Katalog

CUMHURÎYET 29 Eylül 1973 Dünyada Bugiin Dış haberler Ayda geçen bir olay... nadolu gezisladen yenl dönmüş bir dış politika yazarının aklına, herhalde su hikâye gelir: Bir filim prodüktörünün odasına, koltuğunun altında kalın bir dosya bulunan genç senarist girmiş. Heyecanla konusmuş genç senarist: Pekin'in, Sovyet saldırmazlık paktı teklifini cevapsız bıraktığı açıklandı MOSKOVA Sovyet Komünist Partisi Genel Sekreteri Leonid Brejnev, Taşkent'te yaptığı bir konuşmada, geçen Haziran ayında Çin Halk Cumhuriyetine bir saldırmazlık paktı teklifinde bulunulduğunu, Çinli yetkililerin ise buna cevap verme gereğıni bi le duymadıklarını açıkiamıştır. Brejnev, söz konusu saldırmazlık paktının iki ülkenin karadan, de nizden ve havadan birbirlerine karşı saldınya geçmelerini önleyen hükümler taşıdığını, bu açık garantiye rağmen Çinli yetkililerin Sovyet teklifine cevap vermediklerini bildirmiştir. nuşmada, Sovyetler Birliğinin 1971 yılında da Çin'e bir saldırmazlık paktı teklif ettiğini, bu teklifin de cevapsız bırakıldıgını hatırlatmış, geçen Haziran ayın. da yapılan teklifin çok daha olumlu hükümler taşıdığım, buna rağmen Çinli yetkililerle bir dialog kurulamadıgını söylemıştir. Brejnev daha sonra Çin Komünist Partisinin 10'uncu kongresini eleştirmiş ve öfkeli olmaktan çok üzgün bir ifadeyle, «Çinli yetkililer bu kongrede Sovyet aleyhtarlığını sürdürmek niyetinde olduklarım ve uluslararası ger gınlikleri ortadan kaldırmaya ha zır olmadıklarını gösterdiler» demiştir. A Rusya'nın amacı Brejnev, Çinli yetkililerin bazı iddialarına da değindiği bu konuşmasında. Sovyetler Birliğinin Çin'e saldırmak gibi bu niyetinin bulunmadığını söylemiş, amaçlarımn Çin Halk Cumhuriyeti ile dostluk ilışkileri kurmak olduğunu belirtmiştir Sovyet lideri daha sonra bütün çabalanna rağmen Çinli yetkilileri ikna edemediklerini sözlerine eklemiş tir. Bay prodüktör. Nefis bir senaryo yazdım. Başkalarına hiç benzemeyen bir senaryo... Prodüktör burnunu büküp, Isteksizce cevap vermiş. Genç arkadaşım. Heyecanınızı anlıyorum. Ama elimde çok senaryo var. Hiç ihtiyacım yok şu sırada böyle bir senaryoya.. Fakat bambaşka bir senaryo bu... Çok değişik!.. Peki, nedir konusu? Bir zengin çocuk, bir fakir kıza aşık oluyor. Zengin çocugun babası evlenmelerine izin vermiyor. Önce çocuk verem olup ölüyor. Arkasından da kız intihar ediyor. Filim, nefis bir mezarlık sahnesi ile sona eriyor. Frodüktör dinledikten sonra, başını sallamış. Gülerek terslemiş genç senaristi. Oğlum, şimdiye kadar bu konuyu işleyen • belki beşyüz filim yaptık. Nedir senin senaryonun değişikliği? Beniinki ayda geçiyor... Başta da söylemlştü... Dış politika yazan, dünya gerçeklerine dönük aklını Anadolu gerçeğine çevirince, açıkçası fazla şaçırmıyor. Mekân ve bazı koşullar tabiî ki farklı. Ama temel sonucu etkilemeyen bir fark bu... Herşeyden önce. değişim kanunlan bütün yanlan ile yürürlükte... Anadolu degişiyor. Kimine göre, bu değişiklik oy açısından partilere de vurdu. Geçen seçimde en çok oyu alan parti, bu seçimde aynı sonucu elde edemiyecek, deniliyor... Halbuki, söz konusu değişiklik Türkiye'de zaten gerçekleşmiş. 