Katalog

CUMHURÎYET 28 Eylül 1973 ^r^m ı ' •' Toz Duman İçinde TALİP APAYDIN 7 Ya* otaı $inik! On şinık de arpa . Topal Hüseyin emmi çsrpümış gibı dondu kaldı Cevap veremedı. Tahıl çıkınca ortsya yığacaksın Bızden haberatz bir deae büe ıçerı alrmyacaksın. Şu eaflam bacağuu da ben iorarım anladın ıru"1 Topal Huseyın'ın bogazından ses çıkmadı. Şu harmana/<g kmun? Karfüık fl«Tn p o tarafa doğnı yurudüler. Yaçlı artımın bacaklan tıtrıyordu. Oldufu yere oturuTerdı. Elim toprağa vurmaga Eyvahlar olsun.. Ben o kadar bugdayı nereden bulnrum? Fazla yaıdı, çok fatla. O kadar ™ ™ « unkânı yofc. Yıktı ocağımı.. v >« Soora doğrulup yıiainun terını sıldı. îçıDB bır bıtkmlik gelroışU. Sdamünaieyiaını... Knnın bu harman? Erkatimz nerede? Kezban kadnnn agzı ytizü sanliydı Yaltta gâclen goTunüyordu Elındeki supürgeyi mraktı. Ogluna «gıt» ışaretı yaptı Alı, dögen slrrüyordu. Sekıton yaşlarrnda bir çocuktu. «Gitroem» anlamında otnuzlanıu kaldırdı. Gtt oğnrrn, ne soruyorlarsa cevap ver, hadl' Yaa gitmem, sen git. Çocuk y&bancüara yan yan bakryordu. Yılgmdı. Gel ulen buraya, kopoğlusu1 Yıyecek nuyız senı, gel" AU korkanür. çekınerek geldl. Boban nerede, adı ne? Bobam 70le emml Niye, ne oldu* öldü. öldü mü, ne zaman bMü"» Yemende şehıt oldu. Ha, hımın Başınız sağolsun Kadın uzaktan baiıyordıı. Baçıru yere indirdl. Bu yıl yç l»dar yer ektuüj"' Ne kadar kaldiTöcaksınız, h»" Kezban kadın bırltaç adıtn yaklaştr Bılmem. dlye fısıldadı. EJctöc Işte Wıızaktan'' Gormedin mı geldagımln? Agır ağır yaklaştı. Buyurun Hoş geldınız Hoş bulduk. Kolay gele, berekeül oia. Amın Adm ne"* Parpar Ahmet derler. Hee, bildım. Multezım kalın kaşlarının altmdan baktı. Parpar Ahmet haklonda çok şeyler duymuştu. Duyduklannı onun yüninde aradi' Ne haber' Işler nasü'' lyi efendı Gene ayıngacılık yapıyor musun? Yok. Doğru soyle' lyi tütünün VMS* Ter blraz. TutUnsuz kaldık. Yok beyım, ne gezer'' Eskıdendl o. Blx gayri vazgeçtık öyle ışlerden. Hadı hadı' Hep oyle söylersin. Vardır bue yetecek kadar. Yok bejım, ralla yok Sen hele bı bak kıyıya köşeye. Kesip atma Omuzuna vurdu Kurnazca goz kırptı. Anladın raı' dıye fısıldadı. Bır ıkı okka uydur ışte. Ama lyısınden ıstenm ha. Manısa tütünu olsun Parpar Ahmedın yuanı değıştr Bakalım, dedı Bende yok emme bı sorayım arkadaçlara Belkı buluruz Ha jşte. 05 le konuş Gonlunuz olunc* tekeden sut çıkarırsınız hınnrlar. Bılmez mıyım ben sızı, hee Ba$ım ıki yana salladı. Sonra bırden cıddılestı Kaç dönum ektm bu yıl' Ektık sekızon donum kadar. Het' Ne sekızon donümü"' Yırmı dönüm de hıç değılse Ayıp defıl ml'' Arslan gıbı adam sekizon donüm yer eker mı' Ne yapalım efendı, gucumuz bu kada. nna yetıyor. Hangı gücunuz? Ulen hınzarlar, huyunuz ağlamak. Işı tembellıje vurursunuz, sonra da ağlarsınız. Allah tembeli sevrnez o^lum. Sız çaliîirsanız, çok eker çok kalduırsanız derlet de güçlu olur. ö>le emme efendı, ne edelim, öküzümuz, hayvanınm zayıt. Sabanıcnz lurık, tarlamız kurak.. Yeter, yeter' Sayıp dokme Baştan «bız tembelız» demıyor