diye elinl aalladı mültezim. Engizın Aşır dövülecekmis gibi korkarak geldi. Höt desen fcaçmaga hazırdı. YUzü sarardı, dudaklan tıtremege başladı. Karısı dogen sürüyordu. Arkasından baktı, «naha boyun üevrile herif, dedi. Şunun halma bak. Korkusundan duşup ölecek. Nerde kaldı o blze horozlanmaların? Hani kimseden korkmazdın sen?» ~ Adın neî Engizln Aşır. Kaç dönüm ektln bu yıl AtırT Yutkundu. çok mu aöylese acaba, aa mı söylese? Hangisı ıyi? Onu düşuiiüyordu. On»onbe* dönüm efendi. Niye fazla ekmedin? Tekrar yutkundu. Ökuzlenm zayıf efendi. Niye bakmadm? Engizın Aşır hazırolda duruyordu. Başını lndırdi; iyıce kamtturlaştı. Kaç ıtnık buğday kaldıracaksıo? Eılmem efendi. Allah blltr. Yaru $oyle boyle, ne kadar gelecek? Bu yıl iyi olmadı efendl. Kunı kapçık... Bırak ulen! Her s«ne boyle dersiniz be. EUi şinık olur mu, onu *<5yle? Yok efendi, nerdee... Ya kaç olur, çabuk »öylel Ylmü şinik olur Het! Elinl kaldırdı: Vurursam çenenl kıranm dürzü! Engizin A?ır viırulmuş glbi sakındl, Da$ını yana kaçırdı. Yaz, kırk şinik! Aşır yügındı. Utulca doğrulup baktt: O kadar gelmez efendl. Vallahı gelmez. Elinl ayağını öpeylm. Sus! Tamam .. YürUyecek oldular. Afir arkalanndan yml•ardı: Etme efendi, Tallabi gelmez efendi. EUni ayagını öpeylm... Aha bak yığtns, şuocagu çey. Baska yok. lyl lyi, anladık. Hs<U işiMl Efendi kulun kölen oiayım, •tmc. Yann benden o kadar buğday isterler. Kerden bulayıtn? Otuz bart yaz. MUltezim birden döndU, kötü kotO baktı: Tüh! Şunun halıne bak. Aşır sıçradı. Yan donup durdu. Drvlete topluyoruz ulen, kendimize de611, dUrzti! Derleto bir şinik buğday vermemek Içln »unun gırdigi hallere bak. Ulen verln de devletinlz güçlensın. Devlet olmazsa siz ne haltedersiniz? Dağdaki davar gibi aahipsiz kalırsmız. Kurt yer sızi ulen, anladın mı? Engizin Aşır bunlan duymuyordu bile. Kırk şlnık buğday» duşıinüyordu. Yüzü ftğlayacak gibiydı. Efendi vallahi gelmez o k*dar, dedl. Inan kı gelmez. Şeytan çarpaın gelmez. Gelmesin, ne olacak? Kırk gelmesin de otuz gelsin. Sen de üç yerlne dört şlnilt ver, ne olur? Kıyamet mi kopar? Devletlne blr »inik fazla versen, boyun mu küçülUr, ha? Ayagını öpeyim «fendi, na*ıl vereyim, fakınm .. Mültezlm busbütün kızdı: Het! dedi. Yıkıl karıımdan dtirtü! Fakırmış, çalış da fakjr ohn». Biz n« «nlatıyoruz, o ne diyor. Glt Işine, yürii! Voracak gibl yaptı. A»ır Hkmarak ferly» kaçtı. SüklUm puklüm geldi, h»rm«ıun kıyıaına diklldl. Karısı dögenin UstÜnden bftkıyordu. Bu M fer kocasına acımıştr. Ne oldu herif, dedi. Ne diyor o yas»mıyasıca? Aşır karşılık yermedl. Yıkılmı» glbly<li. DOkuntan aglayacaktı. Oldugu yere çoktu. Topraga bakmaya başladı. Hoo baba, gel bakim burayal Döğen süren yaşlı adam hiç tınmadı. (Devamı rar) 1973 SEÇİMLERÎ EŞİGİNDE Araştırma Röportaj: Günaydın ERDOGMU$ lcen BÖRTÜCENE Karik'atürier: Turhan SELÇUK İşsizlik sorunu konusunda parti liderlerinin «BİLGt BİRİKİMÎ, SERMAYE, SERMAYE MALLAHI