195060 arasında sürekll oy toplayan Demokrat Parti yok olmuş. Onun yerine Adalet Partisi trelmiş. Hem de, muhtanndan ma hallî yöneticilerine kadar uzartan geniş ve değişik blr kadro ile gelmis... Sayın Bayar'm yurt gezilerini r>kuyunca gülmemek elde değil. >caba merhum Menderes bir «Yeniden Doğuş» sonucu kalkıp Anadolu'yu dolaşabilseydi. seçmen oyunu onun desteklediği partiy«tsıi yeririi?. . ; «konomik kurumların iplerini tutanlara dönüktür. Ya da, bu iplerin yanlış yerlere çekildiğini savunan muhalif gruplara... Tünys fçerçekleri Anadolu"ya vansımıyor mu ganıyorsunuz? : B .r ölçüde yansımıyor da diyebilirsiniz; ama... Akdeniz ve Ege'de »yle uz&k köyler var ki, dünya savaşı kopsa, ancak bittikten sonra farkına varabilir burada yaşayanlar. Fakat pamuk fiyatlannın Londra borsasmdaki yükselişi, hemen buralara yansıyor... Pamuk tarlalarından pek çok zengin çıkacak bu yıl... Pek beylik bir giri? yapalım ve diyelim ki, «Biz aydınlar Anadolu'yu fazla bilmiyoruz»... Aslında galiba biliyoruz da: gönlümüzün dilediğini görmek isterken, hatalara düşüyoruz. Meselâ Anadolu köylüsünün uyanması, kitle bilincine varması sonınu... Dofru, Anadolu köylüsü uyanmış, bilinçlenmis de... Ancak bu uyanış, 111e de bir siyasal partiye dönmek biçiminde eerçekleşmeyebilir. Bumı (faliba düşünmüyoruz Köylü, açık plyass ekonomlsi ne dönük bir uyanış içinde. Emeğinin ve oyunun, devlet tara fından daha fazla değerlendirile bileceğini anlamış... Ama daha hangl partinin bunu daha fazla yapacagını tartmamış. Daha doğrusu, 1950 öncesinden kalma bir tepkiyi sürdürüyor. CHP'deki değişikliğl anladıklan zaman, du rum çok değişecek... Büyük bir siyasi gerçek var Anadolu'da.. Yüksek politika ve meydan konuşmaları, insanlarm tutumlannı değiştirmiyor. Köyde seçim zaferi. muhtardan başlı yor. tlçede de Belediye Başkania rından... Çünkü bu mahalli yön ticiler, parti lider ve adayları ile seçmen arasınciaki en güçlü ka pıyı oluşturuyorlar. Eğer işlerin gelmeyen bir söz duyarlarsa, kap kapanıyor ve seçmene ulaşmıyo mesajlar. tki saatlik bir meydan mitingini. günün geriye kalan 22 saati izliyor. O mitingde bulunan kararsızlann bu 22 saati. mahalli güç sahiplerine aittir. Yani iktidar adayı partiler, mahalH seçimlere öncelik vermeli... Politik bilinçleti dirme, en küçük birimlerden baş latılmalı... Her defasnda yine ka\Tiyor in san. Çok güzel bir ülke Anadolu. Özellikle Akdeniz ve Ege kıyıları tabil.. Bu güzellikler, bölge insanını politikaya karşı ilgisizliğe it miş olabilir.. Yani seçime katılma oranı düşük olursa şaşmayın... Yeniden dünyaya dönebiliriz ar tık. Meselâ Amerika'da Spiro Ag B»w ha düştü, ha düşecek. Ya da Portekiz sömürgesi Gine Bissau bağımsızhğını ilân etti. Ama acaba Allende trajedisinin cevabmı vere bildik mi de. başka konulara geçelim? Çaresizdir insan. Her