da, tarlaya, sabana buluyor kabahat'' Soyle kaç döoUm ektm? Y U O D dönum. BURASI ANADOLU Yazı ve Fotoğraflar: Özgen ACAR Tfirliiye'de 87 mnzenin üatın alnıa ftdeneği 1 milyoıı lira Turkıye'da 434)00 yerleşilmiş magara kent, hoyuk, tUmülüs ve anıt olduğunu behrtmıştık Yine hiç bir ulkede gorulmeyen sa>ıda 67 arkeolojı hejetımn aynı anda kazı yaptığır» da değinmiş tık. dukça başanlı sonuçlar vermıştır. (5) Mısır, Meksıka, Tunus ve Pakıstan gıbı ulkelenn yaptıklanndan yaraılanarak Turkıye' nin belh başh kentlerinden bir y» da bır kaçının UNESCO'nun Bu ıkı rakam kıyaslandığı tak hımayesıne verUmesi sağlanmalıdırd^ on bınlerce tarıhsel nok dır Keban Barajından sonra bol tanın kendılerını gun ışığına çı geyı kaplajacak alanda pek çok kartacafc, kaçakçıların elınden tarıhi kent su altmda kalacaktır. kurtararak, onaracak, çekülendı Bır kaç yıldan beri yerli ve yarece: b lım adamlannı bekledı bancı arkeologlar bu kalıntılarğını gomrüz Bu çapta kazıların dan bazılannı kurtarmaya çalışvapılabııtnesi içın yıne on bın maktadır Bu proje UNESCO'ya lerce aıkeolog, mımar, müheudis verılebıhrdı. \e «3:1 bılgırune ıhtıyaç olacaktır O Bugfin Turk tnttcelerinde 1 kı dunvsnın bu alanda mevcut milyondan fada sikke buhınmak tun >ftlü!ilerı sadece Anadolu' tadır. Bunlar Tiırk hillm adamda bıraruj». gelse yıne de bır so larmca incelenip, deK*rlendirünuca ulaşamaılar meli re Turk muze kollekgiyonuaa girmeyecekler Turkiye'de ya Bütun bunlar sağlansa bıle da jurd dışında duzenlenecek Turk.;e Cumhurıyeti'nln bir yıl açık arttırmalarda satılabilmelilı'c oevlet btıtçesı dahı bu mas dir. New York Metropolitan Muıiil'vı karşüayacak güçte değıl xe«i gibl zengin muzeler büe son dıt. zaananlarda bu kabil sikke satışDurunı boyleyken, «cn az ola lardan önerali gehrler sağlamışnaklaıU en çok nasıl i$ y»püır?» lardır. Bovlece resmî nıtelikteki so'usunp cevap aramak gereke satışUr, nluslaranun çeşıtlı muce ,':r Bunun ıçin de eldekı ola zeler, para kolleksivonculan ve naVlara bır goz atmak yeterhdır. turistler (sahtelıge karşı) bır guTürtrive'de kazüara ve mflırte venirlik dmgusu içînde yüksek rin çeşıtlı ıhti.vaçlanna avrılan meblâğlan odemeleri gerçekleşti ödçnekler sırasiyle 1971'de 1,750, rılebilir. Bu gelir njıizelerimizin 000, 19*2 de 2.670.000 (bunun yuz venı eser abnunda kullanılabıde îrn tasarruf nedernyle kesfl Ur. mıştir) ve 1973 de 2,435,000 lira(7) Bu alanda en bnetnli nokta dır. egıtimdır. lnsanlar dunyanın oButçedeki bu odenek bu yıl 42 tekı ucundan kalkıp Turkı\e'deTurk arkeologu \e 81 müze ara kı muzelerı gezmej e gelırlerken, acaba kaçımız kendı kentımızsında paylaşılmıştır. Muzelerın 9 dekı muzelerı gezmlşızdır HalkpaM çıkınca Turk arkeoloçlarıta muze gezme alıskanlığının nın bir kazı donemi odenekleri topUm 1,000,000 Uradtr. Konu yaratılarak eğıtılmesl ve onların nun önemıne göre bir arkeoioji he>etine en aı 10,000 lıra bir başka heyete ise en fazla 50,000 duşDİŞİ BOND mektedir. Buna karsılık 25 jabancı arkeoloç grubunun içinde harcamaUn 