AÇISINDAN KAVRAMSAL, KÜLTÜREL DÜZEYDE DIŞA BAGlMLI ÜLKELERDE ÜRETIM, TÜKETİM, VERİMLİLİK, İSTİHDAM VE BUNA BAĞLI OLARAK GELİR DÜZEYt KONTROL ALTiNDADIR. BU TÜR TOPLUMLAR GELENEKSEL VE MODERN OLMAK ÜZERE İKİLÎ BİR YAPI İÇİNDEDÎRLER. MODERN KESİMDE İŞGÜCÜNÜN VERÎMÎ ÜCRET, KÂR VE FÎYAT MEKANİ2MALARIYLE KONTROL EDÎLEREK GENİŞ ÖLÇÜDE VERÎM DÜŞÜKLÜGÜ YARATILIR, GELENEKSEL KESİMDE, DÜŞÜK TEKNOLOJt DÜZEYİ EŞLİGİNDE ÖZELLİKLE TARIMSAL ÜRETİMDE KULLANILAN SANAYÎ MALLARININ FİYATLARI YÜKSEK, BUNA KARŞILIK ÜLKENİN TEMEL TARIM ÜRÜNLERtNlN FİYATLARI DÜŞÜK DÜZEYDE TUTULUR. BÖYLECE HER IKt KESİMDE DE ÎŞGÜCÜNÜN VERİMLİLîGt KONTROL ALTINA ALINARAK VERİM DÜŞÜKLÜGÜ VE ONA BAGLI OLARAK GELÎR DÜŞÜKLÜGÜ YARATILIR. BUNUN ÖNEMİ YANINDA, AYNI KONTROL MEKANİZMALARI İLE KIRSAL ALANDA GÎZLt VE AÇIK İŞSİZLİK YARATILARAK DUŞUK UCRET DÜZEYİNDE YÜKSEK KAR ORANLARINA ULAŞILIR. BÜTÜN BUNLARIN TEMEL NEDENİ. O ÜLKELERDEKt E G B M E N SINIFLARIN KONTROLÜNDEKİ ÜRETİM ÎLÎŞKİLERÎNDE YATMAKTADIR.» Kltt I/\n •> I I I I I YİT^ I I V I f 1 /Vl • • " • • v • I S S I/i I I M I | I CEMAUTÜftAL. M.P Vt KLHT£İR£L PBOB. LEMLER CEKLERPUIİ... OIMAZ...İÎİKO m MALKOCOGLU vazan veçizen:Ayhan BAŞOGLU ŞÜPHELİ ZAFER TÜRKİYE'DE İŞSİZLİGİN KİTELİG1 VE TEMEL NEDENİ NEDİR'' BUNU DOGURAN YAPISAL NEDENLERİ NASIL BELİRLEYEBİLİRSİNİZ? İSSÎZLİĞ1 ÖN LEMEDE ÇÖZÜM YOLU OLARAK PARTİNtZtN GETİRECEĞ1 ÖNERİLERİ AÇIKLAR MISINIZÎ DP: Bozbeyli Turkive'rie işsizlik başlıca sorunlarımızdan birisldır. l^sizUğın gıderılmesınin, issız vatandaşlarımıza ı? bulunmasının baslıca çaresı yatırımların arttınlraası. yeni ıçyerlerinin açıiması esasırfır. Bence bunun saÇlanmastnin basında siyasl istıkrar meselesl gelir. Bu lstikrarsızlığın netıcesı olarak da, devletin bütçe muvazenesi altüst oluvor. Yatırımlar planda ve butçede öngörulduğu gibi zamanında uygulanamıyor. Işsizliğın onlenmesınin bızce en onemlı çaresı yatırımların arttırılmasıdır. İSSİZLİGÎN NEDENİ YALNIZCA SÎYASÎ İSTÎKRARSIZLIK MI? YATIRIMLAR GERÇEKLEŞMİYORSA VE BU YUZDEN İŞSİZLÎK OLUYORSA BU SADECE GÖRUNUŞTE BİR SORUNDUR. ONUN ALTINDA GÖRÜNMEYEN YAPISAL NEDENLER OLDUÛU İLERl SÜRÜLÜYOR. BU KONUDAKİ GÖRÜŞÜNÜZ NEDİR? Bu, şundan dolayı gene siyaşi iştıkrarsızlığa baslanabilir. Turkne'de daha yatırımlann devlet vasıtasıyla veya ozel sektor vasıtasıyla temın edıimesl, ıağîanması konusu tartıjmadan kurtulmamıştır, Bızinı partimizin programına gore, biz karma ekonomi nizamını müdafaa ediyoruz. Bu iebepie özel teşebbuse yatırım yapabilme »evk ve heyecanını yaratıcı blr ilyasi vasatın kurulması lâzıra geldi* ğı inancındayız. Ayrıca vergılerln de burda menfi rolü oluyor. Bu son çıkarılan kurumlar vergisi artık özel te?ebbüste daha fazla kazanma, daha genış yatırımlara girme iftahını durdurmuştur. Butün bunlann sebebi mo* dern bir devlet olarak hukuk nlzamının dıçında bazı müesseselere ltlbar etmemizdir. Bu müeaseselerin tarifi yapılmamı», bir yerde yazılısı yok. Ama bir