doğan günle birlikte, yeni bir yaşaaı başlamak durumundadır. Türkiye 14 ekimin ertesi günü yeniden başlayacak her şeye. Dünya ise her gün yapıyor bu iji zaten Kitle, şnKısTara (fefcıl,"*>syo Tahrikçiler Sovyet lideri daha sonra bazı ülkelerin Sovyet Çin uyuşmaz lığım tahrik etmeye ve bundan yararlanmaya çalıştıklarını da 10'uncu kongre Brejnev, Taşkent'te yaptıgı ko 1leri sürmüş, Çin yöneticllerini bu oyunlara âlet olmakla suçlamıştır. Brejnev. sözıenne daha sonra şöyle devam etmiştir: «Bazı ülkelerin belirli çevreleri, Çin yöneticilerini Sovyet aleyh • MAKEREZOS, DEVLET BAŞtarı tutumlarmı şiddetlendirmeKANI İLE ARALARINDA leri için cesaretlendirmektedir ŞİDDETLÎ GÖRÜŞ AYRILIKBazı siyasi çevreler ise. Sovyet LARI OLDUĞUNU BELİRTTİ Çin ilişkilerinin düzelmesinden yana gibi Eöninmekte. ouna kar şılık perde gerisinde tahriklerini ATİNA Yunanistan'ın ıkindevam çttirmektedirler. Bu ne ci Başbakan Yardımcısı Nikolas denle sağlam hükümler taşıyan Makerezos görevinden istifa etbir saldırmazlık paktı teklifinde miştir. bulunduk. Çinli yetkililer ise bu na cevap olarak Sovyet düşman Makerezos. Devlet Başkanı ile lığını siddetlendirdiler.» araiarında «Cıddî politik görüş ayrılıkları bulundugunu» belirt(DIS HABERLER SERVİSt) miş ancak, daha ayrıntılı bilgi vermemiştir. Öteyandan, Davlet Başkanlığı tarafından yayımlanan diğer bir haberde Makerezos'un istifasınin kabul edildiği bildirilmekte ve kendisine Yunan hükümetinin uygulamakta olduğu serbest ithalât ve fiyatlara kanşmama po litikalarına karşı olduğu üerıye sürülmektedir. Yunanistan Başbakan Yardımcısı Makeıezos ıstıfa ettı Dış basmdan Ne yapmalı? R Senato, yabancı ülkelerdekiÂBD askerlerinden 110 bininin geri çekilmesine karar verdi WASHİNGTON Amerikan Senatosu önceki gün Nixon yönetiminin gelecek yıl içinde yurt dışındaki askerlerden 110.000'ini geri çekmesine karar vermiştir. Karar 36'ya karşı 48 oyla alınmıştır. Senato bu karardan 30 saat önce 200 bin askerin geri çekilmesini öngören bir karar tasansını reddetmişti. Mike Mansfield' in hazırladığı aynı tasan altı saat önce de onaylanmıştı. îkinci karar tasarısını Demok rat Minnesota Senatöril Hubert Humphrey hazırlamış ve tasannın Avrupa'dan çok, öncelikle ve bütünüyle, Pasifik bölgesiyle dağınık bir alanı içine aldıgını belirtmiştir. Arjantin'de siyasî cinayetler yüzünden hava ^erginleşti BUENOS AtRES Peroncu sendika lideri Jose Rucci'nin, arkadan da Peroncu gençlik örgütü lideri Enrique Grinberg'in öldürülmeleri Arjantin'de havayı gerginleştirmiştir. Dün ülkenin büyük kentlerinde olağanüstü ted birlerin alındığı görülmüştür. Halkta ise kelimenin tam anlamiyle bir panik havası esmekte, sokaklarda dolaşanlar en ufak bir olay üzerine derhâl evlerine kaçışmaktadırlar. Allende'nin cesedini ele geçirmek isteyen gerillaların baskın yaptığı açıklandı VtNA DEL M.