10,000 dolarla 50,000 dolar ârasmds df jisen he>etler vardır. (140 bin ıle 700.000 Ura) Yabancılar ortalama 300,00» lıraya yatan para harcamaktadırlar. Bu arkeologlar, Ulkelenndekı çeşıtlı unuersıte, muze, kurum ve osellıkle tç adarolannd&n mali jardım gormektedırler Ornegın, Turkr>ede bır kazı yapan bır Amerikan arkeologuna para yardımında bulı<nan herhangı bır iş adamı ya da şırket bu yardımı vergısmden duşebılmektedâr. Arkeolog da yazdıgı bütansel makalenın dıpnotunda evet sadece dıpnotunda kendısıne vardım eden kışıye teşekkur etmekle yetmmektedır. Bır haşk» nokta iae ülkemizde mevcııt 87 müzeye toplam olarak 1971 ^ıhnda 1.800 000 lira 1972'de 3,000,000 ve bn yıl da 2,475,000 lira odenek verilmış \e bn parayU çeşitli kanaUardan gelen eserlerio gatın almması istenmıştır. Bir Etrüsk vaıosuns 18 milyon Hradan taıla para ödeyen New Yorfc MetropoliUn Mösesine Lşak'tan giden 219 parçabk Iidya bazinesi Lşak müıesine götürulmüş olsaydı, ne kadar sülönç bir pannm ödenebüeceğini nx Ukdir edin Butçedeki odeneklerın arttınlması gıbı ılk anda bu alanda uygulanabüecek bazı duşuncelerın yanısıra başka tedbırler gelıyor ınsanın aklına. Bunlan ozetle şoyle sıralayabüırlr % Korulacak bir vakti, eski eserlerin aatm alınmasinda »e kan yapacak arkeologlann önansmanmda göreTİendırilebilir. # Bu Takfa ya da arkeologlar» dofmdan dojrruya maddi yardım yapan iş adamlarann bu bap^lan vergiden dü^ülmelidir. (3) Vatandaslann bu vakfa bağıs yapmalan teşvık edflmelidir. Ç ) Mılzelerde sergrlenen eserT lenn çeşıtlı aynı olçüde ya da tunstık olçude kopyalan doner sermaye aracılıgl ile yapılarak satılmalıdır Ankara, Istanbul muzelerınde başlayan bu akım olST.\DYl!M AfrodUyaı Uki bu 30 bin kijiltk sUdrum ntak bk onartm ve temizleme üe ulneUraraaı sportit (ötterilerde ve festivallcrde bugün bile rahatukla kullatıüabüır. odeyecekleri 23 lırahk müze gıri*; odentılenmn sağlayacağı faydalar da unutulmamahdır. Dunyanın »ayılı muzelermden olan Ankara'dakı Anadolu Medenıyetlerı Muzesi (Hıtıt Muzesi), geçen yıl içınde Türklye'dekı muzelerl gezenler ıtıbamle duzenlenen bır ıstatıstıkte ancak 10 uncu sırajı almı^tır. Ankara; nıemur, subay, oğretrnen ve oğrencl gıbı aydmların bulunduğu bır kenttır. Bovle bır sonuç Ankara ıçın uzucudur Yabancı ulkelerde pazar gunlerı tıkhm tıklım dolan muzeler (Turkıye'ye gelen turistlerın dışında), dunyanın sayılı dcğerdekı muzelennden olmalarına rağmen hemen hemen boştur. 50 nci yıldonumü nedeniyle muzelerin bir hafta iüre ile ucret»11 geıılmesinı öngiren kararı takdırle karfilarız. Dıleriz ki, her yıl C Ma>u'ta başlayan hafta «Arkcoloji ve Muzeler Haftası» ilân edilsin \e bu hafta bo\unca muzeler üeretsîz ^ezilsin. Bahann en gu(«l tamanında başlavacak hu muze gezilen, taemen kısa bır süre baslayacak Taz tatilinde eski kentlerin gezümesine \ol açacaktır. Halkımız vaz tatillerini genellikle denız kenarlarında geçirmektedir Türkıye'nin her yerinde tarihî bir ören yeri \ardır. Acaba kaçımız, denız kenannda tatil >aparken bemen