bayrak edillp giJiliyor. Zlhinlerde bazı kaygılar yaratılıyor. Herkes yazılı «eye ltibar etmek mecburlyetlndedir. AÇIKLADlGlNIZ KONUY* LA İLGİL1 OLARAK BİR NOKTAYI AÇMAK İSTİYORUM. VERDİG1NİZ ÖRNEK LERLE TÜRKİYENİN HU* KUKt VE KURUMSAL YA* PISI ARAS1NDA UYUMSUZLUK OLDUGU ÎLERİ SÜRÜLEBİLİR Mİ? Sorunuz içın teşekkur ederlm. Onun ir'i ben bu noktada bu düzen değişmelidir diyenlerden larklı düşunuyorum. Ben, bu duzen uygulanmahdır, Anayasa' daki müesseseler iıler hale getirilmeliıflr, ya?ar hale getirümelıdır diyorum. Örneğm, Ana>a•a'da aosyal adalet mefhumu vardır. Ancak, bu müesseseieşmemi?tir. lsmi var. Halbukl Türkiye'de bu gerçekleşmemi?, îetnine lndirilememiştir. Fakat sıyasi ıstikrardan muradım benım, Anayasa'daki muesseselerin gerçeklesmesi, hakıkaten bunun bir nimet halinde vatandaşların cildine temas edecek bir sıcakhkta bir ınanç halıne gelmesi lâzımriır. MSP: Işnizhk, Turkıye'mn en bu>uk sorunlarınd"an bırısidır. îşsızli Emre ğin sebebi blzce lçerısinde bulunduğumuz ekonomik, sosyal şartların elverdiği nlspette sanayıleşemememizdendir. Gelişen ülkelerde artan bir nispette tarım sektorunden. »anayi sektörune işçi ve insangücü »ktarmafi olağan bir harekettir. Fakat maalesef Türkiyemizde ülkemizın sanayıleşmesi hususunda ciddl hamleler yapılamamış olduğundan, ziraat sektöründ* boş ve işsiz kalan vatandaşlarımız ancak yurt chşma gitmek suretıyle bir ış sahası bulmak yolunu seçmislerdır. Bu ihraç, problemi halletmiş değildir. Çunkü yurt dışına gıden işçilerımızı tutan ülkeler bunlan topyekun iadeyl kararlaştırırlarsa, ulkemiz için içerisinde bulunduğumuz şartlardan daha endişe rerfci ljsizlik problemi bajgSsterecektlr. Yurt dışına gitmek lsteyen lşçl mlktan ikibuçuk • üç • milyon civanndadır. Bu rakam, bizim gelişmemizde, geçmiş lkticfarların sanayileşmede ne derece başansız olduklarmı ve gosterilen ihmali ortaya koyaa blr lbredlr. BU İSSİZLİÛİN NİTELİG1 VE İŞSİZLİĞ1 YARATAN ÖTEKİ NEDENLER ÜZERİNDE PARTİNİZİN GÖRÜ SÜNÜ ALABİLİR MİYİZÎ SANAYİLEŞMENİN BİÇİMÎNDE DE BİR AGlRLlK OLMAK GEREKİYOR. NE DERSİNİZ? Sanayileşme ölü yatırımlara tevcih edilmistir. Bugüne kadar sanayileşmede tatbik edılen metot bizim ülkemizin yer üstü vt yeraltı kaynak v» lervetlnin bütünunü sanayileşmede kullanacak ciddl bir sanayileşme hamlesi getirememiştir, geçmiş iktidarlar. Bizim görüşümüze göre ülketnlzde devletin patronluğunu Sngören bir devletçilik tatbikatı yapılmıştır. Bu ekonomik görüşün karşısında olcTuklarını lddıa edenler aşın liberal görüşün modeline uygun blr tatbikat getirmışlerdir. Bunlar da gene kısır ve ratıdımansız devlet sektörüne benzer bir özel »ektor ihda» etmiılerdir. Mahdut zümrelerin imkânlanna kredıler tahais edilmi»tir. Bu tfahi rr.illetimizi, halkımızı tanayileşmeye itmemiş, her lki tatbikat da halkımıza, «Geleceksin sen burda i$çl olarak çalışacaksın, 1. Sayfada) DtŞt BOND TİFFANY JONES f GARTH DIM Ş "O0E.L K.IZLA C t İ U L E p r