\R Şili'nin eski Devlet Başkanı Salvador Allende nin Santa Ines mezarlığmdaki cesedini ele geçirmek isteyen bir grup gerillacı ile mezar lığın çevresinde bekleyen denizciler arasında sert bir çarpışma olmuştur. Deniz Kuv\'etleri tarafından ya pılan açıklamada, geçtiğimiz hafta içinde Allende'nin mezarını ele geçirerek cesedi almak isteyen bir grubun otomatik tüfekler ve diğer silâhlarla gece yarısı mezarlığa saldjrdıkları ve nöbette bulunan 15 kadar denizci ile uzun süre sert bir şekilde çarpıştıkları belirtilmektedir. Ancak çıkan çatışmada ölen ya da yaralanan olmamıştır. öte yandan Şili'nin Talca eyaletinin eski Valisi German Castro önceki gün sabaha karşı Talca'da askerler taralından kurşuna dizilmiştir. Sosyalıst olan Castro, bir savaş mahkemesi tarafından yargılanarak ölüme mahkum edilmiştır. Castro'ya yüklenen suçlar arasında bir polis karakolunun basılması ve bir jandarma subayının öldürülmesi olayı da bulunmaktadır Öte yandan askeri cunta, 15 kişiden kuruiu hükümetin iki sivil üyesinden biri olan Eğitim Bakanı Prof. Jose Navarro Tobar'ı görevinden uzaklaştırmış ve 17 gün önce devrilen Allende yönetiminin ileri gelenlerinin yakalanmasını sağlayacak kişilere ödül verileceğini açıkiamıştır. Açıklamada, Allende hükümetinde bakan olarak görev almış kişilerle. şimdi yasaklanmış olan komünist ve sosyalist partilerin : liderleri de bulunan 15 kişinin yakalanması için ihbarda bulunacak kişilere, 21 bin TL tutannda ödül verileceği belirtilmiş tir. Bu arada, darbe sırasmda Santlago'daki Arjantin Büyükelçiliğuıe sığman 320 kişinin ülkeden aynlmasına izın verilmiştir. (aa. THA) Ödül verilecek TESÇİLLl MARKA Bu arada Jose Rucci'yl öldürmekle suçlanan Marksist Devrim ci Halk Ordusu (ERP) adına dün gazetelere bir büdiri dağıtılmış re Rucci cinayetiyle örgütün hiç bir Ilgisinin bulunmadıgı açıklanmıştır. Bu açıklamaya göre, senBununla birlikte. kongredeki gözlemciler, Humphrey tasansıdika Hderi Jose Rucci, polisle nın Temsilciler Meclisi ile Kar işbirliği yapan Peroncular tarama Komisyonda şüphesiz reddefından öldürulmüştür. dileceğı ve kanun haline gelmiye ceğini ileri sürmüşlerdir. (ajı.) (DIŞ HABERLER SERVİSİ) İTT'de patlama oldu NEW YORK İTT (IHuslararası Telefon ve Telgraf Şirketi) nin bir Gökdelende bulunan büro sunda. çok şiddetli bir patlama olmuştur. 41 katlı binanın dokuzuncu katında meydana gelen patlamadan ölen veya yaralanan olmamıştır. (aa) CIKTI obert Strange McNamara, Vietnam savaşının en kanlı biçhnde devam ettiği günlerde Başkan Johnson yönetiminin Savunma Bakanı idi. McNamara'nın, Vietnam savaşının yönetilmesinde bir numaralı söz sahiplerinden biri olduğu hâlâ hatırlardadır. McNamara 1968 yılında Amerikan Savunma Bakanlığı görevinden ayrıldı ve Dünya Bankası Başkanlığına geürildi. Kendisi o tarihten beri bu görevini jrürütmekte, iyi bilinen enerjisini ve gücünü, az geüşmiş ülkelerin durumlarına dikkati çekme uğrunda başarıyla kullanmaktadır. Aşağıda Robert S. McNamara ile yapılmış bir konuşmayı izliyeceksiniz. Soru: Dünya Bankası, dünyanın zengin ülkeleri ile yoksul ülkeleri arasmdaki uçurumun kapanmasmda