burnnmuzun dihındeki bn u>garhk besiği yerleri gezmişizdır? (8) Bugun Turklye'deki arkeolojık çalışmalar, eskı kahntılar \ e mCzelerımızdekl eskı j apıtlar tanıtan Amerikan CS S. Teleiçin yabancı dtllerd* yazılraış vızyonunun yapıtlan dCnyada bınlerce kıtap vardır. Ingıltere" buyuk ilgi ujandırmıştır. de her yıl «Anadala Çalışmalan» adı altında bır kıtap çıkmakGevrge Ban'ıa Tflrkiye kıyıtadır. Bun» karçılık Turkive'de lanndaki denız altı ara»tırmaları Turkçe yayın bulmak olanak ile ilgilı fılmi, Nemrot Datındadıjıdır. Ancak son zamanlarda ki dev amtlarla ilgili bir yabanbu alanda hikâye • tanh turun eı televırvon filmi Basın • layın den bazı olumlu yayınlar görulGenel Mbdurinltu'niın arşivleme\e baîlanjnıştır. Halka hıtap rinde darmaktadır. TRT, gonul edecek uftk ucuz yayınlar ve ister ki, kendiM kı. kadrosunarkeologların bihmsel jazıları da arkeoioji eğıtimı gormuş eleıçın devamlı yayınlan yurutemanlar vardır bu fllmlerden cek bir örgut kunılmalı ve dev yapsın. Ancak, çejıüı nedealerletçe fınanse edümelldır. ,1e buna oianaklan yoksa, h.ç masraf gerektlrmejen bu yaban(?) Sadece dtploma alabümek cı fılmlen Turk kamuoyuna sı> içın unnersıte giris ımtıhanlanabılır ve programları üıerinderında arkeoioji bolumlenne yakı eleştırüeri d« azaltabilir. zılan gencler, muzeler dışında ış bulamayınca soluğu başka ışBiz Türkler bugün yaşadığılerde almaktadırlar. Ülkemızın mız topraklann, yanı Anadolu' daha pek çok arkeologa ihtiyacı nun değerlnl hetıüz takdir etmış vardır. Bugun Turkiye'de kazı degilız. Hatta bu kadar «ayıdajapan verh arkeologlann savı«ı ki kahntıyı başbelîsı olarak goı«e sımrlıdır ve «ayılan 50*yi ren duşünce sahipleTİne bll« geçmez. Bu alanda da çalışmarastlanmaktadır. Yeryuzünde lar yapacak genç arkeologlar bir eşl daha olmayan Clkedir İçın blnlerce türnOlOslerden baburası. tnsallah bundan tonra zılan aj'rılarak kendılerıne kazanlanz bu gerçegi. m» zevki ve tecruberi tağlanmalı ve fınanse edilmelidir. Bî T T î 48) Basın, radyo ve televızDLZELTME «Buıası Anayon olarak da bu alana eğllmedolu» dızısının ılk yazumnin zarnanı geldiginı takdlr etmek zorundayız. Geçen yaz Turda tarıhın başlangıcı tsa'dan kıye'ye geUp «Asya'nın Kapilaonce 7 bin olarak yazılrmsrında» adlı altı adet uzun beltır. Oysa bu tarıh, tanh öngesel filml İle Ingılız B3.C. Televizyonu, Amenkalıların Ay'a cesı devrın başlangıadır. ayak btttığı gun Knıdos'ta ertaYazilarda «Apollo» olarak g«y» çıkartılan Afrodıt Tapınajıçen kelımeler de «ApoUon» nı ozeUikle bir Amenkah »stronotu, Datça ilçeıine getirerek olacaktır, düzeltırız. nz. Peki. Btz yırml ştnik yasujoniz. Kaltanca hemen eve gotunneyın. Bu gelelun da byle goturun, tamam rm? Eh, dadı kadm. Arkasını dondu, teitr&r «upiırmege başladı. Multezımle adamlan Parpar Ahmedın har manına \ardilar Parpar Ahmet dırgenın sapına dayanmış bakıyordu. Ufacık yuzu kırış tanç v« tos ıçındeydı. Gel bakalım buraym! No bakaran oylo (Dfvamı var) MALKOÇOĞLU yazan veçizen:Ayhan BAŞOĞLU ŞÜPHELt ZAFER TİFFANY JONES GARTH