etkili bir rol oynıyabiliyor mu? Cevap: Dünya Bankasının bu alanda etkili bir rol oynadığı söylenemez. Sanayileşmis ülkelerin teknolojide ulaştıklan düzey o kadar yüksek ki, az gelişmiş ülkelerin aradaki açığı kapıyarak bu düzeye ulaşabileceklerini sanmak biraz saflık olur. Bu bakımdan Dünya Bankasının da bu konuda yapabileceği fazla bir şey yoktur. Bugün sanayileşmis zengin ülkelerde ulusal gelirden fert başına düşen gelir payı ortalama olarak yılda 3700 dolara ulaşmaktadır. Aynı oran az gelişmiş ülkelerde 290 dolar düzeyindedir. Kendı hesaplarımıza göre, gelişmiş ülkelerde ki§i başına düşen gelir miktan 2000 yılında 12 bin dolar düzeyine yükselecektir. Az gelişmiş ülkelerde ise bu miktar ortalama olarak 700 dolar olacaktır. Dünya Bankası ne yaparsa yapsın bu açığı kapatmanın şimdilik imkânı yoktur. Şimdilik açığı kısma olanaklarına biie sahip değiliz. Soru: Bu durumda Dünya Bankasınuı hedefi nedir? Cevap: Önce durumu anahatlan ile ortaya ko.vmakta yarar var. Az gelişmiş ülkelerin sayısı bugün 100 kadar. Bu ülkelerde ise 2 milyar insan yaşamaktadır. Bu iki milyar insanın üçte biri ile yarısının kötü besİenme şartları içinde bulunduklarım biliyoruz. Bunlar yeteri kadar gıda alamamakta, iyi bir öğrenim görememekte, sağlık hizmetlerinden yararlanamamaktadırlar. Bu gruptakilerin çocuklarımn yüzde 20'si ile yüzde 25i, kötü beslenme şartlan yüzünden beş yaşını doldurmadan ölmektedirler. Yaşıyabilen çocuklar ise, kötü beslenmenin etkilerinden hayatlan boyunca kurtulamamaktadırlar. Yapılan arasürmalar, kötü beslenmenin insanlarda beynin gelişmesini önlediğini göstermiştir. Az gelişmiş ülkelerin en büyük sonınlarından biri de budur. Bız Dünya Bankası olarak, az gelişmiş ülkelere, ekonomilerinin buyüme oranını yükseltmelerinde yardımcı olmağa çalışıyonu. Şimdiye kadar bunda başan sağladığımızı da söyliyebilirim. Soru: Birleşmiş Milletler Teskilâtı, zengin ülkelerin gayrl safi milli hasılalarımn yüzde 0.7'sinin az gelişmiş ülkelere tahsis edilmesini istemektedir. Zengin ülkeler bu isteğe uymazlarsa, dünyanın istikrannda olumsuz gelişmelere yol açılır mı? Bu isteğe uymamanın etkileri neler olabilir? Cevap: Zengin ülkelerin, Birle;miş Milletler Teskilâtı tarafından saptanan bu hedefe ulaşabileceklerini sanmıyorum. Başka bir deyişle, 1975 yılma kadar olan dönemde, zengin ülkelerin gayri safi milli hasılalarımn yüzde 0.7'sinin az gelişmiş ülkelere tahsis edilmesini zayıf bir ihtimal olarak göriiyorum Dünyanın istikrarı konusuna gelince. bu hedefe ulaşılamamasının savaşlara veya üıtilâllere yolaçacağını iddia etmek mümkündür. Ancak önemli olan bu değil, milyonlarca insanın, insanca yaşama şarüarma kavuşamamasıdır. Birleşmiş Milletler Teşkilâtının saptadığı bu hedefin gerisinde kalınmasının, anlamı olan tek sonucu bu olacaktır. Öte yandan dünyamızın. gittikçe zenginleşen ülkelerle yoksul ülkeler arasmdaki uçurumlardan zarar görmemesi de olanaksızdır. Bu durum hiç kuşkusuz büyük sürtüşmelere yol açacak, dünyada huzur bırakmıyacaktır. Soru: Dür.ya Bankasının tüzüğü, komünist ülkelerin üye olmalarını engelliyecek hükümler taşımakta mıdır? Cevap: Bankanın tüzüğünde böyle hükümler yoktur. Nitekim Yugoslavya ile Romanya Dünya Bankasının üyelerı arasındadırlar. Diğer sosyalist veya komünist ülkeler de istedikleri takdirde Bankaya üye olabilirler. Ancak şimdiye kadar diğer komünist ülkelerden bu yönde hiç bir istek gelmemiştir. Soru: Az gelişmiş ülkelerin Dünya Bankasından kredi sağlama olanakları da kısıtlı değil midir? Cevap: Faizler ve vâde gibi nedenler yüzünden, çok yoksul bazı ülkelerin, isteseler bile Dünya Bankasından kredi alamadıklan doğrudur. Bu engeli ortadan kaldırmak için, bu gibi çok yoksul ülkelere bazı kolaylıklar ^ " " i " " " i gerektiği kanısmdayım. . Nevvsvveek Memur ve Daktilograf Âlınacaktır Ba?müdürlügümüı Büro Servislerinde çahstırılmak üzere 15/10/1973 tarihinde ygpılacak Daktilograf sınav.nda kazananlar tstenilen şartlara haiz olanların sınava girebilmeleri Gayrettepe Yıldız Posta Caddesindeki Personel Servisine sahsen aşağıda gösteriler. kadrolara 12/10/1973 tarihinde Memur ve arasında veterı kadar eleman âlınacaktır için nüfus cüzdanı, diploma ve 1 adet fotograf İle birllkta müracaatlan ılân olunur. TEŞEKKÜR Eşimin doğumu sırasuıda bize büyük yakınlık ve ilgl gösteren, Istanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Doğum ve Kadın Hastalıkları Kliniğlnde, dost insanlar, ISTANBUL TELEFON BAŞMÜDÜRLÜĞÜ Memoriyetin Nev'i Memur Daktüograf Sınıfı Genel Idare Hitmetler Genel ldar« Hizmetler Sınav Urihi 12/10/1973 15/10/1973 Son mflracaat tarihi 11/10/1973 13/10/1973 Sınsv yerl Istanbul Telefon Başmüdürluğü Gayrettepe Ş ARTLA R 1 En az Urtaokul mezunu olmak. (Daktilograflar için bulunmadığı takdirde tlkokul mezunu alınır.) 2 18 yaşmdan küçük 35 yaçından büyük olmamak (Tayin tarihinde 35 yaşını doldurmuş bulunmamak.) 3 Askerliğini yapmıs olmak. (Erkekler için) 4 Herhangı bir tahsil müessesesı ile ilişıtısl bulunmamak. 5 Vücutça gözle görülür blr sakatlığı olmamak. 8 Şahsen müracaat etmeyenlerin rfilekçelerine cevap verılmeyecektir. (Basın: 233«S) 76H6 Dr. İHSAN ÜNLÜER ile Dr. SEBLÂ ARINÇ Ufak plastik ambalajlarda Pratik ve Temiz îlâncıhk: 3938 7704 | I ş Dr. VİLDAN OCAK ile, Ebeler; Halide Özsoy, Neda Sımgur ve hemşire Nevin Çelikbüek'e teşekkürlerimi sunanm. | I = | Fikret DAĞLIOĞLU | siııııııııınıııınıııııııınıııııııııııııııınıııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınıııını IIIIIIIIRIÜIIIIIIIIIIİ (Cumhuriyet: 7710) incUrîmU Tursîl ikiside istîvor Anne indiriınli Tursil ist^or. Büyük Tursil'i 50 Krş., küçük Tursil'i 35 Krş. daha ucuza alacak. Ve çamasırları Tursil bevazına kavusacak. . Çocuğu da indirimli Tursil istiyor. İndırimli Tursil kutularmda çocuklar için hazırlanmıs sevimli havvan resimieri var. size indirimli Tursîl çamaşırlarınıza Tursil beyazı yavrunuza Tursil oyunu Turyag TURSİl BİRTURYAĞÜRUNÜDÜR Mehmet BARLAS (FulmiT. 1U44J 7 M b U